ant TIVOLl
OPRUIMING
adres voor COGNAC.1
il TE KOOP
MJDKR.Gois
ISo. 15
Donderdag 4 Februari 19( 9
Vijfde Jaargang.
6 FEBRUARI
|Co. - GOES.
ilTSEN
Utrecht.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BUITENLAND
III.
J. pEEMAN.
ar tij LAPPEN.
Igisch geld
Aankoop van Effecten.
i TH. HENDRIKSE.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Belangrijke Datums.
Waar het om gaat.
UIT DE PERS.
sost der Borstlijders,
'SIROOP van dokter Hillern,
raar van de Faculteit van
Geneeskunde,
tor H. VAN AKEN, Apo-
ker Specialist Selzaete.
Hillkrn's Borstsiroop ia een
ld middel voor jong en oud
Borst- en Longziekten, ont-
|er Luchtpijpen, Aamborstig-
Bt, Asthma, Bronchitis, hard-
|n verouderde Verkoudheden,
It, Keelontsteking, Heesch-
'juenza.
jnheer VAN AKEN,
loof dat mijne twee andere
|ok don kinkhoest vast heb-
begint reeds te kraaien.
Hillern's Borstsiroop is wel
Iste en tevens het krachtda-
liddel dat ik er tegen heb
mijne Louise hoestte reeds
vooraleer wij wisten dat dit
estond, maar van zoodra ze
fginnen te nemen namen de
ze kon beter slapen en de
It is verdwenen zonder dat
aog erg in hadden. Daarom
wacht niet lang, zend mij
flacons dat het met mijne
oover niet komt.
I) Vrouw H. DEWEIRDT.
lacons 50 ct. en 90 ct.
jjgbaar bij de Firma SCHUL-
ïo,, te Middelburg; verder te
|bjj Gebr. Mulder; te Middel-
DE ROOS; te Vlissingen
ÏTWIELER on BENIEST
and bij RAASte Rilland bij
[F AU te Tholen bij W. POT
Krabbendijke bij DE COK.
ld van HEINKENSZAND
I, met veel omzet van Biscuits
ien eigenaar JAN DE JONG.
Irder in gebruik komen,
enszand het Bakkers- of Kruide-
IA CONSUMPTIE. "W
o A f 0.63, bij 10 Kilo fO.62, bjj
'0, bij 10 Kilo f 0.68, bij 25 tot
3NSR.EUZEL
100 Kilo A f 0.66 per Kilo.
veer, f 7.20 per bus.
nbekenden rembours.
7. korting toegestaan.
ERS.
soliden borgtocht,
idschade.
•dag* in het hötel de KindereD
NIEIME ZEEUWSCHE COUP
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. AdministratieGanzepoorfstraatfcC 209.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Van 1 tot en met. 14 Februari:
gelegenheid tot aangifte voor de kiezers-
Ijlst..
Vóór 2 0 Februari kennisgeving
aan de belaslingschuldigen, die nog niet
betaald hebben, door den rijksontvanger.
1 Maart: laatste betaaldag der be
lasting.
2.3 M aartter visieligging en verkrijg-
baarstelling der kiezerslijst en bijtehoo-
rende lijsten.
2 3 Maart tot en met 15 April:
gelegenheid tot reclame.
Tot 21 April: ter visie-ligging en vetr-
krijgbaarstelling der reklames.
Vóór 15 Meidefinitieve vaststelling
der kiezerslijst.
Wat willen wij van rechts allen?"
Dat het ministerie-Heemskerk behouden
biijve.
Wat is daartoe noodig?
Dat do rechterzijjde, thans minderheid,
in Juni meerderheid worde.
Wat. wordt, daartoe vereischt
Dat we de 49 rechtsch® zetels van
thans behouden en er nog ettelijke zetels
Lij winnen.
Het eerste behoud der 49 rechtsehe
zetels is reeds niet zoo gemakkelijk.
In 1905 had te Steen wijk de gekozen
anti-revolutiojmair maar 29 stemmen meer
dan zijn tegenstander, te Ridderkerk
sleshls 18.
Het tweede het bijiwimwn van ette
lijke zetels i$ volstrekt niet uitgeslo
ten, is zeer wel mogelijk.
Mits en hierop komt. alles aan
men elkaar verslaat.
'Van de kiezerslijsten spreken we thans
niet. We vertrouwen, dat op dit stuk
niets zal worden verzuimd.
Hel. is, nog eens, zaak, dat de partijen
van rechts elkaar verstaan.
De zittende leden zal men over en
ssee.r steunen, evenals men in 1905 ge-
an heeft.
Dat is voortreffelijk.
Vèrleane men den steun dan ook loyaal,
zonder recriminaties, zonder klagen dat
men toch -eigenlijk op slien of dien. zetel
r-echt had, dat. men zooveel sterker in
het cijfer is en dus feitelijk.Enz. enz.
Om de meerderheid te verkrijgen moe
ten we zetels hij-veroveren.
Hoofdzaak is, dat men de zetels wint;
bijzaak, wie die zetels bezet.
Indien men, zooals de „Standaard"
doet, schrijft de te herwinnen zetels zijn
alle voor de anti-revolutionnairen, de
christelijk-tóstorischen komen daarvoor
'niet in aanmerking, dan kunnen wij
dit bezwaarlijk als tactisch bestempelen.
Met deze meen'ing van het H u i s g e-
- z i n gaan we accoord.
Het kan zeer wel zijn, dat de anti-
revohitionnairen in do districten, die de
„Standaard" op het oog heeft sterker zijn
dan de christeIijk-historischeji, maar moet
dit steeds in ieder geval dén, doorslag
geven
Indien do Katholieken daaraan onver
biddelijk hadden vastgehouden, voor Doe-
linchem, Wijk bij Duurstede, Breukelen,
enz. zou geen anti-revolutiortnair in de
Kamer zetelen
Men zal om enkele districten te
noemen van rechts allo pogingen in
spannen om Oosthurg, Kampen, Goriai-
ohem, Gouda, Enkhuizen te herwinnen.
Ze zijsn te herwinnen.
Stel nu, dat de christ.-historischen er
op staan, een der hunnen te Kampen af
te vaardigen, in ruil waarvoor zij in de
drie andere districten, den a.nti-nevolutioin-
nair met allen klem zullen steunen,
moet men dan reeds bij voorbaat zeg
gen: Kampen geven wij niet af, advienme
que pourra.
Wij veronderstellen maar.
Het is er ons alleen onv te doen te
laten uitkomen, dat het niet tactisch is,
reeds voordat onderhandelingen gevoerd
zijn een woord te spreken, dat men zoo
moeilijk meer kan terugnemen.
Gesteld dat de katholieken gingen zeg
gen wij zijn i 11 Enkhuizen het starkst,
wc eischen dus Enkhuizen voor ons op,
ho« zou men dat dan noemen?
We kunnen in Juni zes a acht zetels
bijwinnen wie kunnen 0,0k van; wat
we thans bezitten er oen paar verliezen.;
-y laten we zorgen, dat we die kansen niet
door onderling gekrakeel, door to hoog©
eischen te stellen, in gevaar brengen.
•We streven allereerst naar een recht
sehe meerderheid. Of in die meerderheid
de verschillende groepen wel precies naar
evenredigheid vertegenwoordigd zijn, is
van minder belang.
Van katholieke zijde mag men, dit het
eerst zeggen, omdat wij altijd heneden
ons proportioneel aandeel blijven.
En wij achten, het te minder erg, dat
we daar beneden blijven, omdat bet. meer-
derheidsstelsel op zijn laatste beenen loopt
en de evenredige vertegenwoordiging wel
dra voor oen billijker verdoeling der ze
tels zal zorgen zonder veel onaangenaam,
geschipper.
Verkiezingsadvies der Liberale Unie.
Door het Hoofdbestuur van de Li
berale Unie is het volgende rond
schrijven aan de afdeelingen vei'zen don
„Uil. meerdere afdeelingen is tot ons
do vraag gekomen, hoe het. Hoofdbe
stuur denkt over de houding met het
oog op de a. s. verkiezingen, meer
bijzonder met betrekking tot de Vrij
zinnig-democraten aan t; nemen.
Het spreekt vanzelf dat bij de be
antwoording van deze vraag op den
voorgrond moet staan, dat onzerzijds
alles moet worden vermeden, wat
strijd kan uitlokken tusschen fracties
die zoo dicht bij elkander staan. Deze
strijd, die op den uitslag der verkie
zingen in vrijzinnigen geest zeer na-
deelig zou werken, zal o. i. alleen
worden voorkomen, door wederzijds
elkanders districten te eerbiedigen.
Wij geven daarom aan onze afdee
lingen het advies al het mogelijke, te
doen om de districten, waar thans
Unie-liberalen zitting hebben, voor
dezelfde richting te behouden en tot
bïreiking van dat doel voor strijd niet
terug te deinzen, maar aan den, ande
ren kant in de districten, thans
door Vrijzinnig-democraten ingeno
men, geen Unie-liberaal candidaat. te
stellen".
Do circulaire is ondeirteekend door de
hh. mr. H. Goeman Borgesius, voorzitter
en A. Iloodhuijzen, secretaris van het
Hoofdbestuur.
Zonder verder commentaar ziet de lezer
wiel, wat dit „advies" bedoslt.
Niet anders dan den strijd aan te bin
den tegen al wat Rechts is, met verloo
chening van de beginselen der linksche
fracties onderling.
Dat. men hieruit Rechts de les putte,
om 00k in dichtaaneengesloteu slagorde
in Juni loc stembus te trekken.
Mislijk gedoe.
I11 haar artikel „Electeraal Parool"
waarin betoogd wordt dat elke groep haar
eigen program moet vaststellen, zegt D e
Standaard dat „de eenheid van actio
voor een Coalitie alleen in het Regeerings-
program tot. formuleering kan komen.
„Hel, Kabinet, dat als uitvloeisel
van een geconcentreerde actie de'r
Coalitie optreedt, moet met de wen-
schen van de gecoaliseerde partijen
te rade gaan, rekenen met de om
standigheden, de opportuniteit der
vast te stillen maatregelen zorgvuldig
afwegen, zich met de parlementaire
clubs verstaan, en zoo tot een pro
gram geraken, dat op aller steun en
medewerking rekenen kan. Van eon
chef of leider der Coalitie kan daar
om in de Kamer nooit sprake zijn.
De man die als leider van de Coalitie
zal optreden, moet zijn de formeerder
van het Coalitie-Kabinet".
Ook liet verdere beloop van het artikel
behelst niets anders, dan dat een Kabi
net, omdat het nu eenmaal wel luiste
ren moet naar de stem des volks, zijn
definitief program eerst van stapel kan
doen Ioopen, nis de stembus gesproken
heeft.
Van een eisch dat „het hoofd dei-
partij" minister moet zijn, geen woord.
Wat naar aanleiding va,n dit Stan
daard-artikel het Handelsblad
schreef, deelden wij reeds mede. Ook dat
het blad op slinksche wijze geheel de
strekking van liet betoog vervalschte,
door de invoeging van het zinnetje„het
hoofd der partij moet minister zijn".
Zie, wij hegrijpen heel goed, dat de
linksche coalitie niet rusten zal, voordat
zij weer „de antithese" in haar hatelijk
st*» 11 vorm pro of contra Kuyper
op den voorgrond heeft gohracht. Alle
openlijke en verborgen vijandschap tegen
dien man zal moeten dienst doen, om
den liberalen de overwinning te bezorgen.
Al heeft volgens de liberalen de kerk met
onze politiek niets te maken, en al vraagt
dr. Kuyper voor „zijne" kerk niets, waar
om zou men de grieven die op kerkelijk
gebied tegen hem bestaan niet. listiglijk in
dien polilieken strijd bezigan, als daar
mee hier en daar een overwinning ka.11
worden behaald? Niet „van rechts" maar
juist „van links" zal hij de verkiezingen
dr. Kuyper als wrijfpaal ten tooneele wor
den gevoerd.
Hij is voor de „linksche coalitie" het
cement. Een ander cement beeft zij niet,
en zonder dat cement gebeuren et', links,
ongelukken.
Wij begrijpen dat alles. En bij de edele
en verheven wijze van strijd voeren, die
het Handelsblad Lij de generale ver
kiezingen steeds heeft onderscheiden, pas
sen zulke manoeuvres volkomen.
Maar, indien men mot zulk gedoe nu
reeds begint, waar moet het dan op ein
digen, als de verkiezingen vciór' de deur
staan (Ned.)
FR A X K RIJ K
Vrijheid van geweten.
In Loan werd een Congres gehouden
van de „Jeunesse catholiquo franpaise"
(De Katholieke fransche Jeugd"). Te elf
uur H. Mis in de kathedraal. Toespraak
van den Bisschop, 25 officieren woonden
die Mis bij. Achter de pilaren loerden de
verklikkers van den prefekt. Zij schreven
de namen der officieren op, en gingen
deze aan den prefekt brengen. De prefekt
koos er 5 uit, zond deze namen door aan
don Minister. Picquart verplaatste drie der
officieren en stelde twee andere, op non-
acliviteit.
Het kamerlid De Ramel interpelleerde
daar Vrijdag over.
Eerst geeselde hij de rol del" verklik
kers, die alle gangen dar officieren be
waken, zien, of ze naar de. kerk gaan,
sommige sociëteiten bezoeken of in be
paalde katholieke familiekringen ver-
beeren.
Wat wilt gij wel verbieden aan onze
officieren, vroeg spreker. Mogen ze niet
naar teen vergadering gaan, tenzij naar
een anti-clerikale. Is het hun vergund een
tooneelstuk van Paul Bourget te gaan zien
„l'Emigré of Le Divorce?" Zult gij naast
iederen officier, naast lederen soldaat oen
mannetje zetten dat kontroleert wat de
militair leest?
Maar gij laat de deur der donkere
krochten van de Vrijmetselarij wijd open.
Daar mag ieder gerust binnen. En daar
neemt men een formeelè last op zijn
schouders, terwijl de katholieke officieren
to Loan niets anders hebben, giedaan dan
een H. Mis bijwonen en: daarna eetn ka
tholieke vergadering.
Spreker kritiseert verder het verbod,
dat de soldaten naar katholieke militairs
tehuizen gaan. Dat is schande zegt spr.
De soldaten zijn evengoed geloovigen, voor
wier geestelijk heil de geestelijke Over
heid moet zorgen. En 'daarom is er in
elke garnizoensplaats een geestelijke, die
speciaal de belangen der militairen ver
zorgt. Welnu te Aire-sur-Ia-Lys is het ge
beurd, dat een onderofficier1 provoost op
legde aan soldaten, die zulk een geeste
lijke hadden bezocht. Den volgenden dag
hield een onderofficier de wacht bij de
deur van den geestelijke, opdat geen
enkele soldaat er zou binnentreden.
De Minister van Oorlog, Piquart redde
er zich met het gewone smoesje uit. De
„Jeunesse catholique francais©" heette hij
een vereeniging die den grondslag der
Republiek bedreigde. Zoo wordt alle
tyrannie tegen de katholieken sshijnbaar
gerechtvaardigd. Alle leiders der Jeunesse
catholique schreeuwen bet. van de daken,
dal. zij republikein zijn.
Maar zij bestrijden de anti-clerikale Re
geering. Dat is toch hun recht.
De jacobijnsche Regeering van Frank
rijk straft zijn officieren, die anders dur
ven donken dan, zij.
Dat werd zelfs den socialisten te kras,
die er hij monde van De Pressen,sé tegen
protesteerden. Ten slotte kreeg echter d,e
Regeering met de gewone meerderheid
een motie van vertrouwen.
Armoede van de Kerk in Frankrijk.
In de Fransche correspondentie van de
„Giermania" werd uitgeweid over do
armoede, waaraan de Katholieke Kerk in
Frankrijk cjpi het oogenblik ten prooi is.
Door schrapping van het Budget van Eeire-
dienst. verloor de Kerk jaarlijks 39 mil-
lioen francs, terwijl het kapitaal, dat door
de onteigening der kerkelijke goederen vta-r-
loren ging, op twee milliard geschat wordt.
Om de kerkelijke inkomsten derhalve op
het vroegere peil te houden, zouden die
Katholieken jaarlijks vrijwillig 75 millioen
moeten bijdragen. En dat in een tijd, dat
de Katholieken zoowel voor de lagere
scholen, die niet langer door religieuzen
bekostigd worden, als voor het hooger
onderwijs, dat door de volmaking en de
uitbreiding der Katholieke Universiteiten
veel grooter financieel© offers vraagt,
roods zóóveel op te brengen hebben.
Het treurigste van alles is-, dat de „de
nier du culte", d© vrijwillige bijdragen
aan den eeredienst, in 1908 nog minder
opgebracht heeft dan in 1907, en dat hoe
wel de organisatie van den „denier du
culte" thans heel wat meer vertakkingen
heeft in den lande dan vroeger.
Hoewel de levensbehoeften van de Fran
sche geestelijkheid, zegt het blad, weer
galoos gering en sober zijn, heeft zij toch
in het algemeen geen mienschwaardig be
staan. Niet in alle bisdommen is het. zoo,
maar toch in zeer vele en zelfs in het
rijke Parijs wordt, bittere armoede geleden,
zoodat men genoodzaakt is geworden om
bv. het begrafenistarief, dat men verlaagd
had, wederom hooger op te voeren.
Tot overmaat van ramp is door een
beslissing van den Minister van Justitie
aan de kerkelijke kassen de last toege
wezen om te zorgen voor bet onderhoud en
het herstel der kerkelijke gebouwen, wat
vroeger veelal door de Gemeente ge
schiedde.
Hierbij komt nog de „Germania"
heeft in een vroegere correspondentie
hierop reeds nadrukkelijk gewezen dat
de kosten van de priesterlijke opleiding
zeer gestegen zijn voor de Kerk. Niet al
leen werden de Seminaries geroofd, maar
ook de beurzen, waarop verreweg het
grooEste gedeelte der toekomstige pries
ters studeerden, zijn door den Staat, in
gepalmd. Men begrijpt eerst recht do
noodlottige gevolgen van dezen schande
lijken roof, wanneer men bedenkt, dat
bet is een op zich zelf overigens be
treurenswaardig feit 'de priesters in
het algemeen voortkwamen uit de minder
gegoede en zelfs behoeftige klassen. Diezie
zijn thans ©enerzijds niet meer in staat
om hare zonen, te laten studeepen en
anderzijds zien de ouders, die niet door
louter bovennatuurlijk© beweegredenen ge
dreven worden, er erg tegen op hunne
kinderen te laten opleiden voor ©ene be
trekking, welke, menschelijkerwijze ge
sproken, niets dan gebrek en armoede in
het zicht stelt. Een van de meest heden-
kelijkste verschijnselen, welke ons voor
de toekomst van de Katholieke Kerk in
Frankrijk het. ergste doen vreezen, is dan
ook bet afnemen, van de priesterlijke roe
pingen. Het getal der studenten is op de
Klein-Seminaries vooral zóó zeer gedaald,
dat binnen korten of langeren tijd het
gebrek aan katholieke priesters zich in
hoog© mate zal doen gevoelen.
ITALIË.
Hot bericht, dat do burgemeester van
Messina en twaalf leden van het hulp
comité wegens verduisteringen in hech
tenis genomen zijn, blijkt grove laster
te zijn.
Er zullen vervolgingen tegen de ver
spreiders van het onware bericht ingesteld
worden.
Een treffende episode wordt uit Messina
verhaald. Bij het graven in de puinen
der kerk, waar men tot. dusver slechts
een oud heiligenbeeld roet afgeslagen
hoofd gevonden had, sliet men opeens op
een tabernakel roet de ciborie met het
Allerheiligste, Men waagde het niet dien
grootcn schat aan te raken; de soldaten
blieven eerbiedig o|p ©en afstand. En of
schoon men elk oogenblik de ineenstorting
der gespleten muren verwachten kon', zond
de overste der troep spoedig ©en bood
schap naar den grijzen dorpspastoor om
het H. Altaar-Sacrament te komen halen.
Wieenend en geroerd kwam de priester
toegesneld, zonk op de puinhoopen neder
om, 11a ©enige oogenblikken in diepe aan
bidding te zijn neergeknield, den kleinen
tabernakelkast te openen. Hij hief d© H.
Ciborie omhoog, zong het „Te Deum lau-
damus", maar de ontroering verstokte zijn
stem.
Do vrome dorpelingen, die op hun kic-
en gezonken waren, zongen gezamenlijk
den heerlijken lofzang verder.
Een soldaat ondersteunde den wanke
lenden priester en nu trok de geheel©
schare processiesgewijze over de ruïnen
naar den oever der zee, terwijl zij in
al hun armoede, toch gelukkig schenen.
D© soldaten langs den weg richtten zich
op, en zwijgend salueerden zij de.11 gebogen-
priester, die met het- Allerheiligste hen
voorbij trok.
RUSLAND
Anarchisten zijn toch schur
ken. Een week of drie geleden ontving de
heer Asrief, een rijk koopman te Bakoe,
een brief, onderteekend „de communis
tische anarchisten", waarin hem, onder
allerlei bedreigingen, de som van 10.000
Rbl. werd gevraagd. Asrief vond het niet
noodig van het schrijven ©enige notitie
te nemen. Maar op 11 Januari werd er
een bom in zijn huis geworpen, die ont
plofte, gelukkig zonder dat. iemand ge
deerd werd.
Dezer dagen, even voor sluitingstijd,
kwam een jongmensch op het kantoor van
den heer Asrief binnenstormen en legde
daar een bom op een schrijftafel. Zenuw
achtig riep hij den bedienden toe: „Maakt
dat gij weg komt" en daarop snelde hij
zelf weder de straat, op.
Verschrikt vlogen enkele bedienden het
kantoor uit, maar intusscben had zicih voel'
do deur van het magazijn zulk ©en menigte
volk verzameld, dat de anderen het ge
bouw niet konden verlaten. Terwijl zij
vergeefs naar een uitgang zochten, ont
ploft© plotseling de bom, sloeg het" geheel©
meubilair tot splinters en wierp de per
sonen ,die zich nog in het gebouw be
vonden, met een smak tegen den grond.
Later bleek, dat. allen ernstig gekwetst
waren; een der arbeiders, die zwaar was
verminkt, overleed leeds eenige oogen
blikken na de ontploffing,
DFITSCHLAK D.
Z. H. Paus Pius X beeft ter gelegen
heid van Keizer Wilhelm's verjaardag,
hem een eigenhandig schrijven gezonden,
waarin de Paus hem de verzekering geeft
van zijn vriendschappelijke gevoelens en
zijn wensch uitspreekt tot, het. onderhouden,
van goede betrekkingen met de keizer
lijke regeering te Berlijn, 's Pausen brief
was in het. fransch geschreven, men, be
schouwt dit als een bewijs van gewone
hoffelijkheid, gelet op de goede verhou
dingen die thans bestaan tusschen.
Duitschland en den H. Stoel.
BALKANSiTATElV.
Een soort ultimatum is door Turkije aan
Bulgarije gesteld. De Grootvizier beeft in
Sofia iaten vragen, of men nu onderhan
delen wil, ja dan neen...?
Te Londen heeft men nog goede hoop
op bijlegging van het geschil.
AMERIKA.
Uit Amerika wordt aan do „Msb." ge
schreven
Op bet oogenblik hebben wij geen tenkel
Katholiek blad van eenige nationale be-
teekenis en nationalen invloed, dat als
de verkondiger van de Katholiek© mee
ning in verschillend© publieke quaesties
kan worden beschouwd. Er zijn wel ©en
groot aantal weekbladen, doch deze heb
ben alien slechts een plaatselijk of
provinciaal leesgebied en gezag.
