3USTEMLAND
QEMENOT NIEUWS.
Landbouw en Veeteelt.
Lumey's wreedheid kunnen wij aanhalen
idan den moord op den eerwaalrden heer
Musius, rector van het St. Agathaklooster
te Delft.
Laten wij den niet-katholieken hoog
leeraar H. Fruin in zijne „Historische
Opstellen" aan het woord:
„De treurige gebeurtenis had plaats in
December 1572, hij het ten einde loopea
van het wanbestuur van graaf Lumey, die
zich met zijn (leuzen aan zooveel moedwil
jegens geestelijken en weerloozen schul
dig gemaakt en- zoodoende Ie zaak ge
schandvlekt had, waarvoor hij1 ijverde.
Lumey was met zijn bende voor Delft
gekomen, alwaar do Prins resideerde in
liet nonnenklooster van St. Aachten, waar
van 'pater Musius de rector was. Nu ge
beurde liet, dat een zijner soldaten zich
zoo misdroeg, dat '11 stadssoldaat of dien
der hem van de wal af doodschoot. Daar
over vorderde de graaf wraak. Maar do
stadsregeering, na Zijne Excellentie ge
raadpleegd te hebben, was van oordeel,
«lat de Geus slechts zijd verdiende loon
had gehad en nam haar diender in be
scherming. Dat werkte op Lumey al» olie
dn het vuur. Hij zwoer hij kris en hij kras,
dat hij zelf recht zou «toen en hiet des
noods verhalen op don rector der nonnen
van St. Aachten in eigen persoon. Wat
hem juist tegen deze.11 zoo dead uitvaren
weten wij niet; wel stond do pater als 'n
verklaarde vijand der ketterij te boek,
maar dat alleen kon toch kwalijk de re.
den zijln geweest.
Hoe dit zij1, Dusseldorp verzekert, dat
de graaf, bij' «Ion Prins aan tafel, zich niet
ontzag zijn gastheer op 'l schandelijkst
toe te spreken on te bejegenen. Van zijn
kant moest de Prins den woesteling meer
dan hem lief was ontzien. Dat hij' dezen
onder een glas wijn de vrije hand tegen
kien pater 'zou hebben gegeven, zooals
Dusseldorp had hooren vertellen, is onge
rijmd en in strijd met wat later is ge
beurd maar «lat hij' hem niet zoo gevoelig
terecht heeft gezet als hij verdiend had
en onder andere omstandigheden ook
ervaren zou hebben, is waarschijnlijk ge
noeg. De pator althans gevoelde zich
bedreigd en vertrouwde niet genoeg op
liet beschermend gezag van Zijne Excel
lentie. Later hebben zijln vrienden hem
een profetische» geest toegekend en ge
meend, dat hij' zijn droevig einde voorzien
en voorspeld had. Dat. hij' vrees koesterde
voor zijn veiligheid en slechts in de
vlucht licit zag, heeft zeker zijn gedrag
bewezen.
Hij begaf zich op weg den 9en Decem
ber, vergezeld van zijn brooder's zoon en
van een adellijke religieuze, in een slede,
daar het gesneeuwd had en vrooir. Hij
reed naar Den Haag, doch wel niet met
het plan 0111 «Laar te blijven; hij dacht
waarschijnlijk verder naar Utrecht te ont
snappen, waarheen reeds vete van zijn
geloofsgenooten de wijk hadden genomen
en waar later ook eenige geestelijken uit.
Delft behouden aanlandden, liij1 was ech
ter zoo gelukkig niet als dezen. Hij werd
door ruiters van den Prins waargenomen
en juist, bij den ingang van Den Haag,
bij' '1. Zieken, ingehaald en aangehouden,
en genoodzaakt in ',11 herberg in Ie toeren,
in afwachting van wat Zijne Excellentie
verder bevelen zou. Intusschem kwamen
ook van wege •Luniey commissarissen ver
nemen wal er gaande was. Zoo verliep
die 'dag.
Eerst den volgenden dag kwam Prin
sen schriftelijk hevel, «lat de vluchteling
in veiligheid naar Delft moest terugtoerein.
Tevens verscheen 'een aantal belangstel
lende vrienden uit Delft 0111 don pater op
zijn terugtocht te begeleiden, liet trof
echter ongelukkig, dat juist in den laten
avond van Dinsdag den Den December te
Delft 't bericht was ontvangen, dat Haar
lem klooi- de Spaansche troepen werd om
singel, en 'dientengevolge Lumey Woens
dagmorgen met zijln bande op m&rsch ging
0111 zoo mogelijk nog, eer 't te laat was,
bezetting in «le bedreigde stad te werpen.
Met zijn hoofdmacht rukte de graaf «lien
ochtend voorbij «le Hoornbrug, langs de
Vliet naar Leiden, terwijl op zijn flank
een ruiterbende don weg over den Haag
insloeg. 'tKon niet anders of deze moest
«len stoet ontmoeten, waarmee juist .Mu
sius naar Delft terug werd gevoerd.
De weinige ruiters va.11 den Prins waren-
niet tegen haar opgewassen en kondien
niet verhinderen 'dat zij, waarschijnlijk!
op last van Lumey, den voermain dwong
bijl Rijswijk links af te slaan in de rich
ting van Leidein, waar de graaf «len
nacht dacht door te brengen. Door haar
omstuwd werd «le ongelukkige Musius der
waarts gevoerd, onderweg reed» in kwa.te
bejegening eem voorsmaak proevende van
wat hem idaar te wachten stond. Het is
niet Hoofdig hier 11a te vertellen, wat
Dusseldorp uitvoerig beschrijft, hoe gruw
zaam het zoogenaamde verhoor en de
scherpe exarniinatie zijn geweest, «lie aan
het doodvonnis en de executie vooraf
gingen.
Gelukkig duurden zij' slechts enkele
urentusschen negen en tien uur
's avonds werd (de arme man al opge
hangen, maar zoo woest alweer, «lat hij
nog geruimeti tijd hoeft gezieltoogd. Wij
k'unnen nu nog, na drie eeuwen, bat
verhaal, zooals Dusseldorp en Opmeer
het meedeelen, niet lozen zonder te gru
wen van de onverlaten, die een eerwaar
dig en weerloos man, wiens eenig mis
drijf was, dat hij voor hen vreesde en
gepoogd liad hen te ontvluchten, dus in
koelen bloede konden doodmartelen.
Maar Lumey en Oma! en Duivenvoorde
zelfs aan ons niet aan. Hoe prins Wil
lem zich in dit geval heeft gedragen;
vragen wij [daarentegen met bijzlondeto
belangstelling.
Ziet hier wat Dusseldorp dienaangaan
de bericht 0(1 het hooren van de tij
ding dat de vluchteling bij' Den Haag
.achterhaald was, had Zijn Excellentie,
zooals wij' weten, gelast hem in veiligheid
(secure) terug te brengen. Toen daarop
te Delft vernomen werd, dat de ruiters
van Lumey hem, in strijd met dit bev-el,
naar Leiden hadden meegevoerd, spoe I.
«len zich zijn vrienden naar den Prins
0111 diens tusschenkomst 111 te roepen.
()(i dat O-ogenblik was juist Zijln Excel
lentie met de Staten des lands vergader 1
over de maatregelen, tot behoud van Haar
lem te nemen. Het was middernacht eer
zij* hem te spreken konden krijgen. Ter
stond toonde hij zich al» maar gewoonte,
bereid om' te helpen; in den nacht
zond hij' oen bode af, met aan brief
aan Lumey, «tie echter te laat kwam
en «len 'moord reeds he toeven vond.
Een portret van Dr. Schaepman.
Een Franschman, de heer Paul Yer-
schave, heeft een hoek uitgegeven, dat
tot titel draagt: „La Hollaude politique".
Hierin komt de volgende merkwaardige
persoonsbeschrijving voor van wijlen Dr.
Schaepman.
„Reeds op den eersten aanblik vermoed
de men in hem oen leider Van hooge
gestalte, van massieven en machtigen
houw, herinnerde hij' aan die Hollanders
van zuiver ras, die het penseel van Rem
brandt en Frans Hals ons geteekend
heeft. Hij' ha l een zwaar en breed voor
hoofd, den -neus met open neusgaten, de
kin van vrijen en stouten vorm, het
blanke aangezicht waren twee naieve,
oogen van een zeer zacht blauw token,
ondeugend meteen vreemde vasthed 1 ach
ter de gouden bril.
Het fier en aantrekkelijk gelaat niet
grofgevormde trekken verkroeg een hizoïi-
dere uitdrukking door «len moind met
dikke lippen, zeer zwaar en roet wel
sprekendheid vervuld. Zelfs voordat men
hem hoorde, herkende men daarin den
machtigen redenaar, wiens tintelend
woord «le massa's medesleapte. En van
geheel zijn persoonlijkheid straalde een
indruk uil van kracht en volharding, van
vastheid en gezag. Men kon vermoeden,
dat zijn gedachten groote plannen om
vatten en dat hij' o-ni «leze te verwezen
lijken een ombuigzamen en harInekkigen
wil zou betoonen.
Daarbij betoonde hij een onverwinlijk
vertrouwen in -de toekomst, 10011 over
vloeiende geestdrift voor «te zaak die hij
diende en hij deekte dio vanzelf mede
aan lien, die met hem in aanraking
kwamen.
Hij was een idealist, maar als men
het zoo mag zeggen en als «lie woortl-ein
niet vloeken met elkaar, een praktisch
idealist.
I TV 1,1 fe
Een protest naast ce;n pro
test. Zooals men weet, hebben de vrij
denkers van alle landen besloten 0111 als
protest tegen de rechtstelling van Fer
rer, tegenover het Ya.tikaan op te rich
ten „een moderne school", die den naam
van den anarchist zal vereeuwigen en een
voortdurend protest zal zijn tegen de Ka
tholieke Kerk, welke in deze school be
streden zal worden.
Het parochiaal comité van St. Pieter
heeft 1111 '11 vergadering gehouden en be
sloten alle katholieke vereenigingen van
Home aan te sporen uit hun midden een
comité samen te stellen lat offergaven
van alle katholieken der wereld z'al in
zamelen 0111 111 |de onmiddellijke nabij
heid van de Ferrer-school oen katholieke
school voor hoogor onderwijl» te stich
ten, waarin «le dwaalleer der modernen
bestreden zal worden en do jeugd zal
worden opgevoed tot de openbare be
lijdenis dor christelijke beginselen en tot
verdediging van Kerk en Paus.
(H. v. A.)
K o s t b a a r heden g e v 0 n d e 11. Te
Belmonte, in de Italiaaaisciie provincie
Ascoii aan 1 le kust va.11 de Adriatische zee,
is een graf met buitengewone kostbaar-
baden gevonden. Daaronder bevonden zich
niet minder dan vier tweeradige antieke
wagens, helmen, lansen, vazen en siera
den uit. brons met krijgers, en leeuwen-
figuren.
FRAVKRI.IK.
Het treinongeluk in Frank-
rijk. Omtrent het ernstige ongeluk op
den pas officieel, maar nog niet voor
het verkeer geopend en electrischen spoor
weg van Yillefrancho naar Bourg Mada
me, worden thans «le volgende bijzonder
heden bekend.
Twee aan-oengekoppelde treinen, ieder
bestaande uit een motorwagen en een
open bagagewagen, raden te zamen over
een hing, 0111 die op doorbuigen te be
proeven.
Deze proefrit verliep naar wensch, en
aan gene zijde van de brug werden «le
beide treinen wieder ontkoppeld, waarop
de eene verder reed en «le andere met
het personeel terugkeerde. Toen deze
trein aan een bocht kwam, die boven
dien nog op een afloopende helling is
gelegen, scheidde de bagage-koppeling
zich plotseling van Idem motorwagen, zoo-
dat «leze vooruitstoof, en, daar tot over
maat van ramp de remmen bleken to
weigeren, als razend over «te rails suisde,
Bovendien waren de rails door '1. natte,
nevelachtige weder zoo glad, dat de ra
deren als op ijs gleden.
I11 ijlende vaart rolde en gloed de
wagen de helling af, tot hij hij eon.
bocht uit de rails vloog en van «len
spoordijk viel. Ze» «Ier inzittenden, voor
hel meerendiasl ingenieurs en monteurs,
raakten onder dein zwa-ren wagen en wer
den op -slag gedood, terwijl verscheidene
andoren! zeei zware verwondingen kregen.
Bij de zaak Steinheill wordt geen pu
bliek toegelaten. Alleen is uitzondering'
gemaakt v-oor de leden der diplomatie,
dan zijn er 8(5 kaarten uitgegeven voor
«le pers, en van «Ie rechterlijke macht
werden een honderdtal loden toegelaten.
Dames hebben geen toegang. Het op sen
satie beluste Parijs zal zich ditmaat moe
ten troosten met de verslagen. Het schijnt
«lat men ook' in het vervolg zuiniger
zal zijn met het verleienen van toegang
tot deze soort voorstellingen.
O O T K IV R IJ li.
Keizer Frans .1 o-z ef onge
steld. Geruchten doen in «te pers len
omloop dat Keizer Frans Jozef onge
steld is.
In de hofkringen verklaart, men, dat
't bericht onjuist is, maar men veronder
stelt, dat Z. M. een lichte koude heeft
gevat.
GKIKKFVMV
We vinden in de bladen nog ©enige
berichten in verband met de jongst;- mui
terij bij «le Grieksche marine.
Volgens een bericht van oen Weensch
blad zou de minister-president tol eau
persman gezegd -hebban, dat cle dynastie
in den nacht van Woensdag op Donder
dag gered is door kolonel Zorbas. Een
groot aantal officieren van de landmacht
hadden zich bij1 Typaldos willen aanslui
ten, maar kolonel Zorbas verklaarde dat
hij eiken officier, die ook maar in 't
minste zijn plicht verzaakte, onmiddel
lijk in 'hechtenis zoo, laten nemen.
Verder zegt men, dat 'keizer Wilhelm
aan «len Koning den raad zou gegeven
hebben naar Karfoe de wijk te nemen
en daar den loop «Ier gebeurtenissen af
le wachten. Koning George scheen wel
genegen «lien raaitl op te volgen en hij
luid reeds jast gegeven Mon Repos, het
slot op Korfoe, te laten in orde maken,
toen het krachtige optreden van Zorbas
het gevaar afwendde.
De aanwezigheid der Engelscba en
Russische oorlogschepen in de baai van
Phaleron wordt 'in ambtelijke kringen als
een groote zedelijke steun gewaardeerd.
Men ziet er een bewijs in, dat hel. lot
van koning Geoige de Europeesche di
plomatie niet onverschillig is. Duitsch-
land heeft zich, volgens den Berlijnschen
correspondent van de Temps, onthouden
van liet zenden van oorlogsschepen, om
dat hel. al -te veel vertoon van oorlogs
schepen in Grieksche wateren niet gera
den acht. Het is intusschen zeker, dat
de aanwezigheid der vreemde schepen!
tijdens «le muiterij ten goed© gewerkt
heelt. De Engelscbe matrozen hebben ge
toomd, «lat zij gereed stonden 0111, in ge
val van nood, «le Koninklijke familie te
beschermen. Een aantal Engelsc-h© ma
trozen stond vermomd opgesteld 111 het
paleis en de omringende gebouwen. De
Teinps-corresponid.eint zegt dit uit be
trouwbare bron vernomen te hebben.
Arrestatie van Typa 1 dos. Ty-
poldos en zijn metgezel zijn gister om
trent middernacht in hechtenis genomen
hij' Kephesia (ten noordoosten van Athe
ne.) Zij hadden zich in burgerkleeren ge.
stoken. Zjj' boden geen verzet. Typaldos'
metgezel trachtte 'eerst te vluchten, maar
bleef staan toen op hem geschoten werd.
Alen beweert, dat Typaldos van plan was
zich in .handen van liet gerecht te stel
len 0111 Izijin optreden te rechtvaardigen.
I'ORTFGAF.
D e r c i z e n v a n id e in K o n i n g V a 11
For tug al. Koning Manuel van Portu
gal zal, tenzij zich een onvoorzien inci
dent mocht voordoen, 7 November uit
Lissabon naar Madrid vertrekken, waar
hij Koning Alfonso officieel zal bezoeken
on vijf dagen blijven.
Vervolgens gaat hij door Frankrijk,
langs Parijs naar Cherbourg, om zich
in le schepen voor Londen en Windsor,
waar hij 14 November zal arrivceren.
Hij blijft acht dagen in Engeland en
gaat dan incognito naar Parijs, waar hij
drie dagen zal blijven.
Van «laar uit. gaat hij' direct naar Lis
sabon.
KINI.AM)
De j u w e e 1 e nidi e f s ta 1 te Czens-
loeh.aiU. De juweelendieven, die zoo
als eenige «lagen gebeden gemeld werd,
uit het klooster aan «len Wittenberg te
Czenstochau voor verschillende milli-
oenen aan parels en edelgesteenten roof
den, schijnen zich bezonnen te hebben.
Zij zijn tot «le overtuiging gekomen, dat
't niet mogelijk is, daar Je recherche»
dienst zoo degelijk georganiseerd is, de
kostbaarheden le verkoop-en Zij hebben
daarom door een anoniemeu brief het
klooster aangeboden, de kleinodiën terug
te geven, wanneer hun oen groote som
betaald wordt.
Een hoogst zonderlinge berooving heeft
zich in een der /grootste café's in het
centrum van Amsterdam gelegen, voorge
daan, meldt de Telegraaf.
Een vrij opzichtig gekleede dame kwam
Vrijdag in den namiddag tusschen drieen
vier uit het hotel in haar eentje binnen
stappen en bestelde het eene cognacje na
het andere, zoodat zij tenslotte ietwat luid
ruchtig werd en kennis aanknoopte wet een
heer, aan een aangrenzend tafeltje gezeten.
Nadat de dame nog meer cognac besteld
had, werd dit door den zaalchef geweigerd,
waarna zij bouillon ging drinken. Kort
daarop stipten de dame en heer gezamenlijk
op. Tegen zessen kwamen zij terug, weer
werd cognac beoteld, en trok de dame door
haar zondering doen de attentie der andere
bezoekers. De eigenaar van het café verzocht
na hem terzijde geroepen te hebben
den haar vergezellenden heer, zich met de
dame te verwijderen. De dame kwam toe-
loopen. ontstak in woede noemde haar naam,
zei, dat zij de vrouw was van een O.-I.
ambtenaar en voer heftig tegen den uiterst
beleefden directeur uit. Intusschen had de
heer den rooden mantel, beueveno het
taschje en de parapluie der d ime reeds
uit het café gehaald. De dame weigtrde
echter te vertrekken, ondanks de aanspo
ringen van den heer, die inmiddels het
cafe verliet.
Tueu later de zonderlinge dame buiten
kwam, was de heer verdwenen, met den
mantel, de parapluie en het taschje, waarin
zooals verschillende kellners verklaarden
een gioote som papiergeld was gebor
gen. Nn raakte de dame geheel van streek,
zooJafc er een opstootje voor het café ont
stond, waarbij de hulp van de politie moest
worden ingeroepen. Den direrteur, portier
en ander personeel der inrichting beschul
digde zij te ziju handlangers van den ver
dwenen heer, een lang donker uitziend
persoon. Na nog heel wat geschreeuwd
te hebben, ging de beroofde in lichtelijk be
wogen toestand aan het politiebureau Mol
steeg aangifte doen van het gebeurde. De
recherche stelde dadelijk een onderzoek in.
De dame verklaarde met eeu heer in
een melksalon eerst gistermiddag te hebben
kennis gemaakt. Eeu der kellners daaren
tegen verzekerde, het zonderlinge, paar
reeds te voren te hebben gezien en bediend,
terwijl zij hevige ruzie hadden.
Het merk waai digsto van het geval is,
dat de heer nog moeite heeft ge laan de
dame mee te krijgen. Eerst moest zij haar
glaasje ledigen, in dien tijd waren haar
geleider en het geld verdwenen.
Nonchalant heer. Men schrijft
aan de „Tel.
Te Tilburg arriveerde een Duitsch heer
in een logement en huurde er eeu kamer.
Na verblijf van het 10 tal dagen verdween
hij spoorloos, zijn koffer met reisbeuoodigd-
hedeu achterlatende Edoch, er kwam bij
den logementhouder bericht, den koffer
over te zenden aan zijn adres iu Duitschland.
Aan het verzoek werd gevolg gegeven eu
een tweede beriehr, nu aan de politie,
luidde, dat de koffer geopend was ontvangen
en er een kistje, waarin zich aan papieren
eene waarde van 60,00 mark moest be
vinden, mankeerde.
Bij onderzoek von-1 men het kistje op
de door den Duitscher gehuurde kamer
onder eene bedstede.
Daar het kistje gesloten was, weet men
niet, of er werkelijk zich zulke papieren
in bevinien!
De nauwelijks 18 jarige boerenknecht
W N. te Milwolde (Oldambt). heeft Diusdag
op aandringen van eenige arbeiders, in den
tijd van eenige minuten een llesch jenever,
van 8 d L inhoud, leeggedronken. Tenge
volge daarvan heeft de jongeman van 9
uur tot 's nachts 12 uur in bewusteloozen
toestand doorge racht. De geneesheer
achtte den toestand zeer zorgwekkend, maar
door inspuitingen en massage is N. in het
leven behouden. Zijn toestand was gisteren
vrijwel.
De drankduivel! Een vreeselijke
misdaad, waarvan de ellendige di ank weer
de schuld draagt, heeft gisteresnamiddag
te Cherscamp bij Aalst (Belgie) plaats gehad.
De 17 jarige D^clerq kwam, nadat hij
al zijn geld had opgemaakt, stomdronken
thuis, waar hij van zijn 50-jarigen vader
welverdiende verwijtiugen ontving. In
woede ontstoken greep de jongen echter
een mes en sneei zijn vader glad het
beele hoofd af.
Dinsdagavond bevond zich te Bouchaute
de 21 jarige Camiel Buysse, die ook in
Philippine veel familie heeft, aan het station,
toen hij door een "ankomende trein verrast,
en een eind weeg-* medegesleurd werd. Hem
werden heide armen en een been afgereden.
Op weg naar het hospitaal overleed hij.
(M. C)
Rusland o 11 J a p a 11. Ja,pan heeft
toegestemd 0111 Rusland de som van 100
millioen yen te betalen, voor schadeloos
stelling van de geleden verliezen in
Kwangtoe-ng 011 te Dalnv.
Aangezien deze schadeloosstelling niet
in 'tvredesverdrag voorkomt, getuigt zij
w-e,l van de verzoeningsgezinde gevoelens
van Japan.
Te laat. Op zekeren dag, zoo vertelt
het tijdschrift „Nes Loisiros", zat koning
Eduard in den kring zijner kleinkinderen
aan het dejeuner in het Buckingham-Palace
Midden onder den maaltijd roept plotseling
de kleine zoon van den prins van Wales:
„O, grootpapa!..." Maar verder kon de
kleine niet komen, want de koning staakt
zijn gesprek en wijst op strengen toon zijn
kleinkind terecht. „Kleine jongens moeten
stil zijn en luisteren
Het gesprek der grooten vlot niet erg
meer, de koning, die een zeer liefdevoile
grootvader is, schijnt spijt te hebben over
zijn barsheid en spoedig zegt hij op vrien
delijken toon:
,.Nu, thans inoogt gij zeggen, wat gij
eigenlijk wilde".
Met verlegen gezicht antwoordt de kleine
prins: „Nu is het te laat. grootpapa".
„Te Iaat? Hoe zoo dan?'1
Onder tranen snikt de knaap:
„In uw salade zat een rups, grootpapa,
en u hebt ze juist opgegeten
0 ng-ereg e ld h e d e 11, Ji ij de vlieg-
p r o 0 v -e n b ij S t. E 1 i e 1111 0. Stormach
tige tooneelea stempelen den tweeden
«lag van de luchtvaart-wedstrijd te Miliars.
Het Aerodrome werd dooi- vijftigduizend
personen bezocht, maar geen enkele
vlucht vond plaats en tegen 't einde van
ileii dag sloeg een troepje vertoornde toe
schouwers do barrières stuk en beproefde
de A-eroplaneloodsen te vernielen.
Zij eischten hun entree-geld terug.
Ben troep infa.ntristen en politie om«
ringden, de loodsen; de hetoogers werden
eindelijk door een troep cavaleristen uit
elkaar gedreven.
Men vreest, da.t nojg verdere ongeregeld
heden zullen plaats vinden.
Men schrijft ons:
Wijl er .op vele boerderijen in de laat
ste idagen veel gebruik gemaakt wordt
van het voederen met bielenbladeren, ach
ten wij het niet ondienstig daaromtrent
iets mede te idealen, «lat van groot be
lang -is en in deze streken op verre
na nog niet algemeen heken-d.
De hietenblalderen zijln voorzeker voor
het vee een zeer uitstekend en krachtig
voedselmaar wijl de voorraad van bla
deren, vooral in dezen tijtl bijzonder groot
is, wordt het vaak in groote massa's
tegelijk aan het vee gegeven. En dit le
vert groot gevaar op. Hoogstens mag 20
K.G. per «lag gegeven worden.; zijn de
bieten miet uitgegroeid, dan slechts 12
tot 15 (K-G. per «lag.
De bieten 'bevatten namelijk een giftige
zelfstandigheid, het salpeterzuur en dit
zuur wondt (aanmerkelijk minder, naar
mate de bieten rijper worden. Nu is hot
meermalen voorgekomen, dat door over
bodig voederen met bietenbladeren koeien
ziek werden, ja zelfs stierven. In de
lever en «le nieren va,n een vergiftigd
«lier, vond men een groot aantal cal-
oiuni-oxalaatkristallen, waaruit bleek, dat
het gestorven was aan oxaalzuurvergif-
tiging, gepaard met vergiftiging door sal
peter.
Is een dier door de ziekte aangetast,
dan weigert het zijn voedsel; de melk-
gift neemt af en de melk heeft een on-
aangemamen geur. Is de aantasting ern
stig, dan valt het «li-er neer, staal weer
op en wil op alles bijten, zelfs- in hout
en ijzer.
Natuurlijk houdt men in zoo'11 geval
.onmiddellijk op met het voeren va,n hie.
tenbladeren, en geeft het aangetaste dier
een olieachtig voedsel als gekookt lijn
zaad, lijlnolie ,of slaolie, afgewisseld met
kalkwater. Onmiddellijk wordt de hulp
van den veearts ingeroepen.
In het Weston van Noord-Brabant en
vooral in «le Belgische provincie Antwer
pen worden .i'n dezen tijd van het jaar
«ie bladeren ingekuild o,m zoodoende dit
kostelijk voedsel voor den winter te kun.
nein bewaren. Vooral nu van den zomer
de hooioogst zoo geducht is tegengeval
len en alle voadjerartik'elen zoo hoog in
prijs staan, is het wel waard de aan
dacht onzer landbouwers op dit inkuilen
te vestigen. De methode is z-eer een
voudig. Men kuilt de bietenbladeren tege
lijk in met «le pulp en wel zoodanig
«lat ze in lagen vanl. 2 a 3 «LAl. in den
pulpenkuil getrapt worden Op die wijze
vermengd, .worden èn pulp, èn bietenbla-
deren door de runderen gaarne genuttigd
en verkrijgt men in den winter een krach,
tig en goedkoop voedsel
