lelburg.
lUIMING
ES.
'0! HOOFD!
Opruiming
NAAT".
lal „Prins van Oranje"
Zaterdag 9 Januari 1909
12 Januari 1909
iiMJ DER,Goes
iisch geld
ankoop van Effecten.
TH. HENDRIKSE.
iGrOEDEREN.
EN.
morden verbazend
No. 4
Vijfde Jaargang.
>0>, Utrecht.
HNG-MAGAZUN.
Goes.
Goederen.
en niet op zicht gegeven.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Mrijnl alken MMNDAG-. W8ENSDJIG- mi ÏBUDAE1Ï0HD.
In het belang der partij.
UIT DE PERS.
De ramp in Italië.
te GOES.
i namiddags 2 ure
(Gemengde Zangvereeniging
KWAST te Wognum
Entrée f 1.—
lewyzen tn Tekstboekjes A 10
iclyks verkrijgbaar aan de Con-
breking Maandag 11 Januari
lir. Loting 1 uur precies.
|ereeniging zingt in het laatst
anuari in Berlijn hetzelfde pro-
lOLOGNE vernietigt hoofdonrein
Ichaden aan den haargroei. Prys
flac.
JOHAN DE ROOS,
Vlasm. Middelburg.
Beste soort
JEWIJN en JENEVER
?S.
loliden borgtocht,
schade.
lags in het hotel de Kinderen
to A f 0.63, bij 10 Kilo f0.62, by
PO, by 10 Kilo f0.68, by 25 tot
3NSREUZEL 9»!
100 Kilo a f 0.66 per Kilo.
veer, f 7.20 per bus.
hbekenden rembours.
kortiDg toegestaan.
an R. E. Patronaten
derland. -
bij vooruitbetaling.
AMSTERDAM.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant-0.05
Advertentiën wordon ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
taitlf drie en Vrydag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. AdministratieGanzepoortstraat C 209.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 CL p. r. Bij abonnement speciale prys.
Een kolom of zes per dag beslaat in
het gewoonlijk met niet meer dan zes blad
zijden verschijnend© dagblad „Het Volk"
de ruzie tusschen Marxisten1 en revisionis
ten, tot een crisis gestegen door hel agi-
teeren van de (marxistische) Tr i b u nin
greep tegen d© Kamerfractie, de weigering
van die groep om definitief beterschap
te beloven ©n het besluit van het Hoofd
bestuur der partij1 om met de halve ver
klaring dier groep genoegen te nemetn,
wat door het bedanken van de heere»
Helsdingen en Schaper als bestuursleden
gevolgd weird.
Er zal nu bij referendum uitgemaakt
wqrden, of er een buitengewoon congres
zal warden gehouden. De Kamergroep
schijnt in haar geheel, daarvóór: d© beieren
Troelstra en Schaper bepleiten het dage
lijks met hartstocht.
De V a 1 k-redactie staat in haar meerder
heid aan hun zijde. D© „Marxisten" zijn er
tegenze zyn doodsbang voor een congres
zegt Schaper omdat de Partij ge
woon is „de zaak groot op te vatten" en
het oordeel vlreezen. Het Partijbestuur wil
de zaak op haar beloop laten.. En in Het
Valk vullen 48 pai'tijgenooteln twee kolom
om te waarschuwen tegen de „afschrik
wekkend© gevaren" eerier scheuring, die
zij als gevolg van een buitengewoon con
gres vreezen. Onder hen zijn F. van der
Goes, Jos. Loopuit, Henri Polak.
De lectuur van al deze stukken is ge
wéldig vervelend één hoofdtrek moge
er evenwel uit vernield zijn, die getuigt
van den afkeer van vrije gedach
ten-uiting binnen deze partij.
Het begon al met de poging van het
Partijbestuur om oensuur uit te oefenen
op een blaadje, niet orgaan van de partij'
zijnde, dat de Kamerleden onaangenaam
critiseert.
Daarna protesteert datzelfde Partijbe
stuur tegen de mededeeüng van Troelstra,
dat hij een brochure; wil uitgeven over den
toestand in de partij; dit mag niet, het
is onbehoorlijk van Troelstra als leidien
buiten de partij op te treden en nog wel
cp eigen gelegenheid, en vóór het congres.
Tegelijk beveelt Days aan dat het bui
tengewoon congres niets anders tie doen
heeft dan „van d© Tri bune-heeren een
daad te eischenEn die daad isop
heffing van hun blad".
Smoren van de critiek dus in het
belang van de Party.
Welk recht hebben toch deze lieden
om aan de R o o m sch-K a th o 1 i eke
Kerk het knotten van verkeerde gedach
ten-uiting te verwijten, in het be
lang van de Kerk?
Men denke nu een oogenblik aan de
mqgelykheid van een socialistisch staats
bestuur.
Want dat er, ondanks die Vrijheidmoor-
diende aanvechtingen van leider-s en hoofd
personen, toch nog zooveel scherpe en
onomwonden critiek in de partij geoefend
wondt, is eenvoudig aan! onmachttoete
schryVen men kan den menschen,
in of buiten de partij', nu eenmaal den
mond niet snoeren of de pen afnemen.
Met het staatsgezag bekleed) echter, zou
men er anders voor staan. Dan werd met
den sterken arm deïi democratische politie
de vrijte gedachtenwisseling gesmoord
in het belang vam den Staat!
Liberalism* en Modernisme.
In zijn kerstartikel vond het kath. hoofd
orgaan gelegenheid over liberalisme en
modernisme als volgt te schrijven:
Huiver en afkeer van het zuiver chris
telijke is het diepste wezen van het
liberalisme.
Dat paiet alleen als politiek stelsel, maar
ook en vooral als drager van de gods-
dienstlooze ideeën een onberekenbare» in
vloed heeft gehad op de geestesrichting
en de gemoederen veler Katholieke».
In de laatste dertig, veertig jaren hebben
wij ons gedeeltelijk aan het prestige van
deze God en Christus verzakende macht
ontworsteld, maar er zijn toch nog heel
wat geesten, die bewust of onbewust in
dien onchristelijke» waan gevangen zitten.
Welk een mysterie! Voor de veelal
ontuchtig en misdadig gewaande goden
heeft de oude, fiere Romein, de verper
soonlijking der klassieke cultuur, zich
nimmer geschaamdgeheel zijn leven,
geheel het leven van het gezin en van die»
Staat stond in het teeken der goden-ver
eering; deze godsdienst bleef vreemd aan
niets, aan het kleine noch aan het gToote,
(en gaf, volgens Romeinscbe begrippen,
Wijding aan alle dingen.
Nu de ware God, mensch geworden, den
Hiensch en al het memschelijke in den adel
en de grootheid van zijn goddelijk wezen
wil doen deelen door alles te kerstenen,
schaamt die mensch zich voor God zelf!
En dan bet modernisme!
Wanneer men den geest van liet moder
nisme onderzoekt en ontleedt, komt men
tot. de bevinding, dat de modernist zich
schaamt voor Christus en Diens leer, zoo-
als dieze thans voortleven in de Katholieke
Kerk.
Al die „hervormings-Katholieken" en
modernistische „nieuwlichters" hebben dit
gemeen, dat zij, verblind door de cultuur
en de uiterlijke schittering van de „moder
ne wereld", hieraan de christelijke waar
heid, den christelijken geest en de christe
lijke deugden en gebruiken voor een deel
willen ondergeschikt maken en opofferen.
Zij willen Katholieken zijn, tenminste
Katholieken beeten, maar andere Katholie
ken dan dezulken, die aan de „moderne
Wereld" piet vermogen te behagen.
Zóó blijken zij de „wereld" mleer te
zoeken en hoogar te stelten dan Christus,
Die den geest der „wereld" gevonnist
heeft. De Christenen, die, vrijwel geïso
leerd van de „wereld", in Ide Cataco|mf>eai
vluchtten en hunne geheimen vierden,
worden door allen bewonderd. Maar de
Katholieken, die, tegenwoordig in de we
reld levend, zich niettemin tegen haar
onheilige» geest en verkeerde beginselen
trachtten te vrijwaren, worden door de
modernisten niet voor vol aangezien.
Willen zij de modernisten behagen, dan
moeten zij zich met de „moderne wereld"
verzoenen. D© „poëzie van het kwaad",
die poëzie van de dwaling befooverde ook
de modernistische geesten in die mate, dat
zij zich voor God zelf en Diens Eenigge-
boren Zoon Jezus Christus schamen ten
overstaan van een wereld, welker gunst
zij zoeken.
Daarna besluit „de Tijd" als volgt:
Op kerstdag zijn wij allen geheel en al
Christen en blij en fier ons Christen te
kunnen noemen. Waarom zijn wij dat
niet altijd, wijl Christus toch dezelfde is
op Zijn geboortedag, heden en in 'eeuwig
heid? Na de eerste komst van Christus
zal een tweede volgen op den laatste»
Oordeelsdag. Ook op dien dag zullen, in
de oogen van alle menschen, Christus en
het Christendom, die beiden in één zege
praal hunne majestueuze en glansrijke
eindoverwinning zullen vieren, in ©ere
zijn...
By bet zien van den glorieuze» Rechter
zullen zij niet weten, waar zich van
schaamte te hergen, die zich tijdens hun
leven geschaamd hebben voor het chris
telijk merkteeken, dat op bet katholiek
leven en streven van de oude en nieuw©
tijden gedrukt was.
Dat zij den geest en de kracht en ide
glorie van bet Kerstkind gesmaad hebben,
zullen zij misschien dan eerst, maar te
laatl inzien.
Uit het arme en zwakke Kerstkind is,
door de beproevingen en verdrukking©»
der eeuwen heen, in het verborgen leven
en den openlijken strijd en het stille lijde»
der Kerk, de schitterende Triomfator ge
groeid, Die thans iederen dag opnieuw
wordt bestreden, maar ook nieuwe over
winningen telt. Mogen wij; die zoo blijde
Zyne eerste komst gedenken, verdienen
bij Zijne tweede komst. Zijnen laatsten
triomf mede te vieren.
Uilderdijks indrukwekkend© voorspel
ling toen ons land zijn onafhankelijkheid
verloren had: Holland groeit weer
Holland bloeit weer Hollands naam
is weer hersteld kon nauwelijks meer
indruk maken, dan het moedig© besluit
dat een aantal parlementsleden tezamen
met de overlevenden der ramp van Mes
sina genomen hebben op de puinhoopen
der verwoeste stad. Niettegenstaande de
schokken voortduren, ondanks de zwaar
moedig© voorspellingen der geleerden
werd beslotenMessina moet herrijzen
Reuter meldde het bevel dat de zee-
Vaartdiensten in de Straat van Messina
zouden hersteld worden. Een ander be
richt meldt, dat de Italiaanschei overheid
thans geslaagd is een voldoende hulp
dienst te organiseeren voo'r de geteisterde:
kustplaatsen aan de Straat. Dte Russische
oorlogsschepen hebben Messina, verlaten,
de Engelsch© en FYansch© schepen zullen
eveneens vertrekken.
Volgens den ,,.\1 atti.no" zullen de puin
hoopen van Messina een tijdlang afge
zonderd worden en zal daarna den over
levenden worden toegestaan hun eigen
dommen te gaan zoeken.
De aartsbisschop van Messina is op het
dak geklommen van. een der enkele ge
bouwen die gespaard blevten en heeft van
daar de zegen gegeten aan allen die ster
vende onder het puin liggen.
Uit Rome wordt aan „het Centrum"
d.d. 4 Januari geschreven:
„Een ramp als die welke Messina en
Calabrië heeft getroffen, is zeker aller
verschrikkelijkst, maar nog erger is het
als men de volgende Inzonderheid ver
neemt, die de ramp voorafging.
„Sedert ©enigen tijd was Messina in de
handen der anti-clericalen, die, juist op
dien laatste» Zondag voor de aardbeving
plaats had, een vergadering hielden, waar
in voor de verschrikkelijkst© plannen te
gen den godsdienst gestemd werd.
„Dit behoeft ons voorzeker nog niet tot
een gevolgtrekking te doen besluiten, maar
wat volgt, is wel van zoodanigen aard, om
er ons toe te brengen. Een humoristisch
blad „II Telefone", dat te Messina ge
drukt werd eu geregeld ©en sterk anti-
goidsdienstigen tint had, behelsde in het
Kerslmisnummer een brutale parodie op
de noveen aan bet kindje Jezus en tus-
soben de overige stropben bevond zich de
volgende: we zullen haar eerst in het
Italiaansch afschrijven:
O bambinello mio
Vero U.amo, vero Dio,
Per amor della tuo croce
fa. sentir la nostra voce,
tu cha sai che non sei ignoto
Manda a tutti uj terremoto!
0, mijn lieve kleine, waarlijk mensch en
[waarlijk Gotl
ter liefde van uw kruis, hoor onze stem,
gij, die alles weet, wat maar weetbaar is,
z©nd aan allen een aardbeving.
„Dergelijke verzen hebben na de droe
vige gebeurtenissen weinig verklaring of
uitlegging noodig. Een priester van Mes
sina, zelf hoofdredacteur van een blad,
zond dit bericht op naar de „Corner©
d'Italia", dus aan de waarheid er van
behoeft niet getwijfeld te worden. Hoven-
dien, bet as niet de eerste maal, dat op
dergelijke godslasteringen ©en dusdanig
antwoord gegeven werd".
De kinderen-
Niet alleen het opgegraven goud wacht
op toekenning aan zijn rechtmatige eige
naars. Nog vieel waardevoller bezit: de
betere hoop, de inniger Vreugde der
menschhedd zelve: een schare kinderen,
bloeiend© juweelen, opgedolven uit het
puin der gevallen steden, wachten in hun
onschuld op wie zich over hen zal ont
fermen. Honderden kindewen, van wie men
niets weet, niets, niets, noch waar 'zij
precies zijn gevonden, noch hoe zij heeten,
evenmin of zij' uit den adel en den rijk-
dam, van een vorstelijke huizinge dan
wel uit een armoedig krot den dood ont
rukt zijn Kinderen van wie men niet
weet of de ouders en alle naaste verwan
ten zyn omgekomen, dan wel of dat mis
schien een rampzalige moeder er teviesr|-
geefs op de puinhoopen nog naar zoekt.
Duitsche, Engelsohe, Russische, Itali
aansch© matrozen hebben er op los ge-
gravten zander een vastgesteld plan, op
goed geluk, waar een stem om hulp vroeg,
of een arm buiten het puin naar redding
rondtastte. En de geredden zijn wegge
zonden ver van het oord van verschrik
king in treinen volgepropt naar Catania of
Palermo; op stoombooten of oorlogssche
pen geladen naar Napels en vandaar ten
deele doorgestuurd naar Rome, Florence,
Bologna, waar* maar bedden en handen
in de gasthuizen klaar' stonden om zieken
en gewonden te herbergen en te verplegen.
Zoo zijn talrijke gezinnen bij beurten
gered, bij beurten verzonden, en beweet-
nen talrijke menschen den vermeenden
dood hunner lievelingen, die intusscbem
eveneens gered, maar tweel dagreizen daad
vandaan ondergebracht, eveneens van de
redding hunner huisgenaoten in onwetend
heid vedkeeren. Dit is nu natuurlijk voor
de ouderen, die sprekien en easchen kun
nen, zoo erg niet.
Maar de kinderen? Tallooze onmondige
schepseltjes, die misschien papa' of mama
kunne» zeggen, maar wien het officieel
etiket van eeu geboorte- of geslachtsnaam
ten eenenmale onbekend is? Hoe zal men
ooit uitmaken of al die vermeende weezen
inderdaad ouderloos zijn? Het eenige wat
nog eenig licht zou kunnen geven, zou
zijn, al de kinderen t© laten photografeeren
en de portretten aan alle geredden rond
te sturen. Eerst dan pas zon mien met
eenige zekerheid kunnen uitmaken, hoe-
veel dew arme schapen nu inderdaad al
leen staan op de wereld. Maar ook dan
blijft nog een gewichtige vraag open: hoe
vele van die kinderen zijn niet de eenige
Overlevenden, en dus de eenige erfgena
men van geheele geslachten, die in hoofd
en zijtakken zijn uitgeroeid? Hoe vele van
die schepseltjes, die thans, als verworpelin
gen door een soldaat of een arbeider (het
zijn altijd de minst bedoelden in de maat
schappij, die de weldadigheid van de daad,
het snelst en hartelijkst bedrijven) worden)
opgenomen en als eigen aangenomen, zijn
misschien inderdaad erfgenamen van
groote rijkdommen, wietr genot zij nu zul
len mouten ontbeten, om in armoe op te
groeien
En mocht men uit algemeene filosofi
sche overwegingen, dit nn zoo een erg
groot kwaad niet noemen een andere
gedachte doet het hart van wie voor kin
deren voelt stilstaan. Van hoe. vele der
omgekomen gezinnen leven nog nabestaan
de bloedverwantende grootouders bij
voorbeeld? Menschen, die goed en bloed
zojiden geven voor de zekerheid, dat ©en
dea- geredde kleuters hun kleinkind is,
doch nu voor de onmogelijkheid staan uit
de talrijke overlevenden de hunnen te her
kennen
pedenkt men dit alles, dan komt men
tof het besef, dat het oogenschijnlijke,
het oppervlakte-leed nog slechts een ge
ling deel is vanj de geheele ellende die dit
onheil over' Italië gebracht heeft.
Pius X beeft aan de bisschoppen der
geteisterde streken een onbeperkt crediet
toegestaan om de noodlijdenden te helpen.
Aanvoerder der heldhaftige vrijwilligers
in de geteisterde streken was Z.Em. kardi
naal Francica Nara, de aartsbisschop van
Catania, die niet. alleen de hulpverleening
organiseerde, doch zelf gewonden ver
pleegde, weduwen en kinderen troostte en
stervenden in hunne laatste oogenblikken
bijstond. Bladen van allerlei richting prij
zen de zelfopoffering van dezen 62-jari-
gen kardinaal, die, naar eigen verklaring,
nimmer gedacht had zulke vermoeienis
sen te kunnen doorstaan. Z.Em. ziet er
echter zeer overwerkt uit.
Mogelijk overbodig, maar voorzichtig
heidshalve toch op zijn plaats is de her
innering van het „Hbld. v. Antwerpen"
aan bet feit, dat een groot deel der gel
den, indertijd voor de aardbeving in Ca
labrië bijeengebracht, zyn bestemming
niet heeft bereikt.
Ook de Rheinisch Westfali-
s c h e Z e i t u n g waarschuwt
Wij mogen niet nalaten te bewaken,
waarheen de opbrengst der inschrij
ving zal gaan, opdat zij niet gelijk in
1905 verdwijne in den zak van eenige
Italiaansche faiseurs. In alle ge
val, het. in Duitschland verzamelde
geld moet. onder geen hoegenaamd
voorwendsel aan Italiaansche agen
ten worden ter hand gesteld.
Het beste is, deze giftien te doen toe
komen aan den Pa,us.
De schatten, die onder de bouwvallen
van Messina bedolven liggen zijn onmete
lijk. Ben verslaggever zegt twee Rus
sisch© officieren gezien te hebben, die
een mand vol edelgesteenten naar een Ita
liaansch oorlogsschip droegen. Aan wien
behoorden, aan wien komen deze schat
ten toe? In vele, in de meeste gevallen
is het onmogelijk vast te stellen, in welk
appartement, op welk© verdieping, in wel
ke kamer zich ©un kostbaar voorwerp of
een goedgevulde spaarpot bevond, die en
gens van onder oen berg puin opgedolven
wordt. De moeilijkheid om in ld© puinhoo
pen den wieg te vinden moet zelfs zóó
groot zijn, dat een kapitein der infanterie,
die tijdens de ramp afwezig was, pas
na twee dagen er in slaagde zij11 woning
te vinden, of liever de plAats waar die
gestaan had. En nog geschiedde dat slechts
door .een gelukkig toevalterwijl hij
strompelde over bergen puin, viel zijn blik,
terwijl hij reeds wanhoopte ooit de plaats
te vinden waar zijn gezin geleefd had,
op ©en sluk mum- waar ©en photo in lijst
nog aan een spijker hing. D© photo was
bet portret van zijn vrouw; zonder het
te weten, stond hij in wat nog over was,
van wat .eens zijn studeerkamer geweest
was! Maar zijn geheel© gezin, vrouw
en kindeten, was omgekomen.
T© Bagnara waren soldaten aan het
graven in de bouwvallen. Zij dolven het
lijk van ©en bleek, mager meisje op. Twee
dagen lang had het kind daar levend ge
legen, met het hoofd en den arm buiten
het puin uitstekend, om hulp smeekend.
Dit werd mij verhaald door oen dikken,
stevigen man met een grijzend baardje:
den vader. Maar, vroeg de journalist, heb
je dan niets gedaan om haar te redden?
En de man antwoordde, verbaasd: „Ik?
Wel, wat kon ik doen? Ik heb haar mijn
zegen gegeven". Hij had, haar zijn zege»
gegeven, gezegend ©n niets meer en had
toegekeken, toegekeken terwijl zijn kind
onder zijn oogen wegstierf, zonder een
hand uit te steken I
En zoo is bet overal 'in Calabrië ge
gaan te Palmi, te Villa San Giovanni,
overal loopen honderden kerels rond, ste
vig, gezond en krachtig, menschen die
moeder, broers of kinderen onder de
ruïnes hadden, misschien nog levend, en
die niets, niets gedaan hebben om: ze te
redden. Menschen die nog leven, die kun
nen, en willen leven met de gedachte dat
de hunnen ellendig zijn omgekomen, zon
der dat zij hun handen kapot gereten heb
ben tegen de moorddadige stoenhoo-pen,
zonder dat zij' ee,n vinger hebben uitgesto
ken om te redden. Dit alles, zoo eindigt
de verslaggever, schijnt ongeloofelijken
toch, het is even vreeselijk als waar.
De jongste berichten uit Messina luiden
treurig. Er zijn daar 9500 man troepen.
De stad is ingedeeld in 4 wijken. Eer
gisteren zijn nog vele levenden uit het
puin gehaald, maar men zal nu spoedig
het opruimingswerk staken. Gevallen van
tyfus hebben zich reeds voorgedaan. Men
blijft bezorgd voor het uitbreken van
ander© besmettelijke ziekten. De bevolking
om Messina neemt weder toe, daar de
boeren uit den omtrek naar de stad ko
men, om van de uitdeelingen te genieten.
Vel© inwoners richteii uit de puinhoopen
barakken op. Anderen zijin' zoo lichtzinnig1
in hun huizen terug te keeren, daar' te
kampeeren en op eigen gelegenheid aan
het uitgraven te gaan; zij moeten met ge
weld verdreven worden. Eergisternacht
hebben roovers op verscheidene plaatsen
der stad brand gesticht, om te heter hun
slag te kunnen slaan. Ze beproefden ook
een aanslag op de Banca d'Italia, waai
de brandweerlieden bezig watem met. pa-
gingen tot redding van een bedrag van
40 mïllioen lire. De stoomboot Orione
bracht 177 roovers naai- Palermo; l'OO zijn
er doodgeschoten. De Mattino méldt, dat
er spoedig een krijgsraad zal gehouden
warden, om recht te spreken over de sol
daten die zich taf diefstal lieten verleiden.
De directeur van het museum t© Paler
mo is te Messinai aangekomen, om maatre
gelen te nemen tot redding der kunstwer
ken. De millioenenschat. der Madonna
della Lettere, de schutsheilige der stad,
wotrdt door soldaten bewaakt.
Hongerdood.
In Messina hebben de tedders een ge
spaard gebleven tehuis van' zuigelingen ge
vonden. Men vond er 25 lijken van zui
gelingen, die blijkbaar' v|ain honger gestor
ven waren.
Prof. Ricco is in opdracht van de te-
geeiring naar Messina gegaan om te pogen
de oorzaken der ramp te vinden. Moge
het hem niet vergaan) als dien wijsgeer der
oudheid die zich in den Etna stortte' uit
wanhoop dat hij het. probleem niet kon
oplossen I
j
