No. 11 Dinsdag 26 Januari 1909. Vijfde Jaargang BUITENLAND. KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. fmdqrt elta UIHU-JKISIIU- mi IIIIOUÜVOHI. Arbeidscontract en Dienstboden. Ziekenverpleging op het Platteland. De onrust der aarde. Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers k contant- 0.05 Advertenfiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kanfoor v. <1. AdministratieGangepoorfstraaf C 209. Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. 4 contant Reclaraeberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs. Onder de wet op het arbeidscontract, welke zooals men weet op 1 Febr. a.s. in werking treedt, vallen ook de dienstboden. Tusschen de vrouw des huizes en bet dienstmeisje kan nu mondeling of schrif telijk ©en arbeidsovereenkomst gesloten worden. Eenige voorbeelden mogen dienen. De vrouw des huizes huurt op 15 Maart een dienstbode tegen 1 Mei en geeft haar „de godspenning". Be gin April vindt ge een andere meid, die u beter lijkt. Of hebt u verzoend met uw dienstbode, die ge tegen 1 Mei had opgezegd. Wat doet gij dan Gij zegt tot de tegen 1 Mei gehuurde dienstbode: Meisje, ik heb „van u afge zien", maar ge kunt de godspenning hou den tan daarmee zijn we van elkander af. Zoo w a s het. Maar zoo zal het ,na 1 Februari niet meer zijn. Evenmin mag de dienstbode de gods- penning terugbrengen als zij van „de Mevrouw afziet" bij wie ze zich tegen 1 Mei had verhuurd. Eenmaal ver- of gehuurd, blijft. De wet kent geen godspenning. E,n dus, Mevrou wen, gij kunt de godspenning blijven geven, als gij: wilt, maar 't. dient nergens meer voor. Het teruggeven of doen be houden van de godspenning ontslaat niet van de overeenkomst, de wet zegt het uitdrukkelijk. Dus eens gehuurd, blijft gehuurd. Tenzij uw meisje minderjarig is. Dan mag zij met u, Mevrouw, geen overeeni komst aangaan zonder schriftelijke of mondelinge toestemming van haar vader of voogd. Wat 'n soesa, zegt ge. 'nOogenblik. Heeft het meisje geen schriftelijke volmacht, en brengt ze even,, min mee iemand, die mondeling de vol macht geven kan, dan kunt ge het meisje toch huren. Gerust. Als er dan bunnen vier weken geen vader of voogd zich aanmeldt om de minderjarige terug te halen, dan wordt verondersteld, dat het kind een mondelinge volmacht beeft mee gekregen. Zou de vader echter in de vjjfde week of later merken, dat zjjn dochter in ver keerde handen is gevallen, dan kan hjj altijd de arbeidsovereenkomst nog doen breken door den kantonrechter. Alles zal in de praktijk dus vrijwel bij 'tonde blijven. Schriftelijke machtiging zal zelden voorkomen, tenzij' de dochter zóó lic-ht-op-de-graat is, dat vader haar loon zelf ontvangen wil. In een schrifte lijke volmacht kan hij dat bepalen. Het loon kan men blijven uitbetalen, zooals men dat gewoon isper week, per maand, per kwartaal. Het loon loopt door, als de dienstbode verhinderd is baar gewonen arbeid te verrichten. Bijvoorbeeld: gij gaat op reis. Uw huis wordt gesloten. Dan moet gij de dienst bode het loon blijven betalen en tevens hebt gij haar kostgeld te geven. Voorts kan de dienstbode ziek worden. Ook da,n gaat het loon door. Tanzjj bij schriftelijk contract met uwe dienst bode zijt overeengekomen, dat het loon ophoudt, als de overeengekomen arbeid niet wordt verricht. Van het kostgeld kunt gij echter door een schriftelijk contract ni-et afkomen, dat is altijd verschuldigd. In geval van ziekte der dienstbode moet men overigens nog wat méér doen, dan het loon uitbetalen. Als hoofdregel stelt de wet vooropdat de werkgever verplicht is bij ziekte of ongeval van ©an inwonenden, arbeider zorg te dragenvoor diens behoorlijke verpleging en g neeskundige behandeling. Deze verplichting duurt zoolang als de dienstbetrekking duurt doch uiterlijk tot een tijd van 6 weken, De wet beperkt dien termijn, waar over deze verplichting loopt, tot den tycl van 6 weken, omdat de tjjd van 6 we ken bij inwonende arbeiders is d-e go gewone opzeggingstermijn. Wanneer de wet aan den werkgever de verplichting voor een langere,ri tijd had opgelegd, dan zou de werkgever zich toch altijd van die verplichting kunnen bevrij den door den arbeider mpt 6 weken op te zeggen. Met het oog hierop beeft de wet be paald, dat deze verplichting des werk gevers duurt zoolang als de dienstbetrek king duurt, maar niet meer dan, 6 weken. Wanneer dus de arbeider ziek wordt ©en \veek vóórdat de dienstbetrekking zou zijn geëindigd, dan strekt de verplichting des werkgevers volgens de wet zich slechts over die ééne week uit. Maar wan neer die ziekte zich voordoet terwijl er geen sprake was van beëindiging der dienstbetrekking, dan zal de verplichting van den werkgever de volle zes weken duren". Dus moet de werkgever zorg dragen voor behoorlijke verpleging en geneeskundige behandeling van den in wonenden arbeider; wat is ech ter „behoorlijke" verpleging -enz.'? De wet zegt niiet op wélk© wijze de werkgever hiervoor moet zorg dragen. Hij zal dat kunnen doen door in zijn eigen huis voor de verpleging en behan deling van de dienstbode zorg te dragen. Hij zal dat ook kunnen; doen door den arbeider ter verpleging enz. te doen, op nemen in een ziekenhuis, in welk geval de werkgever er voor aansprakelijk is. Hij zal het ook kun,men doen b.v. door met de ouders van den arbeider overeen te komen, dat deze voor de behandeling en. verpleging zullen zorg dragen; doch altijd blijft h ij voor de behoorlijke ver pleging len behandeling, volgens de wet, aansprakelijk. De wet zegt echter bovendien dat de werkgever voor d© behoorlijke verpleging enz. moet zorgen, voor zoover daarin niet uit andere hoofde is voorzien. Wanneer dus op andere wijze reeds voor verpleging van den inwonenden ar beider bij' ziekte of ongeval wordt ge zorgd, dan is d© werkgever van deze wet telijke verplichtingen ontslagen. Deze voorziening op andere wijze is ook op verschillende manieren denkbaar. Het kan zijn dat de dienstbode zich heeft verzekerd voor verpleging en behande ling bij ziekte of ongeval; het kan ook zijn dat de dienstbode er de voorkeur aan geeft zelf en zelfstandig voor hare verpleging enz. zorg (e dragen. Doch er zal altijd een bepaalde voorziening moeten aanwezig zijn, wii de werkgever zich terecht bevrijd achten van de hem opgelegde verplichting. Omtrent de kosten der verpleging enz. bepaalt de wet het navolgende: Terwjjl de verplichting van den werk gever om zorg te dragen voor de behoorlijke verpleging zich uitstrekt over 6 w e k e n, behoeft de werkgever slechts over de eerste 4 weken de kosten hier van te dragenover de volgende; 2 weken moet hjj dus wel b 1 ij v e n zorg dragen voor de behoorlijke ver pleging enz., maar de kosten van de 2 laatste weken kan hij op den arbeider verhalen. Bovendien kent de wet een geval waarin de werkgever ook de kosten' der eerste 4 weken op den arbei der verhalen kan: n.l. wanneer de ziekte of het ongeval door den arbeider willens en 'wetens is veroorzaakt of veroorzaakt door diens onzedelijkheid, of het gevo-lg is van een lichaamsgebrek, waaromtrent de arbeider bij het aangaan der over eenkomst den werkgever willens en we tens valsche inlichtingen heeft verstrekt. In zoodanig geval kan de werkgever de kosten der volle 6 woken op arbei der en dienstbode verhalen, maar zijn ver plichting om voor de behoorlijke verple ging enz. zorg te dragen, blijft ook in dit geval bestaan. Geen Samenwerking 7 In het vorig nummer hebben we ge meld, dat er bij de komende algemeens verkiezingen geen samenwerking zijn zou tusschen vrijzinnig-demokraten en unie- liberalen. Aldus deelde de N. R. C. mede. Men zal intussc-hen goed doen niet te veel waarde- aan die mededeeling te hech ten, niet ontbloot als zij schijnt, van teedenz. De strekking kan immers zijn den kiezer een rad voor de oogen te 'draaien om de activiteit der Recht.sche kiezers 1© ver minderen. Gok kan de strekking zijn: de oogen van vrijzinnig-demokraten en unie-libera len juist te openen voor de noodzakelijk heid van onderlinge samenwerking. Hoe het zijwe meenen ons niet te bedriegen, als we durven voorspellen, dat men in Juni vrijzinmg-d-emokraat en unie liberaal gearmd ter stembus zal zien trekken. Het anti-clericalisme zit den heeren te veel in 't bloed, dan dat ze anders zou den kunnen. Dat de ziekenverpleging op 't platteland schier alles te w-enscnen overlaat, is be kend. Eerwaarde heeren geestelijken, die dagelijks met de zieken verkeeren, en heeren doktoren, die op h-et platteland practijk uitoefenen zijn dan ook eenslui dend van gevoelen, dat het meer dan, tijd wordt, m dezen toestand verbetering te brengen. Het Centrum bevatte- kort geleden een uitvoerig artikel over landelijke zie kenverpleging, waarin dezelfde klachten rijzen. In dat artikel worden echter verschil lende middelen tot verbetering van den toestand aangegeven. Zoo moesten op de dorpen onderafdae- iingen worden opgericht van de in de beide zuidelijke- provinciën van ons va derland bestaande vereeniging voor R. K. ziekenverpleging, welke vereeniging zich vooral ten doel stelt voor 't noodzakelijk ste van alles te zorgen, nameijjk voor goede ziekenverpleegsters. Door de goede zorgen dezer vereeniging worden meis jes, die roeping gevoelen om als leekemj ziekenverpleegster op te- treden, geplaatst in de R. K. ziekenhuizen, om daar onder deskundige leiding ©au cursus te volgen. Het werk dezer vereeniging moest ook door den boerenbond financieel en mo reel gesteund worden. „De boeren, di© zooveel geven voor de verpleging en behandeling van hun vee, mogen we-1 eens wat meer aan de menschenverpleging gaan denken. Anders loopt het met den „krachtigen gezonden, boerenstand" op den duur mis". De schrjjver in 't Centrum doet ver der het voorstel om het reservefonds der boerenleenbanken voor de ziekenverple ging t© benutten. Immers, de boerenleenbanken beginnen zoo zachtjes aan ©en reservefonds te krijgen. Volgens bet laatst verschenen verslag der boerenleenbanken, aangesloten bij de Centrale Bank te Eindhoven bedraagt het reservefonds der boerenleenbanken in de verschillende provinciën, als volgt: Noordbrabant f 73.827.45V2 Limburg - 20.958.31 Gelderland - 5.530.21 Zeeland - 349.77i/2 Zuid-Holland - 7.304.771/,, Noord-Holland - 1.136.96 Overijsel - 390.23 Utrecht. - 914.96i/2 totaal f 110.412.68 Dus '©en heel kapitaal, dat zich nog da gelijks uitbreidt en dat volgens de sta tuten der boerenleenbank tot 't algemeen welzijn bitumen den kring der verschil lende gemeenten mag besteed worden. Natuurljjk ligt het niet in onze bedoe ling, dat geheel© reservefonds enkel en alleen voor de landelijke ziekenverpleging te besteden. Er zijn ten platteland© meer dere zaken van algemeen welzijn. Maar de ziekenverpleging neemt daaronder toch wel (een eerste plaats in, zoodat daaraan wel 'teerst mag gedacht worden. En ten slotte zullen ook de ziekenfond sen leen zeer nuttig werk verrichten door de landelijke ziekenverpleging te bevor deren. Wanneer op deze wijze d-e verschil lende organisaties ten platteland© ieder naar gelang haar krachten, iets bijdra gen tot bevordering der landelijke zieken verpleging, dan zal dit, voor 't platteland zoo gewichtige vraagstuk spoedig zijn opgelost. Waarnemingen van geheel dezelfde soort, als ze op het metereologisch in stituut te De Bilt gedaan, zijn, worden ons in een reeks van telegrammen uit Italië en Spanje, Oostenrijk, Duitschland en den Balkan bericht. Over het centrum van deze beweging, die in den vroegen morgen van Zaterdag moet hebben plaats gehad is men nog volkomen in het on gewisse. Is de veronderstelling van het instituut in Dei Bilt juist, en heeft de aardbeving in Turkestan plaats ge-had, -dan is het uitblijven van berichten volkomen verklaarbaar. Andere seismografische in stellingen vermoeden echter dat een streek in Klem-Azië moet getroffen zijn door deze schokken, welke niet minder hevig schij nen te zijn geweest dan die welke Mes sina en een aantal Calabrische steden, teisterden en verwoestten. Intusschen hebben Zaterdagmiddag en -avond in Messina en Reggio nieuwe be vingen plaats gehad, die de reeds aan wederopbouw denkende bevolking een pa- nischen schrik hebben bezorgd, wat te meer verklaarbaar wordt als men ziet dat de nieuwe aardbeving even heftig is ge weest als die van de laatste dagen van DecembeXj en let op het feit dat reeds Zaterdagmorgen kleine hevingen zijn ge voeld. Van siachtotfers spreken de tot nu toe binnenge-loopen telegrammen niet. Het ontzettende cijfer van 198,700 men seden, die door de vorige heving gedood of sedert -dien vermist zijn, wordt dus ge lukkig niet nog vergroot. De heving in Messina waargenomen was golvend en te gelijkertijd successorisch (d. w. z. dat de schok zich van onder uit de aardkost naar boven voortplant) wat aanleiding geeft tot het (leeken)-vermoed-en, dat twee bevingen tegelijkertijd hebben plaats gevonden, bij do ©ene waarvan Messina dan het epicen trum was, terwijl de haard der andere verder verwijderd was. (Zie vervolg Laatste Berichten). FR AN li RIJ K De Vloot. Vele malen gaan er in Frankrijk stem men over don slechten toestand van leger en vloot. En vooral over de laatste wordt heel wat geschreven en vele scherp© cri- tieken geveld. Nu vinden wij in de „Matin" van de hand van Doumer, den vroegeren presi dent der Kamer, een artikel, dat alle vo rige in scherpte overtreft en waarin hij bewijst, dat de Fransche vloot ongetwij feld en duidelijk zichtbaar, zoowei mo reel als materieel verzwakt is. Frankrijk, zoo schrijft Doumer, dat voor tien jaar de tweede plaats in de rij der zeemachten innam, is nu tot de vierde of vijfde zeemogendheid gedaald. En wat de manschappen betreft, moet men door de verschillende ongelukken, die in den laatsten tijd plaats gehad hebben, wel overtuigd worden dat hunne kennis, hunne bekwaamheid, hun technisch weten en kunnen veel te wensch-en overlaten. Dat oordeel kan over een aantal bevelhebbers der oorlogsvloot en over eenige hoofden van arsenalen geveld worden. Het ernstigste feit is echter dat tie band en het onderling vertrouwen der beman ning meer en meer verslapt. De zeeoffi cieren uiten bittere klachten over de artil lerie en de ingenieurs der Marine. Deze kritiseeren weer d-e zeelieden. En al deze wantoestanden kunnen en moe-ten uit dien weg geruimd worden. Dio vier hoofden der te Bethune geguil lotineerde misdadigers zijn door dr. De- bierre nauwkeurig onderzocht, waarbij bleek dat d© hersenen volkomen normaal en zelfs zeer goed ontwikkeld waren. Dat is jammer voor de ontoerekenbaarheids- theoriehoe nu de misdadigheid t© ver klaren? Want van eigen schuld mag geen sprake zijn, dat zou strijden met de vrije, door geen voorooideelen gebonden weten schap. UUITSCULAA U. Lichamelijke tuchtiging. Lichamelijke tuchtiging is een onder werp, waarover het laatste woord nog niet gesproken is. Het is daarom wiel waard te luisteren naar de ernstige woorden, die men er over spreekt. In den landdag van Baden liet zich -de Centrum'safgevaardigde, d-e h-ee.r Gorla- cher, er aldus over uit: „Nu veroorloof ik mij nog ©?nig© woor den omtrent lichamelijk? straffen. Ik hen wel is waar geen onderwijzer, maar ben toch vele jaren leermeester en heb als zoodanig een groote ervaring achter mij- (groote vroolijkbeid). Ik verkreeg daarbij de ondervinding, dat voor het onderricht der jeugd een zeer uitgebreide menschen- kennis noodig is. Bij den ©enen richt men meer schade aan, als men ze kastijdt, bij den anderen als m-en het niet doet (zeer juist). Het is moeilijk hier ©en vorm te bepalen. Bij de verlichte Saksers moge het «enigszins anders zijn, bij ons in 't Zwart© Woud is het tot nu toe gehandhaafd gebleven, en ik ben van oordeel dat matig en doelmatig en op de juiste plaats (vroo- lijikheid) toegediend, veel er mee bereikt wordt. Afschaffing van iedere kastijding moge uit ideaal oogpunt zeer juist zijn, in de praktijk is ze niet door te voeren. Als m-en de heeren, di-e de afschaffing voorstelden, eens 60 leerlingen uit een' hoog-ere klasse ter beschikking stelde, op-dat zij ze zouden onderwijzen dan zou naar mijn meening, in 't bijzon-der de ini tiatiefnemer van bet voorstel, -de heer Krauter, voor zoover ik zijn temperament ken, 'de eerste zijn om de wapens er hij neer te leggen en. te zeggen: De duivel zal het schoolhouden hal-en, als men niet eens mag prügeln". li IS1.AND Azof. Het centrale comité -der Russische re- volutionnair-socialistische partij is van plan 'een algemeen© partij-vergadering uit te schrijven, waarin het zijn mandaten -wenscht ter beschikking te .stell-en. Een en ander naar aanleiding van d-e onthul lingen omtrent Azof, den verrader, die in dienst stond der politie. Azof moet zich h-ebben schuldig ge maakt aan le. Het organiseeren van -di-e betoo- ging-en en opstanden, welke voor de rt- volutionnaire beweging in Rusland nood lottig zjjn gebleken, zooais de opstand in Kroonstad. 2e. Bet ontwerpen van aanslagen, en komplotten, om later het plan te verra den vóór het tot de volvoering was ge komen. Soms kwam de aangifte te laat, zooals bij -den moord op den Petersburg- schen prefect, generaal van der Launitz. 3e. Het beramen van aanvallen, waar van het te voren vaststond dat ze zouden mislukken, als de -aanvallen op treinen waarin grootvorsten gezeten waren. Ook moet de moord op Gapon het werk van Azof zijn geweest. Azof zag in Gapon ©en (mededinger als spion -en hij was hang, dat Gapon hem in d-e wielen zou rijden. Onverkwikkelijk gekijf. De eenmaal zoo geziene en zoo mach tige bevelhebber van de Russische- vloot in den Stillen Oceaan en tijdens den nood- lottigen oorlog met Japan, stadhouder van het Verre Oosten, admiraal Alexejef, die een tijd lang voor bedilal speelde en de Russische bevelhebbers iu den wieg zat, staat thans voor d© militaire rechtbank. Onder den schuilnaam „Brutus" had hij een reeks artikelen geschreven in de „No- woje Wremja", waarin de misbruiken, die in het Russische ministerie van marine heer-schten en die mede oorzaak waren van. de catastrophe van Tsjoesjima on barmhartig weidén gegees-eld, en tal van hooggeplaatste ambtenaren werden ge compromitteerd. Doch zie de zaak nam een voor den schrijver onaangename wending, toen Alexejef zelf door een vroegeren vriend van hem, den ingenieur Rudnitzky, van omkoopbaarheid werd beschuldigd. Rud nitzky was n.l. vertegenwoordiger te Sint-Ptetersburg van de Éngelsche kanon- nenfirma Hotchkiss, voor welke hij inder tijd de leverantie had trachten te krijgen van 400.000 projectielen. Alexejef zou als bemiddelaar bij het ministerie van Marine zijn opgetreden en daarvoor 20.000 Rbl. hebben ontvangen. De gewezen admiraal

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1909 | | pagina 1