T'.
CRANE,
Utrecht.
Donderdag 24 September 1908.
Vierde Jaargang.
geld
Vecsckqnt eiken MA1N0AG-. WQENSDkG- tn VRIIDMMHD.
FEUILLETON
EEN VERSCHRIKKELIJK LEDIKANT.
BUITENLAND
nd ers,
an Dieven,
Oude Haven.
i SUF!
ip van Effecten.
HENDRIKSE.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
De derde Sociale Week.
shade berokkenen.
zijn wij machteloos,
loor de anderen ver
en zich bij de
:he Lloyd.
3e ia braudkast, in-
goederen tegen zeer
'ctus gratis door den
Kade D 30.
en in Schouwen en
lerpand van Effecten
ijke voorwaarden.
lid-Beveland".
;he dienst.
am-Gouda-Amsterdam
ustchenliggende plaitiin.
an GOES
ddag 12 uur.
AMSTERDAM
rgen 5 uur.
ROTTERDAM
rond 8 uur.
asterdam bij W. DE
3CHURE, Kloveniers-
m bij de Directie J. en
te Dordrecht bij S.
te Goes bij den Agest
aamsche Hoofdpijn-
int per stuk.
Vlasm., Middelburg.
J
bij 10 Kilo f0.63, bij
bij 10 Kilo f 0 68, bij
BEL
f O 64 per Kilo.
per bus.
embours
toegestaan.
^uitbetaling.
IM.
No. 118
Patronaten
borgtocht.
het hotel de Kinderen
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.-75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Bureau: LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reelameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Zij die zich met I October a.s op
dit blad abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Vrijdenkers plechtigheden.
Het huwelijk wordt door de Vrijdenkers
enkel beschouwd als eene gewone men-
schelijke overeenkomst, die men met ge
meenzaam goedvinden kan verbreken of
door den rechter laten ontbinden.
Daarvandaan de invoering var het bur
gerij k huwelijk.
De Katholieke Kerk kent geen bur-
gerljjk huweljjkhet huweli„k onder
Christenen is voor haar een heilig Sacra
ment en onontbindbaarwil zulk huwelijk
bestaan, dan moet het gesloten zijn vol
gens de wetten der Kerk.
Wanneer dan ook de katholieken zich
begeven tot den Ambtenaar van den Bur
gerlijken Stand, dan weten zjj, dat dit
enkel een formaliteit is, maar nog geen
huwelijk.
Door de formaliteitan te vervullen bij
den Burgerlijken Stand, verzekeren zij
zich enkel de voorrechten, die de Staat
aan deze formaliteit verbonden heeft.
Nu zijn er de vrijdenkers op uit, om de
menschen terug te houden van het kerke
lijk huwelijk. Volgens hen heeft dat geen
waarde. Het Burgerlijk huwelijk moet
gesloten worden en daarmede uit.
Maar.... zoo'n burgerlijke huwelijksplech
tigheid is zoo koudals men trouwt in de
Kerk, dan zijn de kerkelijke plechtigheden
waarmede het voltiekken van een huwe
lijk gewoonlijk gepaard gaat, toch heel wat
aantrekkelijker.
Men moest er wat op zoeken.
Eu de vrijdenkers hebben het gevonden.
Men zal van het burgerlijk huwelijk
eene mooie plechtigheid maken, een vrijden
kersplechtigheid, en dan zal het volk
zoo meent men in zijne dwaasheid, want
de katholiek komt uit plichtsbesef naar
de kerk, niet wegens de plechtigheden
niet meer naar de Kerk verlangen.
Die mooie „burgerlijke plechtigheid"
heeft de vorige week voor het eerst plaats
gehad te Gent.
Het Volk weet er het volgende van
te vertellen
Dinsdag heeft in het stadhuis te Gent
voor de eerste maal de burgerlijke hu
welijksplechtigheid plaats gehad met de
nieuwe ceremoniën, die daar zijn inge
steld. Kr was eeu buitengewoon talrijk
publiek aanwezig.
Onder den door het orgel gespeelden
marsch uit de Thannhauser kwam de
bruidstoet in de voorzaal.
Daarna gingen de ceremoniemeesters
gekleed met korte zijden broek, witte
kousen en lage schoenen de bruid halen,
die tusschen de haag der genoodigden
doorging.
Toen de bruidstoet een verhooging
betreden had, gingen de bruid en de
bruidegom naar de tafel, geplaatst
onder den troonhemel, terwjjl de ouders
en de getuigen de registers gingen
teekenen.
Nadat hier alle Vormen vervnld wa-
3.)
Juist toen de ex-dapper© zijn toespraak
op teemenden toon had uitgebracht, kwam
de koffie binnen, ingeschonken in twee
koppen. Mijn oplettende vriend bood mij
een van de koppen aan, met een beleefde
buiging. Ik smachtte van dorst en dronk
den kop in één teug ledig. Bijna onmiddel
lijk daarna werd ik door een duizeling be
vangen, en voelde mij volkomener be
schonken dan ooit. De kamer draaide en
draaide woest met mij in het rond, de oude
soldaat scheen als de zuiger van eten
stoommachine op en neer te gaan. Ik
hoorde niets dan een hevig suizen in mijn
ooren, en een akelig gevoel van machte
loosheid, van verstandsverbijstering, maak
te zich van mij meester. Ik stond op en
hield mij aan de tafel vast, om niet te
vallen; ik stotterde dat ik mij onwel
voelde: zóó onwel, dat ik geen kans zag
om naar huis te gaan.
„Mijn waarde vriend", antwoordde de
oude soldaat, en zelfs zijn stem scheen
mij op en neer te gaan, terwijl hij sprak;
„mijn waarde vriend, het zou krankzinnig-
ren, trok de stoet naar de trouwzaal
Vervolgens gingen de ceremoniemeesters
den schepen van den burgerlijken stand
en zijn bureelchef afhalen en geleidden
hem naar de trouwzaal.
Na de voorgeschreven vragen werd
daar het huwelijk voltrokken. En daar
na ver'iet de stoet, weer door de groote
zaal cn onder de klanken van het
orgel, het stadhuis.
Wat begint het te lijkenen op den nieuw
uitgevonden eeredienst onder de Fransche
Revolutie 1
(Slot.)
Tegen twee uur Zondag had ten laat
ste de
Sluitingsver ga dering
plaats, welke door eeu zeer talrijk publiek
werd bijgewoond.
Nadat door de vergaderden de twee eer
ste coupletten van het „Wilhelmus" gezon
gen waren, trad dhr. A. Id, J. Engels als
eerste spreker op. Hij sprak over het „Cen-
traal-Bureau" der „Kath. Soc. Actie". Na
een inleiding, waarin hij schetste de so
ciale beweging onzer dagen haar ont
staan en ontwikkeling, gaf hij; aan op welke
wijze ze geleid dient tie worden, handelde
hij breedvoerig over de inrichting, pn
werkwijze van het Centr. Bureau.
Aan het slot zijner rede drong hij aan
op krachtige financiëele hulp daar de
geldelijke middelen iu verhouding tot
de werkzaamheden van het Bureau tot
nu toe te gering waren.
Ambtenaar Engels werd bij het eindigen
zijner rede krachtig toegejuichd.
De voorzitter deed vervolgens mede-
deeling van de volgende telegrammen,
welker voorlezing groote geestdrift bracht.
Antwoord van Z. H. den Paus.
Voorzitter Sociale Week Rotterdam.
Haarlem, 10 Sept. '08
De Staatssecretaris van Z. H„ Card.
Merry del Val, draagt mij op, U mede te
doelen, dat de Hieilige Vader Uw telegram
van hulde ontvangen heeft en aan d© ver
gaderden zijnen zegen schenkt,
CALLIER,
Bisschop van Haarlem.
Antwoord van den Bisschop:
Mr. Aalberse, Rotterdam.
Haarlem, 8 Sept. '08.,
Terwijl ik de K. S. A. mijn bijzonderen
dank breng voor de betuiging barer ge
hoorzaamheid, verleen ik gaarne mijnen
zegen over hare werkzaamheden in deze
derde Sociale Week.
A. J. CALLIER,
Bisschop van Haarlem.
Nadat het lied „God van Arbeid" was
gezongen, beklom de tweede spreker
Pater P. L. H. Perquin O. P. het spreek
gestoelte. Deze hield een red© over de taak
der plaatselijke comité's. Z.eerw. toonde
uitvoerig aan, dat de taak dier comité's
veelomvattend is, dat zij vele moeilijkhe
den te overwinnen hebben, maar dat
krachtige sociale arbeid in onzen tijd be
slist noodig is op het gebied van vakorga-
heid zijn, als gij in uw toestand naar huis
gingt, gij zoudt stellig uw geld kwijt raken,
gij zoudt bestolen en waarschijnlijk
vermoord worden. Ik blijf hier slapendoe
gij dat ook; ze hebben uitstekende bedden
hier; bestel er een, slaap de uitwerking
van den wijn weg en ga morgen in veilig
heid met uw winst naar huis, morgen, op
klaarlichten dag!"
Ik was mij nog slechts twee zaken be
wust vooreerst dat ik mijn zakdoek, waar
in ik het geld had gebonden, niet moest
loslaten en ten tweede dat ik onmiddellijk
ergens moest gaan liggen om heerlijk te
kunnen slapen. Ik bewilligde dus in zijn
voorstel van het bed, nam den arm aan,
dien de oude soldaat mij aanbood, en
droeg mijn geld in de hand, welke ik vrij
hield. Voorafgegaan door den croupier, lie
pen wij eenige gangen door, een trap op
cn een slaapkamer dn die voor mij bestemd
was. De ex-dappere schudde mij hartelijk
de hand, stelde mij; voor den volgenden
morgen samen te ontbijten en verliet mij,
gevolgd door den croupier.
Ik liep naar de waschtafel, dronk wat
van het water^ dat er in de kan was,
schonk het overige in de kom, dompelde er
mijn gezicht in, en ging toen op een stoel
zitten om tot bedaren te komen Weldra
voelde ik mij beter.. Het verschil van de
nisatie voor de arbeiders, van organisatie
voor den middenstand, die zoo; gedrukt is
wijl hij „in het midden" zit en daarom
vooral zich weren moet.
Spreker wees met voldoening op de afd.
Rotterdam, die een bureau voor arbeids
recht oprichtte en het daardoor onnoodig
maakte, dat honderden R. K. arbeiders in
moeilijkheden naar de socialisten gaan.
Dat voorbeeld verdient in velerlei opzicht
navolging.
Jhr. Ruys las voorts het antwoord-tele-
gram voor, vanwege H. M. de Koningin
ontvangen
Aalberse Algemeen secretaris der Katho
lieke Sociale Actie, gebouw der St. Jozef-
gezellenvereeniging, Rotterdam
Het Loo, 7 Sept. '08.j
Hare Majesteit de Koningin draagt mij
op aan uwe vereeniging lioogstderzelver
dank voor betuiging van hulde en trouw
over te brengen.
Adjudant van dienst,
VON MüHLEN.
In verband met dit telegram van H. M.
herinnert Jhr. Ruys hoe wij: jiezen mor
gen in de kapel gebeden hebben „Domine
salvam fac Reginam nostrum". Van bi-
zondere beteekenis is dit gebed der Kerk
thans! „We zeggen weinig, we hopen
veel, we bidden mieer!" (Een storm van
instemming volgt op deze veelzeggende
woorden des voorzitters). Met enthusias-
me zingt men het Bondslied „Voor God
en Kerk, Vorstin en Land."
Na het einde van het lied houdt Jhr.
Ruys de sluitingsrede: Zeven vruchtbare
dagen zijn verloopen, op welke niet
gelijk in het oude land aan den Nijl
een gelijk aantal magere tijdperioden zul
len volgen! Vruchtbare dagen waren het
voor de deelnemers, voor het Roomsche
Rotterdam, voor de Jozefsgezellen, die
zoo gastvrij hun gebouw afstonden, voor
het plaatselijk comité del' K. S. A. ,voor
de commissies voor logies en boottocht,
voor de propagandisten, voor de lesgevers
en voor de lesvolgers (bijzonder voor de
raadsleden onder hen, die aan de Soc.
Week het karakter gaven van ernstig en
degelijk werk.)
Spr. dankt den president van het Semi
narium te Warmond en den Deken van
Rotterdam voor hunne vereerende tegen
woordigheid om verder te getuigen, dat
deze week allen versterkt hebben in de
liefde tot de Katholiek© zaak. .Zij was
vruchtbaar door het geven van meerdere
kennis. Verhoogde activiteit zal hiervan
het gevolg zijn en vermeerdering van ver
diensten, omdat we willen weiken in
's Hoeren Naam.
Geven wij vervolgt spr. bewijzen
onzer ontwikkeling; we zijn dit als Katho
lieken verplicht. Vrijzinnigen z ij n ontwik
keld, zooals men beweerd! Wij Room-
schen moeten het eerst bewijzen! Zorgen
we dan om in practische liefde voor ons
volk met anderedenkenden te concurree-
ren ook in het publiek, in de gemeente
raden enz. Bij dit alles, bewaren wij ©ch-
echter ons Roomsch „karakter" maar
laat ons dit niet van samenwerking doen
onthouden.
benauwde atmosfeer in da speelzaal, met
de koele lucht van het vertrek waarin ik
mij bevond; de verkwikkende verandering
daarvan voor mijne oogen, ook nu ik in
plaats van het flikkerende gaslicht slechls
het flauwe licht had eener enkele kaars,
dat alles waardeerde ik nog meer dan
de herstellende uitwerking van het fris-
sche water. De duizeling verdween en ik
begon mij weer ©enigszins een redelijk
wezen te voelen. Mijn eerste gedachte was
aan het gevaar van den geheelen nacht
in zulk een speelhuis door te brengen;
mijn tweede aan het nog grooler gevaar
van er uit te willeu ontkomen, nadat alles
gesloten was, en, met een groote som
geld bij mij, 's nachts alleen door de straten
van Parijs te loopen. Ik had op mijne
reizen wel in erger' verblijven geslapen
dan dit: ik besloot dus mijn deur te slui
ten, te baricadeeren ten mijn lot af te
wachten, tot den volgenden morgen.
Zoo waarborgde ik mij tegen mogelijk
verraad, keek onder mijn ledikant, schoof
een daaronder staande kist voor de deur,
onderzocht de sluiting van het venster-
en trok, eindelijk voldaan over al mijn
voorzorgen, mijn bovenkleeren uit, zette
de dunne kaars in den haard, waarin
nog eenige asch lag, en ging te bed, met
een zak vol geld onder; mijn kussen.
Meer en meer wordt duidelijk het „vóór
of tegen, den Christus" van den strijd onzer
dagen laat dit een aansporing zijn tot
meerdere waardeering onder ons Katho
lieken. Moge de Sociale Week ook hiertoe
hebben bijgedragen I Niet gering is de ver
antwoording van den Katholiek, die vuurt
op eigen soldaten eu officieren 1 Inniger
samenwerking dus, grooter openhartigheid,
grooter liefde voor „de zaak", zich uitend
niet in woorden, doch in dadenZoo zal
dan een volgende Sociale Wpek het getui
genis kunnen ontlokken: wij hebben dit
jaar gewerkt naar vermogen aan de uit
breiding van Christus Rijk op aarde I
Spr. brengt verder nog dank aan den
Burgemeester van Rotterdam, voor de wel
willendheid betoond bij gelegenheid van
den boottocht. Hij dankt vooral ook de Ka
tholieke en niet-Katholiekie Pers, voor het
geen zij aan het geheel© Niedjerlandsche
volk heeft meegedeeld aangaande de So
ciale Week. Hij maakt verder melding van
het volgende telegram, als antwoord van
de deelnemers der Italiaansche Soc. Week
op het onze van .verleden Zondagavond
ontvangen
Aalberse Rotterdam.
Brescia, 10 Sept. '0.8
Participantes hebdomadae sociali
Brixiae fralribus flandiiae congratulantur
quod praecipue politica,e comunali operam
impondentes nobiles traditiones Christia-
norum veterum municipiorum optime re-
petant.
TONIOLO,
Unione populare Italiene.
Dat vertaald luidt;
De deelnemers aan de Sociale Wieiek
te Brescia wenschen hun broeders in Hol
land geluk, omdat zij, hun aandacht wij
dende aan de sociale gemeente-politiek,
daardoor de roemruchte tradities hunner
vroegere christelijke steden herstellen.
TONIOLO,
voorzitter der K. S. A. in Italië.
Met een krachtig slotwoord, waarin hij
herinnerde aan het „Omnia instaurare in
Christo" en met een heenwijzing naar
het Eucharistisch Congres te Londen
opwekte tot liefde jegens het H. Sacra
ment, bracht de voorzitter dank en leei;
aan God, Die ook deze Sociale Week weer
zegende. Hij verzocht den vergaderden
daarom het „Aan U o Koning der Eeu
wen" te willen zingen. Met groote
geestdrift voldeed men aan dit verzoek,
maar niet alvorens pren door een bijna
niet-eindigend applaus hulde had gebracht
aan den kranigen president.
Ten laatste werd met ©en luid „Geloofd
zij Jesus Christus" de bijeenkomst ge
sloten.
De derde Sociale Week was geëindigd..,..
ITALIË.
's Pausen jubeldag. Berichten
uit Rome melden, dat op den jubeldag
des Pausen de groote vlag der Zwitsers
boven de bronzen poort wapperde. Zwit
sers, gendarmen, Palatijnsche lijfwacht en
edelwacht droegen het gala-uniform. Des
Ik voelde spoedig, niet slechts dat ik niet
slapen kon, maar dat ik zelfs de oogen niet
kon dichthouden. Iedere zenuw in mijn
lichaam trilde, al mijne zintuigen schenen
ongewoon scherp te zijn. Ik woelde,
nam alleilei houdingen aan, zocht telkens
de koelste hoekjes van het ledikant, niets
hielp! Nu eens stak ik mijn armen onder-
de dekens, dan weer' haalde ik ze er ondier
vandaan; het eene oogenblik strekte ik
mijne boenen zoo itecht uit als ik konen
een oogenblik later haalde ik ze zoö dicht
bij mijn kin als mogelijk was; nu eens
schudde ik mijn kussen, keerde het om,
klopte het plat en ging slil op mijn rug
liggen, en dan weer vouwde ik het, woe
dend, dubbel, zette het overeind tegen
den rug van het ledikant en beproefde een
zittende houding. Alles te vergeefs; (ik
kreunde van ergernis en begreep dat ik leen
slapeloozen na,cht tegemoet ging.
Wat zou ik doen; ik had geen boek
bij mij; en toch begreep ik dat ik, indien
ik geen afleiding voor' mijn geest zocht,
in een toestand verkeerde" om mij alle
mogelijke gruwelen door het hoofd te ha
len, mijn hersens te kwellen met alle mo
gelijke en onmogelijke teekenen van ge
vaar', kortom, dat ik dan den nacht in
alle mogelijke variatiën van zennwachti-
gen angst zou, doorbrengen.
middags verleende de H. Vader in de
troonzaal audiëntie aan de pauselijk» gen
darmen en des avonds gaf hun muziek
korps een concert op het Sint-Damasus-
plein. Ofschoon het jubilé Vrijdag niet of
ficieel gevierd werd, kwam een ontzag
lijke menigte telegrammen van gieluk-
wensch op het Vaticuan aan uit alle dae-
len der wereld. In het Borgo-kwartier
tusschen het Vaticaansehe paleis en de
Engelenbrug had de bevolking haar
huizen bevlagd en des avonds geïllumi
neerd.
BRLGIË
De H. Vader en Abbé Daens.
Ken treffende bijzonderheid lezen we over
het, zooals men weet, g edgezind afsterven
van den ongehoorzamen Belgischen priester
In den afgeloopen winter maakte een
Belg van aanzien en rang zich gereed om
naar zijn land terug te keeren 's Avonds
voor zijn vertrek werd hem verzocht, spoe
dig op het Vaticaau te komen, en toen hij
daaraan voldeed, werd hij dadelijk bij den
Paus toegelaten.
„Gij gaat naar België terug," vroeg de
H. Vader; „wilt gij voor mij een boodschap
meonemen
Natuurlijk antwoordde de Belg, dat hij
niets liever deed.
.Ziehier waar het om gaat, zeide Pius X.
..Er is daar in Vlaanderen een arm priester,
die ziek is en zeer ongelukkig bovendien.
Wilt gij hem gaan zeggen, dat de Vader
der geloovigen veel belang in hem stelt,
dat ik voor hem gehelen heb en nog bid
Ik deel in zijn lijden en zoek als Jezus het
verdwaalde schaap ik wil hem een onweer
legbaar bewijs van mijn liefde en genegen
heid geven. Zeg aan abbé Daens, dat de
Paus hem beterschap wenscht en den vrede
des harten bovendien."
De Belg beloofde trouw zijn missie te
zullen vervullen on zoodra hij in Brussel
kwam, zocht hij iemand op, «tie hem bij
abbé Daens zou introduceeren en vond dien
in een senator, zeer bevriend met den abbé.
Drie dagen nadat 's Pausen boodschap
was overgebracht, verzoende Daens zich
met de Kerk.
Het gebed van Pius X was verhoord ge
worden, zijn vaderliefde had den verloren
zoon tot zich getrokken.
RUSLAND
De Cholera.
Naar het „Berliner Tageblatt" verneemt
waren er gisteren iu Petersburg en den om
trek, sedert de ziekte er zich deu 6en dezer
vertoonde, 1653 ziektegevallen geweest en
492 sterfgevallen.
In het overige Rusland waren er in de
vorige week 3392 gevallen met 1377 dooden
geweest, tegen 2465 en 1120 in de vooraf
gaande ween. Sedert het begin der epi
demie zijn er in Rusland 10.359 menschen
aan de cholera ziek geworden en 4633 aan
gestorven.
Zondag kwamen er 39 J gevallen bij.
AMIIIUK.V.
De invloed van een goed boek.
Wjj lezen in de „Irish American
De Anglikaausche geestelijke Virgil Ho
race Barber, president van het Episcopaal-
sche Seminarie te Fairfield, nabij Utica in
Ik 'richtte mij op, leunde op mijn elleboog
en 1ceek de kamer rond, die aangenaam
door de maan verlicht werd om te zien
of er geen schilderijen of ornamenten in
waren, welke ik duidelijk zou kunnen on
derscheiden. Tei"wijl mijne oogen de vier
muien langs zwierven, dacht ik aan da,t
aardige boekje van Lemaitrie, „Voyage
autour de ma chambre". Ik besloot den
Franschen schrijver na te volgen, en aflei
ding en bezigheid genoeg te zoeken om
de verveling van mijn nachtwaken te ver
minderen. Ik begon bij mijzelf den inven
taris op te maken van ieder meubelstuk
dat ik zien kon, en te beproeven welke
denkbeelden zelfs een stoel, een tafel of
een waschtafel, bij mij konden opwekken,
door tot hun eersten oorsprong terug te
gaan.
Ik merkte dat het mij in den zenuw-
achligen toestand van mijn geest veel ge
makkelijker viel een inventaris op te ma
ken dan na te denken over den oorsprong
der dingen, en moest weldra de hoop op
geven van het voetspoor van Demaïtre te
volgen, en zelfs van te denken. Ik keek
naar de verschillende voorwerpen in het
vertrek meer niet.
(Wordt vervolgd.)
