[er
irststraat C 239, Goes.
CERT door Euphonia.
il adres voor COGNAC.,
SIN IJ 1)ER,Goes
No. 98
Donderdag 20 Augustus 1908.
Vierde Jaargang.
ood-, Koek- en
ischuitbakker
lis. ECKHARDT Gz.
TOLHOEK Co.
ERHUISD
5sten markt d120
naar
MARKT B 65, Goes.
Sociëteit „V. 0. V."
ïsdag 19 Aug. '08
LOON, Utrecht.
N K E y BRAND.
.ZIER, Tnrfkade, Goes.
lboot „Zuid-Beveland".
lelgisch geld
Aankoop van Effecten-
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSBAG- en VRIJBAEAVOND.
De Priester en de
Sociale Hervorming.
na TH. HENDRIKSE.
Limpy, huwelijksmakelaar.
Je ondergeteekende bericht hier.
ie aan zijne geachte stad- en
lp, dat hjj zich als
IStigd in de vroeger door dhr.
Igedreven bakkerij in de
rs gunst minzaam aanbevelende.
katholieken,
[oopt niet in winkels, waar
ienkwetsende artikelen
uitgestald en voor-|
aden zijn
Loopt aan stations-boeken-lil
Jlen of kiosken alleen die
uur, welke zeker geen
raar oplevert.
Kilo f 0.58, bjj 10 Kilo i f 0.57,
ns 100 Kilo a, f0.55 per Kilo.
Kilo f 0.86, bij 10 Kilo i 0.64.
lens 100 Kilo a f 0.60 per kilo.
Ikensreuzel -ape
f0.60; bjj minstens 100 Kilo of 4
per kilo.
[Kilo, franco één veer f 6.50 per bui.
pkenden rembours.
korting toegestaan!
'oor het schoonmaken uwer pannen
en ander vaatwerk 1
Wekeljjksche dienst.
drecht-Rotterdam-Souda-Amsterdam
binding met tilt tuttekenliggende pltitien.
Vertrek van 00KS
[ensdagmiddag 12 uur.
I Vertrek van AJ1ATEUDA.U
iterdagmorgen 5 u u r.
I Vertrek vun ROTTERDAM
aterdigivond 8 uur.
natiën te Amsterdam bij w. de
J. B. VERSCHURE, Kloveniers-
I; te Rotterdam bij de Directie J. en
B. SCHIJIJT, te Dordrecht bij S.
»N Zn. en te Goes bij den Agent
ÏQNHEMIUS.
KOERS.
lier soliden borgtocht,
jrandschade.
oensdags in het hotel de Kinder6"
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
bnlf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15' regels 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
i.
De priesterlijke bediening heeft niets uit
staande met de sociale quaestie, kan men
dikwijls hooren.
Staat de priester niet boven de stoffe
lijke belangen, hij, die vreemd is aan den
economischen strijd?
In geënen deele.
De priester moet de wetten kennen en
onder-wijzen, die de christelijke maatschap
pij bêheerschen.
Door een rustelooze propaganda in den
vorm van conferenties, tractaten, brochu
res, dagbladen, in de arbeidsbeurzen, in
de studiekringen, in de werkplaatsen,,
zelfs in de school verspreidt het socialisme
zijn heillooze leer.
In naam der sociale rechtvaardigheid
verwrikt het de grondvesten der maat
schappij het wil de oude christelijke cha-
ritas vervangen door een leeken verge-
meenschappelijking; het stelt als een on
aanvechtbaar dogma vast'de opperalmacht
van den Staat.
Wat drogredenen worden niet opeenge
stapeld over het recht van den eigendom.
Hoeveel valsche voorstellingen worden
er niet gegeven over het huisgezin en den
godsdienst.
Moet de priester, die de gevolmachtigde,
bewaker is der zedelijke waarheid, de| dwa
ling niet ontmaskeren?
Komt het hem niet toe de onverander
lijke regels der Rechtvaardigheid overal
bekend te maken?
Zal hij de zielen, die hem zijn toever
trouwd gehypnotiseerd laten door de luid
ruchtige formulen, van welke de dwaling
zich bedient: dat de arbeider recht heeft
op het geheele product van zijn arbeid;
dat privaat bezit diefstal is, enz.?
In de diepste lagen van het volk biedt
het socialisme zich aan als een nieuwe
godsdienst, bestemd om het oude geloof te
vervangen.
Zal de priester de evangelische leer
tegen deze zich vermenigvuldigend© aan
vallen kunnen verdedigen, met succes
deze sociale dwalingen kunnen weerleg
gen, indien hij onbekend js met de be
ginselen en de grondslagen der christe
lijke sociale orde?
Zal hij met gezag en bevoegdheid kun
nen. spreken, zoo hij niet de socials
vraagstukken heeft bestudeerd, waaruit de
collectives ten een wapen smeden tegen
Kerk en Godsdienst.
Zegge men niet dat het gezond verstand
voor deze taak voldoende is.
Beluister de gesprekken op straat, sla
een vluchtigen blik in de boeken, tijd
schriften, en bladen door de socialisten
verspreid, en ge zult overtuigd zijn, dat
een ernstige en diepe studie noodig is.
Een machtige beweging van sociale her
vormingen beroert onze tegenwoordig©
maatschappij.
in de verwarde mengeling der volks-
wenschen is lang niet alles af te wijzen,
is alles niet te versmaden, is alles niet
onrechtvaardig.
Van den anderen kant zou eten. beweging,
die niet geleid zou worden door recht
vaardige ideeën, door ware beginselen,
maar alleen door goedgezindheid of edel-
„Kranten I"
Limpy schreeuwde het met schorre stem
en een bewonderenswaardig doorzettings
vermogen, terwijl de menigte, die van uit
de winkels en kantoren huiswaarts
keerde, hem voorbij liep.
„Kranten! AvonduitgaveKranten 1"
Zijn smal wit gezichtje keek verlangend
naar de voorbijgangers, of hij ook de men.
sc.hen kon ontdekken, die iederen avond
een krant bij hem kochten en zijn kruk
tikte een vlugge taptoe op het plaveisel,
terwijl hij heen en weer liep om zijn waar
aan te prijzen.
„Laatste uitgaaf!" riep hij steeds schor,
toen de laatste achterblijvers hem haas^
tig voorbijliepen. „Avonduitgaaf!"
En met een huivering van angst bij de
gedachte aan het moeilijke werk, dat hij
ging ondernemen, bereidde hij zich voor
Trafalgar Square over te steken. Zijn tasch
met kranten stevig onder den arm ge-
moedige bedoelingen gevaar loopen van
ernstige dwalingen na zich te steepen en
te leiden naar ernstige afdwalingen van
den rechten weg.
En wie zou hier voor het christenvolk
de gezaghebbende gids zijn anders dan de
priester, de vertegenwoordiger van God en
Kerk?
Is het niet zijn taak de beginselen der
christelijke rechtvaardigheid en liefde te
onderwijzen, buiten -welke er geen nuttige
noch vruchtbare sociale hervorming kan
plaats vinden; te ooi'deelien tusschen ge
wettigde en onrechtvaardige eischen?
Dit alles vereischt de kennis der wetten,
welke de sociale ©n economische orde
beheerschen.
De priester is leeraar, maar hij is ook
en vooral herder.
Als zoodanig peilt hij de zielewonden
en verzacht de lichamelijke ellende.
Onmetelijk is het veld van actie der
priesterlijke charitas, maar deze deugd
moet geleid worden door de voorzichtig
heid en bescheidenheid.
Al is de weldadigheid onveranderlijk in
haai- beginsel, zij neemt toch al naar ge
lang der tijden, plaatsen en omstandig
heden verschillende vormen aan.
Tegenwoordig en niet zonder reden
wordt meer belang gehecht aan inrich
tingen, die de nooden voorkomen, dan aan
de werken van bijstand.
Men wil de individueel© weldadigheid
vervangen zien door ©en gemeenschappe
lijke.
Mogen den priesters deze nieuwe vor
men der charitas onbekend blijven en mo
gen zij vreemd blijven aan de moderne
evolutie der weldadigheid?
Wanneer de priester zijn bediening
uitoefent in de steden, zal hij de verteeni-
gingen voor onderlinge verzekering of bij
stand bestudeeren, de werking der pen
sioenkassen voor den ouderdom, die ar
beidssecretariaten, de woningen enz. En.
zich herinnerend, dat de Paus de werk
lieden wil zien ingelijfd in vereenigingen,
die bestemd zijn om de oude corporaties te
vervangen, zal hij de piiddelen opsporen
hen in Katholieke veneanigingen bij elj-
kaar te brengen en den anti-godsdienstigiejn.
invloed der socialistische vereenigingen te
paralyseeren.
Leeft de priester te midden eener lande
lijke bevolking, zoo zal hij de inrichting
der landbouwkassen bestudeeren, de in
richting der boerenleenbanken, hij zal zich
op de hoogte stellep, van de veevei'zeke-
ringen, van elke coöperatie, die in den
nood der landbouwers kan ter hulp
komen.
Al is de verlichting der tijdelijk© kwa
len een deel der priesterlijke bediening,
men mag niet vergeten, dat 's priesters
hoofdtaak, zijn primordiale functie is een
zieleherder, een zieleredder je zijn, de
menschen te geleiden naar het eeuwige
geluk in den hemel.
Aan dit doel is alles in de priesterlijke
bediening ondergeschikt.
Maar om zielen te redden is het abso
luut noodzakelijk, dat de priester tot hiet
volk ga, dat hij zich met het volk in
contact stelt en zich mengt in het volks
leven.
Hij moet het volk zoeken overal, waar
het zich bevindt, de taal spreken, die
het begrijpt, het aantrekken door stoffe-
klemd, en stijf steunend op zijn kruk keek
hij angstig in alle richtingen om zich te
overtuigen, dat de weg vrij was om zijn
gevaarlijke reis te kunnen voortzetten.
lederen dag opnieuw vervulde deze
tocht in de eerste schemering Limpy's ziel
met angst. Hij was er vast van overtuigd,
dat er eens een tijd. zou komen, dat hij
niet flink genoeg meer zou zijn om zich
een weg te banen tusschen de voortsnel
lende rijtuigen en automobielen, die pinr
ophoudelijk 'dreigden het kleine manke
jongetje een ongeluk te bezorgen. Maar
hij moest oversteken om zijn gewone
plaatsje te bereiken voor 'tgroote restau
rant aan den overkant, anders zouden alle
kranten niet verkocht worden, en, niet ver
kocht© kranten, dat beteekende geen ont
bijt den volgenden morgen.
Tik, tik, tik! ging Limpy's kruk, terwijl
zijn bleek gezichtje angstig uitkeek naar
do naderende 'rijtuigen, en tik, tik ging
ook zijn kleine hartje, terwijl hij overstak;
toen hielden hart en kruk plotseling bei
de op met tikken, vlak achter hem klonk
het waarschuwende getoeter van een auto
mobiel, het vreeselijkste spook, waarvan
lijke goederen om het te richten naar de
onvergankelijke, bovennatuurlijke goede
ren.
En is het niet duidelijk, dat werken
als patronaten, verzekeringsvereenigingen,
landbouwvereenigingen, enz. enz., den
priester gelegenheid geven en middel ver
schaffen om mei het volk om te gaan?
Ook voorlichting
„Het Volk" van gisteravond schrijft
in een hoofdartikel o. a. dil
„Het „Ka,th. Soc. Wbl." moot onsj eens
vertellen waar ooit een Nederlandsche
bisschop er tegen opgetreden is dat ka
tholieken met andeisdenk-enden samen
middenslandsvereenigingen vormden en
hetzelfde Wad moei ons eens viertelljen
waar' ooit een katholieke patroon gelast
is uit de gemengde patroonsvereenigini-
gen te treden".
Op den Delftschen Katholiekendag
heeft de Bisschop van Haar-
1 e m zijn stem verheven vóór de
oprichting van uitsluitend Katho
lieke mi d dens tand s vereeni
gingen.
En ad secundum: dat er katholieke
patroons zijn, die bij een „gemengde pa-
troonsvereeniging" zijn aangesloten, is
allerminst ©en bewijs, dat gemengd© pa-
troonsvereenigingen door dj© Kerkelijk©
Overheid worden goedgekeurd.
Het tegendeel is waar.
Slechts federatieve samenwerking is
gewenscht.
Eenige rectificatie door „het Volk"
of geestverwant blad vragen wie niet: tot
de hoogte van erkenning van ongelijk kan
men zich aan die zijde toch niet verheffen.
ITALIË.
Een katholie k-s ociale over
winning. De tusschenkomst van het
katholieke Bureau van Padua bjj de staking
van 4000 wevers te Piove is met em spoedig
en belangrijk succes bekroond geworden.
De arbeidsters kregen op verschillende
punten de inwilliging hunner eischen.
De socialistische organen verbergen geens
zins hun spijt over dit succes van het
Katholieke Bureau, en betreuren het, dat
deze staking geslaagd is, omdat juist een
katholieke organisatie tot dit v ior de
arbeiders zoo gunstige resultaat heeft bij
gedragen.
Schandalen in Italië Naar aan
leiding van het schandaal Nasi, den oud
minister van onderwijs, notabene heeft men
de regeering als het ware genoodzaakt, een
commissie van onderzoek over de admini
stratie in zake onderwijs in het leven te
roepen.
Behalve de onregelmatigheden, zegge
schurkerijen, van Nasi, heeft de commissie
tal van andere ontdekt, die de commissie
aanleiding hebben gegeven om onmiddellijk
den heer Luca Apprillo, directeur-generaal
van het middelbaar onderwjjs te Palermo,
die reeds tijdelijk buiten betrekking was,
voor goed te ontslaan.
Verder verlangt ze ontzetting van den
heer Secondo Ferrari, econome beheerder
bij het ministerie van onderwijs en schor
sing van de hecren Louis Cossu en Caniggia
Limpy ooit droomde.
Nog een schril geluid, een kreet van
angst en toen lag een maak klein
jongetje in elkaar gedoken op den grond,
een stapel kranten tegen zijn borst ge
klemd, een gebroken kruk naast zich.
„Arme, kleine bedelaar!" zei de eige
naar van de auto, zich snel een weg ba
nend tusschen de snel aangroeiende me
nigte en boog zich over Limpy heen. „Vlug
Alphonse!" tot den chauffeur, „we moe
ten hem naar het hospitaal brengen
zijn hart klopt nog, God zij dank!"
Een rij kleine witte kribben, twee aan
twee tegenover elkaar geplaatst, en in elk
een kleine jongen, dat was het, wat Lim
py's verbaasde blik zag, na wat hem toe
scheen een lange nachtmerrie te zijn van
vreemde geluiden, vreemde geuren en de
aanraking van zachte handen..
Nu dommelde hij nog zoo'n beetje in
de kinderzaal van het hospitaal en toen
hij zijn hootd op het kussen omdraaide,
keek hij eensklaps recht in de zachtste
bruine oogen, die hij ooit gezien had.
„Hoe voel je je nu, kleine man?" vroeg
respectievelijk directeur eu deurwaarder bij
het ministerie.
Leeds heeft de heer Bava, minister van
het open baar ouderwijs de noodige instructies
of bevolen gegeven tot de uitvoering van
deze straffen.
Dezelide commissie heeft de bewijzen
gevonden, dat onder het ministerie Bac
celli, door dezen minister, een der rijkste
geneesheeren van Rome, ondersteuningen
zijn verstrekt uit 's Rijks kas aan zijue
zuster en aan zijne bloedneven.
Verder vond de commissie eene uitgave
van 60000 frs. voor het gebruik van rij
tuigen, in het belang van den Staat, of
schoon de heer Baccelli evenals al de
andere miuisters een rijtuig van den Staat
te zijmr beschikking had, en op den laatsten
dag dat de vrijgevige Baccelli aan het
bewind was, werf aan ambtenaren van
zijn ministerie de bagatel van 18000 fr.
als een bewijs van zijn goed hart en mild
heid uitgedeeld
Dat zijn staaltjes van rechtvaardigheil
en eerlijkheid in practijk gebracht door
logemannen, die het beginsel hoog houden,
dat het goeie niet moet gedaan worden
uit baatzucht of om loon hiernamaals,
maar enkel uit het zuiver beginsel, omdat
het goed is.
IHITStlII.lM».
De Duitsche Katholiekendag..
Voor de 55e maal zijn Duischlands
Katholieken van alle streken te Dusseldorf
samengestroomd om de grootsihe demon
stratie van bun jaarljjkschen Katholiekendag
te houden.
Een indrukwekkende optocht werd door
de werklieden gehoudeD waarvan wc hier
een mooie beschrij ring laten volgen.
Onafzienbaar was die r£' van banieren,
onafzienbaar, eindeloos ook de stoet zelf.
In gesloten gelederen trokken zij daar
voorbij, de mannen des arbeids; met opge
wekte gezichten en veerkrachtige schreden.
Het eene muziekkorps was nog niet voorbij
of het andere volgde reeds. Bijna zeventig
muziekkorpsen trokken mede en onder de
tonen van al die vroolijke eu opgewekte
muziek marcheerde het leger van den
arbeid krachtig en welgemoed voorbij. Vóór
het slot en de tribune gekomen, werden
de banieren gebogen ten hoofschen groet
aan den kardinaal-aartsbisbchop en een
krachtig Hoera steeg voortdurend de lucht
in. Kardinaal Fischer, die aanhoudend boog
en met de hand groette, scheen hoogst
voldaan over het hem gebodeD schouwspel
en was zeer opgewekt.
En al maar door trok de stoet, geen
einde was te zien; de rjj der banieren
scheen eindeloos.
Links en rechts waren reeds honderden
verdwenen en steeds kwamen zij bjj tien
tallen onder het groene bladerdak als in
een galerjj van groen en boomen aange
dragen.
Het aantal der defileerende mannen leek
onbegrensd. In dichte drommen trokken
zij voorbij, onophoudèlijk, compagnie na
compagnie, bataitlon na bataillon, regiment
na regiment met hun aanvoerders, de be
sturen en adviseurs.
Ruim v ij ftig duizend man telde
de stoet Denk u daar eens even in v ij f-
tig duizend man.
Dat is heel wat méér dan menige be
langrijke provinciestaddat is tngeveer
de verpleegster Martin vriendelijk.
„Bestl" fluisterde Limpy met een zwak
stemmetje, na. een oogenblik nadenken,
nog maar half overtuigd dat hij niet
droomde. Juffrouw Martin glimlachte.
„Dat is goed", zei ze, „en nu moet je stil
blijven liggen en probeeren weer in slaap
te komen".
„Ja", stemde Limpy toe, en sloot ge
hoorzaam zijn oogen.
Hij sliep nog toen de dokter, vergezeld
van een breed geschouderd, deftig en
vriendelijk uitziend heer bij zijn bedj©
kwam.
„De heer Cochrane juffrouw Mar
tin", stelde de dokter voor. Juffrouw Mar
tin boog een beetje minachtend, mijnheer
Cochrane's buiging getuigde van hoffelijke
erkentelijkheid, zoowel als van eerbiedige
bewondering.
„Arme, kleine bedelaar!" zei hij, be
rouwvol naar Limpy kijkend. „Hij is zoo'n
kleine jongen en bovendien nog lam. ik
voel me alsof ik op een weerloos dier
getrapt heb. Kan hij gauw weer beter
zijn, dokter?"
„0 ja", antwoordde de dokter. „Hij is
zes maalde heeleS. D. A. P.
van Nederland!
Ruim vijftig duizend man trokken daar
voorbij een machtig heirleger van den
arbeid dat optrekt, de vaan des Kruises
in top, ter overwinning!
De indruk, die zulk een stoet maakt, is
dan ook gewoon onbeschrijfelijk. Zelfs de
overdrijvende Duitschers konden maar één
woord vinden„groszartig" in den super
latief. Nooit zag Düsseldurf zulk een stoet,
de heele Riju-provincie misschien niet! De
moreele invloed, die van zulk een ontzaglijk
grootsche demonstratie uitgaat, is niet te
onderschatten.
Wat men aan ook moge denken of zeggen,
iedereen moet erkennen, dat een demon
stratie als deze door geen partij in Duitsch-
land zou kunnen worden tot stand gebracht.
Het was een éénig, onbeschrijfelijk
indrukwekkend schouwspel.
Eindelijk, na bijna anderhalf uur, kwam
het einde van den langen stoet en mar
cheerde de achterhoede van het leger der
50.000 man voorbij 1
De Ovatie.
Toen de kardinaal-aartsbisschop van
zijn zetel verrees, werd hem spontaan een
geweldige ovatie gebracht. Hoera's en
Hocb's stegen de lucht in, hoeden en zak
doeken wuifden Z. E. toe.
Dan werd plots ergens het liid :„Groszer
Gott" aangeneveu en in het volgeude
oogenblik zong de menigte ineie. Dac was
een plechtig oogenblik.
Een onafzienbare menschenmenigte, hoofd
aan hoofd, dicht in elkaar staande, vullende
het ptein en de straten eu lanen, op de
tribune een uitgelezen gezelschap, vooraan
de kerkvorst, iu den rooden mantel, het
roode kapje op de zilverwitte haren, het fijne
gezicht met de van leven tintelende oogen,
ernstig en waardig neerziende op de men-
schenmassa's vóór hem 1
Als het lied gezongen is, stijgt nog een
drievoudig, donderend Hoch op en dan
heft Z. E. de roodgehandschoende hand
op eu vallen allen op de knieën, om den
zegen te ontvangen.
Daarmede was deze onvergetelijke feest-
optocht afgeloopen. Na een levensgevaarlijk
gedrang, waarin wonder boven wonder geen
ongelukken gebeurden, vielen de compacte
meuschenmuren uiteen en stroomde de
menigte naar de stad terug, een onverge-
telijken indruk van de schitterende deuiou-
stratie met zich nemend.
POIiEN.
Pius IX en de Poolsche boer.
Talrijke en zware beproevingen had
Z. H. Pius IX te verduren; een bittere
kelk was hem bereid, een kelk, dien hjj
tot den bodem toe moest ledigen. Doch
ook zijn den H. Vader vele vertroostingen
ten deel gevallen.
Een trek van eenige boeren uit een
arm Foolsch dorp, die dea Raus in zijn
lijden wilden troosten, is wel waardig om
in onze gedachtenis te blijven voortleven.
In 't jaar 186i kwam een pelgrim van
reusachtige groote door de Rorta del Ro
puio de Eeuwige Stad binnen. Aan zgu
hand bengelde de rozenkrans, over den
schouder hing een zak waarin zich het
brood bevond, dat by, al bedelend, onder
weg tot zijn cDderhoud gekregen had.
Destijds waren er in Rome vele Roolsche
vluchtelingen, want voor hen, die zoo
niet ernstig gewond".
„Ik ben blij dat te hooren", zei mijn
heer Cochrane op verheugden toon.
„Alleen een gebroken mb", vervolgd©
de dokter. „Zijn mankheid zou hersteld
kunnen worden dooir een eenvoudige ope
ratie", voegde hij er als in gedachten
aan. toe, „en bij goede voeding en veel
frissche lucht en lichaamsoefening zou hij
zoo'n flinke stevige kleine jongen, gewor
den zijn, als u ooit gezien heeft".
„Doe u het", antwoordde mijnheer
Cochrane ernstig. „Spaar geen uitgaven en
als hij zoover hersteld is, dat hij uit mag,
dan zal ik hem naar mijn buitenverblijf
op het land sturen met een verpleegster".
De bruine oogen van juffrouw Martin
kregen steeds zachter uitdrukking en lief-
koozend .streek ze over Limpy's verward
krulhaar. Mijnheer Cochrane's blik dwaal
de af van het witte bedje en den klei
nen jongen en zooi veranderden ook zijn
gedachten van onderwerp.
(Slot volgt.)
