;man coiicirerad. stemmen. ekker,Goes. mij „DE ZOOM", ïoteert heden: No. 106 Dinsdag 8 September 1908. Vierde Jaargang. in impen sorteering :N OP ZOOM, OSMALEN. S Czn., Bergen-op-Zoom. KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. Verschiint eiken MAANDAG-, WOENSUG- en VRIIDAGAVaND. De derde Sociale Week. 8Ü STEMLA ND." t vangst van eene prangen IUISHOUDJAM, oogst oaken, eerste qualiteitin a 25 cent per stuk. •1 lidlelburg, Noordstraat onzer clientèle dat onze ZAAK in ts, hebben over- r het genoten ver- Jlijven Firma, uitgegeven bedrag tot uiterlijk ;n alle plaatsen in t voor het stemmen van onnementen worden door- en. Ook wordt per keer zuivere stemming randeerd. cht in 1882. ste familie's in Zeeland, behandelingder goederen, ngericht volgens jaren- ervaring. en inlichtingen gratis. Goes en Omstreken EL. cent per pond. 99 99 99 99 cent 99 per 99 ons. 99 cent 99 per 99 pond. 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 cent cent 99 per per 99 ons. liter. 99 cent 99 per 99 pond. NIEUHE ZtEUWSCHE COURfUiï Abonnementsprijs p. 3 (maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers contant- 0.05 Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór balf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentiën van 1-^-6 regels f0.50; iedene regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant. Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs. lend, d. De opening. Deze derde Sociale Week werd gister avond geopend in de ruime zaal der St. Jozefsgezellenveiaen-ging ie Rotterdam. De opkomst was niet zoo talrijk dan die der vorige sociale weken; vooral merk ten we veel minder eerw. heeren geeste lijken op. De voorzitter de K. S. A., Jhr. mr. O. v. Nispen tot Sovenaer, die de openings rede zou houden, was verhinderd. Jhr. mltj. Ch. Ruys de Beerenbrouck opende nu in diens plaats d© eerste avondsamenkomst. Na de beteekenis der twee vorige Soc. Weken te hebben uiteengezet, zegt spr. dat daar werd geleeraard, hoe allen moeten medewerken aan de K. S. A. indivi duen, zoowel als vereenigingen. Het is ide taak der overheid, tie zorgen voor het algemeen welzijn door de rechten der in dividuen te beschermen en het particulier initiatief te steunen. Daarom neemt de gemeente bij de oplossing der Sociale Quaestie een voornam© plaats in. Spr. verzekert, dat de sprekers al het hunne zullen bijdragen om het peil der S. W. te verhoogen. Hij richt een op wekking tot gemeenteraadsleden en niet- gemeenteraadsleden om hun kennis in zake de gemeente in verband met de so ciale quaestde te vergrooten en heeft bi zonder nog het oog op de wiejthouders. Een sociaal voelend wethouder kan veel in de goede richting doen. De Raadsleden, zegt spr,, moeten niet te veel met moties aankomen, maar hetgeen ze bedoelen om schrijven in uitgewerkte voorstellen, bij wijze van het indienen van een ontwerp verordening. Er zijn nog te weinig raads leden, die over alle gemeentezaken zich een voldoend oordeel kunnen vormieji. „Plaatselijke omstandigheden" kunnen nooit een rede zijn om niets te doen. Na een woord van welkom en na de hoop voor - het welslagen dezer Week te hebben uitgesproken, richtte spr. zich nog tot de aanwezige niet-Katholieke pers, die zich met lof over de S. W. had uitgelaten; en vroeg om gezonde, eerlijke openhartig heid bij de kritiek. Jhr. Ruys deelde mede, dat telegram men van hulde en aanhankelijkheid zouden gezonden worden naar Z. H. den Pans, d© Koningin en Z. 'D. H. mgr. Callier, en er op wijzende, dat in Italië nu, ook de S. Wgehouden wordt, stelt hij onder ap plaus voor aan de Italiaansche Katholieken te zenden een groet nit Rotterdam. Daarna verkreeg pater F. Hendrichs S. J. het woo-rd om te spreken over „Katholi cisme en Sociale Hervorming". Niettegenstaande pater Hendrichs' den laatsten tijd ongesteld was, droeg hij met jeugdig vuur en kracht zijn heerlijk-boeiend onderwerp voor, dat hem ongetwijfeld zeer moet hebben afgemat. Wanneer het Katholicisme in zijn wezen ïs aldus ving spr. aan - wat het zich denkt te zijn, wat het voor het verleden; was, en voor de toekomst voorspelt, de leer die de sappen zuiver houdt, welke het leven moeten doordringen, dan is het Katholicisme niet slechts de aandacht waard, maar dan is er in dezen zwange- ren tijd, waarop loodzwaar rusten de vra gen waarheen en vanwaar, geen enkele quaestie meer de aandacht waard dan de verhouding van het Katholicisme tot de sociale hervorming. De felheid van den strijd tusschen ge loof en ongeloof, tusschen Christendom; en liberalisme, tusschen vrijdenkerij en on derwerping aan Gods Openbaring ligt in de onverzoenlijkheid der goddelooze en geloovige ideeën. Het sociale vraagstuk loopt over den mensch, die richting geeft aan elk vraag stuk. Het Christendom leert, dat de mensch staat als in een huis, hem door God ge geven, om te houwen aan zijn onsterflijk levenslot. De anderen hebben een eeuwige toekomst uitgesloten. Het Katholicisme ais heginsel van So ciale hervorming, uitgaande van' 's men- schen eeuwige bestemming, herstelt wat de revolutie en de kracht van het ongeloof hebben vernield. Tegenover de idee der revolutie stellen wij de idee divine, de goddelijke idee., In die idee heeft Pius IX den kamp aangebonden tegen het staats-liberalisme; heeft Leo XIII het harbelooze Manchester- dom bestreden; heeft onze Paus Pius X zich aangegord tegen' het snbjiektivistisch ■modernisme). En' dit alles is slechts één strijd: die van de revelatie tegen de revo lutie, tegen de heillooze sofismen van heit rationalisme, de strijd van den Christus flen; eeuwen tegen de Wpreld. Het Katholicisme als beginsel van so ciale heivorming, dat zijt gij Pius IX, doe mend het staats-liberalisme, dat zijt gij, Leo XIII, doemend de harielooze Man chester-theorie, dat zijt gij, Pins X, doe mend het modernisme. Spr. schildert het veldwinnend socia lisme. Maar op den dag, dat deze modem© Samson pp zou staan, om het Christendom, dat woud van zuilen, omver te halen, zon de tempel uiteen scheuren. Donoso Cortes heeft het voorzien: de revolutie is de bedreiging geweest, wat nadert zal zijn de vergelding. Om de idee der Pausen te 'begrijpen, moeten we de idee der revolutie kennen., Spr. gaat daartoe uitvoerig den aard van het rationalisme en het individualism© na. Het individualisme, verklarend© 's men schel natuur tot God, loochende de begrip pen van goed en kwaad en verwoestte de vaststaande zedelijke orde. Toen werden Recht en Gezag verjaagd en werd de bru tale macht in de plaats gesteld Dit iatale individualistisch beginsel sleept staatsleer, maatschappijleer pn godsdienstleer in den afgrond;. De staat wordt de bron van het recht en de opperalmacht van den staat wordf ■aanvaard. Ook het maatschappelijk leven wordt aangetast door de individualistische idee. Het zou in de sociale verhoudingen vrij- Jieid zijn. De eigendom w©rd vrij verklaard, het jus abutendi vierde hoogtij; men wilde vrijheid van contract, de gilden wier- den vermeld en hiet volk bleef van sociale bescherming verstoken. Men had het laat- maax-waaien-s telsel. Het subjectivisme op godsdienstig ter rein voerde mede tot betreurenswaardige afdwalingen. Maar aan den Tiber zaten mannen, die .synthese tegenover synthese stelden en de dwaling het masker afrukten. Het Katholicisme is het eenig, beslissend beginsel van sociale hervorming, daar het tegenover de doodelijk individualistische idee stelt zijn zedeleer, zijn maatschappij leer en godsdienstleer. Goeth© ver klaarde, dat er maar een vraag is, die de wereldgeschiedenis beheerscht; de vraag van geloof en ongeloof. En prof. Paulsen: zonder geloof is ter wereld niets grootsch tot stand gekomen. De Kath. Staatsleer, afwerend de Staats- tyranuie, aanvaardt een door God geves tigd Staatsgezag, De Staat is den Katho liek geen mechanisch wiezen, maar een organisch; de Staat is geen doel maar middel. De Staatsleer rust in de zedeleer en de zedeleer in den godsdienst. De Katholieke zede- en staatsleer laten den mensch niet lijdelijk dulden, maar ge ven troost. Onze troost is ons Recht,; onze troost is„ dat op ons graf zal staan „In pace"; onze troost is de duif met den] lauwertak in den bek. Onze leer is niet die van Clemenceau, die tot de arbeiders durfde zeggen: Et puis je vais te dire, si tu est trop fatigué, va- 't- en I Ruk in, als ge te zeer vermoeid zijt I Tegenover de individualistische gods dienstige leer stelt de Katholieke Kerk de Openbaring in Christus, de belichaming van die Openbaring in de stichting der Kerk. Spr. gaat nog de daden na der vier laatste Pausen, van wie de ©euwen pa .ons zullen getuigen, dat zij hooge manmenl waren van beraad en moed, die het Katho liek beginsel verpersoonlijkten. Gregorius XVI, die in de Encycliek „Mirari Vos" (1832) pal stond tegen den .waanzin der moderne vrijheid. Die jteugellooze vrijheid kon niet zijn de grondj- slag der' piaatschappij. Toen sloeg de vrij- .heidswaan over op de Staatsleer. Daar stond Pius IX, die in verschil lende encyclieken van 1846 tot 1864 dit maatschappelijk godloochenend stelsel ver oordeelde. Verder sloeg het individualisme over op de wilde wateren van maatschappelijk gebied. En anderzijds rukte hiet socialisme aan, de Attila der moderne tijden, de gee|- ,sel onzer dagen. En Leo XIII gaf zijn „Rerum Nova- ru m". Indien de ramp van het socialisme wordt afgewend, dan zal de wereld dit te danken hebben aan den Roomschen Paus. Spr. is echter vol hoop op de toekomst. Omdat Rome's Pausen niet geroepen zijn te verdwijnen, maar om te blijven, gelooft hij in de heilsprofetie van de Maistre, dat de Katholieke maatschappij zal her leven. Donderend applaus viel den veelbegaaf- den spreker ten dieel. Jhr. Ruysch dankte hem, den wensch uitsprekende, dat het pater Hendrichs mocht gegeven zijn, aan zijn studenten en vele ander© vrienden te leeren: te gie- looven, te weten en te arbeiden. ITALIË. Een weinig bekende, maar niet onaardige bijzonderheid is het, dat de beide kardinalen Vanutflli, de gebroeders Vincenzo en Sera fino, van Nederlandscho afkomst zijn. Lang geleden heeft een hunner voorvaderen, die eigenlijk Van Oetel heette, zich te Genzano bij Rome gevestigd, en daar een bloeiende familie gev-stigd, die vooral met wijnbouw tot hoogen welstand geraakte. De naam Van Oetel werd veritalianiseerd totVanu- teili. Maar de familie herinnert zich haar Nederlandsche afkomst nog zeer goed en gaat er zelfs groot op. Hoe Pius X den dag doorbrengt. Reeds van af zijn prille jeugd aan vroeg cpstaan gewend, begint Z. H. Pius X den dag in den zomer al om vier uur, in den winter een half uur later. Iu twintig mi nuten kleedt hij zich aan, zonder daarbij de hulp van een kamerdienaar in te roepen Die degelijke eenvoud, zonder alle praal, waardoor zich reeds de huishouding van Guiseppe Sarto in Treviso, in Mantua en in Venetië onderscheidde, treedt ons ook in de versiering der partikuliere vertrekken van den Paus tegemoet. In de op de derde verdieping gelegen slaapkamer met een houten zoldering staat tegenover een der beide vensters een een voudig jjzeren door vier koperen zuilen gedragen veldbedrechts en links daarvan een klein kastje, op elk waarvan een kaars en een electrische lamp zjjn geplaatst. Vier stevige met leer overtrokken stoelen, een op gedraaide pooten rustende kleine tafel, en een voetenbankje vormen het geheele mobilair. Een madonna-beeld met het kindje Jezus, een klein marmer-rehef en een por- celijnen wijwaterbekken dienen tot wand versiering. Juist om zes uur verlaat de H. Vader zjjn slaapvertrek, nadat hij in dien tusschen- tijd zjjn brevier heeft gebeden en eenige oogenblikken aan vrome overdenkingen heeft besteed. In de naburige, slechts door de kamer van zijn geheimkapelaan Mgr. Bresan van zijn eigen kamer gescheiden partikuliere kapel draagt hij dan het H. Misoffer op, waarbjj hij wordt geassisteerd door bovengenoemden of' door den anderen Venetiaanschen geheimkapelaan Mgr. Piscini Na de mis van dankzegging, die de Paus knielend hoort, begeeft hij zich naar de eetkamer, waar hem door den Adjutaute di Camera Albert Silli een kop zwarte koffie wordt aangeboden. Sinds zijn jonge lingstijd is Pius gewoon 's morgens niets anders te gebruiken dan een kop zwarte koffie en een paar glazen frisch water. Van dezen regel wijkt hij ook nu niet af. 's Winters gaat de Paus na het ontbijt onmiddellijk naar beneden naar de tweede verdieping, waarbjj hij gebruik maakt van een wenteltrap, die de beide étages met elkander verbindt, en begeeft zich in zijn partikuliere bibliotheek, waar ondertusschen reeds de documenten en verzoekschriften zijn opgestapeld, waarvan de afdoening de Paus zichzelf heeft voorbehouden. 's Zomers pleegt de H. Vader, begeleid door een zijner geheimkapelaans, of een der dienstdoende geheimkamerheeren uit den geestelijken stand, van zeven uur af, één of anderhalf uur iu de Vaticaausche tuinen te wandelen. Precies om negen uur meldt zich eiken dag de kardinaal-staatssecretaris Merry del Val of iu diens afwezigheid de sub stituut Mgr. Canali by den Paus in de partikuliere bibliotheek tot het doen van Om tien uur beginnen reeds de ambte lijke audiënties van de prefecten of de se cretarissen der verschillende kardinaalscon gregaties, van den majordomus, den aal moezenier, enz. Juist by deze audiënties komt zoo duidelijk uit, met welk een ver wonderlijke scherpzinnigheid, met welk een verrassende helderheid eu diepe kennis de Paus in den geest der stof weet door te dringen en de moeilijkste vraagstukken gelukkig op te lossen. Onmiddellijk op de ambtelijke audiënties volgen de particuliere audiënties, toegestaan aan op den voorgrond tredende personen. Na eenige oogenblikken met den Paus tezamen te zijn geweest, meent men met een ouden bekende te spreken, zoo onbe schrijflijk gemoedelijk en vriendelijk is de H. Vader, bij een toch steeds zichzelf gelijk blijvend waardig optreden. Ziju kort voor den middag de partiku liere audiënties geëindigd, dan wachten reeds met ongeduld in de troonzaal, in de Sala degli Arazzi en in de aangrenzende vertrekken honderden pelgrims, leden van geestelijke en wereldlijke genootschappen, eerste-communicanten, scholieren enz. op het verschijnen van het opperhoofd der Kerk. Bevindt de Paus zich juist bij zulk een groep en luidt het Angelusklokje, dan bidt hij tezamen met zijn kinderen het Angelus. Tegen één uur gaat hij weer naar zijn partikuliere vertrekken, om met de beide bovengenoemde geheimkapklaans het mid dagmaal le gebruiken, dat de chef der keukeD, die vroeger iu dezelfde hoedanigheid in het seminarie te Venetië werkzaam was, op zijn gewone eenvoudige manier heeft toebereid. Een soep met groenten, met stukjes aardappel en appel, of met risipisi (rijst met groene erwten), een vleeschschotel met toebehooren, vruchten en nu en dan een stukje kaas daarmede is het menu van de pauselijke tafel uit. Van de ver schillende wijnsoorten vindt de Paus de Bordeaux het beste voor zijn gezondheid. Aan tafel is Pius X zeer spraakzaamdik wijls vertelt hij van langgeleden gebeur tenissen uit zjjn rijk aan daden zjjnd leven, waarbij hem zijn goed geheugen, vooral met betrekking tot de namen van personen en het vaststellen van data, niet een enkel oogenblik in den steek laat Zijn den Paus in den loop van den voormiddag bedroevende, onaangename me- dedeelingeu ter oore gekomen, dan ver zwijgt hij die voor zijn tafelgenootenhij weet zich zoo te beheerschen, dat zijn naaste omgeving uit ziju gebaren en woorden niet in 't minst kan zien, wat zijn hart bedroefde. Gewoonlijk hooren zijn getrouwen eerst drie of vier dagen later langs anderen weg, wat hem drukte. Klokslag twee uur t egeeft hij zich naar zijn kamer, waar hij ongeveer anderhalf uur rust neemt, om daarna in zijn kapel voor het heilig Sacrament den rozenkrans te bidden. Kort na vieren maakt Pius X een kleinen rondgang met een der dienstdoende prelaten op de loggias van de derde ver dieping, of neemt ook wel een kijkje in de musea of do schilderijengalerij. In zijn partikuliere bibliotheek teruggekeerd, bla dert hij de hem voltallig voorgelegde bladen van den dag door, of leest do voor hem uitgeknipte, hem in 't bijzonder belang in- boezemeude, gedeeltelijk ook uit buiten- landsohe bladen vertaalde berichten. Pius X is van oudsher een sterk kran tenlezer geweest, zonder dat hem deze bezigheid ook maar in 't minst nerveus heeft gemaakt. Van deze moderne ziekte is de Paus tot op ditoogenblik verschoond gebleven. Van half zes tot acht uur zit de Paus weder aan zijn schrijftafel, onophoudelijk werkend, als hij ten minste niet ontvangt. Om negen uur gaat hij aan tafelten soep, twee zachtgekookte eiereD, een enkel glas roode wijn, vormen zijn bescheiden avond maal. Daarna volgt nog een praatuurtje, gedurende welken tijd de avo-.dbladen worden doorgekeken en belangwekkende gebeurtei issen van den dag besproken. Om elf uur zoekt de Paus zijn slaapver trek op. I K 4NKRIJK. Onze vrijziunigeu doen altijd net, of zij de menschen ziju met de groote, breede opvattingen Alle kleinzieligheid is hun ver. Ziet echter eens hun geestverwanten in Frankrijk. De kruisbeelden zijn uit de gerechtzalen verdwenen. Naar de „Univers" meedeelt, heeft een ingezetene eens onderzocht, waar die kruisbeelden toch gebleven waren. Op zjjn vraag op de griffie deed men erg ver legen. Wat bleek bij onderzoek Dat deze verlichte, vrijzinnige heeren het beeld des Gekruisten in de bestekamer gehangen hadden. Dat zjjn de verlichte mannen van de vrije gedachte 1 Dood en Eeuwigheid. In Parijs zijn in een kort tijdperk drie Fransche dag bladschrijvers overleden, welke eenen zeke ren naam hadden in de politieke kringen en in de dagbladen-wereld. Het zijn de heeren Ranc, Arêne en Harduin. Alle drie hebben hun leven lang hun best gedaan om den godsdienst te bekam pen, elk op zijne manier. Ranc was een woeste, dweepzuchtige godsdiensthater de twee anderen schreven op meer vluchtigen toon, doch trachtten daarom niet minder kwaad te doen aan de Kerk. Arêne heeft ook een rol gespeeld in de politiekhij is Kamerlid en senator ge weest, en behoorde tot de vrienden van wjjlen Gambetta en Clemenceau, de huidige Fransche kabinetsoverste. Als senator, die de scheidingswet ge stemd had, was Arêne in den kerkelijken ban geslagen. Niettemin hielden zijne bloed verwanten eraan dat hij eene kerkelijke begrafenis zou hebben, en ze hebben dat bekomen. Eveneens heeft Harduin eene godsdien stige begrafenis gehad. Is het niet zonderling dat die mannen welke zich in hun leven aanstellen als vijanden der kerk er gewoonlijk toch aan houden met al de kerkelijke ceremoniën begraven te worden ENGELAND. De internationale Katholie kendag. Het is de bisschop van South- wark, die in zijn herderlijken brief ter aankondiging van het Eucharistisch Con gres, de gedachte ontwikkelt, in boven staande woorden saamgevat, aangaande 't Congres dat a.s. Woensdagavond in de Kathedraal van Westminster plechtig wordt geopend. „De Eucharistische Congressen zijn ge worden jaarlijksche bijeenkomsten van katholieken De Kerk van Christus is niet de Kerk der Engelschen alleen Zjj omvat elk volk op aarde. Zij is een menigte van alle natiën en stammen en volken en tongen". Engeland had reeds in de bijeenkomst der Truth Society zjin jaarlijkschen katho liekendag; maar nu zulien ook de Room schen uit andere landen komen. Honderd aartsbisschoppen, bisschoppen en abten uit verschillende wereldstreken gaan zich scharen om den legaat des Pausen en het volk zal zien, „dat zij allen hebben het zelfde offer en dezeltde Sacramenten, en dat zij één zijn in de erkenning van St. Petrus' opvolger, als den Bestuurder aan gesteld door Christus Onzen Heer". Het is ook op dit karakter van eerbe tuiging aan den H. Vader die juist dit jaar ziju zeldzaam jubilé mag vieren, dat de Aartsbisschop van Westminster wijst in zjjn herdei lijken brief. Hy wekt op tot gebed, opdat God „doe nederdalen op onzen Opperherder, dien Hij heeft doen opstaan om te zijn de apostel der veelvutdiger en vuriger Heilige Communie, alle genade en zegening, die Hy behoeft." „Godsvrucht tot het H. Sacrament en gehoorzaamheid aan den Stedehouder van Jesus Christus, zullen de grondtonen zijn van het komend Eucharistisch Congres." Het Cosgres moet wezen, zegt Z. D. H. een groote openbare acte van geloof. Het congres heeft een verdere strekking door bijeen te brengen eenige duizenden katholieken in de Metropolitane Kathedraal. De openbare betuigingen van geloof zijn slechts de buitenkant van de groote her nieuwing in geloof en liefde, die het congres zal doen ontwaken iu de geesten en harten van alle geloovigen, wanneer zij hun gedach ten richten naar datgene, waaraan het con gres zijn ontstaan heeft te danken: 't Aan biddelijk Sacrament onzer Altaren. Daar is onze troost en onze kracht te vinden. Het is dit Allerheiligst Geheim, dat door alle sprekers steeds weer zal worden be schouwd. „De H. Eucharistie in de tjjden vóór de Hervorming." „De Hervorming en de H. Mis." „De Geschiedenis der Dagelijksche H. Communie." „De nieuwste Pauselijke Besluiten om trent de Dagelijksche Communie." „De leer van den H. Johannes Chryao- stomus over de H. Eucharistie." „De zegen met het allerheiligste." We noemen slechts enkele der onder werpen, die zullen worden behandeld en

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1908 | | pagina 1