de Putter,
Zaterdag 14 Augustus 1909
Vijfde Jaargang,
AZ1EH, Goes
IETSLAK
SNIJ DER,Goes
ze Yennootschap
iventarisprijs.
ZIE ETALAGE
snschen mede w
zierboot naar
spoedig kaar- fif-
van f 1,60 en
8, Middelburg.
EERSTE BLAD
LUCTOR ET EMERGO
nt- Tegelfabriek
BUITENLAND
BINNENLAND
en Spirituslak
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reelameberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs,
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x Gerekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct, k contant.
Kanfoor w. d. Administratie: Ganzepoorfsfraaf C 209, GOES,
Dit te mogen constateoren op den voor
avond van ons vertrek naar elders, is
ons een vreugde, die veel verzacht van
wat eiken journalist in zijn werkkrinjg
aan onaangenaams ondervindt.
Moge de „Nieuwe Zeeuwsche
Courant" blijven groeien
CH. CLAESSEN.
Nu blijkt dat de toestand nog veel ern
stiger is geweest dan we vanwege de cen
suur mochten vernemen.
Zoo schrijft een correspondent te Lissabon
van de „Frankf. Ztg". d.d. 6 Augustus
Vier dagen zijn sedert die reus
achtige betooging verloopen, die Por
tugal bijna aan den rand van een om
wenteling had gebracht. De gemoede
ren zijn sedert eenigszins althans
uiterlijk tot rust gekomen, en men
kan den toestand thans met stoicijn-
sche bedaardheid overzien.
Dat bet stroovuur van Maandag
onder het volk niet heeft vlam gevat,
is noch aan de houding der regeering
noch aan de liberalen te danken. De
regeering heeft niets, maar ook totaal
niets gedaan, om de massa te bevredi
gen, en de liberalen deden
wat zij konden om het volk
tot een beeldenstorm opte
hitsen. Dat desondanks alles rustig
bleet', ligt aan het karakter van het
Portugeesche volk, dat zich niet laat
meeslepen tot een avontuurlijke politiek.
Hoewel dus voor het oogenblik de
storm is bedaard, kan men niet ont
kennen, dat de toestand zeer ernstig
is en de vonk onder de asch blijft
gloeien. Men kan alleen iets verwachten
van een krachtige regeering, die den
moed heeft tot doortasten.
En dat wordt aan een liberaal blad
geschreven.
Voorwaar een fraai getuigenis, dat de
„Frankf. Ztg." hier van haar geestverwan-
Heldinnen.
In een uitvoerige correspondentie uit
SpaDje verhaalt de briefschrijver van een
onzer grootste bladen thans nogmaals van
de oproerige beweging, welke voor eenigan
tijd in Spanje heeft plaats gehad, vooral
te Barcelona.
Vele berichten door niet-ernstige corres
pondenten de wereld ingezonden, zijn ge-
ijjk men weet later sterk overdreven ge
bleken.
Van moorden is geen sprake geweest,
vau reoveu door de mauneu der eigenlijke
beweging ook niet; maar wel van de ko
lossale kloostervervolging, eu verbranding.
In Barcelona zyn 39 kioostors en kerken
vernield, en nog 19 in de provincie.
Als oorzaken dezer vervolgingswoede
geeft de briefschrijver aan, „dat de geeste
lijken de oorzaken zijn van Spanje's achter
lijkheid, dat de kloosters den middenstand
eene concurrentie aan doen, zoo groot, dat
het volk voor hongerloonen muet werken."
Een correspondent van een liberaal olad is
van zelf niet de aangewezen man, om de Kerk
en haar dienaren schoon te wasschen.
Maar tegel ijk mogen wij wel w ij zen ep
een ander in denzelfden brief:
„In een klooster, waar arme nonnen
zieken verplegen, weigerden die nonnen,
bij de sommatie het klooster te verlaten,
daar zij 24 zieken onder handen hadden.
„Zij zouden zich mee laten verbranden,
antwoordden zij".
Aan deze heldinnen (want de toestand
was wel zoo dat ze hun woorden met feiten
waar hadden kunnen moeten maken, mag
een gulhartig eeresaluut niet onthouden
worden.
Wie onzer Zeeuwen kent niet den zin
van dit opschrift?
„Luctor et emergo": ik worstel en drijf
boven niet zonder roden is deze fiere,
stoute leuze gegrift in het wapenschild
van het mooie gewest, welks kloeke be
woners sinds eeuwen to kaïmpen en te
worstelen hadden met het machtig ele
ment: de zee.
En inderdaad zij worstelden!
Zij1 sloegen stevige dijken, en ontnamen
voet voor voet aan het water den vrucht
baren grond, waarop de wieg heeft ge
staan van het jongere geslacht; waarop
is gewerkt en gezwoegd in bet zweet
des aanschijns.; waarvan ook de gouden
vruchten in de volle schuïen zijn binnen
gebracht.
„Luctor et emergo": de gedachte,
in deze leuze gelegd, bezield© ook ons-,
toen wij voor bijna vijf jaifen geroepen
werden bij de oprichting der „N i e u w e
Zeeuwsche Courant" om op te
komen voor de Katholieke beginselen op
verschillend gebied, en om, den eerlijtan
strijd aan te binden, met wie deze be
ginselen zou aanranden.
Dat was ons ideaal 1
Worstelen wilden wij, om de Ka
tholieke beginselen op politiek en sociaal
terrein ingang te doen vinden in de har
ten onzer lezers.
Worstelen tegen het onware en val-
Schc en tendenzieuse, waardoor een neu
trale en liberale pfèrs het volk weet te
vergiftigen.
Worstelen voor de geheels Katho
lieke zaak en voor de belangen van heel
het volk.
Of dit, ons doel, ook maax ten deele
bereikt is, wagen wij niet te beslissen.
Maar We hebben, naar de mat© onzer
krachten gepoogd, en heeft niet een
dichter gezegd, dat het pogen op zich
zelf reeds schoon is?
„Luctor et Emergo"! Ik worstel
en drijf boven!
Toen de „Nieuwe Zeeuwsche
Courant" werd opgericht, waren er, die
deze jonge spruit een kort teven voor
spelden.
Na korte poos zou het biad ter ziele
zijn.
Hoe kon ook een Katholiek blad con-
curreeren tegen een bijna honderd-jaar-
bestaand, in alle kringen ingeburgerd libe
raal orgaan 1
En hoe ter wereld zou het doel kunnen
bereikt, om het ingewortelde liberaal blad
te weren uit de Katholieke huisgezinnen!
Zoo werd gezegd.
Maar de uitkomst bleek anders.
Er viel veel te overwinnen aan voor
oordeel en sleur.
Een Katholiek blad immers wordt,
alleen omdat het Katholiek is, door
velen als een minderwaardig persproduct
beschouwd.
Het eind echter heeft hier niet den
last gedragen, maar de lustl
Gaandeweg, van jaar tot jaar, is de
„Nieuwe Zeeuwsche" in bloei en
groei toegenomen.
Het blad heeft zijn weg gevonden.
Het blad „zit er in".
„Emergo": ik heb den kop bavén
water gehouden, kan van do „Nieuwe
Zeeuwsche" getuigd.
pdiën.
hereade l'I l-I.E.V van H.
I, Apotheker, Scheikundige
la, tegen moeilijken stoel-
pur, gal en slijmen, speen,
frevelingen, puisten, keeren
raaktheid.
doos 50 cent.
!e Middelburg; verder te
POOS; te Vlissingen bij
AAS; te Rilland bij DE
idijke bij PK COK.
De Revolutionairen onderling.
Te Middelburg hebben bij een ge
meenteraadsverkiezing de anarchisten op
een „bourgeois" candidaat gestemd tegen
den sociaal democraat. In hun orgaan „De
Toekomst" lichten zij die houding aldus toe
„Of we willens en wetens hebben gestemd
op Schorer 'r"
„Dat zal wel waar wezenAl was Paa-
stoors tegencandidaat van Louw geweest,
nog hadden we een steentje bijgedragen
om den S. D. A. P -er te wippen."
„Weg met de pestbuilen op het lichaam
der arbeidersbeweging 1"
„Het Volk" beantwoordde deze vriende
lijkheid met het volgende compliment
„Deze anarchistische opvatting van den
klassenstrijd is met niets anders meer te
vergelijken dan met een krankzinnige, die
zich in een bui van razernij een koksmes
in den buik steekt".
De heeren schijnen elkander te kennen
RSTE ZEEUWSCHE
rRAAT, VLISSINGEN.
voorraad. Ruime keuze,
beneden alle concurrentie.
prijzen op aanvrage franco.
ITALIË.
Schandelijke vrouwenroof.
Wij lezen in het Maandblad „Getuigen
en Redden:"
Onzettend is ook de mededeeling van
dr. Green, een zeer vertrouwbaar Engelsch
correspondent van de New-York Evening
Journal," die 16 Februari uit Sicilië uit de
door de geweldige aardbevingen geteisterde
streken schreefHonderden jonge Italiaan-
sche meisjes van Sicilië en Galabrië zyn
door zoogenaamde handelsagenten naar
Buenos-Ayres on andere Zuid-Amcrikaan-
sche steden gevoerd.
De ailerschrikkeljjkste tragedie van deze
aardbeving is het lot van deze honderden
aldus verhandelde jdbge meisjes, waarvan
de ouders niet meer in leven zjjn. De
schandelijkste ronselaars zochten hua slacht
offers tusschen de puinhoopen en maakten
haar wijs, dat zy bij gelukkigerwijze ont
snapte familieleden zouden gebracht worden
die reeds lang naar haar zochten.
In haar algemeene verlatenheid werd de
aangeboden hulp gretig aanvaard. Zy
volgden te goeder trouw deze menscheljjke
roofvogels en in de algemeene verwan mg
was het een betrekkelijk gemakkelijke zaak
deze meisjes tydelyk in veilige bewaring
te houden, totdat zy naar Amerika konden
worden ingescheept, om daar door hun
handlangers te worden verkocht.
Beste adres voor
»)-, Rijn- en Belgische Steen,
rijfsteen, Hardsteen,
ten PANNEN en VORSTEN.
JitgeUreide sorteering (1
■eleift en Muurtejels
evullingen en wandbekleeding.
uranten op aanvrage franco.
D© tevens kier Kloosterlingen en normen,
ta Barcelona zijn gespaard gebleven, met
uitzondering van dat van den priester du
Clot, die de kerk mii©t hoeft willen vedateh1
en stierf door verstikking. Een held!
Tot groot» verwondering der kalme
Cataloniërs !zijn de troepen in, den, aanvang
niiet de brandstichting tegen gegaan; mis
schien ook omdat zij in ide minderheid!
wanen), en met ©en garnizoen van 1009 a
1500 soldaten, stonden tegenover in den
beginne 60.000 ontevredenen- Die domino
menigte wierd geleid en opgehitst door do
zoogenaamde radicale elementen, 'die zich
Lerrauxisten noemen, d. \v. z. do anti-
catalanisten, zij die altijd klaar staan,
„Vivai Espana", te roepen, en die nu juist
gevochten hebben tegen d© Spaansche re
geering en vooral tegen Barcelona!
De leiders hadden hun verzekerd, dat
d© koning gedwongen was tot vluchten,
dat hij vennoord was, en 't oproer zich over
heel' Spanje uitstrekte 1 Alleen te Sabadell
en Gran oilers echter zijin miniatuur-repu-
bliiekjes uitgeroepen, tot het leger daaraan
©en ©inde maakte.
Met dergelijke leugens hebben de Ler-
rouxisten bet volk opgehitst, om daarna
tezamen met anti-clericalen teen de me
nigte! zag dat mem bedragen was de kloos
ters te vernielen. De hoofdleider is
natuurlijk weer Lerraux (door zijn kapi
teins), en ais gewoonlijk, hield hij zichzelf
buiten schot. Dit is bijl vorige oproeren!
ook steeds het geval geweest
Men gelooft te Barcelona dat er een
honderdtal dooden en bijna duizend ge
kwetsten zijn, maar cijfers daaromtrent
mogen niet gepubliceerd worden. De 400
gevangenen in Mqntjüich zijn voor ©en
groot d©el Lerrouxisten. Zij zullen voor
dien; krijgsraad verschijnen, daar zij onder
den staat van beleg gevangen genomen
zijn.
Sociale Week Nijmegen.
Voor het laatst herinneren wij er nog
eens aan, dat Zendag 15 Augustus, des
avonds te 8 ure precies, de vierde Sociale
Week te Nijmegen aanvangt.
Verder zijn alle dagen te 10, 2 en
8 ure precies vergaderingen, behalve op
Donderdagmiddag wanneer een wandeltocht
is georganiseerd. De sluitingsvergadering
beett plaats op Zondag 22 Augustus, te '2
ure precies.
Aan het gebouw zijn kaarten verkrijgbaar
en wel kaarten voor de geheele Sociale Week,
(f 2.50) voor alle avondvergaderingen, inclu
sief de sluitingsvergadering (f 1en voor
één vergadering (f U.25J. Verder Programma
boeken voor 20 cents.
Ten gerieve van de Z.Z. E.E. H.H. Geeste
lijken zal in de openingsvergadering bekend
worden gemaakt, op welk» uren in de ver
schillende kerken gelegenheid is, de H. Mis
te lezen.
Het aantal bestelde Weekkaarten is thans
al reeds grooter dan ten vorige jare voor
de Sociale Week te Rotterdam.
Ten slotte kunnen wy nog mededeelen,
dat er een kleine
wyziging in het programma
is gekomen. Donderdagochtend te tien ure
zou n.l. als spreker optreden Mr. H. J. W.
Pelster, over de historische ont
wikkelingsgang der Volkshuis
houding".
Daar bericht is ïd gekomen, dat hy ver
hinderd is, deze spreekbeurt waar te nemeD,
zal thans dit onderwerp, op denzelfden dag
en hetzelfde uur, behandeld worden door
Mr. P. J. Aalberse. In die vergadering
zal aan de hoorders voor die voordracht
een uitvoeriger leiddraad worden rondge
deeld dan in net Programmaboek voorkomt.
bij elke hoeveelheid.
Beste soort 2
DEWIJN en JENEVER
gracht vooruit stak. Deze ap-
die nu echter omhoog was, had
^ndere zijde een massieven, vier-
Dren met dubbel© deuren, zooals
jk bij versterkte gebouwen het
Er was niet veel kans daarover
n, en zoo liep ik verder, of bet
andere zijde gemakkelijker zou
aar neen. Het w.ater weid niet
zooals ik gehoopt had en voor
ik zien kon (de zwarte schaduwen
h een nauwkeurige beschouwing
dijk) rees het hoofdgebouw lood-
it het water op. Dit verwonderd©
;al, want ik verbeeldde mij, dat
•e tijden er gemakshalve wel ©en
uitgang gemaakt zou zijn.
er was er geen en ik zieide bij
dat het eenige middel, om onge-
len overkant te bereiken, zou zijn,
zwemmen. Een war© gevangenis,
k, voor dat arme meisje. Dit denk-
wikkelde mij, om geen poging tot
onbeproefd te laten. Ik ging dan
a rand der gracht langs, te vergeefs
de naar eenigie aanwijzing omtrent
lts, waar ik het best zou kunnen
emmen en hare gevangenis ont-
(Wordt vervolgd).
Minister A. W. F. IdenJiurg.
Naar (de „Avojndpost" „met volkomen, ze
kerheid" verneemt, zal de heer Idenburg
wiefdra aftreden, als Minister van Kolo
niën en zich voor ©enigen tijd uit het
ambtelijk leven terugtrekken. De heer
Idenburg wordt als Minister van Koloniën
opgevolgd door den heer De Waal Mate-
fijt, Tw©edo Kamerlid voor Breukekn.
Binnen eenige dagen is deze verande
ring te wachten, De beer Idenburg is
bestemd om den heer Van. Heutz als
Gauvierneur-Generaal van Ned. Indië op
te volgen.
De „Times" verneemt uit Teheran:
De kleine sjah is, naar men zegt, zeer
ongelukkig. Hy heeft al eenige malen
getraent van zyn ouders weg te loopen.
Dan I7en dezer zou de vorige sjah ver
trekken, maar altjjd is de kwestie der kroon-
juweelen niet geregeld.
PORTUGAL.,
Uit Portugal kwam onlangs bericht, dat
men er een beweging op touw had gezet
om de wetten van den kerkvervolger
P o m b a 1 te wiens eere ook al op
staatskosten een standbeeld is opgericht
weer in te voeren.