oedkoope Glaswinkel,
prijzen.
No. 68
Zaterdag 12 Juni 1909
Vijfde Jaargang.
Goes.
frandeerd en goed.
Iijd goedkoop.
TWEEDE BLAD.
GEMENGD NIEUWS.
ismoeders
KIEST
het inmaken van
JTEN en VRUCHTEN
DE
STERILISATOR,
iterd systeem VAN WECK.
It u een voordeeliger
liode, vraagt dan de
INENINMAAKKRUIKEN
twee verschillende
|orten verkrijgbaar.
Vraag s.v.p. Prijscourant en
inlichtingen in
gstraat D 5 6 - Goes.
franco worden gezonden,
intschap van mij mocht zijn,
komst van üw eigen leveran-
roothandel, ZWOLLE.
Interc. Tel. No. 77.
lgende agentenJ. ROUW,
ARNOUDSE, Anna Jacoba-
ioschkapelle; L. J. VERTON,
ITER, Groede; P. J. KINT,
C. DE GOFFAU, Rilland 1
>rden meerdere handelaren in
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.76, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Verschijnt elta MAANDAC-, WOENSDAG- in VBUDiGMD.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 209, GOES.
i ftju j
Reelameberiehten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prgs.«j»
Advertentiën van 1—5 regels fO.öQ; iedere regei meer 10 Ct.™
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X oerefcend.|.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct A contant r-
DE HÜNTE.
Wanneer de Zeeuwsche tolbeambten
vrijgelaten zijn, weet ik niet mee te dee-
ten, maar eerst in 1504, den lien Oct.,
deed de Hooge Raad te M'echelen uit
spraak in het geding. Brabant werd in
het ongelijk gesteld en dit gewest had
den Graaf te betalen 18000 gouden Fi-
lipsguldiens. De beide Antwerpsche bee-
ren, die aansprakelijk wanen voor de vrij-
hieidsberooving der Aliddelburgscbe be
ambten, hadden vrij diep in de beurs te
tasten. Zeeland had uitsluitend het recht
wachten of geleiden op de Hon te in te
stellen. De Honte was een Z-eeuWsch
water. Tot Vlaanderen behoorden de op
wassen aan de Overzij en een strook
waters zoo breed, als men, gaande bij laag
water op den vooroever, met een zwaard
bereiken kan. Zoo besliste de Hooge Raad
te Mecheten.
Gaandeweg veranderde de tosstand.
Reeds in 1548 verpachtte de rentmeester
Xer. Sanidelijn den grcoten Zeeuwschsin
tal met al de ondergeschikte wachten
niet langer te Bergen of elders in Zee
land, maar te Antwerpen. De Hants nam
meer «n meer in vermogen toe en trok
de scheep vaar the weging tot zich.
Brugge en Gent waren in de Middel
eeuwen zeer belangrijke steden, die ook
met verre gewesten grooten handel dre
ven. Zij waren van uit de Noordzee veel
spoediger en gemakkelijker tie bereiken
dan Antwerpen. Het Zwin, dat thans ge
heel verdwenen is en nog slechts bij
name gekend wordt, was eenmaal een
der beroemdste zeehavens van Europa.
In de geschiedenis der 12-e, 13e eeuw en
nog veel later, vindt, men herhaaldelijk ge-
wag gemaakt, van gebeurtenissen, op het
Zwin voorgevallen. Gent was met het
Zwin in verbinding gebracht door een
kanaal, naar den Duitschen keizer, den
leenheer idezer landen, ander wiens be
stuur het gegraven werd, de Ottogracht
genaamd.
Een geheel© reeks plaatsen kon men
langs het Zwin bereiken: Cadzand, Oost
burg, Aardenburg, Sluis, Damme, Brugge,
Gent. Sluis haid een uitnemend schoone
haven die meer dan 500 schepen het
waren in die dagen geen „dreadnougths" I
bergen koin.
Door de stormvloeden van het jaar
1170 was er te Damme groote schade
aangericht. De Vlamingen poogden tever
geefs het water binnen zijn parten terug
te brengen, maar onze polderwerkers
konden het wel, al misten zij de hulp
middelen van tegenwoordig. (Jnze graaf
zond „(lusent dijckmeesters ten Damme-
waert" en die jnannen wisten het moeie-
lijbe werk zoo goed tot stand te brengen,
dat zij ook de schorren tot Aardenburgi
te bedijken kregen. Ren bewijs, dat de
Zeeuw® al voor eeuwien knappe dijk
werkers waren.
FEUILLETON
DE JAGUAR.
10.
Een knappe jonge man was naar ons
toegekomen en klopte hem op den
schouder.
„Waarde Van Lindheim, Barones Forn-
bach heeft me afgezonden, om je te zeg
gen, dat ze al een half uur lang je op
merkzaamheid tracht te trekken. Alaar ja
betnt vol geheimen van avond. Je moet
terstond in haar loge komen, om ze
haar mee te deeletnNeen, in ernst,
zij wenscht je te spreken. Breng je vriend
mee, natuurlijk.
Van Lindheim stelde ons voor en wij
gingen met ans drieën naar de loge van
de Barones.
„Ik hoop dat je er niet tegen hebt,
beste jangen, maar ik kan van avond geen
kans laten voorbijgaan. De Barones is
een vrouw van de wereld en heel aardig."
Toen wij de loge binnen traden vonden
wjj er twee menschen. Een heer was in
levendig gesprek met de Baroin|es. Hjj
stand met zijn rug naar mij toe en scheen
juist bet slot van een grappige vertel
ling te verhaten, want zij lachten bei
den, terwijl hij opstond om plaats voor
ons te maken. Von Lindheim stelde mij
voor aan de Barones, een knappe wie-
Zeer dikwijls is er strijd gevoerd op
het Zwin en deze geweldige gebeurtenis
sen maakten ©en zoo diepen indruk, dat
de heugenis er van bet best is bewaard
gebleven. De vereenigd© Rngelscben, Hol
landers en Vlamingen versloegen, verniel
den in 1211 een Franscbe vloot van 400
schepen bij Damme. Ongeveer 130 jaar
later vermoordden do Engelschen op hot.
eiland Cadzand de landleiden en dedan
de woningen in vlammen opgaan, maar de
straf liet zich niet lang wachten. Onder
aanvoering van Koning Rduard III, Ver
sloegen de Engelschen de 123 Franscbe
schepen. Vervolgens waren het onze over-
aeiesche naburen, die hier schrik en ver
warring brachten. Eerst (1385) plunder
den zij de omstreken van Sluis, toen
(1405) moesten het de woningen op Cad
zand weer ontgelden, maar bij deze ge
legenheid liet hun admiraal Thomas, graaf
van Pembroke, het leven.
De Vlaamsche steden verzetten zich
meermalen tegen hun graaf. Zoo was 't ook
in 1436, toen Filips van Bourgoadië, die
ovter een groot deel der Nederlanden,
waaronder Holland en Zeeland en Vlaan
deren, het bewind voerde, in strijd ge
raakte met Brugge. Van de zeezijde werd
de stad ingesloten door ean sterk be|-
manide vloot, onder den admiraal van
Holland en Zeeland, Hendrik van Bors-
sele van Veer©. Het water tusschen
Damme en Brugge werd bij deze gelegen
heid met palen afgezet en de stad moast
zich onderwerpen.
Vooral Alaximiliaan van Oostenrijk, die
met de dochter en erfgename van Karei
den Stoute was gehuwd, had zeer veel
te kampen met oproerige onderdanen, ook
toen hij als voogd over zijn zoon Filips
den Schoone, na den vroeg tijdigen dood
van Maria de Rijke, het land bestuurde.
In 1492 blokkeerde hij met meer dan
100 bodems Sluis, waar zich de Hoek
scha ballingen onder Filips van Cleve
versterkt hadden, terwijl zich ook eonige
honderden volgelingen van den verslagen
Jonker Frans van Brederode bij hen ge
voegd hadden. Nog 12 groote schepen
met don Engelschen standaard kwamen
vóór Sluis. Hoewel do Hoekscben den
strijd alleen moesten voeren, nu Gent
zich anderworpen had, bleek die groots
scheepsmacht zeer noodig, want de stad
was een door natuur an door kunst zeer
sterke vesting. Het duurde vrij lang, oar
het pleit was beslecht. Met het terug-
keeran van Sluis onder do gehoorzaam
heid aan den vorst des lands, 'namen
de befaamde Hoekscha en Kabeljauwscha
twisten, |die zooveel ellende over deze
streken gebracht haddon een einde, (12
Oct. 1492.)
Nog in den tijd der Watergeuzen was
bet Zwin meer dan ©ans het tooneel van
den strijd. Zoo belette Logier Pieterszoon
in 1599 het uitloopen der Spaansche ga
leien onder Spinola. Maar allengs begon
dit eertijds zoo druk bevaren water te
verebbem, terwijl de Hon be steeds in be
vaarbaarheid toenam.
De volgende hoofdstukken van het
duwe, nog jong, en blijkbaar tot de hooge
aristocratie behoorend. Wij gaven elkan
der de hand, en zij zeide ©enige be
leefde woorden tegen mij, waarna zij mij
roet een lichte handbeweging aan haar
metgezel voorstelde.
„Graaf, u kent heer Von Lindheim?
Mr. Tyrrell, Graaf Furello."
Mij omkieerend om te buigen, bevond
ik mij van aangezicht tot aangezicht met
den man, die mij bij Hertog Johann's
Kapel had aangesproken, den man, die
Van Orsova tot zelfmoord gedwongen had.
Ik herkende hem terstand, al had ik hem
de beide vorige keeren niet goed kunnen
opnemen; de katachtige pogen waren on-
bedriegelijk. Een merkwaardig uiterlijk
had hij, hij was ©en man, van wien men
op bet 'eerste gezicht niet zou geweten
hebben, af men hem aantrekkelijk of
terugstootend moest vinden, maar een
interessante persoonlijkheid in ieder geval.
Zijn oogen waren donker en bewege
lijk, zijn voorhoofd hoog en smal.
II(j had ©en langen spitsen neus en
trok zjjn mondhoeken terug tot een voort-
durenden grijnslachzijn klein rossig kne
veltje was stjjf opgeborsteld. Hij herken
de mij zander twijfel ook; hij gaf er
echter geen blijk van, maar maakte
slechts ©en beleefde buiging, ©n mom
pelde ©enige complimenteus® woorden.
Ik wendde mij weer om naar de Ba-
lijvige boekdeel van den heer Hollestelle
bevatten mede ©enig© bijzonderheden, die
men misschien met genoegen liezen zal.
Vigr kaarten van zuidelijk Zuid-Beveland
lesr# enkele platen versieren het werk.
L.
Te Weenen verluidt, dat prins Frans
Jozef van Braganza een verloving met
juffrouw M. van der Bilt zal aangaan.
Van der Bilt is op het oogenblik t© Wee
nen, om de zaak, die al lang hing, in
orde te brengen.
De prins is een petekind van keizer
Frans Jozef, 27 jaar oud en de zoon
van den hertog van Braganza, die on
langs zijne aanspraken op den Portugee-
schen troon heeft opgegeven.
Men zegt, dat het Weensche hof zijn
zegen op de verbintenis heeft gegeven
en dat juffrouw van der Bilt 144 mil-
lioen gulden ten huwelijk zal meebrengen.
Uit Petersburg wordt gemeld, dat die
28-jarige zoon van Skadotski, den adels-
maarschalk in het district Cherson, zijne
23-jarige vrouw na een echtelijken twist
doodgeschoten heeft. De vrouw laat drie
kleine kinderen achter. De moordenaar
is dadelijk gevangen genomen.
De jonge Skadofski heeft al een lang
zondenregister. Onlangs heeft hij nog in
een opwelling van drift een werkman
neergeschoten en verscheidene personen
gewond. Zijn invloedrijke vader heeft
echter een gerechtelijke vervolging tegen
hem weten te onderdrukken.
Te Mandeville, in Louisana, is Zon
dagavond ©en passagiersboot met geweld
tegen een aanlegsteiger opgevaren, waar
op 200 menschen stonden te wachten. De
sieiger bezweek en de menschen vielen
in het water. Negentien menschen ver
dronken en dertig of veertig werden ge
wond.
De Temps heeft een hoofdartikel over
de millionaire. „De namen der in "heel
de wereld meest bekend» Amerikanen zijn
niet die van Poe of Whitmann of Whistier
of Sargent, maar die van Carnegie, Rocke
feller, Vandcrbilt, Pierpont Morgan". En
Chauchard wordt naast hen gesteld.
Maar het artikel (is toch eigenlijk ge
schreven naar aanleiding der gilt van
Carnegie, de gift van vijf millioen francs
om in Frankrijk een fonds te stichten
ten bate van menschen die daden van
heldhaftigheid hebben verricht.
De Temps drukt den brief van Carne
gie over. Het Hero Fund heeft prachtig
gewerkt in Canada, in de Vereenigde Sta
ten en in Groot-Britannië, Carnegie wil
het uitstrekken tot Frankrijk.
'tGeld ligt al in de Fransche Bank;
er zal een openbar© instelling gesticht
worden, die Carnegie-Fonds zal heetien.
rones, die sprak
„Is bet uit beleefdheid voor Mr. Tyr
rell's nationaliteit dat ge u te zeer in
Shakespeare verdiept hebt van, avond,
om uw vrienden in het gebouw op te
merken, heer Von Lindheim?"
Ik zag duidelijk, hoe hij een poging
deed, zyn bezorgdheid van zich af te
zetten, terwijl hij antwoordde:
„Neen toch niet: Ik mag op zoo'n ul
tra-beleefdheid geen aanspraak maken.
Harff is op zijn best van avond."
„U geeft uzelf daar een slecht ge
tuigschrift als /diplomaat, heer Von,
Lindheim," sprak Graaf Furello, „door
te bekennen dat een uitstekend acteur
u kan aftrekken van het werkelijke teven
om u heen."
Hij zeide dit zeer vroolijk, bijna schert
send, maar zijn toon van goed humeur
en zijn lach waren blijkbaar niet op
recht; achter zijn gemakkelijke manier
van spreken vermoedde men een duis
tere bedoeling. Hij was een man, voor
wien ik in ieder geval op mjjh hoede
zou zijn.
VII.
Souper b(j de Barones.
De Barones VToeg ons te soupeenetnl
te harent, na de voorstelling, en wilde
van geen weigering haoren.
„Ik heb bet maar aangenomen," zei
Von. Lindheim later, „daar hot eon goad©
Binnen enkele dagen zal de commissie
van beheer zijn samengesteld.
De Zeppelin-opgewondenheid heeft de
rust van veel gemoederen verstoort. Een
enkel staaltje naar de L. N. N. In een
familie te Leipzig vierden een aantal
gasten den doop van den eersten zoon,
den stamhouder dor familie. Om een uur
begon do feestmaaltijd. Toen de soep zou
worden opgediend stormde een der laat-
komendo gasten naar binnen met den
uitroepZeppelin is zoo juist op de Mess-
platz geland. Alles vloog op en hintten
een minuut bevonden zich alleen nog
de weenendo moeder, de schreiende zui
geling en de kijvende kok in het feest
vierende huis.
Baas boven baas. Iemand verbelde
in gezelschap een verhaal van een man,
die geopereerd was en in wiens dichtge
naaide wond een lepel was achtergeble
ven. Er ward iemand in 't gezelschap
onder het verhaal doodsbleek. Alen vroeg
hem, wat er aan haperde.
„Och", zeide de man, „ik ben ook voor
een poosje geopereerd en toen de dokter
me nog eens kwam opzoeken, hoorde ik
van hem, dat hij zijn paraplui kwijt was".
Geheimen van (Inn Bosporus.
Aan het „Liverpool Journal of Commerce"
heeft een scheepsofficier, die de jongste
gebeurtenissen in Turkije heeft bijge
woond, de volgende opzienbarende mede-
deelingen gedaanDam 30 April zijn twee
duikers voor het een of ander doel in
den Bosporus neergedaald. Zij bericht
ten, dat die bodem van den Bosporus
met skeletten bedekt is. Eén van de beidé
duikers is tengevolge van den verschrik-
kelijben aanblik waanzinnig worden.
Een jacht dat onlangs in de nabijheid
van die plaats ankerde, dead een soort
gelijke ontdekking. Toen de bemanning
het anker naar boven haakte, bemerkten
zij, dat er zich twee lijken aan den arm
van het anker bevonden.
Een dierentemmer in de nabijheid van
Düsseldorf heeft dezer dagen een zeer
teigenaardigen autotocht gemaakt in ge
zelschap van een zijner leeuwen, die hij
aan ©en riem vasthield. De leauw stond
met zijn voorpooten op een der zitplaat
sen nacht in den auto en scheen met
groot genoegen deel te riemen aan de
snelle vaari, tot schrik der voorbijgangers,
In de straten van Düsseldorf werd de auto
aangehouden door politieagenten, omdat
de auto geen veilige aisluitingsplaats voor
zulk gezelschap aanbood. Wegens het ge
vaarlijk gezelschap werd ook van eene
inhechten.sneming afgezien. Maar een ge
peperde strafvordering zal den dieren
temmer wel spoedig bereiken.
Smak el ij k etem. Het echtpaar Zie-
kow beheerde een groot restaurant aan
den Havei, bij Heiligensee, een der heer
lijkst© plekjes buiten Berlijn, waar zomers
gelegenheid is, om den Graaf een wenk
te geven met betrekking tot dat ellen
dige duel. Hij is een soort van vertrou
weling van den Kanselier."
„Hij is piet zoo gemakkelijk, als hij
er uit ziet."
„Neen, dat nu juist niet. Furello is
geen man om mee te spelen. Als hij
dat was, zou Rallen-Skin hem niet kun
nen gebruiken. Maar ik heb het altijd
heel goed met hem kunnen vinden."
Er kwamen eenige anderen in do loge
en wij gingen hoen, nadat de Barones
ons nog eens had laten beloven, met
haar te soupeeron, „Ik zal gaan na
die gerechtzaal-scène," sprak Von Lind
heim, toen wij naar onze plaatsen terug
gekeerd waren, „on Szalay gaan vertel
len, hoe tde zaken staan. Arme kerel,
ik vermoed, dat hij «r slecht aan toe
is. Alaar toch heb ik nog hoop, die be
spottelijke zaak bij te leggen. Als ik hier
niet .terug kan zijn tegen hot eind» van
de voorstelling, zullen wij elkander weer
zien bij de Barones, Wienerplatz No. 1,
bet groote huis op den hoek.
Daar ontmoeten wij elkander dan ook
later, want hij kwam niet terug 'in de
schouwburg.
We waren zoowat met ons twaalven
aan het souper en het was vroolijk ge
noeg, toen de champagne een paar beer
rond gegaan was.
duizenden heentrekken om te genieten varl
lucht, water en bosch.
Het echtpaar is nu veroordeeld. Zij tot
500 mark boeten en 3 maanden gevange
nis, hij tot 500 mark en één maand ge
vangenis.
Omdat voor al het eten en drinken
vuil Havel-water gebruikt, werd, dat in em
mers uit de rivier geschept werd. Groote
stukken dood© visschen, planten, kikker-
brood wipte man met de hand eruit. De
emmers werden ook gebruikt om de dweil
in uit te spaalen, waarmee da grond en
©en nuttige gelegenheid gedaan was. De
soepketel was tevens vuile waschketel.
In 'de mand, waarin brood en koek werd
bewaard, had eens een kat moederweelde
gesmaakt. Later huisden er muizen. En
om de muizen te verjagen een hond.
In de melk die a 15 cent per glas
verkocht werd dreven dood© muizen,
zoadat de meiden weigerden die melk te
drinken. Waarop mevrouw Ziekow zei
„Voor die Berlijners is ze nog goad ge
noeg".
Deze de voorzitter van de recht
bank vond deze qualificatie „zwijnerij"
bad reeds twee jaren geduurd
Bergongeluk. Vier Fransche Alpi
nisten, Gérard, Bonroux, Tapette en Zian-
dré en twee Italianen, vergezeld van twee
gidsen, beerden, naar de „Stampa" meldt,
terug van een moeilijke beklimming op
de Gran Drente, een gevaarlijke top van
de Zeealpen. Eensklaps braken de koor
dien waarmee zij aan elkander gebonden
waren en de reizigers vielen van een
vrecselijke hoogte naar beneden. De vier
Franschen werden dood opgenomen. De
twee Italianen waren doodelijk gekwetst.
De twee gidsen waren er in, geslaagd
zich aan ©en rots vast te klemmen, en
zijn slechts licht gewond.
Een Russisch ©delman is op zijn land-
good bij Tiflis roet heel zijn gezin door
gewapende roovers vermoord. Het was
prins Dsjawakaf die te Dsever een uitge
strekt landgoed bezat. Op een avond werd
't kastaal overvallen door een rooverbendj©
|©n zoowal de prins als do prinses als al
ld© andere huisgenooten (de dochter en de
moeder van den prins benevens zeven
bedienden) werden doodgeschoten. Alles
wat slechts eenige waarde had werd door
de roovers meegenomen.
In het armhuis te Althenheim, in West
Virginia, is een baronas Lagenfclt opge
nomen, die eens ean fortuin van vjjf mil-
lioen dollars bezat, dat haar lichtzinni
ge echtgenoot geheel heeft opgemaakt. Zij
had drie weken geleden haar laatste geld
uitgegeven en werd in haar schamele wo
ning in do diepste armoede aangetroffen.
Haar vrienden brachten 500 dollars bijeen,
waarmee zij voor haar verdere leven in
bet armenhuis bezorgd is.
In 1884 was het huwelijk van de ba
rones, een juffrouw Daty vain zichzelve,
te Pittsburg met groote praal gesloten.
„Wat verschrikkelijk van dien armen
Orsova," merkte iemand op.
„0 ja, die arme man," zei de gast
vrouw. „Ik mag er niet aan danken. Het
is te verschrikkelijkte 'denken, dat ik
een uur te voren nog met hem gswalst
heb. Te dansen met ee,n man, die al half
dood isZij affecteerde een lichte
huivering.
„Hij zou een uwer gasten geweest zijn,
van avond, niet waar?" vraagde Furello.
„0 ja, dat is waar. Wie kan vermoe
den, taan hij mijn uitnoodiging aannam,
dat hij wist, dat hij lang te voren dood
zou zijn!"
„Weet iemand, welk© reden hij' had.
voor zelfmoord?" vroeg pan dame naast
Furello hem.
De Graaf haalde de schouders op. „Er
is nog niets uitgelekt. Alaar het is dik
wijls onmogelijk met zekerheid te zeggen,
welke motieven tot zoo'n daad geleid
hebben. Er is niets zoo ontoerekenbaar,
ien .onverklaarbaar als de geest van ean
man, die neiging tot zelfmoord heeft. Ren
plotselinge ingeving js genoeg, om den
crisis te weeg te brengen. Wie weet?
Ik voor mij zou niet veel hechten aan
het motief."
(Wordt vervolgd.)
