No. 105 Dinsdag 7 September 1909 Vijfde Jaargang.
FEUILLETON,
DE JAGUAR.
politiek Overzicht.
BUITENLAND.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 'a namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoorfstraat C 209, GOES.
Hedameberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs,
Advertentiën van 15 regels f 0.60iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x nerekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct, A contant.
Een vonnis.
In no. 104 van een zeker hier tor stede
verschijnend vrijzinnig blad komt een zon
derling artikel voor, getiteld „Cholera" en
met de onderteekening S. C. Ribent, blijk
baar een schuilnaam. Voegt men de voor
letters S. C. bij den naam Ribent, dan
krijgt men tezamen het woord „Scribent",
dat beteekentveelschrijver, iemand
die er maar op los schrijft, „raakt 't niet,
dan botst 't niet", zou de volksmond zeggen.
Nu, na lezing van het stukje, getiteld
„Cholera" mag men den schrijver de eer
niet onthouden, dat hij zjjn schuilnaam wel
heeft weten te kiezen.
Waarom het bewuste artikel nu zonder
ling is? Wel, omdat mijnheer S. C. Ribent
temidden zijner zeer gezonde beschouwingen
over de cholera opeens op zeer ongezonde
manier uitvalt tegen de „fijne" kranten en
hun „dom en godslasterlijk gefemel", waar
mede zjj aanraden om „niets te doen en
den wil des Hoeren te laten geschieden".
„De Zeeuw", het in deze streken wel
bekende dagblad, wordt met naam en toe
naam geaoemd en zijn „bot-dwepend ge
schrijf" °P d® kaak gesteld.
Nu weten wjj allen, dat het eene ge
woonte is van wat mijnheer S. C. Ribent
„fijne" kranten noemt, om in hunne be-
toogen en artikelen schriftuurplaatsen in
te vlechten en veelvuldig zieh te bedienen
van bgbelsche uitdrukkingeneen onder
werp als „de cholera" leende zich daartoe
bijzonder, wijl van Christelijk standpunt
bezien en daarin stemmen de katholieken
geheel overeen met de geloovige protestan
ten deze gevreesde ziekte niet slechts
als een pbysisch kwaad moet beschouwd
worden, maar ook als eene beproeving, die
Gods hand om redenen Zijner Wijsheid
alleen l ekend het menschdom gelieft
over te zenden. Niet anders oordeelt het
katholieke hoofdorgaan „De Tijd" waar het
in het nummer van Zaterdag 4 September
in een hoofdartikel de cholera bespreekt.
Nu kan men over het drukke gebruik
van bijbelteksten, dat de „fijne" kranten
maken, verschillend oordeelen of echter de
de uitdrukkingen „dom, godslasterlijk ge
femel, „bot dwepend geschrijf" ook daar,
waar die „fijne" kranten het over de cho
lera hebben, gewettigd is, ziedaar, wat op
zijn zachtst genomen, sterk te betwijfelen
valt.
Wij vonden o.a. in „De Zeeuw", het
uitgezochte voorwerp van 's heeren S. C.
Ribents toorn, de volgende passage
En zoo zal ook deze „gevreesde
duivel" niet wijken dan in den weg
van groote, algemeene verootmoediging
voor 's Heeren heilig aangezicht, ge
paard aan een biddend ge
bruik van de aanbevolen
voorbehoedmiddelen, als
daar zijn: meerdere, reini
ging van lichaam en klee
ding; vermijding van koude
en sterke dranken; mati
ng ing van 't gebruik van
tabak; dag en nacht luch
ten der woningen enz.
Wie dit naliet, zou zich
verliezen in goddeloos fata-
47.
Ik stapte nu in de kleerkast en waagde
het een lucifer aan te steken. Bij dat licht
zag ik een schuifdeur gevormd door een
der paneelen van den achterwand, waar
door dus deze onnoodige versiering ver
klaard werd. Ik ging er door en bevond, mij
in eeni nauwe gang. De kap- over het hoofd
trekkend, stak ik nog een lucifer aan,
om te zien welken kant ik uit moest.
Rechts liep een houten trap naar boven.
Dewijl ei' daar geen deur of eenige andere
uitgang was, diende deze trap blijkbaar
alleen, oai| het kijkgat in de kroonlijst te
bereiken. Ik liep door, eenigen tijd mijn
weg op den tast zoekend, waarna ik op
nieuw een, licht maakte, om te zien, wat
ik voor mijl had.
Ik had thans een dubbel doel, zoo mo
gelijk de gevangenis van Asta Von Winter-
stein te ontdekken en uit dat moordhol te
ontsnappen geen van beide scheen]
gemakkelijk.
Na omzichtig een vrij grooten afstand
1 i s m e en bljjk geven van zijn
Bjjbel, vooral in zijn Oude Testament
met de vele reinigingswetten en voor
behoedmiddelen in Israel niet te kennen.
Nu kunnen wjj met den besten wil ter
wereld maar niet begrijpen, hoe hieruit vol
gen moet, dat die „fijne" krant zou aan
raden „niets te doen en den wil des Heeren
te laten geschieden".
Edoch, ware dit het eenige, waarom
mjjnkeer S. C. Ribent de fiolen zijner ver
ontwaardigd had uitgestort, wjj zouden er
het zwjjgen toe hebben gedaan.
Maar er is meer In het artikel van
mijnheer S. C. Ribent komt ook nog de
volgende zinsnede voor
„De overheid moest zulke g e -
vaarljjke individuen (Wie, de cou
rant, of de redacteuren in ernstige
t ij den kunnen onschadelijk
maken, want met hun van grove
onwetendheid getuigend ge
schrijf verwarren zij de een
voudige leze rs".
Zie, mijnheer S. C. Rubens, dat is eene
formeele executie, die gij hier voorschrijft.
Om zoo bout en beslist te kunnen spreken,
moet gij en de courant, waarin ge schrijft,
al zeer zuiver in uwe schoenen staan.
Maar waar wjj in het vrijzinnig blad, dat
uw doodvonnissen afdrukt, keer op keer
pornografische advertentiën aantreffen over
„de geheimen van het huwelijk", „de ge
slachtsziekten", „anatomische albums van
het menscheljjk lichaam", etc en o.a. in het
zelfde nummer 104, waarin U, mijnheer
S. C. Ribent den rechter speelt over de
„fijne" couranten, eene dergelijke annonce
prijkt (1), daar ontzeggen wjj u het recht
tot het nitspreken van een vonnis als hier
boven, maar achten wjj ons gerechtigd in
naam der openbare moraal dat vonnis terug
te werpen vanwaar het ons werd toegestierd,
aldus gewjjzigd
„De overheid moest zulke ge
vaarlijke individuen in ern
stige tjjden kunnen onschade
lijk maken, want met hun
gewetenloos opnemen van der
gel ij ke advertentiën, bederven
zjj de eenvoudige lezers en zijn
in stede van een gids, een erger
nis voor wie hen raadpleegt'.
Wjj spatieeren. (Red.)
Ongetwijfeld om in deze gure dagen de
menschen aangenaam bezig te houden, wordt
in de couranten thans verteld dat Von
Bulow niet met Ferid Pacha over de Egyp
tische kwestie heeft gesproken. (Zie ons
overzicht vorige week.)
De Servische minister-crisis is opgelost,
wijl de heer Nibaratz zjjn ontslagaanvrage
heeft ingetrokken. Europa kan dus gerust
zijn.
Ofschoon het in Griekenland thans kalm
is, zien velen de toekomst duister in. Zjj
beschouwen het wjjken der regeering voor
voortgegaan te zijn, kwam ik aan een.
deur, waar de geheime gang blijkbaar ein
digde. Daarvoor hing het tapijtwerk, waar
mee Idg gang waarop zij uitkwam, bekleed,
was. Gelukkig was de gang, waarom was
duidelijk genoeg, met een zeer zachten
ljodper bedekt, die het geluid der voet
stappen verdoofde. Achter de deur hoorde
ik mannestemmen. Ik sloop voorzichtig
voorwaarts en, gluurde tusschen de tapij
ten door. Aan de overzijde van den cor
ridor bevond,' zich een kamer waarvan de
deur op een kier stond en waaruit de
stemmen kwamen. Nu viel mij een plan in.
Ik nanf de gelegenheid waar, dat er een
kerel met een harde stem aan het praten
was, sloop naar den overkant en verborg
mij daar achter de behangsels. Ik bevond
mij nu dicht hij de deur der kamer, waar
in de mannen waren eu kom duidelijk
hooren, wat zij zeiden. Zij praatten over
den hond. De bonbon had blijkbaar zijn
uitwerking gedaan en zij schenen er niet
veel van, te begrijpen. De stem van deu
Graaf (want hij was er bij) klonk hoos
en kijvend. Hij gaf den anderen een.
standje voor hun onvoorzichtigheid, dat
zij het vergif in het bereik van het dier
gelaten hadden. Dit ontkenden zij heftig
en de ware oplossing scheen niemand te
de militaire muiterij als eene verzwakking
van het machtsprestige.
De Grootmeester der Italiaansehe Vrij
metselarij heeft de broeders van het schoots
vel uit andere landen geïnviteerd voor de
Septemberfeesten te Rome. Wel een bewjjs
aan wie voornamelijk het „eene" Italië zijn
wording dankt!
In Marokko is het stil, misschien wel
een stilte, die den storm voorafgaat. Het
Spaansche gouvernement en de militaire
autoriteiten gelooven in den loop van Octo
ber het verzet der oproerige stammen voor
goed te zullen hebben gefnuikt.
Berichten uit St. Petersburg gewagen
van zeer ernstige pogingen die in Servië
met name in de hoofdstad Belgrado worden
aangewend, om de dynastie van Koning
Peter omver te werj en en een ander Euro-
peesch vorst op den troon te helpen. Men
rekent op den steun van Engeland, dat
bjjzonder handig schijnt in hetopknappen van
dergelyke karweitjes.
In ons land vormt de kwestie Breukelen
den hoofdschotel van de politieke nieuwsjj
tafel. De coalitiepartijen zullen gescheiden
ter stembus opmarcheereu om zich b(j de
herstemming op den sterksten candidaat te
vereenigen. Dat de coalitie door Breukelen
zou afbrokkelen is een praatje. Iutegendel,
dit kleine onweder zal de politieke atmos
feer der onzen zuiveren.
FRANKRIJK.
De diefstal vande mitrail
leuse. Donderdag is te Toul een caié-
zangeres aangehouden, een vroegere vriendin
van den korporaal Deschamps, verdacht
pleger te zjjn van den diefstal der mitrail
leuse te Chalons Men beschuldigt haar de
plannon van haren vriend te hebben gekend,
en zijn vlucht te hebben begunstigd. Toen
zij aangehouden werd maakte zij zich ge
reed over de grenzen te trekken, om
Deschamps te Straatsburg te ontmoeten.
Uit hare briefwi.-seling heeft men het bewijs
geput, dat zjj bestendig correspondeerde
met een Duitsch officier.
Een langdurig duel, dat Jubbel dwaas
en ergerlijk was, omdat het geschiedde naar
aanleiding eener beleediging van vijf maan
den her, is le Beauvais gehouden tusschen
twee olficieren.
In April 1.1. kregen die officieren, kapitein
Gérard en kapitein Angé vrienden van
jongs-af-aan verschil naar aanleiding van
een stakersoproer, waarbij kapitein Angé
strenge maatregelen wenschte en kapitein
Gérard het opnam voor de arbeiders: De
twist liep zóó hoog, dat kapitein Angé
eindeljjk zjjn vriend een slag in 't aange
zicht gaf. En nu moest, naar Fransche
begrippen, „aan de eer worden voldaan"
door een tweegevecht. Door omstandigheden
moest he: duel echter worden uitgesteld
eu kon het thans eerst geschieden toen
kunnen vinden.
Onder minder kritieke omstandigheden
zou ik mij geamuseerd hebben, zoo eens
het ware karakter van. den Graaf te zien,
als zijn, vernis van overdreven beleefdheid
verdwenen was. De toorn, welken hij nu
aansloeg was in bespottelijk contrast met
dien, waarvan hij zich. in gezelschap; be
diende.
Om een eind aan het standje te ma
ken, merkte een van hen op, dat Paulus
lang weg bleef. Mijn lieve gastheer lachte.
„Er is| veel toe nocxlig omi een aal en een
Engelschman te dooiden", zeide hij. Niet
temin daar de minuten voorbij gingen zon
der dat hun kameraad terugkwam, stel
den zij voor, gezamenlijk te gaan zien,
wat er gebeurd was.
Hierop had ik gerekend. Zij kwamen
met hun vieren ot vijven de kamer uit,
de gang over en verdwenen in het ge-
heimie gangetje. Ik wachtte tot zij een.
goed eind weg waren, kwam toen uit
mijn schuilplaats, liep snel naar de ge
heime deur en sloot die. Baar ik ook den
sleutel der kamer van den abt in mijn,
zak 'had, hoopte ik, dat zij netjes in den
val zaten, ofschoon, ik toch geen tijd te
verliezen had, om te doen, wat er 'te
doen viel, daar het hun niet veel tijd
de toorn der gewezen vrienden, naar men
denken zou, allang bekoeld moest zijn.
De twee officieren vochten met den degen,
dien zjj beiden meesterlijk handteerden.
Zjj vochten met vuurmaar geen van
beiden kon zijn tegenstander anders ver
wonden dan aan den arm of de hand. Tot
zevenmaal toe vielen zij elkander aan.
Kapitein Angé werd driemaal gekwetst en
kapitein Gérard tweemaalmaar de wonden
werden onmiddellijk door een aanwezigen
arts verbonden en dan begon het gevecht
opDieuw. Eindelijk drong de puDt van
Gérard's degen door het verband van Angé's
rechterhand waardoor deze buiten gevecht
werd gesteld.
Er volge geen verzoening na het duel,
dat 42 minuten had geduurd.
ENGELAND.
Een oude predikant. Een
zeldzaam voorrecht viel Zondag den predi
kant van Blurton te beurt. Hij mocht, in
het volle bezit van zjjn vermogens, zijn
lOOen geboortedag vieren. Vele honderden
uit de plaats en haar omgeving waren
samengestroomd, om den grijzen priester
te hooren. De zoon van den konderdjarige
leidde de godsdienstoefening, daarna be
steeg de jubilaris zonder eenige hulp den
kansel, om een improvisatie van een kwar
tier lang te houden. Ia eenvoudige taal
sprak hjj over de noodzakelijkheid, zich op
het toekomstige leven voor te bereiden.
Verdacht. Voor de derde maal is
er in het kolenruim van een Engelsch
oorlogsschip dynamiet in de steenkool ge
vonden of liever detonators, geljjk zij in
de kolen van de Duke of Edinburgh zijn
aangetroffen. Nu is het met de Forward,
een verkenner, gebeurd. Het schip was op
zee, toen het gemerkt werd. Het keerde
dadeljjk naar een haven terug en ontscheepte
zjjn steenkool.
SERVIË.
Het Servische Kabinet. Riba-
rats, de minister van justitie, heeft zijn
ontslagaanvrage teruggetrokken. Het ka-
binet-Nowakowits blijtt aan.
TURKIJE.
De Sultan van T u r k jj e te
Broessa. De Sultan is eergisteren-
middag te Moedalia aangekomen. Na eenige
oogenblikken rust genomen te hebben, ver
trok kij per extra-trein naar Broessa. De
inwoners juichten den Sultan toe.
Bjj zjjn aankomst te Broessa werd de
Sultan ontvangen door de heoge dignita
rissen en het consulaire corpsvervolgens
reeJ hjj per rjjtuig naar het paleis, waar
hij tijdens zjjn verblijf zal vertoeven.
In den loop van den dag maakte hij een
rjjtoer door de verschillende wjjken der
staa. De meeste huizen waren versierd en
's avonds was de geheele stad geïllu
mineerd.
Gister bezocht de Sultan de mausoleums
van de Sultans Bayozid, Yildorim Tehelobi
en Mehmed. Na de notabelen der stad ont-
zou kosten de deur open te trappen, die
ik zool juist gesloten had. Mijn kaars aan-
stekenü, vond] ik zonder moeite den weg
naar de groote trap, waar de gang op
uit kwam en van daar naai- heneden op
de vestibule. De voordeur was gegren
deld en gesloten, maar ik had nog iets
anders te doen voor ik aan ontsnappen
kon denken. En daarom haastte ik mij
voort, het licht met de hand tegen den
tocht beschuttend, kijkende in iedere ka
mer, iedere deur openend, om Asta Von
Winterstein's gevangenis te vinden. Te
vergeefs. Alle kamers, die ik vinden kon,
waren verlaten en geen spoor was er
van haai' verblijf te ontdekken. Gedurende
mijn onderzoek! kwam ik bij den grooten
hond, die levenloos, of althans bijna dood
op do steenen van een achtergang lag.
„Een gelukkige gedachte van mij", mom
pelde ik, „als dat heer hier roodgesnuf-
feld had, zon hij mijn spel bedorven, heb
ben on mij waarschijnlijk het leven gekost
hebben".
Naarmate Ide tijd verliep, vermeerderde
mijn wanhoop, om de gevangene te vinden,
Her en derwaarts loopend, begaf ik mij
in iodero opening en gang, die zich voor
deed, maar in het groote, onregelmatige
gebouw scheen ik hoe langer hoe verder
I l j
vangen te hebben, zal de Sultan de ten
toonstelling van plaatselijke nijverheid be
zoeken en zieh vervolgens per rijtuig naar
den Mont Olympus begeven.
Het boycot van Grieksche schepen is te
Salonika opnieuw begonnen.
ZWEDEN.
De Zweedsche regeering heeft zich blijk
baar nog eens bedacht en is toch opge
treden als onderhandelaarster tusschen de
twistende partjjen, wier geschil nu reeds
sinds eenige weken den geregelden gang
van het groote raderwerk van den arbeid
in Zweden belemmert. Aanvankeljjk was
zij pessimistisch gestemd en liet zij bekend
maken dat alle pogingen om bemiddelend
op te treden door haar, met het oog op den
opgewonden toestand der geesten en de
taaiheid waarmede van weerszijden aan de
eischen werd vastgehouden, als vruchteloos
werden beschouwd. Doch een verzoenend
optreden van haren gevolmachtigde Ceder-
borg heeft, naar uit Stockholm gemeld wordt,
een onverwacht gunstig resultaat gehad en
geleid tot verklaringen, die de beëidiging
van den geheelen arbeidsstrijd in Zweden
doen voorzien.
MAROKKO.
Moelai Hafii heeft geluisterd naar de
protesten, door Frankrijk uitgebracht tegen
de schandelijke wreedheden, waaraan de
naar de Fez overgebrachte krijgsgevangenen
tot vóór eenigen tjjd waren blootgesteld.
Hij heeft aan het diplomatieke korps te
Tanger de verzekering laten geven dat de
tuchtigingen waarvan sprake was, niet meer
zullen plaats hebben. Als eerste gevolg
van deze door ernstige waarschuwing af
geperste belofte wordt thans de invrijbeids-
stelling gemeld van al de gevangen sol
daten van den „roghi", die eenvoudig
ingeljjfd zjjn prachtige betrouwbare
elementen! bjj de verschillende troepen
van den Sultan. Wat Boe Hamara betreft,
deze wordt naar verluidt goed be
handeld, nu hij erin berust dat Moelai Hafii
het geld laat opvragen, hetwelk hij, de
„roghi", bjj verschillende banken had ge
deponeerd.
Over de operaties van generaal Marinas
heerseht volslagen gebrek aan nieuws.
KRETA.
£e kruisers der mogendheden zijn uit
Kanea naar de Suda-baai vertrokken. De
Kretenzische regeering toont zich daarover
zeer bevredigd.
De vesting van Kanea is onmiddeljjk
na het vertrek der internationale macht
door Kretenzische gendarmerie bezet.
PERZIË
In Perzië is een amnestie afgekondigd
voor ieder die zich tegen de nieuwe re
geering verzet heeft, uitgezonderd de men
schen, die in de vreemde gezantschapsge
bouwen gevlucht zjjn. Ook deze zullen
af te dwalen. Bevindende, dat mijn onder
zoek iiï die richting hopeloos was, kwam
ik terug in de groote vestibule en be
sloot, al leek het nog zoo dwaas, eens
hoven te gaan kijken.
Ik heb mij sedert van de dolzinnigheid:
van dit besluit alleen rekenschap kunnen
geven dooi' het feit, dat de opwinding van
het avontuur mij geheel beheerschte. Ik
gevoelde, dat mijn eer er bij op het spel
stond, de redding van het meisje door-
alles heen te beproeven en had daarbij
de overtuiging, (lat er zich nooit meet
zulk een kans zou opdoen. Zoo snelde
ik dan de trap op. ik was nauwelijks
boven, toen ik een geschreeuw hoorde,
toen een gekraak, daarna weer een roep
en het geluid van haastige voetstappen.
Ik blies mijn licht uit. Het was nu te
iaat. Da mannen hadden de geheime deur
opengebroken en waren nu naar mij aan
het zoeken. Ik liep den dood in de armen,
als ik niet gebruik maakte van de kleine
kans tot ontsnapping, die mij nu n.og
overig was. Asta voui Winterstein dien
nacht te redden, daar kon geen sprake
van zijn, zelfs als ik geweten had, waar
zij was. Ik klemde woedend van teleur
stelling de tanden op elkaar en holde de
trap weer af. (Wordt vervolgd.)