No. 3
Donderdag 6 Januari 1910
Zesde Jaargang.
ZIERIKZEE.
MBOOTDIENST
Ruyter en Zuid-Beveland.
TOR-DIENST
ddelburg-Vlissingen.
Verschijnt eiken MAANDAG-. WOENSDAG- tg IMGMD.
L. pEUTE, Breedstraaf.
UIT DE 1'EliS.
BINNEHLAHD.
my
Iers, Koetsiers en
erlieden.
5 Jan. 4 u. 8 min.
21 Jan. 4 24 min.
in Dinsdag 11 Jan.
ags 12 u 11 min.
i t a a r n moet een HALF
iglantaarns moeten
sondergang branden.
iïondags van 121 uur, in
I de Kerk. Prijs der boeken
-1040: 1 cent per week
joven 1040 21/a cent per
elIllustraties 5 cent per
bl.
rent per stuk.
/incentiusvereeniging, ge-
121 uur. Abonnement
2'-/a GeDt Per boek pt r week.
bnd, geopend Dinsdagavond
verkrijgbaar gratis voor de
ereeniging, geopend Woens-
I uur, 3 cent per boek, voor
1 gratis verkrijgbaar,
heken zijn geplaatst in het
ek.
de R.-K. Jongensschool,
|id van 11V312V3 uur. Prjjs
week en per deel.
ïme.
Idag na de Heogmis.
dag, onmiddellijk na Vespers
Lnd.
|dag, onmiddellijk na Vespers
krijgbaar aan de Pastorie,
1(212V« uur, 2 cent per deel
□dag, onmiddeljjk na Vespers
fe1 j cvnt per deel.
■n de R. K. Bewaarschool,
Geopend eiken Zondag en te
den Weleerw. Heer Baten
lan. Prjjs per week en per
jlordt.Rotterdam en
Amsterdam,
|de Stoombooten
GOES n. ROTTERDAM:
6 Jan. 's morgens 5,
9 Jas. 's morgens 8,
|ERDAM: Woensdagmiddag.
ROTTERDAM n. GOES:
.4 Jan. 's morgens 11,
Jan. 's morgens 2,
's namiddags 4,
STERDAM naar GOES:
ijdagmiddag 2 uur.
Rotterdam, Haring-
1 zijde.
TIËN te bekomen te Goes
er J. C. MONHEMIUS, te
de heetien BOUMAN Zn.,
rdam bij de beieren J. B.
en W. DEFAIS en te Rot-
ij de Stoomboot-Reederij v/h
N DER SCHÜIJT.
RSVRACHT Goes-Dordt-
enkele reis, f 1, retour f. 1,50
Vertrek:
E S, Woensdagmiddag
EL BURG, Vrijdagmiddag.
SIN GEN, Vrijdagavond,
iën te Vlissingen en Middelburg
>t, te Goes bij P. M. van Waarde.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganxepoortstraat C 209, GOES.
Reclameberiehten 25 CL p. r. Bij abonnement speciale prjjs,
Advertentiën van 15 regels f 0,50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x Berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 CL A contant.
Als agent voor ons blad heb
ben wij aangesteld dhr.
Na aankomst der morgenboot
worden de Couranten dadelijk
bezorgd.
Opgaven van abonnementen en
advertentiën worden door den
heer L. PEUTE aangenomen.
Eigenaardige Journalistiek.
De courant, genaamd Zierikzee-
s c h e Nieuwsbode, die; zijn licht ver
spreidt over het eiland Schouwen en aan-
hoorigheden, houdt er eene eigenaardige
methode op na om zijne lezers op de
hoogte te boudan van hetgeen er zooal
in de wereld voorvalt.
Zoo lezen wij o. a. in het nummer van
23 December 1909 over Koning Albert van
België:
„Daar (Leopold) geen mannelijk
wettelijk oir bezit, zoo gaat de troon
rechtens over op zijn neef Prins Al-
bert, die als Prins van den koninklij
ken bloede (Hier zal wel bedoeld
zijn: „als Prins; van den bloede"
of „als Prins van Koninklijken
bloede") lid van den Senaat, daar
in reeds menigmaal met succes het
woord gevoerd heeft enzieh daar
bij deed kennen als een v«r-
lichtman, hetgeentrouwens
h i e r u i t n o g b 1 jj k t, d a t h ij z ij n
kinderen door een liberalen
onderwijzer oud er r ic h t 1 i e t
vers trekken".
De redactie van bovengemelde courant
moest weten, dat dergelijke schrijverij er
misschien door kon, toen de legende der
liberale alwijsheid nog werd geloofd en de
vrijzinnigen zicli met uitsluiting van an
dersdenkende Nederlanders „het denkend
deel der natie" noemden.
Thans iemand „verlicht" noemen, om
dat bij een liberalen onderwijzer heeft
gehad, klinkt "zóó potsierlijk, dat men
glimlachend de schouders ophaalt, want
't moeten al ,zeer naïve, zeer eenvoudige
lezers zijn, die zoo iets slikjken en voor
waar aannemen.
Een ander staaltje van degelijbe(voor
lichting geeft bovenvermelde courant in
haar nummer van 1 Januari j.l. Daar
Jezen wij in het artikel, getiteld: „Terug
blik" de volgende phraze;
„In de slotgracht van de beruchte
vesting Montjuich werd Franciscus
Ferrer, de stichter der vrije school
in Spanje, die, gelijk betrouwbare
m,annen verzekerden, niets met den
opstand had uit te staan, krachtens
een vonnis van den krijgsraad te
Barcelona wederrechtelijk doodge
schoten".
'tls heel aandoenlijk, zelfs theatraal ge
zegd, maarabsoluut onwaar 1 En dat
weet do redactie der „Nieuwsbode" ook,
ten minste als zij op de hoogte van hare
taak, kennis heeft genomen van hetgeen
gezaghebbende bladen in het binnen- cn
buitenland over de Ferrerkwestie hebben
geschreven, waaruit ten duidelijkste blijkt,
dat Ferrer, als schuldig aan daden van
oproer, jvolgens de wettelijk bestaande
krijgskundige rechtspleging van zijn land
is terechtgesteld. Mocht soms hierin bet
geheugen der redactie te kort schieten,
dan zijn wij bereid die leemte t"e helpen
aanvullen door het verstrekken van cita
ten, die ons beweren staven en verwij
zen haar overigens naar de rubriek: „Uit
de Pers" in dit nummer, waar zij iets
interessants zal vinden over de Vrije
school A la Ferrer. Wiji zijn tevens
zoo vrij de redactie van de „Zie-
rikzeesche Nieuwsbode" erop te wijzen,
dat andere liberale bladen, die in den
beginne ten gunste van Ferrer ook nog
al heet van, stapel liepen, zich thans lieel
wat bezadigder uitdrukken. „De Nieuwe
Courant" b.v. een terugblik werpend op
het jaar 1909, zegt, bij Spanje gekomen,
het volgende.„Tallooze terechtstellingen,
waarvan die van den anarchist
Ferrer het meeste gerucht in
het buitonland maakte, dreven de
ontevredenheid ten top, enz." Het blad
onthoudt zich wijselijk van cenige ap
preciatie over Ferrers terechtstelling en
noemt hein, zooals hij zich in zijn leven
voordeed„de anarchist".'
Moge een en ander der Zierikzeesche
sche redactie leer en zich rekenschap te
geven van hetgeen zij haren lozers wil
mededeelc, gedachtig de groote verant
woordelijkheid, die op den schrijver in
het algemeen, bijzonder echter op den
journalist rust. „Verba ivolant, scripta
manent". „Het gesproken woord ver
vliegt, het geschreven blijft" is oen spreek
woord, dat bier zeker niet te onpas mag
worden aangehaald, af misschien nog lie
ver het .korte, kernachtige Oud-Hollandsch
gezegde: „Denk voordat gij1 schrijft!"
l) Nummer van 31 December 1909,
Avondblad, 3e bijblad.
V' De Verkiezing te Wijk uij Duurstede.
„De Tijd" van Maandag 3 Januari be
vat twee ingezonden stukken oiver de
Wijksehe verkiezing. Het eene is van den
bekenden Katholieken Gaudschen genees
heer Dr. Hofmann, die de antirevolutio
naire voormannen in het district prijst
om hun ijver en toewijding, betoond in
de dagen der verkiezing en er op wijst
hoe maeislijk het vo.oir de georganiseerde
coalitiegenooten is, del z.g. vlottende mas
sa der Protestantsche kiezers te bewerken,
welke, meerendeels behoorende tot de
„Groote" (Ned.-Herv.) Kerk, juist wanneer
er kwestie is te stemmen op een Katho
liek, geneigdheid toont, op den liberaal
over te gaan en alzao een gemakkelijke
prooi wordt voor anti-papistische op-
stookers.
Het tweede stuk is van een antirevolu
tionair pit het Wijksehe district, die er
zich over beklaagt, dat in sommige ge-
gemeenten bij plaatselijke politieke ver
wikkelingen de Katholieken, met de libera
len bleken samen te gaan; waardoor het
natuurlijk voor do antirevolutionairen al
daar thans moeielijk werd den Katholieken
canjdidaat „con amore" te steunen.
Dit alles werpt een ander licht op het
verkregen resultaat en eischt de billijk
heid, dat wij onze uitdrukking„pijnlijke
verrassing" in ons hoofdartikel van Dins
dag j.l. zooal niet geheel moeten wegne
men, dan toclv aanzienlijk; moeten verzach
ten. Hetgeen wij hierbij en gaarne doen.
'n Snuifje voor de Ferrer-kliek.
Wij lezen in „het Katholieke School
blad"
Zelden hebben de zich „neutraal" noe
mende schoolbladen „De Bode", „Het
Schoolblad", „De Volksschool", „De Klas
seonderwijzer" en „Volksonderwijs" zich
zoo leelijk in de anti-clericale kaart laten
kijken als bij hun houding tegenover de
beruchte Ferrer-historie.
Zij zullen nu wel hebben ingezien, hoog
spel gespeeld enverloren te hebben.
Van al hun troeven hekben wij de pao
verheid in eenigo achtereenvolgende stuk
jes aangetoond met het gevolg, dat zij niet
beter wisten te doen, dan in zwijgende
woede het spel d'r neer te gaoden.
Het is ons een voldoening, hen aldus
tot een, zij het onuitgesproken, dan toch
dnidelyk zichtbaar „kleur-bekennen" te
hebben genoopt.
Voor het geval zij! do,or deze prikjes
in d,e verzoeking mochten komen, revan
che te nemen en do reeds eenige keeren
rondgedraaide troef de „achterlijkheid"
van het „clericale" Spanje voor te spe
len, zullen wijf de moeite nemen, hun ook
die vooraf uit de handen te slaan.
De „Augsburger Postzeitnng" schrijft
in haar nummer 278 over het Spaansche
schoolwezen
„Men spreekt altijd van het achterlijke
Spanje en beweert: in Catalonië staat de
volksontwikkeling op veel hooger trap dan
in oud-Spanje of Castilië, waar de geeste
lijkheid nog onbeperkt heerscht. Uit het
officieel schoolverslag aveij het jaar 1908.
klat nu gepubliceerd wordt, blijkt, dat in
Spanje 24861 volksscholen bestaan, ter
wijl er volgens de wet 34246 moeten zijn.
De school is in Spanje gemeentezaak on
der toezicht van den Staat. In het ver
slag komt het volgende voor: het tekort
kcumt op rekening van de steden, die door
radicalen en republikeinen worden be
stuurd. Zoo ontbreken in Barcelona 535,
in Valencia 415, in Sevilla 335, in Mur-
cia 509, in Madrid 415 scholen. In Bar
celona zoowel als in geheel Catalonië ont
breken de meeste scholen. De radicalen en
republikeinen bekommeren zich alleen om,
de ophitsing van de onderste lagen der
maatschappij tegen do bezittende klasse,
niet om do ontwikkeling des volks. Meer
4an het wettelijk aantal scholen bezitten
Alava, Teruel, Burgos en Soria. Dat zijn
provinciën van CastilJë en Baskië, waar
het Katholicisme het diepste wortelt 1 Bo
vendien hebben de gezamenlijke C'astili-
aansche provinciën het normale aantal
scholen I"
Tot zoover de „Augsburger Postzei-
tu ng".
„Het Schoolblad", „De Bode" en con
sorten zullen ook, dit citaat natuurlijk niet
in hun kolommen nadrukken.
Maar laten zij dan staken hun huiche
lend spel van „neutraliteit", „algemeene
vakvereeniging", enz.
'tls 'n verloren misère!
Da Sociaal-Democraten onderling.
In de Tribune ,het .orgaan der Marxis
ten leest men onder het opschrift: „Dood
drukkende Leugens" volgend vriendelijk
stukje
Ieder, die ,wel eens onz.e vergaderin
gen bezoekt of 'n debat mee maakt, door
een onzer gevoerd met de S. D. A. P.,
weet, dat de verslagen, die daaromtrent
in Het Volk verschijnen, 't met de waar
heid niet al te nauw nemen.
De waarheid daarvan is zelfs doorge
drongen tot het hooge Noorden. Een cor
respondent van de N. Winschoter Cou
rant schrijft
„lk had het over het Woensdagnum
mer van Het Volk. Daarin komt voor een
verslag van een vergadering der S. D. P.
(fractie Wijnkoop), gericht tegen de S.
D. A. P. Nu wil dit verslag het doen
voorkomen, alsof deze Amsterdamsche
vergadering een fiasco is geweest. Niets
toch is minder waar. Toevalligerwijze
woonde ik haar bij; en als Het Volk deze
vergadering „matig" bezocht noemde, dan
bezit de verslaggever eenvoudig geen on
derscheidingsvermogen. Ook meldt het
verslag niet, dat eenige S. D. A. P.ers
zich onder het spreken van David Wijn
koop weinig hebbelijk gedroegen.
„Ik heb in die vergadering ware din
gen aan het adres van Troelstra en con
sorten gehoord. Dit wil natuurlijk niet
zeggen, dat ik daarom ,de S. D. P. aan
mijn journalistiek en politiek hart wcnsch
te drukken. Ik houd het noch met de
S. D. A. P., noch met de S. D. P. Maar-
waar is het, dat de sociaal-democratische
pers en vooral Het Volk, speculeert op
misleiding harer lezers. Wat uit Troelstra's
bron komt, is louter zaligheid. Daarne
vens is niet heilig."
Het Volk zal al zoo weer een nieuwe
tactiek moeten uitvinden, om ons dood
te drukken. Deze begrijpt men zelfs op
't platteland.
Welke nu?
Uit een hoofdartikel van de Tribune
knippen wij1 nog dit citaatje:
„De arbeiders zijn gelijk het vee, zij
moeten gedreven worden", zei eens een
intellectueel revisionist tegen ons, daar
mee bedoelende, dat de arbeiders niet
in staat waren, en daaraan ook geen
behoefte hadden, do socialistische leer in
groote trekken zich eigen te maken, 't Was
voldoende als de leiders dat inzicht had
den, die konden de arbeiders dan wel op
't goede pad voortdrijven.
Wij lezen in „Het Centrum" onder den
titel
Merkwaardige uiting.
In het Nieuwjaars-artikel van de
„Nieuwe Arnhemsche Courant" las men
o.m. de volgende passage:
Het Kabinet, welks voortbestaan
door den uitslag der verkiezingen
werd bevestigd, bewees: dat de chris
telijke beginselen inderdaad zijn de
beginselen waarop het moderne
Staatswezen berust. En waar ook de
samenstelling van het Kabinet, behou
dens een paar uitzonderingen, het ver
trouwen op een eerlijlk en verstandig
beleid bevestigt, bestaat, er geen aan
leiding den uitslag der verkiezingen
o.. i. al te zeer te betreuren. Voor
een werkelijk democratische regeering
is in deze periode, waarin het meer
geldt het veroverde te behouden dan
nieuwe veroveringen to maken, de tijd
nog niet aangebroken.
Achter deze laatste bewering zouden
wij een groot vraagteeken willen zetten.
Maar hiervan afgezien is het bovenstaande
belangrijk genoeg om te worden gerele
veerd.
Dat een liberaal orgaan niet onduidelijk
zijn voldoening te kennen geeft over den
afloop der Juni-verkiezingeni en lof brengt
aan het Rechtsehe Kabinet, mag teeke
nend heeten voor den huidigen politier
ken toestand.
Alleen de Rechterzijde dit schijnt
men thans ook Links te beseffen is
voor een onafzienbaar langen tijd in staat,
het land naar behooren te besturen.
Ook nog het volgende onder den titel
van:
Een die durft.
Wie geen goed woord over de Recht
sehe partijen kan hooren is de „Zutphen-
sche Courant", nog wel eens als het or
gaan van den oud-minister Borgesius
gedoodverfd.
Z'oa geeft de schrijver der „Haagscho
Correspondentie" in dat blad in zijn jong
ste missive de volgende „vriendelijkhe
den" ten beste:
De coalitie is als een taaie massa
die den weg naar vooruitgang ver
spert; zes jaren van Christelijke re
geering zijn nu verloopen sedert de
teugels van 't bewind in dr. Kuvpers
machtige hand werden gelegd en die
zes jaren kunnen slechts als bewijs
van hervormingsanmaeht worden aan
gemerkt.
De scherpe criticus begeeft zich hier
toch inderdaad opt al te glad ijs.
In zijn ijver vergat hij, da.t de zes ja
ren, waarvan hij' spreekt, werden onder
broken en zeer ontijdig onderbro
ken dooi; eenige jaren van liberaal
bewind met het blanco artikel als hoogste
ideaal.
En bovendien ziet hij1 voorbij, dat de
vrijzinnigen heel wat langer dan zes ja
ren aan het bewind waren, of althans de
meerderheid in de beide Kamers bezaten
en dat het toch maar iets te noemen
een Rechtsch kabinet was, waaraan men
de eerste arbeidswet van beteekenis had
te danken.
De Rechtsehe groepen mogen een „taaie
massa" vormen, dei Linksche coalitie ver
toont zóó weinig kracht en samenhang;
dat zij zelfs niet met een meerderheid in
de Tweede Kamer tot regeeren in staat
bleek.
En dan durft de medewerker der
„Zutphensche" mr. Borgesius of
een ander aan de Rechterzij „regee-
ringsonmacht" verwijten en beweren, dat
zij den weg van vooruitgang verspert!
Er is ook een bedenkelijke moed en
daarvan geeft deze Haagsehe correspon
dent maar al te zeer blijk.
Hij durft werkelijk te veel, met het ge
volg, dat de steenen, waarmee hij gooit,
op zijn eigen hoofd neerkomen.
II b L I
Een mandement der bisschop
pen. Door kardinaal Meroier, aarts-bis
schop van Mechelen, en de overige bis
schoppen der Belgische Kerkprovincie is
aan de hun onderhoorige Katholieken een
rondschrijven verzanden, ,bij gelegenheid
van de troonbestijging van koning Albert I.
Het schrijven vangt aan met een kort
„in memoriam", aan den overleden koning
gewijd, waarin het Episcopaat de groot-
sche daden van Leopold II herdenkt, en
andermaal het gebed der geloovigen voor
den .verscheiden vorst vraagt, die een
christelijken dood stierf.
Uit den brief klinkt dan verder een ge
voel van hooggestemde vreugde bij de
troonbestijging van den nieuwen koning,
die wordt geprezen om zijn vele gaven
van geest en hart.
„De koninklijke ouders, zoo heet het
■o. m. zullen op hun kinderen de ge
voelens overbrengen, die hen zelve be
zielen, de „liefde voor het vaderland, de
liefde voor het familieleven; de liefde voor
den arbeid, da liefde voor het goede". Het
zijn deze deugden, die naar de koning
zelf getuigde, de natie sterk maken".
Aan het slot van den brief worden,
verschillende gebeden voorgeschreven, 9
Januari zal een plechtig „Te Deum" voor
koning en voor koningin worden gezon
gen in allq kerken behalve de St. Gudule,
te Brussel, waar een gelijke plechtigheid
reeds plaats vond.
lederen Zondag zal voorts na de Hoog
mis het „Domine salvum fac" gezongen
worden en gedurende een maand moeten
de priesters bij het H. Misoffers het ge
bed „voor den koning" bidden.
HllSLAAU.
Er is sprake van een uitgebreide
samenzwering van Finnen welke de Rus
sische regeering zou hebben ontdekt. Do
St.-Petersburgsche correspondent van do
„Daily News" zegt in een telegram aan
«lat blad o. a. dat een voorraad geweren
en munitie, binnengesmokkeld' is in kis
ten, welke meubelen heetten te bevat
ten. Drieduizend jachtgeweren en nage
noeg een millioen patronen zouden in be
slag genomen zijn. Volgens dezen bericht
gever zou do samenzwering niet door de
Russische politie zijn, gesmeed, maar het
werk zijn van, Finsche revolutionairen. De
Finnen beschouwen deze zelf als de
ergste vijanden van het land. Een paar
nachten geleden moet er beproefd zijn
op de lijn Helsingfors—Petersburg een
trein te laten ontsporen. Sedert wordt
die lijn door troepen bewaakt.
De revolutionairen en de
Russische geheime politie. In
een brief uit Parijs aan de „Nowoje Wrenu
ja" verzekert de voormalige politiespion
Bakai, dat Petrof Karpaf heeft gedood
op bevel van het terroristische comité,
dat in het vervolg zijn aanhangers zou
toestaan samen te werken met de agen
ten van de geheime politie, teneinde hen
te vermoorden, in de hoop dat op deze
wijze de politie zou worden gedesorgani
seerd en het revolutionaire werk verge
makkelijkt.
si'w.ii;.
Generaal Weiier, kapitein-generaal van
Catalonië, heeft zich van Madrid naar
Barcelona begeven. Hij verklaarde, dat
zijn tegenwoordigheid in deze stad nood
zakelijk is, omdat de anarchisten te Bar
celona van het comité te Parijs bevel ont
vingen de algemeene staking uit te roe
pen, om amnestie te verkrijgen voor de
gevangenen, die zich nog in hechtenis,
bevinden tengevolge van de Juli-cuilusten.
Maandag zouden verschillende meetings
plaats hebben tot voorbereiding van de
beweging.
AMEKIKA.
T r e i n-o n g e 1 u k. De bekende bankier
Spencer Trask werd Zaterdag in de na
bijheid van Croton 't slachtoffer van 'n
treinongeluk. Trask, die op reis was naar
New-York, bevond zich alleen in den
achtersten wagen van den Montreal-Ex-
pres. Deze moest plotseling inhouden om
het vertrek af te wachten van een trein,
die door een of ander toeval vertraging
had opgeloopen, toen een goederentrein
op den achtersten wagen van den expres-
trein liep. Trask werd aanstonds gedood.
Het geheele personeel van den goederen
trein, dat beschuldigd werd niet op de
seinen gelet te hebben is in hechtenis
genomen. Trask, de chef van de New-
Yorkscho bankfirma, Trask en Co., was
een der bekendste Amerikaansche ban
kiers en .vertegenwoordigers der finan-
cieele belangen van de Engelsche konings-
familio in de Vereenigdo Staten.
Hofbericht.
H. M. de Koningin is Maandag gerui-
min tijd in conferentie geweest met den
Minister van Binnenlandsche Zaken, Mr.
Heemskerk.
Uit de Staatscourant.
Het Staatsblad no. 80 van 27 Dec.
bevat de koninklijke goedkeuring der Sta
tuten van den Nederlandschen R. K_ Es-
perantistenbond.
