So. 13
Zaterdag 29 Januari 1910
Zesde Jaargang.
Vnschijnt ellen MAAHDAË-. WOENSDAG- in IHIiMHMI.
8
EERSTE BLAD
Nog eens Staatspensionneering.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor does f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieGanzepoorfsfraaf C 209» GOES.
Reclameberiehten 25 Ct. p. r. Bjj abonnement special» prjjs,
Advertentiën van 15 regels f (1.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x oerekend,
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Nadat het hoofdartikel van ons vorig
nummer geschreven .was, kwamen ons een
paar interessante mededeelingen over dit
onderwerp en de daarmede samenhan
gende Invaliditeits- en Ouderdoinsverze-
kering onder de oogen.
- Wij aarzelen niet deze hieronder af te
drukken.
Staatspensionneering.
De heer ds. D. A. van Krevelen en
Frans Netschei hebben, in opdracht van
den Bond ,voor Staatspensionneering, een
bezoek aan Denemarken gebracht en een
rapport samengesteld ,over de Deensche
wet op deze pensionneering.
In hun voorwoord zeggen genoemde
heeren:
Wat, ons bij geschrifte en bij geruchte
van deze wet bekend was, had ons den
indruk doen krijgen, dat zij op pen uit
nemende basis was gebouwd, (iij onze pro
paganda werd dan ook steeds gewezen
op de Deensche wet, als een voorbeeld
tar navolging. Evenwel, ons ontbrak het
recht tot oardieeJ-en, dat alleen eigen pn-
derzoek en vooral eigen aanschouwing
kunnen geven.
'Wij' zijn gekomen bij een volk, dat ap
benijdenswaardige wijze democratie, be
schaving en humaniteit miet elkaar weet
te verbinden .en dat voorts door zijn vrij
heidszin en zjjn eenheid in godsdienstig-
kerkeljjk opzicht als aangewezen scheen
om een dusdanige wet tot stand te bren
gen. De wet van1891 is dan ook in
den geest van de overgroate meerderheid
van het Deensche volk en daardoor in
den waren zin des woords populair.
De conclusies, waartoe de heeren koe
men, zjjn samengevat in de volgende (stel
lingen-.(
a. Een stelsel van Staatspensionnee
ring geljjk het Deensche, met verdeeling
der administratieve en financdeele lasten
tusschen Rjjk en Gemeente, komt ons ook
voor ons land aanbevelenswaardig en uit
voerbaar voor;
b. Er zal echter een middel moeten
worden gevonden om te voorkomen, dat
sommige gemeenten, binnen wier grenzen
door locale omstandigheden veel pensioen
gerechtigden mochten wonen (b.v. in
industrieel© centra, en in visschereplaat
sen) onevenredig gedrukt zouden warden;
De leeftijd, waarop de pensioenenge-
rechtigheid ingaat, behoort 155 jaar te we
zen; wanneer zich tegen dezen leeftijd
in den beginne te veel bezwaren verzet
ten, dan dient als overgangsmaatregel in
een hoogere leeftijdsgrens te warden be
rust; en
d. De gelden tot dekking der onkosten
van zulk een Staatspensioen behoaren,
evenals in Denemarken, gevonden te wor
den uit de opbrengst van een tegelijkertijd
en speciaal voor dit doei in te stellen di
recte belasting, welke geheven moet wor
den van het bezit.
Het spreekt wel van zelf, dat het onmo
gelijk is op grond van zóó vage en on
voldoende gegevens, als in het boven
staande worden verstrekt (het bedoelde
rapport-zelf kwam ons nog niet onder |de
oogen) de werking van een stelsel van
pensienneering te beoordeelen, laat staan
hot aanbevelenswaardige en uitvoerbaar
heid ervan hg, ons. („De Tijd".)
Invaliditeits- en ouderdoms-
verzekering.
Het Huisgezin" .verklaart in een arti
kel over het vraagstuk der invaliditeits-
en ouderdomsverzekering deze oplossing
de beste te achten, waarbij1 de werkman,
de werkgever en de Staat in de kosten
der verzekering bijdragen.
Het blad zou echter twee uitzonderin
gen willen toelaten: Vooreerst zouden wij
van de premiebetaling die werklieden wil
len vrijstellen, wier verdiensten beneden
zeker- minimum bljjven. Dit minimum zou
den wij verschillend willen, laten zjj'n naar
golang van plaats en streek en naar ge
lang van de talrijkheid van het gezin.
Het zou moeten beantwoorden aan deze
gedacht», dat aan hem, wiens inkomsten
ternauwernood strekken om in de nood
druft van zich en de zijnen te voorzien,
niets meer ,mag worden afgenomen.
Maar evenzeer zouden wij in jden-
zelfden gedachtengang van premiebe
taling willen vrijstellen idie patroons,
welke er zelf amper kunnen komen.
Ieder weet dat zulke patroons er zijn:
feledne baasjes, die met één of twee knechts
werken re-li' het hardst en moeite
hebben om het hoofd boven water te hou
den Van deze menschen is een nieuwe
belasting in redelijkheid niet te vergen.
Deze uitzonderingen mogen aan de zui
verheid van het stelsel eenigermate af
breuk doen, c— voor een grein billijkheid
en mensehelijkheid geven We de zuiverheid
van een .stelsel graag cadeau.
Het stelsel mag nooit het hoogste zijn
het hoogste moet zijn de vraag op welke
wijze krjgen we de meest practische,
minst drukkende oplossing?
Van den Staat moge zoodoende een wat
hooger, een zelfs aanzienlijk hooger be
drag als zjj'n aandeel in de verzekerings
premie worden gevraagd, we laten hem
dat liever betalen d.w.z. we laten er
liever allen aan meebetalen - dan van
wie financieel geheel onmachtig zijn het
uiterste te vorderen.
Voor bestrijders van Rome
In de „Weekbode", te Zeist verschijnend,
schrijft „een Orthodox Protestant-' tegen
een ingezonden stukje, in dat blad opge
nomen. Daarin werd het Ultrainoxtanisme
genoemd „de vgand van onze godsdien
stige en staatkundige vrijheid," Daarop
volgde: De Gustaaf-Adolf-vereeniging,
waartoo onze Koningin jaarlijks f 1000
bijdraagt, en de Evangelische Maatschappij
zg'n werkzaam ter bestrijding van het
U Itramontanisme
De orthodoxe Protestant merkt op dat
onze Koningin geen f 1000 geeft, „om daar
door ruim een derde Harer onderdanen als
vijanden van onze golsdienstige en staat
kundige vtijhe d te beschouwen Met
verontwaardiging zou Hare Majesteit zich
daartegen verzetten.
Niet de Katholieken, zoo schrijft hjj
verder, die telkens hun liefde voor onze
Koningin betoonen, willen onze godsdien
stige en staatkundige vrgheid rooven, maar
de Socialisten, die tegen Oranje lietde
protesteeren.
Dan wgat hg op „de krachtige me le-
werking van de Iloomsche Staatspartij"
voor de vrije school.
Ten slotte beroept hij zich op Prof Beets
en Prof. van Oosterzee
De eerste schreet iu 1848
Groot is de miskenning van de
goede elementen die in de Roo sche
Kerk zgn. Ons Katholiek volk is geen
kwaad volk; er is een zegen, er is
een goed deeg in. De zaak is, dat de
priesters bjj hunne leeken beter hun
Roomschen plicht gedaan hebben dan
onze leeraren bjj hunne protestantsche
leden. Onverdragelijk ia mij 't schelden
op die Kerk. Het benadeelen en achter
afzetten van 't Katholieke volk door
prob stanten, die als zoodanig geen
knip voor den neus waarJ zjjir'.
In 1852 spreekt Beets vant
„mjjn roomscho landgeuobteiy die ik
als landgenooteu niet anders dau kan
liefhebben en ook als Roomschen
Diet vermocht te haten
Prof. Dr. van Ooaterzee schreef
„Wie is beter ChristeD, de Rjomsch-
gezinde die Christus aanbidt, of de
Protestant, die met schennige hand
Hem de kroon der Godheid ontrukt
de Roomschgezinde, die beeft voor
het vagevuur, of da Protestant die
spot met de hel'?
De orthodoxe Protestant betreurt het.
dat men Gods vjjanlige geesten ten strijde
oproept tegeD landgenooten „die met ona
nog voor den Christus buigen
(Centrum".) („Stephanus'.)
Te groot loven 1
Geen week gaat voorbij of men kan iu
de bladen van ontrouwe ch-fs, hoekhuu Iers,
ambtenaren, postloopers, boden of grid-
ophalers lezen.
Wat daarvan de oorzaak wel mag zgb
vraagt de „Maas- en Scheldebode?,,
Speculatiezucht duDkt 't blad nipt te
zijn, daarvoor zijn de bedragen vaak te
klien. Geen andere oorzaak daarvoor kan
het vindeu dan: te groot willen 1 ven
„Wie den levers tertdaard opmerkt, vaar
welken iu uiizeu tijd g-leef i wordt, s'aat
verbaasd, neen. verstomd over den quasi
rgkPL-welvareuden tij), waarin wg luien
„Dames" eu „heeren" loopen de straten
plat.
De di-uütineid is niet meer van de
juffrouw of nivvrouw te onderscheiden.
Gewoue jongens zetteu een gezicht vol
deftigheid en branie en steken hun hals
omhoog als wareu zo de patroon zelf
Iu de .-tad vorral komt dat branie
achti^e uit.
Uitgaan, pretmaker, boven zijn stand
gemeubileerd met „goe teren op ere tiet-
verkregen
Eenvoudigheid is gevloden
Sier maken en vertering
Komen er echter zieke dagen, of werk
loosheid of andere tegenslagen, dan spat
de zeepbel uiteen dan komt 't klatergoud
voor den dag eu vau onder het veruis van
welvaart komt de kaalheid der armoe
schrijnend te voorschijn.
Grootschheid des levens is de geest des
tjjds, en door dien bluf krjjgt men onzes
inziens de ontrouwe knechts, boekhouders,
enzoovoort.
Die menschen zijn de slachtoffers vau
den geest des tjjds en bakens iu zee, omdat
ze gestrande schepen zjju wrakken, die
het diepste medelijden verdieDnn".
herdenking van de beruchte werklieden-
slachting van 1905, zijn gearresteerd.
ITALIË
De Koning van Italië zal de getuige
van Prins Victor-Napoleon zijn bij diens
huwelijk met Prinses Clémentine.
De Koning .zal zich door een Jtaliaan-
schen Prins .doen vertegenwoordigen.
1» CITS V II I. i I>.
Otto, de krankzinnige koning van Bei-
wen, maakt het naar het lichamelijke goed,
Hjj is een nieraandoening, die zijn leven
bedreigde, dank zij de zorgvuldige ver
pleging, te boven gekomen en is nu 62
jaar. Do dokters meenen, dat hjj nog wel
een hoogen ouderdom kan bereiken.
Hjj sljjt zjjne dagen op bet kasteel
Förstenriëd, meest neergehurkt op den
grond. Vroeger is ook verteld, dat bij' op
handen en voeten rondkroop. De officie
ren in zjjne omgeving behoeven den pn-
gelukkigen vorst geeneried ntilitairei eer
te bewjjzen. De bedienden op het kasteel
mogen, op straffe van ontslag, met geen
woord over den toestand van koning Otto
reppen.
Cook. Een redacteur van de „Kleine
Presse" heeft Dr. Cook in een sanatorium
te Heidelberg opgespoord. Hij wordt er
verpleegd wegens een zenuwziekte, vexooir-
zaakt door het misbruik van alcahoJischen
drank in het Poolgebied en wegens gees
telijke stoornissen, die reeds van vroe
ger datum zjjn, doch die dooi- de jongste
polemieken zijn verergerd.
SUHVIË,
Prins George van Servië heeft zjjir va
der, den koning, doen weten, dat hjj ge
hoorzaam zal zjjn. Zoete jongen I
ItlIüLAA I».
Siberië. De Russische regeering
heeft besloten Siberië niet. meer als een
ballingsoord te beschouwen en er dus geen
misdadigers meer heen te zenden, ten
einde de burgers te bewegen zich vrij
willig in Siberië te vestigen, waar de
meest vruchtbare streken liggen, die over
vloedige oogsten beloven.
Massa-arrestaties. Het heele Pe-
tersburgscbe comité der soc. 'rev. arb.-partjj
en het centraal bestuur der vakvereeni-
ging, die botoogingen organiseerden ter
Petrof en zjjn drie advocaten hebben
hooger beroep aangeteeken/d tegen het von
nis, waarbij dc moordenaar van kolonel
Karpof is veiroar.deeld, tot den dood door
ophanging. Men heeft den veroordeelde
geweigerd, overleg met zjjn advocaat te
plegen.
Van het procés is niet veel bekend ge
worden. Alleen dat bewezen werd, dat
Petrof Karpof uit politieke beweegrede
nen wilde dooden en dat hjji daarom bij
de geheime politie gegaan was. Petrof
heeft een lang pk-idooi gehouden. Nie
mand anders was bjj het procés tegen
woordig dan de beklaagde, de vjjf officie
ren van den krijgsraad, een der drie ad
vocaten van Petrof en de -eigenaar- van het
appartement, waar de ontploffing plaats
had, en die zich die schadeloosstelling van
6250 gulden toegewezen zag.
P B K X 1
Tengevolge van dringende behoeften
heeft de Perzische regeering aan Rusland
en Engeland een voorschot van een mil-
lioen francs gevraagd op de ontworpen
leening.
AMBttlKA.
Schandalen. Er zijn te Washing
ton weer drie hooggeplaatste ambtenaren
en talrjjke importeur-s gearresteerd wegens
knoeierij-en bjj de douanen.
Oranje Nassau's Oord.
H. M. de Koningin-moeder werd Dinsdag
bjj Haar bezoek aan het sanatorium Oranje
Nassau's Oord, te Wngeningen, ontvangen
door den geneesheer-directeur, dr. A.
Schuld. Onder diens leiding maakte H. M-
een rondgang door het geheele gebouw.
Daarbij werden Haar getoond de verande
ringen sedert Haar vorig bezoek, o. a. pte
Röntgen-inrichting, een geheel nieuwe in
stallatie, -en in de keuken de nieuwe
wasch- en stereliseer-iniichting voor vaat
werk. Alle patiënten weiden door H. JVI-
toegesproken, ieder ontving een bouquetje.
Na afloop der bezichtiging gebruikte H. M-
in de kamer der directie enkele veirver-
sohingen. Te kwart voor 5 keerde Zjj' per
rjftuig naar -Ede terug.
Hare Majesteit de Koningin heeft het
hoofd der Belgische speciale zending, mi
nister van Staat Beernaert, het grootkruis
der orde van den Nederlandschen Leeuw
verleend, terwijl H. M. aan baron Guil-
laume, gezant ,van België bijl het Neder-
landsche Hof, wiens accrediteering ver
nieuwd is, het grootkruis der Oranje
Nassauorde schonk.
De heeren, die met minister Beernaert
de (bijzondere .Missie vormden, ontvingen
do 'volgende onderscheidenen in de Oranje-
Nassau-orde: generaal graaf Du Chattel,
het grootatficierskruis; baron De Franoy,
het officierskruis; baron d'Hoogvorst en
baron De Snoy, beiden het ridderkruis.
Na het diner ten Iiove verschenen fte
leden der Belgische Missie ter- receptie,
wellA Woensdagavond in de salons van
den minister van Buitenlandsche Zaken,
jhr mr. De Marees van Swinderen, plaats
had,
Mr. W. F. van Leeuwen en de Amsterdamsche
Hoogeschool.
Naar wij' vernemen, zal de promotie van
ml-. Van Leeuwen tot eere-dootar zeer
waarschjjnljjk Maandag 2ï Februari a.s.
plaats hebben.
Namens Üe juridisch© faculteit zal als
promotor het woerd voeren prof. mr. A.
A. H. Slruycken.
Bureau voor de R. K. Vakorganisatie.
De heer mr. 0. J. M. Aalberse heeft
zich bereid verklaard als rechtskundig ad
viseur van het Bureau voor de R. K.
Vakorganisatie op te treden. Op 3 Jan.
j.l. werden de statuten van het Bureau ko
ninklijk goedgekeurd. Als gesalarieerd
secretaris van het Bureau is de heer P. J.
J. Haazevoot zonder tegen-candidaat ge
kozen.
Op 6 Febr. zal het Bureau met de Be
sturen der Nederl. R. K. Vakbonden vei»
gaderen, en o. m. behandelen het voor
stel tot het op 15 Februari in werking
stellen van het Fonds tot uitkeering bjj
staking en uitsluiting, terwijl tevens een
voorstel zal behandeld warden om het kan
toor van het Bureau te Leiden in het
gebouw van de K. S. A. te vestigen.
Eerstdaags zal een verslag verschijnen
van de voornaamste werkzaamheden van
het Bureau, vanaf zijn oprichting (18 Juli
'OS) tot 31 Dec. '09.
Tegen de sociaal-democratie
Door den bekenden Amsterdamschen
medicus Van Dieren is een boek uitgege
ven ter bestrijding van de sociaal-demo
cratie.
De „Nederlander" schrijft in een artikel
over dit ,werk:
„Wij hebben in den laatsten tijd gezien,
hoe nu eindelijk de sociaal-democratische
onderwjj-zers er openlijk voor uitkomen,
dat de openbare school geschikt en be
stemd is voor hun opvoedingsstelsel. Zjj
doen gevoelen, waar het zoogenaamde
neutraliteitsstelsel ten slotte op moet uit-
loopen. Er blijven altijd] tal van menschen
over, die evenals de struisvogels, den kap
in het zand steken om niet te zien; maar
gelukkig zijn niet alle Nederlanders struis
vogelen gelijk. Laten dezen het boek waar
over wij schreven eens met aandacht le
zen, en zich dan afvragen of niet de
eerste plicht van elk verstandig mensch
is, aan de sociaal-democratie den rug toe
te keeren, en deze met alle kracht te be
strijden.
't Spreekt 'van zelf, dat zij, die dit onbe
wimpeld uitspreken door de S. D. ont
zettend worden uitgescholden. Dat is al
tijd het strijdmiddel geweest van de kleine
groepen, die de maatschappelijke toestan
den, inplaats van ze te verbeteren, hebben
trachten omver te werpen. Velen die niet
tegen dat schelden kunnen, trekken zich
vreesachtig terug.
'Arts Van Dieren is niet een zoo vrees
achtig mensch, en gaat den vijand tege
moet, met niets anders gewapend dan met
gezond verstand.
De alom gunstig bekende zaadhandel-
firma P. Sluis, N.Z. Voorburgwal 258,
Amsterdam, heeft een brochure in 't licht
gegeven bevattende behalve prjjzen enz.
van hare voederartikelen voor pluimvee,
eene beknopte handleiding over voeding,
verzorging, voortteling van hoenders be
nevens beschrijving van de meest voorko
mende ziekten en gebreken van het pluim
vee, en de behandeling daarvan. Een boek
je dat voor eiken kippenhauder van groot
nut kan zijn en daarbij'1 aantrekkelijk is
door zijn mooie, duidelijke afbeeldingen
Wij vestigen op dit handige boekje, dat
iedere kippenhouder gemakkelijk in zijn
binnenzak kan meedragen, de aandacht,
met vermelding dat aan eiken belangstel
lende dit werkje op aanvrage gratis toe
gezonden wordt door genoemde firma.
De nieuwe burgemeester van Amsterdam.
Jbr. mr. A. Röell wordt 21 Aug 46 jaar.
Hij is geboren te 's Gravenhage en in 1892
te Leiden gepromoveerd in de rechts en in
de Staatswetenschap Zijn dissertatie liep
over: „Wetgeving op de huisvesting van
arbeidende klassen". Zij stempelt den schrij
ver als een man vooruitstrevende denk
beelden.
Van 1892 tot 1893 was mr. Röell adj.v
commies ter Prov. Griffie van Gelderland,
van 18931898 hoofd commies ter Prov.
Griffie van Overijsel, en van 18981904
burgemeester van Leeuwarden.
Hij werd Sept. 1904 te Arnhem als
burgemeester geïnstalleerd
Wie met hem als burgemeester in aan
raking kwam, prees zijn welwillendheid en
zijn degelij ken zin om zich bjj de zaak te
bepalen. Hij was niet lang ran stof en ton
daarom heel veel afdoen.
Hij wist als voorzitter van den Raad
zijn overwicht te behouden, voornamelijk
ook door de grondige bekendheid met de
zaak, waarom het ging, en door de juistheid,
waarmee hij de kern der zaak tot middel
punt der discussie wist te maken Met recht
mocht van hem gezegd worden, dat hij goed
beslagen op het ijs kwam.