HAAR,
rgelhandel.
Hel geheimzinnige teeken.
rineerde Hiring.
;k
feuilleton.
No. 128
Zaterdag 80 October 1909
Vijfde Jaargang.
lit B 120.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BUITENLAND.
taatsloterij.
OEK Co.,
of f 7—
of f 3.50.
Walraven.
OPULAIR
Ie
Baving, Zwolle
.MEN
TWEEDE BLAD.
Een merkwaardig Beleg.
krijgbaar '/io en !0 door-
lassikale Loten aan den
die der Staatsloterij, bjj
der Eerste Nederlagdsche
verzekering van Risico in
s. bg Kon. Besl. van 20
1)
jstenmarkt D 117, Goes
d 's avonds 69.
vadendamme en omstreken
clientèle maak ik bekend
bekomen
ieder ingelegd a cent
id H* KU ZEE, Goes.
I adres in Kaas en Visch
i.
ders,
chef-
nd, geopend Dinsdagavond
erkrijgbaar gratis voor de
reeniging, geopend Woens-
uur, 3 cent per boek, voor
gratis verkrijgbaar,
ïeken zijn geplaatst in het
Zondags van 121 uur, in
de Kerk. Prijs der boeken
1040 1 cent per week
boven 1040: 2Vj cent per
eel; Illustraties 5 cent per
iel.
cent per stuk.
Vincentiusvereeniging, ge-
12—1 uur. Abonnement
2'7j cent per boek per week.
ek.
de R.-K. Jongensschool,
id van llVj.'—12'/j uur. Prijs
week en per deel.
ïme.
idag na de Hoogmis.
idag, onmiddellijk na Vespers
pad.
dag, onmiddellijk na Vespers
rrijgbaar aan de Pastorie
2121/* uur' 2 cent per deel
van eerste klas rijwielen
i ingeruild,
letaling geleverd.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.76, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraaf C 209, GOES.
Reclameberiehten 25 Ct, p. r. Bij abonnement speciale prijs,
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x nerefcend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct, k contant.
III. Roof- en plundertochten.
(Vervolg.)
Het bezit van Goes was van het grootste
belang vooir beide partijen. Niet alleen
zou geheel Zuid-Beveland. met Noord-
Beveland en Wolfertsdijk volgen, als de
stad in handen der opstandelingen viel,
maar ook zou alle toevoer van krijgsvoior-
mad en levensmiddelen afgesloten zijn
voor Middelburg, want .te water bleken de.
Prinsgezindein al spoedig de meerderen te
zjjn. Voor Zierikzee ,was het mede alles
behalve onverschillig, of .Goes aan de wet
tige overheid getrouw; Weef. Alva had al
de troepen uit Holland teruggeroepen, en
tevens het krijgsvolk, dat in Bergen-op-
Zoom verzameld was, omdat hij een oor
log met Frankrijk vreesde en hu zoo spoe
dig mogelijk het verraste Bergen weer
trachtte te herwinnen. Maar Goes had
zijn garnizoen behouden.
Niet dat de burgerij opi inlegering ge
steld was I Geen stad, of zij zocht zoo lang
mogelijk verschoond te blijven van het
ruwe krijgsvolk. Amsterdam, de eeuige
stad in Holland, ^velke nog niet tot den
Prins was overgegaan, had daartoe „twee
tonnen schats" geschonken ten behoeve
van een kasteel je Vlissinigen, zooals we
reeds aanmerkten. Toch ;was duidelijk om
schreven, wat men bij inkwartiering Üem
mannen verstrekken moest en dat leek nog
al gematigd. Don Frederik de Toledo, Al
va's zoon, teekende, 16 Aug. 1570, een
stuk, waarop het „servitium" van het
„Spaensch voetvolk" in de steden te ver
strekken, aangegeven stond: le. Een ka
mer en een bed voor twee soldaten; 2e.
elke week een .tafellaken en twee reine
servetten; 3e. om de 14 dagen een paar
reine slaaplakens, maai' geen hemden,
„snuteldoeken" of andere dingen; 4e.
schotels, potten, banken, tafels en andere
noodzakelijke dingen tot spijsbereiding en
huiselijk gebruik. Voorts hoefde er niets
gegeven te worden, pok niet voor vrienden
of makkers. Evenals ^veiklieden genoten
de soldaten een bepaald loon, waaruit
zjj hun behoeften hadden, te bestrijden,
maar er was steeds geldgebrek, het be
stuur unoest voorschieten, maar al te
dikwijls tot St. Juttemis, en de bur
gers ;en het platteland hadden te betalen.
Talloos zijn de Jdaehten over de onbe
schaamde eischen van het krijgsvolkvoor
drank wilden zij niets dan wijn, wijn, wij|nl
en tot spijze verlangden zij „vlees, vlees,
vlees! cappoenen, hoenderen! dwelck sij
eeten niet als Gristenen. Haer waerdinne
'trappier opten boezem zettende, 'tgeweer
(de wapens) dat gij in de huysen vynden
in stucken hreeckende pnde op 'tvier won
pende". En dan die nasleep van vrou
wen en kinderen„Hoe bezwaarlijk dit
garnizoen den stadsbnrgeren geweest is,
Eindelijk werd zijn onuitputtelijk geduld
beloond. Op een avond, precies om ne
gen uur, terwijl Hamilton laan de overzijde
der straat been en weer slenterde, be
merkte hij, hoe een onzichtbare hand
bezig was aan de jaloezie. Na een korte
poos zag Hamilton dat deze op precies
dezelfde manier verschoven was als op
dien bewusten avond: de eene lat van
de jaloezie zat scheef.
Hamilton's plan stond1 reeds sedert lan
gen jtfijd vast. Toen hij nu het teeken
zag, verloor hij geen minuut meer. Hij
ging zijne woning binnen, draaide het
gas uit, hulide zich in een warmen man
tel en opende zacht het venster ter hoogte
van ©enige centimeters, zoodat hij ge
makkelijk de straat kon overzien. Daarop
ging hij voor 'het venster 'zitten en wachtte.
Van den kerktoren in de nabijheid
hoorde hij het kwartier slaan, halfuur,
driekwartier eindelijk' naderde iemand
met haastigen tred. En waarlijk bij
den tneveligen schijn van de lantaarn zag
hij wederom' dien geheimzinmigen vreem
deling met den donkeren mantel en den
teekende de pensionaris van een tier ste
den aan, zal men over 50 jaar nog wel
voelen".
Jacob Smid, baljuw van Vlissingen, was
door zijn huwelijk met Anna, dochter van
Filips van Bourgondië, heer van Veere,
ambachtsheer van Baarland geworden. Hij
was een ijverig partijganger van den Prins
en de nieuwe leer toegedaan. Het ligt 'dus
voor de hand, dat de Nassauschen te
Baarland verstandhouding hadden aange
knoopt. Een schrijven van den Gouver
neur van Zeeland, Antonie van Bourgon
dië, aan Alva stelt dit buiten twijfel:
„De schepen (der Wateigeuzen) zijn van
Vlissingen vertrokken en de Honte opge
varen. Ze zijn op Zuid-Beveland geweest,
waar eenigen van' hun lieden wonen eiï
een capiteyn Velthausea". Dat was tien
2en Juli gebeuld, toen de Watergeuzen,
uit Vlaanderen teruggekeerd, Goes dachten
te verrassen. Op denzelfden dag reeds
had de stadsregeering aan den Landvoogd
het geval bericht. Met 5 groote hulcken,
2 vliebooten en andere schepen, tot 11
toe, en met omtrent 1000 man. zijn die
vianden en rebellen fo Baarland gekomen.
De fame ging, dat de Watergeuzen op
verschillende punten van Zuid-Beveland
een aanslag zouden doen, om te plunde
ren, te verwoesten, te verbranden en on
der water je zetten. Een gevangen vrij
buiter heeft het bevestigd. De stad ver
zocht ZijnExc. metten eerste de noodige
hulp te verschaffen, want kapitein. Isidro
Pacheco kon onmogelijk met zoa'n handje
vol soldaten het eiland verdedigen, dat
zoo groot was en waar men zooi gemakke
lijk landen kon op divei'sche plaatsen.
Veel heeft deze tocht overigens, niet
uitgewekt. De Watergeuzen hadden allicht
gerekend op den bijval van het platteland.
Maar ze zouden terugkomen met een. aan
zienlijker strijdmacht.
IV. Zierikzee.
Op 25 Juli lieten de regeerders van
Veere een brief opstellen aan Zierikzee.
De eenzame, bizondere goede vrienden
daal' te plaatse zouden eens gaan be
raadslagen, hoe de Geuzen hen "het best
zouden mogen verlossen van. de tirannie
en de eeuwige slavernij van Alva. Bleven
de hoeren in gebreke en gaven zij Jhr. de
Rollé en diens partijgenooten geen occasie
tot vrijmaking, dan zon men, dezerzijds
met geweldiger hand de verlossing vol
tooien. Om de beslissing eenigszins te be
spoedigen, voegden de briefschrijvers er
tusschen haakjes bij, dat „onze heerkracht
aireed© in Z.uid-Bevelandi geworpen" was,
en dat was inderdaad waar.
Denzelfden dag, dat de Veensche partij
gangers van deni Prins de vriendelijke aan
maning tot Zierikzee richtten, kwamen
te Heinkenszand vijf of zes Middelbur
gers, die een reis naar Brussel gemaakt
hadden en nu dachten over te steken,
om hun woonplaats weer te bereiken.
Onder hen bevonden zich een kamerdie
naar van den Zeeuwschen Gouverneur,
Anthonie van Bourgondië pn de bottelier
grooten flaphoed uit het duistere te voor
schijn komen. Onmiddellijk daarop hoor
de hij het scherpe geruisch van het te
gen het venster vam zijn buurman wer
pen van een hard voorwerp. Hierop ver
wijderde de bode zich zonder zijn schre
den ook' maar een sekonde te verlang
zamen en verdween hij1 weder in de duis
ternis.
Een minuut later verstoorde het voor
zichtig ppenen van een deur de diepe
stilte, en de hooge gestalte van „Mon
sieur Fritz" werd aan het hek van het
kleine voortuintje zichtbaar. De vreem
deling kwam nu jsnel terug, liep met
afgewend gelaat den wachtende voorbij
en riep hem luid en scherp een woord
toe. Dit woord' kón onze dokter niet ver
staan, maar dit hoorde hij: het bestond
uit twee lettergrepen en 'de tweede 'let
tergreep was „ta". Toen de geheimzin
nige boodschapper zich verwijderd had,
ging „Monsieur Fritz" weer naar bin
nen en onmiddellijk daarop ging Hamil
ton de straat op om| zich op zijn post
te begeven: tegenover het huis van den
buurman om ide dingen af te wach
ten die komen zouden
Terwijl hij daar wachtte, overlegde
hij dat het heden Vrijdag was en dat
het precies veertien dagen was geleden,
dat de vreemdeling de eerste boodschap
overbracht. In dien tusscheplijd was het
van den Bisschop yan Middelburg. Sinds
de nieuwe kerkregeling van 1559 bezat ons
gewest een eigen Prelaat, naar men weet,
en was het niet langer ondergeschikt, zoo
als trouwens bijna geheel ons vaderland,
aan Utrecht. Schoon het niet uitdrukkelijk
blijkt, zullen die mannen wel met een
zending belast geweest zijn uit de steeds
door de Watergeuzen benauwde hoofd
stad. Genoodzaakt naar Goes terug te kee-
•ren, daar twee Geuzenschepen den over
tocht beletten, waren zij des anderen
daags getuigen van het optreden 'der Piins-
gezinden.
Het was vreeselijk weer, toen de Water
geuzen voor Baarland, Hansweerd en Bic-
zelinge verschenen op Zaterdagavond, 26
Juli: „onweer, donder, bliksem, regen".
Met die op pe Lemmer voor *3 en
Houck van Joncker Fransgat
het water aan het einde van het Sloe,
tusschen de modderige schor de Piet
en het hoofd van Arnemuiden, waaruit
men óf het Schengen óf de Zuidvliet kon
binnenloopen, hadden zij wel 100 sche
pen. Te Baarland stapten zij aan wal, be
halve het scheepsvolk, niet minder dan
3000 man. En zij voerden met zich 100
lichte paarden, 36 groote metalen stukken
(kanonnen), bussen en ammunitie, ver
wonderlijk veel. Een groot deel van het
Goesche garnizoen werd op wagens naar
Baarland gereden, maai' de mannen keer
den terug, want de partijen stonden al
te ongelijk als tien tot één. Des Zondags
werden al de groote dorpen afgeloopen
Baarland, Biezelinge. Kapelle, Ondelande,
's G|ravenpolder, Niss© en vele andere, ter
wijl men de buit met boerenwagens naar
de schepen bracht.
(Wordt vervolgd.)
BELGIË
De cholera. Ambtelijk jvordt bekend
gemaakt, dat te Boom zes menschen aan
cholera bezweken en twee in behandeling
zijn. Alle inwoners, die met de slacht
offers in aanraking zijn geweest, zijn in
het ziekenhuis ter waarneming afgezon
derd.
De minister van buitenlandsche zaken
heeft onverwijld alle regeeringen met het
heersohen van de cholera in kennis ge
steld.
Nader meldt men, dat zich onder de
geïsoleeliden in het hospitaal te Boom
een nieuw cholerageval heeft voorgedaan.
FRAAKRIJK.
Verschrikkelijk drama in pen
hospitaal. Een verschrikkelijk ongeluk
dat den dood van twee personen veroor
zaakt heeft, en dat het personeel van het
hospitaal diep heeft geschokt is te Saint
Cour, in Vendöme, bij Blois gebeurd.
Een dienstbode, Ernestine Noël, maakte
teeken aan het raam niet te zien geweest;
waarschijnlijk was er Idus ook geen bood
schap .op gevolgdEn onderwijl deze
gedachten hem door het hoofd gingen
ging boven in het huis van zijn buur
man het licht uit. Kort daarop, verscheen
„Monsieur Fritzl" in |4e deur en ging
de straat .op. Hamilton verheugde er
zich over, dat er thans' niet zulk' eein
dikke nevel heersohte als1 toen, zoodat
hij nu gelegenheid' zou hebben zijn buur
man te volgen zonder de straat te moe
ten oversteken. Nadien hij echter eenige
straten was doorgegaan en bij een plein
was gekomen, waarop niet minder dan
zes straten uitkwamen, zag Hamilton in,
dat hij van taktiek moest veranderen en
dicht achter zijn huurman moest blijven.
Juist had bijl dit gedaan, toen er lang
zaam een ledig rijtuig kwam voorbijrij
den. Nog voordat Hamilton goed had be
grepen wat er eigenlijk was gebeurd, had
„Monsieur Fritz" den koetsier reeds aan
geroepen, wa» bijl ingestapt en reeds weg
gereden.
Geen ander rijtuig was in de buurt
Dus bleef hem' mets o.ver dan onver
lichter zake terug te keeren.
Derde Hoofdstuk.
Den volgenden morgen stonden de
avondbladen vol berichten over een ver-
boobwas op een komfoor heet in de kamer,
waar mevrouw Gopin lag, die geheel ver
lamd is.
Plotseling werd het busje omgestooteni,
de vloeistof vatte vuur en de vlammen
staken de kleeren van de dienstbode aan.
Deze rolde over den grond en slaakte
verschrikkelijke wanhoopskreten. Toen
men ter hulp' snelde was haar lichaam
een en al wond.
Ondanks de zorgen, die werden aange
wend is zij bezweken.
Mevrouw Co-pin, die in een stoel aan 7
raam lag, moest dit alles toezien, zonder
hulp te kunnen bieden. De ongelukkige
vrouw heeft deze zenuwschok niet overt
leefd, doch is denzelfden nacht gestorven.
D e Apach en i n het l eg er. De af
gevaardigde Marin heeft een wetsvoor
stel ingediend om tegemoet te komen aan
den onhoudbaar jvordenden toestand, dat
duizenden door den strafrechter veroor
deelde jongemannen ingelijfd jvorden als
recruut in het leger en dan, jpgedeeld
bij de garnizoens in het moederland, ge
vaar voor besmetting opleveren voor hun
makkers in de troep, die dan ook op der
gelijk gezelschap niets gesteld zijn.
Hij wil telrugkeeren tot den vroegeren
toestand, toen correctioneel veroordeelden
tot drie maanden gevangenisstraf him
diensttijd moesten volbrengen in de ge
lederen der Afrikaansohe bataljons, ter
wijl de thans vigeerende wet van 21 Maart
1905 zes maanden gevangenisstraf als
grens telt.
J APIS.
Ito. Uit de telegrammen, te Tokio .over
het gebeurde ontvangen, is nog geble-
ken, dat Ito door twee schoten in den
buik is getroffen. Naar bet Russische hos
pitaal overgebracht, bleek! de stervende op
drie plaatsen gewond te zijn.
Vijf Koreanen zijn' gearresteerd als me
deplichtigen.
Maandag waren aan| het sitafion bij Tsat-
sakau drie gewapende Koreanen opge
merkt. Ofschoon zij >vel verdacht leken,
liet nuen hen ongemoeid. Toen het bericht
van den moord kwam, werden twee der
drie ingerekend; maai' de derde was er
niet meer. Dat >vas n.l. de moordenaar,
die naar Charbin yvas doorgegaan om zijn
oogmerk te volvoeren. Hoewel de twee Ko
reanen te Tsatsabau alle medeplichtigheid
ontkenden, bleek, dat de revolverkogel's
die zij bij zich hadden van hetzelfde fa
brikaat waren als die, waarmee Ito was
gedood.
EGÏPTE.
De Chedive zal pen pelgrimstocht naar
Mekka ondernemen. Den 13den December
zal hij zich met zijne moeder te Suez
naar Dzjidda inschepen. Hij blijft twee
dagen to Mekka, zal eenige dagen te
Arafat vertoeven en vervolgens naar M :-
schrikkelijlken moord, die in de omgeving
van het Leycestersquare was begaan. Ste-
fano Garcia, een Italiaan, was het slecbt-
offer. Deze woonde met zijln dochter bij
'een landgenoot in, een zekieren Paolo
Cevanci, idie in antiquiteiten deed. Cevanci
was een bedaard en in zijln buurt alge
meen geacht man, idii.e den winkel en
de daarbij behoorende wording reeds tal
van jaren hadj bewoond. Garcia en zijin
dochter waren eerst den vorigen dag in
Londen aangekomen. De fantisie der
ijverige dagbladreporteurs schiep allerlei
vermoedens omtrent den moord. De een
voudigste -en meest geloofwaardige ver
klaring was, idat een bende beroepsin
brekers 's nachts in den winkel had in.
gebroken en dat, terwijl de dieven naar
geld zochten, zij bij hun misdaad wa
ren gestoord.
Het was namelijk' bekend, dat Cevanci
steelds een flinke som gelds in huis had.
Als zeker werd dus aangenomen, dat
Garcia, door het leven dat de inbrekers
maakten wakker geworden, de boeven
had verrast en voör dat hijl om hulp
kon roepen idoor dezen reeds was neer
gestoken. Anderen weder meenden, dat
men hier te doen had met bloedwraak,
en derden spraken' van liefde en jaloezie.
Eén krant beweerde zelfs, dat de ver
moorde was gevallen als slachtoffer van
de Italiaansche Maffia of een dergelijk
dina gaan. De Ireis zal 37 dagen duren
en de Chedive zal zich door 300 infanteris
ten en 130 ruiters laten vergezellen. Bo
vendien zal de Turksche regeering nog
voor een sterk! geleide zorgen.
poii RUT.
Kerkdiefstal. Uit Krakau yordt ge
meld, dat aldaar Zaterdagnacht dieven
een bezoek hebben gebracht aan de „Bede-
vaartskapel" te Czentoehaw pn zich daar
hebben meester gemaakt van een aantal
onschatbare kostbaarheden. Het zilver
draadgordijn voor het Madonnabeeld werd
afgescheurd en eenige juweelen kronen,
o. a. een in '1719 door paus Clemens XI
geschonken, .en samen een waarde ver
tegenwoordigende van meer dan 100.000
Rbl., benevens een kleed, bezet met paar-
len, een geschenk van een Poolsche vor
stin, werden door hen medegenomen.
Twee andere kostbare gewaden, waar
onder een, dat met robijnen bezet is en
10 millioen kronen waard' is, lieten zij
onaangeroerd. Daarentegen zijn vijftig bril-
lantringen, ter waaide van eenige mil-
lioenen kr., verdwenen. Afgezien van de
historische waarde der ontvreemde kost-
haarheden, wordt de schade geraamd op
15 millioen kir.
De roovers hadden pen venster van de
kapel stukgeslagen en waren zoo in de
kerk gekomen, 's Ochtends te 8 uur wa
ren in de nabijheid der kerk twee man
nen, die zware pakken droegen, aange
houden, maar' onbiegrijpelijkerwijze
op hun losse verklaring, dat zij pelgrims
waren, weder vrijgelaten.
Toen de gepleegde diefstal in de stad
bekend werd, ontstond pr groote ontstel
tenis onder de bevolking. Er werden een
aantal huiszoekingen, gedaan pn er is naar
alle najbij'zijnde stations getelegrafeerd»
maar van de daders heeft men nog geen
spoor ontdekt.
I'ORTFGAL,
In de laatste dagen verneemt men nu
en dan van bommen, die springen, in de
hoofdstad Lissabon en ook in de omstreken.
De helsche werktuigen schijnen bij voorkeur
te worden neergelegd in de buurt van
kerken. Zoo is er een bom die trouwens
niet ontploft is gevonden bij de kerk
van Iersche Dominikaners te Lissabon. Dit
voorval trekt de aandacht, doordat de
Engelsehe gezant er den minister van
buiten landscbe zaken over aangesproken
heeft.
ZWEDEN.
Armenhuis afgebrand. Donder-
dagvoormiddag is te Vecjoe het armen,
huis afgebrand.
Zes vrouwelijke verpleegden zijn om
gekomen.
geheim genootschap.
Hamilton las ide berichten over den
moord met gespannen. aandacht, daar
hijl den antiquair Cevanci persoonlijk
kende. Hijl had hem' het eerst ontmoet
toen hijl in zijn winkel eenige zilveren
küeinoodiën had gekocht, curiositeiten,
waarop de jonge aarts verzot was; en
de omstandigheid dat dr. Hamilton, die
veel in Italië had gereisd, zeer goed
Italiaansch sprak, had hem er toen toe
gebracht wat langer met den koopman
te praten dan strikt noodig' was voor
den koop. Later had hijl de kennisma
king hernieuwd, toen hijl den ouden man
wegens influenza had behandeld. Plot
seling kwam hijl op het denkbeeld dat
hijl Cevanci in deze treurige omstandig
heid misschien wel van dienst kon zijn.
Hij stond dus op, legde zijn krant weg,
kleedde zich aan en ging de straat op.
Toen hijl bij Cevanci aankwam, zag hij
een aantal politie.agenten een nieuws
gierige menigte, die zich voor het huis
van den Italiaan had verzameld, uiteen
drijven.
(Wordt vervolgd.)