{IEDER
r goes.
kT".
uitTzeeland.
No. 117
Zaterdag 3 October 1908.
Vierde Jaargang.
tnbieding
IrOOR te Goes
:he Rijwielen
1ËL"
VAN BUEL
[E FABRIEK
MATRASSEN
echts
i geld
op van Effecten.
1. HENDRIKSE.
en en Rnndvee,
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-. WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Hef postfarief.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
sen
tarantie.
GOEDE KWALITEIT'
hd Onderdeelen.
prijscourant van alle
Beien.
|xel.
fcan
pan
]K. Middelburg.
ids meer dan een eeuw.
Veeren- en Kapok-
en-. Molton Dekens,
anten en Wiegen.
|nd of zwart
/e.
aanbieding voor
rers en Veehouders.
prijs per kwartaal
75 cent
95
Patronaten
ruitbetaling.
AM.
ligd DRUKWERK
LE COINTRE.
borgtocht.
n bet hotel de Kinderen
ia Le Cdintre, Goes.
gesteld do»r
P L A A.,
Vrts te Meliskerke.
hans tijdelijk aangeboden
p., na ontvangst van
LE COINTRE,
te Goes.
NIEUWE ZEEUWSCHE dWT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers èi contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur "s namiddags.
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Met 1 October is in werking getreden
het nieuwe tarief voor brieven, briefkaar
ten en gedrukte stukken, zooals dat is
vastgesteld bij 4© jongste wijziging der
Postwet.
Het port bedraagt:
a. voor brieven gefrankeerd
vooir een gewicht van niet meer dan
20 gram 5 ct.
boven 20 tot en met 200 gram 10 ct.,
boven 200 tot en met 500 gram 15 ct.
en voorts voor elk meerder gewicht van
500 gram of een gedeelte van 500 gram,
5 ct. daarboven.
Het port voor een brief binnen den
kring van het postkantoor of hulpkantoor
waar de brief is ter post bezorgd,, be
draagt
voor een gewicht van niet meer dan 20
gram .3 cent;
boven tO;t en met 200 gram 5 cent.
Voor een, ongefrunkeierden brief bedraagt
het port 5 cent meer dan voor een ge-
frankeerden van jietzelfde gewicht.
b. voor briefkaarten:
gefrankeerd 2*/2 cent; ongefrajikeeijd
5 ct.
Binnen den kring als bovenbedoeld be
draagt het port voor een briefkaart l1^ ct.
(gefrankeerd),
o. voor' gedrukte stukken:
voor een gewicht tot ;en met 500 gram
1 cent per 50 gram of gedeelte van 50
gram;
boven 500 tot en met 750 gram 121/2ct,
boven 750 tot en met 1000 gram 15 cent,
en voorts voor elk meerder gewicht van
1000 gram1 of gedeelte van 1000 gram 21/s
cent, daarboven;
d. voor nieuwsbladen:
Het port voor nieuwsbladen, met of zon
der bijvoegsels bedraagt per nummer of
exemplaar voor een gewicht van niet meer
dan, 55 gram 1/2 cent, boven 55 tot en
met 150 gram 1 cent, en voorts voor elk
meerder gewicht van 50 gram of van een
gedeelte van 50 gram '/2 cent daarboven.
Voor bijvoegsels of bulletins, die afzon
derlijk verzonden worden, is een gelijk
port verschuldigd.
Onder nieuwsblajden, zijn te verstaan all|e
ten -minste eenmaal per maand verschij
nende couranten jof tijdschriften.
De Derde Herhalingsoefening.
Eindelijk is er dan toch een minister
gekomen, die het plan heeft te oldoen
aan den wensch van zoovele duizenden in
den lande.
'tWas „het Huisgezin", hetwelk
reeds eenige maanden geleden voorspelde,
dat minister Sabron wel wat voelde voor
afschaffing der derde herhalingsoefening.
Sedert hoorde men daarvan niets meer,
tot deze week de Memorie van Antwoord
inzake wijziging Militiewet van den mi
nister verscheen.
En de minister stelt daarin o.a. voor
in art. 111 der Militiewet in plaats van
„in het geheel twaalf weken" te lezen
„voor niet langer dan twaalf weken".
Men ziet het verschilthans moet twaalf
weken worden opgekomen De minister
wil twaalf als maximum handhaven, doch
een bepaald aantal weken laat hij los.
Niet langer dan twaalf weken kan het
dus zijn.
Ongetwijfeld zal de Tweede Kamer met
dit voorstel accoord gaan, en dan wil het
ons voorkomen dat binnen afzienbaren
tijd in Nederland een opkomst van 9 we
ken voor de militie, en wel in twee peri
oden, regel worden zal.
Wat wij in het belang der duizenden
miliciens in de eerste plaats en tweedens
in het belang der schatkist van harte
hopen.
Intusschen nu reeds een bravo voor
minister Sabron.
ITALIË.
De Brazilianen bij den Paus.
De Paus heeft Woensmiddag kardinaal
Acoverde d'Albuguerque ontvangen, met
een groep pelgrims uit Brazilië. De kar
dinaal las een adres van hulde voor, waar
op Pius X een toespraak tot de Brazili
anen richtte.
Hjj herinnerde hen aan hun verplich
tingen als burgers; by dankte hen niet
te zijn teruggeschrokken voor een reis
van ruim 5000 mijlen om hem te komen
gelukwenschen.
Dan gaf de H. Vader o.a. nog de vol
gende raadgevingen: „Gehoorzaamt aan uw
kerkelijke overheden. Hebt gelijken eerbied
voor de burgerlijke wetten. Streeft er naar
de orde en den vrede te handhaven. Geeft
aan God wat God toekomt en aan Cesar
wat Cesar toekomt."
De Paus wenschte zich geluk er -mede,
dat de Brazilianen nog niet zekere ideeën
kennen, die Europa besmetten, zooals de
radicale en socialistische theorieën en de
ideeën van sociale gelijkheid. Ieder moet
tevreden zijn met zijn lot en niet afgunstig
wezen op hen, die een hoogere plaats be-
kleeden in de maatschappij. Want de huo
ger geplaatsten zyn dikwijls het meest te
beklagen, als zij hun rijkdommen niet ge
bruiken tot welzijn van de gemeenschap.
Tot het oprichten van een internationalen
turnbond van katholieke jongelieden
waartoe Z H de Paus dezer dagen Ier ge
legenheid van het in het Vaticaan gehouden
turnfeest heeft aangespoord zijn reeds
de eerste stappen gedaan. In zijn toespraak
tot de turners, die onder leiding van graaf
Carpeyna, den organisator van het turn
feest, door Z. H. in audiëntie werden ont
vangen, verklaarde de Paus de spelen en
oefeningen der katholieke jongelieden te
prijzen en te zegenen, „daar lichamelijke
oefening een verkwikking is voor den geest"
en zij de ledigheid, de moeder van alle
ondeugden, verdrijft. Z. H. spoorde echter
de katholieke turners aan zich te onthouden
van alle overdrijving bij het beoefenen der
sport, daar ook hier de deugd gelegen is
in de matigheid.
Keizer en Paus. Naar de „Köln
Volksztg." mededeelt, wil keizer Wilhelm1
het gouden prieslierjubilé van Paus Pius
niet laten voorbijgaan, zonder ook van
zijn kant den H. Vader met dat zeldzame
feest geluk tie wienschen.
Het blad verneemt, da,t de keizer een
hoogen Katholieken staatsbeambte met die
zending heeft belast, den oppeipresident
van de Rijnprovincie, vrijheer von Schor-
lemer-Lieser,
IKlVKUIJIi
Een fraai staaltje
van wat men in Frankrijk onder „regee
ring" en „justitie" verstaat, wordt door
den corr. van het „Hbl." verteld.
In de „V o i x du P e u p 1 e" verscheen
dezer dezer dagen de volgende oproep aan
de recruten der nieuwe lichting:
Soldaten, schiet niet! Gij zijt niet in
de kazerne om de arbeiders te vermoorden.
Indien eeDig commando tot dooden u
in de ooren klinkt, weest dan voltrekkers
der gerechtigheid en geen moordenaars.
Schiet zonder medelijden op dengene,
die last geeft tot moord en doodt hem,
hoeveel galons hij ook hebben moge.
Alle ministerieele bladen drongen erop
aan, dat tegen den schrijver van deze op
ruiende taal een vervolging zou worden
ingesteld. Maar minister Briand heeft er
nog geen last toe gegeven, Want naar
de Voix du Peuple" vol leedvermaak
vertelde minister Briand was het, toen
nog maar advocaat Briand, die de vrijspraak
wist te bewerken van den man, die deze
taal een jaar of wat geleden, tijdens een
mijnwerkersstaking, in een departementaal
blaadje neerschreef I
De heer Briand is, gelijk men weet,
minister van Justitie.
DLITSCHLAND.
Haar mond voorbijgepraat
heeft mej. Baaden op den Duitsehen partij
dag van de S D. A. P.
Zij heeft eens verteld, hoe de partij
komt aan de drie millioen stemmen van
den Rijksdag.
De „Graafschapper" zegt er 't volgende
van
De sociaal-democraten gaan er grootsch
op, dat zij bij de stembus voor den Duit-
Rijksdag niet minder dan ruim 3,000,000,
zegge ruim 3 millioen stemmen uitbrengen
En voorzeker, dat is een respectabel
cijfer
Een partij, die ruim drie millioen stemmen
kan uitbrengen, is een party van invloed,
van niet geringe beteekenis.
Het is evenwel ook niet geheel zonder
beteekenis te weten, hoe de roode heeren
aan dat enorm gelal stemmen komen.
Mej. Baaden heeft dit de vorige week
te Neurenberg op een sterk rood gekleurd
vrouwen-congres verklapt.
Over het verkiezingswerk sprekende,
deelde zy het volgende mede:
„Wij hebben alle vrouwen opgeroepen,
om mee te helpen bij de verkiezing voor
het Pruisische „Abgeordnetenhaus", om te
stryden tegen het corrupte verkiezingssy
steem en tegen den gehaten Pruisischen
Staat, waarvan we een cultuurstaat willen
maken.
We hebben daarom alle arbeidsvrouwen
verzocht, den kooplieden te vragen „Voor
wie zal je stemmen? Als je op een van
onze tegenstanders stemt, ben je onze
vijand en dan koopen we niets meer bij
je! (Levendige toejuichingen).
De egeering en de patroons oefenen ook
het terrorisme uit eu bedreigen beambten
en arbeiders met ontslag, als ze niet naar
hun pijpen dansen. Als de heerschende
klasse dat doet, dan kunnen we het ook
(Toejuichingen
Daarom hebben ook wij het terrorisme
gepredikt! (Applaus.)
Ik heb in eene circulaire aan de „Genos-
sinDen" verzocht, om de wapens der heer
schende klasse nu ook eens tegen hen aan
te wenden. We zyn verheugd, te kunnen
constateeren, dat het middel helpt.
In Berlijn hebben alle kleine handelaren,
die van de arbeiders leven, zooals brand
stof-, melk-, petroleumverkoopcrs, óf vour
ons gestemd, óf niet gestemd." (Levendige
toejuichingen
K IJSLAND.
De toestand van de Tsaritsa wekt, vol
gens een telegram uit Petersburg aan de
Lokal Anzeiger, groote bezorgdheid. De
dokters willen met alle geweld, dat zij naar
het Zuiden van Italië zal gebracht worden.
Maar de Tsaritsa wil de reis niet zonder
haren man en kinderen ondernemen. Voor
alle gebeurlijkheden worden de keizerlijke
jachten gereed gehouden.
RUMEN IË
Een aanslag op den kroonprins.
De „Magyar Orszag" van Budapest
meldt, dat Maandag een aanslag heeft plaats
gehad op den kroonprins van Rumenië,
toen deze op den Hongaarschen staats
spoorweg tusschen Dava en Tzam reisde
Een groote steen werd in het salon-
rijtuig geslingerd en de kroonprins kon
ternauwernood ontsnappen. Twee andere
inzittenden werden door glassplinters
gewond.
De dader werd gezien en achtervolgd,
maar slaagde er in te ontsnappen.
Hetzelfde gebeurde verleden jaar, toen
de kroonprins op een motortochtje een
kleine Rumeensche stad passeerde. Hij
werd door een boer met steenen geworpen
en beleeiigd Hij achtervolgde den boer,
nam hem gevangen, en leverde hem aan
de autoriteiten over.
Ofschoon de kroonprins van Rumenië
een moedig soldaat en een man van de
daad is, zooals hij voor drie jaren, toen
de koninklijke trein in brand vloog, heeft
getoond, toen hij zijn jas uittrok en als
een gewoon burger de leiding van het
blusschingswerk op zich nam, is hy toch
in Rumenië verre van populair.
De oorzaken dezer impopulairiteit zijn
gemakkelijk na te speuren. Hij is slechts
een aangenomen zoon, een neef van ko
ning Carol en zijne Duitsche bloedver
wantschap hij is een Hohenzollern
is bjj het volk evenzeer gehaat, als de
Roomsch Katholieke godsdienst, dien hij
belijdt en waarvan hij weigert afstand te
doen om tot de orthodoxe kerk over te
gaan.
De bisschoppenvergadering.
Dinsdag is in het Bisschoppelijk paleis
te Haarlem de gewone halfjaarlijksche ver
gadering der Bisschoppen gehouden. De
vijf Bisschoppen van Nederland waren alle
op deze vergadering tegenwoordig.
EERSTE KAMER.
Overeenkomst met de Mij. Zeeland.
Bij het afaeelingsonderzoek van het
wetsontwerp tot goedkeuring van de over
eenkomst met de maatschappij Zeeland
wegens het uitvoeren van den maildienst
tusschen Vlissingen en Queensborough
werden [soortgelijke opmerkingen gemaakt
als in de Tweede Kamer.
Geklaagd werd over het ontbreken van
behoorlijken tyd voor een voldoende be
handeling van de zaak.
Voorts[ werd bevreemding uitgesproken,
dat de booten 's nachts den overtocht van
Vlisriogen naar Queensborough in hoog
stens 63/4 uur en overdag in hoogsten 7
uur moesten afleggen. Men meende, dat
's nachts gevaarlijker varen was dan over
dag en daardoor grootere voorzichtigheid
voor den nachtdienst noodzakelijk was.
Gaarne zouden sommige leden van den
minister eenige opheldering ontvangen
over hetgeen in de Memorie van Toelich
ting wer 1 medegedeeld, dat de Nederland-
scbe postadministratie nog jaarlijks een
bedrag van f 50,000 aan transitkosten zou
ontvangen Men meende toch, dat het land
van ontvangst Dooit transitrechten ontving
en zou daarom gaarne vernemen van wie
en waarvoor de Nederlandscbe postadmi
nistratie het bedrag zou ontvangen.
Ten slotte werd het vertrouwen uitge
sproken, dat, nu er grootere booten zouden
komen, ook het aantal hutten zou ver
meerderen, daar, naar beweerd werd, te
genwoordig voor het verkeer dit aantal
reeds vrij beperkt was
Nederland en Venezuela.
Naar verluidt, heeft president Castro
geweigerd, van den Duitsehen gezant de
tweede nota van Nederland over het
voorgevallene in eDtvangst te nemen, daar
die gezant slechts in het algemeen de
belangen van Nederland kan behartigen.
De nota moet door een byzonderen Neder-
landschen afgezant overgelegd worden.
Het Handelsblad voegt aan boven
staande mededeeling de volgende opmer
kingen toe:
Indien dit bericht juist mocht bljjken,
zou het wel bijna onmogelyk worden met
pres dent Castro langs minnelijkenweg tot
een schikking te komen. De dwaasheid
van den eisch springt in het oog. Presi
dent Castro, die niet alleen den heer De
Reus uitzette, maar al onze consuls het
exequatur ontnam, die dus op dit oogen-
blik geen vertegenwoordiger van Neder
land in zijn land duldt, zou nu -'erlangen
dat een Nederlandsch zaakgelastigde tot
hem kwam, op gevaar af, dat ook deze
uit het land werd gezet! Zoolang de be
trekkingen niet officieel weer aangeknoopt
zijn, waartoe in het volkenrechtelijk ver
keer van de welwillende diensten van een
vertegenwoordiger van een ander land ge
bruik pleegt te worden gemaakt, kan geen
vertegenwoordiger van ons land zich naar
Venezuela begeven.
Tenzij een andere mogendheid alsnog
haar vrienischappelhke tusschenkomst aan
biedt, en beide partijen geneigd zijn, daar
van gebruik te maken, schijnt een minne
lijke oplossing van het geschil, wij her
halen het, niet wel meer mogelijk.
Candidatuur—dr. Kuyper.
Dr. Kuyper heeft de candidatuur voor
de Tweede Kamer ia bet district Ommen
aangenomen.
Kamerverkiezing te Sneek.
Naar de „L. C." met zekerheid ver
neemt, heeft de heer Pollema voor een
mogelijke Candida,tuur| voor Sneek bedankt,
omdat dr. Kuyper in zeer ernstig© over
weging neemt, in de Kamer terug to kee-
ren en hij de kiesverieenigingen in de ge
legenheid wil stellen dr. Kuyper als can-
didaat te p'roclameenen'.
Huismanskiesrecht.
Niet zonder ingenomenheid mag gecon
stateerd, dat de R. Kath. kiesvereenigingen
van boven den Moerdijk bij meerderheid
van stemmen het organisch kiesrecht, en
in aansluiting hieraan het Huismanskies
recht, haar steun boden.
Met het oog op de zoo gewenschte sa
menwerking bijl de siembus en in de
Kamer, is ons dit een oorzaak van blijd
schap.
Een tegenovergestelde uitslag van de
gehouden stemmingen zou noodlottiger-
wijis de coalitie Rechts gebroken hebben,
zoodra de Grondwetsherziening aan de
orde komt; iets wat niet lang kan uit
blijven.
Open blijft nu nog de vraag, wat men
in Noordbrabant en Limburg zal doen;
maar vergissen we ons niet, dan dreigde
het gevaar dat men zich voor Algemeen
Stemrecht zou verklaard hebben, vooral
in het noorden van 'tland, en is dit in
het zuiden minder te duchten.
Blijft nu nog de vraag van de evenredige
vertegenwoordiging, die men van R.-Kath.
zijde sterk naar den voorgrond drong.
Doch dit punt zal niet tot breuke leiden.
Reeds in 1878 spraken wijl daarvoor
onze sympathie in de artikelen tot toe
lichting van ons Program uit.
In elk geval geldt het hierbij! geen be
ginsel maar uitsluitend een vraagstuk
van methode. (Stand.).
Goes. „Euphonia" geeft zijn laatste
zomer-ooncert heden Vrijdagavond, in den
tuin: van ,V. O. V.
Uit het kort verslag over 19071908
van de verrichtingen der vereeniging „Het
Volkshuis te Goes" nemen we over:
De werkzaamheden zijn begonnen met
het organiseeren van een lichtbeeldeur
avond. De bedoeling hiervan was, een
nuttigen en aangenamen avond te geven
en tevens een goede gelegenheid te ver
krijgen om degenen, die van te geven
Cursussen wilden profiteeren, tot aanmel
ding uit te noodigen. Dezen hadden, volle
vrijheid daarbij zelf op te geven, wat ze
wensobten te beoefenen.
Die avond slaagde naar wensch: de
opkomst was boven verwachting en 'een
36-tal personen lieten zich inschrijven;
voor cursussen in vakteekenen, rekenen,
vrouwelijke handwerken, Engelsch, zang
of gymnastiek.
Het bestuur heeft welwillende perso
nen bereid gevonden, de cursussen te lei
den, heeft een lokaal der R. H. B.-School
voor teekenen en een lokaal der Gemeente
voor gymnastiek tegen eenige vergoeding
ten gebruike gekregen. Een paar kleinere
groepen zijn door degenen, die les geven,
geregeld aan huis ontvangen. Voor hand
werken en zang heeft het bestuur ©en-
zaal moeten huren.
De lessen werden of liever worden nog
geregeld gevolgdbij het naderen van den
zomer hebben de ingeschrevenen z-elf .den
wensch te kennen gegeven, zoolang moge
lijk te kunnen voortgaan. Sommigen, ge
troosten zich daarvoor geldelijk nadeel,
doordat ze met de lange_ dagen al een
uurtje op de werkplaats "moeten, verzui
men.
Het aantal ingeschrevenen bedraagt
thans 51, n.l. voor Vakteekenen 18, Gymn.
12, Handwerken en Zang 14, Rekenen 4
en Engelsch 3.
Middelburg. Woensdagnacht had een 14-
jarige.zoon va(n den kapitein van de Valk
I, het ongeluk, terwijl men bezig was het
schip te- laden', in het ruim te vajlien, met
het gevolg, dat zijd rechterbeen gebroken
werd', en hij eenige kleine kwetsuren op
liep. Dr. Schouten verleende de eerste ge
neeskundige hulp, en achtte opneming in
het Gasthuis noodig, waar-heen hij dan
ook werd overgebracht.
Op de Maandagavond gehouden al
gemeen© vergadering van de Middelburg-
sch© voetbalver'eieniging „Victoria", is miet
algemeen© stemmen besloten:
le. In te schrijven voor de Competitie
van de Nederlandscbe voetbalbeker;
2cl toe te treden als lid van deni Neder-
landschen voetbalbond;
3ei. pogingen in het werk te stellen pm
alsnog toegelaten te worden tot de Com
petitie van de Zuidelijke 2e klasse A van
den Nederl. Voetbalbond;
4e. een actie te voeren tegen de voet-
balvereeniging „Olympia" te Middelburg,
wegens de wijze waarop zij tracht de ver
eeniging „Victoria" hare beste spders af
handig te maken, door hun allerlei mooie
voorspiegelingen be doten en lasterlijke
praatjes te verstrooien over de vereeniging
zelve of hare leden.
Blijkens 't Jaarverslag 1907/1908,
van het „Credietfonds", opgericht door
„Handelsbelang" bij besluit van 15 Maart
1906, ten bate van de door den' watersnood
in hun bedrijf bedreigde handelaars en
winkeliers in, hare omgeving, blijkt, da,t
alle rtekening-couranthoudeEs, op twee. na,
hunne verplichtingen /vervulden, en be
halve de rente, ook ©en vijfde, deel hun
ner' schuld aflosten. Van de beiden, die
hierop ©en uitzondering maakten, bleef
de een in gebrek© de door hem verschul
digde f21,60 te betalen. Maatiegelen zijn
genomen dat bedrag alsnog te innen. Do
ander failleerde. (Waar dezen een voor
schot van f500 was verstrekt, (waarop
het eerste jaar de rente bij vooruitbetaling
was voldaan) en de Raad van Toezicht ge-
a|
