.TPOEDER
T
Iter melange,
de D 30, Goes.
zier goes.
ulair
populair
j. goetheer.
tweede blad.
No. 125
Zaterdag 23 October 1009
Vijfde Jaargang.
rSCHAPPIJ
FEUILLETON
DE JAGUAR.
BUITENLAND
[HO YEN
IN door het
IELKINRICHTING
- DEN HAAG,
5 KG. f4.50.
CK
*al.
inboedel tegen
DIEFSTAL
te Amsterdam.
ITLÉ's-, MOLENAAR's-
el, Tapioca, Griesmeel,
»ndenseerde Melk, en*.
STRAAT, VLISSINGEN.
met vruchtgebruik of
laste waarden,
elburg,
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIIDAGAVOHD.
Een merkwaardig Beleg.
„O!"
n brand of zwart
Ie tarwe.
IRMA M. SMITS
ZONEN.
■LEFOON 1135)
[and aan Kloosters, Gestichten
Koek- en Broodbakkers «n
gunstige attesten zijn hiervan
[d met groote tevredenheid.
mg van een Postwissel en moet
I ontvangen, daar de bestellingen
drie
tonder»,
s rachel-
Onverslijtbaar
Licht loopend
Élégant
Niet duur
ts Baving, Zwolle
jurs van eerste klas rijwielen
in verband staande werkeloosheid,
Ide schaden aan te bevelen. Zie
en vertegenwoordiger
van f 1000, f500 en flOO,
lsmede bij H. H. Effecten-
De Directie,
E VEER Gz. en H. WORST Jr
NIEUWE ZEEUWSCHE COUP
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 10.95
Afzonderlijke nummers h contant -0.06
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraaf C 209, GOES.
Redameberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x oerefcend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct A contant
III. Roof- en plundertochten.
(Vervolg.)
De Nederlanden bestonden uit zeventien
gewesten of staatjes, die sinds 1543 in
zooverre tot één geheel vereenigd. waren,
dat zij alle denzeifden heer al hun. vorst
eïkenden, en die heer was door het hu
welijk van Filips den Sehoonen met de
eenige dochter van den koning en de
koningin van Spanje, tevens heerscher1
over dit veel uitgestrekter rijk en over
Amerika, voor zooverre ontdekt. Karei
V, had. in 1555 afstand gedaan en was
opgevolgd door zijn zoon Filips II, die
thans over de Nederlanden regeerde. In
1559 was Filips te Vlissingein scheep ge
gaan en naar Spanje vertrokken, om nooit
weer dezen bodem, te betreden, hoe)wel
hij tot 1598 aan het bewind bleef. Wan
neer er dus gesproken wordt over den
„Koning", heeft de lezer onder dien titel
te verstaan: den graaf van Holland en
Zeeland. Filips had, na den Beeldenstorm,
(1566), een Spanjaard, den Hertog van
Alva, als zijn plaatsvervanger of Land
voogd gezonden en bezigde Spaansche
krijgsoversten en soldaten, alsook heden
van andere natiën, om hier de rust te
herstellen. Maar voor het overige waren
de Nederlanden vrij en onafhankelijk, met
eigen instellingen epl naar eigen wetten
bestuurd.
Nog voor de Koning bericht ontvangen,
had van de inneming van Den Briel,
boden of koeriers brachten de brieven
over en daarmee jvaren weken gemoeid,
ontving (3© April) een zeer voornaam
Spaansch edelman, Medina Celi, de op
dracht tot het instellen van een onder
zoek naar den toestand hier te lande,
want vele klachten over Alva's bestuur
hadden Madrid bereikt. Twaalf groote oor
logsschepen, zeekaste'elen, moeielijkj te be
sturen, weiden uitgerust pn hiermede gin
gen tevens 1600 krijgslieden, onder Juli-
aan Romero, naar- de Nederlanden. Op
gehouden door stormen, staken de sche
pen eerst den 18en Mei voor goed in zee.
Weer stormde het, toen het escader in
het gezicht van! de Zeeuwsche kust kwam
(10 Juni).
Do Watergeuzen, ongetwijfeld tijdig on
derricht over het naderen der Spaansche
schepen, hadden den van den opstand on.
bewusten schepelingen een onaangename
verrassing bereid. Met hun veel kleinere
vaartuigen, vlot in het wenden en kee-
ren; vielen de vooral op het water rappe
gasten de oorlogsbodems pan en hadden,
het inzonderheid gemunt op de scheepjes,,
van geringeren omvang, die tegelijkertijd
binnengevallen waren en allicht als
vrachtschepen dienst deden. Drie dezer
werden overmeesterd, twee verbrand. De
HeTtog van Medina Ceii stapte te Sluis
67.
(Slot.)
Ik geloot, dat het eerste, wat ik in
dit uiterste oogenblik gevoelde hittere
boosheid over mijn eigen dwaasheid was,
maar daarna was er geen tijd meer voor
eenige gedachte, dan om' dien mensche-
lijken hyena te overmeesteren, die mij
aangegrepen haci. Het bleek terstond, dat
ik ide sterkste was van de twee, maar
mijn tegenstander had de kracht der
wanhoop. Nu hij eenmaal een eerste voor
deel behaald had, zou hij natuurlijk wor
stelen, als een duivel.
Toch was de worsteling in het eerst
niet hevig. Wij bepaalden ons bijna ge
heel tot onze armen. Ik zie nog Fu-
relio's vreeselijk gelaat vlak voor het
mijne. Het was, alsof in dit kritieke
oogenblik, iedere lage hartstocht van zijln
leven, iedere misdaad, iedere gemeen
heid, zich ,op zijn gelaat afspiegelde.
Spoedig echter spande ik 'mij meer in
en tot mijn geruststelling voelde ik, dat
mijn tegenstander, wat kracht betreft, wer.
kelijk in !de minderheid was. Ik drong
behouden aan wal en ook Romero bereikte
het land, terwijl de oorlogsschepen naar
het fort Rammekens zeilden, om daar!
1000 man te ontschepen voor Middelburg.
Alva hadi reeds in 1570 den Koning
om] ontslag verzocht. Hij schreef, dat hij
zeer verlangde naar Spanje terug te kee-
ren, maar als zijn verblijf hier te landa
nog nootdig was, zou hij zich liever in
stukken laten houwen dan van het neer
leggen zijner waardigheid .te spreken. Maar
de Nederlanden waren nu volkomen on
derworpen en dat was verkregen „zonder
geweld te gebruiken"! Binnenslands alles
rustig, in het buitenland alleen nog den
Prins van Oranje, maar die zou werk ge
noeg hebben, om zich de sehuldeischers
van .het lijf te honden. En nu had de
Koning eindelijk Juan de la Cerda, Hertog
van Medina Celi gezonden, om Alva te
vervangen, maar zoolang de Landvoogd
in functie was, moest hij' zich streng van
alle ingrijpen onthouden.
Hij was een innemend en vriendelijk
man, Medina Celi, die ieder voor zich
ininam. De Nederlamdsoba edelen, die dein
Koning getrouw gebleven waren, Aör-
sichötden broeder van. Kardinaal die
Granvelle, Bauvoir, maakte hij tot zijn
vrienden. Na onderzoek aarzelde hij niet
Alva's beleid, af te keuren. De rampen,
over deze schoons en welvarende gewes
ten gekomen, schreef hij toe aan de te
groote gestrengheid, de onbeschaamdheid,
van het krijgsvolk en den tienden pen
ning, meer dan aan de ketterij en het
oproer. Met Alva geraakte hij in volsla
gen onmin. Daar de toestand inmiddels
geheel veranderd was, werd hij terugge
roepen en vertrok den 6en Oct. weer naar
Spanje.
Een koopvaardijvloot, rijk beladen,
kwam kort daarna! de Honte binnengeste
vend, maar de schepen zouden Antwer
pen niet bereiken. De Prinsgezinden vie
len met onstuimig geweld op de vaartui
gen aan en groote schatten maakten zij
buit: 200.000 idukaten en specerijen, edel
gesteente, wijn, enz. Wanneer alles in
Oranje's handen gekomen was, had er,
zegt dr. Nuyens, wel een jaar lang de
strijd mee gevoerd kunnen woTden, maar
een goed gedeelte verdween. Een gevoe
lige slag voor den Antwerpschen handel,
toegebracht door lieden, die voorgaven
do landzaten te willen verlossen van de
tirannie.
Ondertusschen hadden de Vlissingsche
partijgangers van den Prins een, groote
tocht voorbereid door Vlaanderen, dat
toch reeds zooveel geleden door de Bosch
geuzen en den Beeldenstorm. Onder aan
voering van Tseraerts en een Engelschman
Sir Humfrey Gilbert, die een verslag heeft
gegeven van 'tgeen dezer dagen in ons
gewest is voorgevallen, gingen scheep
1400 Engelschen, 400 Walen en Vlamin
gen en 600 Franschen. Was het doel een
opstand te verwekken en dusdoende het
door Lodewijk van Nassau op "24 Mei
verraste Bergen (Henegouwen) te hulp te
komen? Het schijnt wel.
Sluis, een niet onbelangrijke vesting,
hield de Watergeuzen vier dagen op, maar
innemen konden zij bet niet. Roovend en
hem stap voor stap achteruit, tot ik hem
tegen den muur had. Plotseling drong
hij zich vlak itegen mij aan, woedend
trachtende mij te bereiken met de hand,
die ik vasthield. Hij had er iets in, dat
nauwlijks een wapen mocht heeten, een
klein metalen ding, vierkant van boven
en eindigend in een heel fijlne punt. Ik
wist niet, wat .het eigenlijk was, maar
het feit, dat de Graaf het gebruikte, was
genoeg, om mij te doen vermoeden, waar
voor het diende. In ieder geval meende
ik, idat ik de uitwerking ervan maar eens
op den eigenaar moest beproeven. Daar
om trok ik Furello weer van den muur-
af, mij buiten het bereik van het dolk
je houdend, .tioen tegen den tafel, toen
achterover er op, waar ik hem natuur
lijk in mijn macht had.
Toen trachtte ik de hand met het vreem
de wapen er in naar befta zelf toe te
wringen. Toen hij mijne bedoeling be
greep, begon hij) zelfs in die bijna hulpe-
looze houding zoo krampachtig te wor.
stelen, dat ik eenigen tafel mij:n doel niet
bereiken kon. Langzamerhand! echter deed
mijn grootere kracht zich gelden en de
punt flaalde neer, totdat zijl in zijn wang
drong.
Een verschrikkelijke kreet was het,
plunderend ging het Oostwaarts. Eerst
moest Biervliet het ontgelden, toen werd
de Pastoor van Eeclo op een afgrijselijke
manier ter dood gebracht. Uit de ver
schillende dorpen sleepte men de voor
naamste personen mee, om als gijlzelaars
te -dienen of omi geld af te persen, en
zoo trok men otp Brugge aan. Daar was
tumult geweest. De Vlaamsohe stadhou
der, graaf do Roeulx, was voor de stad
gekomen met eenig krijgsjvolk. De altijd
rumoerige geestverwanten van de Prins
gezinden, eischten van de overheid, da.t
de poorten gesloten' zouden blijven, maar
eindelijk geraakte de stadhouder toch
binnen, hij alleen. Spoedig daarop ver
scheen een trompetter van de vrijbuiters
'voor een der poorten, om de stad op te
eischen. Van meening, dat men met zulke
lieden geen sprake moest houden, legde
de stadhouder persoonlijk op den man
aan en schoot ham dood. Eenige troepen,
door Alva afgezonden, maakten een einde
aan den tocht. L.
(Wordt vervolgd.)
Ferrer.
Die Daily Telegraph neemt een telegram
op va.n haar Madrileenschen correspon
dent. Hij1 verdedigt daarin het proces van
Ferrer en de houding van de Spaansche
regeering en van koning Alfonsozoo ook
in het algemeen ide militaire rechtspraak
in Spanje. Hij verwijt de buitenlan'dsche
bedillaars hun volslagen onkunde diienaani-
gaande. Zelf, zegt hij, zou hij wegens de
3 persdelicten, waarvoor hij' moet terecht,
staan, oneindig liever verschijnen voor een
onpartijdig en krijgsraad dan voor 'n par
tijdige burgerlijke rechtbank. Volgens den
correspondent heeft Koning Alfonso volko
men correct gehanideLd en is de groote
kalmite, waarin Spanje verkeert, het beste
bewijs, dat de meerderheid van 't volk
Ferrer's schuld bewezen en zijln doodstraf
rechtmatig acht.
De gemeenteraad van' Parijb heeft, naar
aanleiding van de jongste Ferrer.troebe
len door de ParijSche apachen, in ver
band ook met de daarbij' gevallen slacht
offers der politie een .geer rechtmatige
maar tevens zeer (diep ingrij'pende pro
test-nota van een groep politieagentenl
ontvangen.
„De politieagenten protesteeren ten
krrachtigste tegen de beslissing van den
gemeenteraad, om ten laste der stad de
opvoeding van de kleinkinderen van den
millionair-anarchist Ferrer te bekostigen,
terwijl diezelfde gemeenteraad geen de
minste bewijzen van medelijden gegeven
•heeft voor de slachtoffers van den plicht,
gevallen onder de kogels van de bandie
ten en (dieven.
„De politieagenten zijn van gevoelen,
dat de kinderen der slachtoffers van het
oproer veel meer belangstelling verdienen
dan die van Ferrer, omdat zijl Franschen
zijn en arm. Bij de duidelijk' aan het
licht komende vijandige gezindheid der
toen (de dolk zijn vleesch raakte. Met
een ruk kon ik mijn hand losmaken;
waarin ik mijn revolver had. De vingera
van 's Graven andere hand klemden nog
krampachtig het vreemde wapen vast. Ik
Ik hald nu mijn pistool' vrij en zette het
tegen zijn slaap.
i„Laat losZei ik; „of ïk schiet je
door den kopl"
„Schiet!" riep hij, „schiet! ik daag je
er toe uit, vervloekte Engelschman, je
durft niet!"
Hij lichtte het hoofd op en trachtte
woedend mij! in de hand te bijten. Met
den revolver sloeg' ik zijln hoofd terug
en door de drukking van mijn andere
hand drong de dolk in zijln haJs.
Hij schreeuwde en kronkelde zich aJs
een gewond dier, maar ik had geen me.
delijden met hem, ofschoon ik un mijn
hart wensehte, dat de rol, die ik spe
len moest, een ander te beurt gevallen
was. Terwijl ik hem! zoo vasth'eld, ging
mij een gedachte door het hoofd, die mij
deed besluiten, herrf het moorddadige ding
te ontnemen, dat hij' zoo hardnekkig vast
hield. Na een hevige worsteling gelukte
het mij de stijve vingers los te maken
en het instrumentje in handen te krjjl
gen, Idat ik naar het andere eind van
de kamer wierp.
openbare machten voor alles wat gezag
is, zullen ide politieagenten zich in de
toekomst niet meer verzetten tegen den
wassenden vlood van het anarchisme, die
door de gekozen vertegenwoordigers van
■het bewind ondersteund worden. Zij wil
len niet meer dienen als levende schiet
schijven voor die moordenaars, die op
voorhand zeker zijln dat zij door geen
straf zullen getroffen worden."
De Fransche Senaat heeft besloten, een
interpellatie van Flaissières over de hou
ding, van de regeering jegens Spanje voor
ombepaalden tijld te verdagen. Vooraf had
minister Pichon verklaard, dat de regee
ring geen beraadslaging er over kón toe
laten. Frankrijk had zich niet te meni-
gen ;in fle politiek van vreemde regee
ringen en was' met Spanje door hartelijke
vriendschap, ententes en afspraken ver
bonden. Het zou aan flie ententes en
die vriendschap getrouw blijVen.
SPA IS JE.
De Minister van binnenlandsche zaken
verklaarde geen censuur toegepast te
hebben op kranten, dan op die te Bar
celona. Hij keurde het af dat de pers
protesteerde tegen het zenden van troe
pen naar Melilla, en wees op de oorza
ken der troebelen.
Hij herinnerde aan de socialistische en
anarchistische meetings belegd' met verl-
zet tegen den! oorlog; deze beweging ont
aardde in reVolutionnaire agitatie, gevolgd
ajoor de bloedige vveefc te Barcelona, waar
68 kerkgebouwen afbrandden, 138 perso
nen werden gedood, 40 gewond en 1112
gearresteerd. En dat ging gepaard met
opstanden in Catalonië, die dreigden zich
uit te breiden over geheel Spanje.
Hij sp-rab ten slotte over de onjuiste
berichten in da binnen!- en buitenland1-
sche kranten.
Volgens geruchten, die echter nog her
vestiging behoeven, hebben vier personen
in den laten avond een der rechters aan
gevallen, die do veroordeeling van Ferrer
heeft geëischt. De man is aan de be
komen verwondingen bezweken.
Volgens latere berichten heeft het mit-
nisterie Maura zijn ontslag genomen'.
FKAO tilt IJK.
Het nut van politiehonden!.
Vier politiehonden hebben te Parijs
goede diensten bewezen bijl het terug
drijven van een woelige menigte van oen
paar honderd menschen, die na een ver.
gadering in het Elysée Montmarlre de
steile trappen naai' den top van Mont-
martre wilden opgaan om een Ferrer-
betooging te houden voor de kerk van
het HeiligeHart.
Men had daar geen betooging verwacht
en de politiemacht was er niet sterk.;
maar zijl werd door vier blaffende, brom
mende en bijtende helpers zoo krach
tig terzijde gestaan, dat de betoogers
De Graaf log nu geheel stil. Wan
trouwig, of hij nog verder kwaad zou
kunnen doen, begon ik te zoeken, of hij'
hij nog een ander wapen bij 'zich had.
Er zat een revolver in zijln jaszak'. Ik
nami het er uit en ging toen een weinig
opzij; mij 'bedarende tot scherp toezien,
ui hij ook een verdachte beweging maakte.
Hij Igg onbewegelijk op de tafel, juist
zooals ik hem neergedrukt had, op zijn
rug, met afhangende beenen, terwij'l zijn
voeten nauwelijks den grond raakten. Het
scheen alsof alle kracht uit hem gewe
ken was.
Het was een afschuwelijke toestand
voor mij en ik begon mij te verwonderen,
hoe lang het nog duren zou en hoe het
eindigen zou, toen er plotseling een. stuip
achtige trekking ging door den man, die
daar voor mij lag. Zijn handen openden
en sloten zich driemaal. Toen deed een
nieuwe kramptrekking hem schokken en
riep hijl mij.
„Schiet 1' 'hijgde hij, met nauwelijks her
kenbare stem. „Als je een man bent,
zend mij dan! een kogel door het hoofd en
help mijl uit mijn lijden."
Mijn vermoeden werd nu zekerheid. Ik
gaf geen antwoord, doch wachtte zwij'-
gend.
Een nieuwe kramptrekking scheen
hals over kopl weder naar beneden snel
den.
1> I I TSC H I, 4 V 1».
Onlusten te Neurenberg. Na
de teraardebestelling van een arbeider
te Neurenberg, die bijl de stakingsonlus
ten gedood werd, ontstond een hevig
straatgevecht tusschen de menigte en de
politie. Uit de rijen der demonstranten
werd de politie met steenen gebombar
deerd en werden revolverschoten op haar
gelost. De menigte wierp tramwagens óm.
ver en verhielde talrijke vensterruiten).
Vele personen werden gewonR, terwijl tal
rijke arrestaties plaats hadden. Het tu
mult duurde den geheelen. morgen voort.
De overheid heeft een proclamatie uit
gevaardigd, waarin tot voorzichtigheid
wordt aangemaand.
XWTSERLAN».
B erg o ng e juk. Uit Montreux wordt
bericht, 'dat de 19-jarige Margaretha Sen
der van den Cap du Moine in een af
grond is gestort, 't Meisje werd sterven
de door herders opgenomen en stierf
kort daarna.
ZIVK0FX
Over den onlangd onzen Lezers medogeH
•deelden revolutionairen aanslag op Ham-
mar, lezen wij de volgende bijzonderheden
in het „Handelsblad van Antwerpen":
Een gelukkig tot hiertoe weergaloos
laffe aanslag is hier in Stockholm gepleegd
tegen een algemeen gekend en hoogge
schat man, die zich hoogst verdienstelijk
heeft gemaakt voor de ontwikkeling van
den Zweedschen uitvoer,; namelijk den. bet
stuurder van fle Zweedsche uitvoervert
eeniging, John Hammar.
Die aanslag, die in Stockholm groote
opschudding heeft gewekt, heeft zich als
volgt toegedragen: In de brievenbus van
de Exportförening lag Zaterdagmorgen 9
October, naast een aantal brieven een
postpakket, omtrent 10 centimeters lang
en drie centimeters breed, dragende het
volgende opschrift: Privé, Den heere be
stuurder, ridder John Hammar, Z.weed-
sche Exportvereeniging, vanwege John
Asker.
Daar er zoo duidelijk op het pakket
stond aangegeven dat deze zending per
soonlijk was, werd zij met de overige
brieven op de tafel van M. Hammar ge
legd. Er was overigens niets verdachts
aan te merken. Het pakje was in gewoon
bruin papier gewikkeld, met een wit pa
pieren band er rond, waarop het adres
geschreven stond.
Toen rond elf uur de bestuurder aan
zijne tafel plaats nam om de post na te
zien, nam hij eerst het pakje. Onder aan
was een koordje, en toen hij! hieraan trok,
kjwam een klein pakje te voorschijn, waad-
op geschreven stond, in machineschrift
Tabellen „Francstelsel en arbeidsloonem".
Dit opschrift was weer- van aard om de
belangstelling van den bestuurder te wek-
hem dol te maken. „SchietI schiet!"
riep hij „en wees vervloekt!"
Daarna brak hij in een stroom' van af.
schuwelijke verwenschingen uit..
Ik zat er stil bij en zei niets.
„Tyrrell I" schreeuwde hijl en met ver.
schrikkelijke krachtsinspanning richtte hij
zich op.
Ik sprong in afgrijzen van mijn stoel
op. Zijn gelaat, dat ik niet kon zien,
terwijl hij lag, was nu donker purper,
bij zwart af. Zijn gloeiende oogen puilden
uit hun kassen. Zijn gezwollen zwarte
lippen Itrokken zich terug tot een ver-
schrikkelijken grijns.
Die man was niet langer mensch. Het
scheen, alsof hij reeds een duivel was,
zoo afschuwelijk, als ooit een mensche-
lijfce verbeelding er een afschilderde.
Dit gezicht stelde mij Szalay's dood
strijd weer voor oogen, maar de uitwer
king van het vergrf was hier oneindig
verschrikkelijker.
Voor het eerst in dat gevaarvolle half
uur gevoelde ik! vrees. Diat daar tegen
over mij' was zoo ietsi walgelijks, dat
zelfs het denkbeeld, dat zijn adem mij'
bereikte, verschrikkelijk was. Ik herinner
mij, dat ik in panischen, schrik mijn. re
volver ophief, maar voor ik vuur kon
geven, viel de Graaf met een geluid van
