nsesselied,
4
No. 91
Donderdag 5 Augustus 1909
Vijfde Jaargang.
eis naar Middolbon.
Idens Schoenmagazijn.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
HOR-DIENST
}iddelburg-Vlissingen.
IG's Schoenmagazijn.
J. DEKKER, GOES.
X DEKKER, G0ES.~
CITROENKWAST
I0MB00TDIENST
de Ruyter en Zuid-Beveland.
DHOVEN
'EN door hel
gisch geld
ankoop van Effecten.
J. TH. HENDRIKSE.
ERWTENLEZEN.
DE JAGUAR.
V e r t r e k
|E S, Woensdagmiddag
'LBUE0, Vrijdagmiddag.
SIN GEN, Vrijdagavond,
lën te Vlissingen en Middelburg
1 te Goes bij P. M. van Waarde.
verschenen
Srd voor Zang met begeleiding
<j|of Harmonium door J. Kooiman,
prwjjzer, naar woorden van J. Z.
Prijs 50 Cents
Ibaar bij de Boekhandelaren en
lir P. A. H. PIETERMAN, Goes.
reis haalfc men er dubbel uit,
Schoenen te koopen in het
Aanbevelend,
)elft 114115, Middelburg.
i Mandolinen.
ioolkisten en Strijkstokken,
ren en Cellosnaren.
1 in es n aren en Cithersnarén.
Itjes voor Mandolines.
Speelringen voor Cithers,
tea's en Fluiten,
iidharmonica's en Ocarino'.
oor Piano's en Orgels.
Iretten en Muzieklessenaar.
peten voor Piano's en Orgels.
DRINKT
prima kwaliteit.
Aanbevelend,
IN OLFFEN, Rotterdam. I
van vruchtenwijnen en siropen j
en monsters op aanvrage.
Dordt.Rotterdam en
Amsterdam,
11 de Stoombooten
van GOES n. BOTTERDAM:
lg 5 Aug. 's morgens 1,—.
Ig 8 Aug. 's morgens 3,
ISIERDAM: Woensdagmiddag.
Van ROTTERDAM n. GOES:
ag 3 Aiig. 's morgens 11,
6 Aug. 's morgens 7,
tiag 's namiddags 4,
pi STERDAM naar GOES:
Vrijdagavond 6 uur.
|s: Rotterdam, Haring-
iidzijde,
tlATIËN te bekomen te Goes
heer J. C. MONHEMIUS, te
)ij de heeren BOUMAN Zn.,
:erdam bij de beieren J. B.'
JRE en W. DEFAIS en te Rot-
bij de Stoomboot Reedierij v/b
AN DER SCHUIJT.
ERSVRflCMT Goes - Dordt—
m: enkelerels.fi, retour f 1,50.
FIRMA M. SMITS
ZONEN,
RS.
ioliden borgtocht,
schade.
dajs in het hotel de Kinderen
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant-0,05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x oerefcend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct, k contant.
Over dezen ellendigen tak van huis
industrie, welke helaas hier maar
al te zeer „bloeit", hebben we indertijd
het onze gezegd.
En in ons jongste blad hadden we
gelegenheid om aan te toornen, hoe ver-
woestend de huisindustrie die
oolc het erwten Ie zen omvat is
voor het gezin zelve, voor de zedelijkheid,
alcoholisme, enz.
Nu komt de „Midd. Crt." ons ter
hulp in zake het e r w t. e n 1 e z e n.
Dit blad schrijft o. a.:
„Onze Sprokkeling over liet erwten-
Ie z en gaf een onzer lezers aanleiding
tot een schrijven ,dat ons, onder aanhaling
van enkele regelen daaruit, gelegenheid
geeft onze bedoeling nader te verduide
lijken.
De door onzen Amsterdamschen cor
respondent opgegeven cijfers omtrent loon
in de verschillende gemeenten van onze
provincie, zijn ontleend aan de loon
lijsten tier enquête-commissie voor de
huisindustrie.
Nu mogen die cijfers niet. mathematisch
geheel juist zijn, aan de werkelijkheid:
zuilen zij niet veel ontloopen.
Het groote verschil schuilt hierin, dat
het loon berekend wordt por hectoliter
en door hen, die de loonlijsten ontwierp,
per uur is vastgesteld.
Nu merkt de schrijver van vorenge
noemden brief op dat door „alle koop
lieden in Zeeland op alle markten wordt
gekocht, zoodat zoowel erwten uit Goes
te Middelburg als, die te Middelburg ge
kocht, te Goes worden gelezen en dat
zoowel in de eene gemeente als in de
andere pier hectoliter evenveel wordt be-
taald, waardoor het onmogelijk' is dat bet
uurloon nagenoeg niet gelijk zou zijn".
Daarover dit.
Waar per hectoliter wordt betaald, is
liet verschil alleen hierdoor te verkla
ren dat de qualiteit der erwten zeier kan
niteenloopen.
Uit een hectoliter erwten wordt van
de eene partij b.v. 5 kilo „piksel" geraapt,
terwijl van een andere partij bet aantal
kilogrammen piksel tot 20 en meer kan
stijgen. Het ligt dus voor de hand dat de
lezers der eerste partij per uur meer-zul
len verdienen dan die dier laatste.
Nog dient men er rekening mede te.
houden dat op plaatsen waar kooplieden
wonen, die enorme massa's erwten noo-
dig hebben, het vereischte quantum van
her en der wordt bijeengebracht, en dat
daaronder allicht meer vuile of gestoken
erwten zijn, dan bij kleinere kooplieden
die slechts in eigen omgeving van enkele
landbouwers koopen.
Dat verklaart waarom, als men het
loon per uur berekent, dit in de leen|e
gemeente hooger zal uitkomen dan in
andere.
Wij drongen aan op een uniforme re
geling van het loon. Volgens den schrij
ver bestaat die reeds, nl. f0.75 voor de
zg. kleine en fO.60 voor jle groote
erwiten.
Dit nemen wij gaarne aan. Maar onze
bedoeling was, dat ook uniformiteit zou
worden verkregen bij verschil in kwaliteit
der er\v;ten en daarbij meer de billijkheid
33.
„Wat een domoor beln ik!" riep ik uit,
„zoo dadelijk zou ik vertrokken zijn en
den brief vergeten hebben en er aan het
eind van den dag aan gedacht hebben
en dan zou ik teruggereden zijn, uit vrees
voor verwarringen". Zoo beval ik mijn
paard in den stal te houden, tol ik terug
gekeerd was en ging te volei naar den
Consul.
Het scheen hem erg te verlichten dat
hij mij zag, of dat hij' mijn instructies
niet had op te volgen. „Komt. u voor
den brief. Ik was nieuwsgierig hoe spoe
dig u hem zou komen halen". Hij trok
een lade open en gaf iuem mij.
„Ik denk, dat u blij bent dat u hem
kwijt bent. Denk niet, dat ik excentriek
hen, maar ik dacht, dat ik dezen na
middag eenig gevaar kon loapen en bet
l'eit, dat zich onder uwe berusting be
richten omtrent mijn verblijf bevonden,
Werd betracht.
Wij weten wiel dat daaraan bezwaren
zijn verbonden, maar achten die niet van
zoo overwegenden aard dat zij niet zouden
zijn wpg te niemen.
Dit juist zou de moeilijkheid opheffen,
die volgens den schrijver e:en betere loons-
regeling in den w;eg staat, n.l. de concur
rentie. Sloegen de leveranciers de han
den in elkaar, men behoefde dan ook
tegen een algemeen» verhooging van bet
loon uit dat oogpunt niet op te zien.
En de afnemers, die voornamelijk, in
Engeland en Frankrijk zich bevinden, kun
nen best de meerdere kosten betalen, die
van zulk een loonsverhooging het gevolg
zouden zijn.
De marktprijs der erwten' toch geeft den
doorslag en niet de enkel» centen die
meer voor het lezen zouden worden uit
gegeven.
Eén staaltje: indien de marktprijs lit
is, wordt er niet minder aan het buiten
land geleverd, dan wanneer die f 7.50
bedraagt. En hij een verschil van 13.50
per hectoliter kan een verhooging van.
het leesloon ad 20 a 25 cent per hecto
liter geen overwegend glewicht in die
schaal leggen.
De schrijver beroept zich vorder, ter
verdediging van het lage loon, op de
vele handen, die zich vooral in dagen,
van malaise in bouwvakken enz. aan
bieden om dit werk te verrichten.
Het is en blijft dan steeds een gewilde
bijverdienste; en het is om dezen tijd
van het jaar niet moeilijk erwten gelezen
te krijgen, beweert hij.
Hij wil dus speeuleeren op de behoefte
van velen en daarin een motief vindfinj
om geen hooger loon to betalen.
Dat is geen humaan standpunt, dunkt
ons, en tegen den geest van dien hui-
digen tijd.
De schrijver voelt zelf wel iets voor het
ongezonde zijner redenöering; want hij
wijze van excuus merkt hij op„dus ver
sta mijl wel: ik wil het envtenlezen, niet
verdedigen doch acht het als bijverdienste
hij lange niet te versmaden".
Voor een deel zijn wij dit e>ens. Maar
waar dat lezen is geworden een huisin',-
idustrie voor vroxnven en kinderen, ver
valt dit meer en meer als bijwerk.
En daarom zouden wij' het nu ook beter
geregeld willen zien en in elk geval be
hoorlijk betaald".
Zondagsdronk-Maandagsongeval.
In het „Jahresbericht der Baugewelrb-
klasse ïür den Bezirk Zürich" is een
weikwaardige statistiek te vinden om
trent ,hot aantal ongevallen op Maandag,
in vergelijking met de andere dagen dier
week. Het gemiddeld aantal ongevallen
bedroeg
op Maandag op andere
werkdagen.
in 1900 22 pet. 14—17 pet..
1901 23 14—19
1902 21 15—17
1903 21 15—18
1904 25 9—18
1905 22 15—17
1906 21 14—18
Niet maar een enkele maal, doch voort
durend, jaar op jaar, was het ongevallen-
cijfer Maandag extra hoog.
was een troef, die ik misschien zou heb
ben moeten uitspelen".
Tuniour gaf mij een blik van verstand
houding. „Wil u niet blijven en hier een
sigaar rooken?"
„Neen, dank u. Ik zou wel willen, maar
ik moet van avond nog terug naar Schön-
v.a.l rijden".
Hij keek verwonderd. „Een lange rit".
„Een mooie avond. Ik zal genieten.
Wat ik zeggen wil, Tumour, weet u ook
iets van Graaf Furello af?"
Hij keek mij nieuwsgierig aan en
lachte zacht.
„Gaat u niet met hem rijden?"
„O, neen, waarom?"
„O, niets. Hij is een genaturaliseerd
Duitscher. Zijn vader was een arme Ita-
liaansche graaf, die hier kwam om for
tuin te maken en een rijke erfgename
huwde, ten minste, zoo hebben Wie ge
hoord. Hij heeft een bezitting in het.
Geierthal".
„Ja, dat weet ik, is er nog iets?"
„Neen, niets, uitgezonderd, dat hij ban
groot vriend is, sommigen zeggen" hij
fluisterde „sommigen zeggen een handlan-
Het bouwbedrijf is op Maandag niet
gevaarlijker dan oj) Woensdag of Vrijdag.
Het gemiddeld percentage zou bij gelijk»
verdeeling over do zes werkdagen ook
voor den Maandag op 161/2 gesteld moe
ten worden. Maar steeds was 'tveel en
veel hooger.
Wie ziet hier niet het verband tusschen
de Zondagsche onmatigheid en, het Maan-
dagsche ongeval'?
FRANKRIJK.
De anarchie beeft in Frankrijk weelr
eens geprofiteerd van de officieel® „vrij
heid" die haar daar wordt toegestaan.
De arbeidersvakvereenigingen van Vil -
leneuve St. Georges hadden Zondagmid
dag een betooging georganiseerd ter her
denking van den verjaardag der gebeur
tenissen die te Vil leneuve plaats hadden
bij gelegenheid der staking van da werk
lieden in de zandgroeven.
De betoogenden, waaronder talrijke Pa-
irijsche arbeiders, begaven zich in op
tocht naar het kerkhof. Fotografen der
bladen werden door do betoogenden van
de begraafplaats gedreven. Benige hun
ner werden geslagen.
Heftige redevoeringen werden op het
kerkhof uitgesproken, vooral dooi* Riear-
dot, die zijn kameraden opwekte mlet ge
weld het geweld te beantwoorden en ver
klaarde, dat, wanneer de troepen op een
werkman vuren, deze in wettigen staat
van verdediging is en ook van zijn wa
penen moet gebruik maken. De betoogeïs
begaven zich vervolgens naar een mee
ting in het park van Villeneuve, waal-
nieuwe redevoeringen tegen do regeeiring
en tegen het militarisme werden afge
stoken.
Gedurende een dier redevoeringen be
gonnen de klokken van de kerk te Ville
neuve te luiden, protesten wierden gsl-
hoord onder de menigte, die uitriep: „Weg
met de geestelijkheid".
Eenige betoogers begaven zich naar de
kerk en sneden de touwen van de klok
ken door om bet luiden te doen ophou
den
D U IT S H I. A N I>.
Een luchtvaart.
D,e luchtschipjier, graaf Zeppelin, die
van Friedrichshafen was opgestegen om
over Frankfurt a. Main een groote lucht
reis te maken naar Keulen, heeft, dank zij
het ellendige weer der laatste dagen
en maanden zijn einddoel niet kun
nen bereiken.
Uit een telegram in ons vorig nummer
bleek, dat hij reeds te Frankfurt was
aangekomen, waar hij miet geestdrift ont
vangen werd, o. m. door verschillende
vorstelijke personen.
Het luchtschip de Z(eppelin) II landde
daar en steeg den volgenden morgen op
naar Keulen.
Nu wordt geseind:
„Een geweldig onweer lein het verlies
aan hallast heeft de Zeppelin II gedwon-
ger van Rallensteiu".
„O I dat is genoeg. Ik dacht het al. Hij
schijnt een vast karakter te hebben", zeide
ik behoedzaam.
„Hm! Ja. Ik zal niet de vrijheid nemen
u te raden, maar ais ik in uw plaats
was, zou ik' niet te veel omgaan met
hem.
Ik knikte, bedankte hem en Vertrok.
Ik heb miji later dikwijls afgevraagd,
of het de Voorzienigheid was, die
het zoo beschikte', dat ik dien
brief vergat tot op het laatste oogenhlik.
Voor 'het tegenwoordige was ik boos op
mijzelf, 'dat het' mij uit de, gedachten ge
gaan uvas, en dat ik den tijd dien ik
verspilde met wachten op mijn eten, niet
gebruikt had om hem te halen. En toch,
als 'ik dit gedaan had zou ik de buiten
gewone reeks avonturen en nog iets
meer gemist hebben, welke die toeval
lige vergeetachtigheid op mijn w»g bracht.
Want terwijl ik op mijn schreden terug
keerde Van het huis van den Consul naar
mijn 'hotel, gebeurde er iets zeer vreemds.
Het was nu donker. De breed» straten
van 'de stad waren min of meer verlaten.
gen om 6 uur va,n Remagen bij Keulen
den terugtocht te aanvaarden. De wind
had een snelheid van 18 M. in de seconde.
Het. ventiel is onderweg meermalen ver
wisseld. In de stad. beerscht. groote op
winding. De landing liep hier buitenge
woon vlot van stapel. Alles is behoeden
aangekomenhet schip is ongedeerd. Zep
pelin werd bij het verlaten van die gondel
geestdriftig gehuldigd. Alles is afgezet.
Soldaten bewaken het veilig liggende
schip".
Uit den gxooten afstand, bij stormachtig
en regenachtig weer afgelegd door dia
Z. II, is wel bewezen, dat de blestuurbaite
luchtballon zijn plaats onder de laatste
uiLVinidingen heeft veroverd, en, op 'den
duur, ontegenzeggelijk een omwenteling
zal teweeg brengen in de landsverdediging,
der verschillende Rijken.
Tenzij het ideaal worde verwezenlijkt
van'wereldvrede
Maar ach I wiet al onzen vooruitgang
staan wij niet nog altijd hij de Ouden,,
die niet van gisteren bleken, teen zij
zeiden: indien gij den vrede wilt, bereidt
u dan ten oorlog?
SPAHfJB.
De Spanjaarden hebben toch tegen
slag, nu zelfs een zeedier van revolutio
naire gezindheid blijk geeft: die torpedo
jager „Audaz", die met manschappen van
het opleidingseskader op weg naar Bar
celona: was, is, vólgens een telegram uit
Madrid aan de Kölnische Zeitung, bij
Kaap St. Vincent door een reusqchtigen
walvisch aangevallen. In den zonderlin
gen zeestrijd liep de oorlogsbodem zooveel
averij op, dat hij te Cadiz moest binnen
loop en:.
RINI.AM»
Vadertje.
De heerscher over het groote en uil-
gestrekte gebied van Rusland, de Czanr
aller Russen, maakt, zooals Vorsten dat
doen, zijn zomeruitstapje.
Een plezierreisje kan dit uitstapje niet
genoemd, worden, wanneer men bedenkt,
welke uitgebreide veiligheidsmaatregelen
genomen worden overal, waar de C'zaar
zich met zijn jacht, „de Standard" ver
toont.
Want, veiligheidshalve maakt Keizer
Nicolaas zijn reis' over de zee. Daar, op
de golven, is hij meer veilig dan te land.
En toch worden overal, waar hij zich
bevindt, de meest zorgvuldige veilig
heidsmaatregelen getroffen: hij wordt om
geven door een cordon van kruisers en
torpedojagers.
Wel 'n prettige reis!
Op die reis heeft de Czaar gelegenheid
gehad den Duitschien Keizer te ontmoeten
- naar de traditie van bijna elke reis
van het Russische vorstenpaar.
En de Russische Heerscher heeft daarna
in een Franschie haven, president Fal-
lières de hand gedrukt, om het Russiscli-
Fransch-Verbond te bezegelen.
Toen is de Russische flotielje naar En
geland gestoomd.
En uit het relaas, dat de telegram-
de huizen gesloten. Ik wandelde eiem plein
over en doca* een met boomen beplante
straat van oude huizen, die. vandaar in.
de richting der Königstrasse voerde.
Ik weet ternauwernood, wat mij deed
stilstaan, aarzelen en op zeker punt om
trent halverwege de straat naar die andere
zijde oversteken. Mijn geest was zoo vol
gedachten en plannen, dat mijn schreden
mij Werktuigelijk de straat overgebracht
hebben, zonder een bepaalde bedoeling.
Maar Vie gevolgen overdenkend van die
onbeduidende daad, heb ik haar altijd
toegeschreven aan iets sterkers en hoogeïs
dan eenvoudig toeval. Ik herinner mij
dat ik toevallig zag, dat het huis, waar
heen ik mijn schreden richtte Verlicht was,
een 'der vensters van de eerste verdieping
was open en liet de tonen van isien, piano
door. Toen ik het trottoir bereikte wlerd
ik uit mijn gedachten opgeschrikt dooir
een voorwerp, dat. mij met een scherpen
tik voor de voeten viel.
Een kleine witte waaier.
Ik raapte hem op en keek rond. Er
was niemand in de nabijheid, ik keek
naar boven, naar de ramen van het huis,
men geven, is „Vadertje" ook daar gran
dioos ontvangen.
Eenige van die telegrammen luiden:
SPITHEAD, 2 Augustus. De Russische
flotielje werd bij aankomst ontvangen
met het gedonder der saluutschoten van
de forten bij Portsmouth en de toejuichin
gen van de passagiers aan boord van de
pleizierstoomschepen, waarop de Russi
sche zeelieden geestdriftig antwoordden.
De Koning en de Koningin staken van
de Victoria and Albert naar de Standart
over om de Keizerlijke gasten te verwel
komen. Nadat de wederzijdsche begroe
ting had plaats gehad, ging het Keizer
lijk e,n Koninklijk gezelschap over aan
boord van de Victoria and Albert, waar
het noenmaal werd gebruikt. Daarna be
gaven zij zich op weg naar Clowes, in
de lijn der schepen, om de vloot te
schouwen.
COWES, 2 Augustus. Het keizerlijk en
het koninklijk jacht, voorafgegaan door
drie Engelsche torpedojagers en gevolgd
door de Macharof en de Roerik, stoom
den tusschen elk der linies der verza
melde Engelsche vloot door. Die vloot
bestaat uit meer dan 150 oorlogsschepen,
daaronder begrepen 24 eerste klasse slag
schepen, waaronder 7 Dreadnoughts. Te
midden van een schitterende groep op id»
brug van het. Engelsche jacht stonden
de Koning en de Tsaar, die een levendig
gesprek voerden. Het was oen indruk
wekkend schouwspel. Er werd een al
gemeen saluut afgevuurd. De Engelsche
zeelieden paradeerden in bet. want; de
muziekkorpsen op elk johip speelden hiet
Russische volkslied. Op de Russische
schepen werd het „God save the King"
gespeeld. Zoowel de Russische als de
Engelsche matrozen juichten harleljjk. Die
vlootschouw duurde een uur. Om half
vijf kwamen de jachten te Cowes voor
anker.
COWES, 2 Aiïgustüs." De thee werd in
besloten kring aan board van de Victoria
and Albert gebruikt.
Hedenavond had er een banket plaats,
door den Koning en de Koningin aan de
Keizerlijke gasten aan boord van het En
gelsche koninklijke jacht aangeboden, in
de salon, die schitterend versierd was.
De Ko,ning had aan zijn rechterzijde de
Tsaritsa, tegenover hem zat, de Tsaar met
de. Koningin aan zijn rechterzijde.
Onder de overige gasten, 44 in getal,
bevonden zich de prins en de prinsies
van Wales, de kroonprins en de -prinses
van Zweden, prinses Victoria, de hertog
en de hertogin van Connaught en andere
vorstelijke personen, Asquith, Grey, Mc
Nenna, Iswolski, Nicolson, de Engelsche
gezant te Petersburg en admiraal Sir
John Fisher.
In de engte.
In de pers houden de beschouwingen
over de zoogenaamde „zaak K uyper-
S w e e r t s aan.
Ook het „Handelsblad" heeft weer
een lang artikel. Maar het eenige, wat men
nu toch eindelijk zon mogen verwachten
het aanvoeren van bewijzen voor de be-
waarvoor ik stond. Er was niets te zien,
dat een aanwijzing kon wezen, waar de
waaier vandaan kwam. Een paar stap
pen achteruit doende bemerkte ik, dat
een der bovenvensters half opien stand,
maar er scheen geen licht in die kamer
te zijn en geen menscbelijk wezen ook.
Toen keek ik naar het waaiertje in mijn
hand. Eenvoudig maar mooi, witte zijde
met ivoren montuur. Te mooi tenminste
om het vermoeden te rechtvaardigen, dat
het met opzet, als waardeloos weggewor
pen was. Het was blijkbaar hij ongeluk
uit het venster gevallen, en ik stond daar,
in de verwachting, zoo qi het oogenblik
de deur te zien openen door leen bej
diende om het te zoeken. Maar niemand
kwam; pa een poosje ging ik dus naar
de 'deur en, schelde.
Terwijl 'ik daar zoo stond, gereed den
waaier met een woordje ter verklaring
over te geven,, begon ik hem achteloos te
openen en .te sluiten, zooals men allicht
speelt met het eerste ding bet beste, als
men staat te wachten.
(Wordt vervolgd.}
