No. 104
Zaterdag 4 September 1009
Vijfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BUITENLAND.
Dit immer bestaat ait 8 bladzien.
EERSTE BLAD.
DE COALITIE.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers h. contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 'r, namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 209, GOES.
Reelameberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs,
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x oerefcend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct, h contant.
Dit vreemde woord is allen Nederlanders,
inzonder den Christeljjken, welbekend.
Men verstaat hieronder het bondgenoot-
schap van Katholieken, Anti-revolutionairen
en Chrisfcelyk-Historischen op politiek
gebied.
Reeds in deze simpele omschrijving van
het woord „coalitie- iigt de niet altjjd
goed begrepen waarheid opgesloten, dat
door dit politiek samengaan geen der bond
genooten iets prijs geeft van zijne zelf
standigheid, noch iets opoffert van zijne
beginselen.
Dit is niet altyd goed begrepen. Vooral
onder de bondgenooten van Protestantschen
huize waren er en zjjn er nog ofschoon
hun getal kleiner wordt die vreezen
dat het samengaan met de Katholieken
hen vroeg of laat onder „de macht van
Rome zal brengen. Hoe in verkiezings
dagen deze vrees door vrijzinnigen van
allerlei kleur wordt geëxploiteerd, weten
wy maar al te goed 1menig Katholiek
eandidaat dankt daaraan bij de stembus
zijn val.
P41, ec^ter d'8 vrees, zoo juist beschreven,
inderdaad een hersenschim is, blijkt niet
alleen by eene theoretische beschouwing
der zaak, maar wordt zoowel door de
ervaring als door de positie, waarin zich
de Nederlandsche Katholieken als staats
burgers bevinden, onomstootbaar aan»e-
toond.
Sinds toch Dr. Schaapman en Dr. Kuyper
hoezeer ook op religieus gebied eikaars
verklaarde tegenstanders, het eens waren
dat alle chnstelijkgezinden in den lande
vereenigd behoorden op te trekken tegen
den vyand van het godsdienstig element
m het openbaar leven, is er niets geschied,
faar .«enigermate de vrees kan
wettigen, dat wy, Roomschen, te avond of
kL f,°rgi.en de Protestanten onder onze
knechtschap zouden willen brengen
Integendeel, wij hebben met groote., tact
alles vermeden, wat onze niet-Katholieke
bondgenooten zou kunnen kwetsen en waar
wp met geestdriftigen yver mede optrok-
daar hIhher0Ve"ng VaU de P^'tieke macht,
daar hebben wu ons van alles ontüouden
zelfs den steilsten, den meest Rorne-
vreezenden Protestant stof zou kunnen
geven tot kritiek of beklag.
„Romf, tuk op macht, belust op buit" 'tis
zinoIaD zeD' waarmede li berale verkie-
naifengeofen "devolution-
nairen ef chnstelykhistorischen kiezer
Dat wH6RnaDge^ WelnU' Wat '8 gebleken
JJat wy Roomschen, waar het 't algemeen
belang der coalitie gold een ™lfuT
sching wisten aan def dlg^ legge dt
door de besten onder onze bondgenoten
aaDnmEWnsnch:déWflrd Denk maar
Hoe wrevelig men nu ook moge worden
PrnTT dat 8teeds b,j verkiezingen
Protestanten, ondanks het parool hunner
antirevolutionnaire of Cbr. historische kies
verenigingen den Roomschen eandidaat
hun^stom onthouden, men oordeefe n!et
sch^f„ dat aE^"PaPisme 'estaan veront-
hh i gIBgen- Daar hebt ge vooreerst de
vele,a door overerving als ingeroeste
vooro rdeelen tegen al wat Roomsch heet
outwiikT n nag onvoldoende politieke
de „l f g d6S Volks en "la8t «ot least
«PO 'sing van de zyde der liberalen
v„ dem tuU. beralen
waarvan wy boven spraken, benevens de
kleingeestige maar van fel an "papisme
getuigen,aanvallen, doar bladen als De
tZZtT' d°" personen als Dr
scheo nnrl er °P k?er to«ea d« Room-
noemia dernomen Lieden als laatstge-
Kathnlmt B'ef te Willen inzien, dat de
Chr hist eD ant'revolutionnairen en
hebbed r an V6le PUDten van aanraking
te handhaven fn'r g6'd P 8°u*er«'.?«teit Gods
dat dr R„m °ns vaderland. Zjj vergeten,
bö deBGkTholÜ°krde ?6lnader te 8taaE
kruis en zoenrl a gelooft in Christus'
Protestant, dTe d°at tl fÖ liberalen
willen de alpL gf°of verwerPt- Zü
opofferen aan h°n en okri8!elÜbe belangen
olschoon zij toch ku 8 artlgen Papenhaat,
wat Groen van fe" en "^'«n weten
van Pnnsterer in December
1863 in de Tweede Kamer te kennen gaf
„De minister aldus Groen volgt
de standaard van 1789 ik daar
entegen houd mij aan de vader-
landsche leuze: „hac nitimur, hanc
tuemur,l) als aan de zinspreuk
van de ware vryheid, en die
tegenover het veldwinnend
ongeloof niet meer als vroeger,
eene enkele Protestantsche, maar
eene Christelijke vlag is".
Gelukkig wij stipten het reeds met
een enkel woord aan begint er bij onze
bondgenooten een kentering te komen ten
goede en ook hier in Zeeland Wordt do
samenwerking getrouwer en daardoor ook
het bondgenootschap sterker. Te Honte-
nisse hielpen de Protestanten flink me-Ie
om Fruytier te herkiezen, te Oostburg
gingen de katholieken de geestelijken
voorop met ij ver voor den antirevolu-
nair P. Dieieman in het vuur. Waar verder
de antirevolutionaire en christelijk-histo-
rische pers met pryzenswaardigen yver het
publiek voorlicht eeu woord van hulde
aan het wakkere dagblad „De Zeeuw" dat
onlangs een oprecht samengaan met de
Roomschen op goede gronden bepleitte
daar mogen wjj verwachten dat het „Room-
sche Spook" meer en meer een spook zal
bljjken, d.w.z. een gewrocht der fantasie.
En zulks kan voor het Christelijk Neder
land niet anders dan ten zegen zijn
Voor jaren teekende de Duitsche Keizer
een plaats, waar de aartsengel Michael de
Europeesche volkeren in het geweer roept
tegen het heidensche Oosten met den kreet
„Volkeren van Europa, verdedigt Uwe
heiligste goederenDaar zien wij natiën,
anders vol naijver op, en vol achterdocht
jegens elkanderFrankrijk, Duitschland,
Rusland, Engeland schouder aan schoudei
den aartsengel volgen.
Die plaat is een beeld onzer coalitie.
Waar onze heiligste goederen, ons geloof
in den Christus en Zijn Goddelijke wet
door schennende handen worden bedreigd,
daar vergeten Rome en Dordt hunne dog
matische geschillen, daar leggen Calvijn en
Loyola de handen ineen, om in Nederland
te bewaren het Christelijk beginsel en
het te doen doorwerken in alle geledingen
van den staat, niet het minst in het bestuur
en de wetgeving.
Als vanzelf vervalt dan het verwijt, dat
de coalitie streeft naar de macht Zonder
twijfel, zij streeft naar de macht, maar
niet als doe 1, doch als middel. Doel
is en blijft het doen doorwerken van het
christelijk beginsel in het staatsleven, het
middel is het ontplooien van machtsvertoon,
als men het zoo noemen wil, het door ge-
zamenlijke actie in het veld brengen van
onze politieke strijdkrachten, om zoodoende
aan het land eene regeering te schenkon,
die de christelijke princiepen in daden
kunnen omzetten.
Indien o. a. de heer Dr. v. d. Laar,
redacteur van „De Klaroen" dit onder
scheid goed voor oogen had gehouden, dan
zou menige regel van hem tegen de coalitie
in de pen zyn gebleven en hij aan het
samengaan van Roomsch en Protestant
recht hebben doen wedervaren.
't Heeft natuurlijk niet aan profeten ont
broken, die den ondergang der coalitie
voorspelden en ook thans, nu omtrent den
kamerzetel Kreukelen tusschen de bond
genooten verschil van meening heerscht,
zjjn de tegenstanders er als de kippen bjj
om over de coalitie de doodsklok te luiden.
Wij echter weten beter. Heel wat
zwaardere stormen zjjn over de coalitie
heengegaan en zij hebben haar niet gedeerd
Ook nu is het geenszins vermetel te oeweren,
dat de coalitie, hechter dan ooit, nog vele
jaren met vrucht zal arbeiden aan het
welzjjn van het Nederlandsche volk. Dat
geve God 1
l) Hierop steunen wjj, deze verdedigen
wjj (nl. de vryheid).
V Socialistische Beschaving.
Een socialist uit het Belgenland, Bogaerts
geheeten, plaatste in het Nederlandsche
Socialistische dagblad „Het Volk" (nummer
van Woensdag 1 September jl.) een inge
zonden stuk, waarin bij zich beklaagt over
een minder vriendelijke bejegening van den
kant der Maastrichtsche bevolking, toen hij
onlangs met een troep kinderen der Gent-
sche soeialisten-vereeniging „Vooruit" die
stad bezocht.
Wij zullen deze kwestie laten rusten,
wijl wij niet weten, in hoeverre het door
Bogaerts gereleveerde waarheid behelst. Is
het waar, dan keuren wij de handelwijze
der Maastrichtenaren af. Men bestrijdt een
vijand niet met gejouw, maar '.vel met
argumenten.
Slechts wenschen wij een paar zinsneden
uit bet stuk van den Belgischen socialist
meer van nabij te beschouwen. Wij lezen o. a.
„Dat deze feiten voor Bet eerst
gebeuren in zulke gefanatiseerde
stede, is ons weer een bewijs
te meer, hoe noodig het is, dat
de beschavende invloed der
sociaal-democratie hooger staat
dan alle godsvereeringen hui
chelende kwezelar ij."
Deze woorden, zooals zij daar staan, zijn
eene bekentenis van onmacht. Immers,
daaruit leest men, dat op het oogenblik
„de beschavende invloed" der sociaal demo
cratie nog niet hooger staat dan die van
den godsdienst.
Waarschijnlijk heeft echter onze roode
vriend willen zeggen en dan meet hij
dat de volgende keer wat duidelijker doen,
anders lachen zijn eigen partijgenooten hem
uitdat de beschavende invloed van
het socialisme wel grooter is dan die van
„alle godsvereering en huichelende kweze
larij."
Nu, dan heeft hij een groote domheid en
een leugen verkondigd.
Wij willen met den Gentsehen socialist
niet in historische bijzonderheden treden
over de menigvuldige weldaden, die de
Christelijke godsdienst, speciaal de Katho
lieke Kerk, aan de wereld heeft geschonken,
zooals beschaving, wetenschap, verheffing
der vrouw enz. betgeen door den meest
verstokten anticlericalen historieschrijver
als een vaststaand feit wordt toegegevon
en erkend.
Wij noodigen alleen partijgenoot Bogaerts
uit om geregeld „Het Volk" met zijn Mar
xistisch Weeklad en geïllustreerd bijblad
te lezen en na te gaan in welke teruien
de lezers dier courant op de hoogte worden
gehouden van hetgeen er in de maat
schappij omgaat, voor zoover deze niet
socialistisch is. Dan zal hij tot de conclusie
moeten komen, dat de platte uitdrukkingen,
de ordinaire scheldwoorden, waarmede het
orgaan van „de arbeiderspartij" politieke
en sociale tegenstanders henevens maat
schappelijke en godsdienstige instellingen
te lijf gaat, al bitter weinig blijk geven
van een „beschavendeu" invloed, of 't moest
zijn van dat soort beschaving, dat synoniem
is met „verwildering" en „verdierlijking
Of partijgenoot Bogaerts, die zelf ook niet
afkeerig is van socialistische krachttermen
(zie aanhaling zijner woorden) echter be
keerd zal worden tot betere inzichten, ouk
al moet hij bovenvermelde conclusie aan
vaarden?... Wij hopen het, maar waar
schijnlijk is het niet. Socialisten toch zijn
menschen die, zooals Horatius het noemt,
een „a e s triplex", een driedubbel
masker voor hebben, of liever gezegdeen
blinddoek, dien zij zich niet laten afnemen,
zelfs al schijnt de waarheid er doorheen.
N. B. „De Limburger Koerier deelt
mede dat van de onhebbelijkheden van de
zijde der Maastrichtenaren gepleegd op de
kinderen van „Vooruit" niemand inde stad
iets afweet en heel de klacht van Bogaerts
op eene fictie, althans op eene ontzaggelijke
overdrijving berust.
F K A Mi BIJ li
De gestolen mitrailleuse. Een
ieder vraagt zich met verbazing af, hoe het
mogelijk is, dat uit een goedgesloteu en
goedbewaakte kazerne een heele mitrailleuse
(de dief heeft alleen bet onderstel laten
staan) van 40 K.G., eenvoudig kan ver
dwijnen, zonder dat iemand iets bemerkt
De schildwacht bij de kazernepoort, ae
sergeant van de wacht, die zijn ronden
maakt, de onder adjudant van de week,
allen antwoorden op de hun gestelde vragen
niets gehoord, niets gezien.
Waarschijnlijker is, dat hij helpers buiten
had Bta&n en dat hij het kanon door een
der poorten naar buiten heeft gewerkt, in
welk geval een onverantwoordelijke ver
onachtzaming door den sergeant van de
wacht moet hebben plaats gehad van hel
reglement op den inwendigen dienst, dat
de plaatsing voorschrijft van een schild
wacht bij eiken uitgang,
De Temps-correspondent te Chalons-sur-
Marne, die het een en ander schrijft over
deze duistere en pijnlijke geschiedenis,
maakt ook gewag van het gerucht, dat er
den nacht van den diefstal herhaaldelijk
in de onmiddellijke nabijheid van de kazerne
een auto is gezien, waarin een paar vreemd-
uitziende individuen, wier accent duidelijk
op hun Duitsche afkomst wees
Een bijzonderheid: het 106e bezit vier
mitrailleuses, van welke een van aller
nieuwste constructie, die in Duitschland
nog niet bekend is, de z g. mitrailleur Saint
EtienneEn juist deze is verdwenen.
Natuurlijk wordt deze buitengewoon bru
tale daad van spionnage (iedereen houdt
zich overtuigd, dat men hiermede te doen
heeft) in verband gebracht met onlangs te
erdun, Nancy on Reims geconstateerde
gevahen van spionnage. De geheele stad
is er vol van
De dief moet iemand geweest zijn, die
volkomen vertrouwd was met terrein en
omstandigen, waarom men den gedeser-
teerden korporaal verdenkt.
Het is onmogelijk, dat de man met de
mitrailleuse op zijn nek een lagen muur,
waarvan 's nacht wel eens door „uitbre
kende" en laat thuiskomende soldaten ge
bruik wordt gemaakt, is overgeklauterd
bovendien had men daar sporen van moeten
vinden.
Van militaire zijde tracht men den ernst
van het gebeurde in de kazerne van Chalons
te verkleinen en verzekert men, dat de dief
het voornaamste gedeelte van de mitrail
leuse niet heeft meegenomen.
Het ingestelde onderzoek heeft tot-nog-
toe geen enkel resultaat opgeleverd; tegen
den korporaal Descamps bestaat geen fei
telijk bewijs.
JE L «I
N o o id 1 o 11 i g e v ier g i s si n g. In Ver
viel s is een ,dam© 't slachtoffer geworden,
van een vergissing. Bij h|et verlaten van
een apotheek, nam zij in plaats van haar
door haar gekochte poeder een doosje miet
vergif, dat daar vlak naast stond. Ook
thuis bemerkte de, dame nog niets van
haar vergissing. Zij nam Let poeder in,
en stierf een, uur later.
ITAliIË.
I oiitiiek? De a.s. groote vlootma-
noeuvres zullen miiet plaats Lebben in
de Jomsche Zeis, met Tarente als basis
maar op een ander punt van die Itali
aanse!» kust.
Aan Let departement van marine, zoo
schryit de Romeinsche Teinps-correspon-
pient, zegt men nog geen beslissing geno
men 'te hebben; maar hardnekkig loont
Let gerucht, dat de manoeuvres zullen
gehouden worden in de TyrrheenscLe Zee
In politieke kring-en Lecht men groote
Letoekems aan deze verandering, daar
men haar toeschrijft aan een wijziging
van de buitenlandsch© politiek.
IntusscLen toont de bevolking van Ta
rente zich weinig gesticht over deze wij.
zigmg, daar reeds groote toebenei seten
gemaakt werden voor de komst van den
AMERIKA.
G e v a a r 1 ij k e r e c 1 a m e. Wij Lebben
onlangs al ©eins melding gemaakt van die
gevaarlijk© nieuwe reclame, toegepast
Idoor Amenkaansche winkeliers, die bii
de opening van «en nieuw magazijn of
zoo allerlei artikelen voor spotprijzen ver
krijgbaar stellen en. daarbij een toeloop
van kooplustigen lokken dia meermalen
aanleiding geeft tot noodlottig gedrang.
Ihans is wieder te New-York zulk een
reclame van een porceteinhandelaar oor
zaak geweest, dat er oen mensch werd
gedood ©n zestig gewond werden, van wie,
twintig levensgevaarlijk.
De winkelier had aangekondigd, dat bii
hem ©en servies te krijgen was voor 30
sta .en een menigte kooplustig© dames
verdrong zich m den winkel en voor dj"
deur. Zy duwden ©n stompten elkander
om vooraan te komein; er vielen heel wat
booze woorden, en daar ontstond opeens
een gerucht van brand. Nu drongen
vrouwen in angstigen haast naar den-
uitgang ,en t gevolg was 't genoemd»
verliczency'fer, dat ©er aan «en gevecht of
£"57 da" aan 0011 winkelbezoek
'Ie Philadelphia is onlangs in «en der
voornaamste straten urenlang Let verklear
gestremd geweest ten gevolge ©ener der
gelijke reclame van een winkelier en ook
daar werden id© mlenschen bij dozijnen
naar Let gasthuis gebracLt.
De zakkenrollers vanen, zooals men be
grijpt, Let biest bij zulk© gelegenheden.
ENGELAA».
P ij a m a 1 P ij a m a 1 Een komisch in
cidentje had «ein paar dagen geleden in
het Engelsche Lagerhuis plaats, waar de
begrootingsdebatten, na |eien laatste, in
spannende nachtzitting |naar haar eind
neigden.
Een paar afgeVaardigdetn sliepen languit
op de bank.auAnderen wachtten in uiterst
correcte houding geduldig het resultaat
van id© stemming, i
Daar betrad de minister van Handeü',
Winston Churchill die zaal. En onmiddel-
lyk verhief zich uit d© rijen der oppo
sitiepartij, als een wild krijgsgehuil, de
roepe „Pijama! Pijama!'.' Van uit de verte,
kon 'men ook inderdaad wei mieenen, dat
de (minister, .die ©en sporthemd met slap
pen kraag droeg, het parlement had be
zocht in de onparlementaire klciedij van|
een pijama of Japansch slaappak en pan
toffels. 1 j
In werkelijkheid droeg hij echter «en
heel licht flanellen pak en stranjdschoenen.
Maar of de ministeiieieton ook al in op
gewonden schreieuwkpeten de oppositie
trachtten te overtuigen, fiat ze zich ver
gistte vldezie bleef hardnekkig door
gaan met het gehuil „Pijama 1 Pijama!'''
En gedurende ©enigen tijd had een ont
zaglijk» berrie 'plaats, totdat Winsjton
Churchill die wijfete was. en. (die zaal schou
derophalend verliet, uitgeleide gedaarf
idoor ©en brullend: „Pijama!"
RUSLAND.
Aanslag op ©,en posttrein.
Het telegraaf-agienlschap meldt over de,
herooving van ©en posttrein uit Tomsk
bet volgende:
Op het station Kxitowo is de posttrein,
waarmee ide stationskas vervoerd werd,
beroofd. De roovers lieten daarna de.
locomotief van Iden beroofden trein in-
loopen tegen ©en goederentrein, die tenge
volge daarvan ontspoorde. Er wordt tot
dusver geen melding gemaakt van het
verlies van menschenlevens.
X U Kit IJ E.
Bij Skilivan heeft ©en botsing plaats
gehad tusschen «em Griekscbe bende en
gendarmes. Van laatsgenoemden' wenden
2 gedood ©n 3 gewond.
De Hudson-Fulton.herdenkingscommis
sia heeft den heer Mr. W. F. van Leeu
wen, burgemeester van Amsterdam, uitge-
noodigd tot bijkvoning van de Iludson-
Fultonfeesten, w©lke uitnoodiging door
den burgemeester is aangenomen. Hij zal
den Hen September naar New-York ver
trekken ©n onmiddellijk na de feesten
schrijft de Tel. weder naar Amsterdam
terugkeeren.
Men meldt (uit Hoek van Hsllanld:
Door den minister van marine is aan
het hier aanwezig© loods- .en verlichtings^
personeel verboden naai- Rotterdam te
gaan.
In dringende gevallen zullen zij mo
gen gaan, doch moetetn ©r dan blijven.
Geen Ambitie.
Zondag 19 Sept. zal in Den Haag eene
betooging zijn voor algeineiaii kiesrecht.
„Hiet Volk" maakt zich natuurlijk warm
voor die zaak. Het blad bevatte ech
ter deze week «en klacht dat het met
het nemen van goiedkoope reiskaarten nog
maar slapjes ging.
Zelfs onder de roodo broederen is
blijkbaar weinig ambitie voor deze be
tooging.
De cholera en het leger.
De groote manoeuvres, die op 5 diezer
in de beide nabij Rijen een aanvang zou
den nemen, zijn thans definitief afge
last. Aan de bewoners is de inkwartie
ring opgezegd; alle nog niet geleverd©
bestellingen weiden afgezegd.
