No. 119
Zaterdag 9 October 1909
Vijfde Jaargang.
n
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- tn VRI1D1GAV0HD.
Bit
EEN VERBORGEN SCHAT.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
HIH ZEEUWSCHE OH
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goe» f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v, d. Administratie: Ganzepoorfstraat C 209, GOES.
Reelameberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x nerekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct, h contant.
Ongeveer drie jaren geleden werd door
de zorgen van de Apologetische vereeni-
ging1): Petrus Canisius eene Ne-
derlandsche vertaling uitgegeven van de
vier Evangeliën en de Handelingen der
Apostelen.
Deze uitgave, die in alle opzichten een
„volksuitgave" was, werd door alle Ne-
derlandsche bisschoppen aanbevolen
„m etden wensch, dat z; ijl weldra
in geen enkel Katholiek huis
gezin mocht ontbreken."
Is die wensch verhoord? Zeker, het
nieuwe „bijbeltje" vond zijn weg naar
tal van personen,2) maar het schijnt,
dat in een nog veel grooter getal Ka
tholieke gezinnen (dit kostbaar boekje niet
is te vinden.
De uitgevers kan du deze geen blaam
treffen. Zij; hebben niets verzuimd, wat
strekken kon, om de nieuwe uitgave be-i
kënd te maken en aan te bevelen. Ook
onze geestelijke leidslieden zijn met in
gebreke gebleven het edel pogen der Ca,
nisiusvereeniging met hun aanmoedigend'
woord te steunen, terwijl de Katholieke
pers, zich haai' roeping in deze ten volle
bewust, het Hollandseh Evangelie met-
warmte den lezers aanbeval.
Zoo blijft er niets over dan de treu
rige, voor ons, Katholieken beschamende
waarheid, dat het Boek der Boeken voor
de groote massa der onzen een verbor-1
gen schat is gebleven, en zelfs Üe meest
elementaire kennis van Bijibel of Bijbel-
sche Geschiedenis bijl vele Katholieken
al bedroevend klein is.
Wij staan met onze klacht niet alleen.
Ternauwernood een week geleden werd
zij aangeheven in ons Hoofdorgaan „De
Tijd".3) Diegenen onder ons, zoo
lezen wij daar, die vertrouwd zijn
met de lezing endeoverweging
van de Heilige Boeken, zijn vrij
zeldzaam en zïj worden, vree
zen wij, met den dag zeldzamer.
Ook de meer ontwikkelde
Katholieken verwaarloozen
tegenwoordig in hooge mate
het „B]Oek der Boeken", waarin
onze Katholieke voorouders
voedsel zochten voor geest en
hart'met al die opwin
ding over de Bij'b el - q u a e s ti e
z_ij n w ij i n h e t a 1 g e m e e n t o t Id u s-
verre verstoken gebleven van
de heilige bezieling, welke er
ons toe drijft om geregeld de
H. Schrift te lezen en te over
wegenEr geurt geen Bij-
belsch aroma dn onze meeste
stichtendegeschriften; uitden
Bijbel wordt nog wel aange
haald, maar de Bijbel is er te
weinig in- en door heengewerkt
Terwijl uitde hedendaag-
sche Katholieke gezinnen het
vrome en stichtende boek.,,-.,
met den dag meer verdwijnt om
plaats te maken voor profane
kranten en andere lectuur, of
om' Zondags tijd te laten voor
sportvermaak en allerlei amu
sementen buitenshuis, houdt
de „steile" Calvinist aan zijn
strengen „Engelschen" Zon
dag; in de afzondering en de
stiltevan|denhuiselijikenkring
behoudt en voiedt hij den lust
voor geestelijke lectuur en
onderrichting. Zonder dezen
„Engelschen" Zondag den Ka
tholieken als een ideaal voor
te houden kan men toch van
meening zijn, dat de verwereld
lijking van den Dag des Heeren
gr oo tel ijk s medeschuldig is
aan de verwereldlijking van
ons Katholiek gedachten- en
gemoed sle v e n.
Bovenstaande aanhalingen laten aan
duidelijkheid niets te wenschen over: de
schrijver van het artikel heeft niet ge
aarzeld het euvel, waaraan ons inner
lijk leven mank gaat, bloot te leggen zon
der eenige vergoelijking. Haasten wij ons
evenwel op te merken, dat juist die aan
halingen bewijzen, hoe het gemis aan
Schriftuurkennis bij Katholieken niet ge-
legen kan zijn in het verbod zooals
sommigen meenen om den Bijbel te
lezen. Zulk een verbad toch bestaat niet
en heeft nooit bestaan. Waar wij leven
te midden van andersdenkenden, bij wie
zij het -ook te goeder trouw vaak
de dwaaste begrippen heersch-en omtrent
ons geloof, mogen wij in dit gewichtig
punt niet nalaten uitdrukkelijik te ver
klaren, dat iedere Katholiek den Bijbel
in 'de moedertaal mag lezen, mits
deze vertaalde B ij bel Kerkelijk
is goedgekeurd en van verkla
rende a,anteekoningen is voor
zien.4) Het zou ons te ver voeren, hier
in den breede uit te weiden over het heil
zame van deze bepaling; genoeg zij het
te constateeren, dat een eeuwenlange er
varing geleerd heeft, hoe met die be
paling de vrijheid in het lezen der H.
Schrift binnen de juiste grenzen wordt
gehouden tot heil van hem, die de hei
lige boeken raadpleegt.
Voor ontwikkelde Katholieken, die de
Heilige Schriftuur in eene der z.g. doode
talen, het Latijn of het Grieksch kunnen
lezen, zijn die yoorzorgen zelfs niet eens
noodig.
Waar dit zod is en tallooze voorbeelden
kunnen worden aangehaald! van den ijver
der Katholieke Kerk om den Bijbel te
verspreiden en tegen de aanvallen van
het modern ongeloof te verdedigen6), zon
der nog te spreken van het veelvuldig ge
bruik, dat zij van de Heilige Schrift maakt
in hare liturgie en in het breviergebed
harer priesters5), kan net met anders ot
het gemis aan belangstelling in de Schrif
ten bij velen der onzen, moet iederen.
Katholiek, die het we I meent met zijnen
Godsdienst, tot droefheid stemmen.
Beschamend is voorzeker het voorbeeld
van een Thomas a [Kempis, een Vondel7),
om slechts enkelen onzer voorvaderen te.
noemen, die uit de Heilige Schriftuur het
voedsel putten vooi- hun geestesarbeid,
dat aan hunne werken eene zoa groote
bekoorlijkheid verleent, hoezeer beiden iri
geheel verschillenden levenssfeer, tie eöne
als geestelijk schrijver, de ander als dich
ter hebhen gewerkt.
Wanneer wij dan lezen in „De Navolging
van Christus", hoe Thomas de getrouwe
ziel laat belijden, dat zij twee zaken in
het leven noodig heeft, zonder welke het
.onmogelijk is goed! te. leven: een spij'ze
en een licht, en hoe die spijze het H.
Lichaam des Heeren en Hat licht het
Woord Gods is8), dan past het leven
onzer een „mea culpa" te fluisteren over
de schromelijke onverschilligheid, jegens
dat Woord! Gods aan den dag gelegd. Hier
in nu dient pene grondige verbetering te
konnen, en bij allen, maar het eerst en
vooral in het huisgezin, moet nieuwe be
geestering worden gewekt voor het Bijbel
boek. Dit moet de overrijke bron zijn,
waaruit een krachtige stroomt van wijs
heid, bezieling en moed zich uitstort in
alle geledingen der maatschappij, dit het
krachtige geneesmiddel voor alle nooden
en kwalen, dit het nimmer falend tegengif
voor het venijn van Ongeloof en Twijfel.
Nog eens, niet dan onder de leiding
en volgens het begrip der Kerk worde dit
alles door ons aangewend. Maar, waar wij
onzen roemrijk regeerenden; paus Pius X
de verspreiding der Evangeliën in Italië
zien aanmoedigen op de krachtdadigste
wijze, daar mogen wij niet achter blij
ven, zeker als >vij zijn, den goeden weg
te bewandelen. Laten wij, ieder in onzen
kring, het werk' der Canisiusvereeniging,
door „De Tijd" een „apostolisch werk" ge
noemd, steunen en de verbreiding der
Heilige Evangeliën te midden der Katho
lieke familiën, zooveel mogelijk in de hand
weiken. Het slagen van onzen socialen
arbeid zal voor een niet gering gedeelte
afhangen van den wederopbloei der Schrif
tuurkennis in onze rangen.
Ten slotte weten wij dit artikel niet
beter te besluiten dan met de inleidende
woorden der Italiaansche uitgave der
Evangeliën
„Moge het Evangelie met de
andere heilige Boeken weder
om voedsel voor de zielen wor
den en deze zullen zich als bij
tooverslag krachtig gesterkt
voelen. Moge het teru,gkeeren
in onze huisgezinnen en deze
zullen in zich gewaar worden
een frisschen adem van rein
heid, een nieuwe kracht van ge
hoorzaamheid zoowel als.yoor
het vaderlijk gezag. In onze
maatschappij zal het de armen
leeren zich niet ongelukkig te
wanen, omdat zij qiinder bezit
ten dan de rijken, en de rijken
zal het doen beseffen de plich
ten van eene edelmoedige en
werkzame naastenliefde".
Apologetische vereeniging wil zeg
gen: vereeniging, die zich ten doel stelt
de verdediging des geloofs.
2) Verscheidene duizenden exemplaren
weiden voor den spotprijs van 25 a 30
ets. binnen zeer korten tijd verkocht.
s) Zie het hoofdartikel in het nummer
van Vrijdag 1 October j.l.
4) Deze en volgende woorden zijn de
schier letterlijke weergave van hetgeen
M. van der Hagen S. J. zegt in zijn be
kend werkje: „Waar is de JfeTk van
Christus?" (Uitgave 1897: blz. 117 en
118).
5) „De Heraut" prees onlangs het werk'
der door den paus benoemde bijbelcom
missie in zake de uitlegging van „Gene
sis" (Het Boek der Schepping).
6) Zie bij1 M. v. d. Hagen t. a. p.
Vondel vertaalde de 150 Psalmen
van David en schreef een reeks treurspe
len over Bijbel scha flnderwerpen, als Lu
cifer, Jephte, Adam in ballingschap,
Jozef in Dothan, Noach, Jozef in Egypte
enz. en een groot episch gedicht: Jo
hannes, de Boetgezant.
8) Zie Boek IV, hoofdst. 11.
Tweede Kamer.
In de Donderdag gehouden zitting werd
goedgekeurd de overeenkomst tusschen
den Staat en de maatschappij „Sabang"
te Amsterdam betreffende den aankoop
van een deel der bezittingen dier Maat
schappij.
Tegen Dinsdag 19 October a.s. zijn ver
schillende onderwerpen aan de orde ge
steld.
Bij' de algemeene beschouwingen in de
afdeelingen der Kamer, die Woensdag nog
in yollen gang waren, traden vooral op
den voorgrond 's lands financieele toe
stand, de voorgenomen tariefsherziening
en de bekende ridderorden-zaak.
De Tweede Kamer is heden in open
bare vergadering bijeengeroepen.
Aan de orde is
Mededeeling van het besluit der cen
trale afdeeling om aan de lijst der in
de afdeelingen te onderzoeken wetsont
werpen nog toe te voegen het wetsontwerp
tot verhooging van het 1ste hoofdstuk
der begrooting van uitgaven van Neder-
landsch-Indië voor 1909 (uitrusting en
reiskosten gouverneur-generaal.)
Gouverneur-generaal Idenburg wordt
Dinsdag en de Commissaris der Koningin
in Overijsel, graaf Van Rechteren Lim
burg, Donderdag a.s. door de Koningin
op Het Loo in hun ambt beëedigd.
Zoo weinig mogelijk overstappen.
Bij den aanvang van den winterdienst
is het conducteurspersoneel der Staats
spoor er op gewezen, dat het zorg heeft
te dragen dat de rezigars zooveel mo
gelijk worden geplaatst in de rijtuigen,
waarmede zij hun bestemming langs den
weg, op, hun plaatsbewijs aangegeven,
zonder overstappen kunnen bereiken;.
Persdelict
De „Eindhovensche Cour." deelde de
zer idagen mede, da.t wethouder A. F.
C. M. Rauip'p te Eindhoven aan de sol
licitanten naar de betrekking van con
cierge aan het stadhuis aldaar den eisch
stelt, dat zijl hun kinderen niet naar een
bijzondere, maar naar een openbare
school zenden en dat zij voorstanders
zijn van het „Comité H. B. S."
Van bevoegde zijde verneemt het
„Vad." dat door den heer Raupp ter
zake van dit bericht een aanklacht we
gens laster tegen de „Eindhovensche
'Courant" zal worden ingesteld.
Politie-toezicht op de Noordzee.
Onze Amstend. corr. meldt: Hr. Ms.
schoener „Dolfijn", belast met het po
litietoezicht op de Noordzee ten be
hoeve van de visscherij1, zal 1 Dec. a.s.
uit dienst en 1 April 1910 weder in
'dienst worden gesteld.
Gedurende het jaar 1910 zal bedoeld
litietoezicht op de Noordzee ten be-
worden uitgeoefend.
Reddingsvaartuig voor den dienst der
Onderzeebooten.
Naar wij vernemen is er thans een
project gemaakt voor den bouw van een
roddingsvaartuig voor den dienst der on
derzeebooten. Het vaartuig zal een zwaar
gebouwde lichter z'ij'n en behalve voor
reddingsdiensten in het geval dat eene
onderzeeboot een ongeluk mocht over
komen, ook gebruikt worden als bergings
vaartuig in het algemeen.
Hr. Ms. „De Zeven Provinciën."
Onze Amsterd. corr. meldt: De bouw
van het pantserschip „De Zeven Provin
ciën zal in den loop van het jaar 1910
worden beëindigd. Deze bodem zal me
dio 1910 naar Oost-Indië vertrekken.
Nieuwe torpedo-jagers.
Nu het ziich laat aanzien dat het be
staande formeele bezwaar tegen toevoe
ging van torpedobootjagers aan het Ne-
derlandschp eskader in Oost-Indië spoe
dig zal zijn opgeheven, heeft de Minister
van Marine gelden aangevraagd voor een
tweetal jagers, welke aan dezelfde edschen
zullen moeten voldoen als het thans in
aanbouw zijnde tweetal.
Goes. Tot kantoorknecht aan het Post
kantoor alhier is benoemd dhr. C. D.
Kriekaard, thans brievenbesteller aan het
zelfde kantoor, met ingang van 16 Oct.
Woensdagavond waren de knechts
v,an de firma „Wattez. en Vos bezig aan,
het verpakken van glas. Door onbekende
oorzaak viel eert groote ruit van een aan-
mea'kolijke hoogte naar beneden en kwam
terecht op den loopjongen, die daardoor
een diepe wonde in de barst en aan
een der armen bekwam, "terwijl een pink
bijna geheel werd afgesneden. Er werd
onmiddellijk geneeskundige hulp inge
roepen.
De heer A. C. Boluijt, uitgever al
hier, heeft een zeer handig, practisch
spoorboekje het licht doen zien, dat in
derdaad op den naam van reisgids volle
aanspraak mag maken. Niet alleen de
dienst van spoor- en tramwegen is daarin
te vinden, maar ook een volledig over
zicht van het schippers- en stoonnbootver-
keer in deze provincie, benevens eene
gedetailleerde opgave van het vertrek der
vrachtrijders en omnibussen op dit eiland.
Verder prijkt het boekje met de naamlijst
van de te dezer stede aangeslotenen bij
het rijkstelefoonnet. Als men nu weet,
dat dit boekje slechts 5 ets. kost, zal
het ons niet verwonderen, indien binnen
zeer korten tijd de oplage is uitverkocht.
„De D ol 1 arpr ins e s". De (ruime
zaal van „De Prins v. Oranje" was Woens
dagavond stampvol, zoodat ondernemers
■en spelers der „Dollarprinses" niet over
gebrek aan belangstelling behoefden te
klagen. Er zijn er, die aan deze operette
een lang leven voorspellen en een roem;
welke die van Ei n Walzertraum' en
Die lustige W, i t w e zal overtreffen.
Anderen, afgaande op den ansamenhan-
genden inhoud, zijn vain oordeel, dat de
Dollarprinses na de bekoorlijkheid
van het nieuwe te hebhen verloren, spoe
dig van de planken zal verdwijnen. Hoe
het zij, do acteurs en actrices speelden
en zongen Woensdagavond „oon amore"
bijzonder „Alice", dq secretaris en Alice's
vader. De reeks populaire aria's van R i n-
gelreien en Dat zijn de Dollar-
prinsessen werden met veel aandacht
aangehoord en tijdens de opvoering ver
tolkte meermalen een luid applaus het
genoegen der aanwezigen.
Gisterenavond hadden eenige jon
gens de baldadigheid om bij dhr. Merison
in de Wittepaaidestraat alhier een aard-
appelmaohine van de stoep op te nemen
en bij mej. de Jongh, die daar naast
woont, op de vensterbank voor het raam
te zetten, met het gevolg dat de machine
kantelde en iiï een der groote ruiten te
recht kwam. De rakkers namen ijlings
de vlucht. De politie is 'de daders neg
niet op het spoor.
Middelburg. De Raadsvergadering. Aan
gezien het medegedeelde omlrent de beslis
sing inzake de Diaconiekwestie door zijn
kortheid aanleiding zou kunnen geven tot
een verkeerd begrip geven wij hiervan nog
de volgende verklaringen.
De diaconie der Nederi. Herv. Gem. had
den raad verzocht te worden vrijgesteld
tan het verstrekken van medicijnen en
verbandmiddelen aan hare bedeelden en
dit tot taak te maken van het burg. Armb.
B. en W. hadden daarop voorgesteld, dit
verzoek niet in te willigen alvorens zou
blijken dat de financieele toestand der
diaconie hopeloos was. Daar echter uit de
debatten in den raid bleek dat er voor
de diaconie geen wettelijke verplichting
bestaat tot het verstrekken van bovenge
noemde artsenijmiddelen en er dus ook geen
sprake kan zijn van het vrijstellen van
die verplichting, besloot de raad op voor
dracht van het lid De Veer dit der diaconie
mede te deelen.
In eene Woensdagavond gehouden
vergadering van de vereeniging .de Am
bachtsschool werd mededeeling geaaaD,
dat de minister van binuenlandscbezaken,
de onlangs in de statuten aangebrachte
wijzigingen niet kon goedkeuren. Op voor
stel van het bestuur werden andere wijzi
gingen aangenomen, waarbjj rekeuing werd
gehouden met de ioor den minister gemaakte
opmerkingen
Bij den heer H., op den Ouden Vlissing-
schen weg werden vanmorgen kippen ver
mist. Door een inspecteur en eenige agenten
van politie zijn heden onder hevig verzet
twee personen gearresteerd, als verdacht
van diefstal van deze kippen. Ook zijn de
kippen in beslag genomen. („VI. Crt.")
In verband met de hier gisterennacht
plaats gehad hebbenden diefstal van kippen
is thans door de politiö nog een derde per
soon aangehouden. Een van het gearresteerde
drietal heeft bekend en wjjstde beide andere,
die bljjven ontkennen, als zijn mede
daders aan.
De kippen zjjn door den eigenaar erkend,
en door het laten loopen der kippen, die
in beslag werden genomen, op het terrein
van den bestolene, is bewezen, dat zg daar
thuis behoorden. Zjj liepen namelijk direct
naar het hok.
Door het hooren van verschillende per
sonen als getuige en door het vinden van
kippenveeien op de kamer van een der ver
dachten kan al meer en meer met zekerheid
worden aangenomen, dat de politie de werke
lijke daders heeft gevonden.
Vlissingen In de heden gehouden ver-,
ga dering van den gemeenteraad werd mede_
gedeeld, dat door den Minister van Binnent
landsche Zaken op de begrooting een pos
is uitgetrokken van f 3600,als subsidi0
voor de handelsschool alhier.
Het college van regenten van het
gasthuis heeft een schrijven gericht aan
den gemeenteraad, waarvan mededeeling
werd gedaan. In dit schrijven wordt mede
gedeeld, dat door het college plannen zijn
beraamd om te geraken tot de oprichting
van een ziekenhuis en alzoo scheiding te
brengen tusschen de tot nog toe in een
gebouw en onder een administratieve samen
gebrachte verzorging van behoeftige oude
mannen en vrouwen en van zieken. De
■venschelijkheid om tot de scheiding te ge
raken is ontstaan uit de behoefte aan een
ziekenverpleging, die meer beantwoordt aan
de eischen destijds en uit de behoefte aan
meer ruimte voor de behoorlijke verpleging
van de ouden van dagen.
De bedoeling bestaat om het te stichten
ziekenhuis niet te zetten onder leiding van
een directeur-geneesheer, maar onder die
van een directeur-hoofdverpleegster. Aan
deze regeling wordt de voorkeur gegeven,
omdut dan alle doktoren de gelegenheid
zullen hebben hunne patiënten in het ge
sticht te behandelen zoowel van gewone
als van chirurgische gevallen.
De begrooting van het hou «en van het
ziekenhuis bedraagt in hoofdsom f 32,600
en die van de jaarlijksche onkosten f 12500.
Van de gemeente zou deze inrichting een
uitgaaf eischen, die geraamd wordt op
f 8350 's jaars.
Door G. A. Heidoorn, ambtenaar ten
kantore van den gemeente ontvanger is een
verzoek ingekomen om salaris-verhooging.
Deze ambtenaar meent, dat zijn salaris (f 400)
veel ten achter staat bij dat van andere
ambtenaren, veel jonger in dienst bij de
gemeente en ook wijst hij er op dat de
werkzaamheden in de laatste jaren steeds
zijn uitgebreid en er dus steeds meerdere
diensten, ook buiten de gewune kantooruren
van hem worden gevraagd.
