Donderdag 28 Januari 1909.
Vijfde Jaargang.
No. 12
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-, MHSMG- en VRIIDAGAÏOHD.
Stembus-Voorspel.
BU3TËNLAND.
NIEUWE ZEEUWSCHE COUP
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
hnlf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie Ganzepoortstraat C 209.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclaraeberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement special# prijs.
Geregeld, wanneer er Tweede Kamer
verkiezingen voor de deur staan, kan men
het zien, hoe er partijten zijn, die teen
verkiezings-c r y, een verkiezingsleuze in
het strijdperk lanoeeren.
Het zijn veelal de partijen Links, die
zoo'n verkiezings-kreet luchten.
En deze beslaat dan hierin, dat men
zich verklaart b.v. voor een blanco-arti
kel, voor algemeen kiesrecht, voor bezui
niging in belastingstelsel en op Oorlog
en Marine, voor Staatspensioneering, pn
nog zooveel andere dingen meer, waar
onder zeker wel „schopn© zakten" zijn,
van welke alleen maar jammer is, dat
ze worden beloofd
De liberale Unie heeft bereids haai' ver
kiezings-c r y gelucht.
„Algemeen stemrecht" en „zorg voor
den ouden dag" is de leus.
Die leus is inderdaad piet kwaad ge
kozen; men zou zoo zeggen, dat men er
de befaamde listigheid van Borgesius uit
proeft.
Vooral uit de algemeenheid, de vaag
heid, het traditioneele „blanco", waar
mede men zich zoo- bezorgd toont „voor
den ouden dag"I
Maar met dit al: es ist ©rreicht!
Onder dit parool kunnen immers Unie-
liberalen, Vrijzinnig-democraten, en
Sociaal-democraten broederlijk bij de stem
bus samengaan.
Dat deze drie Linksche groepen con
amore elkander steunen zullen, staat
wel vast.
Neen, zullen de sociaal-demokraten ont
kennen, met hun gewonen, parmantig»
bluf.
Neen, wij stellen eigen candidaten
En, werkelijk, dat doen ze ook.
Alleen maar, als 't op de herstemmingen
aankomt, stemmen zo liefelijk den meest
reactionairen oud-liberaal, ook al is deze
een jonkheer.
Hebben de sociaal-demokraten dit spel
niet gespoeld in 1905, en nog wel te
gen het besluit van het rood©
Sanhedrin, dat onthouding van
stemmen beval?
Het bloc Unie-liberaalVrijzinnig-deniOr
kraalSociaal-demokraat is er.
Blijven Links de Oud-liberalen.
Deze aanhangers van het oud-liberale
laat-maar-waaien-systeem hebben twee
broertjes dood aan don verkiezingskreet
hunner overige Linksche bondgenooten
ze verafschuwen algemeen stemrecht, en
„zorg voor ouden van dagen", nu ja,
daar voelen ze veel voor, maar 'tzit 'm
slechts in het „hoe".
Geconfijt in de oud-liberale theorie van
non-interventie door den Staat, kunnen
zij in deze niet accooid gaan met de
rest der Linkerzijde, die ten slotte de
hartelooze leer der non-ipt.eirvientie heeft
verworpen.
De oud-liberalen zitten in geen mak
kelijk parket.
De Linksche verkiezings-c r y moet hun
dwars zitten.
Aan gruwelen, als daarin vervat, kun
nen zij1 onmogelijk steun verleenen, wil
len ze zich zeiven niet verloochenen.
En impotentie, voortkomende uit gemis
aan legers terk te en het op de spits voe
ren van verouderde theorieën, belet de
oud-liberalen, zelf een pakkend parool Ie
geven, of leiding te nemen.
Ze slingeren en dobberen alzo© op de
politieke wateren.
Maar, hoeden zij zich te stooten op
de Scylla, die Unie-liberalen en Vrijzin-
nig-demokraten in het vaarwater hebben
opgeworpen, van de andere zijde grijnst, de
zen dobberaars tegen een veel ontzetten
der spookde Charybdis van wat men
Links wel wil betitelen als „Ctericalismie"
En dan is de historische les van 1905
deze: dat men de voorkeur geeft aan
stranding op de Scylla van beginselver
zaking, liever dan ook maar de Charybdis
van „clericalisme" te naderen.
De oud-liberalen staan hier voor een
onaangenaam dilemma.
Beginseltrouw gebiedt hun steun en
stem te weigeren ook en vooral bij
de herstemmingen! aan elk Linksch
vooruitstrevend Kamercandidaat, terwijl
saamhoorigheid en bloedverwantschap
met het Linksche Bloc den plicht oplegt
demzelfden candidaat te helpen.
Het zal o. i. ook hier blijken, dat bloed
verwantschap trekt.
In verband met bovenstaande is het
niet onaardig even na te gaan, welke
schommelende bewegingen die Nieuwe
Courant (hoofdorgaan der oud-libera
len) door de politieke seismograaf deed
opteekenen op den ochtend van 26 dezer.
In eenzelfde artikel, gericht tegen het
Vaderland schrijft de Nieuwe Cou
rant:
„Verwacht Het Vad., dat de oud-
liberale Bond de c r y welke het Unie-
bestuur heeft aangekondigd, zal over
nemen? Dat is uiterst onwaarschijn
lijk. Maar wat dan? Dat. de Bond
bekend zal maken of hij zich tot de
linker- dan wel tot de rechterzijde
wil gerekend zien? Dat is onnoodig;
de Bond behoort tot de linkerzijde.
Zou er nog iemand in het land mee-
nen, dat door de Vrije-Liberalen sa
menwerking, bij de stembus, zou wor
den gezocht met ©en der partijen van
rechts 1"
Aldus: uiterst onwaarschijnlijk, (op z'n
zachtst uitgedrukt) dat de oud-liberalen,
met den „cry" meegaan.
Maar toch: absoluut zeker, dat de oud
liberalen tot de Linkerzijde behooren
En dan nog de volgende verklaring in
zake het verkiezingsparool der „naaste
geestverwanten" der N i ©u w e Cou
rant:
„Dat het opvolgen van dit advies
in sommige distneten tot het steu
nen van Liberale-Unie-candidaten zal
leiden, waarvan er trouwens verschei
dene voor ons op zich zelf aanneme
lijk zijn, dunkt ons niet twijfelachtig.
Maar het is duidelijk, dat dit ge
heel iets anders is dan „samenwer
king (tusschen Vrije- en Unie-libera
len) op een bepaald programma", zoo
als Het Vad. voor mogelijk schijnt
te houden. Wij vopr ons achten dit
uitgesloten".
Alweer: „samenwerking uitgesloten", en
toch de mogelijkheid niet uitgeslo
ten tot steunen der Liberale-Unie-candi-
daten 1
Men moet 'tmaar verslaan.
De Nieuwe Courant zou ©en pas
sabel figuur maken op den Delphischen
drievoet: de orakelen van Delphi deden
aan onduidelijkheid en losheid niet onder
voor deze van den Lutherschen Burgwal
in Den Haag
Vrijzinnigen van allerlei pluimage zoch
ten en zochten naar ©en geschikte ver
kiezingsleuze, naar een lijmstok, waarop
alle vogeltjes zich zullen komen vast
zetten.
Dien lijmstok hebben de Rechtsche par
tijen niet van noode.
De band, die ons allen van Hechts
bindt, is van ©en specie, waartegen, op
den duur, geen Linksche aanval vermag.
Want die band is in wezen van hotoi-
g e r e o r d e> dan waarin van Links sa
menwerking wordt gezocht.
Meermalen reeds hebben wij het uit
gedrukt, waarin het hooge en het vaste
bestaat, dat de gezamenlijke geloovige par
tijen samensnoert.
Zeggen we het nogmaals na met de
woorden van de Nederlander (het
orgaan van den Goieschen afgevaar
digde mr. de Savornin L oh man):
„Ons gemeenschappelijk handelen
op poli tiek gebied bepaalt zich tot
het bereiken van, eem gemeenschap
pelijk doel, de handhaving van
den Christelijikén grondslag
van onze staatsinstellin
gen, ©ene handhaving die wij aan
de R. K. beter toevertrouwen dan aan
hen, die dien grondslag ondermijnen
of ontkennen".
Deze uitspraak is allerjuist.
De „onpartijdige" Middelburgsche
Courant kon ze eens overnemen
En dan er bijvoegen, dat het Christelijk-
Historisch hoofdorgaan in deze gerust
de tolk aller Rechtsche fracties nog
in zijn jongst© nummer deze woorden
schrijft
„Zeer zeker is er ©en diepgaand
verschil in opvatting van het Chris
tendom, ook in zijn verhouding tot
de wereld, tusschen de beide „con
fessies". Maar er zijn ooik ge
wichtige punten van over
eenstemming. Deze nu zijn het,
die ons, bij de vraagstukken, thans
in geheel de wereld aan de orde,
als van zelf bijeendrijven, tegenover
hen, bij wie zelfs overeenstemming
op die punten niet gevonden wordt".
Inderdaad: de Rechtsche Partijen „stoe
len" op een hechten wortel van be
ginsel.
De Overzijde is verdeeld; slechts èèn
in een negatief anti-clericalisme.
En welke vruchten daaruit geboren
worden 't minis terie-d e Meester is
er geweest, om het aan te toonen.
Abbé Santol.
Onze lezers zullen, zich nog wiel berin-
neren, ho© abbé Santol, die gedurende kor
ten tijd aan het hoofd gestaan heeft van
©en huis voor jeugdige arbeiders van een
der fabrieken van Regout te Maastricht,
door de socialisten beschuldigd werd van
kinderexploitatie in Frankrijk.
Hoe ongegrond deze berichten geweest
zijn, blijkt uit het volgende', wat wij ont-
leenen aan een brief uit Frankrijk aan
De Tijd:
In de berichten, welke den laatsten tijd
de ronde deden omtrent de hulp, die aan
de geteisterde streken van -Calabrië en
Sicilië wordt verschaft, is herhaaldelijk
de naam genoemd van abbé Santol, die
ook in Nederland niet onbekend schijnt
te zijin. Het heette namelijk, dat deze abbé,
die hier ©en omvangrijk liefdewerk
„Oeuvre du Placement familial" diri
geert, zich met goedkeuring van Z. H. den
Paus het lot zou aantrekken van 300 "wee-
zen, wier ouders bij de schrikkelijke
ramp zijn omgekomen.
Teneinde zich van de juistheid diezier
mededeeling te vergewissen, is Jules de
Narfon van den Figaro', den abbé gaan
interviewen, en belangrijk is wat hij me
dedeelt over het wedervaren van dien lief
dadig» priester, die in de tien jaren tijds,
sedert hij zijn werk stichtte, meer dan
18.000 Fransche weezen of verwaarloosde
kinderen in christelijke huisgezinnen
plaatste en hun ©en goede opvoeding ver
zekerde.
De organen van loge en socialisme, bla
den als de Lanterne, Matin, Huma-
n i t e. d. hebben abbé Santol hun laste
ringen niet gespaard. Maar hoeveel 't hun
ook waard zou zijn geweest, zijn zegen
rijk werk door ©en veroordeefend vonnis
te vernietigen, dit is hun nimmer gelukt.
Reeds in 1900 werd ds abbé voor ©en der
Parijsche rechtbanken van ongeoorloofde
kinderexploitatie aangeklaagd, maar pa
een langdurig proces vrijgesproken.
Schitterend bleken zijn onschuld en
goede bedoelingen bij de openbare behan
deling zijner zaak. Maar inmiddels had
de aangeklaagde ruim" tien maanden in
voorarrest doorgebracht, en om zich niet
©en tweede maal aan onrechtvaardige be
jegening bloot t© stellen, week hij naar
België en Holland uit, toen in 1906 ©en
nieuw proces tegen hem ingespannen
werd. Opnieuw werden gedurende elf
maanden zijn in beslag genomen papieren
door den rechter van instructie onder
zocht, zonder dat een spoor van schuld
bewijs gevonden werd.
Maar men ontdekte o- misdadigheid
dat twee van d© duizenden kinderen,
die door abbé Santol in betrekkingen wa
ren geplaatst, den daartoe vereischlen leef
tijd nog niet hadden bezeten, het
scheelde enkel© dagen. De stok was ge
vonden, de hond kon geslagen worden,
bij verstek werd de abbé veroordeeld.
Maar toen hij hoog er beroep had aange-
teekend, bleek bij het getuigen-verhoor,
dat de tantes der bedoelde kinderen bui
ten medeweten van het „Bureau de Pla
cement familial" de geboortedatums harer
pupillen op de aktestukken hadden ver
vroegd.
Prachtig was de rehabilitatie van den
vervolgden priester ©n sedert de president
der rechtbank volmondig het groot© nut
van abbé Santoi's instelling erkende, die
elk jaar de armenzorg van Staat en Ge
meente met ongeveer twee mi Ui oen francs
ontlast, wordt hij door de seotarisch© pers
met rust gelaten.
Teneinde aan zijn liefdewerk de interna
tionale uitbreiding t© geven, waarvan hij
sedert lang d© noodzakelijkheid had inge
zien, bereisde de abbé het vorig jaar half
Europa. Juist verbleef hij in Italië om ook
daar zijn werk te organisosren, toen de
aardbeving op Sicilië ©en onverwachte
wending gaf aan zij'n plan".
En nu verhaalt de Fransche briefschrij
ver, hoe abbé Santol op weg was naar
Messina, toen hem1 de tijding bereikte, dat
hij den 29en December door Z. H. den
Paus in particuliere audiëntie zou ont
vangen worden. Terstond spoorde hij te
rug en passeerde den 28en December
's nachts te 2 uur Messina; drie uren later
lag de stad in puinen.
Den volgenden dag werd hij door Z. H.
in zijn werkkamer ontvangen en kon hij
aan den H. Vader verklaren, hoe de ver
haaste audiëntie hem het leven had gered.
Gij kunt u denken, verhaalde abbé San
tol, hoe vaderlijk hij mij ontving ©n met
welke zegeningen hij mij overlaadde. Den
30en December werd ik nogmaals op het
Vaticaan ontboden, waai- kardinaal Merry
del Val mij berichtte', dat de H. Vader
mij het lot toevertrouwde van 300 kinde
ren, die door de aardbeving weezen waren
geworden. Met vreugde nam ik die last
geving aan.
Tot zoover het verhaal van den abbé.
Inmiddels is ©en moeilijkheid gerezen van
de zijde der Italiaansche regeering, die
erop tegen heeft, dat de weezen van Sici
lië en Calabrië zouden expatriëeren. Abbé
Santol heeft echter aan den Italiaanschen
gezant te Parijs, met wien hij op het
oogenblik onderhandelt, waarborgen aan
geboden, dat aan zijn beschermeluigen een
geheel Italiaansche opvoeding zal worden
verstrekt.
ITALIË.
De aardbeving.
De stemming der inwoners is verbeterd,
zoo lezen we in een bericht uit Messina,
en voortdu.end verrijzen nieuwe barakken.
Er komen zich steeds meer particulieren
aanmelden voor een veriofbriefje tot bet
verlichten van opruimingsarbeid op eigen
gelegenheid, maar het. gebeurt dan toch
altijd onder politietoezicht. Niemand mag
zoo maar gaan g>aven in het pain van zijn
vroegere woning. Doordat er allengs zoo
veel meer handen aan het weik worden
geslagen, worden er ook steeds meier lij
ken gevonden. De doodgravers hebiren leen
mislukte poging gedaan het werk te sta
ken; daarna is hun aantal verdubbeld;
en er zijn nu 120 doodgravers insted©
van 60.
De Ame.ikaanshe boot Celtic is te Mes
sina aangekomen met 500 tonnen voe
dingsmiddelen, waaronder 46,000 ©tenen.
Onder de Messineiezen worden 40,0U0
rantsoenen uitgedeeld; d© lest gaat naar
Reggio ©n Bagnara.
De afgevaardigde Fulci, die voor Mes
sina in de Kamer zit, doet moeite om
tol burgerlijk dictator benoemd te worden,
maar dat schijnt hem niet te gelukken.
De krijgsraad heeft een paar soldaten
wegens roof veroordeeld. Zij zijn streng
gestraft. Een heeft pr acht jaar gevangenis
straf gekiegen.
De schok, di© Zaterdagavond te Mes
sina en te Reggio gevoeld is, was bijna
evein krachtig als die van 28 December.
Tengevolge van dien schok is de tunnel
tusschen Villa San Giovanni ©n Scilla ge
deeltelijk ingestort.
Katholiek© hulpvaardigheid.
Op de jongste, door de „Osservatoie" ge
publiceerde lijst van bijdragen aan den H.
Vader gezonden voor de slachtofi'eis van
de aardbeving, wordt ook vernield: „het
diocees Haarlem 5.000 lhes" en „door
tusschenkomst van mons. Giovannini uit
Holland" 100 lires.
De Etna
Het schijnt, dat d© welbekende vuur
spuwend© berg weer aan 'twerk is.
Boven den top hangt een dikke, zeer hooge
rookzuil. Lavastroomen vlceien langs de
helling naar beneden en bedreigen de
klein© dorpen, die onder in het dal lig
gen. De inwoners hebben, van angst haast
zinneloos geworden, hunne huizen ver
laten.
De pijnboomen, die de geheel©' zuidelijk©
helling van den Etna begroeien, staan
in brand. Van Catania uit kan men
den grooten kolossus met zijn 1000 M.
hoogen rookzuil en. de brandend© bos-
schen zien, wat een wonderschoon
schouwspel oplevert. Uit Catania is een
reddings- en hulpbrigade naar de dorpen
vertrokken.
Katholieke hulp.
Volgens de „Osservatoro Romano" be
draagt de som, die voor de slachtoffers
in Italië bij den Paus is ingekomen, reeds
2.179.147.62 Lire.
FK A X Iv RIJ It
Dr. Debierre, professor in d© anatomie
aan de Iiijsselsche universiteit, geeft in
den „Matin" ©en artikel over de hersenen
van de vier te Béthune onthoofd© misdadi
gers. Hij is met zijn onderzoek gereed
■en kan verklaren, dat de hersenen van
deze misdadigers in geen opzicht afwijken
van gewon© jnenschelijke hersenen.
Lombroso, schrijft Debierre, heeft het
type van den geboren misdadiger- gescha
pen. Maar als men dat type in d© werke
lijkheid gaat zoeken dan is het niiet
te vinden. Volgens Lombroso zou de
misdadiger een abnormaal, ontaard indivi
du zijn. Hij zou ©enige trapjes dichter bij
het dier staan dan andere menschen. Dez©
vermeende ontdekking van Lomb.oro heeft
er toe geleid, dat sommige criimnalisten de
misdadigers zijn gaan beschouwen ais zie
ken, als onverantwoordelijke personen.
Sommige geleerden zijn op dezen weg
zeer ver gegaan. Zoo heeft Benedikt, een
Weener geleerde, in die hersenen van mis
dadigers overeenkomst vastgesteld met de
hersenen van d© roofdieren. Maar die bij
zonderheid, die volgens Benedikt de her
senen van misdadigers en roofdteien ge
meen hebben, komt wiel bij de fatsoen
lijkste menschen voor.
„Ik tart den best geoefenden waarne
mer, van twee schedels, den een van ©en
eerlijk man, den ander van «een misdadiger,
op het gezicht uit te maken, van wien
de een, van wien de ander is".
Een groot aantal misdadigers, door De-
bieri© na den dood onderzocht, vertoon
den geen enkiele afwijking. Het onderzoek
van de lijken van het onlangs onthoofde
viertal, bevestigt den heer Debferre in de
meening, dat het misdadigerstype van
Lombroso niet bestaat.
Zij zijn alle vier regelmatig gebouwd,
alle vier gespierde ketels, middelmatig van
grootte, Vromant zelfs een athletenge-
stalte. Hun gezichten zijn willekeurige ge
zichten. Alleen Vromant heeft iets dierlijks
in zijn uiterlijk. Maar d© gelaatshoek van
alle vier is normaal en geen van vieren
heeft een bijzonder ontwikkeld» onder
kaak. Ook de tanden vertoonen geen aap-
achtigen stand.
Evenzoo is het gesteld met den schedel
bouw. Bij geen valt er een afwijking van
het gewone type te constateer», groot
genoeg om te rangschikken onder zekere
variëteit. Van doorgemaakte hersenziekten
geen spoor. De ligging, d© vorm van de
hersenmassa laat niets bijzonders zien.
Men heeft wel bijzondere waard© gebiecht
aan het gewicht van de hersenmassa. Ook
in dit opzicht waren de onthoofden van
Béthun© niet misdeeld. Het gewicht van
hun hersenen is zelfs iets boven het nor
male gewicht.
In 'tkort, zegt professor Debierre, de
tegenwoordige wetenschap is niet in staat
misdadigheid te diagnosliseeren naar het
volumen of naar den vorm van het hoofd
of de hersenen.
Prof. Debierre meent ook nog, dat de
doodstraf de ©enige straf is, die de ver
stokte booswichten doet sidderen.
De doodstraf is in Frankrijk nogmaals
toegepast op een zekeren Danvers. Deze
was al negen malen wegens diefstal ver
oordeeld, toen hij in den afgeloopen zomer
te Carpentras terecht stond voor het ge^
zworenenhof. De laatst© misdaad, die hem
het leven zal kosten, is geweest, dat hij
den boer en boerin ombracht, waar hij
©enigen tijd te voren als arbeider in dienst
was gekomen. In Mei 1907 had Donat, een
pachter te la Palud, hem op de boerderij
genomen. In den nacht van 1 op 2 Fe-
jiruari 1908 nam Danvers ©en geweer en
schoot hij zijn baas en diens vrouw dood.
De lijken pakte hij in, met de bedoeling
ze in den Rhone t© werpen. Een buurman
betrapt© den trouweloozten dienstknecht bij
dat werk. Danvers werd gevangen geno
men en ter dood veroordeeld. Zijn verzoek
om gratie werd verworpen.
Toen Mgr. Henry, de bisschop van Gre
noble, Zondag j.l. de kathedraal verliet
in gezelschap van een aantal geestelij
ken, loste plotseling een korporaal van
