CHERT,
IDDELBUUG.
No. 120
Zaterdag 10 October 1908.
Vierde Jaargang.
•turen,
Irfeering
FANTASIE
ËN.
legras
iiN BEDDEN
Bü dit immer behoor! een Bijvoegsel.
1908-1909.
VLINDER".
ER-De Keuning.
HJK's BANK.
ïn, Garen, Band,
ide-Artikelen.
in voor eiken teeltijd.
ESSCHERT.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
UIT ZEELAND.
November a.s.
van leerlingen tot
H. VISSERS,
|.lder, Decorateur.
^nge Delft B 157.
verdere IVoiiveauté'w
Ikdk hoëdësi.
Irandwaarborg-Maat-
|e r i k z e edie plan
jf motoren (om te
belang, herinnerd
|raf kennis te geven,
brandgevaar worden
pttes, Sportflanel, Ohitsen,
len Doeken, Handschoenen,
iKatoen, groot assortiment
tGERHANIA-SAJET" van
SLA ND.
Molton en Chitsen
aat ten spoedigste geleverd,
vrage op zicht gezonden,
mij in betaling aangenomen.
.20
7.56
8.50
.24
8.29
9.14
1-9.51
10.01
110.17
10
I»
I>
20
00
9.31
Cv
42
49
59
9-58
04
.13
.'24
10.11
32
45
54
10.31
11.18
02
10.39
10.62
11.03
idaal n. Hamburg, Z Duitschl
ar Nederland via Roosendaal
on
van 11.20 voor meer dan
6.47
10.38
2.06
6.18
6.38
10.30
1.29
6.03
7.50
1140
3.05
7.16
8.16
12.11
3.32
7.42
8.38
12.54
3.54
8.01
8.54
1.10
4.08
8.15
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.-75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
taalf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. contant.
Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
De anarchie bij het onderwijs in Rusland.
Men hoort en leest allerwege, dat, wat
men noemt, het absolutisme der Russische
regeering, zijn autocratisch optreden, enz.
oorzaak zijn van de vele en velerlei erge
en ergerlijke misstanden in het Tsarenrijk
Nu zullen wij de iaatsten zijn om het
autocratisme en bureaucratisme in bescher
ming te nemen, maar, waar bet anarchisme
en de revolutionaire ideeën tot een hoogte
geklommen zijn zij het dan ook moge
lijk juist door die misstanden als in het
Russische rjk, daar behoort onder de
tegenwoordige tjdsomstandigheden een
krachtig gouvernement wel de teugels van
het bewind in handen te hebben, dat des
noods den volkswaan weet te weerstaan
door de gewapende macht.
In deze meening worden wij versterkt,
als wj zien, hoe de toestand is bij het
geheele onderwijs; hoe bij dat onderwijs
een anarchie heerscht. die haar weerga
niet vindt.
In een Fransch blad lezen we hieromtrent
het volgende, dat betrekking heeft op „de
organisatie" der Russische scholen
De leerlingen zijn zoo tuchtloos mogelijk.
Wee den onderwijzer, den leeraar, die
straf uitdeelt 1
Bij het uitgaan der klas wordt hij getergd
gesommeerd om de opgelegde straf, hoe
klein die ook zij, in te trekken, en
bedreigd als hij niet toegeeft.
Bovendien kan men zich bij den direc
teur beroepen om strafkwjtsehelding
Op verschillende scholen is de toestand
paradjselijk 1 De directeur ontbiedt de
kameraden van den gestraften leerling en
vraagt hun op 't geweten af! te
zeggen, of de opgelegde straf hun recht
vaardig voorkomt
Allen haasten zich te verklaren, dat de
straf onverdiend is waarop deze onmidde-
ljk wordt te niet gedaan, en de leeraar,
wanneer hij weer voorde klas komt, heerlijk
wordt uitgelachen.
Soms zelfs nemen de feiten ernstiger
wending: in den loop der laatste drie jaren
werd een groot aantal leeraren met den
daod bedreigd, en werden er eenige ver
moord door leerlingen, die ontevreden
waren met hun getuigschriften
Moet men er zich dan over verwonderer,
dat onder zulk „regime" de Russische
school zooveel anarchisten kweekt
In dit beruchte groote land worden de
kinderen der kleine burgerij, van den
handeldrijvenden stand, die van ambtenaren
en zelfs somtijds ook die der hoogere
standen opgevoed als kleine wilden.
Gewetenloos en met overdr jving worden
in Rusland toegepast de verderfelijke
theorieën van de Fransche filosofen der
achttiende eeuw en met name van J. J.
Rousseau
„De mensch is van nature goed, maar
het is de maatschappij, die hem bederft"
dat is de stelregel waarvan ook het
theoretisch anarchisme van Tolstoï door
drongen is die door de middelbare
Russische school wordt aangenomen als
onafwijsbare waarheid.
Vandaar de ongeneerdheid en de bruta-
taliteit der burger-kinderen, aan wie door
de ouders zoo ongeveer alles geoorloofd
wordt.
Weigeren ze een paar dagen naar school
te gaan, de ouders zien er geen kwaad in
het kind zal wel loeren en studeerea
zeggeD ze als het er de noodzakelijkheid
van voelt.
Voegen we er bij, dat het den leerling
veelal vrij is uit te gaan en thuis te komen
naar goeddunken dat velen hunner revol
vers koopen en ze geladen, ook in de klas
bjj zich dragen 1
En als het kind, de leerling, thuis allerlei
verkeerds zegt, dan lachen de ouders:
„Wat is hij oprecht; hij heeft niets voor
zijn ouders te verbergen"
Zóó wordt de geest van tuchteloosheid,
verzet en anarchie aangekweekt.
En zou het dan geen grond van waarheid
bevatten, wat de schrijver in de X X e
Siècle zegt
„Zoo Rusland geen doortastende Regee
ring had, dan zouden de Russen het meest
anarchistische volk zijn".
Samengaan met Rome.''
Het is moeiljjk te ontkennen dat onze
coalitie genooten de Christelijk-Histori-
schen over het algemeen, meer behept zijn
met een zekeren anti papistischen geest
dan de anti revolutionairen
Zoo af en toe blijkt dat uit de Christ-
Hist pers.
Nog onlangs bevatte het Obrist-Hist.
hoofdorgaan „de Nederlander" een
artikel, dat tegenover een inzender, die
het betreurde, dat in politicis de Christ
Hist met de Katholieken samengaan, be
toogde, dat die inzender ongelijk had.
Maar dit betoogde op eene voor de Ka
tholieken minder vleiende, zoo niet belee-
digende wijze.
Ons hoofdorgaan „d e T ij d" heeft daar
op van antwoord gediend, waarop een
slappe repliek van „de Nederlander"
volgde.
Óp deze repliek is wederom gevolgd
een antwoord van ,.d e T ij d, hetwelk
we, omdat het zonder twijfel om zijn juist
heid en om de gevoelens die er uit spre
ken, zeker bjj de g e 1 o o v i g e Pro
testanten indruk zal maken, hier ge
deeltelijk laten volgen. „De Tijd" dan,
zich verwerend tegen den inzender in „d e
Nederlander" en tegen dit blad zelf
merkt ter snede op
„De inzender zou nog milder gestemd
zijn geworden, wanneer „de Neder
land 0 r er op gewezen had, hoe de Ka
tholieken er zich over verheugen,
dat het geloof in Christus bij zeer vele
onzer politieke bondgenooten, in tegen
stelling met de „moderne" Protestanten,
bewaard bljjft en krachtig genoeg blijkt
om op staatkundig gebied, met ijver
en succes voor de christelijke grond
slagen van ons volksleven te strijden.
Ongetwijfeld, wij zullen ons over de
bekeering "an de Protestanten tot het
Katholicisme, als zijnde het eenig ware
Christendom, verblijdenvoor die be
keering zullen wij bidden en ijveren.
Maar zoolang hun die groote genade
niet ten deel valt, zullen wij het vele
goede weten te waardeeren, dat de Pro
testanten met het hun resteerend deel
van het Christendom op politiek en
velerlei ander gebied uitwerken. Voor
velen van ons is het niet weinig be
schamend, dat zij, hoewel in het bezit
van de volle waarheid, bij de anders
denkenden achter blijven in werkzaam
heid en offervaardigheid voor den triomf
der christelijke beginselen. Over-elke
vermindering van de christelijke waar
heid in den boezem van bet Protestan
tisme zullen wjj ons oprecht bedroeven,
terwijl wij met voldoening de teekenen
zullen waarnemen, waaruit blijkt, dat
het „orthodoxe" Protestantisme, in plaats
van verdrongen te worden door het
„moderne", het terrein van het laatste
herovert.
Menschen, die zóó denken en gevoelen,
heeft men toch waarlijk niet alleszins
volledig aan zjjn lezers doen kennen,
wanneer men ze aanduidt onder den
naam van .doodsvijanden in geestelijken
zin". Het bljjft ons daarom, ook na de
opheldering van „De Nederlander',
spijten, dat die quatificatie aan de pen
zijner redactie ontglipt is
Deze eenvoudige, ware opmerkingen kunnen
niet te veel in de Christelijke pers worden
verbreid, te meer nu van vrijzinnige zijde
deze polemiek alweer wordt „uitgebuit
Drogredetieering.
Het is van zelf ieders recht, die alge
meen kiesrecht als iets verderfelijks be
schouwt, daartegen, met woord of pen
te ageeren.
Maar dan dient zulks toch op ernstige
wijze te geschieden.
We lezen in een Kath. dagblad:
„Socialisten, vrijmetselaars, enz. zijn
voor het algemeen kiesrecht, Dit is
reden genoeg om het practisch te wan
trouwen en te verwerpen".
Dit is jen drogredeneering.
Volgens dezelfde redeneering moet de
schrijver b.v. de d r a n k b e s t r ij d i 11 g
verwerpen, want: socialisten zijn
p>°te drankbestrijders, alzoo is drank
bestrijding uit den booze 1
En was het niet prof. de Groot, die
op de Bredasche Sociale Week klemmend
betoogde, dat het niet aanging a priori
alles van. den tegenstander te verwerpen
WAARSCHUWING.
Er is in ons tiendrecht eene hoogst
belangrijke weiswijziging gekomen.
Maar de meeste belanghebbenden schij
nen dat niet te weten, en weten noch
wat hun boven 't hoofd hangt, noch wat
zij in hun eigen belang hebben te
doen.
Naar wij vernamen, laten, althans op
vele plaatsen, die notarissen hun cliënten
in onkunde. Of zij dat doen uit onacht
zaamheid dan wel uit andere beweegre
denen weten wij niet.
Hoe dit zij, wij vestigen' met nadruk die
aandacht op het volgende, en hopen dat
ook andere bladen tot publiciteit zullen
meewerken, opdat de belanghebbenden
niet te laat ontwaren, doior hun on
verschilligheid groote schade
te hebben geleden.
Met 1 Januari 1909 toch zal, ingevolge
de Tiendwet 1907, alle Tiendplichtigheid
vervallen. Wegens alle tienden, welke niet
vóór dien lijd zijn afgekocht, zal den eige
naar een schadeloosstelling worden toe
gekend en den tiendplichtige eene tiend
rente worden opgelegd, welke hij gedu
rende derlig jaten tegelijk met de grond
belasting zal hebben te betalen.
Zoowel omtrent de geldigheid, den. aard
en den omvang van alle tiendrechten als
omtrent het bedrag van de schadeloos
stelling en van de tiendrente zal door-
bijzonder daarvoor aangewezen commis
sies worden beslist. De belanghebbenden
kunnen zich daarbij doen hooren, maar de
eindbeslissing valt buiten hen onr. Wat
de een krijgt en de ander te betalen heeft,
zal geheel afhangen van cte uitkomst ©ener
schatting van de tegenwoordige waard©
van het Tiendrecht over de verschillende
pe'rceelen. Wie met de uitspraken van de
commissiën niet tevreden is, kan voor
den burgerlijken rechter gaan procedeeren.
Maar procedeeren kost geld. Hij, die geheel
of gedeeltelijk in het ongelijk wordt gesteld,
kan zoodoende heel wat aan kosten te
betalen hebben. Bovendien beeft het ten
gevolge, dat, zoolang niet de zaak onher
roepelijk vaststaat, de voormalige tiend-
heffer op zijn geld kan wachten.
Met het oog op een en andier is bij de
behandeling van het ontwerp -Tiend wet in
de Kamer algemeen erkend, dat het zeer
wenschelijk zou zijn, zoowel voor den
Tiendplichtige, indien zij vóór 1 Januari
1S09 vrijwillig tot overeenstemming kwa
men omtrent afkoop van het Tiendrecht.
Zij ontloopen dan de gevaren ©ener altijd
onzekere schatting en tevens die ©ener
altijd mogelijke procedure. Ook voor het
Rijk is afkoop vóór 1 Jan. a. s. wensche
lijk; de schatkist heeft dan minder uitga
ven voor de verschillend© commissiën en
de bemoeiingen van de ambtenaren wor
den er door beperkt. Daarom heeft de
wet bepaald, dat uit de schatkist nog een
premie van 4 pet, van den afkoopprijs
zal worden toegekend aan den tiendheffer
die vóór 1 Jan. zijn tiendrecht laat af-
koopen. De tiendplichtige zal met het oog
op die premie allicht voor ©en lager be
drag kunnen afkoopen dan hij- anders als
billijk zou moeten erkennenimmers voor
den tiendheffer is het volkomen hetzelfde
of hij het geld krijgt van den tiendplich
tige of voor een deel van het Rijk. Maar
dan heeft de Tiendplichtige dfe vóór 1 Jan.
afkoopt nog een voordeel, n.l. dat het
Rijk hem desverlangd tegen de matige ren
te van 31/2 pot. de voor den afkoop be-
noodigde gelden voorschiet.
Zoowel voor tiendplichtige als voor
tiendheffer is bet dus ©en zeer wezenlijk
voordeel het vóór 1 Januari 1909 miet el
kaar over den afkoop eens te worden. Het
bezwaar dat tot dusver tegen vrijwilligen
afkoop bestond en daarin gelegen was, dat
slechts een geheel blok tegelijk kon wor
den afgekocht, is door deze wet ook op
geheven'. Het belang van dien tiendheffer
bij afkoop van: het geheel© blok is ver
vallen en de tiendplichtigheid van elk in
het blok gelegen perceel kan thans afzon
derlijk worden afgekocht.
Voor meerdere bijzonderheden zij ver
wezen naar de betreffende deze zaak door
de Directie van den Landbouw uitgegeven,
brochure, welke gratis bij die ontvan
gers der registratie' te verkrijgen is.
In het algemeen vestigen wij ©r nog, de
aandacht op, dat voor vrijwilligen afkoop
de tusschenkomst van ©en notaris (niet
wordt vereischt. Eene gewon© oaderhand-
sche akte is voldoende; ©en model daar
van. is bij Koninklijk Besluit vastgesteld
en afgedrukt op blz. 23 van eviengemoeand©
brochure. Alles is vrij van zegel en wdtldt
gratis geregistreerd.
Alles is dus zoo voordeelig (mogelijk
geregeld om den vrijwilligten afkoop te be
vorderen.
Maar men heeft nog slechts ©en kleine 3
maanden om die voordeelen deelachtig te
worden. Alle Tienden die op 1 Januari
1909 nog niet zijn afgekocht, worden over
eenkomstig de wiet behandeld en kunnen
zoowel voor de heffers als voor de Tiend-
plichtigen zeer onaangename verrassingen
opleveren.
Laten dus Tiendplichtigen ien Tiend-
heffers zich haasten om het over den af
koop .eens te worden. - (Ned.)
Goes. Zondagavond half acht uur weer
Ontwikkelingsavond.
Gisteravond werd in de Melksalon
Opril, na een red© door den heer J. M.
de Koning, voorz. van den P'rotestantsch
Christelijken Bond van Spoor- en Tram
wegpersoneel, ©ene afdeeling van dien
Bond opgericht. Tot voorloopig bestuur
werden gekozen de beeren Franse .van
Goes, J. 't Leven van Krabbendijke en L.
Kusee van Kloetinge.
Wat de zomer ons ontzegde aan
mooie, zonnige dagen, schijnt October te
willen vergoeden.
't Lijkt haast of de natuur in de war is.
Een „groene Mei" sinds hoeveel
jaren zien wc er verlangend naar uit!
De Mei wordt niet groen; de Mei is dol
en koud in ons nattig klimaat.
Maar de laatste jaren heeft het mooie
weer zich meer vastgelegd in de Septem
bermaand. In 'die herfstmaand begonnen,
en bleven de heldere, niet te warme,
frissche dagen, waarin de natuur in zijn
mengeling van herfstkleuren zooveel
schoons toovert.
En nu deze Octobermaand 1 Heldere
zonneschijn, warme temperatuur, zoete
wind, lichte toiletten en stroohoeden
het doet denken aa,n ©en komenden zomer
in plaats van aan den winter, die toch
voor de deur staat.
De meest ouden van dagen kunnen zich
niet herinneren, dat het op dezen, tijd
des jaars ooit zoo zomerachtig was.
Indien het mooie, heldere weer nog wa.t
aanhoudt, kan men genieten, v|a;n|jh©t prach
tige gezicht, da.t de ochtendhemel aan den.'
zuidelijken en zuidoostelijken kant thans
oplevert als men ©en keer vroeg op
staan er voor over heeft.
Tegen, vijf uur', terwijl dy Ischoone wintar-
sterrenbeeldenOrion, Kleine en Groote
Hond, hoog door den meridiaan 'gaan,
verrijst in het zuidoosten de Leeuw met
d© „koningsster" Regu,lus. Vlak daarbij'
nu. fonkelt in schitterend wit licht d© plar
neet Venus, d© ster naast haar hoewel
deze nog van de eersto grootte is zóó
overstralende, dat deze in den lichtkrans
bijna schuil gaat. Wat dieper naar den
horizont, links, staat Jupiter, gewoonlijk
alle andere sterren ©n planeten te boven
gaand© in glans, maar nu met zijn geel
achtig licht niet te vergedijkien bij. Venus,
Deze planeet „Lucifer" zouden |d©
Ouden hem genoemd hebben komt de
zer dagen omstreeks vier uur op; Jupi
ter om half vijf. Beide bewegen zich oost
waarts (naar links) tusschen de sterrlein
door; bij Venus is de zeer snelle ver
plaatsing gemakkelijk na te gaan als men
haar" enkele dagen achtereen waarneemt.
Middelburg. Burg. en Weth. stelten voor
om ten behoeve der aan de Vereeniging
„De Ambachtsschool" te leenen f45.000
een geldteening aan te gaa,n groot f 45000.
tegen ©ene rente van 4 pet. of zooveel
minder als zal kunnen worden bedongen,
met jaarlijksche aflossingen van f 2000 te
beginnen in 1909.
Benoemd is tot officier van justitie
bij de arr. rechtbank te Winschoten mij.
J. W|, A. N. baron v. Lamswleerde, ambte
naar bij de Kantongerechten in het arron
dissement Middelburg, standplaats Mid
delburg.
Door het bedanken van d© firma J.
M. van Heusden, als afgevaardigde van de
Middelburgsche winkeliersvetreemging E.
M. O. S., voor de marktzetting van boter
en eieren, heeft de heer A. van der Weete,
bestuurslid van' de vereeniging „Handels
belang, zich op verzoek bereid verklaard;
om tijdelijk die betrekking ook voor E. M.
O. S. waar te> nemen.
In de Kamer van Koophandel is
deze week meegedeeld da,t van de 41 ge-
vraagden 26 waren voor ©en gemeentelij
ken keuringsdienst, 9 tegen en 4 de vraag
omtrent 'n gemeentelijken keuringsdienst
niet beantwoorden.
Daarn'a werd het rapport der jma(a.ndcöin-
missie; aan welke was opgedragen pen
onderzoek in te stelten, of door dien han
del te Middelburg ©en gemeentelijke keu
ringsdienst van levensmiddelen, verb'ruiks-
en huishoudelijke artikelen wordt ge-
weuscht, aangenomen met algemeene
stemmen, behalve die der heeren Spren-
ger en den voorzitter.
De welbekend© buitenplaats
oord", tusschen Serooskerke en Oost-
kapelle, zal worden gesloopt.
Uit het eerste jaarverslag yan de
Middelburgsche politieagenten-vereeniging
„Luctor et Emergo" blijkt, dat de vereeni
ging is aangesloten bij den Bond va,n
gemeentepolitje-bcambten in Nederland.
Op verzoek van den Commissaris van
politie werd in het bestuur der vereeni
ging zoodanige wijziging gebracht, dat het
voorzitterschap wordt bekleed door een
hoofdagent.
Herinnerd wordt aan het overlijden van
den burgemeester van Middelburg, den
heer jhr. mr. L. SchoreT.
Thans zijn alle 25 agenten lid van het
korps.
De ontvangsten hebben bedragen f 42,
de uitgaven f28,945, zoodat er ©en voor
deelig saldo was van1 f 13.055.
Door den gemeente-ontvanger is
samengesteld ©en „Overzicht van d© re
kening der gemeente Middelburg over het
jaar 1906", evenals hij dat verleden jaar
over het jaar 1905 deed. Uit het werkje
blijkt, dat bedroegen de gewone (werke
lijke ontvangsten f 286278,755, idem de uit
gaven f 295259,76, de buitengewone ont
vangsten f206187,855, idem de uitgaven
f 190399,31. De gewone dienst levert dus
©en tekort op van f8981,005, terwijl d©
buitengewone dienst ©en overschot aan
wijst van f 15788,545; zoodat het dienst
jaar 1906 een goed slot oplevert van
f 6807,54.
Vlissingen. D© heer A. M. Gewin, sta-
tionschef alhier-, zal wegens bereikten
ouderdom den dienst bij de staatsspoor
wegen verlaten, met recht op pensioen.
ZEd. heefl moer dan 40 dienstjaren, waar
van 27 als chef te Vlissingen. Naar men.
verneemt wordt door hem aan d© Bad
huisstraat een villa gebouwd, zooda,t hij
in deze gemeente blijft wonen. (Z.).
De heer M. P. Roiest, sedert vele
jaren werktuigkundig ambtenaar bij de
Kon. Maalsch. „De Schelde" is benoemd
tot chef van de afdeelingen op,,de scheep
vaart Feijenoord te Rotterdam.
Met het leggen: van ©an dam. van het
Beursplein naar het de Ruyterpfcin begint
men goed op te schieten, zoodat men spoe
dig een dam zal kunnen gaan metselen,
waardoor ook de Bierkade len Kaaskade zal
droog staan. Naar men verneemt wordt
met deze werkzaamheden te mper, 'spoed
gemaakt om spoedig deze kaden ta dem
pen' omdat zij thans een vrées©iijke stank
afgeven nu er geen versch water meer!
in komt, ook zullen de rails voor de ©llec-
trische tram midden over deze gedempte
kaden worden gelegd.
De melkvereeniging „Gemeenschap
pelijk Belang" heeft aan den gemeente-
'raad ©en adres gericht, waarin verzocht
wordt: de minimum-eisch voor vetgehalte
en droge stof terug te brengen op 2.50
en 10.3 pCt.het zooveel mogelijk doen
bemonsteren van alle melkverkoopers in
korte tijdsruimte; het achtereenvolgend,
herhaaldelijk doen bemonsteren van hen)
die verdacht worden te knoeien-en het
zenden van waarschuwingen bij- het vin
den van lage cijfers; de bemonstering te
doen leiden niet door den commissaris
van politie, maar door den deskundige
met het onderzoek belast; het toepassen
van belangrijk hoogere boeten bij gecon
stateerde vervalschang.
Zierikzee. Aanmoediging tot
sparen. Voor ieder, die bij de Nuts-
spaarbank alhier f2.50 te goed heeft, is
kosteloos een spaarbusje in bruikleen ver
krijgbaar, dat de inlegger naar huis mee
neemt en waarin spaarcenten verzameld1
kunnen worden. De sleutel van het busje
blijft hij de spaarbank berusten. Het busje
kan men op elke zitting doen openen,
teneinde het opgespaarde geld op het
spaarbankboekje te doen bijschrijven.
P3
