No. 2 Be gevangenen van den Czaar. So. 26 Dinsdag 1 Maart 1910 Zesde Jaargang. londen. PIJ T MOGE groots! e en prijs? S VEE- Verschijnt eiken MAANDAG-, WIEHSIAG- en VRIJOAGAVONO. BUITENLAND. fEUILLETOM, tOCHT, A gebruik of den, UIT DE PERS. •d. kruiden en ?(j zuiveren li veerkracht im meer dan Iers hevelen I'S PILLEN nd. 15 (56 pillei jij den Ver- •RVE 16.87. stukken Jsmede hg 1ST Jr. O O rn co f500 en flOO, H. H. Effecten- en 5T. WORST Jr iwicht heb'.ende van VEEVOEDER van 455 -j- 453 jende mee„Zelden ils deze bovenstaande ig en fijn van smaak liteit VEE en hooge Ib urg. Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers li contant-0.05 Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrjjdag vóór «en uur 's namiddags. Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoorfsfraaf C 209, GOES. Reclameberiehtcn 25 CL p. r. Bjj abonnement speciale prjjs, Advertentiën van 15 regels f 6.50iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X Gerekend, Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 CL contant. De „Neutraliteit". In den strijd 'over de „neutraliteit'1 der openbare school kunnen zjj, die Rechts staan, in zekeren zin de rol van toeschou wers vervullen. Principieel genomen gaat die strijd buiten ons om. Onzerzijds toch is altjjd beweerd, dat de opleiding, de opvoeding, de vorming der jeugd niet neutraal kan zijn, en lat dit ook voor het onderwijs geldt. De „neutrale" school kan dus slechts aanvulling zjjn, en het bizonder onderwjjs regel. Links stond men toen eenparig tegen OU8 over. Maar thans is die eenparigheid op merk waardige wjjze verstoord en gaan de tegen standers der „neutraliteit" elkander vinnig te ljjf. Goed beschouwd hebben w jj ons in dien strjjd niet te mengen, al blijft het zeer zeker de taak der overheid te zorgen, dat de openbare school niet in conflict komt met de eischen van ons nationaal leven en grondwettelijke instellingen. Ook is het duidelijk, welke houding in een staat met monarchalen regeeringsvorm ambtenaren hebben in acht te nemen. Maar voor 't overige kan de botsing in den boezem van de voorstanders der „neu traliteit" ons koud laten. Zjj i, oeten het samen maar uitvechten. En intusschen dringt zich sterker dan ooit de conclusie naar voren, dat men, als regel, in de school, evenmin als schier overal elders, werkeljjk neutraal kan zijn. („Centrum".) AMERIKA De staking te Philadelphia. Orde en rust in Philadelphia zjjn weder eeDigermate herstelJ. Eenige honderden manschappen van de bereden staatspolitie hebben dat klaargespeeld, waar tevoren de pogingen van duizenden Philadelphische politieagenten en schutters hadden gefaald. De bereden staatspolitie patrouilleert in de straten en heeft order om bjj eventueel verzet niet te talmen, doch direct met scherp te schieten. Er is Donderdag in Philadelphia dan ook slechts één botsing geweest. Stakers gooiden naar de bereden manschappen met stukken jjzer en staal, waarop dezen ant woordden met een paar waarschuwende revolverkogels in de richting van de menigte. Heeft aan den eenen kant het optreden van de troepen een kalmeerend invloed gehad aan den anderen kant kan het den toestand weer zeer gevaarljjk maken. De werklieden-organisaties in Philadelphia hadden beweerd, dat zjj mochten er troepen worden gezonden haar toevlucht zouden nemen tot afkondiging der al ge in een e staking. Of dit nu de troepen er zjjn werkeljjk zal geschieden, bljjft af te wachten. De vakbonden hebben aan hun leider Murphy volmacht gegeven om te behandelen zooals hjj het noodig acht. Historische Novelle van ARHINITJS ARCHIE R. I. Raphaël Ubinski. In de vroege morgenuren van den len December 1830 reed een jong Poolsch edelman Raphael Ubinski gcbeeten langs den oever van de Niemen, in de nabijheid der stad Grodno Hjj werd voorafgegaan door een schitterenden jachtstoetluid geblaf van honden klonk ver in 't rond jagers en jachtbedienden te paard bliezen van tijd tot tijd krachtig op de horens en deden door dit luide geschal van alle k tnten knapen en mannen te zamen stroomen, die zich dan verder aansloten, om aan de drijfjacht deel te nemen. De natuur, in haar winterkleed, scheen een oogenblik nieuw leven te ontvangen en had een melancholische bekoorlijkheid, geljjk aan dat zachte glimlaohen, hetwelk Welke beslissing Murphy zal nemen, zal men wel spoedig weten. SPANJE. Een telegram dd. 26 dezer uit Tetuan meldtEen uit Nederland komend zeilschip, dat een groote hoeveelheid oor- logscontrabanten aan boord had, heeft voor een Spaanschen torpedojager de wijk ge nomen en is op ongeveer 40 K.M, beoosten Tetuan gestrand. Van de bemanning van 25 koppen zjjD er 5 verdronken. OOSTENR1J K. De dokters van Lueger, den burgemees ter van Weenen, hebben Vrijdagavond prof. Neusser, den eersten specialiteit voor inwendige ziekten, erbjj gehaald. Neusser verklaarde, dat Lueger een verloren man was en den nacht ternauwernood overleven zou. Het hart wordt al maar zwakker. EN UELANI). Een Reuter-telegram maakt gewag van een tweede poging van de Ieren om het ministerie hun richting op te krijgen. Als de regeering niet de bewuste waarborgen van den koning verkrjjgt als voorwaarde van haar aanbljjven, zullen de Iersche kiezers in Groot-Brittanje op geen regee- ringscandidaat meer stemmen. Dat is geen ijdele bedreiging, In heel wat Engelsche en Schotsche districten men spreekt wel van twintig hebben de liberalen hun overwinning te danken aan Iersche kiezers, die trouw het wachtwoord van hun leiders hebbeD gevolgd steun den liberaalKomt het dus tot een algemeene verkiezing, zonder dat de regeering de voorwaarde der Ieren heeft vervuld, dan ontvallen haar de stemmen van die kiezers. Het besluit van de Vereenigde Iersche Liga kan ook reeds van invloed zjjn op de tusschentjjdsche verkiezingen, waaraan een paar ministers zich moeten onderwerpen. EKANKKIJK. Kardinaal Lupon veroordeeld. V rijdag heeft de rechtbank te Reims uitspraak gedaan in het bekende proces van de beide onderwjjzersorganisaties de Fédération des instituteurs de France en de Amicale des instituteurs de la Marne tegen kardinaal Lugon, aartsbisschop van Reims. De onderwjjzersvereemgingen eischten, zooals men weet, 50U0 francs schadevergoeding. Ofschoon geen enkel steekhoudend ar gument voor het toekennen van schade vergoeding door de onderwjjzers is bijge bracht, ofschoon de kardinaal door het mede-onderteekenen van het bekende ge meenschappelijk schrjjven der bisschoppen niets anders gedaan had dan rechten der kinderen en hunner baders in bescherming te nemen, werd de prelaat toch veroordeeld, en wel tot het geven van eea schadever goeding van 500 francs. Het proces is hierom ook zeer belangrjjk, omdat nu naar aanleiding van deze uit spraak een reeks van processen tegen de somwijlen, als een lichte zonneschijn zich vertoont op een stil-ernstig gelaat. Naar alle kanten strekte zich een onmetelijke vlakte uitaan de eene zijde de rustig- majestueuze rivier purper-glanzende in het zonnelicht, aan den anderen kant donkere strepen van ontbladerde bossohen, die aan den verreu horizont in onregelmatige deining zich tegen den helderen hemel afteekenden. Maar noch de schoonheid ran den pas ontwakenden dag, noeh de jubelende vreugde der jagers en landiieuen vermochten het ernstige gelaat op te vroolijken van den jongen edelman die met opzet op eenigen afstand verwijderd bleef van den stoet om beter den vrijen loop te kunnen late» aan zijn gedachten. Raphaël Ubinski, die sinds korten tijd zijn ouders had verloren, had juist zjjn 26e levensjaar bereikt; hij leefde teruggetrokken up zijn goederen rnet z'n grootmoeder van moederszijde, een vrouw van grooten moed en hooge deugd. Daar hij was opgevoed in grooten eerbied voor den godsdienst en in fijngevoeligheid op het punt van eer, was hij zoo gelukkig aan alle verlokkingen der jeugd en aan de gevaren van den rijkdom weerstand te kunnen bieden. Zijn vrije uren besteedde hij aan studie, want hij was diep doordrongen van de andere bisschoppen, die het schrjjven mede onderteekenden, te wachten staat. U L I Staatsraad Woeste. Zaterdag vierde de bekende Katholieke staatsraad, Charles Woeste, zjjn 74slen verjaardag. Waar het hier een persoon betreft, die zoo moedig en onverschrokken, zoo onbaat zuchtig en edelmoedig de belangen der Kerk dient en zoo geharnast ze verdedigt, daar meenen wjj, dat deze dag wel een kleine bjjzondere vermelding verdient. Woeste is 26 Februari 1837 geboren op 2l-jarige leeftjjd behaalde hij reeds zjjn doctorstitel. In 1873 werd hij advocaat aan het Hof van Cassatie. Den 9denJuni 1874 werd hjj voor het eerst als afgevaar digde van Alost voor de kamer gekozen en sedert heeft hjj onafgebroken dat dis trict in de kamer vertegenwoordigd. Wel heeft hjj dat met eere gedaan, zoo dat zelfs een Belgisch ochtendblad dat het lang niet in alles met den grjjzen staats raad pleegt eens te zjjn, erkennen moest, dat hjj een sieraad geweest is van het parlement en den Katholieken naam tot roem heeft gestrekt. „De Katholieken, zoo erkent dat blad, zjjn trotsch aan hun hoofd te hebben een dergelijk talent en een zoo edel karakter". Het Handelsblad van Antwerpen meldt over een ongeluk, dat Zaterdag bij Antwer pen gebeurden waarbij 7 mensehen verdron- en een zwaar gekwetst is, de volgende bijzonderheden Zooals op vele rivieren bestaat er op den Rupel te Niel een overzetdienst, die zoogezegd officieel is. De dienst is ingericht tusschen Niel en Wintham en is gepacht door Beeck- mans, houder der herberg in het Veerhuis, op Niel. Dezen morgen juist te 6 uur 20, nadat hij reeds eenige overtochten had gedaan, vaarde de zoon Frans Beeckmans, met de overzetboot van Wintham naar Niel. Deze roeiboot is een groote jol waar men tot 30 personen kan mee overzetten, wat meermaals gebeurde. Bij het overzetten, dezen morgen, bevatte de boo", zooveel men zich kan herinneren en zoovee. het Frans Beeekmans voorstaat, 14 of 15 man, hem zelf inbegrepen. Alles gin; goed, tot hij gekomen was op circa 40 meter van den Nielschen wal. Op dit oogenblik zag men de stoomboot Alexandre komen aanvaren uit de richting Klein Willebroeck. Deze stoomboot is een zoutboot toebehoorei.de aan de firma Schelt- jens, een redelijke groote boot die regelmatig naar Vlissingen vaart, er zout water inneemt en die lading naar de zoutziederij brengt, om het zoüt er uit te trekken. Hoe het ongeval nu gebeurd is zal natuurlijk blijken uit het rechterlijk onderzoek. Doch, ziehier hoe het voorgevallene is volgens verklaring van den zoon Beeckmans, die op den oogenblik van het ongeluk de overzetboot voerde Op ongeveer 40 meters van den wal kwam de Alexandre aangevaren en, in plaats dat zij, zooals gewoonlijk, in het midden der rivier vaarde, was zij ditmaal den wal van Niel dichter genaderd. De vele edele gedachte, dat een Poolsch edelman zijn vaderland 'meer diensten kon bewijzen door kennis en wetenschap, dan met het zwaard en door geweld. Wèl had hij een open oog voor den treurigen toestand, waarin zijn dierbaar Polen zuchtte; als een zware last drukte op zijn Poolsch hart het lot van het land zijner vaderen en hij gevoelde een onweerstaanbaren drang om zich voor de redding daarvan geheel op te offeren. In het eerste vuur zijner jeugd had hij geloofd, dat alleen geweld Polen's vrijheid en onafhankelijkheid zou kunnen herstellen en vandaar dan ook dat hij zich vol geestdrift had aangesloten bij de geheime genootschappen, die, ondanks alle voorzorgs maatregelen der politie, het geheele land als met een net overdekten. Doch hoe meer hij tot rijp nadenken kwam, des te meer de overtuiging bij' hem postvatte dat een geweldige strijd tegen de overmoedige onderdrukkers van zijn land zonder succes zou blijven. Wel stemde deze gedachte zijn edel hart aanvankelijk droevig, want nooit of nimmer kon hij prijsgeven de heilige rechten van zijn volk, waarvoor hij gaarne zijn laatsten druppel bloed zou hebben vergoten. O, riep Dij dan, diep-smartelijk aangedaan uit, God kan zulk een daad van geweld, zulk een verraad niet laten voort- ooggetuigen, aan beide kanten van den Rupel en ook de inzittenden van de over zetboot, een ongeluk vreezende, riepen om hulp en lieten allerlei geschreeuw hooren, om de aandacht van den kapitein der Alex andre te trekken. De kapitein scheen dit niet te hooren. of hoorde het werkelijk niet, in alle geval hij zette onveranderd de koers voort. Eene aanvaring was onvermijdelijk en noodlottig waren dan ook de gevolgen. De Alexandra kwam in aanvaring en voer met den steven recht op het achter gedeelte van de overzetboot. Verschillende der inzittenden van de jol, het hoofd ver liezende sprongen overboord, waaronder ook Frans Vermeulen en zijn zoon. Anderen werden uit de boot geslingerd terwijl de jol zelve met de inzittenden voortgesleept werd door de Alexandre. De half-gebroken roeiboot was spoedig vol water, maar bleef met de nog inzittenden drijvende. Eerst nadat de overzetboot een 200 met. verre was meegesleept en ook nadat de bevelhebber van de Alexandre, door het aanhoudend geschreeuw van de toeschouwers opmerkzaam geworden, den stoom had omgeworpen, raakte de jol los. Schipper Van Steen, die met zijn binnensioep Royers VI te Niel gemeerd was, is oogenblikkelijk toegesneld en gelukte er in vijf der drenkelingen te redden. Eene baggerboot, die daar eveneens lag, gelukte er op hare beurt in een man te redden, die dadelijk naar het veer van Niel met de andere geredden werd overge bracht. Een dictée. Wanneer reeds de geest van zoovele leer. boeken slecht is, hoeveel te erger zal dan het mondeling onderwijs zijn op de Fransche openbare scholen, waar de onderwijzer weet, dat hij bij de overheid niet sneller in de gunst kan komen dan door zoozeel mogelijk de wet, die neutraliteit, die eerbied voor den godsdienst beveelt, te schenden. Wat daar in de klas omgaat wordt echter niet licht openbaar, te minder wijl het dikwijls slechts in een gebaar, een blik, een stem buiging bestaat, die onmogelijk kan worden vastgelegd en met zekerheid weergegeven. Daarom is het werkelijk van veel belang, dat de „Libre Parole" in staat is, een dictée af te drukken zooals het in een xlas werd opgegevenhet handschrift, dat der redactie in handen kwam, is van een leerling, en er zijn door een andere hand, blijkbaar van den onderwijzer, verbeteringen in aan gebracht. Men luistere De godsdienstige volken zijn volken van slaven. Men kan zeggen dat de godsdienstige volken slavenvolken zijn, omdat zij er zich van onthouden, te redeneeren, te zoeken naar het wetenschappelijk waar om der dingen, omdat zij blind gehoor zamen aan bevelen die ze niet verstaan. Eertijds had de godsdienst de voor naamste plaats in het leven der menschen; de groote heeren en zelfs de koningen bogen voor den Paus het hoofd. De monniken waren niet steeds bestaan. Polen kan niet eeuwig onder dit juk zuchtener moet toch een middel tot redding zijnmoge de hemel het ons toonen Hij kwam ten slotte bjj zich zelven tot de conclusie, dat Polen, wijl het ten prooi was aan een allerbedroevendste inwend'ge ver deeldheid waardoor echter de onrecht vaardigheden zijner ondrukkers niet konden gerechtvaardigd worde» den tijd zijner boete geduldig zou moeten doormaken, doch zich intusschen door heldhattige deugden zou moeten voorbereiden op de gebeurte nissen, welke de Goddelijke Voorzienigheid vroeger of later tot redding van het vader land zou doen plaats grijpen. Van deze overtuiging steeds dieper doordrongen, aarzelde hij ook niet haar in den kring zijner adelljjke vrienden openlijk uit te sprekenhij beteugelde hun omstuimigen ijver en deed zijn best om hen ervan te overtuigen, dat men het vaderland het beste dienen kan door alle nationale krachten en deugden zooveel mogelijk te ontwikkelen en te vervolmaken Doch deze nieuwe taal wnrd niet verstaan, de bedoelingen van Raphaël werden miskend en wat bij hem de vrucht was geweest van rijpe overweging, werd uitgelegd als een uit wanhoop voort komend prijsgeven van de heiligste ver wachtingen en plannen, ja als zwakheid tevreden met den grond in te palmen, ze namen ook de mensehen. Zoo werden de kloosters gesticht, die een ware macht vormden door hun domeinen en hun rijkdommen. Om den menschen geld af te troggelen (tirer de l'argent aux gens) had de geeste lijkheid de vereering ingesteld van de Maagd, de Eucharistie en de Heiligen. Om de botteriken (vilains) aan alle bevelen der groote heeren te doen gehoorzamen, werden ze door de geeste lijkheid verstompt met de vrees voor de hel en het denkbeeld van den hemel. Ziedaar de neutraliteit in actie. En dan blijft men zich ter linkerzijde steeds verbazen, dat de katholieken zich tegen zulk een onderwijs aan hun kinderen verzetten(„Centrum1'). Schandelijk geschrijf. Wjj hebben, zegt de „Maasbode", tot nu toe weinig in ons blad opgenomen omtrent de z g. quaestie „Mr. De Jong". Vele libe rale bladen daarentegen in gezelschap van het S.-D. orgaan „Het Volk" schenen zich bijzonder met deze onverkwikkelijke ge schiedenis te vermeien. Thans lezen wij in de a.-r. „Rotterdam mer" van gisteravond onder den titel „schan delijk geschrijf" het volgende Ons wordt opname verzocht voor het navolgende Ondergeteekenden, die ten huize van den eerst ondergeteekende het genoe gen hadden in 't gezelschap te zjjn, waar o.a. ook Mr. A de Jong en Mej. A v. d. Vlies genoodigd waren, ge lezen hebbende de in „Het Volk" ge citeerde mededeelingen van Mej. A. v. d. Vlies, omtrent de wijze waarop Mr. A. de Jong zich in een privaat- gesprek op een gezelschap over Dr. A. Kuyper zou hebben uitgelaten, voelen zich gedrongen hunne diepe verontwaardiging uit te spreken over een dergelijke poging van afmaking van een politiek man, dien zjj om zjjne groote eerlijkheid en rondborstig heid hoogachten. Zjj denken er dan ook niet aan op dit schandelijk geschrijf 'n te gaan en weigeren ook maar met één enkel woord zich over do al of niet juistheid van de door Mej. v. d. Vlies uit 't ge sprek. waaraan zjj geen deel Bam, op gevangen en gepubliceerde woor en uit te laten, overtuigd als zij zijn, dat een dergelijke polemiek, die den aller- eenvoudigsten eisch van gastvrijheid, vriendelijkheid en goede trouw schent, zonder meer geen weerlegging waard is en als in de hoogste mate onzedelijk moet worden gebrandmerkt. Door op deze wijze een toevallig opgevangen woord te exploiteeren zou men ieder een, die in vertrouwden kring zich eene opmerking ten opzichte van per sonen of zaken, die het publieke leven raken, veroorlooft, kunnen blameeren. Wjj meenen dat het is het belang van het openbare leven is tegen een en lafheid. Met deze en dergelijke gedachten hield Raphaël zich bezig, terwijl wij hem aan treffen aan den oever van de Niemenhij bevond zich op weg naar het kasteel van graaf Bialewski, op wiens landgoed een groote jacht georganiseerd was. Deze jacht diende echte; sle 'hts als voorwendsel voor een gemeenschappelijke bijeenkomst, ter bespreking van de plannen v oor een strijd, die eiken dag dreigde te ontbranden. Ofschoon Raphaël van zulke bijeenkomsten, waarbij het gewoonlijk nog al rumoerig toeging, geen vriend was en hij telkens moest vechten om zijn beginselen te ver dedigen, zou het hem toch niet mogelijk geweest zijn de uitnoodiging van graaf Bialewski, een oud-strijder, die veor Polen's bevrijding van geestdrift gloeide, af te wijzen. Hij wilde n.l. niet, door zich geheel van zijn vrienden af te scheiden, in een steeds meer scheeve positie komen en hun aanleiding gegeven om de oprechtheid zijner vaderlandsliefde in twijfel te trekken. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1910 | | pagina 1