LUM Lohman I iijtier ntenisse, IER aan Kloosters en Kloosterlingen. No. 68 Zaterdag 12 Juni 1909 Vijfde Jaargang. Dit immer toestaat mt twee Waden. EERSTE BLAD BUITENLAND, UIT ZEELAND. d en Oranje" het bestuur. |LST. ?hten. II AS. Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VflllDAGAVOHD. BINNENLAND. 1 DER TWEEDE KAMER Zeeland. Iitholieke Kies- I CANDIDA AT O UI SE 0 01 J UI kiezers worden o „Goes", g i>EN DRIES Pz. O» DRIES Pz. 'WliliDË KAMER der l'ereeniging met bijna de heer Iers aanbevelen, pi a s geldt, het al dan srie Heemskerk en het [nipperen. Bestuur Paart, Voorzitter. ■tens, Secretaris. 1ÖL3T deelt mede, dat ^ffende de a. s Kamer- 1 uitgaan, door hetzelve de R K. Kiezers aan |inderzins, Bestuur, aart, Voorzitter, tens, Secretaris. -ereeniging „VREEST strict Hontenisse i lid der 2e Kamer in aftredend lid re heeft vertegenwoor- /an ons land en volk, in- lestuur, Voorzitter. ULDER, Secretaris. Jr., Penningmeester. Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers k contant- 0.05 Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraat C 209, GOES. Reelaraeberiebten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 16 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X oerefcend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct A contant Het Tweede Blad wordt den abonné's te Goes, het Westelijk deel van Zuid-Beveland, Walcheren en Zeeuwsch-Vlaanderen eerst hedennacht verzonden. ——I——— Die heer Kellenaers van Meerlo heeft voor leenige dagen in „do Tijd" aemigp. getuigenissen verzameld over kloosters en kloosterlingten. „De kloosterlingen zijn luie en on nutte menschen. Zij Jeiden op kosten van 'tvolk leeai gemakkelijk leventje. Het geld der kloosters is oen dood kapitaal. Een uitzondering maken hoogstens de orden, die zieken verplegen", wordt gezegd. Wanneer in een café, salon of spoor wegcoupé een troepje „moderne ver lichte" menschen bij plkaar zijn en het loopt ovier katholieke aangelegenheden,, dan is het bijna zeker, dat vooral de kloosterorden op deze of soortgelijke! wijze er van. langs krijgen, vooral als men toevallig op straat of op 't perron een pater of zuster gezien heeft. Nu zou men over deze en dergelijke praatjes de schouders kunnen ophalen, >vare het niet zoo treurig, dat menschen, die aanspraak maken otp ontwikkeling, zoo weinig ge zand oordeel blijken te bezitten oin da kloosterorden rechtvaardig te behandelen. Hiier volgen eenige getuigenissen van bekende met-Katholieke geleerden. Die protestantsche geschiedschrijver Leo pold Ranke schrijft: „Die groote wilder nis, die sedert Caesar's tijd Germanja bedekte, moest eerst doorbroken woz-den en daartoe heeft niets meer medege werkt dan de kloosters, die tegelijk bet middelpunt vormden voor da lilterarische kuituur, die zich sedert dien tijd on onderbroken beeft uitgebreid." Vooral eigenaardig is ook de uitspraak van den pratestantschen geteerde Levin Schücking over de wereld- en ordesgees telijken. Hij zegt, dat de clerus „als be waarder der geestelijke elementen, als bezitter der wetenschappelijke ontwikke ling en als beschermer der geschiedkun dige overlevering in den tijd van den achteruitgang van wetenschap en bescha ving door zijn universeele wereldaan schouwing er toe heeft bijgedragen, de Germaansche stammen te gewennen aan de gedachte der politieke eenheid en ze geestelijk met elkander te verbinden." De bekende Luthersche theoloog Fr. Ovierbeck verklaart in een geschrift ovier „de christelijkheid onzer hedendaagschie theologie" pagina 49: Nog zekerder is het feit, dat sedert de 14e eeuw niets groots in de Kerk leeft of geschiedt, dat niet uit het klooster is voortgekomen of in ieenig verband met het klooster staat." De vrijzinnige Fransche geschiedkun dige G. Taine schrijft over de kloosters: „In de kloosters bewaarde de Katholieke Kerk die vruchten van den menschelij- ken geestDe latere rijkdom dier kloos ters is niets anders dan een tribuut van dankbaarheidde grootheid van dezen rijkdom doet ons erkennen, hoe groot de weldaden waren, die de kloosters aan bet valk bewezen hebben." Ook de Fransche geteerde A. Thierry zingt den lof der kloosterorden: „De ab dij was niet slechts een oord van gebed ■en overweging, maar een open toevluchts oord voor het onderwijs der barbaren. Dat toevluchtsoord voor boeken en we tenschappen omsloot werkplaatsen van allerlei aard en zijn landbouw was een model." Ook nog heden ten dage worden overal, waar dit niet door de vijanden der Kerk door .dwangwetten onmogelijk wordt ge maakt, in, de kloosters wetenschap en kunst beoefend, of wel de monniken en kloosterzusters zijn op sociaal gebied werkzaam, geven onderwijs, houden, zich bezig met landbouw, ztekenvierpleging enz. In zijn boek „Das deutsche Gewerbe- wesen schrijft verder Mascber„Men mag terecht veronderstellen, dat de kloos ters de leerscholen van de kunstvlijt zijn. geweest en dat ,op deze plaatsieni het eerst de kunst uit. het handwerk ont sproten is." Van de Benedictijnen zegt de probestant- sch-e geschiedschrijver Gregorovius: „Do Benedictjjnen werden de teerlingen van landbouw, handwerk en wetenschappen iri vele landen van het avondland." Hierbij sluit zich aan de natianaaloeko- noom W, Roscher, protestantsch profes sor in Leipzig. Hij schrijft: „Alle* ont wikkelde landbouw is van de kloosters uitgegaan. Gelijk zij de schalen der gees telijke kennis warén, zoo werden zij ook scholen van werkelijke beschaving." Veelzeggend is ook de uitspraak van den grooten Goethé, toch waarlijk geen Katholiek. Hij zegt: „Wetenschappelijke instellingen hebben nog het uiterlijk van de kloosters, omdat in zulke, vrome plaat sen de studie het eerst plaats en rust vond." Bekend zijn de talrijke lofsprakenvan den grooten dichter en philosopf Her der op de kloosters vooral der Benedic tijnen. Hij zegt aa.„Nog moet ik de eene en eerste orde noemen, die in het avondland doordrong, n.l. de Benedictij nen, die deze landen gedeeltelijk ont gonnen hebben 1 Ook op alle gebied der literatuur deden zij', wat kloosterlingen' maar leenigszins doien kunnen..... De Benedictijn, Gregarius de Groote alleen, deed meer dan tien geestelijke en wereldlijke heerschers doen konden; ook het behoud der oude kerkmuziek, diie zoo veel invloed gehad heeft op 'tmienschie- lijk gemoed, zijn wij den Benedictijnen: verschuldigdDat in de tijden van algemeene onzekerheid de tempels en kloosters,,de heilige toevluchtsoorden van stille vlijt en handel, van akkerbouw, kunsten en handwerk waren, is evenmin te loochenen. Geestelijken stichtten jaar markten.Kunstenaars in handwerk trokken naar de kloostermuren en zochten daar bescherming en toevlucht voor den adiel, die allen, tot lijfeigenen wilde ma ken. Monniken beoefenden landbouw met eigen of vreemde hulp. Over de liefdezusters is bekend het woord van Voltaire: „Wellicht is er op aarde niets verhevenere dan het offer, dat het zwakke geslacht in zijn schoonheid, jeugd en vaak hooge geboorte brengt om in de hospitalen de grootste menschelijka ellende te verzachten, wier aanblik zoo vernederend is voor onzen trots en zoo terugstootend voor on's gevoel." FKAA'HRIJK Dat het ongeloof in de Republiek groote afmetingen heeft genomen en de verschrik kelijke gevolgen daarvan op verschillend terrein des levens zichtbaar zijn, is voldoen de bekend En in stede van terug te kee- ren of althans een oogenblik stil te staan, gaat men voort op het hellende vlak. De gevolgen van het „Uttdooven van de lichten des hemels" kunnen onmogelijk uitblijven. Dit zal zich wreken in de geschiedenis. J Hoe de verderfelijke tijdgeest voortwoe kert, moge blijken, uit de volgende klacht, welke voorkomt in de te Parijs verschij nende „Archives Israélites"„Om de leeg- ten te vullen, die heel het roemrijk gt-stiohl dreigden te ontvolken, waar onze rabbi's worden opgeleid tot den geestelijken stond, heeft men zich heel wat inschikkelijker moeten toonen dan vroeger. Men heeft de oude, strenge voorschriften moeten tempe ren en matigen, men heeft metgehuichel de welwillendheid alle leerlingen moeten opnemen, die van verre kwamen, Russen, Rumenen en Oosterlingen van allerlei slag". Het Joodsche orgaan wijt deze voor de Joodsche belijdenis noodlottige feiten aan het doorwerken van den modernen tijd geest en aan het godsdienstlooze onderwijs op de openbare scholen van Frankrijk ge geven, en gaat dan voort„De diepere oor zaak is voorts de onverschilligheid van bet publiek ten opzichte van den godsdienst. Men spreekt niet meer van belijdenissen en van geloof, men spreekt niet meer van afval of schisma, men maakt er zich in de verste verte niet over bekommerd. Deze klacht van Joodsche zijde teekent mede den diep treurigen toestand, waarin de republiek ziih bevindt En wat de Jo den ondervonden, ondervindt zoowel de Roomsche als de Protestansche Kerk. Er heerscht een felle vijandschap tegen God. Bijna eiken dag wordt er melding ge maakt van bet doorsnijden van telegraaf- draden en telefoondraden. Nu weer komen desbe treffende berichten uit de buurt van Nancy en Marseille. Ook op de spoorlijn Parijs- Lyon heeft men getracht de draden te vernielen. De gendarmen te Auxeries heb ben een tweetal individuen gearresteerd, dat sterk van deze sabotage verdacht wordt. Naar aanleiding van dit vernielingswerk schrijft de beruchte leider der anti-militai- ristiBten Hervé in zijn blad la Guerre sociale" het volgende „De vernietiging der telegraafdraden is een ernstig teeken, waardoor bewezen wordt, dat de revoluti onaiie elementen in het gansche land zich vereenigen en organiseeren Indien er op de Pinksterdagen in één nacht meer dan 50 telefoon- en telegraafdraden werden doorgesneden, moet men wel aan afspraak denkeü." BELGIË Gisteren, 10 Juni was het 25 jaar aelede-. dat het liberale ministerie in België vie waarmee het Katholieke bewind is begonnen. ULEIA' - 1 1.1 Niemand heeft meer verguizingen onder vonden in den loop der eeuwen, dan de katholieke priester, en geeu land is er thans, waar hij zoozeer aan de openbare verachting wordt prijsgegeven, als Frankrijk; weteu, een journalist vau een der leidende organen, vau een blad dat de politiek van bet bloc verdedigt, dat mede heeft gewerkt aan de uitdrijving der religieuzen, heeft zich naar Klein-Azië begeven, naar bet tooneel der gruwelen, die daar door Mo- hamtuedaansch fanatisme werden aange richt. De lezers wilden daarvan wel het een en ander vernemenzulk een „echt" drama te lezen is altijd interessa' t, en misschien zou tevens kunnen worden geconstateerd, hoe toch Ook wel het onverstand der reli gieuzen aanleiding had gegeven tot gerecht vaardigden toorn der Mohammedanen. Zoo begaf zich onze collega naar Adana en begon zijn onderzoek. Hij trof een vrouw aan, die het geheele vreeselyke bloedbad had bijgewoond en daarvan in bijzonderheden wist te verhalen Het was een ontzettende toestand. Nadat des avonds te voren reeds de moordlust had gewoed, had de nacht een wapenschor- sing gebracht en tal van gewonden zochten een schuilplaats in de kerk, waar ze over den vloer in dof kermen lagen verspreid. Hierop werd 'den volgenden morgen de eerste nieuwe aanval gericht. Er was een oude vrouw die door do Turkrn was ge dwongen, haar geloof te verloochenen en daarop nog gruwelijk door hen mishandeld werd. Er waren er, wien alle beenderen waren gebroken met zorgvuldige zorg, het leven zelfs niet uit te blusschen, opdat de marteling langdurig zou zijn. „Een afgrijzen, dat men niet kan be schrijven beving ons, mijn echtgenoot en mij, zoodat we het niet konden uithouden en dat we ons onmiddelijk moesten ver wijderen. Nauwelijks hadden we de kerk verlaten of de beschieting brak uit, lang en voortdurend, vlak bij ons Wij borgen ons in eene open deur die we vonden. Het was die der Fransche Paters, waar reeds vele Armeniërs een schuilplaats had den gevonden. „De Paters, vanaf het oogenblik der moorden, hadden geen oogenblik geaarzeld. Niet denkend aan het vreeselijk gevaar dat boven hen hing, hadden ze als Chris tenen het huis geheel opengesteld, zelfs niet gewacht tot aan hun poort werd ge klopt." En bij de Zusters was het evenzoo ge gaan, met dit verschil nog, dat haar klooster tegen een te wachten aanval niet de minste sterkte bood. En zulk een aanval, die anders op Fran- schen wel achterwege zou zijn gebleven, was nu te vreezen, omdat aan de gehate Armeniërs gastvrijheid was verleend Pater Sabathier besloot ten slotte haar te gaan troosten, raden, helpen als 't kon. Een kort afscheid en toen dwars door het vuurhij bereikte zijn doel maar met een kogel in de zijde. Het Zusterklooster bleek te moeten wor den ontruimd tegen het geweervuur en de rondom gestichte branden was niets te doen. Wanhopig vroegen de vluchtelingen zich af wat te doen. Toen stelden zich de beide paters nog een was er onder het oog der schietende benden heen gegaan en de vier en twintig Zusters voorop, om de arme vervolgden te beschermen. RUSLAND Nu weer mevrouw! Men schijnt in Rusland het echtpaar Stössel bet leven ondragelijk te willen maken. Pas is de ver dediger van Port Arthur begenadigd en op vrije voeten gesteld, nadat hij tot loon voor zijn zwaren oorlogsdienst en het ver vullen van zijn hopelooze taak niets dan ondank en gevangenisstraf had geoogst, of nu moet mevrouw Stössel het weer ont gelden Aan het Parijsche „Journal" wordt n.l. uit Sint Petersburg geseind, dat het Rus sische Roode Kruis besloten heeft mevrouw Stössel te vervolgen wegens het verdonke remanen van 18U00 roebels tijdens het be leg van Port Arthur. Dat deze vereeniging nu pas tot dit besluit komt 1 H. M de Kouingin heeft Woensdag in tegenwoordigheid van Z.K.H. Prins Hen drik, in gehoor ontvangen de leden vau de Eerste Kamer der Staten-Generaal, ter aanbieding en corps van het adres van gelukwenschiug bij de geboorte der Prinses. H. M. heeft op het adres het volgende geantwoord „Mjjne HeereD, „Het is Mg tot eene groote vreugde van de Eerste Kamer der Staten-Generaal de betuigiug te ontvangen van hare dankbaar heid, bij de voorspoedige geboorte van Ouze Dochter. „Ik dank de Eerste Kamer voor de verzekering van hare wenschen en gebeden, en vvor de bigde hope, welke haar vervult, nu het God behaagd heeft aan Mijn geslacht eene nieuwe telg te schenken." Des middags te 6 uur werden de leden van den Raad van State en te 5 uur 30 die der Algemeene Rekenkamer door H. M. de Koningin ontvangen. Gister te 2 uur was er audiëntie voor de leden der Tweede Kamer, voor hetzelfde doel, en te 5 uur voor die van den Hoogen Raad. H. M. de Koningin naar Engeland 7 De Londensche correspondent van de Birmingham Post ,z,egt, dat H. M. de Koningin van plan is .in den herfst naar Engeland te gaan, waar H. M. ongeveer twee weken als gast^ vaa, haar .tante, de i.v.'i'mfGlaremont bij Hertogin van AlbSïjj;,1 Esher zal vertoeven. Uit zou de eerste maal zjjn dat H. M. in Engeland kwam, sinus haar Troons bestijging. Als kind is zij verscheidene ke.eren daar geweest. Het bezoek, waarbij H. M. hoogstwaar schijnlijk zal vergezeld worden door de Koningin-Moeder, zal, volgens den corres pondent, geen officieel karakter dragéu. H. M. zal niet naar Londen gaan, maar waarschijnlijk op Windsor een twee- of driedaagsch bezoek aau het Engetsche Koningspaar brengen. Iets over de antithese. Niemand minder dan mr. Troelstra heeft in het debat met prof. Van Hamei in District Amsterdam III den liberalen verweten, dat zij misbruik maken van de antithese; hjj, zelf linker man, voelt voor dat gedoe, 1 lijkbaar, niets. Volgens het verslag van de „N. Rott. Ct." heeft mr. Troelstra 0. a. gezegd „Oorspronkelijk door de kerkelyken iBgevoerd, heeft men van vrijzinnige zijde niet nagelaten de antithese aan te wenden. Dr. Kuyper wordt als boeman gebruikt. Met hem hebben de vrijzinnigen in 1905 goede zaken gedaan. Spr. aarzelt niet om hier als zijn vaste meening uit te spreken, dat dr. Kuyper niet weer aan de regeering zal komen. Men wenscht van chris telijk historische zijde Kuyper niet. Het bestaan der coalitie zou dan in gevaar komen, en waar zoo de toestand is, daar noemde spr. het standpunt der vrijzinnigen ten opzichte der anthithese niet zuiver. Men wil van haar niets weten, maar laat niet na op haar te klaploopen." Aldus kan de strijd niet zuiver worden gevoerdde politiek wordt vervalscht en tot onvruchtbaarheid gedoemd De toestand is hier juist geteekend. Prinses Juliana. Naar wij uit goede bron vernemen, zal de lijfarts van H. M. de KoningiB, dr. Roessingh, zich in verbinding stellen met den speciaal voor kinderziekten practisee- renden geneesheer directeur van het kin ziekenhuis te Utrecht, dhr. Haversmidt, om in overleg met dezen geneesheer de belan gen te behartigen van de gezondheid van de jonggeboren Prinses Juliana, welke gezondheid in alle opzichten reden tot te vredenheid blijft geven. Goes. De algemeene vergadering van „Han delsbelangen" benoemde tot afgevaardigde naar het congres van den Middenstands bond, op 13, 14 en 15 Juli a. s. te Amster dam te houden, den heer P. Oosterbaan. Dezelfde vergadering besloot indien mo gelijk een eolleetief bezoek te brengen aan de Middenstandstentoonstelling, die dezen zomer in het Paleis voor Volksvlijt aldaar wordt gehouden. Te dien einde zal bij de leden van „Han delsbelangen" een lijst tot deelneming cir- culeeren. Bij gunstig weder boopt „Enphonia" a. s. Dinsdag 15 Juni een volksconcert te geven in de tent op de Groote Markt. Middelburg. Op de door het Burgerlijk Armbestuur opgemaakte voordracht ter benoeming van een gemeente-geneeskundige zijn geplaatst de heeren dr. H. Beilingh te Amsterdam, en A. Starcke, arts te U fa- bergen. Burg. en Weth. stellen aan den ge meenteraad voor, aan de firma Bosman en Van Goozen te verkoopen het gebouw der voormalige meestoof, voor den prijs van f 3770 voor wat betreft het gebouw en van f 1.25 per M- van wat betreft het onbe bouwde gedeelte. Vlissingen. Door de Kon. Soherpsehutters- vereehiging „Vlissingen" is heden bericht ontvangen dat haar van rijkswege een subsidie van f 100 is toegekend voor den door haar van '26 Juni lot en met 6 Juli te houden nationalen schietwedstrijd, ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan. („VI. C."> Voor het Belgisch loodswezen alhier is aangekomen, een nieuwe alhaaikotter, en wel „No. 20." Door Burg. en Weth zijn aan den gemeenteraad aangeboden de concept-voor waarden waarop aan de stoomtram Vlissin gen—Middelburg concessie wordt verleend voor electriciteit in de gemeente Vlissingen, zoowel voor licht als beweegkracht. De concessie loopt tot 30 Juni 1935. Gisterenavond zijn bij wachtpost 66 dicht bij het station alhier twee goederen wagens ontspoord. Doordien de wagens nog een eind werden meegesleept werden de wissels aanzienlijk beschadigd, terwijl ver der de draden van de veiligheids-signalen werden gebroken. Heinkenszand. Dinsdagavond werd de arbeider P Loens, op het veld aan den arbeid zijnde, plotseling onwel. Daar hij niet in staat was huiswaarts te keeren en geen hulp in de onmiddelijke nabijheid was, moest hg eenige oren op het veld vertoeven. Thuis gekomen werd onmiddellijk de dokter gehaald, die eene operatie noodig oordeelde, waartoe hij naar het dorpszieken huis werd vervoerd. Gistermorgen is hjj aldaar overleden. Bij den landbouwer M. de J. alhier hebben zich in den laatsten tijd enorm veel ratten in diens schuur verzameld om daaraan een einde to maken, althans daartegen maatregelen in het werk te stel len, was hij op het rdee gekomen zijn dorsch- vloer eens flink te bestrooien met mais, om daarna met een van zjn knechten ge-

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1909 | | pagina 1