No. 92
Zaterdag 7 Augustus 1909
Vijfde Jaargang.
Mijnt tikt» MIHDU-, WW- tn IIUDMUHI.
EERSTE BLAD.
BUITENLAND.
Dit Diner bestaat uit twee Waden.
De vierde Sociale Week
te Nijmegen.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f0.95
Afzonderljjke nummers k contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 209. GOES.
Reelameberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x nerefcend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Wij twijfelen er geen. oogenblik aan, of
de vierd© Sociale Week, welk© vin
1522 Aug. met uitdrukkelijke goedkeu
ring van Z. D. H. den Bisschop van
's Bosch, te Nijmegen zal worden gehou
den, zal niet minder succes hebben, dan
zijn voorgangers. Ook wegens het geheel
nieuwe programma.
Het staat wel vast, dat velen, die die
drie eerste Sociale eken bezocht heb
ben, ook thans te Nijmegen aanwezig zul
len zijn. Het toen door hen ontvangen
Hooger Sociaal Onderwijs zal daar worden
voortgezet. Zij zullen daar beslist weer
bij willen zijnl
Op de eerste Sociale Wieiek, (1906 te
Utrecht) werden een reeks van onderwer
pen behandeld, welke op die tweede
Sociale Week, (1907 te Breda), werden
aangevuld. Men zou aan die twee, el
kaar aanvullende Sociale Weken, dein al-
gemeenen titel kunnen geven: „De Sociale
Quaestie en hare voornaamste onderdiee-
len". Dit onderwerp werd daar vooral van
principieel, van moraal-philisophisch
standpunt beschouwd.
De d erde Sociale Weak (1908 te Rot
terdam) droeg een meer sjieciaal karakter.
Het algemeene onderwerp was toen: „De
Gemeente en de Sociale Quaestie". Onge
veer dezelfde onderwerpen als op de twee
eerste Sociale Weken werden Behandeld,
doch steeds bekeken hit dit oogpunt:
welke taak heeft hier speciaal de ge
meente.
Op deze vierde Sociale Week nu
wordt een geheel nieuw onderwerp be
handeld. Meermalen is niet geheel ten
.onrechte reeds de opmerking gemaakt,
dat wij1, Katholieken, de sociale vragen
te veel en te eenzijdig bezien uit het
oogpunt ;der moraal-philosophie, en veel
te weinig van economisch standjiunt.
Vooral in ons land is het ook wel be
grijpelijkeen goed, Katholiek leerboek
der economie ontbreekt ons nog steeds.
Nu zou het zeker onjuist zijn, am in het
andere uiterste te gaan vervallen, en te
uitsluitend het economisch moment in de
sociale vragen op den voorgrond te stellen.
De ware metnodo is deze: den gulden
middenweg te bewandelen.
Nadat dus op drie Sociale Weken voor
namelijk de moraal-philosophie aan het
woord is geweest, kan, het zeker niet dan
toejuiching verdienen, op deze vieixle So
ciale Week eens wat mieer klem op d©
volkshuishoudkunde of sociale economie
te leggen.
Het doel is echter niet zoozeer een
groote reeks economische onderwerpen te
behandelen, als wel tot de studie der,
volkshuishoudkunde op te wekken, en den
weg voor verdere eigen studie te wijzen.
Een welkom© aanleiding hiertoe was
het verschijnen va.n Pater Heinrich Plesch'
Leerboek der Sociale Economie, een
boek, welks twee reeds verschenen dikke
deelen,. voor beginners zeker on verteer
baren kost bevatten, doch voor welker
bestudeering wij hun den weg moeten
banen.
Het mag dus verwacht worden, dat deze
vierde Sociale Week zal bezocht worden
door allen, die het ernstig meenen met
het bestudeeren der maatschappelijke vra
gen. Zij zullen er op zooveel mogelijk
voor allen bevattelijke wijze verschillende
economische vraagstukken hooren uiteen
zetten, veel daarover vernemen, wat
hun tot heden zoo goed als onbekend
was gebleven, en een nieuwen kijk
krijgen op de vragen van den dag.
Want dit zal wel niemand ontkennen
verschillende der te Behandelen onder
werpen zijn in hoog© mate actueel en van
buitengewoon ei'nstig belang. Noemen wij
slechts: de evolutieleer, het privaat
eigendom, het staatssocialisme, het
bevolkingsvraagstuk en de leer van Mal-
t us, de volkswelvaart, bezien uit het
oogpunt van godsdienst, zedelijkheid,
volksontwikkeling en stoffelijk welzijn,
enz.
Zóó vormt, ook weer deze Sociale \V|e|©k
een groot, degelijk geheel, Clen complex van
noodzakelijke studiën voor ieder, die als
geestelijke of leek, als voorman in de
sociale óf de politieke beweging, ©en dé
gelijke kennis van de sociale vragen van
onzen tijd noodzakelijk bezitten moet.
Wij verwachten dus op deze vierde
Sociale Week te Nijmegen nog veel mieter
bezoekers dan te Utrecht eh Breda.
Thans immers weet eeii ieder in Neder
land, wat onze Sociale Week is. Niet
alleen de Katholieke bladen, maar ook
>de niet-Katholieke, zelfs de ons fel be
strijdende socialistische pers, hebben met
lof en bewondering van onze Eerste,
Tweede en Derde Sociale Week gewaagd.
Vielen onzer, die de Sociale Week nog
niet bezocht hadden, hebben toen voor-
zeker tot zichzelf gezegd: ©en volgend,
jaar ga ik daar ook heen.
Wielnu, dat Volgend jaar is gekomen,
thans m|oet dit voornemen in een daad
worden omgezet.
Mogen, evenals de drie vorige jaren, ook
thans weer honderden Katholiekien, van
allen stand en staat, geestelijken en l©e-
ken, patroons en arbeiders, middenstan
ders en landbouwers, onderwijzers en stu
denten, mogen zij ook thans weer opgaan,
om de banken van onze Volk s-U n i -
versite it te vullen.
Men weet, hoezeer dit sociale werk de
bijzondere goedkeuring wegdraagt van Z.
H. Paus Pius X en van ons Doorluchtig
Episcopaat. Nog verleden jaar heeft Z. H.
de Paus, naai' aanleiding van de eerste
Sociale Week in Italië, dit wei'k krachtig
geprezen en aangemoedigd.
Men weet, hoe wij', Katholieken, nog
steeds de eenigen zijn in ons land, die
een dergelijken grootscfaen cursus georga
niseerd hebben.
Men weet, hoe onze niet-Katholieke
landgenooten ons om dit werk hebben
benijd, en dit openlijk zelfs getuigden.
Welnunoblesse oblige, adel ver
plicht.
Wij, Katholieken van Nederland, hebben
dit werk tot stand gebracht, wij moeten
ook thans weer alle krachten inspannen
om het heerlijk te doen slagen. Men moet
het niet van ons kunnen zeggen, dat wij
een mooie positie als met één slag wisten
te veroveren, doch haar uit laksheid on
middellijk weer prijsgaven.
Neen, dat mogen wij niet, dat zullen wij
ook niet doen. Het succes onzer Sociale
Weken moet niet vermin-dienen, mag zelfs
niet gelijk blijven, neen moot elk jaar
toenemen.
En daarom zal ieder van ons, die maar
éénigszins kan, deze Socialiq Week bezoe
ken, daarom zullen uit Noord en Zuid
de Katholieken van Nederland, van 15
tot 22 Augustus a. s. te Nijmegen samen
komen, opdat vriend ©n vijand getuigen
mogen: de Vierde Sociale Week
heeft de drie vorige nog overtroffen!
ITALIË.
Dia verjaardag van 's Pausen verkiezing
is in het Vaticaan op dei gebruikelijke
wijze in stilte gevierd. Z. H. ont
ving uit alle iQordön der wereld telegra
fische gelukwenschen, ondier welke ver
scheidene van vorsten en andere staats
hoofden.
FRANKRIJK.
„Koning" Patavd.
Mieneer Emile Pataud, secretai'is van
diein bond van electricicns, is hekend ©n
berucht. En wie zou dat niet zijn, als
bij qp een goeden avond bot in zijn revo-
lntio|nnaar hoofd krijgt om die lichtstad
Parijs in het dofficere te zetten. Van
dien merkwaardigen donkeren avond dag-
teekent zijn rqeml en de glorierijke titel:
„kojning1 der eliectniciens". Maar och ann|e,
zqoals hiet met alles gaat, duurt zulk©
beruchte rqem niet lang. Di© xfiamanteni
van zijn electrisch© koningskroon blij
ken valsch te zijln, geplakt Op goudpapier,
dat bij die eerste de beste onweersbui
uiteen zal vallen.
Tot dit besluit moet men wel komen,
bij h©t lezen van |d© volgende geschiede
nis, die door alle Framsche bladen aan
buutte lezers worden Apgedischt.
Taonleiel: jde breed© boulevard de la
MadjeJeine. Personen, koning Pataud zón-
dier ktroon, zijln onmisbare rechterhand
Brugnieres, -een electricien, die na zijn
dagtaak huiswaarts keert, ©enige politie
agenten, omgeven door talrijke „edelen"
uit ,,'s kaniings" gevolg.
Dp politieagenten maken aanstalten om
mieneer Pataud op te brengen.
,,'tls ongehoord", zoo schreeuwt de
man wanhopig, „nu wordpn we gearres
teerd op verzoek van zoo'n vient."
„Hou je kalm mannek©", antwoordde
dp electricien heel leuk. „Lang genoeg
hebben: wij- onder jou juk gezeten, betaald
vciox* je zomierreisjes naar de badplaatsen'.
Zqelk nu maar andere gekken, die dat alles
willen bekostigen en idoor jou bedrogen
wienschen te worden.
Diep beleediigd en onthutst staat d©
„koning" te midden dier groote menigte.
Dief politie maakt een ©ind aa,n de pijnlijke
stilt© floor hun arrestanten naar den com
missaris van politie te brengen.
Daar wlerd het laatste tooneel gespeeld.
„Konijig" Pataud speelde den stomme en
de bewuste electricien legde verklaring
gein af, diei als bewijs kunnen; dienpn,
hoezeer de (roem van Pataud aait het ver
bleken is.
„U kent burger Pataud toch wel", zoo
biegon de electricien tot den commissa
ris. „De man van fle donkerte, ba, ha....
Nu laat ik u vertellen, waairomi ik
ik hem hier voor u breng. Eenige ida-
gie|n geleden werd ®p onze fabriek' op
dien boulevard Madeleine ©en werkman
ontslagen. Natuurlijk zou meneer Pataud
zijn heldendaden ,weier eens toonien en
ledschte van fle meesterknechts, dat zij
diezen cfnbruikbaxen ma,n weer in dienst
zouden nemen. Toen die vogel niet op
ging, zette hij ons aaxi om een staking
te proplaxneeren.
„Ook dat liep mis. Ik zei tot mijn ka-
mieraden: Zeg, jelui hebben Pataud toch
al giemoeg leeren kennen, den heelen zo
mer zit hij aan het strand van onze
cpnten te genieten,, ja van ,o|nze centen.
Laten wij verstandiger zijn en aan het
wierk blijven, opdat we niet meer de
dupe van zijln tirannie wegden.
„Mijn kameraden schene;n mij te hegrij
pen en ze bleven aan het werk.
„Pataud was natuurlijk woedend en ik
fliie mijn kameradien diep gaoden iraad
had gegeven moest het .ontgelden. Van
middag, 'twas ©ventjes vqor het uitgaan
der fabriek, kwam hij bij me, wopst als
©en spin, viel hij mo aan, en sloeg zijn
parapluie op mijn rug in stukken. Toen
kwam de politie tusscbenbeide an
ders
Pataud kon tegen deze beschuldigingen
niets inbrengen. Alleen vqnd hij', de „ko
ning der electriciens", 't ongehoord, dat
lefen van zijp „onderdanen" hem dorst
aanklagen.
Bij die visitatie trof de commissaris in
Pataud's linkerbroekzak een revolver, een
verbcflen wapen en in zijn rechter ©en
partemonnaie met 3500 francs aan.
Tweemaal zal do „koning" dus gevon-
nisd worden. Voor ©en man als Pataud,
flie Imet 3500 francs in: zijln zak loopt en op
kosten van zijn welbewust© oxiderdanige
arbeiders van badseizoenen en andere ver
makelijkheden kan genieten, zal het be
talen van ©en dubbele boete minder Zijn;
voel erger is bet voor den rooden tyrain,
idan zijn dwangmiddelen aan het licht
kanten.
Doch flat alles is nog niets vergeleken
bij idie overtuiging, die d© „koning van
jhet licht ©n! liet duister", bijl dezjeigpta-'
gieinbeiid heeft opgedaan, dat n.l. zijn
roem aan net vernleefcen is en zijn „ëlec-
rrische troon" eerstdaags door kortslui
ting of aniderzuns vernield zal worden.
Arme „koning!" (Msb.)
De guillotine.
Gistermorgen bij zonsopgang is bij de
gevangenis Santé, hoek Boulevard Arago,
te Parijs, de moedermoordenaar Duchémin
geguillotineerd.
Artikel' 13 Cqdi© Pénal schrijft voor, dat
©en wegens oudermooid ter dood veroor
deelde naar de plaats der terechtstel
ling gevoerd zal worden in het hemd,
blootsvoets en met «en zwarten sluier
ovler het hoofd. De moordenaar zal op
het schavot uitgestald worden, terwijl de
deurwaarder den volk© hiet vonnis zal
voorlezen. Dit artikel is niet afgeschaft.
Zoo moest aan deze voorschriften vol
daan worden. Echter werd Duchemin in
glaslaten wagen naar- fl© guillotine ge
bracht. Daar het schavot niet meer be
staat en Aiei guillotine op d©n buganen
grond wordt opgesteld, werd Duchemin
voofi ide guillotine geplaatst. De deurwaar
der las snel bet vonnis voor. Onmiddel
lijk daarop had de terechtstelling plaats.
De, autoriteiten waren erin geslaagd tot
laat de voorgenomen executie geheim te
hauidien. Zoo werd ©qn kolossale men-
schiantoeloop en het daarmee samen
gaand schandalig tooneel vermeden. Aan
de café's bij de gevangenis was ook ver
boden, 's nachts open te blijven. Tevens
wemden ditmaal werkelijk de consignes
Strang gehandhaafd en behalve do jour
nalisten iverd niemand in de onmiddellijke
nabijheid' van de guillotine toegelaten. Se
dert tien jaar was er niet meer geguil
lotineerd te Parijs.
Een tweetal genezingen te
Lourdes. Maria Ferri ;no uit Messina,
die onder de weinigen behoorde, welke
aan de ramp der aardbevingen ontkwamen,
woonde seuert hare redding uit de puin
hoopes, waarin zjj zeven uren begraven
was geweest en waarin hare moeder en
twee dienstmaagden omkwamen, te Rome.
Daarheen werd zij, na 30 Dec. te Napels
in het hospitaal te zijn opgenomen, ver
voerd, omdat men haar ongeneesljjk achtte.
Zij kou niet staan haar lichaam was met
wonden en kneuzingen bedekt. Zij leed
aan wondkoortsen en voortdurende zenuw
achtige bevingen
Zoo werd zij naar Lourdes vervoerd.
Den 26 Juli was zjj nog in dezen toestand.
Eensklaps temerkte zjj, dat zjj kon loopen
en bijna dadeijjk begat zjj zich op weg
naar de Basilique. Vervolgens ging zjj
naar het bureau des Constatations, waar
zjj liet aantoonen dat zjj thans volmaakt
gezond was.
Aa.-. dit bericht voegt de „CroiV- nog
toe, dat mej. Ferrigno op haar 10e jaar
werd toegewjjd aan O L. V. van Lourdes
en van af haar 14e jaar dageljjks met
moeder de H. Communie ontving.
Do tweede genezing is die van mej
Zelia Hélard van Rouvroy (Pas de
Calais) 21 jaar, die loed aan spina bifida
(ziekte aan den ruggegraatj. Toen zjj 6
maanden was werd zjj geopereerd. Op
haar veertiende jaar begon haar lijden.
Tot dien tjjd liep zjj alleen, daarna moest
zij steeds gesteund worden. Sedert 12
Februari van dit jaar lag ij te bed of
op een matras; zjj bewoog hare ledematen
met groote moeite. Zij leed ondragelijke
pijnen aau het lidteeken, dat na de ope
ratie was achtergebleven en aan den wer
velkolom.
Den 25en Juli werd zjj in de piscine
gebracht, waar zij een gekraak tu alle
ledematen hoorde. Zjj stond op en wandelde
door het hospitaal zonder eenige pjjn. Voor
het eerst bracht zij weder een rustigen
nacht door. Thans loopt zij als iedereen,
maar langzaam aan en de doctoren hebben
geconstateerd, dat de wonde aan hit lid
teeken gaat genezen en dat de zieke niet
meer lijdt.
DDITSOUHSU,
Zeppelin te Keulen.
Hiet Rjjksluchtschip Zeppelin II kwam
gistermorgen, bestuurd door graaf Zeppe
lin tegen 10 uur tan Z.W.. van Keulen
in, zicht, stevende onder het uitvoeren, van
verschillende manoeuvres over het lan
dingsterrein, been ,en vandaal- naai- ide
stad, echter niet tof den Dom, met het
oog op bet Eucharistisch Congres. Daar
na, beerde het luchtschip naar het ter
rein terug, landde en w:erd zonder eenig
ongeval door de militairen de loods bin
nengesleept, waai- Zeppelin uitstapte'.
Bij mand© van den militairen gouver
neur iea den burgemeester weid hem on
dier groote geestdrift der aanwezigen hulde
gebracht, terwijl hem ©enige kransen
werden aangebeden. Vervolgens reed Zep
pelin met flen gouverneur en den burge
meester m den auto naar de stad. Langs
dien weg werd de luchtschipper door de
saamgiapakte menschenmienigte met ont
zaglijk© geestdrift toegejuicht.
SPA «JE.
Uit Barcelona werd geschreven in een
bnef, dien 't„Hbl." mocht zien:
„in vijf dagen is het ons niet wel mo
gelijk geweest, de dieur uit te gaan Ik
denk, dat gij in de bladlen al een en ander
zult gelezen hebben over het oproer hier.
Hoe het elders in het land is, weet ik
niet, maar hier in Barcelona is het gru
welijk. En het leelijkste is, dat wij in het
hartje zitten. In d© straat waar wij wonen,
wordt den heelen dag geschoten. Als het
voor een oogenblik rustig is en we kijken
naar buiten, dan zien we iemand voorbij
dragen, doodgeschoten. Meteen begint bet
verschrikkelijke schieten weer ©n we moe
ten vliegensvlug de vensters sluiten.
„Den eersten dag, dat het lieve leven
begon, ging ik met J. winkelen. Ik kan u
verzekeren, dat ik blij was heelhuids thuis
te komen. Terwijl ik in een winkel was,
begonnen ze juist een paar huizien verder
op te schieten, dat je niets dan rookwol
ken zag. Ik was geweldig van streek ©n
geen van ons is sinds de deur uit ge
weest, behalve J. Hij gaat des morgens
zes uur uit, om het een en ander ini
te slaan. Daar is geen vleesch inieier te
kr ijgen in welken winkel ook, en de moeste
andere dingen zijn ook nauwelijks te be
komen. Vanmorgen scheen het veel rusti
ger en wij dachten dat het over wasde
winkels hadden weer vleesch gekregen, ©n
andere waren open.
„Maar vanavond om vijf uur begon het
opnieuw. Wij dachten dat ze moedwillig
in de huizen schoten, maar we kouden
het vanzelf niet zien, omdat we zoo gauw
er geschoten werd, de vensters hebban
gesloten. Ik hoor d© schoten, terwijl ik
dit zit te schrijven; 'tis verschrikkelijk.
Ik verlang naar het einde; ik kan met
meer schrijven zoo zenuwachtig als ik
ben".
Aldus de schrijfster.
Maar nu is de orde hersteld.
Men gaat nu na, wat er alzoo gebro
ken is door de oproerige menigte. Onder
de gebroken voorwerpen verdienen de
straatlantaarns genoemd te worden. Er
zijn wel zevenduizend lantaarns stuk ge
maakt. De opgebroken straten worden op
nieuw geplaveid.
Een Framsch katholiek journalist geeft
d© volgende opsomming van <1© kerken,
en kloosters die te Barcelona verbrand
zijn
San Pedro de las Beublas, San. Paolo,
Santa Madana, de parochiekerk van San
Andres, die vain Jeronimas Valconcellos',
die schoten dar' Broeders van de Ronda
die San Antonio ©n die der Saleziancn,
van de calle Manso, der Ma;risten van
Peublo Nuevo, dar geestelijken van La
G ranja, dier Brooders van de Sarriabaun,
der Franciscanen van de calle d© San
tiago:
D© kapellen der nonnen van het kamp
van Galvaay, van het klooster van Loreto,
van San Miguel, van de calle Rosellon,
van d© Zusters Canceptionisten, van. San
Fielip© de Neri, ran. Graoea Beatis, van;
de Rablet Jo&ephietejn, Franciscanen en,
Parcissen van San Juan de Gracia,
van de Carmelieten» de missionarissen, van
'tH. Hart, de Maristen, d© dochters van
Maria, de parochiekerk van Horta en van
de Zwarte zusters aldaar.
Gedeeltelijk verbrand zijn de kerk van
Los Angeles >en het seminarie van Con
ciliair.
Z H JE i: s.
De werkstaking.
Uit de berichten van de nijverheidscentra
en de plaatsen in de provincie bljjkt dat
de werkstaking op verre na niet algemeen
isdat het tramverkeer gehandhaafd is
kunnen worden ;dat de gemeenteweiklieien
als gewoonlijk aan den arbeid zjjudat
alleen het werk in de fabrieken stil gezet
is, maar ook hierbjj zijn er uitzonderingen.
Orde en rust zijn niet verstoordde zaken
zjju geopend.
Uit Malmü wordt gemeld, .lat het werk
in de haven, waarin maar weinig schepen
liggen, voor het grootste gedeelte is neer
gelegd.
Het aantal stakers in Schonen is onge
veer 45,000, waarvan 8000 in Malmö.
In Gotenborg zjju een 200 werkwillige
havenarbeiders uit vrees voor représailles
weggebleven, maar men heelt de laatste
dagen haast gemaakt met de werkzaam
heden in de haven, zoodat de stoomschepen
van de vaste ljjnen op deu gewonen tijd
konden vertrekken. De noodzakeljjke lading
werkzaamheden werden heden door de
bemanning der schepen gedaan. Het aantal
stakers in Gotenborg is 10.000.
