Donderdag 21 Januari 1909
Vijfde Jaargang.
BUITENLAND
No. 9
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Belangrijke Datums.
Het Defensie-Vraagstuk.
De Ramp in Italië.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers h contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieGanzepoorfstraaf C 209.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Vanl tol en met 1 4 Februari:
gelegenheid tot aangifte voor de kiezers
lijst.
Vóór 2 0 Februari kennisgeving
aan de belastingschuldigen, die nog nfet
betaald hebben, door den rijksontvanger.
1 Maart: laatste betaaldag der be
lasting.
2 3 Maart: ter visieligging en veirkrijg-
baarstelling {Ier kiezerslijst en bijbehoo-
nende lijsten.
23 Maart tot en met 15 April:
gelegenheid tot reclame.
Tot 21 April: ter visieligging en vesp-
krijgbaarstelling der reklamies.
Vóór 15 Mei: definitieve vaststelling
dei' kiezerslijst.
Verschenen is het Rapport otmtrfönt het
defensievraagstuk, uitgebracht aan den
Alg. Bond van R. K. Kiesvieresinigingm
in) Nederland, door de heeren: jhr. G. A. A.
Alting van Geusau, H. C. A. de Block,
jhr. mr. Ch. Ruys de Bieerenbrouck, J. B.
Festers, jhr. E. J. M. Wittert.
Omtrent de conclusie dier commissie
doelen wij het volgendie mede:
10. De commissie meent, dat het niet
wensobelijk is, om reeds thans, nu die
militie- en landweer-wetten nog niet vol
ledig hunne werking hebben doen gevoe
len, over te gaan tot een geheel ander-
stelsel van legervorming. Met betrekking
tot sub, 1 van de opdracht gestelde pun
ten geeft zij als hare meaning te bennen:
a. dat er geanerlei aanleiding bestaat om
den eersten oefentijd voor ongeoefendein
te verkorten;
b. dat die militie wet 1931 zich ten on
rechte tevreden stelt met een© verkorte
onvoldoende oefening van een groot deel
der lichting (bijna 30 pCt.);
c. dat aan oefening tot verkrijging van
militaire bekwaamheid buiten de kazerne
zoowel voor bet leger als voor het individu
vele bezwaren zjjn verbonden, terwijl daar
entegen slechts gering resultaat te ver
wachten is;
d. dat verhooging van contingent om
een» hoogerie lagers terkte te bereiken niet
hoodig is; dat verhooging van contingent,
om met behoud dier totale sterkte, te ge
l-aken tot verkorting van diensttijd, wel
duurder uitkomt, maar toch aanbeveling
verdient, omdat dan kan worden volstaan
met één herhalingsoefening minder.
e. dat verhooging van gietal ein duur dei-
herhalingsoefeningen niet gewenscht is,
omdat herhalingsoefeningen veel zwaarder
op d-e bevolking drukken, dan een iets
langere eers te-oefen tijd.
Ter beantwoording van de sub. 2 dei-
opdracht gestelde vrageu meent de com
missie niet beter te kunnen doen, dan hier
onder zoo beknopt mogelijk de verschil
lende eonclusiën weer te geven, waartoe
z(j, op grond der in het rapport in den
breede ontwikkelde motieven kwam.
I. Een uniform© eerste-oefentijd van 8i/2
maand voor alle ingeljjfden bij da onbe^
reden wapens; behoudens het onder II
gestelde.
11. Eenta regeling van bet volksonderwijs
in de gymnastiek op zoodanigen grond
slag, dat een» lichamelijk© geoefendheid
worde verkregen, die recht geeft op ten
hoogste 2 maanden afslag van teerstc-
oefontijd.
III. Afschaffing van het insliluut dier 4-
niaanders (met voorbehoud van een der
leden).
i\Afschaffing van het voorbereidend
militair onderricht in den wapenhandel.
V. Verhooging van het jaarlijksch mili
tie-contingent met 4700 man.
VI. Verkorting van 'dien diensttjjd bij het
leger tot 6 en bij de landweer tot 6
jaren.
VII. Vermindering van de herhalings
oefeningen bij de onbereden wapens van
12 weken in 3 peroeeten, tot 7 weken in
2 perceelen, dus afschaffing van de 3d©
herhalingsoefening.
VIII. Aanwezigheid van ©en bljjvend. ge
deelte, bestaande uit een te alten tijde
onder -die wapenen zijnd voldoend getal ge
oefende manschappen.
IX. Do wenschelijkheid op ruimte Behaal
ontheffing te verleenen aan oeconomisch©
kwakken.
Volgens globale raming zouden d© plan
nen der commissie een jaarlijksch© ver
meerdering van kosten van 1 millioen gul
den ten gevolge hebben, verminderd met
een bedrag, dat vrij zou vallen door bet
verleenen van ©en afslag van ten hoogste
2 maanden voor den eersten oafentjjrl aan
houders van wen getuigschrift voor licha
melijke geoefendheid.
De voor-dealen, die de oommissie aan
het slot opsomt, zijnbetere oefening van
den soldaat, betere gewaarborgde kader
vorming uit de militie, minder persoonlijke
druk door aanzienlijke verkorting van de
herhalingsoefeningen ion minder persoon
lijke druk door vermindering van het
totale dienstverband met 4 jaren.
Socialistische „Vroomheid".
De sociaal-democraat A. H. Gerhard,
overtuigd „vrijdenker" heeft een boekje
geschreven over wat hij onder „vroom
heid" verstaat en als zoodanig aanbeveelt,
©en boekje dat wie ergens als eene be
scheiden proeve van socialistische ethiek
zagen genoemd.
Het Volk beeft in den beer R. Kuy-
per een medewerker die in de gelegen
heid was, er zijn oordeel over uit te
spreken.
Eu het «en met hiel andier geeft ©en bij-
zondenen kijk ap wat hier onder „vroom
heid" verstaan wordt, en op de gevoelens
waarmede Marxisten zulk een» „ethische"
uiting ontvangen.
De beer Kuyper geeft. deze korte samen
vatting van hetgeen zijn partijgenoot Ger
hard betoogt:
Hij schijjft: ook de waarachtig® vrij
denker is vroom. En hy (Gerhard)
gaat de ontwikkeling van het begrip
vroomheid na »n komt tot de conclu
sie, dat de blijvend© kern or van is
de sociale deugd, da tjjdelijk© neven
factor erin de godsvrucht. Gemeen
schapszin ©n liefde voor de waarheid,
twee deugden die in haar grondwezen
één zijn, zoo schrijft Gerhard verder,
vormen te zamen da vroomheid. Vol
gons Gerhard hangt do aldus opge
vatte vroomheid met met een bestu
rend opperwezen samen, maar groeit
zij uit de eischen dor samenleving van
de organismen. De vroomheid die
Gerhard miet moraliteit indontifioeieirt
tracht hij in ontstaan en verwording
op geheel natuurlijke wijs te verkla
ren. En ieen „hoogere macht" houdt
hij dan als vrijdenker in de boven
het individu staande gemeenschap, en
een religie in de trouw aan het zede
lijk ideaal, de toekomst-verwezenlij
king van de gemieenschaps-id»?.
Welke bezwaren nu heeft hiertegen de
heer Kuyper? Deze, dat Gerhard, die vol
gens zijn criticus „wat al te gauw is met
zijn gemakkelijk» darwinistische betoo-
gen", die „bovendien den invloed van
arbeids-proces en klassenvorming op de
moraal geheel uit het oog verliest", in
zijn boekje tegemoet komt „aan het op
nieuw reikhalzen naar religie bij ©en deel
der heerschende klasse".
Wij vinden, zegt de heer Kuyper,
het gesol met die woorden vroomheid,
religie verderfelijk. Reeds het feit, dat
Gerhard aan historische interpretatie
van het woord vroomheid gaat doen,
wijst op ©en zwakke positie. De. woor
den vroom »n religieus worden tegen
woordig door haast iedereen bedoeld
als onder meer inhoudende de er
kenning van ©an mystieke macht, van
een godheid. Zeker, die godheid wordt
door veten steeds minder concreet ge
dacht. Zij vervluchtigt steeds meer in
veler hersenen, soms zelfs tot niets.
Een reden te meer echter om de god
loochenende wereldbeschouwing door
scherpe formuleering voor verwate
ring te behoeden. Men betoog» dat
er in het atheïsme plaats is voor zede
lijkheid, voor idealen, voor het eer
biedig opzien tot de schoonheid van
do natuurMaar men vermijde door
©en tegemoetkomend woordengebruik
den schijn van transigecren tegen
over de godheid. In den strijd
der meeningon en gevoelens eischen
wij vóór alles de grootst mogelijke
klaarheid op.
Nu weto men: wel, dat dit alles gezegd
wordt over de gevoelens van ©en man, die
„het bestaan van ©en godheid ontkent".
De „grootst mogelijke klaarheid" schijnt
dus in ©en nóg-negatiev'er standpunt tegen
over het godsbegrip gelegen te zijn. Dat
de hear Gerhard dan ook nog altijd bij
zijn beschouwingen denkt aan „tegen zich
zelf strijdende, zwakke, steun zoekende
wezens" komt voort uit de door den heer
Kuyper geconstrueerde onderstelling „dat
hij de vastheid die de- Marxistisch» wieten-
schap geeft, nog mist".
De leervaste heer Kuyper put daaruit
de kracht om te beweren „bij hel en
duivel" (zonderling, dat zulk een hoog-
verlicht man aan deze dingen zelf nog
d e n k 11) dat zulke zwakke wezens niiet
gevonden worden „in het zekere, klasse-
bewuste, opstovend© proletariaat".
Zelfs des beeren: Gerhard's „surrogaat
van vroomheid" verdraagt zich met dio
marxistische wetenschap niet!
Koningin Helena.
Keizer Frans Jozef van Oostenrijk he ft
aan de koningin van Italië als erkenning
van haar menschlievende offervaardigheid
bij de aardbeving, het grootkruis v; i-fefend
van de ordie van de H, Elisabeth.
De arde zal die koningin met een schrij
ven van den keizer worden overgereikt.
Van den Duitscben Keizer ontving zij d©
Louisa-orde.
De velo weldaden, welke koningin He
lena de laatste weken aan zieken en ge
wonden heeft bewiezen, worden door den
Rom. Co;respondent, van het Beffl. Tagebl.
op de volgend» wijze beschreven.
Een barmhartige zuster had zich aan de
verpleging van gewonden ©n zieken niet
met grooter liefde kunnen wijdien dan de
koningin, die op -de plaats des onheils
slechts „nostra Santa", onze heilige, ge
noemd werd.
D-e koning'n bevond zich aan boord van
het admiraalschip, dat haar naam draagt
„Regina Elena".
Zy had hel in ©en hospitaalschip laten
veranderen.
's Morgens te zeven uur kwam zij aan
boord zonder gezelschap van hofdame of
kamenier.
Niets deed vermoedert, dat deze hoogst
eenvoudig gekleed» jong» onbekend» dame
met de auto-banet op d© diiap-zwarte haren,
do eerste vrouw was van bet koningrijk.
Eerst herkend» haar niemand, want zij
had uitdrukkelijk elke vermelding van haar
komst verboden.
Nauwelijks was zij aan boord of zij
richtte het bovendek in tot operatiezaal en
organiseerde met ©enige dames uit. Mes
sina, die aan da catastrophe ontkomen
waren een geneeskundigen dienst. Daarna
bond zij zich den witten boezelaar van
©en pleegzuster voor en begaf zich naar
de vertokken, waar de gewonden lagen.
Van 's morgens zeven tot 's avonds half
8 wijdde de koningin zich aan da verple
ging der gewonden, vooral aan de arme
vrouwen en kinderen.
En overal hielp zij met haar woord waair
de Italiaansche bureaucratie kunstmatig
moeilijkheden in den weg legde.
Zoo waren bijv. uit. Palermo met hot
stoomschip „Regina Margherita" twee pro
fessoren aangekomen om de gewonden,
die vervoerd konden worden, af he halen.
Maar niemand kwam hun tegemoet. Een
bevel van de koningin bewerk'» toen, dat
de lichtgekwetsten aan de twee genees
kundigen werden overgegeven en naar de
„Regina Margherita" gebracht..
De vrij gekomen bedden werden ter
stond door nieuwe gewonden ingenomen.
De dokters, die zelf van tijd tot. tijd
naar het dek gingen om frissch© lucht
in t© ademen, verhalen, dat alleen do
koningin bet zonder onderbreken van
's morgens tot 's avonds in de verpeste
ruimten heeft uitgehouden.
Toon de Engelse!» admiraal aan den
Italiaanscben zijn officieel bezoek kwam
brengen en 'hoorde, dat de koningin zich
aan boord bevond, wensch'e hij natuurljjk
ook aan de koningin zijne opwachting to
maken.
Dit was slechts mogelijk wanneer da
Engelsche admiraal do koningin in hot
lazareth ging opzoeken, waar zij juist bozig
was de gapend» hoofdwonde van eau
vrouw te verbinden.
De admiraal wilde de koningin de hand
kussen, maar zij belette, het met een treu
rig lachje. „Neen, doet u dat niet; er zijn
bloedvlekken op, en die konden infectie
veroarzakfen".
Een boerin wild» lot geen prijs vciedsel
nemen, omdat al de haren gestorven
waren. Teen bracht koningin Helena haar
©en kop bouillon, kust» de vrouw ion zeide:
„Doet u het terwill© van mij!" En de zfeke
dronk.
De beroemd geworden Mario, die door
haar papegaai gered en door zeelieden
aan boord vau het schipi gebracht werd,
sloot de koningin onder kussen en tra
nen in har» armen.
1)» offers der kloosterorden'.
Tot nu tos werd de volgend» lijst van
offers aan 'dooden en gewonden de kathe-
lieke ord»-led»n, vastgesteld
Camillianen: Gedood pater Stoecana-
nella »n twee Novicien. Twee andere pa
ters konden zich op bijna wonderdadig©
wijze reddien.
Salesianien: Allen gedood met uitzon
dering van den directeur der Catechisten
en van professor Virsi. 90 Seminaristen
gedood; 40 geied.
Capucijnen: Dood de paters Glambat-
tistta, Agos.tino, Alfonso, de pater Provin
ciaal »n vier leekenbroeders. De conven-
tueelen allen gedood.
Jezuïeten. Gedood de paters Alessi, Brin-
disi, Laletta, Barbara; pater Caruso en
broeder Pucelo gered. Van de 100 semi
naristen, 30 gedood.
Minderbroeders: De in Santa Maria in
Gesu wonende monniken zijn allen ge
dood met uilzondering van den leieten-
broeder Tommaso. Die van Santa Maria
dogli Angeli zoowel als dte van de Derde
Orde zijn alten gered.
TheatijnersDood de paters Atessa en
Bellomo.
Barmhartige Zusters: De zusters, die
in de strafgevangenissen werkzaam wa
ren zijn allen gedood. (Ook ld© gevangenen
werden gedood). Do in het krankzinnigen
gesticht. aangestelde zusters konden zich
redden (ook de krankzinnigen zelf).
Figlte della Caiifa: Twee zusters in het
burgerhospitaal gedood. Bericht omtrent
die van het militair» hospitaal ontbreekt.
Zusters van den Goeden Herder: Ge
dood de zusters .Siagonardo en Bibiana
met ©enige kinde.iem.
Kleins Zusters, der Armen. (Viccolo
Sucre Bel Poveri): de Overste en vier
zusters en ongeveer 100 der verpleegden
gedood.
Dochters van de H. Anna: Gered dio
van hot instituut, der heilige Magdalena
en die van bet instituut van den heiligen
P'aehillo. Berichten omtrent het lot. van
di© van het instituut Gattorno ontbreken.
Instituut Leo XIIIDe overste en ©enige
zusters gedood.
Fransch Instituut: 13 Zusters gedood;
alle weeskinderen gered.
Instituut van hot. II. Hart van Jezus:
geen offers.
Piccolo Serve del SaCre Cu ore: Berich
ten ontbreken.
Aartsbisschoppelijk» Curie: Dood de 2o
secretaris mgr. Ballucci. Gewond Mgr.
Mangiavitti »n de aartsbisschoppelijke kan
selier. De vicaris-generaal gedood.
Aartsbisschoppelijk Seminarie. Van do
92 Seminaristen zijn 15 gedood, eveneens
de prefect Don Mento, de professoren Los-
cascio, Oliva, Toscano. Vermist worden
de priesters Mirabello en Mori »n kte dom-
heeren Savia en Trisichitts.
Clerus der KathedraalGedood die pries
ters Santiuttani, Polignari en Riolo. Even
eens zes stadspastoors.
De hoofdzorg van den H. Vader en van
do bisschoppen is natuurlijkerwijze de zoo
spoedig mogelijke herstelling van de gods
dienstoefeningen, en het wederopbouwen
der vernielde kerken, en. het plaatsen van
noodkerken en kapellen.
Te Messina is Zaterdag e»n vrouw van
zeventig jaar onder het puin vandaan ge
haald, dio zoo volslagen, uitgeput was,
dat zij niet kon spreken. Zij was negentiear
dagen lang aan haar lot overgelaten. D»
dokters hopen haar in het leven te kun
nen houden.
Voor het vinden van overlevenden zijn
pryzen uitgeloofd. Er worden eiken dag
(54,000 rantsoenen verdeeld.
Zaterdagnacht zijn Ie Messina weer
aardschokken, voorgekomen, ten gevolg»
waarvan wankele muren zijn ingestort.
Om kwart voor ©enen voelde men den
zwaars ten schok.
Kardinaal Merry del Val bezoekt ge
regeld de gewonden, di» in het hospitaal
St. Martha zijn ondergebracht.
Hij kent ze, nu alten en houdt dien Paus
geregeld op de hoogte van hun toestand.
Te Messina bleek gisternacht eau he
vige brand te zijn uitgebroken in de ver
woeste huizen langs de kade^ welke door
den hevigien wind werd aangewakkerd.
De troepen en de bemanning van de sche
pen kwamen onmiddellijk le hulp, maar
nadat zij tevergeefs gepoogd hadden den
brand te blusschen, moesten zij zich er
toe bepalen het vuur te beperken.
Latere berichten melden, dal de brand
zich uitbreidt en dat er gebrek is aan
water.
Te Reggio zijn gistermorgen aardschok-
de eerste 's morgens om 6 uur, de an
ken gevoeld, waarvan twee- zeer sterke,
der© tc 12 uur 35 min. De geheel» be
volking is zeer ontsteld.
Een duif als redster.
Daar er van goed eten geen sprake
meer is te Messina ,en de meeste rnen-
schen blij zijn als ze vleesch van .een
broodmageren hond of ezel krijgen om
rauw op te eten of in den pot te steken,
was het voor een soldaat een buitenkansje
toen hij een duif ontwaarde, die neerge
streken was op een balk, die boven een!
puinhoop uitstak.
„Dat is een heerlijk gebraad je", zei de
soldaat bij zich zeiven. Hij schoudert zijn
geweer, schiet, en het diertje tuimelt van
den balk af.
Vergenoegd en watertandend bij de ge
dachte aan het lekkerbeetje, dat in uit
zicht. was, klautert de soldaat over do
halken, de stukken muur en het ver
nielde huisraad om zijn buit te bereiken.
Eensklaps houdt, hij stil en luistert;
hij mieent stemmen te hooren onder de
puinen.
Hij luistert, luistert nogmaals, houdt
het oor aan een opening en, jawèl, daar
beneden wordt gesproken.
Hij roept ©enige kameraden en met ver
eende krachten wordt er gegraven.
Ze hadden nog geen half uur gewerkt
of er komt een kelder bloot en in dien
kelder speelden vier kinderen, die een
gejuich aanhieven toen ze door de ge
maakte opening den hemel en manschen
zagen.
Negen dagen hadden ze daar gezeten en
hun honger en dorst gestild met sinaas
appelen, waarvan er een hoog© stapel in
iden kelder lag. Erg voedzaam zijn deze
vruchten niet.; maar de kleine Messiners
waren niet gewoon aan krachfigen kost,
ze waren blijde als ze een kleine portie
macaroni voor hun middagmaal kregen;
ze waren dan ook frisch en gezond, daar
geen hunner gekwetst was geworden, bij
do instorting van het huis; en ze babbel
den opgewekt en verhaalden, dat ze heel
prettig gespeeld hadden in dien leuken
kelder en heerlijk gesmuld hadden van
de sinaasappelen.
Fit A X li It IJ K
Een bisschop voor de rechtbank.
In. Frankrijk beleeft men onder den in
vloed van de scbeidingswet nog aLijd zon
derlinge tooneelen.
Zoo Zaterdag weer.
Voor d© rechtbank tie Montauban ver
scheen als beklaagde de grijze bisschop
van het diocees Montauban, Mgr. Marty,
beschuldigd op 28 Maart 1908 „door be
dreigingen te hebben verhinderd of ver
stoord de vrijheid der openbare veiling van
«en onroerend eigendom"; een misdrijf
gestraft met vijf dagen tot drie maanden
gevangenisstraf »n een bo»te van 100 tol
500 francs.
Dat klinkt alles heel ernstig, maar het
verandert, wanneer men verneemt, dat de
„misdaad" van. Mgr. Marty feitelijk slechts
hierin hoeft bestaan, dat hij1 evenals alle
andere Fransch» bisschoppen d© kanan-
nieke straffen openbaar beeft gemaakt,
die de koopers en bezitters van kerkelijke
goederen treffen. De bisschop heeft dus
eenvoudig zijn plicht als bisschop gedaan
en de vervolging strekt hem dus tot. hoo-
ge eer!
Mot. verwachting mag men legemciet
zien of de „blinde" -rechtvaardigheid in