oop
ider gruis 50 ct. p. Hl.
00
IJKSCHE
GOES
|ial „Prins van Oranje"
No. 6
Donderdag 14 Januari 1^09
Vijfde Jaargang.
)ON, Utrecht.
•••••••MM
12 Januari 1909
restende
vanaf f5.00,
af f5.00,
S en JASJES.
imrokken, Blouses.
EDEREN.
[DEREN;
>31-232-233.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR
ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAAHDAG-, WOEHSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Belangrijke Datums.
UIT DE PERS.
De Ramp in Italië.
ing 8!/2 uur.
te «OKS.
i namiddags 2 ure
Gemengde Zaïigvereeniging
KWAST te Wognym.
Entrée fl.—
lewijzen en Tekstbaekjes A 10
lelijks verkrijgbaar aan de Con-
>reking Maandag 11 Januari
ar. Loting 1 uur precies,
fereeniging zingt ip het laatst
anuari in Berlijn hetzelfde pro-
?en onzer COKES zijn:
vrij aan huis.
|uim voorzien van de sloffen
merk B.
bevelend,
t Wed. M. v. d. REIT, Goes.
Innen Hemden vanaf 60 ct.,
toger, Sloopen 32 ct. met
op zicht gezonden worden,
jn prijs OPGERUIMD.
>ofe korfing.
o A f0.63, bij 10 Kilo f0.62, bp
O, bij 10 Kilo f0.68, bjj 25 tot
JNSREUZEL
100 Kilo A f 0.66 per Kilo.
veer, f 7.20 per bus.
bekenden rembours.
korting toegestaan.
Abonnementsprijs p. 3 maanden Voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. AdministratieGanzepoortstraat C 209-
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant
fieclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Van 1 toten met 14 Februari:
gfelegenheid tot aangifte voor de kiezers
lijst.
Vóór 20 Februari kennisgeving
aan dia belastingschuldigen, die nog niet
betaald hebben, door dén rijksontvanger:
1 Maart: laatste betaaldag der be
lasting..
2 3 Maart: ter visieligging en verkrijg
baars telling der kiezerslijst en bijheb oo
iland» lijsten.
23 Maart tot en met 15 April:
gelegenheid tot reclame.
Tot 21 April: ter visieligging en ver-
krijgbaar.stelling der reklames.
Vóór 15' Mei: definitieve vaststelling
der kiezerslijst.
We zullen dit lijstje af en toe in da
krant zetten.
Aanzien doot gedenken.
De Warwinkel.
Dia warwinkel, die de S. D. A. P. nu
te zien geieft, is wel zoo groot, dat, na
hetgeen wie needs over de liefelijkheden
der sociaal-democratie geschreven hebben,
leen nadere toelichting van pas kan zijln.
Daar is nu werkelijk geen touw meer
aan vast te knoopan.
Dq warboel in de S. D. A. P. groeit zien-
deroogen.
De Tribune eerst op den index. En
de Tribunisten zouden er uit.
Maar de Tribunisten kenden hun Pap
penheimers en baklein half-zoete broodjes.
Nu haaiden ze niet meer uit de partij
C Het hoogste partijcollege had hieit beslist.
En leien congres was beelemaat niet meer
noodig, oordeelde de grootste helft van
dat partijbestuur.
Wel noodig, meenden de hoeren Scha-
p ie r en H1 s d i n ge n, die al maar vast
bedankten als partij-bestuurslid.
Dan zal een referendum uitmaken, of
er een congres zal zijn dat de zaak behan
delt, aldus de meerderheid weer.
Maar1 menschen, onthoudt het, 'tis toch
heelemaal niet noodig.
Sinlds gaat er geen dagi voorbij', of
Marxisten en Revisionisten en deze laat-
sten onderling bekogelen elkaar in Het
Volk en niet voor de poesG'een congres,
wel congres, geen congres, enz.
De Kamiergroep bij monde van Toel-
stra en Schaper, wil een congres,
't Moet en zal komen.
Het partijbestuur daartegen't is de
dood voor de party.
Dia meerderheid der collectieve Volks-
Jledactie pleit ernstig en lang voor een
congres. De minderheid houdt zich maar
wyselijk stil.
48 Partijgenooten, waaronder de heeren
v. d. Goias, Polak en Jos. Loopuit in. een
ellenlang stuk weer daartegen, omdat er
scheuring in de partij zou komen en da
„zaak der arbeiders" zooveel zou lijden.
*9 Die collectieve redactie weer tegen
dezen.
Troelstra zal een brochure schrijven
ovjer den toestand der partij, tot voorbe
reiding van 't congres.
Maar die wachters op de tinne, de hoe
ren van het partijbestuur, zulleinj dat
schutten.
Op dien index de brochure, reeds vóór z(e
verschenen is.
Daar zijn intusschen nog heenen in de
- niet van de minste die den
f index nog niet voldoende achten,
Het komende congres heeft volgens de
heen Duijs niets te doen dan de T r i b u n e
op, te heffen.
0 consequente vrybeid van dien socia-
listischen warwinkel!
Prachtige voorspiegeling van wat het
eenmaal zou kunnen wonden, alsl de
gi'oooote toekomststaat de hoeren in
staat zou stellen, oven iedereen den knoet
te zwaaien 1
Farizeïsme.
Wanneer er in speciaal Katholieke
streken misdaden voorkomen, ongeregeld
heden plaats vinden, kortom, dingen ge
beuren, die niet in den haak zijn, dan
is da socialistische pers er als de kippen
bij om 'dia verkeerdheden toe te schrijven
aanden R. Kath. godsdienst.
Glider opschriften als„uit het donkere
Zuiden" en „uit Heerooms' Rijk" wordt
dan geageerd tegen de R. K. Kerk.
In het rij'k dar rood© broeders is 't na
tuurlijk altijd alles even mooi en goed.
Eenige voorbeelden
Bij bet bericht dat de, voorzitter van het
Hooggerechtshof te St. Petersburg met een
dolk werd vermoord in ©en hotel, betitelt
het Volk dat als „terechtgesteld" en heet
(lien -moord dus ©en goed© daad van
rechtsbedoeling I
Do'.rechter mag geen doodvonnis meer
vellen, de overheid,, die van God het
zwaard ontving om do ord» te •handhaven,
mag dat zwaard niet gebruiken, maar oen
oproermaker, di© het gebruikt om de za-
kieta esp dien kop te zetten, wordt geprezen.
Was bet andiers met den moord op den
koning van Portugal?
Wat geven socialisten om bet leven van
menschen, als het koningen of kapitalisten
zijn.
Ze zagien ze bet liefst allemaal opge
ruimd.
Wolk ,een schok is ier niet gegaan door
ons volk, zoo liefhebbend en hoogachtend
hot Oranjehuis, toen bij de blijde tijding
van onz© geëerbiedigde Koningin, de socia
list, protesteerde tegen de blijdschap, waar
van de Kamer en daarmee] geheel het
Nederlandsche Volk, uiting gaf.
Hqa is 't mogelijk, dat zich nog zoovelen
door do socialisten laten meeslepen en
dat zij ben nog geloovein, zelfs als ze be
weren, dat godsdrenst met hun socialisten
leer goed samengaat.
Op verzoek is in onze kazernen voor die
hot willen, gelegenheid gesteld om te kun
nen bidden.
Niemand protesteerde dan het Volk!
Reohts en Links.
Aan die Midd©lhurgsche Cou
rant beeft het Centrum den gomoe-
d'elijken raad gegeven, liever zich met de
verdeeldheid Links bezig te houden, dan
zich' bezoigd te maken over de onderlinge
verhouding van do partijen dor Rechter
zijde, welke naar haar voorstelling nog
niet „hecht en sterk" verbondon zijn. Wat
de eensgezindheid betreft schreef het
blad woont do Linkerzyde in een gla
zen huis. En een orgaan der Linkerzijde
behoeft ons dus niet. te kapittelen of les
jes to geven.
Bo Middelburgsche wijst deze
opmerkingen terug «n iu haar „Sprokkelin
gen" sprokkelt zij het volgende bijeen aan
ons adres
„Wij1 wenschien onzen collega even
op f,© merken, dat van „kapittelen"
on „lesjes geven" onzerzijds geen
sprake is geweest.
Wij constateerden eenvoudig feiten,
dia door het katholieke blad niet wor
den ontkend.
Trouwens, dat is ook niet mogelijk.
En wat nu haar wenk betreft in
verband m/et onze houding tegenover
dia linkerzijde, zij ziot over het hoofd,
dat do verschillende fracties daar nog
volstrekt niet getracht hebben zicli
aaneen te sluiten met voorbijzien en
miskenning van beginselen, zooals dit
bij onz» tegenstanders het geval is.
Voor zulk leen kunstmatige samen
werking gevoelen zij', althans wij, vry-
zinnig-democralen, weinig of niets.
Links zijn duidelijk v.er groepen of
partijen, en niemand denkt er aan,
zulks te ontkennen of te verbloemen.
Rechts zijn er ook drie, die heel wat
met elkaar verschillen en grieven
tegen elkaar hebben, maar die, als de
stembus' in het verschiet is, juist doen
alsof zij hot ol zop eens zijn.
Dat is juist het bederf van onze
politiek, waarvan Rechts alleen
schuld is.
Over .het gebeurd» met het, Mi
nisterie-De Moester deed het blad be
ter te zwijgen.
Over hunne houding in dezen heb
ben zijne partijgenooten en hunne
bondgenooten alles behalve reden
zich te beroemen en in de gegeven,
omstandigheden was or voor de lin
kerzijde niet anders te handelen dan
zij deed".
Men' zal ons toegeven -antwoordt het
Centrum op deze nietszeggende re
pliek dat deze vooretelling van zaken
©enigszins aveWechtsoh is, om het maar
heel zacht uit te drukken.
Dat de Middelburgsch© plomp
verloren de Rechterzijde aansprakelijk
ptelt voor het bedierf van onze politiek,
hebben wij slechts te signa leeren. Pole
miek is tegen zulk leien holle bewering, die
dost vermoeden, dat ler te Middelburg
reeds strooibiljetten voor de stembus in
d» maak_zij'n, overbodig. En ©veinzoo zou
den wij bet zwijgen kunnen doen tot den
verderen inhoud van bovenstaand stukje,
ware: .'tmiet, dat zulks dep schijn kon
wtekken, alsof wij het ons gemakkelijk wil
den maken, of een deel van het geschre
vene zouden beamen.
De M i.d d_e 1 b u r g s c h e verklaart
„feiten" te hebben geconstateerd, die door
ons iniet zijn ontkeind. En het komt dan
met oen andere aanduiding dier „feiten,",
of eigenlijk met dit ééne „feit", dat er
Rechts drie groepen bestaan, „die| heel
wat met elkaar verschillen en grieven
tegen elkaar hebben, maar die, als de
stembus in het verschiet is, juist daan,
alsof zij het o, zoo eens zijn".
Np heeft men, voor zoover ons bekend,
nimmettj het bestaan dier groepen ter- Rech
terzijde betwist, en evenmin, dat er tus-
scben haar verschil van inzicht bestaat.
Gteei* fusie, maar federatie is tusschen die
groepten ld® lous; en het is juist daarom,
dat men van ©em „verbond" kan spreken.
Wanneer er geen verschillende groepen
watten, zou het aangaan van een bond
genootschap natuurlijk alten zin missen.
Dlei vraag is dus alleenof dat bondge
nootschap op goede gronden steunt. De
Middelburgsch© tracht deze vraag
ontkennend te beantwoorden. Zij insinu
eert, dat d© samenwerking slechts kunst
matig is »n geen andore basis heeft dan,
stembus-berekening; waarbij mian dan
onzerzijds het valsche air aanneemt van
een gehuicheld© eensgezindheid, met mis
kenning van beginselen.
Hot vrijzinnig-democratische orgaan
maakt hot hier werkelijk al tie bont. Wan
neer de Rechtsche coalitie enkel', door
stembus-belangen, verhouden was en uit
pui© berekening haar grieven en geschillen
opborg tijdens den duur eener verkiezings
campagne, zou zij tot regeeren even onbe
kwaam zijn als de Linkerzijde het thans
is. Dit laatste heeft do ervaring met het
Kabinet-de Meester* bewezen. En nu
kan die M i d d e 1 b u r g s c h e wel verlan
gen, dat wij daarover zullen zwijgen, maar
wij zien mot in, waarom juist dat feit zou
moeten, worden genegeerd.
Wat de Middelburgsch© Cou
rant, aan die Rechtsche groepen verwijt, is
juist datgene waarvoor men terecht de Lin
kerzijde mag aansprakelijk stellen. Te
zamen regeeren kunnen hare partijen niet,
en toch werken zij1 samiem aan de stembus
met oen zuiver negatief doolde Rechter-
zijidle in de minderheid te houden. Nog bij
dlei jongste Kamer debatten werd dit open
lijk erkend. En bij stemming en herstem
ming zag men bet telkens geschieden, dat
vrijzinnig-democraat, socialist ein vrij-libe-
raal eendrachtig samenwerkten onder anti
clerical© leurt Vóór en na dten tijd ging
men elkander* vinnig te lijf.
Ip dat moreoio politiek?
Én hooft de M i d de 1 b. Courant, die
zich in do praktijk daartegen (n i ie t ver
zette, maar meeblies op de anti-clericale
fluit, wiel het recht aan, de Riechtsclh©
groepen te zeggen, dat het politiek bederf
voor1 hunne rekening komt?
D© „Osservator© Romano" heeft een
protest laten hooren tegen de onthouding
van iedere dankbetuiging aan het adres
dor geestelijkheid hij gelegenheid der
rampbesprekrngen in de Kamer.
In onze overzichten hebben wij' genoeg
zaam laten uitkomen het overgroot© deel,
dat d© geestelijkheid hoeft gehad in de
redding dor slachtoffers en in de leniging
van den nood. Het Weensche „Vaterland"
komt nu ook wijzen op het beslist anti
clerical» karakter, dat de charitative hulp
actie op sommige plaatsen inneemt.
Zoo is 't op zich zelf reeds zeer spre
kend, dat de expeditie van het Italiaan
se!» Roode Kruis zich van al het noodig»
vooirzien beeft, maar er niet aan gedacht
heeft geestelijken mede te nemen om aan
de slachtoffer-s in dit Katholiek© land d©
vertroostingen van den godsdienst, te ver-
feenen, terwijl toch tal van; gekwetsten
op de lazaret-schepen sterven. Meer zelfs
naar de „Corriere d'Italia" weet te be
richten, werd een desbetreffend voorstel
van de zijde der geestelijkheid gedaan, na
drukkelijk afgewezen. Nog duidelijker
kamt' de marjonnieke „Vita" voor den dag,
en Verklaart onder meerdere ruwq uit
vallen tfiegen de religieuze orden, dat 't
toch niet noodig is om lang voor de noo
dig© lokalen voor lazaretten en hospitaal-
diensten te zoeken, het meest practische
was om daarvoor eenvoudig de vel© en
groot© kloosters in beslag te nemen, die
anders toch nergens voor dienden.
Hot genoemde blad bepaalt zich hierbij
niet alleen tot de Italiaansche kloosters,
di© ten slotte toch vrijwel weerloos aan
de willekeur' van de sTaatsoverheid zijln
prijsgegeven, maar hot matigt zich zelfs de
brutaliteit aan om op de buitenlandscb©
nationale stichtingen ©n hospita te wijzen,
onder welke hij voornamelijk de bekende
„Anima" en het „Carnpo Sancto" t© Rome
noemt.
Hopelijk zullen de betreffende gezanten,
waarondier de bedoelde stichtingen Fessor-
tasren, alle pogingen in zulk een richting
wol weten te verijdelen. Het buitenland,
en met name de Katholieken, doen werke
lijk toch needs genoeg, zoodat het zich nieit
door vrijmetselaars de les zal laten voor}-
schiijven.
Van riepublikoinschen kant wordt den
priesters verweten, dat zij' als gieren op
het aas der lijken toeren, omdat de een of
ander de zware beproeving, die land en
volk getroffen heeft voorstelt als ©en straf
©n een tuchtiging van Gods hand een
gedacht© die toch ook wel eens uitgespro
ken mag worden.
En zulke hatelijke beleedigingem veroor
looft men zich in het zelfde oogenblik,
dat juist do- geestelijk» kringen, en voor
namelijk de ordesgenootschappein het
mensch-mogelij'k© doen om hulp en leni
ging tie schenken.
Waar om zonder keuze slechts een greep
te doen uit de honderden feiten de kardi
naal-vicaris Respihgi bijvoorbeeld op een
grootsche manier toevluchtsoorden voor
verlaten kinderen doet inrichten, waar een
enkele Franscbe priester zich tegenover
den Paus bereid verklaarde een duizendtal
wcezen voor zijn rekening te nemen, waar
©en heel© rijf van zuid-ltaliaansche bis
schoppen hun seminaria en paleizen heb
ben laten omscheppen in hospitalen, en
lazaretten, waar in Rome de paters Capu-
cijnen, de Salvatorianen, de Passionisten,
d'e Benedictijnen van S. Calisto, de broe
ders van St. Joannes de Deo, de Lateraan)-
sch© Koorzusters, de Franciscaner-Missie
zusters en talrijke andere congregaties
hunne kloosters en huizen vrijwillig tier
beschikking hebben gesteld, dat alles heb
ben d© dagbladen dezer dagen genoeg ge
schreven.
Alleen dit kleine overzicht doe(| zien
hcie onrechtvaardig en oneerlijk de Katho
lieke geestelijkheid behandeld wordt door
dia vijanden dei' kerk, di© nu in deze dagen
van rampspoed, en algemeene verbroede
ring hun feilen haat niet kunnen onder
drukken.
Die Car malie tien by de aard-
bevi n g.
Bij' d© Curia Generalitia te Rome is van
den Hoogeerwaarden Pater Carmelo Marzi,
Pronotarius Apostoiicus lem Vicarius Pro-
vincialis der Geschoeide Carmelieten in
Sicilië bericht ontvangen, dat Kerk en
klooster der Paters Carmelieten, te Pozzo
di Gotto, door de aardbeving tot den grond,
to© verwoest zijn geworden. Alle religieu
zen echter van dit convent,, ten getale
vian 22, konden zich nog door ©en over
haast» vlucht redden.
Tl? Messina werd eveneens bet beroemde
klooster van den H. Albertus door ©en ge
weldigen aardschok met den grond gelijk
gamaakt. Ook d© heerlijke schoon© kloos
terkerk, welk» de Paters daar hadden,
is door den eersten stoot, di» de geweldig!
stie was, geheel ingestort. Deze schok duur
de ongaveer een halve minuut en richtte
verreweg vooral in deze staid de grootste
Verwoestingen aan.
All© paters van dit klooster zijn behou
den. Slechts één der leekebroeders, Ira
Giuseppe, kwam om. Te Milazzo, de tegen
woordig© hoofdstad, vlak in de nabijheid
van Miessina, waar de aardbeving gelijk
leiders, op ©en verschrikkelijk© wijze, in
een bijna ondeelbaar oogenblik, talrijke
slachtoffers maakte, zijn alle Paters Car
melieten op waarlijk wonderdadig» wijzéjf
aan de vreeseljjke catastrophe ontkomen.
H.et klooster en de Kerk, welke ook beid©
gespaard zijn gebleven, zijn thans tot hos
pitalen ingericht, waar zieken en gewon
den op de liefderijkste wijze verzorgd
wordlen.
Venwel dings waa rd ig is de redding van
leen man te Messina, die na negen dagen
bevrijd, werd. Bij de instorting van zijn
huis was leen hol gevormd, waarin tege
lijk met hem, het buffet van leen mede
bewoner gevallen was. Zoo kon hij zich
mlet den inhoud van dit in zijn geval
„reddend meubelstuk" in het leven hou
den en na lang vergcefsch roepen einde
lijk bevrijd worden. Nauwelijks was hij
uit zijn, gevangenis ontsnapt of hij rende
in wild© vlucht naar het station.
D© aardbeving spaarde ergens anders
©en dooven en blinden grijsaard, die te
midden der bouwvallen werd aangetroffen
ten niet scheen te weten wat er gebeurd!
was. D© soldaat die hem opmerkte greep
hem bij de hand en riep: „Ongelukkige,
weet gij dan niet wielk gevaar u bedreigt,-
■die stad is nog slechts ©en puinhoop".
Maar de grijsaard, die alleen door bet
Ivoelen eenier vreemde hand wist dat er
iemand; naast hem stond, antwoordde niets
anders dan „heb je niet wat tabak voor
mie?" Zalige onwetendheid 1
Die) laatste overlevenden, die nog te Mes
sina zijn achtergebleven, pen 400 in getal,
hebben generaal Mazza gevraagd om in
die stad te mogen blijven ondanks den
staat van beleg, die is uitgeroepen. De
mees ten dier ongelukkigen behooren tot de
aristocratievoor enkele dagen nog wa
aien zij rijk en algemeen geacht. Nu wil
len zij bij d© puinein blijven om hun goe
deren te bewaken. De generaal heeft nog
geen beslissing genomen in 'hunj geval.
Ondertusschen worden de overlevenden
onderhouden door levensmiddelen, die
door het comité van Milaan worden uitge
deeld.
Nog iankele bijzonderheden.
Behalvel den man, van wiens redding wij
reeds melding maakten, zijln nog andere
personen te Messina levend onder de puin-
hoopen vandaan gehaald, die er twaalf
dagen onder begraven geweest waren.
Zool is ook leen moeder gered met haar
twieie kinderen, di» heel dien langen tijd
in het puinengraf had doorgebracht. Ze
hadden vreesielijk van honger en dorst te
lijlden gehad en waren zonder zich te kun
nen verzetten telkens door kippen,die
ook onder de puinen bedolven waren, in
h»t gezicht gepikt.
De elementen schijnen de geteisterde
plaatsten n,og niet met rast te laten. De
nieuwe aardschokken, die zooals de tele
grammen reeds gemeld hebben, te Messina
weder zijn. gevoeld, veroorzaakten (nog
m|e©r schade dan de eerstel belichten
meldden. Nieuwe scheuren in den grond
moeten er door veroorzaakt zijn. Muren,
di» tot dusver waren blijven staan, stort
ten nu ineenbarakken en hosp.t:\al-tenten
werden beschadigd. Het electrisch licht,
dat sedert ©enige dagen wederom werkte,
ging weer uit. Op verscheidene plaatsen
drong de zee de stad weder binnen enz.
En natuurlijk nieuwe schrik en ontsteltenis
allerwioge verspreid.
Het is, of de krachten der natuur zich
willen vei zei ten tegen een vernieuwing
!©n heropbouw van de verwoeste stad.
Ook Calabrië heeft opnieuw zwaar van
da elementen te lijden gehad. In de laatste
■dagen hebben hevige stormen gewoed over
het verwoeste Reggio en andeie plaatsen
en dorpen in den omtrek. Ook hier stort
ten een aantal muren, die nog waren blij
ven staan, in; de wind joeg zware stuk
ken sieen en kalk door de lucht, de ba
rakken, waar de geredden voorloopig een
onderdak vonden, werden gedeeltelijk ver
nield en de weinige meubels, die uit de
aardbeving goied waren, werden dooreen
geworpen en beschadigd.
De schokken te Messina blijven aanhou
den; gisteren zijn hier twee krachtige stoo
tten gevoeld. De ïegisters van den bur
gerlijken stand zijn verloren gegaan; maar
van de geboorteacten bestaan duplicaten.
De firma Bing te Keulen beeft van haar
vertegenwoordiger to Messina een blief
gekregen, waarin de schrijver mededeelt
dat hij, na acht dagen lang vierschrikkelij'-
ken doodsangst, te hebben uitgestaan, ge-
«U.khU.**U4fl