Zaterdag 16 Januari 1909 Vijfde Jaargang Bij dit mmier beloert een Bijvoegsel. No. 7 KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. Verschijnt eiken MAANDAG WOENSDAG- en VRDDAGAVOND. De Ramp in Italië, lietigt hoofdon- den haargroei, N' DE ROOS, m. Middelburg. ing op 't leven. 8 Maart 1843 Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Gees f 0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers contant-0.05 Adves-tentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kantoor v. d. AdministratieGangepoortstraat C 209. Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs. Het is wel te betreuren, dat geen na tionaal huldeblijk aan H. M. de Ko ningin kan worden aangeboden bij de te verwachten heugelijke gebeurtenis. Iedere stad blijft op zich: Amsterdam. Den Haag, Rotterdam, Utrecht. Zal in Zeeland ook hetzelfde gebeuren? In Middelburg is reeds een comité ge vormd, elders vermoedelijk dïi wording. Zou het geen overweging verdienen, of nu het geheele Land niet samenwerkt, althans Zeeland niet kan samengaan, oin ieen Zeeuwsch huldeblijk aan H. M. de Koningin aan te bieden? Dan konden de kleinere gemeenten ook mededoen, en het huldeblijk droeg een hooger karakter. Mogen wij dit denkbeeld ter overwe ging geven aan de personen, die in deze het. initiatief kunnen nemen? „Daar komen ze aan". De lezer zal zich herinneren, hoe bij de tegen bet kabinet-Kuyper gevoerde cam pagne in 1905 de openbare onderwijzers zich in woord en schrift hebben geroerd. Men kent de „frontmakers" nog? Welnu, ook in 1909 zullen deze op voeders der jeugd op denzelfden post zijn en niet minder ageeren tegen dit Christe lijk Kabinet. Een voorstel van bet Hoofdbestuur van den Bond van Ned. Onderwijzers, lui dende De algemeen© vergadering, lettende op de uitlatingen van mr. Rink, toen tertijd minister van Binnenlandsche Zaken, omtrent het neutraal karakter van het openbaar onderwijs, rekening houdende met den bijval daaraan uit sommige, ook vrijzinnige, kringen ver leend, roept de leden op bij de ver kiezingen in 1909 de propaganda voor jde openbare neutrale school op den voorgrond te stellen, en machtigt het hoofdbestuur met alle ten dienste staande middelen die propaganda zoo krachtig mogelijk te voeren, 'werd aangenomen. Het lieve leventje zal dus weer be ginnen en men zal het spel te zien krij gen, dat de openbare onderwijzers met de openbare school sollen om hun anti- clericale gezindheid te luchten. Waarom anders doet een onderwijzers- Bond aan politiek? Op vangst uit. Die Z u t p h. C t. heeft a.ls andere bla den, haar lezers op de hoogte, gebracht van dm twist, die de S. D. A. P. ver scheurt. Na dit gedaan te. hebben, besluit het blad met deze woorden „Zal deze strijd in den boezem der S. D1. A. P. uitloopen op een scheu ring, dan zal de partij1 als zoodanig stellig enkele intellectaeele krachten ven-liezen, maar vele practische man nen behouden, die den smaad van „verburgerigking gaarne willen dra gen, indien ze daarmee het lot der arbeidende klasse kunnen, verzachten. Veel zullen ze dan moeten opgeven van wat hun eertijds onaanvechtbaar juist leek, veel .holle theorie, veel onbegrijpelijke ledmoeringen laten schieten. Doch als pol.t-ieto partij zal lusschen de dan, hoe ook afgebrok kelde, toch .herboren S. D. A. P. beter te overleggen, beter te onderhandelen vallen met die vooruitstrevend-vrij'zin- nigen, die dan lanter te doen zullen i hebben met een democratische, her vormingsgezinde, uitermate linksche grotep". Hoe de familiebanden toch trekken! Als er maar wat holle theorie en onbegrijpe lijke frazen uit den weg Wo.dem genomen, is ter door de vooruitstreviend-vrijzinnigen 1 wel met de Socialisten te onderhandelen. „In lelk geval van de familie'-'. he nieuwe aardschokken. De berichten over de nieuwe aardbevin gen in Italië maken tot nu toe slechts gewag van materieel© en betrekkelijk ge ring© schade en persoonlijke ongelukken schijnen te zijn uitgebleven. Men denke zich echter den schrik der bewoners van de Noord-Italiaansche pro vincies, die de schokken gevoelden, vlak na de verbijsterende ramp in het zuiden. In Venetië en Padua maakte zich een pa nische schrik van de bevolking meester. Het aardbevinggebied is ditmaal een uit gestrekt. Het schijnt dal. de schokken in de richting Z.O.N.W. gegaan zijn. Ge voeld werden ze voorzoover thans na te gaan is van de kust der Ligurische Zee tusschien Elba en Carara tot in Istrië en de Karawanhen. Behalve in de steden langs de Adriati- sche kust van Venetië tol aan Sicilië wer den gelijktijdig hevige aaidschokken waar genomen te Moncalneri, Domodossola, Pa- via en Castelli Bomani, dicht bij Rome. Uit Florence wordt gemeld, dat de. be volking In teen begrijpelijke opwinding ver keert. Militairen en polit.e trekken dooi de straten om de inwoners tot kalmte te brengen. Het mag algemeen als een. curiositeit worden medegedeeld, dat de dreigende aardbevingen !de katlen-weretd in Florence in groote opwinding hoefl geb.achl. Tegen middennacht verlieten durzende katten de huizien en zwierviem mauwend langs de straten. Hiet is ©en reeds meermalen opgemerkt feit, dat de dierenwereld tegenover opval lende, zoowel meteorologische als telluri sch© verschgnseten veel teénsitrever is dan de mensch. Tie Imola is het gewelf van de kerk gespleten; eveneens de muren van vele huizen. Er werd niemand gedood. Uit Innsbrück wordt gemeld, dat daar ook ten in de meeste gedeelten van Tirol twee-hevige, golfachtig© aardschokken zijn waargenomen. Te Innsbrück was de schok zoo sterk, dat bij vele huizien het muur werk losliet en die bonwsliellages om vielen. Verschillende bij zonder heden Naast al de bijzonderheden en uitvoe rige beschrijvingen over de gebeurtenissen in Messina en Calabrié kamt thans in de ltaliaansche dagbladen ©en nieuwe ru briek, die men heel juist met den naam van „courant of rubriek der geredden" zou kunnen betitelen.' In lange kolommen staan de verschillende vragen en mede- deelingen van vluchtelingen en geredden naar en over zichzelf en hunne bekenden en verwanten. Een© moeder vraagt naar haar kind, dat zij op reis is kwijt geraakt. Een zwaargewonde zoekt zijn familie, d.e misschien nog gered is, en smeekt haar zijn dood te komen troosten en verzachten. Men doet nasporingen naar een troepje kinderen. Anderen geven hun adressen en laten weten in welke hospitalen of huizen zij zijn ondergebracht, in d© stille hoop, nog dierbaren of l'amil,©leden telrug te vinden. Nieuwe geredden. Niet alleen in Messina, ook in Reggio worden nu nog personen levend onder- de puinen vandaan gehaald, di© daar dus een 15 a 16 dagen in stetrvens-wanhoop als in ©en graf hebben doorgtebracht. Dit feit wijst er jvel op, hoe in.de eerste dagen van grenzelo-ozie verwarring en Wan ordelijkheid het doorzoeken van de puinen slechts vluchtig en onsystematisch is ge schied. .-Wie weet, hoeveleu honderden nog gered hadden kuninien worden, wanneer de autoriteiten vroeger- en tijdiger hadden in gegrepen, wanneer alles spoediger gere geld ware geweest en men spoediger ©en eind© had weten te maken aan den toe stand van paniek, die zooals te begrij pen was, in heel de landstreek heerschte. Dit fait voegt zich als nienwe aanklacht bjj de reeks maar al te gerechtvaardigde critieken, die in de laatste dagen op de houding der regeering en de door haar genomen maatregelen worden gemaakt. De graven van Messina. Een aangrijpend© schildering van den treurigen arbeid der militaire troepen, die ap de puinhoopen vain Messina bezig zijn de ongelukkige slachtoffer-s der ramp naar hun laatste rustplaats te dragen, geeft Guielfi Givinini in de „Cornere della Sera" Dag aan dag waiden honderden dooden begraven, van alle kanten worden ze op het Domplein samengebracht. Dan begint bet vervoer naar de Citadel, waar reus achtige massa graven d« slachtoffers op nemen en vervolgens (dicht geworpen woor den. In groote plompe barken, die vroe ger- voor transport van kolen dienden, brengt men de lijken over; ze zijn tot den laatsten hoek toe gevuld met haastig geïmproviseerde banen., oude deuren of vensleisponningen, die men op de puin hoopen gevonden beeft en waar diie of vier dooden onder leen schamel stuk doek bijeenliggen. Aan den boeg van het vaar tuig staat een enkele soldaat, dië ooren en .neusgaten toegestopt heeft met in car bol gedrenkte watten, als de ©en ge rouw drager dezer dooden. Een kleine sleep boot trekt kuchend met. geweld.ge rook- ontwikke.ing d© doodtnbarken voo.t, dre of vier tegelijk, een lugubere keten van stomme ten plompe doodzeiken. De vluch telingen en geredden op de stoombooten zien de treurige dooden-optochten over bet donkere water, voorbij trekken, mis schien ligt er onder ben ook een hunner vermist© dierbaren, zij weten, 't.niet, maar niemand weent, niemand kan ook méér weienen, noch om zich zeiven, noch om anderen. Ook de gekwetsten in het hospi- laalschip kunnen geen tranen meer vin den, ten geen zucht wordt geslaakt. Men gaat hun kribben voorbij, blijft hier en daar teens staan, Ücch slechts moede, vage en onbestemde oogen bl.kken u tegen. Het schijnt alsof zij alle herinnering hebben verloren, als wisten zij niet meeir, wat hun huizen heeft verwoest, dat bijna al hun dierbaren niet meer bestaan, ja zelfs de smarten hunner wonden schijnen deze ongelukkigen niet meer te. kwellen. Allen hebben eienige ledematen verpletterd of vreeselijlke ©tterwondien. Aa»n pien enkel bied blijft men ©eins staan, Lacanisch mteckt Ida ziekenverpleger op„Zijn arm is door een balk verbrijzeld,, wie zullen hein morgen afzetten". Men vraagt den ongelukkig© of hij lijdt, en bijna onverschillig kLinkt hiet antwoord „Ja Men vraagt hem of hij ook verwanten heeft verloren en hij zegt kortaf: „Allen". Vierder niets meer. Zijn blik blijft onbe wegelijk ©n stom. D e P a u s e 1 ij k e commissie. De „Osservatore Romano" "publiceert een verslag, door den secretaris van do bekende Pauselijke commissie ingesteld om in hot gebied door de aardbeving ge teisterd een onderzoek in te stellen aan den Staatssecretaris gericht. Wij lOntleenen daaraan het volgende: 's Morgens vertrokken wij met den snel trein van 8'/2 uur van Palermo en arri veerden te Catana omstreeks 4>/2 uur 's avonds. Ons eerste bezoek brachtén wij aan dein kardinaal-aartsbisschop, Mgr. Nava, oud-nuntius te Brussel. Daar vertelde ons Zijne Eminentie ver schillende bijzonderheden ovér zijn reis van 30 December naar Messina, welke hij te midden van duizend moeilijkheden vol bracht had. Om Messina, te bereiken, had hij niet minder dan 6 uren noodig gehad, terwijl in normale toestanden het traject slechts 21/c uur sporens vereischt. De toestand, waarin hij den aartsbis schop, Mgr. Oarrigo, aantrof, was bedroe vend en wekte zoowel uit physiek als uit moreel oogpunt het diepste medelij den. Daarna verhaalde de kardinaal ons van zijn terugreis, welke hij spoedig on dernam, daar zijn verblijf .in Messina doel loos en zonder nut scheen, en hij in zijn eigen stad de noodige krachtige hulp kcni gaan schenken aan de beklagenswaardige gewonden en vluchtelingen uit Messina, die bij geheele troepen zonder ©enige le vensbehoeften naar Catania kwamen af zakken. Een twaalftal jeugdige en ijverige pries ters van deze stad snelde naar het onge lukkig Messina, dat de graftombe harer eigen inwoners was geworden. Gedurende meerdere dagen doorkruisten zij de in pui nen liggende stad, klommen over ruïnen, waagden zich tusschen bouwvallige hui zen om de stervenden te. helpen en zoo noodig de H. Absolutie te geven, totdat zij door gemis aan de meest noodzake lijke levensmiddelen en door do verpeste lucht genoodzaakt werden het. droevig doo- denveld te verlaten. Vermeldenswaardig is het, dat. al de majestueuze kerkgebouwen van Messina in puin gestort zijn, behalve een heel klein kapelletje, waar dagelijks de uit stelling van het Allerheiligste plaats had. Twee derden der priesters zijn het slacht offer geworden dezer ramp, terwijl do overigen meer of min ernstig gewond zijn. Hier zoowel als te Palermo vindt men geen woorden genoeg om zijn bewonde ring uit te drukken over de algemeen© 'eenstemmigheid, waarop alle klassen èn standen uiting geven aan hun medelijdend gevoel van deelneming en hulpvaardig heid. Een talrijk comité, onder voorzitter schap van de hertogin di Palazzo, en de barones di Zapala, dat samengesteld is uit de voornaamste ingezetenen, heeft de stad in 4 wijken verdeeld; elke der sek- ti-es verleent haar hulp aan de verschil lende gestichten en hospitalen. De leden geven alles Weg wat zij bezit ten, haar eigen geld en zelfs kleédingstuk- ken, die zé missen kunnen, om de onge lukkigen te dekken. Dan Verzamélen zij ook allerlei giften, als kteenen, schoenen; medicijnen, in één woord alles wat de ellende der ongelukkige vluchtelingen, die slecht of ongekleed, met hongerige ma gen en dakloos rondzwerven, maar ©enigs zins kan verzachten ien lenigen. Niemand weigert hun zijn hulp en on derstand, zoo diep meelijdend is hun lot. De leden van dat comité hebben mij verzocht om den H. Vadef te bedanken, dat hij zoo'n levendige ent vaderlijke be langstelling heeft getoond voor het zoo wreede en bittere lot, dat hun Sicilian,n- broïders getroffen heeft. Deze hulpvaardige damès vertelden mij, Wat zij reeds gedaan hadden, maar vöoral wat er nog te doen viel en- de groota moeilijkheid om in alles te voorzien, niet slechts wijl het geld ontbreekt, maar voor al door de behoefte aan hemden ©n" schoe nen. Onnoodig be vermelden, hoe nood zakelijk dat alles is voor de gezondheid in deze vochtige tijden en op die modde rige wegen. Gisterenavond en vandaag, het verslag dateert van den 6den, hebben wij in gezel schap van den kardinaal en zijn secretaris ons bezig gehouden met het bezoeken en bet troost en hulp verteenen ijl de voor naamste gestichten en hospitalen der stad. Onder de gewonden bevinden zich velen, wier toestand ernstig is; de gapende won den, die gedurende 4, "5 of meerdere da gen geen de minste verzorging genotep hebben, zijin gevuld met vuile bestanddee- len aarde en kalk, en wijl zij daarenboven, langen lijd blootgesteld waren aan koude en regen, doen zich zorgwekkende teeke nen van verzwering en kanker voor. Ik herhaal, hetgeen ik in mijn eersten brief geschreven heb„Messiha bestaat niet méér; hèt is vaii het aardvlak ver- dwénen". Berichten vermelden reeds het zoozeer gevreesde, n.l. dat er ©én besmettelijk© ziekte is uitgebroken en dat men derhalve, zoo noodig met geweld, de weinige in woners, die er zich nog bevinden, waar onder de aartsbisschop, dis Messina niet verlaten wil, zoo lang er nog een Mes si- nees te vinden is, uit die gevaarlijke stad verwijderen moet. In die Figaro een artikel over „de stemming onder d© ltaliaansche onheilen" van. Gesare en Paola Lombroso (Paola is de dochter ©n tegenwoordig veelal de medewerkster van Lombroso). Hiet is zeggen die schrijvers bui tengewoon belangwekkend, voor de psy chologie zoowel als voor d© sociologie, te zien hoe de mensch een schok heeft doorstaan als'die de aardbeving gaf en al wat daarop volgde, en hoe zijn gaest dien ontvangen heeft. Een zegt ©r: Ik heb het laatste oordeel gezien, het einde van de Wereld kan niet, anders kan wezen. Terwijl ik in het don ker voortstrompelde over puin, dat bergen on dalen vormde; zag ik huizen beven, schudden, veidiepingien instorten, de een op (do ander, afgronden zich openen, hoor de ik onophoudelijk huilen als van duizen den geslacht© beesten. Toen dacht ikdaar hieerscht de dood, zooals ik het in droo- men heb gezien. Ik had letr geein.bewustzijn meer van dat ik leefde. Ik dacht dat ik gestorven was. Het bewustzijn dat ik had was dat van na den dood, dacht ik. Een ander zegt: Het was die chaos. Ik voelde de aarde sidderen en schudden; ik dacht elk oogenblik dat z© zich voor mijn voeten ging openen en ine opslokken. Niemand, hoezeer gewond of zelfs zwaar gewond, spieekt van pijn die 'hij voelde. De paniek, de ontzetting, had als het ware heel het gevoelsveld ingenomen, elk pijngevoel verlammende. Mensehen met. een gebroken arm hebben mijten ge- loopen zonder dat zij merkten, dat hun arm gebroken was. Een vrouw, van wie ©en oog zoo vernield was, dat mén het er uit moest nemen, zei niets gevoeld te hebben, toen het gebeurde. De ©arste gewaarwording van de men- schon was wieg te loopen, zoo hard ze kondien, iniet wetende waarheen noch waarom; blootsvoets over al wat er lag liepen ze. Zoo moeten in den oertijd de mienscben gevlucht zijn voor ©en bosch- brand of voor wilde dieren. Vtfeeselijk openbaarde zich de waanzin; meest in den voirm van razernij. Deze vorm van waanzin is echter niet zoo ge vaarlijk ©n blijvend als mem denkt. In vel© gevallen was di© waanziin een uit komst, verstikte hij het gevoel van smart ©n het besef van de ramp. Anderen werdien met stomheid geslagen. Ergens zijn driehonderd arbeid©'s behou den gebleven, omdat zij nog net buiten de fabriek waren toen deze instortte. Toen de directeur appèl hield antwoordde er bijna niemand bij tot oproepen der namen. Italië schijnt één groot hospitaal te wor den. Van Napels naar Milaan wemelen de spoorwegstations van soldaten van den gezondheidsdienst en de leden der studen- lenveieeniging Co:da fratres, d.e men aan ©en witten band kan kennen. De wacht zalen zijn in ambulance posten veranderd, waarin d© jongelieden hun verdienstelijk werk verrichten. In telken trein uit het zui den zoekt men naar Vluchtelingen of ge wonden. Een correspondent schrijft: toen ik eergisteren te middernacht in een wat slecht verlicht© coupé was gaan slapen, hielden tweemaal voor bet vertrek van den trein, di© uit Rome gekomen was, soldalen een lantaarn voor mijn gezicht „Sei di Messina?" vroeg er ©en, wat ik toestemmen mciest, zonder echter het necht of dien lust t© tobben, mij deswege aan 'die vragendsn toe te vertrouwen. Uit M s s i n a. Uit Messina wordt gemeld Hot leven begint zijn g©wonen loop te hervatten. De .uitvoer van citroenen en sinaasappelen gaat voort. Rondtrekkende kooplieden veirkoopen melk en groenten. Op verschillende punten zijn in de puin hoopen winkels opgericht. Het vteivoer van vluchtelingen is gestaakt. Die hertog van Connaught heeft ©er- gisteren d© stad bezocht ©n een onder houd gehad met generaal Mazza. Laatstgenoemde seinde eergisteren naar Rome, dat er geen overlevenden meer gevonden worden, in weerwil van de meest nauwgezette nasporingen. Dagelijks worden rantsoenen uitgedeeld onder de bevolking. De Paus, diep getroffen door de aan houdende aardbevingen in Italië, heeft bizondieire gebeden voorgeschreven in alle diocesen van Italië. Castro Em corr. van de Tyd stelt zioh de vraag Wat nu te denkeu van den door Gomez geschapen toestand? Er zijn personen, die er nog niet veel vertrouwen in hebben. Venezuela is zoo'n raar land! Er zijn zoo veel partgen en persoonlijke aspiraties te ontzien. Zal Gomez er in slagen alleD te vreden te stellen rif zal eene nieuwe re volutie ook hem op zijne beurt weer uit den zadel lichten? Zal. wat ook altgd nog mogelijk is, generaal Castro zich niet bij zgne uitsluiting neerleggen en weer trachten in Venezuela te komen, om eene partjj te vormen? Ik kan mij dat onrustige kereltje met zgne energie niet voorstellen, rustig genietend van zijne veroverde railiioenen. Men zal zeker alle middelen aanwenden, om hem van Venezuela verwijderd te houdenmaar de grenzen zijn zoo onme telijk groot, dat hg wel hier of daar een wegje naar Caracas zal vinden. Aan hen, die daaraan twijfelen, zou ik willen her inneren, wat in 1899 geheurd is. Toen bezat Castro niets. Met 40 veehoeders, gewapend alleen met machetes (groote

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1909 | | pagina 1