ICO.
ide gevraagd.
lil Mark! G SS, Gns.
lÜTUIENST
No. 85
Donderdag 22 Juli 1909
Vijfde Jaargang.
jlKR, (xoes,
'SLAK
BUITENLAND.
3INNEHLAND
termeisje.
en Zuid-Bevelend.
{OENKWAST
IlKKER, GOES.
fKKER, GOES.
Ipirituslak
Verschijnt eiken MAAN0AE-. MG- en VRIJDAGAVOND.
UIT ZEELAND.
|igustus
Ie 14 jaar.
ij
IER, Markt, Goes,
[a. s. gevraagd
Itaaad. Vrije bewas-
Iopgave van getuigen
EG, Dordrecht.
grepeneigenbe-
deeïnemer aan
Staatsloterij ge-
aflfen eener polis
i.
iet nieuwste ta-
zich slechts voor
slijk verzoek aan
RISICO, Juli-
[ïr^plein No. 11
Je, worden pros-
,behoorende docu-
franco per post
jingen
rtegenwoordigers
Rotterdam en
ardam,
|oombooten
n. ROTTERDAM
I's morgeus 4,—.
j's morgeus 3,—.
1Woensdagmiddag.
CERDAM n. GOES:
's morgens 11,
's morgens 7,
Iiaunddags 4,
AM naar GOES:
ond 6 uur.
terdam, H ari ng-
bekomen te Go les
ÏC. MONHEM1US, Ih
tea BOUMAN Zn.,
I bij de hiefemeji J. R.'
I. DEEAIS en te Rot-
loomboot Reedierij v/h
[SCHUIJT.
IHT Goes - Dordt—
I reis, ft, retourf 1,50.
IINKT
kwaliteit.
jmbevelend,
:EN, Rotterdam.
ftenwijnen en siropen
ers op aanvrage.
linen. j
ten en Strijkstokken.
Dellosiinreii.
iren en Cithersnaren.
pr Mandolines.
tringen voor Cithers.
Fluiten.
union's en Ocarino'.
lino's en Orgels.
Jen Muzieklessenaar.
Jor Piano's en Orgels,
en
hoeveelheid.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers k contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrjjdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Gatuepoorfsfraaf C 209, GOES.
Reelarneberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale pnjjs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x Berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 2ft Ct, k contant.
Bedenkelijk.
De Koningin-Moeder is op de tentoon
stelling van huisindustrie geweest, en zij
voud den toestand bedenkelijk.
Wjj laten hier volgen wat het „Handels
blad" ervan vertelt i
Met de intense belangstelling, die
Hare Majesteit steeds aan den dag
legt, wanneer Zy tentoonstellingen
bezoekt, nam Zij ook hier van alle
onderdeden kennis. De loouhjvten bg
de verschillende groepen van voor
werpen neergelegd, ging Hare Majes
teit na, en gaf berhaaldelgk te kennen,
hoe bedenkelijk haar de lage loonen
voorkwamen, die in verschillende be
drijven door de huisarbeiders worden
verdiend. Waar een betrekkelijk goed
weekloon stond genoteerd, ontging het
nimmer baar aandacht, hoeveel uren
van arbeid daaraan door de verschil
lende leden van het gezin werden
besteed.
Op het terrein werden alle huisjes
en bedrijveu in werking door de
Koningin bezichtigd. Met verschillende
van de arbeiders en arbeidsters onder
hield Hare-Majesteit zich kortelijk,
hen ondervragende naar de omstan
digheden, waaronder zij werkten. Het
zien van al deze dingen ontlokte Haar
de opmerking, dat Zij daardoor nog
meer dan door kennis te nemen van
wat geschreven is over de huisindustrie,
overtuigd werd van haar slechten
invloed voor de arbeiders, en ook voor
de volksgezondheid voor zoover voe
dingsmiddelen in huisindustrie worden
vervaardigd.
Bij het afscheid sprak de koningin
dan ook den wensch uit, dat de ten
toonstelling een druk bezoek mocht
hebben, opdat daardoor algemeen de
indruk mocht gevestigd worden welk
een bedenkelijke arbeid de huisin
dustrie is."
Inderdaad, wanneer men de dingen eens
van nabg ziet, en met de menschen zelf
eens spreekt, krijgt men nog beter dan
uit boeken een kgk erop.
Ook de Koningin-Moeder ondervond deze
waarheid; en zij sprak ze uit.
En haar nieuw inzicht deed haar den
Biechten invloed der huisindustrie beseffen,
niet alleen op de arbeiders zelf, die eiia
werken, maar ook op de volksgezondheid
in het algemeen, „voor zoover voedings
middelen in huisindustrie worden ver
vaardigd."
Deze Koninklijke uitspraak teekent.
ITALIË.
De d a g v e r d eel in g van den H.
Vader. De betrekkelijk frisache tempe
ratuur werkt gunstig op de gezondheid van
den H. Vader. lederen morgen tegen 7 uur
maakt hij een wandeling in de tuinen van
het Vaticaan; de lift brengt hem naar de
eerste verdieping, hjj gaat te voet de lange
galerij van het lapidaire museum door.
Het rijtuig wacht hem aan het einde; hij
stapt er in en laat zich naar de grot van
Lourdes rijden en na den rit om de groote
laan keert hg naar zijne vertrekken weder
de wandeling duurt gewoonlijk niet langer
dan een halt uur. Dan beginnen de audiën
ties, eerst die van den kardinaal staats
secretaris en der kardinalen, secretarissen
of prefecten der Roomsche Congegratie,
dan komen de bisschoppen en andere hooge
personen.
Tegen den middag zijn de wachtkamers
over 't algemeen vol geloovigeu en men
merkt op, dat de vreemdelingen nu, zelfs
gedurende de zomermaanden aankomen.
Kr zjjn veel Amerikanen onder.
De Paus gaat de zalen rond en laat ieder
zjjn ring kussen. Deze groote audiënties
eindigen met den apostolischen zegen.
's Zondags is er audiëntie vosr de Com
munie-kinderen.
De moed van een geleerde.
Uit Napels wordt bericht, dat prof. Mat-
teucfi, de directeur van het observatorium
op den Vesuvius overleden is.
Vooral eens heeft die bescheiden geleerde,
die sedert verscheidene jaren, met de meeste
volharding zjjn waarnemingen verrichtte,
zich, zooals de kranten nu melden, als een
ware held doen kennen.
Het was bij de groote vulkanische uit
barsting van April 1906, toen hij geheel
atleen op zijn gevaarlijken post bleef. De
dorpen, aan den kant van den vulkaan,
werden onder de asch bedolven; tot op
zekere hoogte was de lucht zoo verzengend,
dat men ze niet kon inademen. De paniek
had allen uit Torre Annunziata cn Torre del
Greco verjaagd. En onderwjjl op de kruin
van den berg, in het kleiDe huisje van
zijn observatorium, bijna zonder levens
middelen zonder enkele proviandeering,
vervolgde Matteucci onverstoorbaar de
aanteekening zijner waarnemingen. Deze
ongekunstelde en stille moed, in het aan
gezicht van den dood is wel waard, om in
herinnering gehouden te worden.
UIIITSOHLAAI).
Het eucharistisch congres.
te Keulen zal, voorzoover thans bekend
is, worden bijgewoond door kardinaal Kopp,
Vorstbisschop van Breslau, kardinaal Mer-
cier, Aartsbisschop van Mechelen en Primaat
van België, kardinaal Eogue, Aartsbisschop
van Armagh en Primaat van Ierland en
door kardinaal Ferrari, Aartsbisschop van
Milaan. Met den Kardinaal-Legaat Vacnu-
telli en den Aartsbisschoppelijken Gastheer,
Kardinaal Fischer, zullen dus zes Prinsen
der Kerk het congres bezoeken.
Vjorts zullen aanwezig zijn Mgr. Amette,
Aartsbisschop van Parijs en de Bisschoppen
van Autun, Luik, Luxemburg en Namen,
verder Mgr. Bourne, Aartsbisschop van
Westminster en Primaat van Engeland,
de Aartsbisschop van Saragossa en de
Bisschoppen van Triest en Nepi. De Duit-
sche Bisschoppen zullen bjjna allen aan
wezig zijn.
Nederland zal, geljjk men weet, vertegen
woordigd zijn door den Aartsbisschop van
Utrecht en de Bisschoppen van Haarlem
en Roermond.
FRAAUKMK.
Clemenceau aan het werk. De
Frarsche Regeering heeft zich weer eens
in haar ware gedaante getoond. Zg heeft
door haar geheime agenten een onderzoek
doen instellen naar de personen, die iD
Mei 11. ter gelegenheid der godsdienstige
feesten ter eere van de Zalige Jeanne
d'Arc uit hun huizen de vlag hadden uit
gestoken. Al die personen zijn op lange
lijsten geplaatst Het is de Echo de Paris
die deze onthulling doet en het blad is
zoo zeker van zjjn zaak, dat hot verklaard
heeft, desnoods ook de bedragen te willen
noemen, die uit de geheime fondsen aan
die geheime agenten als loon voor bun
gesnuffel zjjn toegekend.
Zoo regeert men in het land van gelijk
heid, vrgheid en broederlijkheid 1
Naar aanleiding der beraadslagingen over
het rapport der commissie van onderzoek
in zake de marine is gisteren een motie
van vertrouwen verworpen met 212 tegen
176 stemmen.
Daarop heeft het kabinet-Olemenceau
ontslag aangevraagd.
u k km
Katholieke bisschoppen. De
katholieke Bulgaien in Turkije hebben een
aartsbisschop gekregen, die erkend is door
den sultan. Deze kerkvorst heet Michael
Miroff. Hjj ward tot de aartsbisschoppelijke
waardigheid geroepen in 1905, maar heeft
er niet vóór nu bezit kunnen nemen, omdat
hjj nu eerst ontvangen heeft de „berat"
die hem aanstelt tot aartsbisschop der
katholieke Bulgaren in het heele Otto-
maansche keizerrijk."
Het keizerlijk besluit erkeDt ook, voor
de katholieke Bulgaren, een bisschop in
Tracië, Mgr. Petkofij en een bisschop iu
Macedonië, Mgr. Epiphanus Schanoff.
Terechtstellingen te Konstan-
tin o p e 1. Gistermorgen is aan 13 personeD,
onder wie de voormalige chef der geheime
politie, en de gewezen militaire bevtl-
hebber van Eizeroem, het doodvonnis
vi ltrokken.
PER2IË.
De troonswisseling in Perzië-
Vanwege het ministerie van buitenland-
sche zaken in Perzië, is aan den gezant
te Parijs geseind, dat de verandering van
soeverein op gelukkige wijze ten uitvoer
is gelegd. De vrees, dat daarbij bloed zou
vloeien, is niet bewaarheid; orde en veilig
heid zijn sedert 3 dagen geheel hersteld.
De waarschijnlijkheid dat troehelen zouden
ontstaan is verdwenen. De veiligheid der
vreemdelingen is verzekerd.
Goede vooruitzichten.
Na de zegepraal aan de stembus, door
het ministerie behaald, heeft het thans een
tweeden meevaller.
Bg'na twee-en-een-half millioen meer dan
het eerste halfjaar van 1908 hebben de
zes maanden van dit jaar in de schatkist
gebracht.
Deze gunstige uitkomst is geen verdienste
van het ministerie, maar het zal er in ieder
geval van profiteeren.
Bekend is het woord, dat gewaagt van
goede politiek in ruil voor goede financiën.
In dit woord schuilt diepe waarheid,
zegt het „Huisgezin".
Neem de knapste en met den besten wil
bezielde minister-, die met ren berooide
schatkist hebben to tobbenzij zullen Diet
veel kunnen tot stand brengen.
Daarentegen kan een ministerie, dat
gunstige financieele uitkomsten ontmoet,
meer laten in meer doenongewenschte
belastingverhoogiEgen b.v. opcenten, ach
terwege doen blijven, en doortastender
maatregelen nemen tot lenigen van nood
en bevordering vaö welvaart.
De winnende hand is gulzoo ook hier.
Na het politieke fortuiutje, dat de stem
bus schonk, is het ministerie thans een
financieel fortuintje van niet minder waarde
in den schoot gevalleD.
Telegram van baron Sweerts de Landas.
De „N. O." had den heer Sweerts de Lan
das geschreven over het artikel van het
„Hbld betrekking hebbende op een bijdra
ge, die baron Sweerts in de anti-re vol.
partijkas zou gestort hebben, door het
„Hbld." in verband gebracht met eene
pressie door dr. Kuyper uitgeoefend om
den heer Sweerts tot commissaris der
Koningin in Gelderland benoemd te krijgen.
De „N. O." deelt nu mede van baron
Sweerts uit Adelboden (Zwitserland) een
telegram ontvangen te hebben ven den
volgenden inhoud
„Wonsch met geen enkel woord op
onzinnige verdachtmaking in te gaan."
De Godsdiensthaat der Socialisten.
Aan eeD artikeltje in de Nederlander
ontleenen wjj het volgende
„Maar laat men dan toch tevens eens
erkennen, dat wat in het hart van den
Christen leeft, in waarheid te heilig en te
teeder is, om in zjjn vrije ontbloeiïng te
worden bejegend met prenten als er 1.1.
Zaterdag weer in de sociaal-democratische
„Notenkraker" een voorkwam.
Sprekers en propagandisten van die zijde
hebben altjjd den mond vol van den arbeid
voor „anderer heilige overtuiging voor den
godsdienst ook, zoolang die maar „privaat
zaak" is. Maar in de praktijk komt de
sociaal-democratie heel anders uit. In eene
partij, die werkeljjk eenigen eerbied heeft
voor den Christeljjken godsdienst moest
een plaat als die, waarop wjj doelen,
eene parodie als het feit, waarmede het
Ofaristeljjk geloof staat of valt, het feit
van Golgotha, niet worden geduid.
Maar het is helaas niet de eerste on zal
ook wel de laatste niet wezen. De helft
minstens van zjjn „geestigheid" dankt het
socialistisch Zondagsblad aan zijn mis
bruiken van den Bij bel. Het is een
schunnige propaganda, die iedere partij
ontsieren zou.
In het roode kamp echter neemt men
het zoo nauw niet."
Goes. In de hier gehouden algemeens
vergadering van aandeelhouders der
naamlooze vennootschap Landbouwmaat-
schappij „De Bath Polders" is de balans
en winst- en verliesrekening goedgekeurd
en de uitkeeiing biepaald op 2 pCt,
De heer H. A. Hanken werd als com
missaris der maatschappij herkozen.
Bij gunstig weder hoopt de har
monie „Ëuphonia" a s. Vrijdag een volks-
ooncert te geven op de tent in de groote
Markt.
Door Mej. M. Meijnderts, Weduwe
van den Ende, is, wiegens hoogen ouder
dom, eervol ontslag aangevraagd als ge-
meentevroed vrouw.
Middelburg. Aan het verslag over 1908
door Burg. en Weth. gedaan aan den ge
meenteraad is het volgende ontleend
De kohieren van de plaatselijke directe
belasting op de inkomsten over 1907 hebben
zuiver opgebracht f 142.440.80. De oninbare
posten hebben 1 5226,794 bedragen.
Het aantal inrichtingen, waar krachtens
vergunning sterke drank in het klein wordt
verkocht, bedroeg op 31 December 1908
75 met 76 vergunningen.
In den loop van het jaar is een vergun
ning op grond van art. 55, le lid, letter
b, der drankwet verleend.
Op de lijst bedoeld in art. 13 der drank
wet waren op 31 December I9ü8 6 namen
geplaatst.
Over 1908 is aan vergunningsrecht be
taald t 3568,75.
In den algemeenen toestand der bestrating
kwam ook dit jaar nog geen verbetering.
Voor het dienstjaar 1909 is een grooter
bedrag beschikbaar gesteld voor het aan-
koopen van een nieuw materiaal, doch in
verband met den toestand waaiin de be
strating over het algemeen verkeert, is het
uitgetrokken bedrag toch nog beslist on
voldoende.
Op 1 Jan. 1909 bedroeg het aantal gas-
verbruikers 1240 met 1350 meters, terwijl
bovendien nog 934 muntgasmeters in ge
bruik waren. Over de meters werden ver
bruikt 1.366.376 M', waarvan 932 502
lichtgas, 197,148 muntgas en 236 726
kookgas.
Op 1 Januari kon de gasfabriek geacht
worden aan de gemeente f 125,364.42 schul
dig te zijn. In den loop van dat jaar werd
voor f 11.936.51 voor nieuwe werken ver
strekt, te zameu dus op 31 December
f137.350 93, waarop 125.102.87 werd af
gelost. De fabriek kon dus op 31 December
1908 geacht worden f 112.248.06 aan de
gemeente schuldig te zijn.
liet saldo der exploitatierekening over
19u8 bedraagt f'28,937 38. Hiervan kan
als rente ad 3°/0 van 1100.261.55=13007.83
beschouwd wordeu en t 25.929 55 als terug
gaaf van kapitaal.
Op 31 December 1901 waren 2781 per-
ceelen aan de duinwaterleiding aangesloten,
tegen 2730 op 31 December 1907, gelijk
staande met eene vermeerdering van
bijna 2%.
Van deze 2781 perceelen waren er 2478
in abonnement; in de overige 303 werd het
water over den meter geleverd.
Op 1 Januari 1908 was het kapitaal door
de gemeente verstrekt f379.203.32.
Het saldo der exploitatie rekening over
dat jaar bedraagt f 10.b26.916 en komt in
mindering van de rente over 1908 van
bovenbestaand bedrag verschuldigd, zijnde
a 3% f ll,3ö7.U9 zoodat het kapitaal door
de gemeente verstrekt f379.952.495 groot
ia. Hierbg komt f66.631.40 voor nieuwe
werken in 1908 uitgegeven, te zamen dus
f446 583.895.
Zonder de bekende uitkeenng aan de
gemeente zou het batig slot f2L3o9.916
bedragen hebben en zou na aftrek van
f 6924.09 voor rente eene teruggaaf' van
f14.385.826 kapitaal mogelgk geweest zjjn.
Vlissingen. De sluiswachter bjj den Rijks
waterstaat, B. Logdekkers, zal wegens
gevorderden leeftijd tegen October den
dienst met pensioen verlaten.
Uit 't fanatiek Zierikzee.
In de jongste zitting van de gemeen
teraad (de Raad telt 11 linksche en 2
rechtse!» leden) werd door den heer De
Crane (k.) een quaestie ter sprake ge
bracht, uit welk© blijkt hoe exclusief libe
raal daar de leden van 't burgerlijk
armbestuur zijn. De hoeren daar dulden
geen mannen van andere richting in hun
college. Van armbestuur heeft volgens hen
niemand verstand dan zij en hunne vrien
den, naar de bekend© spreekwijs (nul
n'aura de l'esprit hors nous et nas amis!)
Wjj lezen in het raadsverslag in de
„Nieuwsbode"
„Bij de omvraag beklaagd© zich de
heer De Crane, in verband met het
bedanken van den heer Boone voor de
benoeming tot regent van 't Burgerlijk
Armbestuur, dat dit College steeds
personen van één richting ter benoe
ming voordraagt. Dit heeft hem vaak
onaangenaam aangedaan.
Spreker heeft met een der hoofden
van 't Burgerlijk Armbestuur hierover
gesproken, maar daarop geen bevredi
gend antwoord ontvangen. En hij had
idit punt wel vroeger in den Raad te
berde gebracht, maar wetende, dat hek
College van het Burgerlijk Armbe
stuur zeer gevoelig is, en gauw met
ontslagneming dreigt, zoo beeft hij,
idaar hij de moeilijke werkzaamheid
van het Burgerlijk Armbestuur zeer
waardeer!, dit nagelaten. Maar hij kan
nu niet langer zwijgen, en geeft in
overweging om ook eens personen
van andere richting te benoemen. Het
Armbestuur kost jaarlijks aan de ge
meente f 12000 a f 14000. Tot dit be
drag dragen alle ingezetenen bij. Van
daar dat hij het niet onbillijk acht
indien in genoemd College ook eens
personen van een ander© richting zit
ting namen."
De voorzitter heeft toen geantwoord,
dat B. en W. leen voordracht doen op
aanbeveling van 't Burgerlijk Armbestuur
(wat onzes inziens fout is; 't moet geen
voordracht maar 'n aanbeveling zijn!) en
de hieer v. d. Rout waarschuwde om toch
vooral niet af te wijken van een aanbe
veling van het Burgerlijk Armbestuur!
Maar de heer Engelberfs (a.) liet zich
hierdoor niet afschrikken. Het vierslag
zegt verder:
„De beer Engelberts begrijpt, dat 't
zeer moeilijk is personen te vinden,
die voor het lidmaatschap van hef
Burgerlijk Armbestuur geschikt zijn,
maar men moet dan toch niet te veel
zeggen, want dan komt men onder
den druk van genoemd College. Hij
wou zich dan er ook niet aan storen,
al bedankte ook bij afwijking van de
voordracht het geheel© Armbestuur.
Zoo het waar is, dat bij het doen
van een aanbeveling te1 weinig gelet
wordt op het verschil van religie,
want dit woord vindt hij betier dan
lichting, dan is het in bet vervolg
gewenscht, dat daarmede wel reke
ning gehouden wordt. En uit dit oog
punt ondersteunt hij het verzoek van
den beer De Crane. De meerderheid
van den Raad zou toch niiet graag
mede willen gaan met de opvatting,
dat in het Burgerljjk Armbestuur
slechts bepaalde personen zitting mo
gen hebben."
De beier De Cranio voegde er nog een
zachte vermaning aan 't adres van het
burgerlijk armbestuur aan toe.
Wij merken alleen op dat de Raad altijd
buiten een aanbeveling om mag gaan, en
daarmede hoegenaamd geen majesteits
schennis plieegt.
Zoo deed nog onlangs de Raad van
's Heer Arendskerke. En op dezelfde wijze
werd jaren geleden door den Raad van
Goes dhr. J. M. Kakebeeke in 't burger
lijk armbestuur gekozen. En niemand zal
beweren dat deze kieuze geen beste is
gewieest.
Heenen van 't Burgerlijk Armbestuur
van Zierikzie©, achter uw bergje wonen
'ook menschen, merkt „De Zeeuw" te
recht op.
Baarland. Maandagnacht is een paard
van dhr M. up zoodanige wijze aan een
zijner achterpooten verwond, door het paard
van dhr de J., dat het afgemaakt moest
worden. Voor den eigenaar een leelijke
schadepost.
's Heer Arendskerke. Met ingang van
1 Augustus a.s. hoopt den beer J. J. v.
d. Broecloe, wachter wacht-post 50, al
hier, >den dienst met pensioen te ver'
laten.
Terugziende op zijn groot aantal dienst
jaren, namelijkzeven en dertig, mag
hem wel de welverdiende rust ge^unld
worden, na zoo een tijd trouw en eer
lijk zijn dienst gedaan te hebben.
Als bijzonderheid mag nog vermeld wor
den, dat hij al dien tijd in diezelfdiei
wachtpost gewoond beeft, iets wat zel
den bij de Maatschappij voorkomt,
Heinkenszand. De landbouwer J. Lo-
kersie alhier, die gisteren (Dinsdag) met
een geladen wagen hooi naar Goes reed,
had het ongeluk dat de wagen omsloeg.
J. L. kwaml zoo hevig op die steeniert
