EDER
UEGr.
N
ii es.
Icostuums,
sche Courant.
rrs.
Vrijdag 26 September 1908.
Vierde Jaargang.
of zwart
GOES.
LS,
eerd
IEKMAN.
Advertentiën
omstreken
PU HI
fen
KEN.
ND ER.
geld
>p van Effecten.
HENDRIKSE.
No. 114
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
takijm eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAMVOKD.
DE ROEPING DER VROUW.
BUITENLAND
UIT ZEELAND.
■d
or
I de
borns en eeltknobbels.
froemde Likdoorn-
It, per post 45 cent.
|)HAN DE ROOS,
Middelburg.
collectie der
Tjj
Patronaten
•uitbetaling.
IM.
borgtocht.
het hotel de Kinderen
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.-75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers h contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Het is niet verwonderend, dat in on
zen tijd, waarin de Gelijkheid ten
troon wordt verheven, ook voor de vrouw
wordt opgeëischt de gelijkheid met den
man.
Politieke gelijkheid door ook aan de
vrouw het stemrecht te verleenen.
Economische gelijkheid door de vrouw
toe te laten 'tot alle ambten en betrek
king, kortom tot eiken arbeid.
En dan oordeelt men het hetzelfde of
de vrouw gehuwd is of niet
Al staat het voor ons vast, dat in het
algemeen de plaats der vrouw ook der
ongehuwde is in het huisgezin,
de tijdsomstandigheden zijn zóó veran
derd, dat er voor de ongehuwd© vrouw
wel degelijk een roeping kan zijn buiten
het huisgezin.
Maar dit blijve dan een uitzondering.
Van de gehuwde vrouw daarentegen
moet onvoorwaardelijk gezegd, dat haar
plaats is in het gezin.
En al zal b.v. een moeder van kinderen
liever uit werken gaan, dan haar kroost
honger te laten lijden geen van beide
toestanden zijn normaal.
Vooral van socialistische zijde wordt op
de zgn. emancipatie, de vrijmaking der
vrouw aangedrongen.
Des te merkwaardiger is het in het
soc.-dem. hoofdorgaan de volgende uit
spraak aan te treffen:
„Wie zich niet door feministische
doordraverij van de wijs heeft laten
brengen, weet zoo goed als wij, dat
iedere moeder die niet dooir de econo
mische omstandigheden gedwongen
wordt tot loonarbeid, haar roeping thuis
zal vinden, zoolang daar jonge kinde
ren haar zorgen eischen".
Deze uitspraak komt in beginsel vrij
wel overeen met hetgeen door de Ka
tholieken wordt beweerd.
Alleen 'heeft de vrouw, volgens ons,
nog altijd een roeping in het gezin, ook
al eischen geen jonge kinderen, de zorgen
der moeder meer.
Een andere treffende uitspraak hebben
we van prof. dr. Hartman, hoogleeraar
in de wijsbegeerte te Leiden, over de
zgn. „politieke yrouwen".
Bij de overdracht van het rectoraat
drukte deze zich volgendervvijze uit over
de werkzaamheid der vrouw in het open-
baai' leven
in het huwelijk, althans in het
huiselijk bedrijf is de natuurlijke plaats
der. vrouw. Men hoort, vaak dwaze
vrouwen en nog dwazer mannen ver
kondigen, dat de werkkring der vrouw-
vooral ligt op het gebied van het open
bare leven en dat wie haar tot het
huisgezin beperkthaar vernedering
en smaad aandoet. Tegenover die zotte
klap verwijs ik naar Xenophons Oeco-
nomicus of Plutarchus Praecepta Con
jugate.
De ware vtouw, de vrouw in het
huisgezin is een soort van heilige, een
priesteres van den huiselijken haard,
tot wie wij: eerbiedig opzien; voor de
vrouw die oen bezoldigde betrekking
bekleedt of beroep uitoefent hebben wij
de achting, die wij; iederen man toe
dragen, die op eerlijke wijze zijn brood
verdient, niets mindermaa r ook
niet meer. Er is in 't algemeen niets dat
den adel van Gods beelddrager meer
ontluistert dan politiek geharrewar, een
vtouw debatteerende in een vergade
ring, dat is een godslastering".
Dé woorden van den Leidschen hoog
leeraar zijn treffend juist: in het open
baar debatteerende en manifcsteerende
vrouwen, kiesrechtvrouwen, suffragettes
en blauwkousen, 't zijn exentriciteite-n,
waartegen reeds de gewone goede smaak
in verzet treedt.
__J_1IaJ
Onjuiste voorstelling.
In „de Zeeuw" treffen we een opstel
aan, waarin een beschouwing voorkomt
over de processie bij hief. te Londen gehou
den Eucharistisch Congres.
Daarvan heet het:
„Die voorgenomen ommegang was
van Rome's kant bezien eien vergissing,
een grove onvoorzichtigheid. En door
die uitdagende houding kwam het volk
in 't geweer.
Ook wij gelooven, dat Rome ongelijk
had".
Het blad is vab meening, dat „in Be»
land met overwegend protestantse!» be
volking, alles wat op het misoffer be
trekking heeft in gesloten gebouwen" dient
te geschieden.
De voorstelling is niet geheel juist.
Eerstens is Engeland niet een land
met overwegend Protestantse!» bevolking.
De schrijver verwart „Protestantsch"
met „Anglikaansch".
En verreweg de meeste Anglikanen had
den niet het minste bezwaar tegen de
processie.
Zooals ook de houding van de Engel-
sche peis duidelijk aantoont.
Maar een klein troepje fanatteken, „heet
hoofden", zooals „de Zeeuw" deze op
posanten zelf genoemd heeft, de nop-
conformisten waren het, die de pro
cessie met het Allerheiligst© door hun toe
doen, hebben belet.
Niet „het volk"- kwam in' 't geweer.
Waar het eenmaal vaststaat, dat
voor het meerendeel der Engelschen de
processie met het H. Sacrament niet
stootend was dan rest nog de vraag,
of de Katholieken volgens de we t het
recht hadden tot het houden dier pro
cessie.
En het antwoord op deze vraag mag
men afleiden uit hiet feit, dat leden der
Engelsche High Church met d© Katho
lieken vragen om tot de zuivere vrijbsid
teug te keeren, zóó dat een kleine min
derheid het niet mieer in- zijn macht h©bbe,
om een ei genl ij k dood z ij ndie wet,
nog te doen uitvoeren.
En is het niet onbillijk, dat in een land,
waar anarchistische manifestaties mogen
plaats hebben, een Katholieke processie
wordt bemoeieïijkt?
ITALIË.
Zaligverklaring van Pius IX.
Wij hebben reeds vroeger gemeld, dat
te Rome een aanvang is gemaakt met het
proces voor de zaligverklaring van paus
Pius IX. Wy' kunnen hier nog bijvoegen,
dat de voorbereidende werkzaamheden tot
dit proces begonnen zijn te Imola, het
diocees van de Romagna, dat door den
toekomstigen paus bestuurd werd gedu
rende de veertien jaren, voorafgaande aan
zijn verheffing op den Stoel van den H.
Petrus in 1846.
Overeenkomstig de bevelen van paus
Pius X van dertien maanden geleden, heeft
een onderzoek plaats gehad van alle ge
drukte of geschreven werken,toegeschreven
aan kardinaal Mastaï Ferretti, gedurende
zijn verblijf te Imola en het geding voor
zjjn zeligverklaring is saamgevat onder
twaalf rubrieken.
Soortgelijke onderzoeken zullen gedaan,
worden op alle andere plaatsen, waar hij
werkzaam is geweest, zooals te Spoleto,
vanwaar hij overgeplaatst werd naar Imola
en te Sinigaglia, zijn geboorteplaats.
Sedert Pius V, een tijdgenoot der En
gelsche koningin Elisabeth, is geen enkele
Paus meer heilig verklaard, terwijl men
vóór dat tijdstip nogmaals drie eeuwen
moet teruggaan om in paus Celestinus V
den laatsten gecanoniseerden Opperpries
ter te ontmoeten.
Ongetwijfeld spreidde paus Pius IX te
Imola die heiligheid van levenswandel
ten toon, waartoe onze paus Pius X in
zijn laatste „Exhortatio ad Clerum" met
zooveel aandrang aanspoort, en waarvan
Hij zelf het beste voorbeeld is.
Er is nog een ander Rome dan dat des
Pausen, een Rome dat niet heilig, niet
waardig, niet verheven is, het Rome der
anticlericalen, die verleden jaar een triomf
meenden te vieren toen zij den oud-groot
meester der vrijmetselaars Ernesto
Nathan als hoofd der stad brachten naar
het Kapitool.
Vijitien maanden zijn sindsdien verloopen
en wat is er nu tot stand gekomen van
hetgeen op zoo luidruchtige wijze aan de
kiezersmenigte aan gemeentelijke paradijs
toestanden was beloofd vraagt de Rom.
corr der „Köln, Volksz."
Honderd millioen zou er werden besteed
voor den bouw van arbeiderswoningen, wijl
immers de geldende huurprijzen zoo schrik
barend waren gestegen, dat voor velen
geen betalen daarvan mogelijk bleef Die
honderd millioen zouden, naar het heette,
zonder eenige moeite kunnen worden ter-
kregen van den Staat als voorschot uit de
spaar- en leenbank, maar de Staat had
eerst nog met de gemeente Rome een
zaakje af te handelen. Vroeger namelijk
was haar ook reeds kapitaal verstrekt om
daarvoor bouwwerken uit te voeren en dat
geld was toen voor andere doeleinden be
steed daarom was er geen sprake van
verdere leeningen, voordat aan de vroeger
aangegane verplichtingen eerst was voldaan.
Rome kan dus geld krijgen als het eerst
bouwt, maar het kan niet bouwen, wanneer
het niet eerst geld heefteen moeilijkheid,
waaruit alle geleerden van het Kapitool te
zamen zich niet weten te redden waren
de ganzen er nog maar
Dit punt is dus voorl jopig van het toe-
komstprograinma afgevoerd.
Gouden bergen ook had men zich zelf
en anderen beloofd van de gemeentelijke
exploitatie der trams, waterleiding en van
het electriciteits-bedrijf, zaken die op zich
zelf heel goed kunnen wezen, maar niet
als verkiezingsleuzen dienst moeten doen.
Evenwelhet overnemen van deze be
drijven kost ook alweer geld en geld is er
niet, dus moest naar. bescheidener idealen
worden gezocht. Deze werden gelukkig go-
vonden men zou van gemeentewege bil
jetten aanplakken en visch gaan ver-
koopen. Aldus is geschied, met het gevolg
dat de gemeentekas er (50.000 bij
gelegd heeft.
En dit nog zonder dat de prijzen, zooals
verwacht was, daardoor belangrijk zijn
gedaald.
Het eenige, Wat men gedaan heeft, is
scholen bouwen en men beeft daarbij zoo
goed toegezien, dat de Staatscommissie die
ze heeft onderzocht, moest adviseeren, er
g e e d subsidie voor té geven.
Toch heeft het Nathan-bewind juist op
dit gebied lauweren weten te plukken het
godsdienstonderwijs is afgeschaft en dus de
verlichting, beschaving, vooruitgang of hoe
men dezen liberalen afgod noemen wil, gered.
Ook trouwens op het gebied der wonin
gen is iets geschied men bon wel het
gebrek aan huizen niet opheffen, noch
ook de huren doen dalen, maar wist dan
toch een belasting op woningen in
te voeren.
De bevolking begint klaar als de dag te
zien, dat men haar in de verkiezingscam
pagne bedrogen heeft, en onder de leden
zeiven van den gemeenteraad is deswege
allerwege oneenigheid.
Het eenige, wat hen nog samenbindt, is
de begeerte om het feest van 1911 zoo
luisterrijk mogelijk voor te bereiden en
alzoo der wereld te toonen dat Rome, hoe
slecht ook bestuurd, hoe arm en verdeeld,
toch de hoofdstad is van Italië.
De Paus behoeft niets te doen dan te
wachten de historie doet het overige wel.
Het mirakel van den H.Januarius.
Zaterdag heeft in den dom van Napels
de traditioneele plechtigheid van de
vloeiing van het bloed van den H. Janu-
arius plaats gehad. Het wonder had na
verloop van twintig minuten plaats. Ka
nonsohoten meldden aan de bevolking de
gebeurtenis.
Pius X heeft nimmer zijn nederige af
komst verloochend, de goede en heilige
Opperpriester heeft zich losgemaakt van
alles, wat overbodig is Het ceremonieel
is door hem verkort en aan zijne tafel
ontvangt hij zijne zusters, kinderen, evenals
hij, van een daglooner. Meer dan een ander
gevoelt hij zich getrokken tot het volk.
Men weet, dat Hij te Castel-Gandolfo
arbeiderswoningen deed bouwen, dat Hij
er prijs opstelt de meest arme pelgrims te
ontvangen en blijkbaar gaarne met hen ver
keert. Dat doet herinneren aan een klein
voorval uit zijn leven als Paus, waaruit
zijn kinderlijke blijmoedigheid straalt.
Het gebeurde eens, toen hij door de
rijen ging der schoolkinderen, welke hem
hulde kwamen brengen, dat hij een klein
meisje ontwaarde, dat bitter schreide. Pius
nadert de kleine en vraagt naar de rede
harer droefheid „O, zegt het kind, ik ben
bang voor den Paus".
Pius X hernam„Vrees maar niet, ik
blijf bij u, tot hij komt".
,Kent gij hem dan vraagt het meisje.
„Zeker", zegt de Paus „en kwaad is hij
niet".
De kleine had op de schaal een wit
calotje, dat ze den Paus moest aanbieden
en toen men baar beduidde dat het de
Paus zelf was, die zoo vriendelijk met haar
sprak, zeide zij: „Nu, dan zal ik'tu geven,
want gij zijt wezenlijk niet kwaad".
De Paus nam het calotje, plaatste het
op zijn hoofd en legde het wederom op
de schaal en sprak„Breng het nu naar
uw moeder terug en zeg haar, dat ze het
beware als een gedachtenis aan mij, want,
zeg er bij, dat ik het gedragen heb"
„Neen", sprak de kleine met vuur, „be
waar u het".
„Ja maar", zegt de Paus, ,,'t is me te
groot".
„Neen, neen", hernam de kleine, „dat
is nu niet waar, want ik heb op mijn
broeder de maat genomen, te groot is het
niet, houd u dit en geef mij' een oud
van u
De Paus lachte en om het kind niet te
bedroeven hield hij het nieuwe en gaf de
kleine het oud calotje
De eenvoud van Z. H. is uit bovenstaand
in alles te proeven en het is daarom geen
wonder, dat Pius zoo populair geworden is
Het socialistisch Congres te
Mi liaan heeft besloten, dat voortaan
door de Italiaansche socialisten slechts in
gevallen van hooge uitzondering het strijd
middel der algemeene werkstaking zal
worden aangewend. Het heeft de negatieve
actie der stelselmatige oppositie verworpen
en verklaard, dat het niet in strijd is met
de socialistische beginselen te trachten
langs wettelijken weg hervormingen te
verkrijgen ten gunste van het proletariaat.
Zóó als een verwerping der revolutie-
onnaire taktiek en niet anders kan het
votum van „eendracht" tusschen refor
misten en revolutionnairen worden opgevat
Ook de Italiaansche socialisten worden dus
volgens Bebel gewone hervormingsgezinde
arbeiders I
FRANKRIJK
Een pastoor uit het bisdom Chambery
stond bij de anti-clericalen slecht aange
schreven wegens zjjn preekenhij zou het
Zondags op den kansel over politiek heb
ben. Men beklaagde zich bij de autoriteiten
en op een Zondag zag de pastoor, die
scherpe oogen had, bij het bestijgen van
den preekstoel, achter een der pilaren staan
den procureur der republiek, den vrede
rechter en een gendarm
Op den preekstoel gekomen maakt onze
pastoor het kruisteek;n en zegt de tien
geboden op. „Geliefde Broeders. Bovenal
bemint eenen God", enz Toen Z. Eerw.
luide en langzaam de tien geboden op
gezegd had, voegde hij erby „Geliefde
Broeders, dat is de wet van God, onder
houdt ze altijd en oveial en ge zult nie
mand te vreezen hebben, Doch de pro
cureurs der Republiek, noch de heeren
vrederechters, noch de heeren gendarmen.
Dat is wat ik u allen wensch. Amen."
De pastoor verliet den kansel en ging
door met zijn H. Mis.
Wat de parochianen aangaat, die maken
zich nog dikwjjls vroolijkmaar niet
over den pastoor.
Vreeselijk uiteinde Treffeud is
het uiteinde van sommige Eransche beel
denstormers. Vorige week maakte een
meestermetselaar door twee revolverecho-
ten een einde aan zijn leven.
De zelfmoordenaar was een berucht ge
loofshater twee jaar geleden had hij de
taak op zich genomen de kruisbeelden der
gemeente Sainte Florine te verwijderen en
met een woest genot sloeg hij de beenen
en armen der crucifixen stuk, hakte hij het
lichaam tot stukken.
God ontnam hein het gebruik zijner
beenen. Hij verlamde ze
En eenige maanden geleden deed de zoon
van den Christushater een val en brak den
ruggegraat.
ÜLITSOHLA.V I).
Het socialistencongres.
De socialisten in Duitsehland hebben hun
tijd verknibbeld. Heele dagen zijn besteed
aan het getwist tusschen Noord en Zuid-
Duitsehers en de overige voorstellen werden
alle haast-je rep je aangenomen.
Toch niet één is er verworpen.
Dat was een voorstel om te verbieden,
dat prentbriefkaarten met portretten van
partijgenooten erop, zoudeD worden ver
kocht
Het voorstel werd verworpen
Eenige tegemoetkoming aan de jjdelheid
der partijgenooten, a la bonheur..
Maar, wat zegt „Het Volk" ervan, dat
indertijd zoo'n spektakel heeft gemaakt
over de portretten en busten van Dr.
Kuyper
Maar nu iets anders. Op het Congres
is gebleken, dat er een sterke strooming
is ten gunste van een samenzwering der
St)cialisten met andere partijen der linker
zijde. Men zegt nu, dat Bülow, die geen
voldoende meerderheid vinden kan met zijn
liberalen en radikalen, nu streven zal naar
de gunst van socialistische hulptroepen.
Een blok dus in Duitsehland, dat tegen
het Centrum werken zal, gelijk't in Frank
rijk heeft gearbeid. Met dit verschil, dat
het Centrum in Duitsehland een tegenpartij
is die niet zoo heel gauw in een hoek is
duwen.
Het antwoord van Z. H. den Paus.
Op het op 1 September j 1 door de
„Federatie der Vijf R.-K. Diocesane Orga
nisaties" aan den H Vader verzonden adres
van gelukwensch, werd dezer dagen het
volgende antwoord ontvangen.
Den heer W. Passtoors,
President van de Fed derKath Werkl.-Org
Waarde Hcerl
De H. Vader heeft mij de eervolle taak
opgedragen, U Zijne gevoelens van dank
baarheid en vreugde over te brengen voor
het adres, dat de Federatie der Vijf Katho
lieke Werklieden-Organisaties in Nederland
Hem hebben gezonden bij gelegenheid van
Zijn Gouden Priesterjubilé
De verheven Jubilaris heeft met de
hoogste goedgunstigheid de wenschen aan
vaard, die gij, mijnheer de President, de
goedheid hadt Hem bij die gelegenheid aan
te bieden; en de gevoelens van gehechtheid
en toewijding, die gij hebt uitgedrukt, zijn
een vertroosting geweest voor het hart van
Zijne Heiligheid.
De H Vader vormt de beste wenschen
voor den bloei en de uitbreiding der Fede
ratie, en terzelfder tijd verleent Hij een
bijzonderen zegen aan de leden van het
Bestuur en aan al de goede Hollandsche
werklieden, behoorende tot de vijf Orga
nisaties
Aanvaard, mijnheer de President, de
verzekering van mijn hoogsten eerbied.
De Zaakgelastigde Van den H. Stoel,
R. Giovannini.
Het parlementair menu.
„D e T ij d" schrjjft:
Bij velen in den lande, ook bij sommige
politieke medestanders van deze Regeering,
schijnt de meening te heerschen, dat het
parlementair menu, aangeboden op 15 Sep
tember j 1. te overladen is voor één, n.l.
dit laatste zittingjaar van de tegenwoordige
Kamer en dat wel bedoeld zal zijn, sommige
gerechten eerst na dien tijd op te dienen.
Wij kunnen uit goede bron meedeelen,
dat zij, die zoo denken, zich vergissen.
Het moet wel degelijk de bedoeling van
de Regeering zijn, de aangekondigde wets
ontwerpen dit jaar in te dienen Sommige
zijn al in vergevorderden staat van voor
bereiding, een enkele, nl. dat tot regeling
van de banken van leening, is zelfs al bij
den Raad van State.
Goes. Openbare vergadering van den
Raad dezer gemeente, op Maandag 28 Sep
tember 1908, des avonds 7 ure. Punten
van behandeling: Vaststelling notulen der
vergaderingen van 27 Aug. en 1 Sept. j.l.
1. Ingekomen stukken; 2. Vaststelling van
het schoolgeldkohier voor d© meisjes
school, cursus 19081909; 3. Vaststelling
van hel schoolgeldkohier voor school A,
cursus 19081909; 4. Verzoek van den
Bond voor staatspensionneer.'ng betreffen
de het betuigen van instemming miet een
door dien bond verzonden adres aan H.
M. de Koningin; 5. Adres van B. den Boer
Jzn., houdende verzoek om eervol ontslag
als concierge van het manhuis; 6. Benoe
ming van een concierge van het manhuis.
Do panbeveling bestaat uit: 1. C. M.
Meijler, 2. J; Behage; 7. Herbenoeming
gemeente-geneesheer voor het tijdvak van
1 Januari 19091 Januari 1912; 8. Aan
vragen inzake afschrijving van plaatselijke
belasting; 9. Begrooting van het gasthuis-
besluur voor 1909; 10. Begrooting van
het burgerlijk armbestuur voor 1909; 11.
Gemeenjtehegrooting vopr 1909.
De heer L. Fukken, directeur van
hotel Centraal, had Woensdag- en
Donderdagavond de Goesche journalisten,
in twee groepen, aan ©en diner genoodigd.
Het was alles first-class: de spijzen
keurig opgemaakt en smakelijk bereid, een
uitgebreid, met zorg gekozen menu, en de
wijnen van uitstekend© kwaliteit. Het
bleek, dat de keuken, welker beheer aan
