No. 150
Zaterdag 19 December 1908.
Vierde Jaargang.
Verschijnt eiken MAAHDAG-, WOEHSOAG- en VRIJDAGAVOND.
Bü flit mnmner behoort een Bijvoegsel.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEÜWSCHE EILANDEN.
Revolutie in Venezuela.
UIT DE PERS,
UIT ZEELAND.
NIEUWE ZEEÜWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers h contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Bureau: LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzel£de advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Gt p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Zij, die zich inct 1 Januari n.s op
dit blad abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nummers
gratis.
Het heeft er allen schijn van, dat het
met C a s t r o 's dictatuur in Venezuela
ten einde spoedt.
Terwijl Castro te Berlijn in de votr-
sfcenvertrekken van het eerste hotel ver
toeft, de duurste wijnen en de meest uit
gezochte spijzen consumeert, hoopen en
hoepen van het geld ppmaakt, dat hij
zich in 10 jaar heeft rijk-geregeerd ter
wijl deze Lucullus, die, naar prof.
Israël verklaard heeft, zijn ziekte slechts
te danken heeft aan gastronomische bui
tensporigheden, om „gezondheidsredenen"
in Europa vertoeft, is te Caracas, de hoofd
stad van Venezuela, de revolutie uitge
broken.
Een revolutie van ernstigen en vér-
strekkenden aard, welke hoofdzakelijk ge
richt is tegen president Castro zelve.
't Spande reeds geruimen tijd in Vene
zuela.
De van nature licht ontvlambare be
volking had reeds lang genoeg van
Castro's regime van uitpersing en dic
tatuur.
Slechts de persoonlijkheid van Castro
den Geweldenaar, die in Venezuela ge
vreesd en gevleid werd als niet één; wiens
ontzaglijke, door uitpersing verkregen, rijk
dommen hem macht en aanzien en in
vloed verleenden, bij welke het prestige
van een tweede niet in de schaduw staan
kon hoofdzakelijk de persoon van
Castro en de gevoelens, die hij wist in te
boezemen, waren het, d.ie tot nu een Vene-
zolaanschie revolutie terughielden zjj
het dan ook te nauwemood.
Het mag dan ook wel „toevallig" hee-
ten, dat, qu Castro pas even aan zijn
geliefd land, z'n goudmijntje, de hielen
heeft vertoond, de revolutie uitbreekt!
Ongetwijfeld heeft tot het barsten van
den bom bijgedragen hetgeen in de Caraï-
bische wateren door onze Nederlamdsche
oorlogsschepen is verricht: het beslag
leggen op eenige Venezolaansche rogee-
ringsvaartuig jes
Niet onwaarschijnlijk, dat ten slotte door
het optreden der Nederlandsche Marine
de oogen zijn opengegaan, en men in
Venezuela heeft ingezien, waartoe een
dictatuur als die van Castro leiden kon.
Eigenbelang kan bij deze revolutie den
doorslag hebben gegeven: zoo heeft de
alles-inpalmend© Castro zelf de omwen
teling gekweekt.
De toestand te Caracas is blijkbaar ern
stig voor Castro en, naar 't schijnt,
ook voor het bewind van den vice-presi
dent Gomez.
Terwijl aanvankelijk de gewapende
macht de opstootjes gemakkelijk scheen
te kunnen bedwingen, bleef de oproerige
menigte vrijwel meester in de hoofdstad
en heeft het gouvernement het blijkbaar
alleen aan het gemis aan leiding,
hetwelk zich bij de revolutionairen voor
deed, te danken gehad, dat het niet reeds
aanstonds zijn plaats voor een ander
bewind heeft moeten ruimen.
Verblijdend is het te vernemen, dat er
niet tegen Nederland is gemanifesteerd.
Verbljjdend, omdat daaruit blijkt, dat al
thans een deel van het Venezolaanse!»
volk het gewapend optreden van Neder
land beschouwt als een gevolg van
Castro's handelingen; zoodat het zich
daardoor niet in zijn vaderlandsliefde en
nationalen trots gekwetst voelt en bereid
zal zijn in goede nabuurschap met Cu
rasao te leven, wanneer het conflict
eenmaal uit don weg zal zijn geruimd.
De woed© der menigte richt zich ge
heel tegen Castro en Gomez, waaruit
men zou opmaken dat deze regeerings-
persoon, omtrent wieais bedoelingen ons
nog te weinig bekend is, althans tot beden
nog in naam' van Castro het bewind
blijft voeren.
Maar met Castro's heerschappij schijnt
het gedaan.
Men verbrand de hem i n Ie f f i g i ever
wijderde zijn naam van „deuren en gla
zen"; koelde z'n woede aan zijn portret
ten en last not least vernielde
de bureau's van Castro's lijfblad „El
ConstitucionaJ", die de getrouwe' tolk is
geweest van des dictators fanfaronnacles.
Dat Castro naar zijn land zal terugkee-
ren, is nu onwaarschijnlijker dan ooit
geworden.
En onder die omstandigheden is het
komisch te lezen, hoezeer de Berlijnsche
pers en zelfs, naar het schijnt, de Duit-
sche regeering zich in allen ernst met
dit staatshoofd bezig houidt.
De Keizer had nog niet op Castro's
telegram geantwoord en deze was daar
over zeer verstoord.
Maar van andere zijde berichtte men,
dat Von Bülow en Von Schön voorne
mens waren hem een bezoek te brengen
binnen enkele dagen.
Er kan veel gebeuren in enkele dagen,
en dus laat zich begrijpen dat de Rijks-
kanselier geen haast maakt I
Niet minder komisch is het te lezien,
hoe de ma,n, die nu in Venezuela wordt
verloochend, bij het vernemen der inbe
slagname van de „Alix" door onze
„Gelderland", d© vermetelheid zoover
dreef om te zeggen, dat dit feitNeder
land duur te staan zou komen 1
„Castro fuit"hij is er geweest!
Indien dit waar mocht blijken, en met
Castro ook diens systeem van „Staat
kunde" als bet zoo' heeten mag van
de haan is, dan ka,n bet rijke Venezuela
(dat 45 maal grootter is dan Nederland)
een schoon© toekomst tegemoetgaan.
En Castro
Wel, als ambteloos burger, die zich voor
het Vaderland heeft verdienstelijk ge
maakt, gaat hij rusten op zijn lauweren
ergens aan de Riviera of een ander dotrado.
Hij kan dat doen van zijn „paar hon
derd millioen", het bagatel, dat de Pre
sident in 10 jaar tjjds wist te „sparen"!
Een onbezorgde ouwe dag is hem al
thans verzekerd.
De „Lokalanzeiger" noemt Cipriano Cas
tro den meest welgesklden ambtenaar ter
wereld. H|j heeft zijn vermogen bij Euro-
peesche banken belegd, een vermogen, dat
de een op 180, de ander op 280 millioen mk.
schat. De inkomsten, die de President beeft,
zijn in de eerste plaats afkomstig uit de
monopoliën van veehandel, tabak, alcobol en
z,ut. Verder heelt hij zijn aandeel aan het
slaan van de munt. De vuurtoren van Puerto
Cabello moet hem een deel van zijn inkom
sten afstaan. Verder behooren aan den Pre
sident de spoorweg van Coro, het meerendeel
van de aandeelen in den spoorweg van
Tactura, een aandeel van 10.000 pesos maan
delijks van de opbrengst der zaaivelden te
Puerto Cabello; het uitsluitend recht van
scheepvaart op de rivieren Zulia en Orinoco
en de binnenzee van Maracaibo. Hij is voorts
eigenaar van de groote veeslachteiijen te
Apure en El Blanco. Eindelijk moeten de
trams brouwerijen, electriciteits- en gas a
brieken van Caracas, de trams, telefoon,
kaden en vuurtoren van Carapano, de asfalt-
meren van Bermudes en Zrlia cijns aan hem
betalen. Men kan de lijst hiermee wel sluiten,
want de opsomming is voldoende om te
verklaren, hoe Castro dank zij al deze in
komsten in tien jaren t|jda een paar honderd
millioen bijeen beeft gegaard.
Kindersterfte.
De bladen maakten den laatsten tijd
melding van het groot© getal in de
kindersterfte, vooral in het zuiden des
lands.
Al is, dank zij verschillende oorzaken,
tegenwoordig de kindersterfte minder dan
voorheen, toch is dit kwaad nog vee! te
uitgebreid, dan dat men niet bedacht zou
moeten zijn op alle middelen om het te
voorkomen.
Die groote kindersterfte heeft ook een
oorzaak van socialen aard.
En wel deze: de fabrieksarbeid of de
arbeid buitenshuis der vrouw, speciaal der
gehuwde vrouw.
De vrouw, die geregeld arbeid op fa
briek of buitenshuis moot verrichten, kan
geen goede moeder voor haar kinderen
zijn.
Die kinderen worden, in zulk geval,
noodzakelijk verwaarloosd, dikwijls toe
vertrouwd aan de hoede van broertjes of
zusjes, die zelf nog kinderen zijn, kortom
hot kind krijgt niet die verzorging, die
hei werkelijk behoeft.
En zoo gebeurt het, dat door den ge-
regelden arbeid da- gehuwde vrouw bui
tenshuis vele kinderen een te vroegen dood
vinden.
Men schaffe delï fabrieksarbeid voor de
gehuwde vrouw af, en men hesft een
voornam© oorzaak der kindersterfte weg
genomen.
Nog iets.
In den arbeidersstand is men, over 't
algemeen, gewoon op jeugdigen leeftijd te
trouwen.
Vaak te vroeg.
Zelfs al kan die man den kost niet
verdienen.
Men rekent dan: zóó uit, dat als de
Vrouw ook 'n duit in 't zakje kan gooien;
als de Vrouw door haai' werk ook wat in
brengt, men er nèt komen kan.
En dan stapt men in 't huwelijksbootje.
Zulke huwelijken zijn niet aan te be
velen, en kunnen den kinderen niet ten
goede komen.
'Getrouwd, kan de vrouw, om finan-
tiee-le redenen, slechts gebrekkig haar
moederplichten vervullen: ze moet de
deur uit, om door haar werk den schoor
steen te doen rooken; of wiel ze wordt
door huisarbeid (bv. ©rwtenlezen) zooda
nig in beslag genomen, dat haar dein noo-
digen tijd ontbreekt voor de goede ver
zorging van haar veelal talrijk kroost.
Het aangaan van eern huwelijk, waarbij
de Vrouw mede als kostwinner moet werk
zaam zijn, dient ook uit sociaal oogpunt
te worden afgekeurd.
Onder meer andeire kwaden werkt, bet
de kindersterftei in de hand.
Er schijnt zich een legende te vestigen,
waartegen met nadruk dient gewaarschuwd
te worden.
Het betreft eenige woorden door den heer
v. Dedem gesproken bjj het algemeen debat
over de Staatsbegrooting.
In de Kroniek van het Decembernummer
der Stemmen voor W aarheid en
Vrede schrijft dr. Bronsveld,gesuggereerd
door enkele averechtsebe voorstellingen in
liberale bladen, weer bet volgende
„Het christ. hist. Kamerlid A baron
van Dedem heeft het reeds gezegd
die man (dr. Kuyper) wordt nooit
meer minister. Wij hopen dat zijn
woord bewaarhei i zal worden."
Het wordt tijd, aan deze stook-legende
een krachtig halt toe te roepen, hetgeen
de Ned. doet aan de hand van de Han
delingen zelve.
Er is niets van aan, dat de heer v. Dedum
gesproken heeft zooals de heer Bronsveld
beweert en wel wenschen zou
De heer v Dedum heeft, tegenover een
onjuist liberaal verkiezingsparool dat kij
lu reeds voorzag bjj de verkiezing van
1909, er op gewezen, dat het ondenkbaar
en onmogeljjk is, dat in een bepaald
Kabinet de Premier eenvoudig vervangen
wordt door een ander Premier, zonder dit
tegel|jkert|jd het Kabinet zelf als zoodanig
uiteenvalt.
Een afwijzende beweging zijnerzijds tegen
een eventueel nieuw Premierschap van dr.
Kuyper in de toekomst was dit ixr geen
enkel opzicht.
Dit bl ij kt overtuigend uit de
Handelingen zelve.
Wat wil de Linkerzijde?
De Standaard schrift
Onze opmerking over de ongereedheid
van Links kon ter Linkerzij niet behagen
en men antwoordt ons, dat van ..onge
reedheid" Links geen sprake kan zijn,
omdat Links geen meerderheid in de Tweede
Kamer heeft. In die Kamer zitten, zoo
houdt men ons voor, 49 leden van Rechts,
44 leden van Links, en dan nog 7 Sociaal-
Democraten.
Hieruit zou slechts volgeD, dat „snge-
reedheid een te zacht woord ware geweest,
en dat we hadden moeten spreken van
haar valsche positie.
Het feit ligt er toch toe, dat Links in
1S05 met gezamenlijke krachten een poging
deed om Rechts uit het bewind te werpen
en zichzelf van het bewind meester te
maken. Een feit, dat de socialisten des
tijds met de geheele armee van Links, en
als deel irvan, optrokken. Een feit, dat,
na de neerlaag van Rechts, heel Links,
de Socialisten er onder begrepen, m et
fanfares zonder eind haar victorie blies.
En ren feit niet minder dat, uit deze actie,
een Kabinet van Links is opgetreden onder
leiding van mr. de Meester, geformeerd
door den heer Borgesius.
Van Links heeft men toen niet ge
zegd„We zijn minderheid, want we heb
ben slechts 44 stemmen", maar heeft zich
wel terdege als meerderheid gedragen.
Onzerzijds bestond er alzoo alle recht,
er thans op te wijzen, wat onstaatkundig
spel er in 1905 gespeeld is en we zagen
met genoegen, dat men dit thans van
Links zelf erkent en bevestigt.
Doch hiermee is de zaak niet uit, ons
zacht verw|jt van „ongereedheid" sloeg
niet alleen op het beden, maar meer zelfs
nog op de plannen voor de toekomst.
1909 staat voor de deur. Zijn de heeren
Links gereed voor de dan komende stem
bus
En ook op die vraag moet het antwoord
ontkennend luiden. Trekken ze voor alge
meen Stemrecht op, dan zijn ze drie frae-
tiën sterk: Unie-liberalen, Vrijzinnig demo
craten en Sociaal demecraten. maar dan
vallen de Vrij liberalen af, en halen ze
geen meerderheid. En ook al halen ze een
meerderheid, en vormen ze nogmaals een
kabinet, dan moet dit kabinet onverwijld
met grondwetsherziening komen, terwijl ze
vooruit weten, dat de Eerste Kamer hun
voorstellen niet aanneemt. Dan treedt het
kabinet weer af. En wat dan
En hierb|j komt dan nog, dat ket zeggen;
De Sociaal-democraten hooren niet bij
ons" een tegennatuurlijk afsnijden van
familiebanden is.
Te vreemder, nu de Sociaal-democraten,
die met Marx braken, juist hun best almeer
doeD, om hun oudere familie in het gevlij
te komen.
Goes. „Het Vaderland" zond dezer dagen
volgend bericht de wereld in
„Men schrijft ons uit Goes, dat Dr
A. Kuyper, op het verzoek der antirev.
kiesvereeniging aldaar, om een spreek
beurt te vervullen ten behoeve van de
Tweede Kamercandidatuur Jhr. Mr. A.
E. de Savornin Lohrnan voor het volgen
de jaar, niet zal ingaan."
Meerdere vrijzinnige bladen hebben dit
bericht overgenomen, terwij 1 enkele meenden
b|j de overname eenig commentaar te moeten
geven.
„De Zeeuw"
volgende
antwoordt hierop het
„Dit bericht is verzonned."
De kiesvereeniging zal te bekwamer
tijd in „De Zeeuw het definitieve ant
woord van dr. K., dat nog niet inkwam,
publieeeren. Maar w|j mogen wel zeggen
dat eer op 't tegendeel van „niet zal
ingaan kans schjjnt te zjjn. Doch wij
wenschen geen onbescheidenheid te
begaan. Het bestuur van „Voor
Nederland en Oranje" en dr. Kuyper
blijven op dit punt diligent.
Aangezien de „Nieuwe Zeeuwsche Cou
rant feitel|jk de oorzaak is, dat bovenbe
doeld bericht in de pers circuleert, onzerzijds
een kantteekening.
Wat is het geval?
De „N. Z. O." vermeldde eerst, dat dr.
Kuyper namens de anti.-rev. kiesvereeni-
ging te Goes was aangezocht hier een
spreekbeurt te vervullen. En laterdat
dr. Kuyper op dit verzoek niet zou ingaan.
Van deze mededeelingen in ons blad heeft
een correspondent die vermoedelijk niet
te Goes, maar te Middelburg gedo
micilieerd is gebruik gemaakt om „het
Vaderland" in te lichten.
Dit over den oorsprong van de berichten
Maar dat het bericht, dat dr. Kuyper op
de uitnoodiging der Goesche anti.-rev. kies
vereeniging niet zou ingaan, verzonnen
zou zjjn, zooals „de Zeeuw" beweert, is
bezijden de waarheid.
Het is niet „verzonnen".
Wel is waar heeft onze zegsman een
een der Goesche anti -rev. voormannen
zich te sterk uitgedrukt, maar niet zóó, dat
het minstens niet waarschjjnljjk bljjft
dat dr. Kuyper te Goes zal spreken,
Vlissingen. Op de werf der Kon. Mij.
„de Schelde" is een veirbandmeester aan
gesteld. De direclie heeft nu, in overleg
met den fabrieksdokter, bekend gemaakt,
dat ieder die in de werkplaatsen door
een ongeluk wordt getroffen, zich, indien
bij daartoe zonder hulp van anderen in
staat is, naai' de verbandkamer jnoet be
geven, alwaar gedurende den geheelen
werktijd de verbandmeester aanwezig is.
Indien de getroffene niet zonder hulp kan
opstaan of loopen, dan moet hij blijven
op die plaats waar hij' getroffen is en
mag hij niet door anderen worden ver
voerd, maar moet de veirbandmeester wor
den geroepen. Indien iemand door een
ongeval wordt getroffen, waarbij direct
levensgevaar bestaat, dan. moeten in de
teerste plaats diegenen hul pverleenen, die
een verband-cursus hebben, gevolgd.
Tot ambtenaar ter gemeente-secre
tarie is benoemd de heer H. von Brucken
Fock te Middelbrug.
Bij Ministrieel besluit van 14 De
cember j.l. zijn bij het Belgisch loods
wezen aldaar benoemd:
tot loods, de hulploodsen: L. F. Debra,
C. T. T. Billiart, P. L. Coene, P. L. Velghe>
V. M'. G. Goormacbtig, E. Major, II. A.
Evjeraierts, B. L. Vanmassenhove, J. B. E.
Verstraete, A. N. J. 'tJaeckx, A. R. F.
Carre, E. C. Verlodt, A. P. Luyens, A. L.
Debii'ae, J. C. Calcoen, M. A. Vileyn, A. E.
C. Demoor, P. J. Bulteel, J. G. Block, E.
R. Vanmassenhove en E. J. Borgers;
tot hulploods die loodsleerlingenP. L.
Debra, R. M. Zonnekeijn, P. F. M. Labaut,
L. F. Vroom, J, A. Diemoor, A. H. Velghe,
L. E. Gombert, P. L. Balieul, J. C. Luijtens,
M, G. Poelaert, 1. C. Gunst, C. J. L. van
Gaveir, P. J. Lauwereins, H. F. Boels, A.
A. Vermeulen, J. A. Simons, F. P. Lau
wereins, A. P. Ocket, E. F. Blondé, F. J.
Beniest en L. H. Timmerman;
tot loodsleerlingC. F. Verhulst, thans
loodsleerling te Nieupoort; J. L. F. Van-
huijsse, H. F. Pison, H. C. L. Legein en
L. F. van Outryve, thans matrozen der
mailbooten te Ostende; P. A. J. Brackx, J.
F. Diesomer en C. A. Druijve, thans sloep-
roeiers te Vlissingen bevlens J. E. Everaert
en J. L. M. Vandamm-e, thanjs matroos der
lichtschepen te Ostende;
tot sloeproeier: A. J. de Sitter, thans
sloeproeiei' te Neuzen, L. D. Vigne, thans
matroos -dier mailbooten en J. L. ide
Rijckier, thans matroos der lichtschepen te
Ostende;
tot roeier te Neuzen: J. L. Francois,
thans matroos dier mailbooten te Ostende.
Hoedekenskerke. In dia heden' Vrijdag
middag ten 2 u,re gehouden vergadering
van 'den raad dezer gemeente werd med-e-
deeling gedaan, dat boeken en kas van
den gemeente-ontvanger waren opgeno
men en in orde bevonden.
Daarna werd tot schatter van de drank-
localiteiten voor het jaar 1909 herbenoemd
dhr, J. v. Belsen en als kantonnier op de
wegen dhr. Marinus de Pree.
Vervolgens werd een door burgemeester
en wethouders voorgestelde af- en over
schrijving, begrooling 1908, zonder discus
sie of hoofdelijke stemming, na toelichting
door den voorzitter, goedgekeurd.
Tot leden van de commissie tot welling
van schoolverzuim voor wijk B werden
herbenoemd de aftredende leden dhrn. J.
Raas en A. Walraven, en voor de wijken
A |en C dhr. B>. de Jonge, mede aftredend
lid.
Aan J. die Ruiter werd op zijn verzoek
vergunning verleend tot het plaatsen van
een hekje met stoep voor zijne woning,
op gemeentegrond, tegen betaling van
f 0.50 's jaars, als erkenning van het: eigen
domsrecht der gemeente.
Het recht tot heffing van: het haven
geld over 1909 is gegund aan C. Maas
voor f 1362. Met hem schreef in P. de
Bart voor f 1354.
lerseke. De heer J. Tramper, gemeen
teveldwachter, die verleden week tot
havenmeester alhier werd benoemd, heeft
voor die benoeming bedankt.
Door het bedanken van den gemeen
teveldwachter Joh. Tramper voor zijne be
noeming tof havenmeester, benoemde
gisterenavond de Raad als zondanig den
beer A. J. Hartoog m.et 6 van de 9 stem
men.
Tevens kw-am de Raad terug op bet
in de vorige vergadering genomen besluit
tot wijziging der begrooting 1909, waarbij
f500 werden afgenomen van den post
„Jaarwedden der Veldwachters", en wer
den die f500 weer teruggebracht op dien
post.
