wlteM DELFT H 2, No. 123 Zaterdag 17 October 1908. Vierde Jaargang. len tegen de Iconcurreerende jzen bij Het Roofle Ms", Idelburg. Irstels jrstels 3gers Fenvernis Ihtzeep Erszeep [■sdoeken f werende vloerolie mantkit oglijnen KATHOLIEK ORGAAN VOOR OE ZEEUWSCHE EILANDEN. Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- tn MMI. BB dit Bir lielioort een Bppl; Groot doen ten Plattelande. FEUILLETON EEN VEMIIUELIII LEDIKANT. B III T E N L A H D I fs ENS legers f'huiers bchüiers borstels jïorstels eenboenders ■boenders jwisscheks (borstels kkn1jpers /■rijvers l-sweepers istels vsten ters j'asten ésten [v wa sten 2nk wasten |len 1 verf waakte verf [in bussen (werf 2llak llak t strijkvernis ie strijkvernis feenvernis j'ernis [ieder pvbrand jsaponia |A voor Huishoudelijk gebruik. |e zeep mdpoeder j voor lampen el [STIJFSEL rSEL soude stkalk (extract iline ^E sa l.in ipasta vkachelglans )OD ltsel lerkalk LI 1G ÏKOP e wrijfwas wrijfwas te wrijfwas wrijfwas was ij es jap. was ileumwas e terpentijn terpentijn ürpapier ürlinnen iteen LIJM 1LIJM rine S. GOM otine IETICON int of pompeï SRGLAS witte verf ine kenzeep kenstiften nizon TOUW OUW terij „Het Roode Kruis", ange Delft H 2. NIEUWE raWSCHE COUM Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95 Alzonderiijke nummers A contant- 0.05 Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Bureau: LAHGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 x geplaatst, wordt 2 x berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant. Reclameberichten 25 Gt p. r. Rij abonnement speciale prijs. Het kan, niet ontkend worden, dat het groot doen ten plattelande, voor menig een al langer hoe verderfelijker wordt. Nu 'tin de laatste jaren den boer en zijn. dienstpersoneel goed gaat, meent men er ook maar vlot en groot van te maetpn leven. En ofschoon er niets tegen te zeggen valt, dat er ook op 't platteland) uil do betere levensomstandigheden voor deel getrokken wordt, zoo doet daar menigeen tegenwoordig toch precies alsof er geen opkrijgen meer aan is. Men gaat bepaald boven zijn stand leven. „Nu mijn buurman een nieuwe hofstede bouwt, moet ik 'took doen!" Dochter van boer A krijgt een gouden horloge met ketting, dus moet dochter van boer B ze ook hebben. Piet, de knecht van boer A pronkt met een fiets, Klaas, de knecht van hoer B zal er ook een bebhen. Nu zelfs de dienstmeid van boer X des Zon dags in de kerk met 'n zijde blouse ver schijnt, wil de dienstmeid van boer Z liefst 'n geheel zijden kleed hebben! Zoo zegt men enzoo doet men. Of 'top den duur zoo- vol te houden is, daaraan denkt men niet. Wanneer wij den verderfel ijken invloed, die dat overdreven groot doen op de be volking van het platteland uitoefent, hier in 'tkort zullen nagaan, dan willen wij met de dienstboden beginnen. Vroeger bedroeg het jaarlijksche loon van een grooten knecht 30 tot 50 gulden. Van dat loon legde die knecht nog menigen gulden terug. En aJs hij dan later bij een boer wegging, en in 't huwelijksbootje stapte, dan was het gespaarde geld dik wijls voldoende om een eigen huishou dentje te beginnen. Op dezelfde wijze deed de dienstmeid. Vele dienstmeiden brachten zelfs 'tgeld voor meerder koeien aanen zoo konden knecht en meid reeds dadelijk een keuterboerderijtje beginnen. Menig groot boerenbedrijf van heden is op dergelijke bescheiden schaal begonnen. Hoe is 'techter nu? Bij drie, viermaal hooger loon leggen de dienstboden meestal niets of maar zeer weinig weg. Het loon wordt meestal besteed aan mooie kleedjes, fietsen, pret maken, groot en nog eens grrroot doen! Wil men nu gaan trouwen en eigen huishouden gaan oprichten, dan ontbreekt vaak het allernoodigste, het geld. De meest primitieve inrichting voor het huis, ja dikwijls zelfs de kosten der bruiloft, moeten met geborgd geld betaald worden. De familie begint met schulden. En de last dezer schulden wordt des te zwaarder naarmate de familie zich ver meerdert of ziekte het gezin treft. Eenmaal getrouwd enin de misère als Jaapie, moet men zijne uitgaven gaan inkrimpen, maar men is aan dat groot doen zoo gewoon geraakt, dat men het niet meer laten k a n. Daarom zoekt men naar andere middelen om zijne inkom sten te vermeerderen. Men heeft wel eens gehoord van Pruisen. Daar worden hoo ger loonen betaald. Welnu, daarheen ge gaan! En inderdaad men gaat naar Rrui- 6.) Al lager enj lager kwam de hemel, zonder ophouden, zonder het minste geluid, en nog altijd lag ik, door schrik verlamd, op mijn matras. Lager en lager, totdat de franje van' den val mijn neusgaten kit telde. In dit laatste oogenblik werd ik, door het instinkt van zelfbehoud aan mijn ver- dooving ontrukt en ik bewoog mij. Ik had jnog juist ruimte genoeg om op mijn kant uit bed te rollen; de rand van het moord tuig kwam in aanraking met mijn schouder. Zonder adem te halen, zonder het koude zweet van mijn gelaat te wisschen, rees ik onmiddellijk overeind, om het zakken van den hemel gade te slaan. Ik was er van verbijsterd. Al had ik voetstappen achter mij gehoord, ik had niet kunnen opkijken, en indien zich, als door een won der, een middel tot redding had opgedaan, ik zou er geen partij van hebben kunnen trekken. Alles wat in mij leefde, was als sen. Het hooger loon trekt den arbeider. Vrouw en kind Iaat hij in 't vaderland. In den beginne komt hij geregeld thuis, en brengt het loon mede, maar nader hand verslapt dat geregelde naar huis gaan, vrouw en kind beginnen bittere armoede te lijden. En 't gevolg daarvan is, dat menig arbeidersgezin geheel ten gronde gaat. Had de vrouw het verstaan met de bescheiden inkomsten van denj man toe te komen, deze zou er niet aan gedacht hebben in den vreemde werk te gaan zoeken. En zoo moet de trek naar den vreemde met al zijn treurige gevol gen op de eerste plaats aan dien zucht naar dat ellendige grootdoen toegeschre-J ven worden. Maar niet alleen voor den knecht en arbeider, ook voor den boer zelf is het grootdoen vaak de ondergang. En dit is vooral 't geval als de vrouw van 'den boer met deze ondeugd behept is. In 't Munsterland geldt het volgende spreekwoord in Munstersch plat „En Bur kann mit veer Perden nich so veel int Hus föhren, as en Wiev verklungelt". Wat in 't Nederlandsch beteekent, dat een boer met vier paarden niet zooveel in 'thuis kan brengen, als zijn vrouw er in verkwanselt En een ander spreekwoord luidt, dat een vrouw in haren voorschoot meer uit het huis kan dragen, dan een man met een vierspannigen wagen kan inbrengen., Waaruit dus wel voldoende blijkt van hoeveel invloed de vrouw op 'thuishou den van den landbouwer is. De voorbeelden liggen dan ook voor 't grijpen. Waar de vrouw het groot doen in den kop heeft daar werkt de vlijtigste boer te vergeefs. Maar van den anderen kant, waar de vrouw spaart en overlegt, daar gaat zelfs een minder vlijtige boer met reuzenschreden vooruit. Wanneer wij dan ook onzen boerenstand voor dat groot doen wenschen te waar schuwen, dan geldt deze waarschuwing op de allereerst» plaats de boerinnen. Een boerin, die groot doet, die boven haar stand leeft, kan nooit een goede boerin zijn. Maar de boeren zelf moeten er voor zorgen, goede boerinnen te be zitten. En dat kunnen zij inderdaad, wanneer zij bij een huwelijk luiet zoo zeer letten op geld en schoonheid, maar in do eerste plaats op spaarzaamheid, zui nigheid, eenvoud en vlijt. Dat kunnen- zij, wanneer zij hunne kinderen niet in luxe, niet boven hunnen stand, maar een voudig en degelijk opvoeden. De kinde ren van heden moeten de mannen en de vrouwen der toekomst worden. Dit geldt ook voor den boerenstand, wiens toekomst voor een groot deel afhangt van de wijze, waarop hij 'zijne jeugd opleidt. Wij zien het dagelijks, de boerenstand gaat tegen woordig vooruit; 'maar niemand waar-borgt ons, dat die vooruitgang blijvend var< duur zal zijn. Na zeven vette jaren kun nen zeven magere jaren volgen. En wat moet het in die magere jaren met den| boer worden, 'als hij in vette jaren zoo gewoon is geraakt aan dat leven boven zijnen stand. Wat moet er van zijne kin deren worden, die in zulk eene omgeving zijn grootgebracht? vraagt de „Nieuwe het ware in mijne oogen samengetrokken. De geheel» hemel kwam naar beneden, met de franje er om; zoo dicht op het ledikant, dat ik er mijn pink niet tus- schen zou hebben' kunnen dringen. Ik voel de aan den kant -en ontdekte dat hetgeen mij de gewone Jedikantshemel had ge schenen, inderdaad een dikke matras was, wier dikte door den val en de franje verborgen was. Ik keek omhoog en zag do vier stijlen van bet ledikant akelig kaal uitsteken. In het midden van den hemel was oen zware houten schroef, waardoor hij blijkbaar-, door een gat in den zolder, naar beneden werd gebracht, op de wijze zooals een pers op het voor werp dat men persen wil worde ge schroefd. Hot vreeselijke; werktuig had zich bewogen zonder het minsle geluid. Het had niet eens gekraakt, en ook op d© ver dieping boven mij hoorde ik niets. Te midden eener akelige doodelijke stilte zag ik, in de negentiende leeuw, in de be schaafde hoofdstad van Frankrijk, een werktuig voor heimelijken moord, door middel van verstikking, zooals die mis schien in de ergste dagen hadden he- paat^;ln ebnzame herbergen in den Hartz, of bij de geheimzinnige mechtbankqn in Westphalen! Venlosche Crt.", aan welk blad dit artikel is ontleend. Deze en dergelijke vragen mag de land bouwer van heden wel eens ernstig over wegen. Dr. Kuyyer gekozen. Zoo is Dr. Kuyper dan èn te Sneek, èn te Ommen voor de Tweede Kamer ge kozen. Te Sneek bij enkele candidaatstelling., Te Ommen ,na een strijd, die van vrij zinnige zijde weer met zulke oneerlijke middelen is gevoerd, dat de Nederlan der sprak dat hij leek op den „hek- sensabbath van 1905". De vrijzinnigen, 'die beweren, dat het geloof niets met de politiek uitstaande] heeft, hadden weer naar 'toude recept de verschillende kerkelijke partijen tegen elkaar in 't harnas gejaagd. Er was zelfs, om dr. Kuyper te bestrij den, plotseling een Christelijk-Historisch© kiesvereeniging uit den grond gerezen, die later bleek geen Christ.-Hist, kiesver eeniging te zijn 1 Maar trots al dat gedoe, is dr. Kuyper toch met pen goede duizend stemmen; meerderheid gekozen. Of de leider der anti-revolutionairen nu zal aannemen? Men weet, dat hij zich de wettelijke 4 weken van beraad heeft voorbehouden. Die moet men alzoo afwachten. Maar indien niet alle teekenen bedrie gen, is het o. i. waarschijnlijk, dat dr. Kuyper den Kamerzetel voo;r Ommen zal aanvaarden. Het kan voor dr. Kuyper, als leider der anti-revolutionaire partij en dezer uitnemend hoofd niet aanlokkelijk zijn een ondergeschikte politieke rol te ver vullen. Indien hij een Kamerzetel aanvaardt, kan men gerust aannemen, dat zulks voor hem een opoffering is. Natuurlijk zal dr. Kuyper dit ministerie steunen. Wel is de meening verspreid, dat hij in de Kamer gekomen, hét ministerie- Heemskerk zou bekampen, maar deze be wering is onzinnig. Do Goesche afgevaardigde, jhr. Lohman, die dezer dagen voor dr. Kuyper te Nijverdal sprak, noemde het „onzin" en onzinnigheden doet 'dr. Kuyper nooit, Binnenkort hopen wij den premier van het ministerie van 1901 in de Kamer te zien als den fieren, onversaagdeh, kamper voor vrijheid en recht. Ingezonden stukken. Wij wenschen op deze plaats een kort woord te richten tot degenen, die ons met „ingezonden stukken" willen ver eeren. Den 'laatsten tijd ontvingen we ter plaat sing 'meerdere manuscripten, welke afkeu ring en klachten bevatten over het amb telijk pptreden van meerdere overheids personen] 't Spreekt van zelf, dat die stukken in de fameuze „snippermand" zijn beland. Al 'wie ten bate van o. i. goede alge- Ik kon mij' nog altijd niet bewegen ter wijl ik keek; nauwelijks ademhalen; doch ik begon mijn denkkracht terug te krijgen en in een oogenblik begreep ik het moord dadige complot dat tegen mijn leven ge smeed was. Mijn koffie was met ©en slaapdrank ver mengd, doch die slaapdrank was te sterk geweest. Ik was van een gcwelddadigen dood gered, doordat de dosis van het be dwelmende middel, da,t ik had genomen, te groot was geweest I Hoe had ik tegen de koortsigheid, die mijn leven had gered, gemold, omdat zij mij wakker had ge houden 1 Hoe onbezonnen had ik mij toe vertrouwd aan de twee schurken, die mij in dat vertrek hadden gebracht, met het plan mij ter wille van mijn winst, hei melijk van kant te maken, zonder vrees voor ontdekking! Hoe menigeen, die ge wonnen had a]$ ik, had, zich in da,t ledikant te slapen gelegd, van wie niemand ooit meer iets gezien of gehoord had I Ik rilde bij het akelige denkbeeld. Doch weldra stond mijn gedachtenloop weer stil, op het gezicht dat de moordende hemel opnieuw in beweging kwam. Nadat hij voor zoover ik gissen kon om streeks tien minuten op het bed had ge legen, werd hij weer naai' de hoogte ge meen© belangen, ©n wat daarmede in ver band staat, iets op het hart heeft, dat hij 'in ons blad wil uiten, hem zij ruimte verzekerd. Op- en aanmerkingen, die een per soon, of het doen en laten van een persoon hij zij dan ambtenaar of niet betreffen, worden door ons be slist geweigerd. Alleen dan zou er aanleiding kunnen bestaan 'voor de opname van een stuk tegen een ambtenaar gericht, wanneer le. het zou vaststaan, dat de amb tenaar grovelijk in een of ander punt in gebreke was; 2e. indien het tevens, evident ware, dat de over den ambtenaar gestelde macht, in zoodanig vast staand geval, nalatig zou blijken in het nemen van gepaste maatregelen. Want slechts dan zou het algemeen belang er mee gemoeid kunnen zijn. Nu is het zeker niet onmogelijk, dat er in de, door de inzenders der laatste weken, bedoelde ambtenaarskringen, ver keerdheden zijn voorgevallen waar komen die niet voor? maar het is toch allerduidelijkst, dat de klagers zich hebben te richten, in de eerste plaats, tot de betrokken autoriteiten, en niet tot de courant. Alleen een reclame-pers kent in deze geen onderscheid. B.1LKAK STATEX De eon f ere n t ie. De teefcenen vermenigvuldigen] zich, wel ke er op wijzen, dat we met de beraamde internationale conferentie op den goedien weg zijn. Iswolski heeft aan Grey een memorie ■overhandigd, waarin het Russische stand punt uiteengezet wordt. Rusland en Enge land zijn het nog piet op alle punten eens, mam- men ziet toch binnenkort een 'overeenstemming tusschen beiden tege moet, die de conferentie althans wa,t Rusland en Engeland betreft mogelijk zal maken. Ook de Kretenzer-kwestie zal zoo goed als zeker op het program der conferentie worden geplaatst, Engeland heeft, naar 't heet, nog bezwaren tegen de vereeniging van Kreta met Griekenland. Rusland moet hebben voorgesteld, dat de vier mogend- heden-voogdessen met elkander besprekin gen zullen openen en het resultaat, hun ner besprekingen aan; de mogendheden ter 'conferentie zullen voorleggen. Men acht het zeker, dat bet voorstel dier mogendhe den door dei anderen zal aangenomen wor den. Het overleg der mogendheden. Men zou het thans gepubliceerd© pro gramma der te verwachten conferentiei en de memorie van toelichting van uit Buitenlandsche Zaken te Londen daarop gegeven, kunnen vergelijken, met een ont- werp-begrooting voor de eerstvolgende, laat ons zeggen dertig-jarige periode van Europeeschen, vrede, welk ontwerp wel dra aan het parlement der mogendheden zal worden voorgelegd ter nadere goed keuring. draaid. De schurken' die hem in beweging brachten, meenden blijkbaar dal de gru wel volbracht was. Even langzaam en stil als de afschuwelijke hemel was gedaald, hief hij zich weder naar zijn voormalige plaats. Toen hij aan het boveneinde dei- vier stijlen was, raakte hij de zolder te vens. Er was noch opening, noch schroef te zien; het ledikant weid weder een ge woon ledikant, de hemel een gewone he mel, zelfs voor de achterdochtigstie oogen. Nu was ik voor het eerst in staat om mij te bewegen, op te staan, mijne boven- kleederen aan te trekken, en te bedenken hoe ik zou ontkomen. Indien ik, door het minste gelnid, verried da,t de poging o-m mij te doen stikken, mislukt was, was ik zeker dat ik vennoord zou worden. Had ik misschien reedsi geraas gemaakt? Ik luisterde scherp, met een blik op de deur. Neen! Ik hoorde geen voetstappen in de gang; geen loopen boven mij; de stilte bleef onverstoord. Behalve dat ik mijne deur op slot had gedraaid, had ik er ook een groote kist voor geschoven, welke ik onder het ledikant had gevonden. Het was onmogelijk die kist (mijn bloed weid koud bij de gedachte wat er misschien in kon zijn) weg te schuiven zonder leven te makenbovendien was' de gedachte om nu Nieuws heeft het stuk, dat een grond slag van verstandhouding heet te zijn in Jrijn voornaamste punten niet gebracht. Tout est pour le mieux dans le meilleur des mondes op het oogenblik en wij be doelen 'daarmede dan ook de verklaring van 'den Bulgaarschen gezant te Parijs, die zwijgt van alle Macedonische „ver overing" en met nadruk betoogt dat men in het land van koning Ferdinand den vrede wil. Laten 'wij het hopen, morgen komt mis schien weer een oorlogszuchtig telegram den zoeten droom' verstoren of komt een Servische anti-Oostenrijk betooging roet in de soep gooien. Voor 't oogenblik echter schijnt ©enig optimisme gerechtvaardigd. Frankrijk, Engeland en Rusland zijn het eens geworden over de volgende pun ten voor de conferentie: Erkenning van de onafhankelijkheid van Bulgarije, bepaling van Bulgarije's finan- cieele verplichtingen tegenover Turkije en nfisschden ook regeling van de kwestie van den in beslag .genomen spoorweg; vaststelling van de inlijving van Bosnië door Oostenrijk; teruggave van het sandz- jak Nowibazar aan Turkije; erkenning van de inlijving van Kreta bij Grieken met bepaling va.n de financieel© verplich ting van Griekenland tegenover Turkije. Voorts 'wordt het wenschelijk geacht te zoeken naar schadevergoeding voor Ser vië en Montenegro door verbetering van do 'grens; verder zich met elkaar- te ver staan over herziening van de regeling be treffende 'de Donau, door de oeverstaten] meer "rechten t© geven. Een bizondere verklaring geldt de ca pitulaties en de buitenlandsche postkan toren. Milanowits, de Servische minister van buitenlandsche zaken, verzekerde eergiste ren aan den Belgradoschen correspondent van de Daily Mail, dat het gevaar voor oorlog inderdaad voorbij is. Wij nemen, Vervolgde hij, Engelands' vriendenraad aa,n èn wachten met vertrouwen af, dat Europa aan Servië recht zal doen. Do correspondent van de Daily Tele graph te Sofia seint, dat Bulgarije in een ondragelijke spanning verbeert. D© be krachtiging van 's lands onafhankelijkheid door Europa kan nog maanden lang uit blijven. Middelerwijl moet het leger op voet van oorlog worden gehouden, d. w. z. 100,000 man inplaats van 50,000. Dat put het land uit, en het verlamt den handel en de staatsinkomsten krimpen. Die Bulga ren zijn er ontstemd over dat hun Enge lands steun wordt, onthouden. Zij schij- hen niet te beseffen, dat heel Europa er over denkt als Engeland, gelijk uit de houding der mogendheden blijkt. Maar de Bulgaarsche regeering maakt het er naar. De minister van financiën houdt eigendun kelijk de schatting van Oost-Roe menië aan Turkije in, de minister van justitie ver ordent op eigen hand de opheffing van de capitulatdën. Dat is niet de manier om do genegenheid van Europa te verwerven. Telegrammen uit Stamboel noemen de betooging, eergisteren op "het Sofiaplein gehouden, de merkwaardigste die er nog uit het huis te komen, nu alles gesloten was, te gek om er langer aan te denken'. Ik had slechts één kans: het venster. Ik l '.ep er op mijn te enen heen. Mijn kamer lag op de eerste verdieping, en had het uitzicht op de achterstraat. Ik hief mijn hand op om dat venster opien te maken, wetende dat mijn behoud als aan een zijden draad hing. In een moor- denaarshol wordt nauwkeurig wacht ge houden I Indien het hout kraakte, of de hengsels knarsten, was ik een verloren man. Ik heb zeker vijf minuten na mijn angst berekend vijf uren bes'eed om het venster open te maken. Ik kreeg het onhoorbaar gedaan en zoo handig als de beste inbreker; toen keek ik naar beneden op straat. Door van die hoogte naar bene den te springen, ging ik een zekeren dcod tegemoet 1 Ik keek aan weerskanten van' het raam. Links Lep oen dikke pijp van boven tol beneden langs het venster. Zoo dra ik die pijp zag, begreep ik da,t ik behouden was. Voor het eerst haald© ik weer vrij adem sedert ik dien ledikants- hemel qp mij had zien neerkomen I (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1908 | | pagina 1