'aswinkel AMpEN, No. 118 Dinsdag 6 October 1908. Vierde Jaargang. /alifeif gegarandeerd. BRANDER, |LAT D 5 en 6. IZIIH JTTEIT GOES.! ïroot succes. briek van Springmatrassen ::2 Si ZOON ie Goes. TROOSNIJDERS 3RTELSNIJDERS lappelsorfeermachines ifoiÉi" Aardappelrooimachines. alen Kruiwagens )OMERS briek ansche Orgels DDELBURG. KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. Verschijnt elten MAANDAG-, JVQENSDIG- en VRUflAGAVDND. Het groote Katholieke Dagblad. Het Ontwerp-Bakkerswet. BUITENLAND oote zending soorten, Majolika. IZEN en KATOEN. ECHT GEVEND. zwakken van Kracht. De Vrij, kost f0,54 p. flacon. AAL kost f0,90 per flacon. ALPILLEN kosten f0,90 ALPILLFN kosten f0.45. ALPILLEN kosten f0.30. PINKPILLEN en FOSTERS NIERPILLEN. Lies door de BON."TW EGTSE, Drogist, Middelburg. BAARLEMMEROLIE, vanaf 10 flacon, uitnemend voor Beestiaal. seling Veeren Bedden. -] Bed, Peluw en 2 Kussens met j f deken. Prijs f 25. J Bed, Peluw en 2 Kussens met j voor Bed en Peluw f30, 35, 50 en 60. 1 iME VEEREN BEDSTELLEN. 5 ide uit: Bed, Peluw en 2 Kus-2 net overtrek voor Bed en Peluw, Deken, Sitsen Deken en Molton dit alles tezamen in de prijzen 35, f 40, f 45, f 50, en f 60. Wij garandeeren af onze Veeren voor NIET DOORSTUIVEN.2 leeling Kapok Bedden, -J leluw en 2 Kussens in de prijzen g 14, f 16, f 20, f 23 en -f 25. g leeling Wollen Bedden. -2 'eluw en 2 Kussens in de prijzen g 13, f 16 en f 20 g |ijsopjave van al onze Bed- Is voor TWEE persoons. g ÉÉN persoons zi|n de |n 20 procent lager. g te klasse Fabrikaat, waar- tan gegarandeerd worden, adig in groote verscheidenheid: hand- en paardenkracht. de bekende S. A. Vingerstukken- (fabrikaat Hunt) als Moesmakers, nijders en Schijvensnijders in alle NIEUW MODEL model i908. al voor Pulpvervoer geschikt. 1, lichtloopend, scherp ontroomend 'rijscouranten GARANTIE. tHUREN INRUILEN. NIEIME ZEEUWS» COUMNT Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.-75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers k contant-0.05 Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct a contant. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Voor jaren reeds zijn er stemmen opge gaan zoo o. a. was het 't ideaal van den Washingtonschen hoogleeraar dr. P'oels die pleitten voor de oprichting van het groote Katholieke Dagblad met Ochtend en Avond-editie. De moeielijkheden en de kosten aan de oprichting daarvan verbonden, hebben tot. heden belet, dat het groote Kath. Dag blad verscheen. Wèl schijnt het in dichtbijzijnd verschiet te zullen komen; het is reeds van 't laatste station afgebeld in een reclamie-nummer van' „de Maasbode", waarbij dit'blad zijn vroeger reeds gedane mededeeling, dat het met 1 Deoember a. s. zou overgaan tot de uitgave «ener Ochtend-éditie be vestigt en de plannen daaromtrent nader ontvouwt. Nu was het ons reeds lang bekend, dat er van andere zijdie serieuze plannen aan hangig waren voor de oprichting van een Katholiek Ochtendblad, 1 o> s van elk ander Kath. dagblad, met afzonder lijke, zelfstandige redactie en aparte ad ministratie. En we hoorden mede de redenen, welke pleitten voor de voorziening juist op dèz© wijze in dit tekort der Kath. Dagbladpers. Totdat we nu dezen morgen een bro- churetje ontvangen van tien bladzijden, getiteld: ÉÉN algemeen Katholiek Och tend b 1 ad. Dit vlugschriftje is kerkelijk goedgekeurd en draagt de evulgetursignatuur van Dr. H. van Aarsen. Het schriftje verzet zich tegen de plan nen van „de Maas b ode", die „een heil- loo-ze verwarring en ontsteltenis zullen stichten en dus voor de Katholieke zaak efen besliste fout blijken te zijn". Ziehier het besluit der brochure: „Dooi" de oprichting van een Och tendblad „de Maasbode", verbon den aan een Avondblad „de Maas bode", zal geboren worden een toestand, waarin door „de Maasbode" een pngie- wenschte concurrentie geschapen wordt te gen de R. K. locale Dagbladen. De locale bladen zullen kracht verliezen tierwille vajx het Ochtendblad „de Maasbode", maar dat Ochtendblad „de Maasbode' 'zal eveneens zelf veel noodige kracht moeten missen door het Avondblad, dat er aan is verbon den en dat zijn ontwikkeling als Ochtend blad belemmert zooi niet verhindert. Er zal ook een concurrentie in het leven worden geroepen, welke gevaarlijk is voor kfe krachtsontplooiing van heel onze Room- sche pers. Er zal geboren worden een toe stand, waarin het Katholieke Nederland- sche volk, wil het een, zoo vurig gewenscht Ochtendblad lezen, zich zal moeten abonneeren op een Avondblad, dat niet hun lijfblad is, ©n dat zij dikwerf ook niet tot lijfblad willen hebben. Schaffen zij hun blad af dan gaat het ten koste van de R. K. locale Dagbladpers. Schaffen zij hun blad niét af dan zal het in de meeste gevallen wezen niet omdat zij géén Ochtendblad willen, maar omdat zij mèt het Ochtendblad niet „de Maas bode" als Avondblad verlangen, zoodat „de Maasbode" haar eigen Ochtendblad in de engte drijft, en een doodetndol concurrentie met resultaat „prullenboel" zal het einde wiezen. En daarom zouden wij', den opzet van „De Maasbode" wijzigende, willen komen tot één gromt Katholiek Och tendblad, „HET OCHTENDBLAD", dat met geen enkel Katholiek Avondblad in special© verbin ding staat!" Het b'rochuretje, na betoogd te hebben, dat in ons land geen degelijk, in allé opzichten aan de eischien beantwoordend Katholiek Ochtendblad bestaanbaar- is, wanneer aan dat Ochtendblad eenzelf de Avondblad is verbonden, schrijft: „En toch moet er een Katholiek© morgen- éditie komen". Over de wijze, hoe daartoe volgens de brochure te geraken in leen volgend; nummer. Door deze wet dus trad de wetgever be perkend op ten aanzien van bet particu liere recht van' den arbeid. Waar het vaststaat, dat overmatige len. gevaarlijke arbeid door jeugdige piarsonten en vrouwen ten zeerste met het alge meen welzijn in strijd is, daar had de wetgever volkomen recht tot ingrij pen, daar was het zijn plicht. Minister Talma heeft nu een ontwierp van wet gereed, betreffende den arbeid van volwassen personen, een ontwerp- tot de afschaffing van den nacht arbeid voor bakkers, zoo gezellen als patroons. Daar is al heel wat over tie doen ge weest. Men heeft reeds op lenkele plaatsen, met onderling goedvinden getracht, den bak- kersnachtarbeid af te schaffen. 'tGing niet. Want zoolang er één bakker is, die 's morgens versch brood levert, moeten wel alle anderen, van wege de concurren tie volgen, omdat er nu eenmaal altijd menschen zullen blijven, voor wie leien versch morgen-cadetje meer gewicht heeft, dan de nachtarbeid des bakkers. Het particulier initiatief haalt in deze niets uit. Dat. heeft nog onlangs Bodegraven be wezen. Wil men den èn voor de gezondheid én voor het familieleven schadelijken nachtarbeid afschaffen, dan dient de wet gever dwingend tusschien beide te treden. Dat die nachtarbeid voor gezondheid en familieleven nadeelig is, zal wal niet nader behoeven aangetoond. In de steden zijn er bakkersgezellen, di© enk-el thuis komen om te slapen ©n hun kinderen zelden maar dan Zondags zienl Daar komt nog bij; dat voor niemand 'smorgens versch brood noodzake- 1 ij k is. En wanneer nu zooals het geval is vier vijfde gedeelte der patroons en ruim twintigduizend bakkersgezellen in den lande den wensch hebben geuit om den nachtarbeid geheel afgieschaft te krijgen, dan is o. i. de wetgever niet alliee-n b e - voegd dezen nachtarbeid af te schaffen, maar voor het welzijn van zooveel duizen den menschen is hij daartoe verplicht. Op 1 Januari 1890 trad een wet in wer- king, welker bepalingen golden tot bet tegengaan van overmatig,en en gevaarlijken arbeid van jeugdige personen en van vrouwen: Ret was de A r b -e i d s- w |e t. Mr. Aalberse om inlichting gevraagd omtrent het recht van den wetgever om hoofden en bestuurders van bedrijven te verbieden gedurende een deel van (den dag (nacht) in hun werkplaats te arbeiden, gaf ten antwoord, dat de wetgever in bet algemeen dat recht bezit, „indien alles wikkend© en wegende, de voordeelen voor het algemeen welzijn groo-tier zijn dan de nadoelen". In zake afschaffing van bakkersnacht- arbeid is het nadeel van zelf geringer dan het voordeel. En zoo er al nadeel is, dan bestaat dit in het gemis van onno-odig -en, naar be weerd wordt, minder gezond versch brood aan 't ontbijt. Nog iets over Jiet ontwierp z-elf. Als aanvulling van het desbetreffende ontwerp-Kuyper zal wordt dit ontwerp wet het ook den patroons verboden zijn 's nachts te bakken. En uitzonderingen zijn voorzien. Door buitengewone omstandigheden zou het noodig kunnen zijn, dat er 's nachts- eens zou moeten gewerkt worden. Bv. tegen Sinterklaas of Kerstmis-, Maar als regel stelt de minister voor, dat er van 's avonds 9 tot 's morgens 5 uur in de bakkerij niet gewierkt wordt. Voor de uitzonderingsgevallen zal men dus ontheffing van het verbod van nacht arbeid kunnen aanvragen. En nu is juist 't mooie in het ontwerp- Talma, dat die ontheffing moet gevraagd worden bij -maar laten w-e dit eens doen vertell-en door „Onze Courant" (a.-r.), die dat heel aardig als volgt do-et: Waar zal nu een bakker die ontheffing aanvragen Wel, zegt men: Bij1 dien burgemeester. Of bij de politie, of bij Heeuen Gedeputeer den, of bij den kantonrechter. Ja, dat zit er bij ons inl Voor zoo iets moet men' zijn bij die offi- cmele personen; dat moet gevraagd aan ambtenaren en diergelijke menschen, die hebben overal verstand van; als van bak ken, van exoerceeren, van school's teen ve gen, van alles: Van bakken niet, zegt minister Tal- m a kalm. Ja, 'tis mal, maar minister Talma meent, dat d-e bakkers zélf mèèr verstand van bakken hebben dan een burgemeester, een commissaris van politie of ©enig der gelijk „openbaar" man! En daarom wil hij de vraag inzake o- n t- heffing dezer nachtbepalingen lalien be antwoorden doordebakkers zelf. Niet door de patroons alleend i e zou den allicht te vrijgevig zijn. Niet door de gezellen alleen: die zon den allicht te schriel zijn met hun verlof. Maar doo-r patroons en gezellen, di© hij wil bijeenbrengen in elke provincie, tot een arbeidsraad. Niet d-e buitenslaan- ders dus, maar de mannen van het vak zélf zullen over de belangen van het vak oordeelen. Dat is een mooi idee Een all-eréérst-e begin van de |echte organisatie van den arbeid. Zo-o heel iets anders dan onze Kamers van arbeid, die, plat gezegd, wel blaffen maar niet bijten kunnen. De Arbeidsraad van minister T a 1- m a krijgt macht, om o-ver ©en bepaalde vakkwestie einduitspraak te doen, zonder verder beroep op burgemeester, Koningin of wie dan ook. Dat is 't mooiste- in' deze zaak. Een eerst© stap op den goeden weg. Dien di' .K u y p e r ons al zooveel jaren gewezen heeft. Als men nu maar niet dien Arbeidsraad door ambtenaren laat in elkaar zetten! Als 't even kan, laat dan uit het Bedrijf zélf den Arbeidsraad opkomen en laat dien niet van bovenaf aan het Bedrijf worden De bakkers meesters en gezellen zijn mans genoeg om zélf aan te wijzen, wie over hun belangen oordeelen kunnen. Anarchie. De „lichtstad" Parijs begint al meer en meer het beschavingsoo-rd te worden, waarde anarchie kwarti-er zoekt. Hebben we herhaaldelijk gelegenheid ge had melding te maken van gevallen, dat de beruchte „Apachen", de P'arijsch© straatboe-ven, er niet voor terugdeinsden weerloo-ze burgei's. op klaarlichten dag, in volkrijke buurten, met schrikaanjagende onverschilligheid overhoop te steken en hun slachtoffers- te berooven, nu beeft zich in „het Babel onzer dagen" iels voorge daan, wat aantoont, dat het inderdaad de oorlog is, de oorlog met het mes, welke de anarchie openlijk verklaart aan elke macht, die de gemeenschap zal beveiligen. Wat er nu Vrijdag in een „faubourg" van Parijs is voorgevallen, is uit dit oog punt van droeve beteekenis. Ziehier de feiten. In de Rue des Haies was ee-n hevige brand uitgebroken in een winkel. De brandweer rukte aan om het reddingswerk te verrichten1. Toen de brandweerlied-en waren aange komen, vonden zij de straat bij het bran dende gebouw afgezet. Afgezet niet door politieagenten, zooals men meenen zou, maar door een dreigende troep van een dertigtal individuen. De pompiers werden beleedigd, omsin geld en met steenen geworpen. Kreten: Weg met het lieger! weerklon ken. En terwijl het gebouw in laaie stond, hadden de ellendelingen zich meester ge maakt van de slangen en beletten elke poging tot blusschen. De politie, die ten slotte op- hfet terrein! verscheen kon slechts ©en der bandieten arresteeren, die een agent een bajonetsteek in de borst had toegebracht. Is het niet ontzettend te zien, dat d6 aanzwellende anarchie in Frankrijks hoofd stad een bevolking van vandalen heeft gekweekt, lot zulke gruwelen in staat? FRANKRIJK „Het gebeurde een vijf en-twintig jaar geleden in het Zuiden van Frankrijk. Het feit had plaats in een dier d.rpen, zooals er, helaas, maar al te veel in Frankrijk worden gevonden, waar het geloof zich schijnt terug te trekken, evenals eertijds uit het Christelijk Afrika, uit Carthago en Hippo, na aan de Kerk Heiligen en Martelaren te hebben geschonken. Het kleine kerkje stond daar zoo goed als ver laten, hetgeeE den goeden pastoor innig griefde. Alle middelen had hij aangewend, alles beproefd, te vergeefs. Hij had de welspre kendheid te hulp geroependan, het Wootd Gods was op de rots gevallen. Nu stelde hij zich tevreden met tot God te bidden en het leven van een heilige te leiden. De bewoners der plaats waren hem niet vijandig gezind, zij waren echter on verschillig. Ik geloof dat hij aan een beetje afkee- righeid de voorkeur zou gegeven hebben boven deze dorheid, waarmede deze zielen waren geslagen Waar de haat ontkiemt, ontkiemt althans iets; doch hier was de grond onvruchtbaar, zoo voor het goede als voor het slechte zaad. Zoo stonden de zaken, toen in zijne parochie eensklaps eene vreeselijke, aan stekelijke ziekte zich vertoonde, de cholera. Het huis, waar deze haar intrek had ge nomen, werd op den index geplaatst door de bevolking. Zelfs de schaduw van zijn dak scheen gevaarlijk. Niemand waagde zich in den omtrek van het gevreesde verblijf. Daar bevonden zich vier menschen ten prooi aan de ziekte en daardoor van de samenleving hunner medemenschen af- gesneden. De bakker bracht daar geen brood, de slachter geen vleesch, noch de melkvrouw melk. Toen de pastoor dit vernam, nam hij zijn steek en begaf zich naar het verwaar loosd gezin. Hij klopte aan, doch niemand opende; het huis scheen uitgestorven, geen kreet, geen zucht, geen geluid deed zich hooren. De pastoor ging naar de gemeen telijke overheden. De burgemeester vroeg hem, waarmede hij zich bemoeide, de veldwachter gat hem onbeschaamd ten antwoord, met de pet op het hoofd, de pijp in den mond, dat dit de zaak was van den doodgraver. Er was van deze ge- voellóoze harten niets te verwachten. De priester gaf derhalve slechts gehoor aan de inspraak van zijn hart. Hij keert naar de woning der lijders terug en opent de deur met geweld Wat ziet hij op den grond uitgestrekt liggen een halfvergaan lijk en een stervende; de beide andere zieken ook waren den dood nabij. Een ontzettende lucht, een pestwalm, vervulde heel het huis De dappere pastoor slaat een kruis, verheft het hart tot God om moed, want waarlijk een weinig heldenmoed was hier niet over bodig. Hij wischt het doodszweet van het gelaat des stervenden, geeft den lijders te drinken en bedekt met zijn eigen zakdoek het aangezicht, zoo afzichtelijk, van den doode. Ofschoon de zaak hem niet aanging, zooals de burgemeester daareven gezegd had, begraaft hij den doode, heft hij de zieken uit hu ne legerstede vol verrotting, en verschaft hun uit zijn eigen huis schoon linnengoed. Toen de eerste doodkist de woning werd uitgedragen door den priester en den doodgraver, heerschte er een oogen- blik van verwondering in het dorp. Den volgenden dag volgde er een tweedever bazing greep heel de gemeente aan. De pastoor verliet het huis slechts om de H. Mis te lezen Telkenmale hij op straat versoheen, volgden de dorpsbewoners hem van achter de vensters met hunne blikken. Nieuwsgierigheid, een sympathieke nieuws gierigheid had de plaats ingenomen van onverschilligheid ten opzichte van dezen man, die eene daad had gesteld voor welke allen zouden zijn teruggedeinsd en die hij had volbracht zonder hoop op belooning of iankbaarheid zelfs, daar de lieden, die bij verzorgde, arme menschen waren. Men begon voor dezen priester bewon dering te gevoelen, daar hij een moed ge toond had, waartoe niemand zich bekwaam achtte Men verstoutte zich hem ter sluiks te groeten. Enkele weken later verlieten twee personen het geschuwde huis en be gaven zieh naar de kerk. Het waren de beide zieken, door den pastoor aan den dood ontrukt. Volgens gedane beloften woon den zij de Mis van dankzegging bij, door hun nen redder voor hen opgedragen, 's Zon dags daarop stroomde het volk naar den tempel. Het gerucht had geloopen, dat de Herder op den preekstoel zou verhalen, wat er in het besmette huis was gebeurd. En zulks geschiedde. Van dien dag af vergaten de dorpsbewo ners den weg naar het Godshuis niet meer. (C.) Feitelijk elkien' dag zouden in Frankrijk de feiten te verzamelen zijn, die zijn ver val belichten, maat' nu en dan wordt het geen voor ieder, die zien wil, duid-elijk is, nog weer eens met bizondere ischerpte klaar. Welk feit doet zich. thans voor? Wanneer ©en jonge ma# als soldaat in het Fransche leger wordt ingelijfd, dan wordt aan zijn moeder, zijn zusters, zijn vrouw en zijn kinderen, wanneer hij di© had voordat hij dienst moest nemen, van staatswege een uitk-eering toegekend als vergoeding voor het loon, dat zij door zijn vertrék naar de kazerne moeten derven. Dat is een instelling, waarvoor zaer veel te zeggen valt en di© dan ook in vele landen bestaat. Maar het is alleen Frankrijk, dat ook dezen maatregel wieet dienstbaar te maken aan verslapping en bedierf der zeden. Thans namelijk is door het militair op perbestuur voorgesteld, ett het lijdt geen twijfel, of zulk een denkbeeld wordt door ministers en Kamerleden, als waarop Frankrijk zich beroemen mag, terstond aanvaard: Om nl. zulke ondersteuning©^ ook te geven aan vrouwen, waarmee de jonge mannen toen ze in dienst tradien, ongehuwd samenleefden. Men denke zich even in, wtelke gevolgen deze maatregel hebbien moet: practisch, dat een menigte vrouwen' van slechte ze den zullen trachten zich aan dienstplich tige jonge mannen op te dringen, om van, het door den Staat geboden geldelijk voor deel t-e kunnen profi toeren, en ,wat de moraal betreft, wordt nu van overheids wege niet alleen de ontucht toegelaten, maar aangemoedigd, gewettigd ZWEREN. Een Koninklijk woord, zooals niet eiken dag wordt vernomen, sprak koning G u s t a a f van Zweden dezer da gen, toen hij in een proclamatie tot zijn volk zeide Er is een algemeen verbreide onver schilligheid voor Christuszelfs kan men lasteringen hooren. Niemand onzer kan zeggen, dat hij met woord en daad zoo ernstig tegen den Booze gestreden, voor waarheid en recht getuigd heeft, dat hij voor die heersehende zonden geen ver antwoording draagten zwaar is de ver antwoording voor een volk dat de red dende genade Gods verwerpt. Men zoekt vele veranderingen en verbeteringen de gewichtigste verandering, denoodwendig- ste verbetering, zou een algemeene be keering tot God zijn. ITALIË. Een priester vermoord Daily Chronicle ontvangt een telegram uit Milaan, dat meldt, dat Mgr. San Paolo Canessa, aartspriester van Genua, door een fanatieken anti-clericaal professor Rizzo vermoord is, toen de priester het paleis van den aartsbisschop van Milaan verliet. Het slachtoffer en de moordenaar kenden elkaar niet. De moordenaar doodde den priester alleen uit haat tegen den godsdienst. BRITSCH-INDIE. Ovelrstroomingen. De slad Hai- derahad in Engelsch-Indië is door zware overstroomingen getroffen. Er moeten hon derden menschen zijn verdronken. Een be richt spreekt zelfs van tienduizend flooden, maar het is door de verbreking der ge meenschap onmogelijk de waarde van dieze opgaaf na te gaan. De stad Haiderabad met zijn; voorste den en buitenwijken ligt in eien vlakte. De rivier de Musi loopt langs den stads muur, scheidt dus de- buitenwijken ten voor steden van de stad zelf. De beide oevers waren verbonden door vier bruggen, waar onder een heel mooie uit de zestiend© eeuw, van 600 voet lengte ten 33 voet breedte, op 23 bogen: rustende. Dank zij dei omringende muur, heeft vermoedelijk de stad betrekkelijk weinig geleden, |de voorsteden en buitenwijken zijn echter grootendeels verwoest. Het dorp Ghauli- guda aan den rivieroever, duizend huizen groot, is geheel in den modder wegge zonken. Nu het water gedaald is, wordt d© at mosfeer verontreinigd door schadelijke dampen, die vrees voor ziekten doen rijzen. De van: onderdak en voedingsmiddelen beroofde bevolking is aan hiet plunderen van graanpakhuizen en drankwinkels ge slagen. Het reddingswerk gaat slechts lang zaam voort, daar niet genoeg handen be schikbaar zijn en de geteisterde plaatsen moeilijk zijn te naderen.

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1908 | | pagina 1