No. 22
Zaterdag 20 Februari 1909.
Vijfde Jaargang,
UIT ZEELAND.
GEMENGD NIEUWS.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Bij flit nummer Behoort een Bijvoegsel.
Belangrijke Datums.
Sprekers en Zwijgers.
RECLAMES.
Voor Bedden, Matrassen,
Ledikanten en Dekens,
Magazijn „BITTER", Goes.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
halt' drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Nu 15 Februari voorbij is, willen wij
de kiezers nog eens herinneren aan de
volgende voor hen belangrijke datums:
1 Maart: laatste betaaldag der be
lasting.
2 3 M a a r tter visieligging en verkrijg
baarstelling dier kiezerslijst en bijbehoo-
rende lijsten.
23 Maart tot en met. 15 April:
gelegenheid tot reclame.
Tot 21 April: ter visie-ligging en ver-
krijgbaarstelling der reklames.
Vóór 15 Mei: definitieve vaststelling
der kiezerslijst.
Zooals in het gewone leven, zijn er
pok in de Tweede Kamer sprekers
en zwijgers.
Zooals in 't gewone leven, worden ook in
de Kamer de „sprekers" ten troon ver
heven en de „zwijgers" als minderwaar
dig beschouwd.
Wie een keurige redevoering in de Ka
mer houdtj wie een minder keurige rede
van stapel laat loopen, mits hij maar
spreekt, is veelal de man.
Z w ij g e n d e Kamerleden zijn in de
verbeelding van velen slechts figuranten,
van welke men zich liefst zou ontdoen.
De zaak staat anders.
Eerstens brengt goede parlementaire ge
woonte mee, dat slechts de voormannen
van elke partij bij het algemeen debat het
woord voeren. Bij de onderdeelen plegen
dan gewoonlijk de „specialiteiten" onder
de Kamerleden, ieder bij zijn competent
onderwerp, te discussieeren.
Dat veneischt de goede gang van zaken.
Zonder deze stilzwijgend overeenge
komen regeling zouden onze toch al niet
korte Kamerdebatten worden verlengd,
zóó, dat er van vruchtdragende wetgeven-
den arbeid geen sprake zou kunnen zijn.
De beperking in zakelijke bespreking,
welke de Katholieke Kamerleden zich
weten op te leggen, wordt veel te weinig
op prijs gesteld.
Meermalen hoort men helaas ook in
eigen kring afbrekend spreken over
een Katholiek Kamerlid, dat, naar men
meent, ni-et genoeg spreekt.
Laat men toch onzerzijds overtuigd zijn,
dat de waarde van -een Kamerlid niet
gelegen is in het aantal kolommen, dat
hij in de „Handelingen" vult.
De kracht van een Kamerlid ligt elders,
dan in veelpraterij
Alleen vreemdelingen in ons Kamer-
Jeruzalem kunnen meenen, dat slechts „de
sprekers" bij uitsluiting de mannen zijn,
die in de Kamer iets beteefcenen.
In de onder-functies der Kamer, in de
Afdeielingen, als Rapporteurs,
hebben deze „zwijgers" menigwerf een
gewichtige rol vervuld; is hun oordeel
ten slotte het oordeel der Kamer ge
worden.
En waar nu allerwege klachten opgaan
tegen de langzame werking onzer parle
mentaire machine, daar mag wel met eere
worden vermeld de gepaste soberheid van
woord, die door onze Katholieke afge
vaardigden veelal wordt betracht.
Laat men het wèl bedenkenmen kiest
onzerzijds geen Christelijk candidaat om
zjjn welsprekendheid in de Kamer
daarvoor hebben we onze voormannen
maar men stemt den Reehtsc hen
candidaat wie hij ook wezen moge
voor het beginsel, dat hij in de Kamer
zal voorstaan, al is het maar enkel door
zjjn stem.
Mr. Van den Biesen en de Woningwet.
Nu De Tijd de rede, door mr. Van den
meson in de Eerste Kamer uitgesproken,
in hare kolommen opnam, beeft de heer
M. A. Zoetmulder aan dat blad bet
volgende geschreven, om bij de Tijd-
ezors met den indruk te wekken, dat op
\v ott-endamsoh-e Katholieke Sociale
eek die dwaasheden zouden gesproken
w' Eerste Kamerlid hem (den
TT. den ™ond leg(te-
7/m.ui, jWlltscl1'8 insPecteur der volksge
zondheid schrijft dan:
„Nu de rede van ml'. Van den Biesen,
onlangs in de Eerste Kamer gehouden,
waarin het door mij gesprokene op de
Rotterdamse!» Kath. Soc. Week belache
lijk wordt gemaakt, door opname in D e
T ij d in wijder kring bekend wordt, mag
ik zeker wel eenige ruimte in uw ge
acht blad verzoeken, ten einde bij de
lezers niet den indruk te laten, dat de
bezoekers der Rotterdamsche bijeenkom
sten zooveel onzin en dwaasheid zouden,
te slikken hebben gekregen.
Eenige kantteekeningen dus op de me-
dedeelingen van mr. Van den Biesen.
Het is niet waar, dal ik gezegd heb
Woningen mogen nooit tegen elkander aan
rusten.
Wel werd voor nieuwe woningen de
eisch gesteld, dat aan meer dan één zijde
open ruimte zijn moet en wierd het ver
band in het licht gesteld tusschen de lig
ging der woning, de luchtverversching
daarin en zuigelingssterfte.
Het is niet waar, dat aanbevolen werd
zooveel verhuurde verdiepingen zooveel
trappen
Wel werd gewezen op cis groote betee-
kenis van op zich zelf staande woningen
voor het gezinsleven en de opvoeding
der kinderen en aangeprezen werd beper
king van het aantal gezinnen, dat van
een zelfde trap moet gebruik maken, daar
waar door hoog© grondprijzen boven el
kaar geplaatste woningen onvermijdelijk
zijn.
Het is niet waar, dat door mij gespro
ken is over plafonneering en Ashes ibedek-
king van trappen. Dit onderwerp, bevei
liging van trappen tegen brandgevaar,
werd zelfs niet aangeroerd.
Het is niet waar, dat ik wenschte, zoo
vele aparte slaapplaatsen als er kinderen
in huis zijn.
Ten aanzien van nieuwbouw werd als
minimum eisch aangemerkt, dat de slaap
plaats van het echtpaar, de slaapplaatsen,
van de volwassen jongens en die van de
volwassen meisjes zich in verschillende
vertrekjes moeten bevinden, dat die eisch
in de verordeningen ook ten opzichte van
bestaande woningen zou zijn door te voe
ren, achtte ik vooralsnog onmogelijk en
sprak de meening uit, dat men zich voor-
loopig tevreden zal moeten stellen, wan
neer jongens en meisjes boven de 10 a
12 jaar niet gezamenlijk van één leger
stede behoeven gebruik te maken.
Hot is ni-et waar, dat ik gewenscht heb
oen wettelijk verbod van bet houden van
kostgangers.
Wel werd op het verderfelijke van bet
kostgangerswezen, in kleine woningen ge
wezen, terwijl middelen tot opheffing van
misbruiken en de oprichting van tehuizen
voor jonggezellen ter sprake kwamen.
Het is niet waar, dat, volgens mij, al
koven en bedsteden weg moeten. Aange
toond werd het schadelijke en nadeelig©
van het bedsteden- en alkovenhuis als
typo van arbeiderswoning; aangedrongen
op het breken met de te dien opzichter
heerschende sleur en het doen verdwij
nen van bepalingen in de verordeningen,
welke ieene betere indeelingen dor wo
ning in den weg staan.
Het is niet waar, dat plaatsing van
luchtkokers op alkoven en bedsteden is
besproken, nog veel minder aanbevolen.
Hoe kan het bestaan, vraag ik mij af,
dat mr. Van den Biesen te goeder trouw
zooveel onwaars mededeelt? Als oorza
ken daarvan meen ik te kunnen aan
stippen
verwarring van het gesprokene te Rot
terdam met hetgeen ergens gelezen werd
of elders gehoord;
verwarring van voorschriften voortaan
bij nieuwbouw te stellen met eischen be
treffende bestaande woningen
het zich uitsluitend bezig honden met
Amsterdamsohe toestanden, terwijl de
voordracht ging over den toestand in het
geheele land;
en eindelijk het alles beheerschend
streven om koddig te zijn, iets dat zon
der verdraaiing en willekeurige aanvul
ling van het gesprokene minder gemakke
lijk zou zijn gevallen.
Ik zou mr. Van den Biesen onrecht
doen met te veronderstellen, dat hij op
de hoogte is van het Woningvraagstuk.
Hij heeft ik hen er zeker van nooit
gebladerd in bet standaardwerk van dr.
Jager en kennis genomen van wat daarin
over overbevolkte woningen te lezen is;
hij kent het boekje niet „Bevolkingstoe
standen in het Zuid-Limburgschie kolen-
revier"; hij zal, ik geef het gaarn-e toe,
nimmer hebben gehoord van redevoerin
gen op congressen tegen geslachtsziekten
of van -mededeelingen, verstrekt door
hoofden van tuchtscholen en dergelijke
inrichtingen, waarin ter sprake komt het
verband tusschen te enge samenwoning
der gezinnen, de prostitutie en andere
allertreurigste vormen van diep zeden
bederf; hij vermoedt zelfs niet natuur
lijk dat ik hem een dorp zou kunnen
aanwijzen, waar vele kostgangers aange
troffen worden, o zoo'n net en; fatsoenlijk
dorp, en waar vier meisjes van ongeveer
zeventien-jarigen leeftijd moeder gingen
worden.
Had mr. Van :den Bies-en, met dat alles
op d-e hoogte, met kennis van zaken ge
sproken, dan was, ik twijfel er niet aan,
het grapje van Klein 'Duimpje hem wei
in de keel blijven steken".
Goes. Aangezien het blijkt, dat bij som
mige person-en de meening bestaat dat ook
de bank biljetten van f 10, dat zijn de
blauwgekleurde, vóór 1 April 1909 moe
ten worden, ingewisseld, wijzen wij er op,
dat dit niet het g-eval is.
Alleen d-e muntbiljetten van f10, dat
zijn de bruin gekleurde, en die van f 50,
wit met blauwen rand, zijn na 1 April
niet meer gangbaar.
Door het postkantoor alhier werden
in 1908 verzanden 7987 ;en ontvangen
10.264 aangeteekende brieven, gestort
39.762 en uitbetaald 29.038 postwissels,
ven-zonden 19.658 en ontvangen 18.435
postpakketten. Ter invordering werden
aangenomen 24.102 kwitanties.
Het aantal inlagen in de Rijkspostspaar
bank was 4263 en dat der terugbetalingen
1419.
Het aantal gestorte premiën voor de
Rijksverzekeringsbank beliep 895 en dat
der uitkeeringen 795.
Het bedrag van den zuiveren ontvang
was f62.044.195; de geheele geldelijke
verantwoording bedroeg f 1.629.834.01.
Middelburg In ©ene Dinsdagavond ge
houden vergadering van leden der coöpe>-
ratiev© verbruiksveneeniging „De Vooruit"
alhier, werd tot brood- en banketbakker
benoiemd J. Manhave.
Donderdagavond trad in „Ons Huis"
alhier als spreker op de heer H. J. Scholte,
adjunct-inspecteur van den arbeid uit Bre
da, niet het onderwerp „Kinderarbeid
en wetgeving".
In den breede behandelde spreker het
geen op bet gebied van wetgeving ter be
perking van den arbeid van kinderen be
neden de 12 jaar in ons land gedaan is,
en tevens de bezwaren, die door verschil
lende personen daartegen te berde zijn
gebracht.
Ook deed spreker uitkomen, dat nog
menigmaal de wet overtreden wordt, maar
hij constateerde met blijdschap, dat steeds
meer overtredingen worden geconsta
teerd, en dat deze zwaarder gestraft wor
den dan voorheen.
De voorzitter van „Ons Huis", de heer
Herman Snijders, was zeker de tolk der
aanwezigen, toen hij den spreker dank
bracht voor zijn onderhoudende rede.
Gisterenmiddag is op den Koudekerk-
schen weg een voor een wagen gespannen
paard op hol geslagen. 'Doordat de wagen
tegen een telefoonpaal terecht kwam,
werd het paard tot slaan gebracht. De 58-
jarige voerman werd van den wagen ge
slingerd, waardoor hij eenige wonden be
kwam en het sleutelbeen brak.
Vlissingen. De handelsvereeniging „Ge
meenschappelijk Belang" alhier, hield een
algemeene vergadering in het lokaal „de
Oude Vriendschap".
Tot bestuursleden werden herkozen de
heeren A. Husoti en N. Zandee.
Vervolgens werd het verslag uitgebracht
over de spaarkas, welke werd opgericht
1 September 1907. Verkocht werden van
af de oprichting tot 31 December 1908
39500 spaarzegels A 10 oent of totaal voor
f3950, terwijl werden ingekocht 32397
zegels of totaal voor f3239.70, zoodat op
1 Januari nog 7103 zegels in omloop
waren.
Ook werden mededcelingen gedaan be
treffende de werking van de onderafdee-
ling informatiebureau en incassobank,
waaruit bleek dat deze zeer gunstig werkt.
Daarna werden 30 aandeelen uitgeloot
der rentelooze geldleening van 1908.
De heer mr. H. J. Dijck moes ter, Com
missaris der Koningin, heeft het voor
zitterschap aanvaard van het eere-comité
bij gelegenheid der viering van het 25-jarig
bestaan van de Koninklijke scherpschut-
ters-vereeniging „Vlissingen".
Zooals reeds is gemeld, zal bij die ge
legenheid een National© schietwedstrijd
worden gehouden.
De heer G. F. Jaquet, werkzaam
op het kantoor der waterleiding alhier, is
tengevolge van de duisternis van een,
hoogen muur in het dok geloopen nabij die
petroleumterreinen, hij wist zich gelukkig
boven water te houden en werd op zijn
hulpgeroep door twee schippersknechts,
daar liggende met hun schuit, gered.
Uit goede bron vernemen wij, dat
Z. K. H. Prins Hendrik het voornemen
heeft op 23 Maart a. s. de De Ruijter-
school alhier te openen. De Prins zal hier
toe tegen den middag te Vlissingen aan
komen en nog denzelfdien dag naar die
residentie terugkieeren.
üp uitnoodiging van d© afdeeling van
„Onze Vloot" trad Donderdagavond in het
Concertgebouw als spreker op de heer
C. Aronsteiin, luit. ter zee 2e klasse, met
het onderwerp„De opleiding tot zee
officier".
D© vergadering was slecht bezocht; dit
was jammer, want de heer Aronstein
heeft de aanwezigen op aangename wijze
©en kijkje gegeven in het leven van den.
zee-officier van af de opleiding aan het
Kon. Instituut tot het verblijf aan boord
en op prettige wijze wist de heer Aron
stein zijn gehoor te boeien, vooral omdat
hot gesproken woord na de pauze nog met
lichtbeelden werd verduidelijkt.
't Is anders ©en treurig verschijnsel, dat
tegenwoordig alle vergaderingen zoo
slecht worden bezocht.
Om belangstelling te wekken behoeft
men waarlijk geen vergaderingen uit te
schrijven.
Een gasfitter, die bezig was met het
verrichten van werkzaamheden op de Bel-
lamykade, werd door ontsnappende gas
sen bedwelmd. Het mocht gelukken door
spoedige hulp hem tot bewustzijn terug
te brengen.
lerseke De beer P. da Veij, secretaris
en ontvanger dezer gemeente, is bij candi-
daatstelling herbenoemd tot lid van hiet
Hoofdbestuur van den Nederlandschen
bond van gemeente-ambtenaren.
Heinkenszand. Gisteren 18 dezer ver
gaderd© de Raad dezer gemeente, waarbij
alle leden tegenwoordig waren. Voorzitter
do burgemeester. Waar dit de eerste zit
ting was in 1909, spreekt, de voorzitter
bij de opening zijn beste wenschen uit
voor de leden. Notulen worden gelezen
en goedgekeurd. Diversie ingekomen stuk
ken worden overgelegd, waaronder goed
keuringsbesluiten van Ged. Staten van
rekening 1907 en begrooting 1909. Naar
aanleiding hiervan wordt besloten de akte
van borgtocht van den vorigen gemeente
ontvanger te doen rooyeeren. Aan dhr.
G. Meulenberg, onderwijzer met hoofd
akte, wordt op zijn verzoek tegen 1 April
a. s. eervol ontslag verleend, wegens be
noeming te Leiden. Een request tot uit
breiding van d© laad- en losplaats aan
het station 's Heer Arendskierke, door
landbouwers uit Wolfaartsdijk en 'sHeer
Arcndskerke, zal ook door den gemeente
raad bij den Direet.-Generaal worden ge
steund.
De hegrooting over 1908 wordt gewij
zigd door af- en overschrijving van f 198
op diverse posten.
Vervolgens wordt mededeeling gedaan
van een beslaand plan tot het aanleggen
van een waterleiding door Zuid-Beveland,
waaromtrent nadere gegevens zullen wor
den verstrekt.
De vergadering wordt daarna gesloten.
In deze gemeente breiden de maze
len zich zoodanig uit, dat door vele kin
deren de openbare school niet wordt, be
zocht.; do bewaarschool is gesloten tot.
1 Maart a. s.
Den hoer burgemeester alhier werd
dezer dagen een bedrag van f25 toege
zonden door de Directie der Brandwaar
borgmaatschappij, gevestigd te Zierik-
zee, filer uitreiking aan de brandweer
mannen, die zich bij den brand j.l. 17
Januari goed van hun plicht gekweten
hebben.
Donderdagavond j.l. gaf de fanfare
„Euterpe" alhier, in de goed gevulde zaal
van den heer C. Pieters hare tweede mu
ziekuitvoering in dezen winter. Behalve
eenige muziekstukken werd ook nog bij
afwisseling ©en tooneelstukj© opgevoerd,
benevens eenige voordrachten ten beste
gegeven. Alles liep goed van stapel, tot
groote tevredenheid der aanwezigen. Daar
na volgde een soort bal, waarvan het
jonge volkje gaarne gebruik maakte tot
laat in den avond.
Kruiningen. Dinsdag werd een doch
tertje van dhr. E. S. alhier met een bal
tegen het gezicht gegooid. Er was een
ernstige wonde, die door arts Kolff al
hier werd dichtgenaaid. Weer een treffend
staaltje van onz© lieve straatjeugd.
Hulst. Alhier viel verleden week d© heer
Gijsel, aannemer aldaar, van een ladder
en brak zijn heen. Thans is hij aan de
gevolgen van dien val overleden.
Stoppeldijk. Bij een landbouwer heeft
men des nachts de zoogenaamde bqkkeet,
bij het woonhuis staande, letterlijk leeg
gestolen. Tot de tabakspijpen toe, die er
lagen, heeft men meegenomen.
„Prov. blad" no. 27 bevat ©ene circu
laire van den Commissaris der Koningin
in Zeeland, betreffende den toestand
der bezoldigde gemeente-veldwachters.
Daarin wordt er op gewezen, dat de
bezoldiging in enkele gemeenten volstrekt
te laag te noemen is, terwijl maar al te
vaak in de opdracht van bijbetrekkingen
of -bedieningen ©en middel wordt gezocht
om dezie beambten behoorlijk bestaan te
verzekeren, waarvoor die voor oen goede
waarneming van den dienst onmisbare on
afhankelijkheid wordt bedreigd.
Den burgemeesters wordt verzocht deze
aangelegenheid ter hand te nemen. Overal
waar de bezoldiging, vermeerderd met d©
emolumenten, het bedrag van f 600 niet
te boven gaat, behoort van den burge
meester het initiatief uit te gaan tot een
ernstige poging tot verhooging.
Verder komt het den Commissaris wen-
schelijk voor, dat die verbetering der po
sitie van d© veldwachters geleidelijk ook
in deze richting worde gezocht, dat meer
en meer bijbetrekkingen vervallen en de
jaarwedde evenredig verhoogd wordt.
In de week van 10 tot en met 16 Fe
bruari 1909 zijn in Zeeland voorge
komen 2 gevallen van typhus ©n fcbris
typhoïdea te Rilland-Bath; 17 van rood
vonk, waarvan 2 te Aardenburg, 1 te St.
Annaland, 1 te Axel, 1 te Hoek, 1 te Kou
dekerk©, 1 te St. Maartensdijk, 2 te Ril
land-Bath, 7 te Vlissingen en 1 te Zuid-
dorpe; 9 van diphthieritis, waarvan 1 te
St. Annaland, 1 te St.. Jansteen, 1 te Oud-
Vossemieer, 1 te Staveniss©, 1 te Stoppel
dijk, 1 te Thoten, 1 te .Vlissingen, 1 te
Zaamslag en 1 t© Zierikzee.
Gedurende de maand Januari werden
uit Zeeland verzonden: door Bergen
op Zoom 56.190 kg. oesters en 58.390
kg. mosselen, door Krabbcndijke 12.721
kg. oesters, door Kruiningenlerseke
263.706 kg. oesters, 4950 kg. mosselen
en 8970 kg. alikruiken, door Vlake 39.170
kg. oesters en 5879 kg. mosselen, door
Bruinisse 47.445 kg. oesters en 849.760
kg. mosselen. Te Philippine werden aan
gevoerd 423.800 kg. mosselen.
kunnen wij u als een vertrouwd
en zeer voordeelig adres aanbe
velen het
FABRIEK VAN SPRINGMATRASSEN
Tengevolge der gladheid is de 24-jarige
P. B„ van Zwammerdam, onder Alphen
