Landbouw an VeeteeM
GEMENGD MEE
TWEEDE KAMER.
Obstructie.
Obstructie voeren wil in parlementaire
taal zooveel zeggen als de werkzaamheden
bemoeielijken, hinderlijk zijn, den voet
dwars zetten. In de buitenlandsche parle
menten ziet men zulks herhaaldelijk ge-
beuren, bij ons te lande bleef men tot
heden van deze kwajongensmethode ver
schoond. Tot heden zeggen wij, want deze
week hebben de hoeren socialisten in
onze Tweede Kamer hetzelfde spelletje in
gevoerd.
Ileeds meldden wij in de laatste be
richten van ons vorig nummer hoe Woens
dag bij meerderheid van 15 stemmen het
voorstel llorgesius (om de debatten over
de verzekering te .heropenen) werd ver
worpen en daarop de afgevaardigde van
Appingedam, de heer Schaper, zijne hoos
aardige stemming luchtte in eenigc liefe
lijkheden aan het adres der rechterzijde.
Daarbij liet hij het niet, maar kondigde
de Kamer aan, dat hij bij wijze van wraak
neming telkens hoofdelijke stemming zou
eischen van alle aanhangige voorstel Ion,
ook Van die, waarover allo leden het eens
zijn. Op die wijze zou dan de tijd, die
anders aan het debatteeren over de ver
zekering zou zijn besteed, toch tegen den
zin der rechterzijde worden zoek ge
bracht.
Daar nu hel reglement van orde den
heer Schaper veroorloofde deze wraak
neming toe te passen, heeft de Kamer
in de zitting van Donderdag twintigmalcn
absoluut noodeloos gestemd over dingen,
waarover allen het eens waren.
De rechterzijde is zoo verstandig ge
weest hare ziel in lijdzaamheid te be
zitten en zag met voldoening dat de heer
Orukker (Y.-D.) don sooialistischen spel
breker verzocht zijn obstructie te staken,
daar het nu meer dan genoeg was Maar
Schaper weigerde bot af. Zóólang zou hij
doorgaan afs hem goeddacht.
De heer Lobman, die, ofschoon het mik
punt der socialistische „quolibets", van
eene bewonderenswaardige zelfbeheer-
sching blijk gaf, toonde aan, dat de handel
wijze der rechterzijde allerminst is ge
weest een partijdaad. De linkerzijde had
leeds f00 kolom van de Handelingen vol
gepraat hij 't verzekeringsdebat waar te
genover de rechterzijde slechls 20 kolom
men. En nog v r de M i n i s ter g e-
antwoord had, was de heer Lohman
reeds van plan een motie voor te stellen
tot sluiting van het debat. Zulks om daar
door een eind te maken aan deze nutte-
looze debatten en daardoor in 's lands
belang verdere tijdverspilling te voorko
men. Datdiedebatten nutteloos
waren hadden verschillende
loden van. links h o 111 t r o u w e n s
toegegeven.
De heer Lohman voegde er het verwijt
aan toe, dat de socialisten doende zijn
het parlement voor ,heel het land belache
lijk (e maken en vroeg dan, of héél de
Kamei moet buigen voor zeven socialisten
Ln dan, dreigend het volk heeft de Kamer
die het verdient en als de kiezers meenen,
dat 's lands belang de verkiezing van dié
heeren vordert, dan moeten zij dat weten.
obstructie voeren, ga uw gang!
Wij trekken ons niet terug. Openbaar nu
wie gij zijt!
Dit laatste sloeg hierop, dat de hoer
Schaper aan den heer Drucker geantwoord
had, van verdere obstructie te willen af
zien, als van rechts een excuse kwam.
Gedurende de waardige rede van den
heer Lohman had ,het aan interrupties
met ontbroken. Zoo riep Duvs de rech
terzijde toe, dat zij bestaat uil zestig ma-
nonetten uit stemmachines.
Onder heftig rumoer kwam nu de heer
Schaper achter het lessenaartje en was
direct in een woordenwisseling gewikkeld
met den heer De (teer, wien hij toeriep:
„Niet zoo onbeschoft, als gij en uw kor
nuiten W aarop hij tot de orde werd ge
roepen door den voorzitter.
Toen heeft de 'Kamer zwijgend de twintig
stemmingen over zich heen laten gaan
Die twintig stemmingen «aren om één
uur geëindigd en men had toen deze zes
wetsontwerpen afgedaan: wetsontwerp
verkoop aan de gemeente Rotterdam van
het aan den Staat behoorende deel van
de Ruigeplaat bjj Delfshaven, enz.; wets
ontwerp kwijtschelding aan W. F H van
Ameroni en H. C. II. de Bie. van den lande
over de horretjes naar buiten te zitten
kyiken en de vraag wat de naaste buren
op uit of dat uur van den dag uitvoeren
als öe meest gewichtige vraag van den dag
te beschouwen. Ten slotte een onschuldig
vermaak, waarmede zij zich zeiven het
meest kwellen. Het is daarom heel be
grijpelijk, dat Goes klein, en in zekeren
zin onaanzienlijk als het is, voor den
vreemdeling niet de attractie heeft van
een Middelburg, en toch is dat onrecht
vaardig, Van het oogenhlik af, dat men
er binnenkomt, en de Kerkstraat, de hoofd
straat van Goes doorrijdt, totdat men,
na do Markt overgestoken te zijn en langs
de Kade met haar breed water te zijn
gereden, den anderen kant weer uitgaat,
merkt men er hetzelfde karakter op dat
toch geen karakter is van doodsche' ver
latenheid. Integendeel Goes leeft, en al
mag zijn inwonertal niet veel stijgen nu
it'jL ™or 10 jJU'?n »og om en bij' de
6000 blijven er is leven en vertier, maar
zoodanig toch weer, dat het aan 't ka
Dit is nu veranderd. Goes telt th uis
ruim 7800 zielen.
aankomende vorderingenwetsontwerp
verhooging en wijziging van de koloniale
huishoudelijke begrooting van Suriname
voor 1908 (Regularisatie); wetsontwerp
vaststelling der rekening van ontvangsten
en uitgaven voor Suriname over 190(5
wetsontwerp aanvulling en verhooging van
hoofdstuk XI der Staatsbegrooting voor
1910 (aanvulling subsidie Suriname 1908
en van hel bedrag ter leen verstrekt voor
spoorweg Paramaribo -Dam, enz.); wets
ontwerp goedkeuring van do tusschen Ne
derland en Groot-Briaunië en Frankrijk
gesloten verdragen ter verlenging van de
bestaande arbitrage-verdragen.
De .Kameroverzichtschrijver van „De
Tijd" is met den heer De Stoers van oor
deel. dat het heter en tactischer ware ge
weest de Linkerzijde in haar zucht tot
debat niet Ie beperken. Waren de ver
schillende sprekers dan in strijd met hunne
beloften, niet kort en zakelijk gebleven,
dan waren zij tegenover de natie schuldig
geweest aan het vermorsen van den tijd,
de rechterzijde daarentegen ware van alle
verantwoording af geweest.
JfJjH o f n i e u w s. Over ons Koninklijk
Gezin vertelt de Haagsche Briefschrijver
van de „Oprechte Haarl. Ct." naar „De
Rott overneemt, o ui., dat na de geboorte
van Prinses Juliana noch onze Koningin,
noch onze Prins krachtig deelnemen aan
het publieke leven. H M. houdt trouwens
niet van muziek en toom: 1 en leeft se
dert een jaar naast Uaar regeeringsbezig-
heden alleen voor Haar kind. Bijna dage
lijks zien de nieuwsgierig-belangstellende
getrouwen Haar met Prinses Juliana
uitrijden naar de Boschjesin gesloten
rijtuig gaat 't naar den Scheveningschen
weg, waar voorbij den tol de kap van het
rijtuig neergaat en in open landauer door
de heerlijke Boschjes wordt getoerd. Bij
een dezer tochtjes deed zich dezer dagen
een aardig geval voor. In een der huizen
uit het Park aldaar werd ;30 April jj.
een tweeling geboren, die eveneens in deze
voorjaarsdagen van de heerlijke natuur
genieten. De jonge Prinses, daar rondrij
dende, werd door haar geleidster opmerk
zaam gemaakt op de twee aardige kleinen,
die [,op denzelfden (dag geboren als het
Vorstelijke kind, wel een bijzonder groetje
verdienden.;j Het rijtuig" hield stil en de
kleine prinses moest het leuke tweelingpaar
een handje 'geven,'"waarna het rijtuig zijn
weg weer vervolgde
Uit de geheele wijze, waar.p de Prinses
wordt opgevoed, ademt een geest van
eenvoud, het waarachtige, sympathieke
kenmerk van het Vorstelijk samenleven
hier ten HoveJ Er wordt misschien wat
te weinig naar buiten, in de richting van
het groote (openbare (leven gewerkt, naar
de meening van hen, die van vertoon en
ostentatie houden, maar ons lijkt een Hot,
als het Nederlandsche Hof er een is, een
ideaal van Vorstelijk familieleven.
De Prins, (wiens populariteit) hier) even
groot is, a's zijn belangstelling voor wat
ons Nederlanders ter harte gaat, is een
even huiselijk Vader als de Koningin een
Moeder is. Des middags houdt] Z. K. H
zich bezig met timmeren, zagen, schaven
en beitelen, onder leiding van] een tim
merman, die Prins Hendrik onderricht
in de geheimen vanjjhet schrijnwerkers
vak, zoudat'.Z. K. HJ zjjn krachten reeds
beproeft aan het maken van een groote
eikenhouten kast.
Zoo leeft hier onze Vorstelijke familie
binnen het Paleis in een sfeer van zeer
aantrekkelijken eenvoud.
Telegrammen.
De afdceling 'Dordrecht van hel Xo-
derlandsoh Werklieden-Verbond Patrimo
nium heott Woensdagavond haar jaarfeest
gehouden. Bij die gelegenheid zijn tele
grammen verzonden aan don heer ds. A.
S. Talma, minister van landbouw, nij'-
verheid en handel, en den heer dr.
Kuyper, minister van staal.
Dat aan den heer Talma luidde als
volgt:
„De Afdceling Dordrecht van Patrimo
nium, in feestelijke jaarvergadering hij
een, voelt zich geroepen, haar onveran
derd vertrouwen uit te sipreken in Uw
beleid, waarop de tegenstander smaalt,
en spreekt de hoop uit, dal het L' on
der Gods zegen gelukken mag, een heil
rijke sociale wetgeving tot stand te bren
gen."
rakter van dit stadje geen afbreuk doet.
Het is een samenstel van betrekkelijk
nauwe straten, van teekenachtige stads
gedeelten, die zich ten slotte" alle vcr-
eenigen en alle weer voeren naar het
middelpunt, het Marktplein, dal met zijn
deftig raadhuis ook voor het sociale le
ven het middelpunt is. Alleen in de uiter
sten van het stadje, in de aardig aange
legde singels met vriendelijke villa's, vind!
men iets terug van den nieuwen geest,
maar deze past er zich bescheiden en
in elk geval niet smakeloos aan bij1 den
ouden,
Goes ontleent historisch zijn oorsprong
aan het slot „Oostende", eene sterkte,
die in de 14e eeuw door het geslacht
van Borselen werd bezet; het daarbij ont
sta lie dorp werd in 1342 met keuren be
giftigdkreeg kort daarna stadsrechten,
begon zich in 1417 niet poorten en mu
ren te omringen en werd in 1577 verheven
t.ot de derde stemhebbende stad in 4e
provincie. Historische herinneringen zijn
aan dit stadje in meer dan één opzicht
verbonden, ln het begin der 14e eeuw
werd liet slol Oostende aangevallen door
Aan dr. Kuyper werd liet volgende te
legram gezonden
„De Afdceling Dordrecht van Patrimo
nium, in feestelijke jaarvergadering bij
oen. voelt zich gedrongen, U in deze be
wogen tijden, waarin de vijand U met
smaad overlaadt, do betuiging harer on
veranderde trouw te brengen en de bede
tot God op te zenden, dat het Hom moge
behagen, U nog lange te sparen tot een
zegen door woord en geschrift voor va
derland en volk." (1). Ct.}
Bestrijding van de openbare onzedelijkheid.
Door de vereeniging „Voor Eer en
Deugd" zijn, in samenwerking met hel
Centraal Bureau van de Kath. Sociale
Actie te Leiden, een tweetal vlugschrif
ten uitgegeven„Te wapen tegen de open
bare onzedelijkheid, 1. De Vijand, II. Het
Verweer".
Op uitstekende wijze wordt daarin,
krachtig en toch behoedzaam, tiet kwaad
a(geschilderd, en de middelen van ver
weer aangegeven.
De ruime verspreiding dezer beide
Vlugschriften kan onberekenbaar veel
goed doen, mits men lette, op den raad
welke in het tweede vlugschrift gegeven
wordt, „hij de verspreiding van dit vlug
schrift zorge men ervoor, da,t hel alleen
komo in de handen van hen, voor wie
liet bestemd is. Vooral in kleinere gemeen
ten raadplege men daarbij liefst de Z.E.
Geestelijkheid".
Vooral in congregatiën zal de versprei
ding van deze vlugschriften door den Z.K
Directeur veel goed kunnen doen.
Sociale Week 1910
Gelijk wij reeds mededeelden, zal, met
goedkeuring van Z. D. 11. den Bisschop
van Haarlem, de vijfde Sociale Week dit
jaar gehouden worden te Amsterdam.
Als datum is vastgesteld 14 -21 Aug.
Werd hel vorig jaar een meer thoore
tiseh program gegeven: „Inleiding lot de
studie der Volkshuiskunde", thans is als
algemeen onderwerp gekozen„De So
ciale Actie". Het ligt in de bedoeling,
ditmaal enkel onderwerpen van practi-
schen aard op hel programma te plaatsen.
Een welkome afwisseling.
lie Sociale Week zal geopend worden
met een rede over: „De Kerk en de So
riale Quaestie".
KERKNIEUWS.
P a 1 m-Z o n d a g. De Goede W ook.
De dagen, die verloopen tusschen Palm
zondag en Paschen, vormen een der ge
wichtigste tijdperken van het kerkelijk jaar
en staan hekend onder den naam van
„Goede Week".
Zij zijn geheel gewijd aan de overweging
van Christus' bitter lijden en sterven en
overeenkomstig dien geest ademt dan ook
de geheele Kerkelijke liturgie rouw en
droefenis, mededongen en vermorzeling
des harten.
.Niet genoeg kan de onkunde aangaande
en de onverschilligheid voor de verheven
ceremoniën, roerende gezang-en en over-
sehoone gebeden der Kerk in de dagen
der Goede Week hij vele Katholieken wor
den gelaakt.
De verkwijning des geloo-fs, de verflau
wing der godsvrucht, de verbastering dei-
zeden. die ook in Roomsehe kringen on
heilspellend om zich henen grijpen, ko
men voor een niet gering gedeelte voort
uit het niet-medeleven met de II. Kerk,
uit het willens en weten onbekend blijven
met de beteekenis har-er plechtigheden en
den zin van haar eeredienst.
Hier zou men tlien flauwhartigen go-
loofsgenooten het woord kunnen toevoe
gen, dat eenmaal de Heer richtte tot de
Saniaritaanscho vrouw: „Si scires donum
Dei!" „Indien gij de gave Gods kendet!"
Indien gij wist, welke onuitputtelijke rijk
dommen van troost, opbeuring en ziele.-
vredoder Kerk i ii haren cultus ten dienste
staan om de gefolterde en bewogen men-
sc.henziel geluk en kalmte te schenken!
Gij zoudt niet rusten, alvorens 1' het genot
dier schatten deelachtig te maken, door
I' toe te leggen op de kennis dra te
winnen en ruimschoots te verkrijgen!
van hare ceremoniën en gebeden I
Doch ter zake! Met Puim-Zondag begin!
de Katholieke Kerk de „Goede Week" en
den heer van Renesse en na een bloedig
gevechl onlzel 'door die van Reimerswaal.
Jacoba van Beieren verbleef er in den
gelukkigsten tijd van haar leven meer
malen en op het binnenplein van liet
voormalig slol. staat een burgercafé, waai
de boeren in (le oude zalen bij voorkeur
hunne vergaderingen houden over de zeei
materieele belangen van veeteelt ©n land
bouw, herinnert de bekende, door haar
geplante moerbezieboom aan dit verblijf.
In 1530 kwam de St. Felix-vloeil de rust
verstoren; in 1572 deden de Geuzen me-
nigen aanval op het Spaansch gebleven
stadje; in 1692 trok het Staatsolie krij'gs
volk er op last van Willem III binnen;
en in 1787 waren er de bekende oproer-
tjes, die allen in beweging brachten. Se
dert heeft Goes zijn leventje geleefd, kalm
en waardig; heeft hel gewerkt aan zijp
innerlijken opbloei en zich niet laten over
vleugelen door andere gemeenten in de
omgeving, liet heeft de belangen van zij
nen tijd op de bescheiden wijze, welke
noodig was, weten te begrijpen, en het
is er wel bij gevaren.
Goes lelt een vijl lal pleinen of plein
evenals hij don Zaligmaker aan hel „Krui
sig hem" het „Hosanna" vooraf ging, zoo
beginnen de plechtigheden in onze kerken
op dezen Zondag met de wijding der palm
takken en waar zulks geschieden kan
met eene plechtige processie, waarin de
deelnemers, onder het aanheffen van ge
zangen dateerend uit de hooge oudheid en
ontleend aan de profetieën van Zaeharias
en andere zieners van hel Oude Verbond,
de pas gezegende twijgen,tmededragen, zoo
doende op hartverheffende wijze 'den zege-
pralenden intocht van Jezus binnen Je
ruzalem herdenkende, gelijk de evange
listen ons die schetsen.
Onder de H, Mis echter houdt de priester
zich bozig met de gedachtenis aan het
lijden des Heeren.
Hot Evangelie van de Mis is niet an
ders dan do lijdensgeschiedenis, zooals
Mattheus die verhaalt (XXVI en XXVII).
ln kloosterkerken en waar elders het
vrome gebruik zulks heeft doen voortleven
wordt de „passie", zooals men de lijdens
geschiedenis noemt, gezongen door de drie
celebreerende priesters. De officiant, d.w.z.
degene, die do heilige mis opdraagt, ver
vult de rol van den lijdenden Heiland
en zingt alles wat de Zaligmaker in het
lijdensverhaal spreekt. In 't missaal staal
voor die plaatsen een kruisje. De diaken
vervult do rol van den geschiedschrijver
die de gebeurtenissen vermeldt, welke
elkander in de lijdenshistorie opvolgen en
vindt zijne rol in het missaal aangegeven
door een (verkorting van hel Latijn-
sc-he woord ehronista-kroniekschrijver). De
subdiaken eindelijk vervult de rol dei-
vijanden van Christus en zingt al de
teksten nit. de lijdensgeschiedenis, die de
Joden, Pilatus, Hei-odes enz. sprekende
opvoeren. Zijn rol wordt in het missaal
aangeduid door een S. (synagoge).
Met I alm-Zondag begint op vele plaat
sen de I aasditijd, die tof Beloken Paschen
duurt. Alleen in grootere steden wordt
de duur van den PAaschtijJ verlengd.
In dien tijd is iedere Katholiek gehou
den te biechten en te convmuniceeran,
overeenkomstig het kerkelijk gebod, dat
luidt: „Gij zult ten minste eenmaal 'sjaars
uwen biecht spreken en nuttigen, omtrent
Paschen, het lichaam des Heeren". (lp
dit punt is de Kerk onverbiddelijk. Katho
lieken, die zich aan dit gebod niet sto
ren, sluit zij builen hare gemeenschap
en verleent hun na hun dood de ker
kelijke begrafenis niet.
A'og eene bijzonderheidDe gewijde
palmtakken worden onder de geloovigen
verdeeld. Een vroom gebruik wil, dat men
dit gewijde twijgje hoven do legerstede
achter het wijwaterbakje steekt. De over
gebleven palmtakken worden verbrand. De
asch, die daarvan komt, wordt gebruikt
vooi de Asch-Woensdagplechtigheid van
liet volgende jaar.
Den geloovigen wordt op Palm-Zondag
ter bijzondere overweging voorgehouden:
als F,pistelies: Boek des Uitgangs XV. 28.
XVI. 17 en brief van Paaltis tot die van
Philippe II 5 11, en als Evangelie de
reeds genoemde hoofdstukken van Mat
theus (XXVI en XXVIIen Matth. XXI.
1—9.
Heden, Vrijdag, gedenkt de Katholieke
Kerk op bijzondere wijze do Moeder
van Smarten, tot wie eens het voor
spellend woord van Simeon klonk: „Een
zwaard van droefheid- zal uw ziel door-
horen" (Luc. II. 35). Dan heft zij de be
roemde lofzang aan:
Slahal mater dolorosa
Juxta criicem lacrymosa
Dum pendebat filius.
Onder 't kruis met schreiende oogen
Stond de moeder, diep bewogen,
Daar haar zoon te sterven hing.
Deze hymne werd in de 14e eeuw door
den franciscaan Jacopone van Todi- ge
dicht en door tal van componisten ge
toonzet. De compositie van Rossini is do
beroemdste van alle.
O N D E R W IJ S.
Examens nuttige handwerken.
's Gravenhage Geslaagd de dames J. J.
M. de Kramer, Breskens, E. P. de Bruijne,
Aardenburg.
Breda. Geslaagd mej. G. Pamiy, Krab-
bendijke.
tjes; hel telt een zestal kerken, waar
van de tegenwoordige Hervormde Kerk.
veelal de Groote, en voor de tijden der
reformatie de Maria-Mugdalenakerk geboe
te», als het ware geheel de stad be-
heerscht en als leidsvrouw dient.
Deze kerk wordt onder de schoonste
van Zeeland genoemd, en niet ten on
rechte, wa.nl de aanblik, dien de hoog-
gevcllile ruimte biedt, is inderdaad prach
tig.
De'kerk is verdeeld in twee doelen, een
de zoogenaamde preek- en daarnevens de
wandelkerk, waarvan de eerste het zoo
wel in aanblik ails uiterlijk schitterende
orgel bevat, de twee.le ondei hare merk
waardigheden telt het graf van den men
schenvriend Frans Naerebout.
De kerk heeft in zijn toren een uitne
mend kloppcnspel. dat uitmunt door hel
deren en lieflijken klank, en dat elk hall'
en heel uur zijn pittig wijsje over de
stad uitstrooit.
Een Amerika,ansch blad, dat meerma
len eigenaardige dingen van ons land ver-
lelt, schilderde eenmaal voor zijne lezers
Goes als de oester.-dad bij uitnemendheid,
Men schrjjft ons uit Zeeuwsch-Vlaan-
ieinU verband met ons bericht omtrent de
vlasindustrie in bet nummer van verleden
Zaterdag kunnen we nog het volgende
melden; waaruit blijkt, dat we met te veel
zeiden, toen we beweerden, dat de Belgen
die ons vlas opkoopen, met de groote
winsten gaan strijktn.
Toevallig kwam deze week het jaar
verslag onder onze oogen van den Neder-
landscken consul te Brugge over het jaar
Aan dit jaarverslag ontleenen wij het
volgende: (de spatieëering is van ons.)
,De teelt en de bewerking
van bet vlas vormen een belang
rijke boom van inkomsten voor
de bevolking van Vlaanderen.
De markten van blauw vlas (namelijk
groen geroot) worden te Brugge Gent,
Lokeren, St Nicolaas en Thisselt gehouden.
Vele huizen doen daar inkoopen
voor Amerika, F r a n kr ij k, J ap an,
Groot-Britannië, Italië. Duitsch-
land enz.
Het ter markt opgekochte vlas wordt
dadelijk betaald.
Kortrijk is de voornaamste vlasmarbt.
Vele Iersche kooplieden bezoe
ken deze markten hebben daar
soms ook magazijnen. Zulks is
ook het geval met bet syndicaat
der Amerikaansche spinnergen.
Kortrijk verzendt jaarlijks ongeveer
100 000 balen vlas voor eene waarde van
25 m i 11 i o e n francs, voornamelijk naar
Ierland, Frankrijk en Duitscbland. Het te
Eecloo verkochte vlas is afkomstig uit de
polders en wordt in kuipen geroot. Deze
soort is echter minder gewild dan van
Kortrijk. De totale productie bedroeg in
1908 ongeveer 200,000 balen ter waarde
van 40 millioen francs. Het vlas
voor Mand wordt te Gent opgeslagen,
teiwijl dat voor Amerika, Japan en Mexico
van Antwerpen wordt verzonden. De haver
van Zeebrugge schijnt voor de verzending
van vlas oene toekomst te hebben
Wat zeegen onze landbouwers daarvan,
is dit niet om te watertanden Terwijl wij
ons vlas haast niet kannen verkoopen dan
groen van bet land, verzendt het kleine
België jaarlijks 200,000 balen bewerkt
vlas naar alle streken der wereld, zelfs
naar de Ver. Staten, Japan en Mexico.
Hoe komt dat? Alleen doordat Belgie den
naam heeft het vlas goed te kunnen rooten
en bewerken. België koopt groen gras in
Rusland, Frankrijk en Nederland, root het
in de Lelie en op andere plaatsen en ver
zendt hel.
Daardoor ontstaat een bloeiende vlas-
handel, waarbij honderden, ja duizenden
hun brood verdienen.
Nu hebben de deskundigen in t Noorden
door proeven bewezen, dat zoowel uit een
technisch, als uit een fiuantieel oogpunt de
vlasbewerking even goed in ons land alt
n België kan geschieden. Is het dan met
onze plicht daarmede minstens een proes
te nemen
Wij hebben eens onderzocht, wat de
vlascultuur in ons land tegenwoordig
beteekent. Volgens het Landbouw verslag
van 1908 (dat van 1909 is nog niet ver
schenen) uitgegeven van wege het depar
tement van Landbouw, Nijverheid en
Handel (Directie van Landbouw) werden
io 1908 in ons land op 14,394 Hectaren
vlas verbouwd tegen 16,818 in 1907 en
21,293 in 1870.
Het meeste vlas wordt verbouwd in onz
provincie namelijk op 5712 Hectaren tegen
0311 in 1907, dan volgt Groningen me
J333 Friesland met 1801 en N.-Biabant
met 958 Hectaren. In Drente, Ovenjsel,
Gelderland en Utrecht wordt geen vlas
verbouwd, in de andere provinciën zeer
weinig.
Wij verkochten in 1908, meest aan
België, ruim 36 mill, kilogram ongeroot,
onbewerkt en ongezwingeld vlasdus groen
van het land, circa 6 mill, ruw, geroot en
gezwingeld tegen 9 mill, in 1907 en 706,
kilogram gehekeld vlas voor eene waarde
van 4,2 mill, gulden. Was dit vlas in ons
land geroot, dan zouden voor de bewerking
noodig zjjn geweest circa 8000 werklieden,
aan wie tezamen 2t/g a 3 mill, gu el1
arbeidsloon zouden zijn uitgekeerd. Was
het hier bovendien gezwingeld, dan zou
én toonde de bevolking, van den rijksleii
tot den armsten, aan het visschen naai
oesters in de stroompjes, welke het
stadje heetten te doorkruisen. Grnoter pa
rodie kan niet gegeven worden, mol al-
leen op do oestervisscherij', mol ook op
den bouw van Goes, maar tegelijk oo.
op den inncrlijkoii geest van dit deftige
stadje. Want Goes is practisch gebleven,
zoowel innerlijk als uiterlijk, Goes heell
in zich zeil behouden de innerlijke waar
digheid van een uitstervend geslacht, dal
ook al weer zijne deugden en zijne ge
breken heeft. Om Goes te kennen, maar
vooral te waardeeren, moet men er iels
van willen begrijpen, en het niet nieten
met een gewone llolkuulsehe maat. rn
daarom wordt zijn samenleving, wordt
het verblijf in die samenleving ook meer
gewaardeerd door de „inboorlingen" zel-
ven, dan door hen, die daar van vreem
den bodem zijn overgeplant, en er, al
binden oude banden hen misschien ook
aan het gewest, er niel meer dal onzeg^
hare gevoelen, wat noodig is om er liet
verblijf" aangenaam te maken.
het uit te kcereu arbeiisl
aanzienlijker geweest zijn e
winter over geen werkeloos
zijn.
Hieruit volgt, dat de vlascul
achteruitgaand toch nog ze
is, vooral in onze provincie,
pogingen moeten worden a
den vlasbouw nog voordeelig
hetgeen kan geschieden door
eener fabriek, waar de lauw
doelmatige wijze wordt toeg
Mocht men echter van par
hier niet tot de oprichting ee
fabriek durven overgaan, da
wegiog verdienen het Rijk
een proeffahriek te stichte
schillende practische vragen
vlasbewerking opgelost kun
Wellicht was het Rijk ook
onder bepaalde voorwaardan
leenen aan een van particul
te richten fabriek.
Men moet niet vergeten
Rijk wel zal inzien dat bij
onzer vlasindustrie niet allee
bouwers, maar vooral onze
belang hebben en dat er ook
niet weinig mee zou gebaat
Die arme Dieren
.la. zoo mogen we in den l
gen tijd gerust onze huisdier
De zomer van 1909 heeft
geleverd, en 't stond er in 't
iiienigen boer ongelukkig bi
winter vroeg en streng inge
(Sm zou de toestand eenvoudig
geweest. Met hel herfstgroet
was, en waarvan we geprof
ben tot na nieuwjaar, zijn w
eind opgeschoten en hel duur
geruimen tijd eer de voor
schuur moest worden aangesp
wie kon ons vooruit verzeke
winter zoo gunstig zou we
hel angstvolle vooruitzicht n
de voor te zullen hebben v
vee, deed menige landliouwer
van de hand tegen ongekeni
zen. En do dieren, welke
houden werden, moesten ee
verminderd rantsoen worden
de toekomst met zulk een bi
gemoet werd gezien. En de
beginnen reeds aanmerkelijk
de lente is wel in uitzicht,
zal nog lang, o zoo lang du
nieuw voeder is gegroeid. Het
te hopen, dat het voorjaar on.
slig zal zijn als de herfst
ter geweest zijn, dat er ma,
warmte komt, waardoor hel
weide zich kan ontwikkelen
naar buiten gedreven kan w
kunnen we wellicht een han
om den bodem, die door de
de regens nat en koud is gevv
verdere afkoeling te bewaren,
gelijk nog komende nachtvorst
schadelijk te maken. Daarvoo
het uilstrooien van ruigen m
weiland alle aanbeveling. En
er niet eerder afgenomen w
legen den tijd, dat men voor
der behoeft te vreezen. En
die ruige me,st nog slechts w
op een schoonen, warmen da
luikende gras, dat wekenlang
heeft gehad, moet dan eerst
gehard worden, ten einde later
stand te kunnen bieden ook a
ren, konden nacht. Onze boeren
maandenlang vooruit wisten, da
jaarsgras hun zoo bijzonder te
komen, ja. die wisten, dal ze
noodig zullen krijgen, hebben
landen sterk bemest, hetzij
stalmest ot met kunstmest.
v goed men liet grasland ook
dacht, welken mest men ook
gewend, het gras heeft sa [pi
dig om te gaan groeien. En a
zich in den bodem vormen uit
mest, men moet niet uit hel
liezen, dat daarvoor warmte
En die laat in het voorjaar in
lang op zich wachten. En de
liet voer vermindert op sein
wijze en de dieren hebben zo<
dig1 M'i' men nu in tijds de
king krijgen over gras, stiijrog:
der malsch. sappig, voedzaam gi
dan is de toediening van sa lp
gebiedende eisch. Het uilstrooie
of twee baaltjes Chilisalpeter u
den boer liet eenvoudig en b(
goedkoop middel, om zij'n arm
vroeg en aldoend te helpen
malsch en krachtig voer. Dit z
i reu na zulk een schralen winti
hel welkom zijn, en zij zullen
baarheid toonen door ruime i
fv' a c h t e 1 ij k a v o n 1 u u r
te.rdam. Wij kwamen geviere
bureau, 't Was tegen drie. uur
gingen wij do Nieuwst raat v
den hoek stonden twee manne
kander zachtjes te spreken.
De een leunde rustigjes als 1
woon gesprek met den oenen
tegen hel hoekhuis. Juist zoude
zen boekhandel passeeren.
Daar hoorden we een geluk
een zwaar metalen voorwerp,
den stil en luisterden. Een i
ter een gerucht also! de wind
schudden en trillen deed.
