tfo. 99
Dinsdag 24t Augustus 1909
Vijfde Jaargang.
„Bijzondere" en „Open
bare" liefde.
BINNENLAND
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant -0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 'a namiddags.
Reelameberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X neretend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Een vrijzinnig, te dezer stede verschijnend
blad heeft in de gedragingen van B. en
W. van Wissekerbe in zake het ontslag
van den onderwijzer Overtveld en de
verbetering van het Geersdijksehe Open
bare Schoolgebouw aanleiding gevonden
tot het schrijven van een hoofdartikel,
getiteld: „Bijzondere" liefde
Ware het nu, dat bij dien arbeid de
schrijver zich alleenlijk had laten leiden
door het medelijden met verdrukten, de
zucht om geleden onrecht te herstellen of
andere dergelijke prijzenswaardige gevoe
lens, men zou met het stuk tot zekere
hoogte vrede kunnen hebben, al bleef het
dan nog altijd de vraag, of het niet voor
zichtiger ware geweest, te wachten totdat
meer licht over deze zaak zou zijn opgegaan,')
vooral nu aan Overtveld nog geen ontslag
ie gegeven, maar de beslissing daarover
is aangehouden tot een volgende raadsver
gadering.
En toch, wie het bovengeciteerde hoofd
artikel aandachtig naleest, komt tot de
gevolgtrekking, dat in het medelijden met
Overtveld en de verontwaardiging over de
honding der Wissekerksehej magistraten
slechts als voorwendsel hebben moeten
dienen, om het Bjjzonder Onderwys over
den hekel te halen en „en passant" de
Coalitie e, n veeg uit de pan le geven.
Verschillende zinsneden geven daarvan het
duidelijk bewjjs, ja het driftig verlangen
van den schrijver om den voorstanders van
het Bijzonder Onderwijs eens een flinke
kneep te geven, vertroebelt nu en dan
zijn brein, zoodat hij zynen lezers o. a. de
volgende enormiteit te slikken geeft: „Als
toch de districtsschoolopziener aan het
verrassingbarende collega schrijft, dat
door het eventueel stichten eener bijzon
dere school de openbare niet verwaarloosd
mag worden, dan begint men dam
pen te snuiven van den beken
den christeljjken en politieken
wortel,2) waaruit o. m. ook welig de bjj
zondere schooltjes wassen."
Tusschen twee haakjes, de man van de
„Bijzondere" liefde schijnt niet tegen
wortelen of wortels te kunnen, immers in
een volgend nummer van hetzelfde vrijzinnig
blad heeft hij het, sprekende over de kwestie
Breukelen, wederom over dien wortel.
Nu willen wij gaarne aannemen, dat
eene ongebreidelde liefde voor het Openbaar
Onderwijs den schrijver van meergemeld
hoofdartikel tot zeer zwartgallige opiniën over
het Bijzonder Onderwijs stemt en hy zich
geroepen acht om dit Bijzonder Onderwys
al iets heel leelijks, althans als iets zeer
minderwaardigs hij spreekt immers van
„schooltjes" te brandmerken. Wij
willen hem dan even doen opix erken, dat
wie in een glazen huis woont, niet met
steenen moet werpen, dat het Openbaar
Onderwjjs, veel verre van datgene aan de
kinderen te geven, wat ouders, die prjjs
stellen op eene Christelijke opvoeding,
daarvan kunnen en mogen vorderen, maar
zelfs hoe langer hoe minder beantwoordt
aan de inzichten zijner oprichters, die ten
minste nog eene opleiding tot „christelijke
en maatschappelijke deugden" op het oog
hadden.
Wij wenschen ter staving dezer bewering
niet aan te komen met holle declamaties,
cf niets zeggende algemeenheden, noch
minder met schrampere opmerkingen aan
het adres van de liefhebbers van het
Openbaar Onderwijs, wij willen alleen als
Blaand argument voor onze bewering bier
onder een brief afdrukken van een Zuid-
Hollandsche dorpelinge, gericht aan den
redacteur van de Nederlaudsehe Stemmen,
het Nationaal historisch weekblad. Deze
brief behelst o. m. het volgende:
Mijn jongens gaan op de meer
uitgebreide school voor lager onderwijs
van den he-r H. Hebben de sociale
onderwijzers het recht om de kinderen
daar democratisch te onderwijzen Op
den kleine heeft het geen invloed
maar dien van 12 jaar wel. Na de
geboorte van onze Prinses Juliana heb
ik dat goed op gaan letten omdat de
oudste mij alles vertelde, andere kin
deren hebben dit thuis mogelijk niet
gedaan. Zingen het Wilhelmus duldde
de meester nietik heb er kennis van
gegevenaan(denburgemeester) Daarna
kwamen de Oranjeversjes op de scholen
toen zeiden de heer W. en de heer
O.: „die liedjes hoeren in de prulle-
mandHoort het soms op gemeente
scholen er zoo bü Drie dagen later
ben ik met den oudste vroeg op en
hij praat zoo eens met mij. Toen zei
hij: „moe, die Hollanders zijn zulke.
U ban begrijpen, ik nu weet, wat voor
soort ouderwijzer hij heeft, welke
richting het gesprek ging. „Zoo, Arie,
zei ik, leg mij dat eens uit „Ja",
zei hij, „zij betalen de inlanders in
Indië haast geeD cent voor de rijst en
belasting, nou veel meer als wij". Ik
antwoordde hem gauw en zei: „Nu,
Arie, moet je aan je meester zeggen,
als hij zoo'n loon niet eischte, je moeder
niet zooveel belasting behoefde te
betalen en dat de Indiërs voor 't eerst
van dit jaar belasting betalen, dus
dat de meester er zich niet dik over
behoeft te maken, of liever in Italië
onderwijzer moet worden, dan heeft
hij het daar misschien beter" En wat
het uitbetalen betreft, heb ik den
jongen uitgelegd, dat dat meest maat
schappijen zijn, die wel eens waar
ruime winst opleveren maar ook het
tegenovergestelde groote schade
Ziet u eens, is dat achting inboe
zemen voor onzen naaste of degenen
die over ons gesteld zijn? Is dat nu
de dank van den heer W., die nog al
opgevoed is door de Rijkskweekschool,
leeren en eten toe! Nu verleden week
leeren zij de jaartallenoverhoord
werden zij niet, de meester moet hen
goed het kiezen uitleggen 1 Een dag
later worden zij overhoord en er kooit
in voor het jaartal, dat de Koningin
met Prins Hendrik is gehuwd. Nu
zegt hun meester„Wat kan mij het
schelen, of zij getrouwd is of niet".
Verschrikkelijke minachting! Nu ver
telt hy my direct alles wat grievend
is, omdat zy er thuis niet in voorgegaan
(worden), doch anderen zyn er vatbaar
voorEn daar de socialisten hun
best doen om kinderen te ontwikkelen,
mogen wij er wel aan denken het zoo
slecht voor een kind is.
(Zij vertelt dan 9. a. dat een vriendje
van haar jongen van zijn moeder de
boodschap had medegekregen om te
zeggen: „Ik ben blij, dat ik sociaaU
democraat ben
De „Nederlaxdsche Stemmen" drukt
dezen brief af „als een staaltje van de
onrust, die door de openbare school in
menig gezin geboren wordt".
De „Nieuwe Courant" (zie haar
nummer van Vrydag 20 Aug.) vindt „den
inhoud van dezen brief zeer bedenkelijk'".
Wij voegen er aan toe „Aan de vruchten
kent men den boom".
Wanneer de openbare school by de jeugd
het gezag ondermijnt, de vaderlandslietde
doet kwijnen en Socialistische ideëen aan
kweekt, dan deugt dat onderwijs niet en
ontzeggen wij den minnaars van het Open
baar Onderwijs het recht zich smalend uit
te laten over het Bijzonder Onderwijs.
Want dat is zekerde Christelijke scholen,
waar, gedachtig aan 's Heeren woord „de
menseh leeft niet van brood alleen" 3het
jonge kind met de beginselen van de
wetenschappen ook de liefde en eerbied
worden ingeprent voor het heilige en goeae,
zullen eerder mannen en vrouwen vormen,
die later in alle levensomstandigheden zullen
bljjken te zijn menscaen waarop het vader
land zich verlaten kan, dan die scholen,
waar onderwjjzers-leeraren, die onder vooi -
wendsel van enkel en alleen te geven
„wat des kinds" is, onze jongens en meisjes
opleiden tot reernten van het leger van het
Internationaal Communisme, totmeuschen,
die van God en godsdienst vervreemd
jegens hun vaderland met onverschilligheid
om niet te zeggen met afkeer bezield en
vol wrok jegens de bestaande orde vervuld,
de maatschappij tot gevaar in stede van
tot nut en tot sieraad verstrekken. En
zoolang ons zulks van de zjjde van het
Openbaar Onderwijs bedreigt, zullen wij
met hart en ziel het Bijzonder Onderwijs
aanhangen en steunen, al hadden B. en W.
van Wissekerke ook duizendmaal ongelijk
met het Geersdyksche schoolgebouw te
verwaarloozen en den heer Overtveldt zyn
paspoort te geven.
Zie ingezonden stuk van A. F. C.
Swenne uit Wissekerke in de Middel-
burgsche Courant van 23 Aug j.l.
Wy spatieeren. (Red.)
3) Matth. IV 4.
FRANKRIJK.
Pataud triomfator? Be man
lijke en vrouwelijke laden van het ballet
van do Opera en van het Chatefet te
Parijs hebben in beginsel toesloten een
syndicaat te vormen. Een commissie is
toenoemid om de statuten uit te werken.
Aan de pers werd. verzocht geen namen
bekend te maken, uit vrees voor repre
saille-maatregelen van 'de zijde der direc
ties.
KULUIÊ
Een vreesalijk drama is in ten restau
rant te Brussel binnen weinige oogen-
blikken afgespeeld. Daar vond, een jong
fabrikant uit Luik een jonge vroiuw, die
zijne verloofde was geweest, maar die
hem had verlaten, aan een tafeltje zit
ten in gezelschap van een nieuwen vriend,
-een Luikschen bankier.
Zoqdra de jonge man zijn vroegeine ge
liefde herkend©: lost hij dri© revolver
schoten op haar, die haar doodelijk ge
wond deden neerstorten en onmiddellijk
daarop schoot hij zichzelven een kogel
door het hoofd.
Alles was zóó snel gegaan, dat gieten
der aanwezigen iets had kunnen doen om
den moord en zelfmoord tel beletten.
uvrrsouLA.w.
Naar de „Courrier d'Orient" meldL.
heeft Keizer Wilhelm den Turkschen gene
ralissimus Mahmoed Sehewket Pacha uit-
genoodigd de Duitsche Keizermanosuvres
bij te wonen. Deze heeft de uitnaodiging
aangenomen onder voorbehoud, dat die
ministerraad zijne toestemming geeft.
Smokkelarij: Door de aanzien
lijke verhooging van de rechten op koffie
in Pruisen, is de koffiesmokkelarij! naar
Pruisen eens recht begonnen. Op de ver
schillende grensplaatsen om en bij Em
merik is het leger van grensbeambten met
meer dan honderd vermeerderd.
Een zotte wedstrijd. Er is
weer melding gemaakt van eene botsing
tusschen een auto en leteox trein. Het blijkt
nu, dat de botsing het gevolg is gewieest
van een zotten wedstrijd van ten automo
bilist om tegen een express-trein te [rijlden
in de buurt van Kaizerslautern. Volgens
mededeeling der geneeshoeren zal het ge
val vermoedelijk twee tevens kosten.
De Fransche automobiel met 5 inzitten
den verliet Landstühl op hieitzielfdiei «ogen
blik als de express-trein naai' Mariënbad.
Daar de hoofdweg evenwijdig loopt met
de spoorlijn, probeerden die automobilisten
den trein bij te houden pn werden door
de passagiers luide aangemoedigd.
Bij het nemen van een bocht zag de
chauffeur plotseling een kind dien wieg,
oversteken. Hij trachtte leen botsing te
voorkomen .en de wagen sloeg met een
vreeselijke vaart tegen de boofnen aan
den wegkant. Twee dier inzittende dames
werden ernstig gewond opgenomen. Haar
toestand is hoogst zorgelijk. De overige
drie passagiers waren niet levensgevaar
lijk, doch ernstig gewamd.
Alweer eon trie i n mi sd aa d
Aan de spoorbaan BerlijnSorau werd
Dinsdag een ongeveer dertigjarige dame
gevonden, zwaar gewand, ieen touw om
den hals en bewusteloos. Na verwijde
ring van het touw kwamj zij: een oogenblik
tot zichzelf en verklaarde door feien man,
geheeten Jacob Branier, uit Charlotten-
burg, uit den nachtsneltrein geworpen, te
zijn. Twee nachten en een dag moet de
gewonde aan den kant van den wieg ge
legen hebben. Aangezien zij weer bewuste
loos werd, heeft zij geen verdere inlich
tingen kunnen geven. Men vreest dat zij
spoedig aan haar wonden zal 'sterven.
MAROKKO.
Ben correspondent van die „Daily Tele
graph" te Tanger meldt, dat de gisting
onder de Mooren toeneemt. Indien ze geien
deel nemen aan den oorlog tegen de Span
jaarden, worden zij met verwoesting van
hun huizen bedreigd.
Bommen kennen de onbeschaafde in
boorlingen nog niet, maar zij vullen teege
flesschen met kruit, steken deze door mid
del van een lont aan en werpen deze
projectielen dan binnen da verschansin
gen der Spanjaarden.
De Mooren versterken zich op het Goe-
roegoegebergfe.
IIKAKUAltKFN.
Een opgewonden juffrouw.
Nadat bij het begin van de zitting der
Deenscbe Kamer de president mededeeling
had gedaan van de tot stand gekomen
kabinets-wijziging, kwam plotseling een
dame de zaal binnen, ging staan voor
den stoel van den president en riep uit:
„Hier zit gij1 nu, Deenschiej manman, diie
nit zucht naar macht en eigenliefde scha-
cbert met het wel en wee van het land.
Van deze plaats uit zij het daarom gezegd,
dat Denemarken's vrouwen u verlooche
nen en u brandmerken als teen hoop
vaderlandlooze huurlingen, die verraad
plegen aan de ©er van Denemarken". Kr
was niemand, die op de opgewonden juf
frouw toeschoot om haar beleefd maar-
beslist uit de zaal te expedieeren. De
president belde aanhoudend en de af
gevaardigden vielen haar voortdurend in
de rede, doch zij kon haie toespraak ten
einde brengien.
Eerst daarna werd zij door de kamer
boden buiten de zaal gebracht.
SOOKWKUKK.
Het Noorsche oorlogsschip. „Harald Nep-
tun, idat Zaterdagnamiddag van Spitsber
gen te Hammerfest aangekomen is, bracht
tiet bericht dat de Amerikaan (Wiellmann
Zondag met zijn ballon is 'opgestegen.
Toen hij 32 mijl daarmede afgelegd had,
proest hij weder daten, daar dei proviand-
zakken gescheurd waren. Bij de landing
rukte de ballon zich los, steieg zonden
bemanning op. en sprong ten slotte uit
elkaar.
Dit ja,ar, zoo wordt verder bericht, zal
geen nieujwe opstijging mieer plaats
hebben.
Nader meldt men, dat de ballon van
W.ellniann niet uit elkaar gesprongen is.
W.el werd de balion bij de landing zoo
ernstig beschadigd, dat dit jaar er niet
meer mede opgestegen kan wonden.
KNUFJLANl».
E e n moedige jonge vrouw. -
Twee dagen geleden schreef ik, dat Lou-
densche politie-agenten vaak op straat,
bij het arresteewen. van rustverstoorders,,
flinke hulp van vrouwelijke voorbijgan
gers ontvangen. En nu had hier pas in
Hamipstead een merkwaardig geval va,n
dien aard plaats, dat ik daarom even
vermeld, aldus schrijft de Londenschiei
correspondent van de „Tel." dezer dagen.
Een agent vond het noodig twela ruw©
kerels te arresteeren, werd door| een daar
van tegen den grond geslagen; |en door den
ander geschopt en gestompt. Eien jonge
vrouw, die net voorbij, ging, vloog den
agent terstond te hulp, nam zijn fluitje
om andere agenten te waarschuwen en
hield 'de arrestanten mie© vast. Een daar
van wist zich uit de handen van den
agent los te rukken pn op d© vlucht te
gaan, maar zij wist den ander op den,
grond te houden. Hij worstelde hief tig
tegen, zoodat de agent hem tevens de
knie op de borst zette'. Daarna liep zij
snel weg, om ander© agenten te halen
en een ambulance-wagen, waarop de ar
restant ten slotte gebondien en naar het
bureau gevoeld werd.
Toen de jonge vrouw het verhaal voor
den politierechter deed, werd haar ge
drag zeer door hem- geprezen en ten voor
beeld gesteld van alle burgers, die agenten
van politie op straat zien mishandelen.
Barbiers- en Kappersband.
Onze Amsterd. corr. meldtHeden
wo|rdt hier ter stede de algemeen©, ver
gadering gehouden van, den Nedeïiand-
schien Barbiers- en Kappersbonld. Aan de
orde kome'n verschillende vooorstollen
van min of meer huishoudelijkfen pard.
Zoo wordt door het hoofdbestuur voorge
steld de uitkeering bij ziekte te ve'rhoo-
glen; de afd. Arnhem ste-lt voor het
stichten van ©en Centraal Vakdapöt. De.
beer W. Inte Onsm'an, eerste secretaris
van het hoofdbestuur zal spreken over
Biedrijfstoestaniden in het Kappers- en
barbtersbedrijf.
Christelijke Metaalbewerkers.
Men mieldt ons uit Amsterdam. De
Christelijke Mietaalbewerkersbond in Ne
derland houdt heden en morgen hier ter
stede zijn achtste jaarlijksche bondsver
gadering. Onder de voorstellen die in
behandeling komen noemen wijl dat tot
aansluiting bij het Christelijk Nationaal
Vakvierbond en' een voorstel van het
bondstoestuur om roet den Naderlandscben
Roomsch - Katholieken Metaalbewerkers-
bond een federatie te vormen.
Morgen zullen Idie Id-eelniemiers «ie Ge
meentelijke ELectrische Central© bezoeken.
De brand te Raamsdonkveer.
Z. D: H. ;d.e bisschop van 's Hertogen-
bosch, Mgr. W. v. d. Ven, heeft voor de
slachtoffers van de ramp te Raamsdonk
veer f400 geschonken.
Breukelen.
Naar bet „C-entr." verneemt, is in, dei
Zaterdag gehouden voorloopig© vergade
ring (der R. K. Centrale mat algemeen©
stemmen besloten «»n Katholiek candi-
flaat te stellen.
Geschenk van Noord-Brabant aan H. M. de
Koningin.
Vroeger berichten wij, iclat d© kast, het
huldeblijk van de provincie Noord-Bra
bant aan H. M. de Koningin, einde de
zer maand zou gereed zijn:
Thans kan „Het Hsg", mededeelen, dat
de kast gereed is en op 31 Augustus,
aan II. M. Idie Koningin zal worden aan
geboden.
H. M. de Koningin-Moeder zal a.s.
Woensdagnamiddag vergezeld van de
prinsessen yan Benthleim, ©en bezoek
brengen aan Rotterdam tot hot. bezich
tigen van id© havenwerken.
H. M. zal ©en boottocht maken op do
Maas len bet s.s. „Rotterdam" der Hol-
land-Amierikalija bezichtigen.
Goeverneur-Generaal van Nederlandsch-lndië.
De ^Staatscourant" v,a,n Zaterdagavond,
bevatte .het besluit toetrekke,lijk het eer
vol ontslag van gouverneur-generaal Van
Heutsz en 'de benoeming tot gouverneur-
glenieraal van dan heer Idiemburg, oud*
minister van koloniën.
In December treedt de nieuwe gouver
neur-generaal op.
Een nuttig boekje.
De geneesheer-Directeur van bet Sana
torium Oranje-Nassauoord heeft ©en zieur
nuttig boekje geschreven, waarin hij in
beknopten vorm vermeldt, wat zooveel
rmjgelijk ©en ieder moet weten ter voor
koming of bestrijding van de tering, spe
ciaal van Ide lonigtuberculose.
Het boekje behandelt het onderwierp
op onderhoudend© en bevattelijk© wijzie.
O.a. 'komt daarin voor de zeer bahar-
tenswaardige wenk:
„Maak geen misbruik van sterken
drank I 80 pCt. der dronkaards sterft aan
tuberculose.
H© t a u t a-on gel u k b ij N ij me g ©n.
Omtrent het .ongeluk, dat onder de ge
meente Heumen plaats had, (zie laatste
berichten in ons vorig nummer) kan nog
bet volgend© worden medegedeeld
De auta-omlnibus Kwam v,an d© richting
van Mook .aanrijden;, vrijwel op hot mid
den van den weg", .terwijl van de tegen
overgestelde zijde een tweewielig© kar
naderde, bespannen mot een hit, waarop
gezeten waren A. Hulsman:, voerman, wo
nende te Heumien, Thoqdorus Janssen,
landbouwer te Op-heusden, wiens ouders
te Nijmegen, Wonen.
De 'hit, idie va]n ld© auto schrok, en blijk
baar te Weinig iruimte had om die te, pas-
seereïi, kwam te vallen, met hét nood
lottig gevolg, Idat de drie personen, die
oip id© kar zatonl, daar afvielen ©n onder
het linkerachterwiel van |de auto kw,a,-
men. Hulsman, Theodorus Janssen en
diens zoon Waren onmiddellijk dood. Ge
meente- len rijkspolitie, alsmede ©enige. ma.
réchaussées Waren weldra ter plaats© om
bet dn grooten getale aankomend publiek
op ©en afstand te houden. De drie lyfcen
werden aan den kant in het gras gelegd
m zooveel mogelijk met kleedingstukken,
1 (bedekt. Als ©em Wonder is de, hit ge-
