No. 76
Zaterdag 26 Juni 1909
Vijfde Jaargang.
BUITENLAND.
BINNENLAND
Dit tinier Maat ait twee blato.
E E R STE BLAD.
De Einduitslag.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f0.95
Afzonderlijke nummers k contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reelameberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedete regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 x oerefcend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Wie zich tegen I JULI
a. s. abonneert ontvangt tot dien
datum ons Blad gratis.
Proefnummers worden op aan
vrage gaarne toegezonden.
DE DIRECTIE.
Zooals te verwachten viel, hebben de
Rechtse he partijen, na de overwinning van
11 Juni, Woensdag nog meer winst be
haald.
Het staat nu 60 Rechts tegen 40 links.
Het Kabinet beschikt alzoo in de Kamer
over een meerderheid van 20 stemmen.
Nog nimmer hebben de Rechtsche par
tijen zulke sterke meerderheid in de Kamer
gehad.
Onder Kuyper begon het 5842 en werd
het later 5941.
Wel duidelijk hebben de kiezers zich bij
deze stembus uitgesproken.
Het is de laatste 20 jaren niet gebeurd,
dat een Kabinet de stembus overleefde.
Het ministerie-Heemskerk wordt in de
gelegenheid gesteld nog minstens vier jaar
tot 's Lands welzijn werkzaam t» zijn.
Duidelijk hebben de kiezers het uitge
sproken, dat zij een Christelijke regee
ring willen;
dat zij niet gediend zijn van een on
vruchtbare Staatkunde, als die van het
bloedlooze ministerie-de Meester;
dat zij van blanco-leuzen als Staats-
pensioneering niets weten willen;
dat zij vol ver-trouwen stellen in het
zitting-hebbend Kabinet.
Het is nu overduidelijk gebleken, dat
in 1905 de vrijzinnigen slechts bij ver
rassing en door den Kuyper-haat aan te
blazen, konden winnen.
De kiezers hebben de fout van 1905
hersteld.
Nu kan dan eindelijk een voor het land
inderdaad vruchtbaar tijdperk van wet
geving aanbreken.
Op het ministerie rust een zware ver
antwoordelijkheid.
Immers, de vrijzinnigen staan van allen
kant gereed de daden der Regeering af
te breken.
En zoo er onvoorzien in deze periode
weinig het Staatsblad zou bereiken, dan
zou men aan vrijzinnigen kant zeggen:
ziet, hoe men Rechts kan legeeren!
Maar wij zijn er van overtuigd, dat door
d© werkkracht van de begaafde mannen,
die nu minister zijn, het volk zal getoond
worden, wat Rechts vermag
Dan zal Rechts langer dan 4 jaar ne-
geenen.
Het Liberalisme ligt over de geheele
lijn, getroffen als het is in zijn beste,
meest eminente mannen, geknakt en ter
neergeslagen.
Het uur van den langve-rwachten
ommekeer in de Staatkunde is geslagen.
„Rechts js troef" 1
Dat het lang zoo blijve.
Ziehier jden stand der partijen in diel
Tweede Kamer vóór en na deze verkie
zingen
Anti-revolutionaijen
Katholieken
Christel.-Historischen
Rechterzijde
Unie-Liberalen
1 rij-Liberalen
V rijz .-Democraten
Vrijzinnige
Sociaal-democraten
Linkerzijde
P? ^°omsc^l"Katholiekien hebben al hun
zetels behouden, geen enkelen verloren,
geen enkelen gewonnen. Ook het getal
sociaal-democratisch© zetels is niet ge
wijzigd, doch deze partij verloor het in
drie oude districtenEnschedé, Hoogezand
en Schoterland, (Van Kol, Ter Laan en
Van der Zwaag), won drie nieuwe zetels
in Amsterdam IX, Zaandam en 's Graven-
hage I (Vliegen, Duys en Ter Laan).
De drie vrijzinnige partij'en hebben de
verliezen onderling verdeeld. De Unio-
iiberalen verloren, evenals de Vrijzinnig
democraten, drie zetels dus betrekke
lijk het minst. De zwaarste verliezen heb
ben de vrij-liberalen te boeken.
Zij1 toc-h verloren 5 zetels: Amsterdam
VII (Blooker), Oostburg (Hennequin),
Utrecht II (Roëll), Rotterdam IV (Plate) en
Haarlem (v. Styrum).
De unie-liberalen winnen Hoogezand,
Helder en Schoterland (3) doch verlie
zen Amsterdam II, Enkhuizen, Kampen,
Rotterdam V, Gorinc-hem, Zaandam, (6).
De vrijzinnig-democraten verliezen 4 ze
tels: Amsterdam VIII en IX, 'sGraven-
hage I en Den Helder, doch winnen I,
Oostburg.
De anti-revolutionairen verliezen 1,
Ede, doch winnen 9 zetels: Amsterdam
VII en VIII, Enkhuizien, Enschede, Go
rinehem, Kampen, Rotterdam IV en V,
Utrecht II. De christelijk-historischen ver
liezen niets, doch winnen Amsterdam II,
Ede en Haarlem, (3).
In de oude Kamer hadden zitting en
zijn niet opnieuw gekozen: -dr. Lely, dr.
Blooker, Nolting, van Deventer, Van Kol,
Limburg, Van Styrum, Plate en Roëll,
terwijl in de oud© Kamer zitting had
den, doch om verschillende redenen niet
opnieuw Voor ©en zetel in aanmerking
wenschten te komen: de heeren v. Gijn,
Van Citters, Pierson, Schokking, Z. v*. d.
Eergh, Reyne, Lucasse, Hennequin, S. van
den Bergh, Mees, Van der Zwaag, De
Boer en Zijlma.
Als nieuwe leden komen in de Kamer
fle beeren Snoeck Hienkiemans, Middel-
berg, De Vlugt, Vliegen, De Kanter, Schim-
melpenninck, Oosterbaan, Elhorst, Van
Lennep, Rink, Van Lynden van Sand en-
burg, Blum, Vorsterman van Oyen, Heems
kerk, De Jong, De Meester, Colijn, Van
Hoogstraten, Duys, Teenstra.
Van-deze allen is alleen de heer Rink
reeds vroeger Kamerlid geweest; de
andere 19 doen er voor het eerst hun
intree, ofschoon de heer De Meester er
vroeger natuurlijk als Minister menigmaal
tegenwoordig is geweest.
Die heeren De Visser en De Meester,
beiden in twee districten gekozen, zul
len moeten kiezen voor welk district ze
zullen optieeren.
Van den heer de Visser is bekend, dat
hij voor Leiden opteert, zoodat -te Har-
lingen een nieuwe stemming moet plaats
vinden.
FRANKRIJK
Kerkontwijding.
In het land van Voltaire, waar de theo
rieën en praktjjken van dezen spottenden,
alles outwijdenden godloochenaar meer en
meer worden doorgevoerd, is op het gebied
van heiligschennis alles mogelijk geworden.
Na den dood van een wethouder der
gemeente Game in de Pyreneeën wtigerde
de pastoor de gebeden der Kerk voor den
overledene te verrichten, omdat deze in
vijandschap met de Kerk had geleefd en
in denzelfden geest van vijandschap en haat
overleden was.
Op den dag der begrafenis echter vormden
de uitgenoodigden en de bloedverwanten
een stoet voorafgegaan door den burge
meester, den veldwachter en den onder
wijzer, en brachten de lijkkist naar de kerk,
waar zij de gebeden reciteerden, gezangen
aanhieven en de klokken luidden. Daarna
gingen zij over tot de inzegening der lijk
baar en toen ten laatste de lijkkist op het
kerkhof gebracht was, werd de heiligschen-
nende plechtigheid besloten met een lijkrede
van den onderwijzer.
De pastoor der parochie heeft naar aan
leiding dezer ontstichtende feiten den bur
gemeester, den veldwachter, den onderwijzer
en nog een vierden persoon een proces
aangedaan wegens moreel vergrijp en on
wettige uitoefening van den eeredienst
Het gerechtshof vai Bayonne heeft de
gegrondheid van de aanklacht des pastoors
erkend en heeft den burgemeester, den
veldwachter en den vierden aangeklaagde
veroordeeld tot bet betalen van drie vierde
der onkosten van het proces op grond van
belangenbeschadiging, terwijl het overige
vierde doel op rekening van den pastoor
komt, wijl de klacht tegen den onderwijzer
niet rechtvaardig geoordeeld werd.
Renard ia Woensdag veroordeeld. Van
daag zal mr. Lagasse, zijn advocaat, hem
het stuk ter tcekening voorleggen, waarbij
hij beroep in cassatie aanteekent tegen het
vonnis van Versailles.
Het is een rumoerige zitting geweest,
Woensdag. Het publiek is na de uitspraak
met den sterken arm uit de zaal verwij
derd. Buiten op de straat nam de menigte
een dreigende houding aan. Manschappen
van de artillerie en dragonders stonden
de politie bij om de menschen op een af
stand van het paleis van justitie te houden.
Men riep luide zijn verontwaardiging uit
over de leden van het hof, maar vooral
over de gezworenen.
De verontwaardiging bedaarde voorzeker
niet door het gerucht, dat een der jury
leden, Riondel, naar den president van
het hof gegaan was, terwijl deze zich met
zijn collega s in de raadkamer bevond. Tot
verbazing van den president kwam Riondel
hem een lijstje van vragen voorleggen,
met het verzoek, of het niet mogelijk zou
zijn, dat de jury dat lijstje van hem, Riondel,
ter beantwoording kreeg, in plaats van het
vragenlijstje dat het hof oor de jury had
opgesteld.
Mr. Lagasse heeft tot een journalist dit
zonderling verhaal van Riondel bevestigd.
Wat wilde R.ondel eigenlijk Hij schijnt
verlangd te hebben, dat aan de gezworenen
de vraag zou worden voorgelegd, of Renard
ook enkel als medeplichtige moet worden
beschouwd
Mr Puget, de president, antwoordde den
heer Riondel, dat een medeplichtige, bij
misdrijven als waarvan hier sprake is even
zwaar wordt gestraft als een dader Hij
weigerde het vragenlijstje te veranderen,
en raadde den heer Riondel zao spoedig
mogelijk weer naar de vergaderzaal der
gezworenen terug te keereit.
De menigte zag in deze handelwijze van
den heer Riondel bet bewijs dat de jury
vooruit al had besloten, Renard te ver-
oordeelen.
Door een achterdeur zijn de gezworenen
naar huis ontkomen.
Maar de leden van het hof en de procureur
der republiek gingen de voordeur uit. Zij
kregen scheldwoorden naar het hoofd maar
men deerde hen niet.
Lagasse werd luide toegejuicht en zijn
automobiel in gedragen door de menschen-
w&ssa.
Terstond nadat het vonnis was uitge
gesproken heeft mr Lagasse er op ge
wezen, dat een der juryleden, weer Riondel,
gedurende de zitting, telkenmale zijn mee
ning had uitgedrukt met gebaren. Ver,
scheiden journalisten in de zaal aanwezig-
bevestigden dit. Het hof achtte niet noodig
een onderzoek hieromtrent in te stellen.
Nog andere ernstige feiten deelde mr
Lagasse mede na uitspraak van het vonnis.
Zoo zou mevrouw Riondel in een koffiehuis
tegen een andere dame hebben gezegd, dat
haar man Renard zou veroordeelen
In 't kort, het ziet er niet naar uit, of de
zaak-Renard met deze tweede veroordeeling
uit zal zijn.
ITALIË
Een koninklijk voorbeeld.
De Koningin van Italië heeft een daad
verricht, die menige dameshoeden modiste
den schrik op het lijf zal jagen. Zij is, met
eenige hofdames, bij een plechtige gelegen
heid zonder hoed verschenen en wel als
protest tegen de overdreven hoedenmode
van den tegenwoordigen tijd Men verwacht
dat vele Italiaansche dames haar voorbeeL!
zullen volgen.
De gedenkpenning, die bij gelegenheid
van het St. Petrus- en Paulusfeest onder
de grootwaardigheidsbekleeders van het
Vaticaan verdeeld wordt, herinnert dit jaar
aan do constitutie „Sapienti Consilio", vol
gens welke de ambten der Romeinsche Curie
opnieuw zijn geregeld. De Paus wordt voor
gesteld, in de troonzaal een van de auditeurs
der Rota een boek overhandigend, waarop
de woorden „Sapienti Consilio geschreven
s'aan. Deze middelgroep is omgeven door
drie kardinalen, een Dominicaan en een
prelaat. Het omschrift luidt„Romanae
curiae ordinatio decernitur". Voor den beel
denaar des Pausen op de keerzijde heeft
Z H. meermalen voor den graveur geposeerd.
de megeering woef dus; hoe haar amb
tenaren zijn t© behandelen.
Doch zal zij den moed en de kracht
hebben Iden Augiasstal te reinigen, en
daardoor aan, deze praktijken ©en einde
te maken?
Te Petersburg zijn Woensdag meer dan
honderd nieuwe gevallen van cholera voor
gekomen. Er zijn op straat ambulance-rij
tuigen opgesteld, om de menschen op te
nemen, die op straat door de ziekte over
vallen worden.
Dg verkoop van sterken drank in het klein
is tusschen Zaterdag en Maandag verboden.
Dit is gedaan, om te verhinderen dat de
werklui zich van hun loon bedrinken. Een
groot percentage van de choleratjjders heeft
de ziekte in staat van dronkenschap op-
geloopen.
De cholera heeft zich ook vertoond op
Mariehamn, een Einsch eiland, waarheen
de dienstbode van een Rn=sische familie
do ziekte heeft overgebracht. Het Russische
kabinet heeft besloten, dat de regeering
de rioleering van Petersburg en de ver
beter ng van de waterleiding zal uitvoeren.
Het werk zat ouder toezicht van een bg-
zondere commissie geschieden, waarvan de
Tsaar den voorzitter benoemt. Men schat
de kosten op 120 millioen gulden, voor welk
bedrag een leening zat aangegaan worden.
Men raamt den duur van het heele werk
op 15 jaar.
Russische toestanden.
Het onderzoek van senator Garin naai
de omkoopbaarheid der ambtenaren in
Moskou, heeft zonderling© dingen aan hieit
licht gebracht. Zoo zegt deze senator in
zijn rapport:
„De meeste staatsambtenaren leven niet
van hun inkomsten, maar van de geschen
ken Idiie zij van de leveranciers' ontvangen.
De enkele ambtenaren, die geen geschen
ken aannemen, wonden door hun collega's
en meerderen niet geacht en vaak op de
merkwaardigste wijze benadeeld. Een
ambtenaar te Moskou, (die wegens zijn
onomkoopbaarheid algemeen veracht weird
onder zijn collega's, werd eenvoudig we
gens „bijzondere verdiensten" overge
plaatst, met verhooging van rang, maar
met vermindering van salaris."
Hoe groot de bijverdiensten van ambter
naren waren, zegt senator Garin in zijn
rapport, is op te maken uit de verkla
ring van een groote handelsfirma, die
in 25 jaren niet minder dan 20 millioen
Roebels aan ambtenaren had uitbetaald,
als geschenken. Dit ging niet nu en dan,
als geschenk, maar geregeld, in maande-
lijksche termijnen. Reeds lang voordat
aan een firma een levering gegund wordt,
moet zij beginnen te bloeden. Wie niet
betaald, lis zeker, de levering niet to
krijgen. Men betaald, en poogt grootier
bodragen uit te koeren dan de concur
renten; wellicht woirdl men dan in kennis
gesteld met hunne inschrijvingen en kan
men daaronder blijven, ©en zeker- middel
om |de levering te krijgen. Is de levering
eenmaal gegund, dan moeten dien ambte
naar voortdurend de handen gestopt wor
den, om de afkeuring te voorkomen.
Verder moeten er geschenken komen voor
den ambtenaar en zijn familie, op Kerst
mis, Paschen, verjaardagen en bij andere
gelegenheden. Zelfs als de levering afge-
loopen is; moet nog altoos hot omfcoio-
pingsapparaat in werking blijven. Want
de slaat betaalt uiterst langzaam, en om
de bureaucraten tot wat spoed aan te
drijven, moeten ze betaald worden.
Het duurste komt echter den. leveran
cier de rekening te staan.
Senaten- Garin heeft vastgesteld, dat
aan den voorzitter ©ener keuringscommis
sie 1 tojt 3 pCt. van de waaide der leve
ring wondt betaald, verder aan ieder der
leden 1 pCt. Zoo komt het, dat geregeld
minderwaardige waren worden geleverd,
tegen hoog© prijzen, zonder dat die keu
ringscommissies protesteeren. Hunne
oogen zijn verblind, door den glans der
geschenken.
Om den schijn te bewaren of als
de geschenken niet groot genoeg zijn uit
gevallen. wordt wel pens die aanneming
eener levering geweigerd; maar als de
leverancier weder zijn „plicht" deed,
werd alles zander bezwaar aangenomen.
Dit alles en nog veel meer staat in
het rapport van den senator Garin, die
door 'de regeering naai- Moskou is ge
zonden om een onderzoek in te stellen;
8 l'Atl JE.
Stierengevechten
Bijna ©ik© week hebben de Spaansche
couranten sinds het begin van het stieren
gevechten-seizoen melding te maken van
bloedige ongelukken, waarvan de toe
schouwers in de arena getuigen waren.
Vooral de laatste Zondag beeft heel
wat slachtoffers geëischt. Eén doode, de
matador Mariner©, tie Carabanchel, bij Ma
drid; voorts zwaargewonden te Bilboa,
Santander «en Sevilla.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
breekt zich het hoofd er mede, en zoekt
naar middelen bar voorkoming van al die
ongelukken. Maar hij zoekt niet in cie
goede richting, want hij laat zich wijs
maken, dat bet ligt aan de „slechte kwa
liteit" van de stieren, 't Is mogelijk, hoe
wel Velgens onze begrippen den dieren
hun weerbaarheid slechts tot eer strekt,
en pleit voor raszuiverheid. Ook wordt
de schuld gegeven aan de onbedrevenheid
der torero's, die zich zonder die noodige
voorafgaande oefening in de arena be
geven. r
Een afdoend© maatregel zou misschien
zijn de barbaarsche liefhebberij eenvoudig
af te schaffen ©n de oproeren die daar
zeker bet gevolg van zouden zijn met
energie te onderdrukken. Het zou een
schrede voorwaarts zijn, welke beschaving
en zedelijkheid hiermede deden.
E,n werkelijk moet de regeering ernstig
over afschaffing der „toïrea's" denken.
Op kleinere plaatsen zijn ze reeds ver
boden.
Sociale gemeente politiek.
Verschenen is het verslag van de So
ciale Week te Rotterdam. Het is een lijvig
boekdeel' geworden van 210 b-lz. druks.
Men kan den rijken inhoud ervan met
één woord aanduiden, wanneer men zegt,
dat dit „verslag" is een „Handboek van
d© Sociale Gemeente-Politiek". Een buiten
gewoon leerzaam boek voor ieder, die als
kiezer of raadslid miat de sociale gemeente
politiek in aanraking komt.
Behalve de magistrale redevoering van
Pater Hendrichs S. J. over „Katholicisme
en Sociale Hervorming", vindt men in
dit boekdeel glasheldere opstellen van:
Prof. Aengenient over „De Gemeente en
de Sociale Quaiestie".
Mr. Dr. Kooien over „De Gemeente en
de Kleinindustrfe".
Jules Schaepkens over „De Gemeente
en de Handeldrijvende Middenstand".-
Dr. Nouwens over „De Gemeente en het
Vakonderwijs".
Th. van der Marok over „Sociale werk
zaamheid der plattelandsgemeenten".
Dr. Meulman over „De Gemeente en
de Openbare Gezondheid".
J. Zoetmulder over „De Gemeente en
het Woningvraagstuk" (Woningtoezicht,
Woningbouw, Stadsuitbreiding, Bodem-
vraagstuk).
Mr. Ruys de Beerenbrouck over „De
Gemeente en de Drankbestrijding en De
Gemeente en haar Ambtenaren".
Mr. Aalberse over „De Gemeente en de
M o nop oliebedrijwen'
Mr. Dr. Raaymakers S. J. over „De
Gemeente en haar Arbeiders", speciaal
wat betreft het „Arbeidsloon", en Mr.
Aalberse speciaal over den „Arbeidsduur".
Jules Schaepkens over „De Gemeente
en de Aanbestedingen", speciaal- wat be
treft den „Middenstand", en Prof. Aengo-
nent speciaal wat aanbelangt de „Arbei
ders",
Mr. Tep© over „Arbeidsbeurzen",
Mr. Dr. Raaymakers S. J. over „Werk
loosheid", en
Lamb. Poell over „Gemeente-exploitatie
en het Socialisme".
Het boek wordt besloten door de rede
voeringen van Engels en Pater Perquin
over de K. S. A„ en de sluitingsrede van
Jhr. Mr. C'h. Ruys -de Eeerenbrouck.
Dit enkele overzicht zegt al voldoende,
dat wij hier voor ons hebben een hosgst
o ai <s <1
15 23 8
25 25
9 12 -f- 3
49 60 11
24 21 3
9 4—5
II 8 3
44 33 11
7 7
51 40 11
