BINNENLAND
UIT ZEELAND
verdtcht voor dut do brand op zooveel
plaatsen tegelijk kon uitbreken. Er word
een onderzoek ingesteld. Er was aanvan
kelijk sprake van de parlementszitting
voorloopig in een der groote kazernen
voort te zetten, ï-naar thans is besloten
het clubgebouw der Kamerleden tegenover
het paleis er voorloopig voor te gebruiken.
Het Tsjeragau paleis was geheel van
marmer opgetrokken. Het was gebouwd
door sultan Abdoel Azis en was ook do
plaats van diens geheimziunigen dood (4
Juni 1876) Toen diens opvolgir Moerad
op zijn beurt onbevoegd werd verklaard
om langer te regeereu, werd hem het
Tsjeragan-paleis ter woning aangewezen.
Abdoel Harnid liet er zijn hroeder in zachte
gevangenschap maar v olstrekte afzondering
bewaken. Het paleis werd door schild
wachten afgezet en er mochten zelfs geen
schuiten aanleggen aan de kade van den
Bosporus waar het paleis staat. Moerad
overleed in 1905 en het paleis bleef na
diens dood gesloten en streng bewaakt
tot den val van Abdoel Hamid. Deze bad
gevraagd zijn laatste levensdagen te mogen
doorbrengen in dit paleis, welks tuinen in
verbinding waren met de parken van Jildis
Kiosk. Maar men vreesde dat Abdoel
Hamid in zijn oude residentie een gevaar-
lgke factor zou zijn voor het nieuwe regeer
stelsel en men vond het veiliger hem naar
Saloniki te verbannen, teiwijl Mohammed
V het paleis ter beschikking stelde van
het parlement.
Eerste Kamer.
In het .afdeelingsverslag dier Ivamer
over de Waterstaatsbegrooting wordt ge
klaagd dat men per automobiel niet van
Noord-Brabant, in Zeeland kan komen,
waarvan Zeeland veel nadeel ondervindt.
Door een rijweg over den Scheldedam
kan hieraan tegemoet gekomen worden,
terwijl de polderbesturen der aan dien
dam gelegen polders hiertoe gaarne wil
len bijdragen.
In het afdeelingsverslag over de land-
bouwbegrooting wordt in het belang der
paardenfokkerij aangedrongen op benoe
ming van een inspecteur over alle pro
vinciën, uitgezonderd Zeeland en Lim
burg, omdat in die beide provinciën de
paarden aan andere eischen moeten vol
doen.
De Kamer komt waarschijnlijk den 31en
dezer 's avonds bijeen, ter behandeling
der Staatsbegrooting.
De ridderordenzaak.
Het weekblad „De Vaderlander" schrijft:
Wij moeten ons al zeer vergissen, als er
nog een eereraad komt. Zijn wij goed
ingelicht, dan stuit de samenstelling van
den eereraad hierop af du,t dr. Kuyper de
leden daarvan zelf wil benoemen, terwijl
niemand op die wijze daar in zitting wil
nemen. Natuurlijk niet, welke beklaagde
benoemde ooit zijn eigen rechters 't
Van bevriende zijde moet dr. Kuyper
zijn aangeraden, een hoogstaand algemeen
geacht man in Nederland te verzoeken de
leden van den eereraad aan te wijzen, de
voorzitters van do verschillende Kamer-
fractien h. v., maar dr. Kuyper zou
daarvan niet willen weten, en, zeker
van een meerderheid aan d'. rechterzijde
tegen het voorstel van parlementaire enquête
de zaak nu maar willen lat n doodbloeden.
Onze zegsman verzekerde ons tevens, dat
er geen sprake van is, dat dr. Kuyper er aan
zou denken, zich uit het politieke leven
terug te trekken, maar dat hij, gesteund
door de antirevo'utionaire fractie, slechts op
afstemming van de parlementaire enquête
wacht, om zijn plaats au premier plan te
hernemen, zich weinig storende aan de min
aangename bejegingen van medeleden links
of rechts.
De „N. C." herinnert aan dr. Kuypers
antwoord van 31 December jl. op een vraag
betreffend de samenstelling van een eere
raad, Dr. Kuyper zeide toen „dat wel van
hem het verzoek tot samenstelling van een
eereraad was uitgegaan, doch dat hem nog
geen bericht gezonden was, wie in dezen
eereraad benoemd zijn of zullen worden."
De heer E. van Dieren, arts te Amster
dam, heeft in een brochure (verschenen bij
Van Holkema en Warendorffte Amsterdam)
een drietal artikelen, benevens de daardoor
uitgelokte polemiek, vereenigd, door hem in
„De Telegraaf' kortgeleden gepubliceerd
ter verdediging van dr. Kuyper inzake de
ridderorden-quaestie. De brochure is getiteld:
„Kleine Nederlanders" en bevat behalve de
genoemde gesehriflen en een inleiding, een
naschrift, „waarmede gelijk op den m-
slag staat vermeld naar schrijvers oordeel
alle Kuyper vervolgers het voorloopig „doen"
kunnen".
Blijkens dat naschrift, in hoofdzaak tegen
bet „Handelsblad'1 gericht heeft het den
schrjjver bijzonder getroffen „dat de groote
zoogenaamde liberale pers" van zijn artikelen
in „De Telegraaf" in het geheel geen notitie
beeft genomen. Hij schrijft dit toe aan de
zucht dier pers om uitiDgen tot dr. Kuyper's
verdediging dood te zwijgen, „gedeeltelijk
on politieke redenen, gedeeltelijk uit vrees
voor Troelstra's zweep.
Rechtstoestand burgert.''ambtenaren.
De Bond ter verkrijging eenei' wette
lijke regeling van den rechtstoestand der
burgerlijke ambtenaren belegt 28 dezer
in Odeon te Amsterdam een openbare ver.
gadering, waarin het Kamerlid mr. M.
W. F. Treub een rede zal houden over:
de gemeentelijke, en rijksverordeningen,
in verband met een algemeene wet, den
rechtstoestand der ambtenaren regelende.
Een Aardbeving
Volgens mededeeling van het Koninklijk
Mctereologisch Instituut te De Bildt bij
Utrecht hebben de seismograiischo toe
stellen Zaterdagmorgen een hevige aard-
heving aangekondigd, die op ongeveer
1000 kilometers afstand van Utrecht moet
hebben plaats gehad, waarschijnlijk in
het Zuiden van Italië.
Naar de Haagsche correspondent van
een onzer Zeeuwsche dagbladen meldt,
zou Koning Albert van België zijne be
zoeken aan verschillende E.uropeesehe ho
ven op het einde der maand April van
dit jaar beginnen met Nederland. Twee
dagen zou de Koning dan in Den Haag
vertoeven Dit bericht zoowel als hel ge
rucht van een spoedig bezoek van onze
Koningin aan Brussel, (hoewel dit weer
is tegengesproken) wijzen er op, dat de
betrekkingen tusschen Nederland en Bel
gië voortdurend in hartelijkheid toenemen.
Het buitengewone gezantschap van België
ODdcr leidiDg van minister Beernaert, zal
Dinsdagmiddag te 1 uur in Den Haag aan
komen aan het Holl. spoorstation, alwaar
de gezant hij het Nederlandsche Hof met
de gezantschapssecretarissen aanwezig zal
zijn teneinde de vertegenwoordiging van
Koning Albert te ontvangen.
Des avonds biedt de gezant, haroD
Guillaume, de missie een diner aan.
Omstreeks een half uur vóbr aanvang
van het gala-diner ter eere der zending ten
Hove zal H. M. de Koningin Woensdag
avond den heer Beernaert en gevolg ont
vangen tot het volbrengeo zijner op Iracht
Na de audiëntie zal baro Gnillautne de
geloofsbrieven indienen, welke hem als
gezant van den nieuw opgetreden) Koning
accrediteeren.
Na afloop van liet feestbanket ten Hove
is de deputatie genodigd in de salons vau
den minister van Bui'enlendsche Zaken
en mevrouw De Matees van Swinderen,
wier gewoDe roeeptie avond Woensdag
samenvalt met de aanwezigheid van de
Belgische afgezanten in de Residentie.
H. M de Koningin heeft aan de Belgi
sche missie tijdens haar verblijf in tns
land toegevoegd Haar adjudant luit. ter
zee le kl. baron Van Asbeek.
Goes .1 u 1 i a n a f e e s t. De voorberei
dende besprekingen van de commissie tot
viering van het Julianafeest zijn zoo ver
gevorderd, dat in de eerstvolgende veer-
lien dagen zal worden overgegaan tot
het bij1 de ingezetenen inzamelen van
gelden, ter bestrijding van de kosten van
het feest.
De Commissie durft niet des te meer
vrijmoedigheid aandringen op ruime gif
ten, aangezien het hier geldt ee'tt feest,
dat bijna uitsluitend een kinderfeest zal
zijn.
Het in een vorig nummer opgeno
men bericht omtrent medewerking van
het Zuid-Bevelandsch Gymnastiekverbond
behoeft nadere toelichting. Tot nu toe
zijh n.l. met dit. lichaam geen onderhan
delingen gevoerd, doch het ligt in het
plan genoemd verhond uit te noodigen
zijh gewaardeerde medewerking te ver-
leenen.
-Naar verluidt zou door een drie
tal heeren in combinatie eene nieuwe
stalhouderij worden gevestigd in de zaak
der firma Duvekot, na liquidatie van
laatstgenoemde. Verschillende leden van
het dienstpersoneel zouden dan naar do
nieuwe zaak overgaan.
Een zestal opgeschoten jongens, wier
kleederen hen op het pra.edicaat „jongen
heer", wier manieren hen op den titel
van straatjongens deed aanspraak ma
ken, hadden zich Zondagmiddag om
streeks 2 tuur op den Stationsweg opge
steld, om de reizigers, die zich naar den
trein begaven, met sneeuwballen te gooien.
Nu is niemand zoo'n Nurks, om wan
neer hem een hand frissche blanke
sneeuw wordt toegeworpen, daarover ont
stemd te worden, maar wanneer het
harde ballen van modderachtige dooi-
sneeuw zijn, gehanteerd door „jongehee-
ren", die het vooral op aangezicht en
hoofd gemunt hebben en het uitbulderen
vap pret, als de hal blijkbaar „raak" was,
dan is er minder stof tot juichen over een
dergelijk „vermaak".
Het fraaiste is, dat genoemde „jonge-
heeren" scholieren der H. B. School
waren
Moge de sneeuwlawine die over onze
stad Zaterdagmorgen kwam neerstrijken,
voor vele onzer huismoeders een lastpost
zijn geweest, den schoolkinderen schonk
zij een heerlijken Zaterdagmiddag. Vooral
op de Groote Markt en de Veemarkt was
het onafgebroken rjjden met allerlei soorten
van sleden en sleedjes, waarmede de jeugd
zich tot laat in den namiddag vermaakte.
Middelburg. De St. Jozefkring alhier
zal aanstaanden Vrijdagavond een begin
maken met hare uitvoeringen en wel voor
de leden en hunne gezinnen, Zondag a.s.
voor de donateurs en Zondag G Februari
a.s. voor het publiek tegen entree. De
uitvoering zal bestaan uit zang en spel,
waarbiji het ernstige en komische elkander
aangenaam zullen afwisselen, o.a. zal het
bekende drama „Carranza" voor het voet
licht verschijnen.
De St. Jozefkring met St.. Jozef .patronaat
is, vooral door de onvermoeide zoigen
van kapelaan Amiegarn, een der bloeiend-
ste Katholiek-sociale instellingen gewor
den onzer stad. Deze ijvervolle priester,
die nog onlangs te Amsterdam over het
patronaatswezen heeft gesproken, bezit 't
benijdenswaardig talent om de theorie op
uitmuntende wijze in praktijk om te zot
ten. Ongeveer 50 jongelingen behooren
thans tot het patronaat van den St. Jo
zefkring en bet is kapelaan Annegarn's
lust en leven die jongens te ontwikkelen,
in hen de zucht tot spaarzaamheid, orde
en degelijkheid aan te kweeken, terwijl
hij gedachtig aan het spreekwoord:
de boog kan niet altijd gespannen blijven
zijnen jongens allergezelligste uren van
vermaak eu ontspanning weet te be
reiden.
.Moge dit bloeiend patronaat nog lang
in het bezil blijven van zoo'n ijverigen
directeur en moge de Weleerw. heer Amie
garn zijn rusteloos streven met de schoon
ste vruchten gekroond zien
Bij de onlangs gehouden jaarverga
dering van de St. Elizabeths-Vereeniging
is weer eens duidelijk gebleken hoe nut
tig dergelijke vereenigingen zijn en hoe
veel zWakke en werkelijk arme menschen
daardoor gesteund worden.
-Men staat verbaasd als men hoort van
die honderden liters melk, honderden eie
ren en andere versterkende middelen, die
in den loop van één jaar zijn uitgereikt.
Daarbij komen nog verscheidene com-
pleete luiermanden, kleeren, beddegoed,
enz. voor behoeftige kraamvrouwen.
De vereeniging zou nog meer willen
en kun nep doen, als hare inkomsten niet
zoo beperkt waren.
Uit liet verslag van de Penningmees
teres bleek, dat de kas dit jaar echter
met een tekort sluit.
't Is daarom dat de Vereeniging een
beroep doet op de bekende milddadig
heid van de Middelburgsche Kalholieken
en hoopt, dat velen zullen toetreden als
donateur of donatrice van de St. Eli-
zaheths-Vereeniging.
De heer H. L. Dormanr, hoofd
commies ter prov. griffie aan wien, op
verzoek, eervol ontslag is verleend, is ter
I rof. griffie werkzaam sedert 1 Januari
1851, alzoo gedurende ruim 59 jaren.
Zoowel Zaterdagavond als Zondag
morgen vermaakte zich onze jeugd met
het gooien van sneeuwballen. Vooral de
kerkgangers moesten het ontgelden. Op
een gegeven oogenhlik maakte de „Spes
patrial" het wat al te bont en werd een der
koene werpers door een politieagent opge
bracht Als teeken van protest vlogen den
dienaar van de H. Hermandal ook nog de
sneeuwballen om de ooren.
Vllssingen. Van hooggeachte zijde, zal
aan vele kinderen van onze Parochie a.s.
Woensdag een prettige middag worden
bereid. Het bekende Duo Nolles -Schra-
made, dat bij gelegenheid' van het Gou
den Priesterfeest van Z. H. Paus Pius
X, hier op het kinderfeest, met zooveel
succes is opgetreden, zal alsdan weder
om eene voorstelling geven.
Voor dit kinderfeest zijn echter geen
kaarten verkrijgbaar.
Om echter iedereen in de gelegenheid
te stellen eene voorstelling van het Duo
Nolles -Schramade te kunnen bijwonen,
hebben zij. op uitnoodiging volgens
ingesloten programma voor 's avonds
eene bijzondere voorstelling gearangeerd.
De toegangsprijs is zoo laag gesteld,
opdat dit niemand behoeft te weerhouden,
hot soiree amusante bij te wonen.
Bovendien stelt men hierdoor tevens op
prijs, het genot, dat van zoo hooggeachte
zijde, aan zoovele kleinen geschonken zal
worden.
De kaarten zijn a.s. Woensdag voor
15 en 25 cent ook verkrijgbaar bij de
HeerenC'h. Limonard, Kerkstr., F. Tim
merman en André J. Goijsen Walstr. en
's avonds aan de kas.
- Op het verzonden verzoekschrift aan
zijn Excellentie den Minister van Marine
d.d. 7 Januari j.l. ontving de afdeeling
„Patrimonium" alhier lieden het navol
gende antwoord terug
's Gravonhage, '20 Januari 1910.
De Minister van Marine brengt ter ken
nis van het Nederlandsch Werklieden.Ver-
bond „Patrimonium", afdeeling Vlissin-
gen, te Vlissiugen in beschikking op het
request van 7 Januari j.l., dat de gol
den voor den bouw van torpedojagers
en verdere schepen voorkomende op de
begrooting voor het dienstjaar 1910 nog
niet zijn toegestaan, doch dat het in het
voornomen ligt de opdrachten zoo spoedig
mogelijk na goedkeuring van de begroo
ting te geven. (VI. Ct.)
Ter uitoefening van den politiedienst
op de Westerscheldo wordt het politic-
vaartuig, tot heden te Som'melsdijk, nu
alhier gestationneerd. Bedoelde dienst te
Sommelsdij'k wordt opgeheven.
Behalve de twee naar hier overge
plaatste veldwachter wordt aan boord van
dat vaartuig ook geplaatst de brigadier
J. Verkerk te Vlissingen.
- Prins Louis van Battenberg is hier
Zaterdag met den sneltrein aangekomen,
om zijn reis naar Engeland per nachtboot
Koningin Wilhelmina te vervolgen.
Zierikzee Vrijdagmiddag had alhier
een ongeluk plaats, dat ernstige gevolgen
had kunnen hebben. Door het uitglijden
van een ladder viel de molenaarsknecht
A. N. met een zak graan van den zol
der eener woning in de Korte Nobel-
straat, waardoor hij bloedige verwondin
gen aan gelaat en boenen beliep. Toch
was hij nog in staat zijn woning te he
reiken, zoodat het ongeval zich waar
schijnlijk tot uitwendige kwetsuren zal
beperken.
De komeet van Ilalleij? Wandelende
in liet plantsoen nabij de Zuidwellebmg,
ontdekte een onzer ingezetenen, den heer
v. O. Vrijdagavond omstreeks (5 uur aan
den Zuidwestelijken hemel een buitenge
woon hemellichaam. Dooi' den zeer hel
doren hemel was het mogelijk een staart
te onderscheiden van één li twee graden
lengte. Volgens schatting van den waar
nemer zou de ster zieii ongeveer tien.
graden hoven den horizon bevinden. Heb
ben wij hier misschien met de beroemde
komeet van Halley te doen, die zich elk
oogenhlik aan het bloote oog kan ver-
toonen, dan is de heer v. O. waarschijn
lijk de eerste waarnemer ervan in dit
deel van ons land.
Heeds op andere plaatsen in Zeeland
o.a. te Goes en te Middelburg werd deze
komeet rechts van den planeet Venus bij
helder weer waargenomen.
(Redactie.)
In den nacht van 81 December op
1 Januari vertoefden te Zierikzee 227
personen, die aldaar geen vaste woon
plaats hadden.
In verband met de opvoering van
de operette „De Dollarprinses" te. dezer
stede, is de vraag gesteld, hoe de Ka
tholieken zich ten opzichte van dit stuk
hebben te gedragen.
Om eenige zekerheid hieromtrent te ver
krijgen, is namens het Pers-Comité <ler
K. ,S. een verzoek om inlichtingen
gericht tot het Centraal Bureau van de.
Katholiek Sociale Actie te Leiden. Aan
het antwoord op dit verzoek zijn wij in.
staat het volgende te ontleenen:
„Het is niet gemakkelijk", schrijft het
Bureau, „op uvv schrijven van 8 Jan.
j.l. een absoluut antwoord te geven. Om
trent de Dollerprinses zijn de gevoelens
zeer uiteenloopend. Wij hebben zeer
goede Katholieken als hunne nieening hoo-
ren uitspreken, dat. men het stuk gerust
kan gaan zien, terwijl anderen deze mea
ning niet ten volle deelden. Het behoeft
geen beloog, dat er zeer veel afhangt
van de wijze, waarop de voorstelling
wordt gegeven."
Wij onthouden ons van verder com
mentaar.
Zaterdagmorgen werden de kinderen
onzer R. Katli. School op milde wijize
onthaald, dank zij' de vrijgevigheid van
een onzer meest geachte ingezetenen. De
kinderen deden zich te goed aan de heer-
lijpe versnaperingen en zullen voorzeker
den milden kindervriend wel een dankbaar
hart toedragen. Hun verheugde blikken
vertolkten althans hun dankbaarheid.
Ook de leerlingen der andere scholen
werden op gelijke wijze verrast.
Rectificatie. In het vorig nummer
is ëon zetfout ingeslopen in het verslag
over Advendo. Men gelieve te lezen „pu
blieke moraliteit" in plaats van „poli
tieke moraliteit".
Vrijdag j.l. geraakte het paarcl van
den heer G. op hol. Gelukkig werd het
spoedig op de Oude Ilaven gegrepen, zon
der ongelukken le hebben veroorzaakt.
Het verkeer per tram ondervond
niettegenstaande van de enorme hoeveel
heid gevallen sneeuw in deze streken
tot heden toe geen vertraging.
Heden, "Maandagmiddag, hield de
Gemeenteraad een openbare vergadering
op het stadhuis.
De voorzitter, de heer Mr. H. Moo-
lenburgh, opende de vergadering om
streeks 2 uur.
Aanwezig waren 8 leden.
Afwezig waren de Heeren: Ribbens en
de Muralt en eene vacature.
Ingekomen zijn:
Een brief van Gedeputeerde Staten,
waarbij de door hen goedgekeurde ge-
meentebegrooiing voor 1910 was terug
gezonden.
Een brief van Gedeputeerde Staten, hou
dende goedkeuring van het Raadsbesluit
van 17 Dec. 1910, waarbij: voor de jaren
1910, 1911 en 1912 gemeentegrond wordt
verpacht tegen 1300 per jaar voor stand
plaats eener danstent;
Medegedeeld werd de uitslag van Ie
openbare aanbesteding der jaarlijksche on
derhoudswerken van Zierikzee voor 1910
(reeds in December in dit blad vermeld.)
De heer .1. M. Isebree Moens had be
richt zijn. herbenoeming tot voorzitter en
regent van het Burgerlijk Armbestuur aan
te nemen.
Dito brieven van de heeren A. G. Kijta,
J. van Ballegooijen, 1>. Mulder, J. M.
Plaum en J. Unger, houdende bericht,
dat zijl hun herbenoeming tot leden der
Commissie tot Wering van Schoolver
zuim aannemen.
Brief van den heer J. P. Dobbelaar,"
waarin hij1 verklaart zijn benoeming tot
onderwijzer aan school niet aan te
nemen wegens benoeming elders.
Adres van den heer Mr. H. J. Wervel
man, houdende verzoek om ontslag als
lid der Plaatselijke Schoolcommissie, wat
verleend wordt. (Wordt vervolgd.)
Aan de Avondschool voor Vakonder,
wijs worden op voorstel van B. en W.
benoemd tot leeraren de heerenJ. van
Ballegooijen, H. 0. de Boer, en A. Ge
luk, allen alhier.
Benoemd tot onderwijzers aan school
de heeren: .1. L. van Roon te Zonne-
rnaire, en de lieer W. K. Hack, te Drei-
sc'hor;
Dito tot onderwijzer aan School B:
Mej. H. M. van Malland to Kerkwerve
met 8 stemmen; mede op de voordracht
stonden als no. 1 Mej. C'. V. J. v. Holt-
huijsen, tijdelijk onderwijzeres aan school
B en als no. 3 A. W. Schuiling te Zie
rikzee.
Dito tot onderwijzeres aan School C'
met akte Fransch Mej. A. C. Vooren te
Hillegom; no. 2 was Mej. E. C. Brou
wer van Puttershoek; no. 3 G. de Leeuw
van Ootmarsum.
(Wegens de onduidelijkheid der tele
fonische opname kunnen wij1 voor de juist
heid van bovengemelde benoemingen niet
instaan. (De Redactie.)
Hansweert. Zondagnamiddag te 3 uur
Iv-ld de heer Vienings de 4de politieke
conferentie en Ik handelde de politieke
geschiedenis van ons land sinds de grond
wetsherziening van 1848. tot op onze dagen,
daaroij vooral in het licht stellende, hoe
de neutrale schoolwet van 1857, maar vooral
die van Kappeyne in '79 de Katholieken
en geloovige Protestanten bij elkander
bracht en de coalitie deed geboren worden.
Een krachtig applaus viel den spreker
ten deel. Da volgende (laatste) conferentie
is bepaald op Zondag 6 Febr. a. s.
Hedenmorgen is alhier bewesten de
haven de motorboot Marisette, schipper P.
Oppeneer, vol water geslagen en gezonken.
Door het rijksvaartuig, „Havik" werden
de opvarenden gered De motorbot zit op
ongeveer 20 vademen diepte.
Domburg Op 't verzoek der pension- en
hotelhouders alhier gesteund door de „Ver
eeniging tot bevordering van de belangen
der badplaats Domburg", om erbeteriug
en uitbreiding van den post- en besteldienst
gedurende 't badseizoen, is door den direc
teur generaal der posterijen gunstig geschikt
en het verlangde toegezegd
Afgewezen is 't verzoek van genoemde
Vereeniging om het bestaande hulpkantoor
te veranderen in een postkantoor.
(M. C.)
Door de Ingelanden van den Oud-Noord
Beveland-polder is besloten een inlaagdijk
te leggen vanaf dijkpaal 8 tot dijkpaal 12
en het maken van een strandhoofd met
kraagstukken aan het zeeëinde over de as
van peilraai 26
Eede Alhier heeft zich een geval van
vergiftiging door aluin voorgedaan, doch
gelukkig met gunstig afloop.
IJzendijke. Dezen Zondag j 1. trad alhier
voor een goed bezette zaal op dhr. G. Vor-
sterman van Oyen met het onderwerp„De
oprichting eener Coöp. Suikerfabriek te
Sluis". De zaal van het hotel Aers was goed
bezet, meest allen landbouwers. Spr. zette
in den breede uileen hoe men op het idee
gekomen is van zulk eene fabriek. De heer
Maetens van Aardenburg had het initiatief
daartoe genomen en gevraagd om mede
werking aan dhr. Van Oyen, die verkregen
werd, bij welk tweetal zich dhr. James,
notaris te Sluis voegde. Dhr. van Oyen
besprak, waarom juist Sluis gekozen was
als plaats voor de te stichten fabriek: le,
on dat daar een geschikte plaats werd ge
vonden en 2e, omdat het water uit het
kanaal van Siuis Brugge zeer geschikt is.
Met de verkiezingen van 1909 werd het plan
in de doos gestopt, omdat het Jicht aan
leiding kon geven tot een verkiezings truc,
hetgeen den heeren niet gewenscht voor
kwamin het najaar van 1909 kwam het
weer aan de orde. Voor de oprichting der
fabriek zijn echter aandeelen noodig, zeide
spreker, en die moeten de boeren nemen.
Spreker toonde duidelijk eu klaar het
verschil aan tusschen eene chip. en eene
speculatieve fabriek. Hij toonde aan dat
eene ctöp. fabritk door de landbouwers
bestuurd wordt, terwijl dit bij een audere
fabriek niet het geval is he S)tn, noodig
voor de stichting, globaal genomen zou
ongeveer f 1.500 000 bed lagen Deze som
zou verdeeld worden in aandeelen van f500,
van welke men f 100 moet storten, doch
tevei s aansprakelijk bleef voor de rest.
Elke landbouwer van één aaudeel moet
minste» s 15000 K G. bieten per gemet
zaaien, doch mag ook tut 25000 K G. per
gemet leveren Om de rest der aandeelen,
dus l/- van de som, te halen zou men eeoe
leening sluiten bij eenen bankier. Spr.
toonde aan, dat dit gemakkelijk was, want
er waren reeds van 7 of 8 bankiersbrieven
ingekomen, om de leening te sluiten. Na
het bovengenoemde duidelijk uiteengezet te
hebben, las da spreker eene rekening voor
van de dienstjaren 1908 eu 1909 van eenen
aandeelhouder der coöp. te Sas van Gent,
uit oüze streek. In 1908 maakte deze land
bouwer f 13,41 per 1000 K.G en in 1909
f 14,25 per 1000 K G.
De op te rif hten fabriek nu zal uitkeeren
naar het gehalte en niet naar een vasten
prijs komen er dus slechte bietenjaren, dan
hebben de boeren weinig. Spreker haalde
nog enkele aanha'ingen uit de bekende
circulaire van een „Opmerker" aan, om die
te bestrijden. Dhr. Van Oyen ontkende het
hem toegeworpen verwijt, als zou eigen
belang in het spel zijn. De op te richten
fabriek zal onder een bestuur staan, uit
de aandeelhouders gekozen, van 15 leden,
verdeeld over heel het land van Kadzand.
Om het jaar zouden 3 leden aftreden, zoo-
