No. 109
Dinsdag 15 September 1908
Vierde Jaargang.
Veischijnl ellen MMN0M-. WOENSDAG- tn VfllJDAGAÏOHD.
FEUILLETON
^WvtRSCHIIKKELIJK LEDIKANT.
itberichfen.
en Veeteelt
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
De derde Sociale Week.
|ol 87 (3 afd.)2e kl. 45
avondschool voor hand-
2e kl. 11 en 3e kl. 61eer-
(KERKE. Mej' E. J. Vis
te Slükplaat gem. Hoofd-
lodanig alhier met ingang
was benoemd, heeft wegens
lek om eervol ontslag al-
SN, 11 September 1908,
f 0,67» a f 0.—.
4.40 per 100 stuks,
i d d e 1 b u r g, 10 Sept.
fkt van heden was een
Sroonerwten 25 ct. hooger.
I oogst waren ook de eerste
joonen ter markt.
Iiren als volgt:
7.50
7 25
6.—
0.—
5.
f 12.—
f 3.
f 10.50
k f 7.75
f 750
6 50
- 0—
- 5.25
a - 13.—
- 3.50
- 11—
■J.64, part. f 0.66 p. i/2 kilo.
Irt. f4.10 per 1ÓO stuks.
van Zuivelproducten.
I landbouwverslag van 1907
jreft den uitvoer van
aal uitvoercijfer aangegeven
Jsn K. G. een getal dat in
Irijwel gelijk staat met dat
lorige jaren, wat echter niet
statistiek. Daar toch
ds iarenlang de uitvoer veel
ben, wat o. a. te bewijzen is
bdsche statistieken, die met
belangen van den fiscus
eten zijn. Men kan er echter
Ihet niet altijd goed is geheel
de officieele cijfers, wat aan-
Jer van verschillende produc-
look eens te controleeren met
InlaDd voorhanden gegevens
er eenig voorbehoud aan te
loor de boter, voor de kaas
nindere mate het geval. Vol-
Indsche statistiek bedroeg de
(Nederland in 1907 ruim 52.5
legen bijna 47.5 milloen K.G
44.5 millioen in 1905. Een
[•meerdering alzoo, doch die
de uitvoeicjjfers voor Neder-
[5n de meest belangrijke lan-
luitschland en Engeland. Vol
enden aangehouden statistiek
Ivan Nederlandsche kaas ech-
(ld toenemend en beliep die
ctievelijk ruim 9.5 millioen,
len 12,3 millioen K.G. Naar
waaronder vooral Frankrijk,
Hamburg en de Westindi-
1 worden dus nogal wat milli-
Vzonden.
|isschen wel van belang zijn
welke landen de kaasexport
Iheeft uitgebreid, dat deze iu
1 van bijna 47 5 millioen E.G.
millioen K G. is gestegen,
genoemde getal juist is, moet
[ring dus gezocht worden in
[bieden buiten Belgie, Duitsch-
land. De geheele kaasprodue-
wel vrijwel gelijk gestaan
lie van 1906. n.l. een kleine
LG.j waarvan dan in Friesland
lllioen K.G. is bereid, zijnde
lagere,en half- of minder vette
jchen of Edammer vorm bene-
ïmillioenen K.G. nagel- en
Ie kaas, terwijl van de ove-
18 millioen K.G. aan Edam-
bf Edammer dagkaas (eenigs-
I), circa 30 millioen K.G. aan
e Goudsche kaas en hoogstens
Sioen K.G. aan Delftsche ol
lijue kaas is geproduceerd,
1-Holland, Zuid-Holland en
|>stig zijn.
nvermelde hoeveelheden boter
lanzienljjke waarde vertegen-
Ihoeft niet gezegd. Matig be-
ij toch wel gesteld worden op
lulden voor de boter en op de
of 35 millioen gulden voor de
zamen op meer dan 100 mii-
waarvan door den buitenland-
zeker is betaald voor de bo-
36 millioen gulden en voor
dan 22 millioen gulden,
volkomen te begrijpen, dat
de belaDgen der zuivelberei-
de belanghebbenden als de
i voortdurend meer inspannen
lei maatregelen èn de goede
den afzet van het product zoo
slijk tej bevorderen
lestuur der Zeeuwsche
maatschappij heeft,
n verschillende zijden uit de
iehten ingekomen zijn over
n 'der vlekziekte onder de
et mieent, dat van de inenting
n-Lorenz, wegens onbekend-
inig gebruik wordt gemaakt,
het bestuur van iedere af-
som van f 25 beschikbaar te
tde daarmede de inenting van
dat serum te- bevorderen.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
huif drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Bureau: LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Zij die zich met I October a.s op
dit blad abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Het nieuwste snufje.
Zoo mag men wel noemen de nieuwe
vinding, welke de bekende anti-Katholiek-
gezinde dominé dr. B roi n s v e 1 d heeft
gedaan.
Uitpakkend tegen de fus'.e det' Friesch
Christelijk-historischen met de gewone
Christelijk-Historischen, een fusie welke
dezen „Christen" een doorn in het oog is,
wijl zij kan leiden tot versterking der par
tijen, die ook in het openbaar leven met
Cxod rekening willen houden, barst dr.
Bronsveld los
„Friezen zullen er toe mee moeten
werken, dat die „christelijke partij",
welke den paus stelt boven God (im
mers noemt zij hem „Allerheiligste Va
der", terwijl God heel: Heilige Vader)
in ons goede land hoe langer hoe meer
macht krijgt".
Het is toch wel ietwat verbijsterend van
een ontwikkeld man te moeten hooren,
dat do Katholieke partij denPausstelt
bóven God!....
Hoe anti-pa,pisme toch een mensch ver
blinden kan!
Dominé Bronsveld leze eens 'tver
slag der rede, door mgr. dr. Jansen
gehouden, op den Katholiekendag te Düs-
seldorf.
Dat is eerstens frisse!» lectuur en ten
tweede zal de beer Bronsveld er deze
zinsnede in aantreffen, gericht tot de Duit-
sche Protestantse!» geleerden:
„Als die mannen zich ietwat grondiger
met de katholieken bezig houden, zullen
zij weldra inzien, dat ons geloof, dat ons
leert, dat de Heer der Kerk op aarde een
zichtbaren plaatsbekleeder heeft, ons niet
in het minst hindert, hetonzichtbaar
opperhoofd te stellen boven
alles, evenals zij".
Intusschen is de vinding van den
Utrechtschen predikant allernieuwst, maar
daarom nog niet van waarde.
Naschrift.
Nadat dit geschreven was, zagen \ve,
dat onze confrater „de Zeeuw" in zijn
Persoverzicht zoo ongeveer het heele ar
tikel van dr. Bronsveld afdrukte; en
dat wel zonder* cenig commentaar.
In het verbijsterend betoog van dezen
Utrechtschen predikant komen 't spreekt
van zelf nog heel wat meer slakken
voor, waarop zout te leggen valt, zoo o. a.
de bewering„Onverpoosd wordt alle vrij
heid van denken len beweging bij de roo-m-
schen aan banden gelegd".
En nog 'n heele boel dergelijke fraaiig
heden meer.
Op dat alles gaan we na niet in.
Wel verwondert het ons, dat „de
Zeeuw" aan deze fanatieke Bronsveldi-
aansche uitingen in haar blad plaats ver
leent zonder 'n enkel woord van weer-
of protest.
2.)
Kort nadat hij heengegaan was, riep
een schorre stem achter mij
„Met uw verlof, mijn waarde heer, mag
ik u twee napoléons teruggeven, welke gij
hebt laten vallen? Gij zijt bijzonder geluk-
kif-5 mijnheer; op mijn woord van eer,
als oud soldaat, ik heb nog nooit zulk
een geluk bijgewoond) Nooit! Ga voort,
mijnheer! Sacré mille bombes. Ga, flink
door en doe de bank springen".
Ik keerde mij om en zag een langen
kerel, in een soldatenjas, en die eerbiedig
voor mij boog.
Als ik bij mijn verstand geweest was,
zou ik hem zeker een wonderlijk soort van
veteraan gevonden hebben. Hij had bloe
derige oogen, een slordigen knevel en een
gebroken neus. Zijne stem verried een
kroeglooper van de ergste soort en hij hadl
de vuilste handen, die ik zelfs ini Frank
rijk ooit had gezien. In mijne dolle
opgewondenheid, was ik bereid mij te ver
broederen met ieder die mij in het spelen
aanmoedigde. Ik nam het snuifje aan, dat
„de Veteraan" mij aanbood, klopte hem op
den rug en deed er een eed op dat hij de
eerlijkste kerel van de wereld was, het
Sluiting en Opening der Staten-
Oeneraal.
In naam der Koningin heeft minister
Heemskeik Zaterdag de zitting der Slalen-
Generaal gesloten, en daarbij voorlezing
gedaan van hetgeen in deze parlementaire
periode is tot stand gebracht.
Dat is niet veel belangrijks geweest;
maar met het oog op de Kabinotsverwis-
se'.ing, kon het nu moeielijk andeis.
Dinsdag (mórgen) zooa('s altijd den der
den Dinsdag in September worden de
zittingen der Staten-Generaal weer ge
opend.
Bij -die gelegenheid wordt de Troon-
'r ©de uitgesproken, wat naar gemeld
•dit jaar, zooals anders, niet zal geschie
den door H. M. de Koningin, maar door
minister Heemskerk.
Zal deze Troonrede slechts inhouden,
wat het ministerie dienkt af te werken tol
de verkiezingen in Juni vain het volgend
jaar?
Dan kan de Troonrede uitermate sober
zijn.
Of zal zij geven een program van' werk
zaamheid, er op berekend om, bij over
winning der Rechtsche partijen in 1909,
te worden voortgezet?
Indien dit laatste het geval mocht zijn,
dan heeft de Rechterzijde tevens gege
vens, waarmede zij den strijd-1909 kan
inzetten, naast onze eeuwig-groene leuze,
die wij werpen in de worstelende stroo
mingen van onzen modernen, ongeloovigen
tijd, de heerlijke leuze en het hooge doel
'het behoud van het Christendom en het
huldigen van de Christelijke beginselen
ook in het openbaar leven I
(Vervolg.)
's Avonds werd door Jhr. Mr. Ch. Ruys
de Beenenbrouck gesprok-en over „de Ge
meente ien de drankbestrijding".
Spr. gaf in zijn inleiding 'n uiteenzetting
van het alkoholisme: Het individueele al
koholisme is de bij den leenüng voorkomen
de abnormale, ziekelijke toestand, gevolg
van het misbruik van alkoholhoudende
dranken (bier, wijn of sterken drank.)
Onder het begrip „volksalkoholisme" valt
te verstaan de moderne kwaal, bestaande
in het misbruik van alkoholhoudende dran
ken door een zoo groot deel der maat
schappij en in zoodanigen omvang, 'dat
van een maatschappelijk© kwaal moet ge
sproken worden.
Ontaarding en achteiuitgang op velerlei
gebied zijn «enige van de vele gevolgen
dezer volkskwaal. De drankbestrijding nu
beoogt wegneming van bet alkoholisme in
beiderlei vorm, al is haar eigenlijk doel
bestrijding van het alkoholisme als volks
kwaal.
Waar derhalve de gemeente de drankbe
strijding steunt, houde zij beide vormen
van alkoholisme in het oog.
Spr. acht het bij de bespreking van zijn
roemrijkste overblijfsel van dis groote
armée, dat ik ooit had ontmoet.
„Ga door!" riep- mijn militair, van ver
rekking in zijne handen klappende. „Ga
door, en win f Laat de hank springen.
Mille tonnerres! Mijn dappere Engelsche
kameraad, laat de bank springen!"
En ik ging door. Zóólang totdat de crou
pier eindelijk zeide: „Heeren, de bank is
voor van nacht gesloten".
Al de banknoten, al het goud van de
bank, lag nu op een hoop voor mij; ik
kon het geheele vlottende kapitaal van de
bank in mijn zak steken!
„Bind het geld in uw zakdoek, mijn
waarde heer", vermaande de soldaat, toen
ik met mijne handen in het goud begon te
grijpen. „Knoop het er in, zooals wij ons
rantsoen plachten te doen in la Grande
armée; uw winst is te zwaar, zelfs voor
de stevigste broekzakkon 1 Jal zoo is
het goedschuif het er maar in, banknoten
en alt Crédié, wat een geluk! Wacht!
daar ligt nog een Napoléon op den grond!
Ah, sacré petit polisson de Napoléon, heb
ik je eindelijk? Zie zoo-, mijnheel', met
uw verlof, nu twee flinke knoopen, dan
is het geld geborgen. Voel eensvoel eens
Gelukkig man, zooi hard en rond als een
Kanonskogel. Ah bahhadden ze tie Auster-
htz maar met zulke kogels o-p ons ge
schoten! En wat zal ik nu anders doen,
als een dappere van de groote armée, dan
onderwerp niet gewonsc-ht, zich bezig te
houden met bespiegelingen. Maatregelen,
die van p'ractiscben aard zijn, wil hij voor
al behandelen. Hij verdeelt deze in recht
streekse!» en indirecte middelen en als
behoorende tot de eerste groep komt
dan de goede toepassing der drankwet op
de voornaamste plaats. Na de behandeling
van dit punt, geeft spr. een overzicht van
hetgeen door onderscheidene gemeenten
in het buitenland gedaan werd ten opzichte
der drankbestrijding. Ook hier te lande
lieten enkele gemeenten zich niet onbe
tuigd ook door het verleenen van sub
sidies.
Op een bizonder punt wil spr. vierder
nog de opmerkzaamheid vestigende Ver
pleging van drankzuchtigen in sanatoria.
De gemeente steune deze verplegingwelke
ongetwijfeld voor Katholieken in Room-
sche inrichtingen moet geschieden. (In di t
verband beveelt spr. het Dr. Ariens-fonds
nog eens aan bij de vereerders .van P.
Ermann, die dezer dagen zijn zilveren feest
zal vieren en verzocht heeft feestgaven
aan dit fonds te besteden.)
Met een opwekking tot practise!» actie
in het belang der drankbestrijding, eind'gt
Jhr, Ruys zijn rede.
De avond kenmerk!® zich door een flinke
opkomst van het publiek, waaronder ook
verscheiden» dames zich bevonden.
Donderdagmorgen.
SprekerJhr. Mr. Ruys de Beenen-
brouck. Onderwerp„De gemeente en hare
ambtenaren".
Twee redenen aldus betoogt woord
voerder bij den aanvang zijner les leg
gen hoofdzakelijk aan de publiekrechte
lijke lichamen Staat, Gemeente e.d.
den plicht op te waken, da.t de voorwaar
den goed zijn, waaronder zij, die in dienst,
dezer lichamen zijn, hun arbeid verrich
ten. Eerste reden is het voorbeeld, dat
de gemeente aan de particuliere werkge
vers dient te geven. Door in het licht
der openbaarheid maatregelen te nemen,
waardoor de arbeidsvoorwaarden van hare
ambtenaren en werklieden worden verbe
terd, zal de gemeente de sociale ontwikke
ling van talrijke ingezetenon bevorderen.
In de tweede plaats pleit de omstandig
heid, dat de gemeentelijke overheid haren
ambtenaren oen deel van hunne vrijheid
doet afstaan ervoor, dat zij daartegenover
andere voordooien stelle. Do overheid be
perkt hare ambtenaren immers in hunne
vrijheid van vereeniging, die zij den loon-
trekkenden in dienst van particuliere werk
gevers in onbeperkte mate geeft.
Over het beperken van het vereenigings-
l'echt van ambtenaren handelt spr. breed
voerig. Waar overheid en ambtenaren niet
als gelijkgerechtigden zooals paboon en
arbeider te beschouwen zijn, zal in
vele gevallen het voeren van onderhandel
lingon weg vallen. Ook stilstand van eten,
openbaren dienst (b.v. polit'.©, gemeente-
reiniging enz.) mag de overheid niet toe
laten het algemeen belang verbiedt
dien stilstand. Evenmin als de overheid
hare ambtenaren mag uitsluiten, mogen
dezen het werk staken. Waar dus het doel
der vereenigingen van ambtenaren is de
mijn Engelschen vriend te verzoeken een
flesch Champagne met mij te drinken en
een schuimenden beker te ledigen op de
godin Forluna!"
„Uitstekend, mijn brave! Gastvrije oude
grenadierl Champagne, wel zeker! Hoerra,
een toast op een oud soldaat! Hoerra,!
Hoerra! Nog een toast op de Fortuin!
Hoerra! Hoerra! Hoerra!"
„BravoDaar ga je, beminnelijke, be
leefde EngeLschman, die het levendig©
Fransche bloed in zijn aders heeft I Nog
een glas Ah bahDe flesch is leeg. Dat
komt er niet op' aan! Vive le vin! Nu
bestel ik een flesch, met een half pond
bonbons er bij!"
„Neen neen, mijn brave!" riep ik. „Dat
nooit, oude grenadier! Uw flesch zal de
laatste zijn; deze is van' mij. Kijk haat-
eens aan! Leve het Fransche leger! De
groote NapoléonHet tegenwoordig gezel
schap! De croupier, zijn vrouw en doch
ters als hij ze heeft! Op de dames in
het algemeen! Op de heele wereld!"
Toen de tweede flesch Champagne ledig
was, had ik een gevoel alsof ik vloeibaar
vuur had gedronken; mijn hersens sche
nen in vlam te staan. Nooit had ik die
uitwerking van overmatig gebruik van wijn
gehad; de prikkelende drank had mis
schien die uitwerking omdat ik reeds zoo
opgewonden was eer ik nog had gedron'-
ken. Was mijn maag in de war? Of was
voorwaarden, waaronder hare leden hun
dienst verrichten, te verbeteren, is het
haar gelijk dit wel vergund is aan de
vakvereenigingten van particulieren niet
geoorloofd te onderhandeten en te strij
den. Het middel om haar doel te bereiken
beperkt zich tot studie van de uitkomsten
waarvan zij mededeeling doe aan de over
heid.
Ovör de wijze van inrichting der ambte-
naarsvereenigingen weidt spr, verder uit.
Federatieve samenwerking tusschen ver-
eenigingen van verschillende politieke en
godsdienstige richting acht hij te verkiezen
boven het „ééne vereeniging voor alle
ambtenaren van denzelfden diensttak".
In het laatste deel zijner rede spreekt
Jhr. Ruys over de rechts-zekerheid van
ambtenaren voor het beden en voor de
toekomst.
In vele opzichten dient den ambtenaar
zekerheid gegeven te worden betrekkelijk
zijn rechten, zoowel wat betreft bezoldi
ging, pensioen, ziekengeld, vervanging bij
militiedienst, als wat aangaat verlofdagen,
pensioen voor weduwe en weezen, de re
geling van straffen met beroep op een
scheidsgerecht enz.
In groote gemeenten eischt een behoor
lijk overzicht en een stelselmatige behande
ling van alles, wat de verhouding va.n amb
tenaren on werklieden tot de gemeente
betreft, de instelling van ©ene „afdeeling.
Rechtstoestand van ambtenaren en werk
lieden".
Verschillende vragen werden ook door
dezen spr. na het einde zijner voordracht
beantwoord.
In de avondvergadering van
D o n derd ag
was aan de orde „De gemeente en de mo-
nopoliebed'rijven".
Sp'reker Mr. P. J. M. Aalbers© be
gint met te zeggen, dat hij d© principiëele
vraag, in hoeverre de gemeente bevoegd
is, zelf de exploitatie van een of ander
drijf tea- hand te nemen, zal laten rusten,
daar de beantwooaxling dezer vraag Zater
dag aan de orde komt. In deze voor
dracht. worde dus het vraagstuk ^llesn
van zijn sociaal-economische zijde bespro
ken. Tegenstanders van gemeente-exploi
tatie merkt spr. op vergeten al te
zeer, dat we reeds midden in deze wijze
van exploitatie ons bevinden.
Hetgeen besproken zal worden beeft,
wat sommigen o-ok mogen meenen, niets
met socialisme uit te staan!
Spr. schetst, de ontwikkeling van ver
scheidene bedrijven, die van particuliere
ondernemingen langzamerhand tot ge
meente-exploitatie kwamen zoo b.v. het
brandweerwezen.
Wat nu is te verstaan onder bet begrip
monopolie-bedrijven? Zulke bedrijven, die
gevoeglijk in een bepaaldestreek zonder
concurrentie van anderen, door één li
chaam gedreven kunnen worden.
De ervaring nu beeft geleerd, dat in den
regel eigen exploitatie door de gemeente
de voorkeur verdient boven uitgifte in con
cessie, waar het geldt monopolie-bedrijven,
wier goede exploitatie voor het algemeen
de Champagne buitengewoon sterk?
„Ex-dappere van het Fransche leger",
riep ik, in dolle opgewondenheid. „Ik sta
in brandEn gij Gij hebt mij in braind
gestokenHooit ge ,held van Austerlitz
Laat ons nog een flesch Champagne drin
ken, om dat vuur te blusschen!"
Do oude soldaat schudde met zijn hoofd,
keek mij zoolang met rollende uitpuilende
oogen aan, dat ik begon te vreezen dat
zij uit hunne kassen zouden rollen; hij
bracht zijn vuilen wijsvinger aan zijn
gebroken neus ten riep op. plechtigen toon
„Koffie 1" waarop hij onmiddellijk naar teem
binnenkamer liep.
Dat woord van den ouden veteraan
scheen een tooverachtige uitwerking op
het geheele gezelschap uitteoefonen. Als
volgens afspraak, stonden allen tegelijk
op om heen te gaan. Zij hadden waar
schijnlijk eenig voordeel van mijn dronken
schap willen trekken; doch ziende da.t Jnijn
nieuwe vriend mij beletten wilde smoor
dronken te worden, hadden zij die hoop
opgegeven. Of bet daarom was, of om ben
andere reden, wieet ik niet; doch zij gin
gen heen. Toen de oude soldaat terug
kwam, en tegenover mij aan de tafel
kwam zitten, hadden wij het vertrek voor
ons beiden. Ik zag den croupier, door een
glazen deur, in zijn etentje zijn avondeten
gebruiken. Alles was doodstil.
Ook mijn ex-dappere was totaal ver-
welzijn dringend wordt geëischt. Met ©eni
ge voorbeelden, loopende over verlichting,
tramverkeer ©nz. toont spr. dit aan.
Enkele opwerpingen, die gemaakt wor
den tegen exploitatie van gemeentewege
worden vervolgens besproken. De gemeen
te exploiteert duurder, zegt men. Veelal is
deze meening echter gezichtsbedrog
men moet bedrijven van ongeveer gelijken
omvang vergelijken, men komt da;n {mental
niet tot deze gevolgtrekking. Ook al zou
gemeente-exploitatie echter iets duurder
zijn, de winsten komen dam toch in de
gemeentekas en niet in de zakken van
concessionarissen.
Dat het voordeel der concurrentie gemist
wordt bij gem. ex., kan geien bezwaar
zijn, ook bij part. ex. van monopolie-
bedrijven is dit het geval.
Een derde argument is, dat gemeente
ambtenaren geen verstand van, althans
geen aanleg voor commercieele exploitatie
hebben, vandaar bureaucratie en geregle-
monteer. Bij groote maatschappijen zijn
dikwijls ook dezelfde gebreken te ontdek
ken, meent spr.
Dan het „politiek gevaar", door bet ver
meerderen van het corps ambtenaren.
Naar spr's meening weegt deze objectie
wel het zwaarst, doch ambtenaren (in
dienst van particuliere geconoessiomeerde
maatschappijen hebben levenzeer belang
om hunne invloed bij1 verkiezingen aam-
te-wenden. Vooir het pro of contra van gem.,
expl. kan uit deze opwerping weinig wor
den aangevoerd.
Mr. Aalberse behandelt ten laatste de
financiëele uitkomsten van d© beide wij
zen van exploiteemen en doet met talrijke
voorbeelden zien, dat deze bij gem. expl.
over het algemeen niet slecht zijn. Resu-
meerend komt hij dan ook tot de conclusie
dat gem. expl. veelal de voorkeur zal ver
dienen boven het uitgeven van monopolie-
bedrijven in concessie.
Spr. had bij zijn belangrijk referaat, dat
hij op aangename wijze wist voor te dra.-
gen, een aandachtig en talrijk gehoor.
V r ij d a g
in de morgenvergadering, was aan de orde
het onderwerp „De gemeente en haar ar
beiders", speciaal wat aangaat „arbeiders
loon". Spr. Mr. Dr. Ch. Raaynrakers, S. J.
Het gewicht van dit onderwerp mag niet
onderschat worden. Het aantal arbeiders in
gemeente-dienst is vooreerst zeer groot,
Amsterdam heeft alleen 4457 arbeiders
in zijn dienst.
Daar' hetgeen de gemeente doet in het
belang harer arbeiders, van veel invloed
zal zijn op het gedrag der particuliere
werkgevers, is liet onderwerp van belang.
Ten derde ook, wijl het hier geldt het ar
beidsloon het gewichtigste punt van
stoffelijken aard voor de werklieden. Een
geringe verhooging van loon betoekent
voor het arbeidersgezin vermeerdering va.n
levensgeluk.
Doel van de gemeentelijke loonpolitiek
moet wezen behartiging van het algemeen
welzijn. Wil de gemeente dus door de re
geling van het loon dit algemeen welzijn
bevorderen, dan heeft zij de rechtvaardig-
anderd. Hij zette ©en deftig gezicht, en
toen hij mij weder aansprak, deed hij het
zonder vloeken, zonder woest gebarenspel
en zonder hartstochtelijke uitroepingen.
„Luister, mijn waarde heer", zeide hij
op geheimzinnigen vertrouwelijken toon:
„luister naa.r den raad van een oud sol
daat. Ik ben hij de kasteleinsvrouw ge
weest (eene lieve vrouw, die heerlijk koken
kan), om haar de noodzakelijkheid in te
prenten van ons een buitengewoon sterke
kop koffie te geven. Gij moiet die koffie
drinken, om die aardige opgewondenheid
ie doen bedaren, eer gij naar huis gaat;
dat moet gij doeu, mijn waarde beste
vriendMet al dat geld bij u, zijt gij heilig
verplicht uw zinnen bij elkander te hou
den. Verscheiden© heeren die hier van
avond geweest zijn, weten da.t gij een oint-
zaglijke som gelds gewonnen hebt; zij zijn
anders geen kwade kerels, maar zij zijn
menschelijk en hebben hun kleine gebre
ken Behoef ik wel meer te zeggen Ha,
ik 'zie het al; gij begrijpt mijl Wieet gij
wat Laat een rijtuig halen, zoodra, gij u
meer wel voelt; haal de raampjes van de
portieren op als gij er in zijt, en zeg aan
den koetsier dat hij d» drukst bezochte en
best verlichte straten moet rijden. Doe dalt,
dan zijt gij veilig, en uw geld ook. Do»
dat, en morgen zult gij ©en oud soldaat
danken voor een eerlijken goeden raad",
(Wordt vervolgd.)