thandel.
buitenlandT
binnenland
No. 95
Donderdag 13 Augustus 1908
Vierde Jaargang.
beert II oi ffi M
J
I. SNIJ DER,Goes
ZOON, Utrecht
- I
NKEV BRAND.
[ZIER, Turfkade, Goes.
[mboot „Znid-Beveland".
slechts
Mi#
lelgisch geld
Aankoop van Effect®"'
rma TH. HENDRIKSE.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
De Goesche Kantonrechter
en de Zondagswet.
oor het schoonmaken uwer pannen
en ander vaatwerk
OEDERS!
Jie uwe kinderen ziet verzwak-
|eek worden, eetlust verliezen
'■lit niet lang, gete-uik terstond
(igekeude VANIERSIROOP van
AKEN, apotheker te Selzaete.
siroop bevat al de voedzame
|en van den traan en al de
ddeelen oxvermjjdelijk tot het
en het voeden van het bloed,
een uitstekend middel tegen
A, knobbelgezwellen, huidziekte,
^cbe ziekte, beenderziekte, alge
zwakte, slechte eetlust enz.
len echt met inijn handteeken
iedere flesch.
pet flacon f 0,75 en f I,I26.
ANTIZUUR.
i moeders weten hoe de kleinen,
|>or het zuur gemarteld worden,
an gelijk sneeuw voor de zon, dag
bht schreien, overgeveD, groen
IteD, met de voetjes stampen.
|t hevigste koperzuur wordt in
tijd genezen door het ANTI-
j van H. VAN AKEN, apotheker
llzaete.
Prijs per flesch 40 cent.
pfddepot voor Holland Firma
JJjTE Co., te Middelburg;
Ir te Goes bij Gebr. Mulder;
ïiddelburg bij DE BOOSte
ugen bjj LUITWIELERte
(and bij BAAS; te Rilland bij
pOFFAUte Tholen bij W. POT-
te Krabbendijke bij DE COK.
Wekelijksche dienst.
Irdrecht-Rotterdam-Goada-Anisterdam
yrhinding met alle luteclieeliggtiitle pinteen.
Vertrek van GOES
oensdagmiddag 12 uur.
Vertrek van AMSTERDAM
[aterdagmorgen 5 uur.
Vertrek van ROTTERDAM
Zaterdagavond 8 uur.
(■maliën te Amsterdam bij W. DE
>n J. B. VERSCHURE, Kloyeniers-
1; te Rotterdam bij de Directie J. en
|d. SCHU1JT, te Dordrecht bij S.
VN Zn. en te Goes bij den Affeat
ItONHEMlUS.
[mementsprijs per kwartaal
taor Goes 75 cent
laarbuiten95
5 Kilo 4 f 0.60, bjj 10 Kilo A f 0.59,
Jens 100 Kilo k 0 57 per Kilo.
5 Kilo 4 f 0.68, bij 10 Kilo Af 065,
ptens 100 Kilo a f 0.62 per kilo.
tKENSREUZEL
la f 0.60bij minstens 100 Kilo
p9 per kilo.
Kilo, franco één veer f6.50 per bus-
bekenden rembours.
Il korting toegestaan.
KOERS.
Ider soliden borgtocht,
brandschade.
Woensdags in het hotel de Kindere»
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
(Ingezonden.)
In verband met een artikel door u over
genomen uit de „Meierijsche Courant"
in zake de beslissing van den Kan
tonrechter Ie Goes, aangaande de
viering van Hemelvaartsdag als algemeen
erkenden Christelijken feestdag, zou ik
gaarne onder de aandacht brengen, wat
volgt.
Het is niet de eerste maal, dat een
rechter te beslissen kreeg, over het al
of niet overtreden van d© wet op de .viering
van den Zondag.
Zoo kan men in het „Handboekje voor
den Katholieken eeredienst", jaargang
1851, deel V, bladz. 97, vinden:
„Omtrent de verbindende kracht der
wet van 1 Maart 1815, in verband met
de bepaling der grondwet, als ook nopens
de vraag, welke dagen, behalve den Zon
dag, onder bij die Wet bedoelde
feestdagen moeten verstaan worden,
zijn onderscheidene rechtskwesties ont
staan, die door de rechterlijke macht zoo
danig zijn beslist, dat de gemelde Wet
gehandhaafd, en het uitgemaakt is,
dat onder de wettige feestdagen
behooren: de 2e Paaschdag, Hemel
vaartsdag en de beide Kerstdagen".
En in deel XV, bladz. 299, jaargang
1861, komt voor een arrest van den Hoo-
gen Raad (van 4 Jan. 1859) waarbij is aan
genomen en beslist,
dat, naar do letter en den geest van
art. 1 der wet van 1 Maart 1815, hou
dende voorschriften ter viering der
dagen aan den Christelijken godsdienst
toegewijd, onder openbaren arbeid niet
alleen verstaan wordt handenarbeid, of
arbeid ivélke door personen in het
openbaar wordt yêfricht, maar dat daar
onder ook begrepen is de arbeid, die
volbracht wordt door middel van werk
tuigen, waaivan de werking openbaar
geschiedt;
dat, enz. enz.
Uit den verderen tekst van dit arrest van
den Hoogen Raad blijkt, dat op die dagen
welke door alle Kerkgenootschap
pen als Christelijke feestdagen worden
erkend, openbare arbeid verboden is,
en dat het beweren, dat velen zulk
een dag als een dag van uitspanning be
schouwen niet afdoende is, om van
het verbod van arbeid te ontslaan.
Met een en ander is de beslissing van
den Goeschen Kantonrechter in zake de
werkzaamheden onder B o r s e 1 e ver
richt in het openbaar op Hemelvaartsdag,
moeielijk overeen te brengen.
X.
Herziening der Woningwet.
Vroeger hebben we reeds opgemerkt,
dat hoewel er aan de woningwet zeer
zeker gebreken kleven, een woningwet
voor de sociale toestanden en ook "uit
zedelijk oogpunt van groot belang is.
Er was dan reeds een commissie inge
steld tot herziening der woningwet.
Thans heeft deze commissie rapport
uitgebracht.
Bij het ontwerpen van het ontwerp-
Woningwet, na het onderzoek in de afdee-
lingen der Tweede Kamer is op aandrang
van personen van ervaring op het gebied
van het ontwerpen en uitvoeren van bouw
verordeningen aan de wet een eenigszins
ruimere strekking gegeven, door in som
mige artikelen het woord woning door het
woord gebouw te vervangen.
De .bij de uitvoering der wet opgedane
ondervinding heeft geleerd, dat in deze
richting nog iets verder moet worden ge
gaan. Bij de thans geldende redactie van
sommige artikelen is het toch o. a. mogelijk
dat bepalingen betreffende toetreding van
licht en lucht tot gebouwen bestemd voor
woning verijdeld worden door stichting
van gebouwen van anderen aard.
Voorts zullen de gewenschte wijzigingen
onder de werking der wet brengen locali-
teiten, kantoren b.v. welke hoewel niet
voor woning bestemd, toch tot verblijf
van menschen dienen.
In de derde plaats zullen de moeilijk
beden ondervangen worden, welke bij het
ontwerpen der bouwverordeningen met be
trekking tot de strafbepalingen ondervon
den zijn.
Eindelijk zal de toepassing van de re
geling vervat in art, 46 en 47 op ruimere
schaal mogelijk worden ook voor niet tot
bewoning bestemde gebouwen.
Die wenschelijke veranderingen strek
ken zich uit over bijna alle artikelen.
De commissie wil de paragraaf omtrent
het aantal bewoners der perceelen ©en in
grijpende wijziging doen ondergaan, wijl
de tegenwoordige voorschriften geen be
trouwbare gegevens opleveren en onnoo-
digen last veroorzaken.
Een goede woningstatistiek acht de com
missi e beslist noodig. Zij moet aangelegd
en geregeld bijgehouden worden.
Deze statistiek dient een tweeledig ka
rakter te dragen.. In de eerste plaats dient
men gegevens te verzamelen over den
toestand waarin de woningen verkeeren,
teneinde voorstellen tot verbetering te kun
nen doen.
Dergelijke gegevens kunnen alleen langs
ambtelijken weg verzameld worden en zijn
in tal van gemeenten, ten deele door de
werkzaamheid der gezondheidscommissie,
'reeds verzameld, doch met het oog op de
gemeenten, die te dezer zake tot dusverre
in gebreke bleven, dient de verplichting
tot verzamelen in de wet te worden opge
nomen. In de eerste plaats moeten gege
vens verzameld worden betreffende het
aantal woningen in verband met de groot
te, de huurprijzen en de bezetting. Uit
de met deze gegevens op te bouwen sta
tistiek moet kunnen blijken:
a. het aantal bewoonde woningen;
b. het aantal niet bewoonde woningen,
met opgave voor beide soorten betreffende
de grootte (aantal woonruimten), het be
woond zijn in huur, eigendom, erfpacht
enz. en den huurprijs of de huurwaarde;
c. de sterkte der bewoning met afzon
derlijke opgaven betreffende kostgangers
en inwonende ondergeschikten.
De resultaten van deze statistiek zijn
onontbeerlijk, om te voorkomen dat, door
het opruimen van krotten, woningnood
ontstaat, om den aanbouw van woningen
in goede banen te kunnen leiden en om
voorschriften betreffende de toegelaten
sterkte van bewoning te kunnen band
haven.
Voor het geregeld bijhouden van deze
statistiek zullen periodieke woningtellin
gen moeten plaats hebben tenzij men,
door instelling van een woningbeurs, deze
tellingen overbodig maakt.
Nog wordt er op gewezen dat de ge
meentebesturen dienen te kunnen beschik
ken over een voor zijn taak berekend
bouw- en woningtoezicht, dat onder toe
zicht van Burg. en Weth. moet staan.
In de kosten van statistiek en toezicht
wil de commissie dat het rijk zal voorzien
voor de helft, evenals zulks geschiedt bij
den algemeenen maatregel van bestuur
ter uitvoering van de Woningwet.
Tegemoetkoming aan eigenaaïs van on
bewoonbaar verklaarde woningen is ge-
wenscht, terwijl het noodig is, de bevoegd-
hedfen, in dezen aan de gemeentebesturen
gegeven, te maken tot verplichtingen.
ITALIË.
Aan de Geestelijkheid der geheele wereld
heeft Z. H. de Paus, ter gelegenheid van
zijn gouden priesterfeest, een vaderlijk
sehrijven gericht: „Exhortatio ad clerum
catholicum". Deze aansporing aan de pries
ters, tot hen allen gericht, heeft echter het
welzijn der geheele christelijke wereld ten
doel, omdat van hun gedrag en voorbeeld
zooveel afhanfeeljjk is.
Heiligheid des levens, zegt de Paus, is
voor den priester een onwrikbare noodza
kelijkheid. Het karakter en de waardig
heid van zijn ambt toonen aan, dat hij
het licht der wereld, het zout der aarde,
de vertegenwoordiger van Christus moet
zijndaarom heeft de Kerk met waak
zame zorg er steeds naar gestreefd, de
heiligheid Harer dienaren te bevorderen,
daarom hebben de H. Vaders en Leeraren
der Kerk steeds van de priesters een
buitengewone deugd verlangd, boven die
der gewone geloovigen verheven.
Zijne Heiligheid wijst dan aan, waarin
meer bizonder de Priesterlijke heiligheid
bestaat en welke de voornaamste middelen
zijn om haar te verkrijgen volhardend en
vurig gebed, dagelijksche overweging der
eeuwige waarheden, lezing van godsdienstige
boeken en bovenal van de H. Schrift, onder
zoek des gewetens.
De H. Vader toont aan, hoe dit alles
met alleen nuttig, maar volstrekt nood
zakelijk is, opdat de priester persoonlijk
heilig kan worde en met vrucht aan de
heiliging van anderen werken.
De Paus maant de priesters met warmte
aaD, om hun kuischheid, eerbied en ge
hoorzaamheid aan de bisschoppen en vooral
aan den H. Stoel te doen schitteren daar
naast de liefde, die de groote glorie is van
den katholieken priester, de liefde, die den
ongelukkige troost, die, den jeugdige
onderricht en hem voor dwalingen en
bederf bewaartdie vrede onder de men
schen sticht, die den volken tot in de
meest onherbergzame en barbaarsche oorden
net Evangelie brengt, die de zielen voor
Christus wint en goed doet ook aan de
vijanden.
Na vervolgens geestelijke oefeningen,
retraites en andere middelen te hebben
aanbevolen, richt Z. Heiligheid een vurig
gebed tot God en de H Maagd opdat de
priesters heilig mogen worden
Deze brief des Pausen aan de priesters
der geheele wereld, en in 't bijzonder
vo:>r hen bestemd, is een zeer omvangrijk
stuk, in den „Osservatore Romano" meer
dan negen kolommen beslaand. Met eer
bied en vreugde zal het iu eenvoudig,
klaar Latijn gestelde schrijveD zekor door
de Geestelijkheid worden ontvangen.
Om onzen gewonen lezers een denkbeeld
te geven van den toon vol vaderlijke lielde
en waardigheid, waarmee dit document is
vervuld, willen wij een klein gedeelte ver
melden.
Het dringt in het diepste der ziel en
het is vol ernst, wat de Apostel der
volkeren aan de Hebreeën schreef, wan
neer bjj hen vermanend aangaande den
plicht der gehoorzaamheid, jegens hun
oversten verschuldigd, zeer na Irukkelijk
verzekerde: Want zij waken, als
zullende rekenschap afleg
gen voor uwe zielen.
Al heeft deze uitspraak zekerlijk op
allen betrekking, zoovelen als er in de
Kerk een ambt vervullen, toch treft zij
het meest Ons, die hoewel onwaardig,
door Gods wil in Haar het hoogste gezag
bekleeden, weshalve Wij, nacht en dag
met zorg vervuld, niet ophouden te over
wegen en na te streven wat strekken
kan tot welzijn en groei van de kudde
des Heeren. Daarbij houdt dit ééne
vooral Ods bezig dat de priesters geheel
en al zoodanig zijn als de plichten van
hun ambt vereischen. Want Wij zijn
overtuigd, dat bovenal langs dezen weg
voor den godsdienst goede en blijde hoop
kan worden gekoes erd. Derhalve hebben
Wij terstond toen Ons Pontificaat een
aanvang nam, hoewel Wij bij het be
schouwen van de geestelijkheid in het
algemeen, meermalen hareu lofspraken,
toch gemeend, onzeEerwaardige Broeders
de bisschoppen der Katholieke wereld,
met aandrang te moeten opwekken dat
zij niets met meer volharding en kracht
zouden doen dan Christus te vormen in
hen, wier wettige taak het is, in anderen
Christus te vormen.
Wij weten zeer goei, hoedauig de
ijver der bisschoppen in deze is geweest.
Wij weten met welk een vooruitziendheid,
met welk een ij ver zij voortdurend zich
hebben toegelegd op het opvoeden der
geestelijkheid tot deugdwaarvoor wij
gaarne aan hen niet zoozeer lof brengen
als wel in het openbaar dank betuigen.
Evenwel, mogen al door dusdanige
zorg der bisschoppen meerdere geeste
lijken gelukkiglijk nut hemelsch vuur
zijn ontstoken, waardoor zij de genade
Gods. in de priesterwijding ontvangen,
hebben herwekt en versterkt, toch valt
er nog te klagen, dat sommige anderen
in verschillende landen zich niet zoo ge
dragen dat op hen al3 in een spiegel,
gelijk het behoorde, het christen volk
het oog kan slaan om voorbeelden tot
navolging te vinden
Tot hen ook willen Wjj met dezen
brief ons hart richten, gelijk het hart
van den Vader, dat bij het aanschouwen
van een kranken zoon van bezorgde liefde
klopt. D.or deze gedreven voegen Wjj
onze vermaningen bij die der bisschop
pen en Wij begeeren, dat onze aanspo
ringen, hoewel zij vooral bedoelen de
atgedwaalden en verkoelden tot den
goeden weg terug te roepen, toch ook de
overigen mogen treffen.
Wij willen den weg toonen, waarlangs
ieder dagelijks met meer jjver heeft te
streven, opdat hjj waarlijk zij, gelijk de
Apostel het zoo schoon uitdrukt, een
man Gods cd aan de rechtmatige ver
wachtingen der Kerk beantwoorde. Wjj
zullen niets zeggen, wat geheel onge
hoord of voor iemand nieuw is, maar
alleen wat allen zeker behooren ter harte
te nemen God geeft ons de hoop, dat
Ons woord geen geringe vrucht zal
dragen.
De H. Vader geeft dan breedvoerig de
middelen aan waardoor het gestelde doel
kan worden bereikt en eindigt met de
geestelijkheid aan te sporen om ze zoo toe
te passen, „dat gij dagelijks meer en meer
waardig wandelt der roeping waarin gij
geroepen zijt, uwe bediening eer aandoende
en Gods wil in u volbrengende, welke
immers is uwe heiligmaking".
Hierop immers, zijn onze voornaamste
gedachten en zorgen gerichtvervolgens
met de oogen ten hemel geheven her
halen wij voortdurend, smeekend over
de geheele priesterschap, de woorden van
Christus den Heer ,.H e i 1 i g e Va
der.. heilig hen." Wij ver
heugen ons, dat zoo velen uit alle rjjen
der geloovigen vol zorg voor uw heil
en het welzijn der Kerk mét Ons dit
gebed opzenden terwijl bet een ver
heugend feit is, dat er niet weinige
zielen zijn van edelmoedige deugd, niet
alleen in de gewijde plaatsen, maar ook
onder hen, die midden in de wereld
verkeeren, die met dezelfde intentie zicb-
zelveu in onophoudelijke toewjjding aan
God ten offer opdragen.
Moge Goi huu zuivere en kostbare ge
helen als een welriekend reukoffer aan
vaarden en ook onze nederige gebeden niet
afwijzen. Wij smeeken, dat Hij ze in
zjju Liefde en Voorzienigheid moge ver-
hooren en uit het Allerheiligst Hart van
Zijn beminden Zoon schatten van velerlei
genade, liefde en deugd over de geestelijk
heid moge uitstorten.
De H. Vader dankt de priesters ten
Blotte voor hun gelukwenschen bij zijn
vijftigjarig priesterfeest en vertrouwt zijn
wenschen voor hen toe aan de Moedermaagd,
de Koningin der Apostelen, die de eerste
dienaars der Kerk met haar voorbeeld leerde,
dat ze eendrachtig zouden volharden in
het gebed, om met bovennatuurlijke deugd
te worden vervuld.
Droogte in Italië. In de Zuide
lijke dorpen van Italië is de bevolking,
door de groote droogte, letterlijk van alle
water verstoken.
In een dorp bij Bari is een vrouw door
hare buurvrouw met een hamer doodge
slagen, omdat zjj haar weigerde water te
geven. De regeering heeft onderhandelingen
geopend met een scheepvaartmaatschappij,
om drinkwater te doen komen van elders,
maar de bevolking in het binnenland, waar
geen schepen komen kunnen, zou bij dezen
maatregel niet gebaat zijn.
8ERVIE.
Watmen in Servië „parlemen
tair"' noemt. Uit Belgrado wordt van
gisteren geseind
In den loop der beraadslagingen in het
parlement over het handelsverdrag met
Oostenrijk-Hongarije zijn er rumoerige too-
neelen voorgevallen.
Dragowitsj (oud-radicaal) dacht dat Gi-
orgiwitsj (nationalist) hem voor een bullebak
had uitgemaakt, en schreeuwde dezen
daarom toe: Jij bent nog minder dan een
vrouwDeze uitroep veroorzaakte een zoo
danig lawaai, dat de bijeenkomst moest
worden geschorst.
Oiorgiwitsj wierp zicb op Dragowitsj en
sloeg hem in het gezicht. De andere natio
nalistische afgevaardigden grepen stoelen
om zich daarmede op de radicalen te werpen.
Toen Dragowitsj een mes wilde grijpen,
werd hem dit door zijn vrienden belet.
Eenige nationalisten begonnen met stoelen
te zwaaien, waarop een waar handgemeen
in het midden der zaal ontstond. Dank zij
de tusschenkomst der ministers en eenige
afgevaardigden werden echter ernstige
feitelijkheden voorkomen.
RUSLAND
Een stad te koop. Op 3 October
a.s. zal de stad Beresowka in het gouver
nement Jelisabelgrad in het openbaar aan
den meestbiedende worden verkocht
Een koopman uit Odessa, Anatz, waar
aan de stad Beresowka ongeveer een kwart
millioen mark schuldig is, wil niet lan
ger op zijn geld wachten. Daar de stad
nog meer groote schulden heeft, ren niet
in staat is, hare verplichtingen na te ko
men, zoo wordt zij en de tot de stad be-
hoorende ongeveer 12.000 morgen akker
land verkocht.
Zijn er liefhebbers voor een stad in
Rusland?
TURKIJE.
De Sultan van Turkije heeft op bevel
van het Jong-Turksch comité een groot
bedrag in de schatkist moeten storten.
Zaterdag hebben Armeniërs te Konstan-
tinopel met geweld den afgetreden pa
triarch Ormanian ontvoerd en hem in, het
patriarchale paleis gebracht, waar zij van
hem rekenschap eischten van 30.000 pond.
Drie leden van het Jong-Turksche comité
bevrijdden hem.
Munir Pacha, de ontslagen Turksche ge
zant te Parijs, die te recht of ten on
rechte door de revolutionnairen beschul
digd wordt voorstander te zijn van het
absolute régime, geeft geen gevolg aan
het in het keizerlijk iradé vervatte bevel
zich terstond te Konstantinopel te komen
melden. Volgens den „Matin" stelt hij dit
tot later uit en vindt het voor zijn ge
zondheidstoestand (en persoonlijke veilig
heid wellicht ook) gewenschter een kuur
te gaan doen in de een of andere Euro-
peesche badplaats.
Nederland en Venezuela.
Reuter seint d.d. 11 Augustus uit Wil
lemstasi
Om voorbereid te zijn op eventueele
verwikkelingen tusschen Nederland en Ve
nezuela is een draadloos telegraafstation
te Willemstad opgericht. De kruiser „Gel
derland" vertrok gisteren naar het na
burige eiland Aruba met geweren en am
munitie voor de bewoners die feitelijk
zonder bescherming zijn.
Een brief uit Maracaïbo houdt in dat
de Venezolaansche rivierstoomboot de
„Felix" met troepen naar de Maracaïbo-
baai vertrokken is, naar men gelooft met
soldaten, die tegen de revolutionairen zul
len optrekken.
Het Haagsche Correspondentiebureau
deelt thans mede, dat van welingelichte
zijde gemeld wordt, dat het te Nieuwediep
aangekomen pantserdekschip Friesland
hoogst vermoedelijk naar West-Indië zal
gezonden worden.
Volgens een telegram uit Nieuwediep is
het pantserschip Heemskerck gister vandaar
naar West-Indië vertrokken.
Duitsche Katholiekendag.
Naar „de Tijd" verneemt, heeft kardiuaal
Fischer een vriendelijke uitnoodiging gericht
tot mgr. den Aartsbisschop van Utrecht,
om den a s Katholiekendag in Dusseldorp
te komen bijwonen. Hoogst waarschijnlijk
zal mgr. Van de Wetering dientengevolge
naar Dusseldoip gaan en daar gedurende
een of twee dagen de gast zjjn van kardinaal
Fischer.
In een der algemeene vergaderingen zal
mgr. dr Andreas Jansen, pastoor te Bunnik,
als spreker optreden. Zijn onderwerp is:
bet bondgenootschap der christelijke par
tijen in Nederlani.
Leeftijd.
Naar aanleiding van het wetsvoorstel-
Nelissen om 70-jarige rechters te ontslaan,
geljjk ook reeds de 70 jarige leeftijd van
professoren, burgemeesters, dijkgraven en
dergeljjken als t begin der seniele aftake
ling wordt beschouwd, schreef „De Neder
lander" dezer dagen een lezenswaardig
artikel, waarin zij wijst op kloeke grijs
aards in onzen en vroegeren tijd.
Kloeke grijsaards als Oldenbarnevelt,
„Vondel en De Ruyter, waren ook vroeger
bij ons lang niet zeldzaam, en zij zouden
weer even talrjjk worden als voorheen, als
wij maar weer even verstandig wilden wor
den als onze vadereu warea op onderwjjs-
en opvoedingggeb'ed. Zij stuurden hun
kinderen niet zoo vroeg naar school als wjj,
en eischten dan niet zeoveel van den geest
dat de lichaamsoefening er wel t-ij inschieten
moest. s
De eigenlijke gekunstelde gymnastiek
hebben onze vaderen niet gekend, maar zij
deden veel meer dan wjj aan wandelen,
paardrijden, zwemmen, worstelen en spelen
in de open luebt.
De Ruyter leverde den vierdaagschen
zeeslag op zijn 59e jaar.
Nadat hij dus volgens prof. Winkler al
negen jaar achteruitgaand was, gaf hij het
hoogste, wat ooit eeoig vlootvoogd gegeven