No. 133
Dinsdag 10 November 1908.
Vierde Jaargang.
BINNENLAND.
9 I
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Oorzaken der malaise.
Frankrijk en Duitschland.
BUITENLAND
bonen, werd hij oogen-
Inderwijt al half twaalf
li, naar' den burgemees-
Igebracht. Het wantrou-
lrs werd hoe langer hoe
J nieuwsgierigheid hoe
lor. Zoo Wilden zij ook
1 teheim-Polizei-man aan
l dat hij in een café te
Lbewaring had gegeven.
Id'O hij te Nijmegen ge-
I. doch een door den
ld wachter KoenüLers jn-
1 loonde al ras, dat op
j te Nijmegen oen barbier
Indelaar woonde, terwijl
It te Nijmegen een fiets
|r, die, dank zij zijn
hij liad- o. a. ook he
lp de secretarie te Ctenclt
lemeester van .het dorp
pn lekker leventje had
ten slotte, dat zijn ge-
elogen was en dat het
hi te Nijmegen gestolen
Iniet om een paar Duit-
Iken, maar weird zelf in
Ispoord wegens diefstal.
I schrijver geweest bij 'de
lirg, vandaar zeker zijn
Ineigingen.
(Arnh. Crl,.).
Iet appels.
(professor Stinson wees ur
Iwie veel en geregeld ap-
Vmoedsstemming zal ver-
(alle onbehagelijke gevoe-
zijn.
er ook geconstateerd, dat
[•nik van appels een voor
tegen drankzucht en le
is. Brengt men met deze
personen, die in 'tal-
fruit afkoerig zijn, er
'dat ze hij het ontbijt en
Iniddagelen, na het avond-
Ippel eten, dan heeft men
Sliet. In dit opzicht moet
J als een wonder werken,
[rijgen spoedig een friscli
evoel, ze laten het drin-
hieer en meer na, om zic.h
Re psychische werking van
te bederven.
Ikblad „Buiten", schrijft
lover de geneeskracht
n
onderen waarlijk, dat een
:er genees middelen uit het
mslig zijn. Wij hebben der-
fit groenten als een bij
houwen alleen om in ons
sseling te hebben. Zij be-
elijk voedende en opbou-
AVij' hebben dus volstrekt
spot te drijven met vege-
>h, onverschillig uit welke
het gebruik van vleesch-
en. Wij weten trouwens,
volken, benevens vleesch,
n kruiden gebruiken, welke
|eh verzamelen,
anten bezitten in hoogc
Jichtige eigenschappen, ter-
meden moeten worden, we-
f, dat zij' bevatten.
■n kina spreken wij niet.
■1 van paardebloemen-wor-
tstekend middel tegen de
aag van onze lage landen,
rkt rechtstreeks en voordee-
•en.
leinigen het. bloed.
}-kt bijzonder gunstig op het
en bestrijdt de zenuw-
l goed voor de lever,
eetlust,
lomkommers verfrissehen.
]lt den bloedsomloop en wekt
au speeksel en maagsap op.
Iterkt het spijsvertevingska.-
Jn den bloedsomloop.
In verdrijven keelontsteking
Eer van het tandvleesch.
bestrijdt, do maagkrampen,
lid verzacht nier- en inge-
verd rijft de gal en bevordert
cichorei zuivert het bloed,
cht do horst en verdrijft den
n het algemeen gezegd, da-
oldoende hoeveelheid groen-
bevoi'derl zijn gezondheid
te",
gaf 's Gravenhage het nieuw-
houwen op huwelijksgebied,
thuis gaan per automobiel is
ét modern meer, maar e;n
in een traiiimotoirijtuig is
wsto snufje.
eden, die per spoor aankwa-
aan het Hollandsche spoor-
?n reden naar de Prinsen-
de bruid woont, waarna
bruid zich bij de genoodig-
en het gezelschap verder
het Stadhuis,
bestuurder en de wagenbege-
bij deze gelegenheid feeste
met bloempjes uit de bruids-
oals bij hetouderwetsclie
rijtuig de koetsier en de
«woonlijk zijn uilgedosl.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. 4. contant,
fteclameberichten 25 Gt p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
AVe zijn het eens met de „N. V. Ct."
waar zij van meening is, dat er twee groote
oorzaken zijn van de algemeeme malaise,
n.l. overproductie en geldver
lies. We zouden daar" nog willen 'bijt
voegen nevenoorzaken als de verbetering
'der machines, verkeerd handelsstelsel, te
.lange arbeidsdag, misbruiken in de huis
industrie, trek van het platteland naar
de steden en vrouwen- en kinderarbeid,
die zeker alle van niet te miskennen in
vloed zijn bij de bestaande malaise.
Arooreerst de overproduolie.
Het schijnt dat de wereld in de laatste
jaren te veel geproduceerd heeft.
Men schijnt in goede tijden maar jop
alle gebied zooveel mogelijk geproduceerd
le hebben niet er aan denkende, dat er
eens een tijd kon komen, waarin fabrikant
en! verkooper met de overproductie blijven
zitten.
Vandaar dan ook, dat men tegenwoor
dig, vooral in de groote steden, die wel
't meest van die overproductie te lijden
hebben, zijn slag kan slaan, en dat daar
in magazijnen en winkels goederen voor
de helft van den kostenden prijs op de
markt worden gebracht.
„Alles moet weg!" zoo heet het, want
er ligt zooveel renteloos in magazijn, dat
de artikelen a tont prix wel moeten ver
kocht worden.
Opruiming is voor menig neringdoende
nog 'teenige middel, om aan 'tzoo hoog
noodige geld te komen.
Op de tweede plaats js de algemeeme
malaise toe te schrijven aan 't enorme geld
verlies, waardoor het nationaal vermogen
en bijgevolg de koopkracht van 't publiek
zeer geleden heieft.
Een der voornaamste bankiers van Ne
derland zou gezegd hebben, dat 't natio
naal ver-mogen in Nederland in 't laatste
jaar- tengevolge der speculatie's etc. met
jil.m. 150 millioen gulden was achteruit-
Honderd vijftig millioen I
Enne les (en wellicht een gewichtige
les voor de toekomst) kunnen wij uit iden
tegenwoordigen toestand trekken.
Dat de slechte lijd voor menigeen zoo
hard' valt, is zeker ten deele tos te schrij
ven aan de omstandigheid, dat vele men-
sohen het te goed gewoon waren en zich
in goede tijden uitgaven hebben veroor
loofd, die ver boven hun stand waren.
Had men in goede jaren weten te spa
ren, dan zouden thans de slechte jaren
niet zoo erg gevoeld worden.
Maar hoe gaat het? Zoowel onder ar
beidersstand als onder hoogeren stand
doet iedereen alsof er geen opkomen
aan is.
De ove't'drevjn genotzucht en het over
dreven grootdoen dienen noodzakelijker
wijze beperkt te worden.
En als dan straks weder betere dagen
aan den horizon mogen aanbreken, dat
dan het volk nog eens terugdenke aan de
crisis, die het te doorstaan had, en wij
zijn er zeker van, dat in menig gezin
meer de tering naar- de nering zal gezet
worden.
Het Casablanca-geschil is óf een zeer
gevaarlijke quaestie met diepen ondergrond,
óf een ijdel woordenspel over een vrij belache
lijke eerezaak.
Herinneren wij even aan het gebeurde op
25 September.
Een Duitsche firma houdt zich in Casa
blanca bezig met het aanmoedigen van
desertie uit het Fransche vreemdelingen
legioen. De deserteurs worden aan kleeren
geholpen, naar Rabat gezondeu en daar
ingescheept. Ditmaal echter trachtte men,
onder Duitsch consulair geleide, de deser
teurs reeds te Casablanca in te schepen,
d. w. z. onder den neuB der Fransche leger-
autorifeiten. Dezen zonden dan ook terstond
den vluchtelingen eon patrouille mariniers
achterna, die, nadat er wat gevochten was,
de deserteurs oppakte en opsloot. Drie
Duitschers, een Zwitser en een Oostenrijker
die zich bij de wegloopers bevonden, werden
op verlangen van den Duitschen consul weer
losgelaten.
Bedenkt uien, om welke, weinig op pry's
te stellen, relaties het hier gaat immers
van de hierbedoelde krijgslieden zou men,
als in het historische rijmpje over de Braban-
ters kunnen zeggen, dat het „verloochende
luyden" zijn en bedenkt men hoe zwak
Duitschlands zaak staat wegens de aller
ongelukkigste houding van den Duilscheu
consul, dan lijkt het ondenkbaar dat Duitsch
land deze quaestie op haren en snaren zou
gaan zetten en gelooft men gaarne, dat, na
een uitwisseling van wederzijdsche betui
gingen van leedwezen, en een daarop ge
volgde scheidsrechterlijke beslissing te
's Gravenhage, hetCasablanca-iiicident naast
het Hull-verdict, opgesteld zal worden als
een roemrijk en onvergankelijk teeken van
de macht der pacifistische gedachte.
En toch toch kan men zich niet ont
veinzen dat wij hier weder even in een
zwarten afgrond hebben geblikt. Waarom
heeft de Duitsche regeering juist dit
oogenblik gekozen, om den politieken
toestand in Europa nog iets ingewikkelder
te maken?
Zelfs in Duitschland geeft men niet
toe, dat de z.aak zelf dat waard is. En
zoo verdiepen wij ons in gissingen.
Het is niet alleen de algemeene overtuiging
der Fransche pers, maar ook in Duitschland
vinden wij het in zooveel woorden uitgespro
ken dat do Rijkskanselier te Casablanca de
veer hoopt terug te vinden, die men hem
wegens bet keizerinterview uit do muts
heeft geplukt
Over den Europeeschen algemeenen poli
tieken toestand hopen in het volgend num
mer een artikel te schrijven.
Een Getuigenis.
Het is regel, da.t alles, wa;t van een,
Christelijk Kabinet uitgaat of woirdt voor
gesteld in zake sociale hervorming, dooif
Links, speciaal door de sociaal-democra,-
ten, wordt voorgesteld als bevattende wei
nig verbetering, wel verslechtering.
Des te meer opmerkelijk is een beoor
deeling van minister Talma's ontwerp om
trent de afschaffing van den bakkersnacht-
arbeid in het Volk van Zaterdagavond.
Daarin wordt o. a, gezegd, dat „zelfs
het voodoopig schema reeds verbetering
zal brengen".
En verder:
„Duizenden memschen zullen aan het
daglicht worden teruggegeven. De
nacht zal in hoofdzaak zijn om te slapen
en de dag om te werken. Aan de grillen
van het monster „Publiek" zal [niet meer
woftden voldaan en de arme bakker zal
's nachts in zijn gezin zijn en op zijn bed".
Dit waaxdeerend getuigenis is te ont
houden, ook voor de verkiezingen in
1909, waarbij wel weer danig zal worden
Afgegeven op di „conservatieve", „reactio
naire" voorstellen van het Kabinet.
FRANKRIJK
Schandelijk.
De misdaden te Parijs en elders in
Frankrijk, gepleegd op den openbaren weg
nemen op schrikbarende wijze toe, zioiat
zij het onderwerp uitmaken van voortdu
rende beschouwingen in de pers. Doch ae
ergste „apaches", het meest goddelooze
geboefte is wel, dat, hetwelk zjjn euveldaden
bedrjjft in het heiligdom, in de kerken.
Zoo lezen we in den „Univers", dat dezer
dagen te Chevreux na afloop eener welge
slaagde missie, waarin tal van lauwe Ka
tholieken tot bun godsdienstige plichten
waren teruggebracht, in de kerk door de
vrijmetselaars en hun handlangers op de
de muren, op de biechtstoelen, ja zelfs tot
op het hoogaltaar aanbevelingen werden
geplakt voor de toepassing van de Nieaw-
Malthusiaansche middelen, aanbevelingen,
vervat in de meest godslasterlijke en zede-
looze bewoordingen. Dit doen de vrienden
van den renegaat Charbonnel en zjjn tra
wanten, die zic.h immers „door daden de
onteigening der Katholieke kerken moeten
trachten waardig te makeü" I
Geestige menschen zijn er onder de
Fransche anti-clericale openbare onderwij
zers We lezen van een hunner die te
Conflans de paedagogie beoefent
De onderwijzer, die een naam van
Dottier draagt, deed hinkend zijn
intrede in het schoollokaal,
„Bidt kinderen, bidt Onze Lieve
Vrouw van Lourdes, voor mijne
genezing" spot hij.
En hinkend) en zwaar leunend op
een stok strompelt hij door de klas,
terwijl hij luid bidt „Onze Lieve
Vrouw van Lourdes, bid voor ons..."
Deze geestige voordracht duurt
een geruimen tijd, tot hij hinkeDSmoede
eensklaps zijn stok weg werpt onder
den uitroep „Genezen, genezen
't Is werkelijk fijn, niet waar
ITALIË
De Jubilé-Mis des Pausen.
In den „Osservatore Romano" wordt
medegedeeld, dat op den 16en Nov den
dag waarop de H Vader in Sint Pieter
plechtig de H. Mis zal opdragen ter gelegen
heid der openlijke viering van zijn gouden
priesterjubilé, ook de 24e verjaardag valt
van 's Pausen bisschopswjjding. Behalve
het diplomatieke korps zullen ook de leden
der buitengewone gezantschappen de groot-
sche plechtigheid bijwonen Op dien dag
zullen in Rome tal van Italiaaosche pelgrims
uit verschillende bisdommen tegenwoordig
zijn, alsook een Fransche, een Spuansche
en een Argentijnsche bedevaart. Men
verwacht een zeer grooten toevloed van
vreemdelingen. Ten einde in de basiliek
zooveel mogelijk personen te kunnen toela
ten, zullen er geen andere tribunes worden
opgericht dan die voor de officiëele personen.
DUITS I1LAA I».
Met een zucht van verlichting werd te
Berljju uit de New-Yurksehe telegrammen
vernomen, dat het door sterkeu aandrang
gelukt is, de iu New York voor de deur
staande opeubaarmakiug van een nieuw
interview des Keizers achterwege te doen
bljjveu. De opstelter van dit stuk is de
Amerikaausche schrijver Wi.iiam Hale, die
tjjdeus de Noorsche i ei» van den Keizer
diens gast aan boord van de Huhenzolleru
is geweest. Het interview, dat in het De
cembernummer vau hen Century Magazine
had moeten verschijnen, heelt, naar men
zegt, geloopei over Roosevelt, de ware
roeping van den rjjkdom, den oorlog, de
architectuur, den Christelijken godsdienst,
de Rooinscli Katholieke kerk enz. en be
vatte de meest openhartige uitlatingen van
den Keizer over deze en andere zaken.
Door wiens toedoen en met welke middelen
de openbaarmaking werd tegengehouden,
wordt niet gemeld.
Van met von Bülow bevriende zijde
werden Zaterdagavond uuguustige berichten
over den gezondheidstoestand van den
rijkskanselier verspreid. Hjj heeft, zoo heet
het, zich in de laatste dagen sterk over
werkt, zoodat zjjne vrienden met zorg de
op Dinsdag beginnende besprekingen iu
den Rijksdag over het interview des Kei
zers enz. tegemoet zien, daar von Bülow,
trotsj zjjn onbevre figden lickamelijken
toestand, riet langer die besprekingen
wenscht uitgesteld te zien.
AMERIKA
Roosevelt.
Er is nu toch officieel bekend gemaakt,
dat president Roosevelt tegen een bezol
diging van 72,000 gulden zal toetreden
tot den staf' van het tijdschrift Outlook,
dat een reusachtige oplaag heeft, maar
buiten de V. St. weinig bekend is. Er
waren dagbladen, die moeite hadden gedaan,
de President na zijn aftreden te eDgageeren
en die hem tot f 120,000 's jaars hadden
geboden maar Roosevelt is ep die aan
biedingen niet ingegaan.
Hel geschrijf en gepraat over de betrek
king, die de President, Da het eindigen
van zjjn ambtstermijn zal aanvaarden en
de betaling, die hjj ervoor zal erlangen,
wordt door vele Amerikaneu hoogst onaan
genaam gevonden. Er moest, zoo redeuee-
ren zij, geen noodzaak kunnen bestaan
voor.iemand, die president van de Veree-
nigde Staten is geweest, om, door betaalden
arbeid, in zjjn onderhoud te voorzien. Het
land moest daar voor zorgen en wel door
een behoorlijke pensiouneering. Op„ het
oogenblik hebben de presidenten en vice-
presidenten na aftreden geen pensioen. En
deze hoogste twee ambten in de republiek
zjjn niet zóó hoog bezoldigd, dat de Presi
dent in zijn Witte Huis jareD veel kan
overleggen. De vice-president krjjgt, be-
trekkeljjkerwijs gesproken, zóó weinig, dat
hjj het ambt niet behoorlijk kan bekleeden,
wanneer hij niet een vermogend man is.
Tal van Presidenten der Vereenigde Staten
hebben dan ook in hun ambteloos leven
een groote zuinigheid moeten betrachten.
Zoo b.v. Cleveland, die, ofschoon niet
geheel onbemiddeld, het na zijn aftreden
volstrekt niet breed had. Roosevelt zeil
is gefoituneerd, ofschoon niet in den
A^erikaanschen zin vaD schatrjjk.
Het zal toch een heele toer voor hem
wezen, z ch na zjjn aftredon aan te passen
aan de veranderde omstandigheden. Hij is
ep het oogenblik ontegenzeggelijk de
populairste man in de V. St.; daarbjj
gezond, eerzuchtig, vol strjjdlust en nog
pas vjjftig jaar oud.
Wat moeten de Amerikanen nu mi t huD
Teddy beginnen
Erfopvolging.
Een. anoniem schrijver heeft in de „Re
vue de Paris" van November nogmaals
de aandacht gevestigd op het vraagstuk
van de Nedeiiajidsche erfopvolging.
Hij wijst er op, dat er o. q. 41 gegadig
den zouden kunnen optreden, en voegt
aan zijln artikel zelf een stamboom [van
het geslacht der Oranjes toe, gerekend
van Koning Willem I af.
Natuurlijk doet het er niets toe, dat,
naai' het blij gerucht, eerlang een te ver
wachten gebeurtenis alle deze 41 gegadig
den zou kunnen teleurstellen. Ook al weid
ons een kroonprins geboren, dan is nog
niet uitgesloten, dat de dood hem ons
weer ontnam. Al waren er zelfs meerdere
prinsen uit het eigen bloed, altoos blijft
de regeling der erfopvolging aan de orde.
Toen voor' korte jaren het leven van
onze geëerbiedigde Koningin door gevaar
lijk© ziekte ernstig bedreigd was, neep dit
nog nauwer; en er zijn ©ogenblikken ge
weest, dat de vice-president van den Raad
van State met den voorzitter van jien
Minister-raad reeds alles doordenken en
in gereedheid brengen moest, opdat, trof
ons 't bittere ongeluk, onmiddellijk vast
zou staan, lioa te handelen.
Een vaste gedragslijn is toen ook aan
genomen; maar ook zoo toch ontbrak alle
zekerheid, dat geen schier onoplosbare
moeilijkheden zich zonden voordoen. Er
blijft in de regeling die onze Grondwet
geeft, zeer stellig meer dan een leemte.
En al bleek men steeds huiverig te zijn,
om, dat vraagstuk nogmaals ofiicieel onder
de oogen te zien, te ontkennen valt niet,
gelijk de schrijver van dit artikel dan ook
'aanwijst, dat er vraagstukken zich kunnen,
voordoen, waarop hot antwoord niet voor
uit vaststaat.
Tech is de beteekenis van dit artikel nog
van anderen aard. Er blijkt toch uit, dat
,men zich in Frankrijk steeds meer reken
schap geeft van hetgeen waartoe Frankrijk
zich gensopt zou gevoelen, indien onver
hoopt de regeling der erfopvolging tot een
'uitkomst leidde, die Frankrijks eigen po
sitie schade zou toebrengen.
Blijkbaar stelt men zich de mogelijkheid,
dat het eventueel gehaspel om een erfop
volging hier t© lande, ons land in Duit
sche handen zou. spelen, en met het oog
hierop geeft de schrijver niet onduidelijk
te verstaan, dat Frankrijk dit nimmer ge
dongen zou.
De zwakte van ons leger, van (onze
vloot, van geheel onze verdediging, (en
niet minder- de onbeslistheid van onze
huitenlandsche polit.ek, doet hem hier «san
gevaar speuren, dat tot de noodlottigste
gevolgen zoa kunnen leiden.
Hieruit nu is voor Nederland de les te
trekken, dat het goed zal doen, nu het
nog tijd is de erfopvolging i!n zijn Grond
wet zóó te regelen dat elke onzekerheid
wordt uitgesloten;.
Ieder erkent, dat we hiertoe d© macht
hebben. Dat we de erfopvolging als den (Vrij
Volk regelen kunnen gelijk we willen.
Alleen hiertegen gaat het verzet en die
klacht, dat we dit niet doen, (en
vooral met het oog op hét blij' gerucht
dat ons met nieuwe hope vervult, ons ai
to licht zouden inbeelden, dat hiermieie
het gevaar geweken was. (Standi.)
TWEEDE KAMER.
Het. debat over de Indisch© begroeting
Werd voortgezet. In 'n bijna 4 uren lange
propagandalied© critiseerde dhr. Van Kol
vooral scherp Van Heutsz en diens stelsel
van pacificeeren door terrorisme, ten kosle
van de overwonnenen, van welk stelsel
Van Daalen slechts de consequente uit
voerder was. Spreker laakte fel de hou
ding van den heer Lohman, die, waar 't
betreft de erkenning van de souvereini-
teit door geweld alle middelen geheiligd
acht en die dooir in naam van het Christen
dom ide waarheid te verbloemen en
schanddaden te vergeelijken, als 'tware
medeplichtig wordt aan ons wreed optre
den. Ook diende zijns inziens de een geest
'van verwildering ademende nota van den
legercommandant Van Tonnjngen door de
regeering gebrandmerkt te worden.
De heer Bogaardt bepleitte tegengaan
van Mekkatoohten waarin een sociaal en
politiek gevaar schuilt en kwam op tegen
den aanval o-p Van Heutsz.
Nederland en Venezuela.
Aan eien correspondentie uit Curasao
voorkomende in De Tijd ontleenem wij
de volgende beschrijving van het fort
San Carlos, een staatsgevangenis van
president Castro. Zij is afkomstig van ge
neraal Paredes, die van 18991903 in
die cachotten opgesloten bleef.
De beschrijving, die de generaal van het
fort geeft, lokt niet uit tot kennismaking.
Het is een oud, Spaansch kasteel, (ge
bouwd aan den ingang der baai van Mara,-
caibo. Het beheerscht den ingang geheel,
zoodat geen bootje kan passeeren zonder
onder het geschut van het fort te komen.
De muien zijn ontzaglijk dik en worden
door het water der zee bespeeld. In die
dikke muren zijn aan den binnenkant bo
gen. Nu het zijn die bogen „bóvedo-'s" of
"calabózo's" genoemd, die den politieken
gevangenen tot verblijf dienen. Het ver
trek onder zulk een boog is 4 a 5 meter
lang en even breed, terwijl de hoogste
hoogte 2 5 3 meier bedraagt. Vochtig zijn
die krochten in hooge mate. In zulk een
krocht, afgesloten door een traliepoort, die
•toegang geeft tot een binnenplaats, worden
de gevangenen met zessen, zevenen of
achten opgesloten. Die, waar generaal Pa
redes verbleef, was zooi vochtig en vunzig,
dat de matten, waarop de gevangenen
moesten slapen, in een minimum van tijd
verrot waren, en in stukken vielen. Over
dag kon men op de binnenplaats .zitten
of staan; doch 'daar' Sain Carlos in de
tropen ligt, waren er maar enkele uilen
van den dag, dat men een weinig schaduw
had. Tegen den middag, als de zon lood
recht boven het hoofd stond, was men
wel genoodzaakt zich in het vunzige hok
in veiligheid te stellen.
't Ergste was het des nachts. Des avonds
te zes uur werden de gevangenen in de
krocht opgesloten. Dan was er niet jde
minste ventilatie in het hok, waar zooveel
imenschen, waaronder grijsaards en zie
ken, sliepen, hoestten, zweetten, enz. enz.
De zware boeien, die aan de voeten bet
rustige liggen heiemmerden, verjoegen
reeds den slaap; maar meer nog het on
ophoudelijk 'roepen der talrijke schildwach
ten, die elkander uit den slaap moesten
houden door steeds herhaald tellen, en
boven het bruisen der zee uit elkander
toeriepenEentweedrieen zoo
verder. Eens kon generaal Paredes het
niet langer uithouden en maakte zich met
behulp van papier, stijfsel en een bezem
steel een soort olifantstromp. Hij1 legde
zich bij de traliepoort en stak de tromp
naar- buiten en trachtte zoo. een weinig
versche luc.ht machtig te werden. Doch
wijl' het toestel veel geleek op een helsche
machine, werd het den volgenden dag bij
de inspectie meegenomen en vernietigd.
Eenmaal werd aan generaal Paredes ge
durende 35 dagen verboden buiten het
vunzige hok te komen. Zoo moest men wel
ziek worden. Er wairen er dan ook onder
de gevangenen, die het niet uithielden,
grijsaards en zwakken, die in hun ketenen
stierven, AVeer lag er een te sterven. Hij
vroeg een priester. Er was er een onder
de gevangenen, een eerbiedwaardig grijs
aard, wiens eehige misdaad was, zich on
voorzichtig over Castro te hebben uitge
laten. Hij werd geroepen; maar moest om
den zieke te bereiken leen touw aan de
zware ketenen binden, waarin zijn enkels
gevat waren; zóó met het touw zijn ke
tenen oplichtende, kon hij langzaam gaan
en in die houding diende hij den zieke
dé HH. Sacramenten der biecht en des H.
Oliesels toe. Intusschen werd de zieke