Dinsdag 11 Augustus 1908.
Vierde Jaargang.
BINNENLAND
UIT ZEELAND.
No. U
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG- JKISDM- en IMIDABAVOHD.
De Kerkwijding te Goes.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten £0.95
Afzonderlijke nummers a contant- 0.05
AdveTtentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 1S regels f0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Meer dan drie jaar geleden is het nu,
dat de offervaardigheid der Goesche Ka
tholieken den wensch van den Zeereerw.
Deken J. Baede kon doen in vervulling
gaan: het bouwen van een nieuwen tem
pel, Hem waardig, Die dag en nacht op
het altaar troont.
Ruim twee jaar geleden werd met mach
tiging van den Bisschop het prachtig
kerkgebouw door den Zeereerw. Deken i n-
gezegend en heden door den Bisschop
van Haarlem, Z, D. H. mgr. Gallier plech
tig geconsacreerd.
Gisteravond circa 5 uur arriveerde
Z. D. H. hier. Door het uitsteken der vlag
hadden de Katholieken uiting gegeven aan
de blijdschap hun beminden Kerkvoogd
in hun midden te mogen zien. Het sta
tionsplein en de Stationsweg waren vol
belangstellenden, die dien Bisschop op
wachtten en eerbiedig groetten. Z. D>. H.
werd aan het station verwelkomd door
den Zeereerw. heer Deken en do Weleerw.
heer Kapelaan.
Heden was .het de dag der plechtige
Kerkwijding. De eerste plechtigheden,
waarbij geen leeken mochten 'tegenwoor
dig zijn, namen circa half acht, be
gunstigd door prachtig zomerweer, een
aanvang. Daartoe was oen gedeelte voor
do kerk afgezet.
Vele Zeereerw. heeren" van de naburige
parochies, de Weleerw. heeren Fr. Knitel
en B. Kosters, zonen der parochie, de
Weleerw. heeren H. Wtentzel en J. van der
Moer, oud-kapelaans, assisteerden daarbij.
Om half tien werden de kerkdeuren ge
opend en vulde een overgroot getal ge-
loovigen het kerkgebouw. Ook vele anders
denkenden waren tegenwoordig.
Het zou ons te ver voeren hier alle
plechtige ceremoniën en haar beteekenis
te beschrijven. Zij alleen gezegd, dat de
plechtigheden op de aanwezigen een die
pen indruk maakten.
De eerste plechtige kerkwijding dateert
reeds van de regeering van Konstantijn
den Groote, toen door diens bekeering de
Kerk rust verkregen had en werd vol
trokken door Paus Sylvester.
Eerst door deze consecratie is het kerk
gebouw in den waren zin een „Domus
dei" een huis Gods geworden.
Tegen half elf droeg Z. D. H. de Bis
schop de Pontificale H. Mis op.
Het priesterkoor was geheel gevuld met
eerw. heeren geestelijken.
Na den zegen op het einde der H. Mis,
richtte 'L. D. H. de Bisschop het woord
tot de geloovigen. Monseigneur wees op
do beteekenis van het kerkgebouw en
wekte op zich steeds te herinneren, dat
de Kerk is een huis Gods, waar zij
moesten samenkomen om zich in vertrou
welijk gebed met hun Zaligmaker te onder
houden. Dan zouden zij gaarne zich daar
heen begeven en het hoe langer hoe meer
gaan beschouwen als hun huis, eu aan de
zegeningen deelachtig- worden, welke God
gewoon is te geven aan wie er Hem om
komen ringen.
Aan het ontbijt waren uitgenoodigd de
Burgemeester en de Wethouders en de
Secretaiis van den gemeenteraad, alsook
de architect en.de aannemer der kerk, van
welke beiden alleen de laatste, de heer
'Iroenendaal aanwezig was.
De Zeereerw. Deken nam de gelegenheid
te baat, om het Dagelijksch Bestuur der
gemeente te bedanken voor zijn vereeren-
de tegenwoordigheid, alsook voor alle fa
ciliteiten, welke zij bij den bouw' zoo ruim
schoots hadden toegestaan. Mgr. de Bis
schop sloot zich bij dat woord aan.
De Burgemeester dankte den Zeereerw.
Deken voor zijn hartelijk woord. Gaarne
had hij er toe bijgedragen om den bouw
der kerk, .die een sieraad was der ge
meente te doen slagen. Hij sprak den
wensch uit, dat het gebouw mocht bij
dragen tot uitbreiding van Gods Koninkrijk.
Aan het diner dezen middag zullen ook
heeren Kerkmeesters en de heer Groenen-
daal aanzitten.
Om half zes vertrok Monseigneur naar
O v e z a n d om daar morgen de Kerk te
consacreeren.
ITALIË
Zaligverklaringsproces van
P i u s IX Z. G. Het proces voor de geluk
zaligverklaring van Pius IX is op 5 Augus
tus begonnen in alle steden, waar de ver
heven Opperpriester sporen heeft achterge
laten, begonnente Sinigaglia, te Spolete,
te Gaëta en te Napels. Op bevel van de
Congregatie der Riten worden zijne geschrif
ten bijeenverzameld.
In de eerste jaren van het Pontificaat
van Leo XIII gingen er reeds stemmen op.
die de zaligverklaring van zijn voorganger
vroegen. Leo XIII oordeelde, dat men op
de zaken niet moest vooruitloopen. Pius X
is van raeening, dat nu de tjjd gekomen is
om de documenten, die op het leven van
z£n eerbiedwaardigen voorganger betrek
king hebben, te onderzoeken. Het onderzoek
der geschriften van Pius IX is een voor
bereidende stap; honderden zaken komen
echter nooit verder dan deze formaliteit.
Het proces zal in zijne verschillende
phasen heel wat tijd eischen en men ver
wacht, dat voor het decreet door den Paus
kan worden geteekend, wel een halve eeuw
zal verloopen.
Tot nu toe zijn de artikelen, betrekking
hebbende op het leven, de werken, de
deugden en de wonderen van Pius IX,
die de postulator Mgr Antonio Cani ter
onderzoek aan de rechtbank aanbiedt,
honderd dertig in getal.
Alle personen, die aan het onderzoek
deelnemen hebben onder eede beloofd, het
meest volstrekte stilzwijgen te bewaren
ovei de verhandelingen en zonder eigenbe
lang of vooroordeel, hunne meening uit te
spreken.
De oproep, door Pius X aan alle bezitters
van geschriften, gedrukt of geschreven,
van den grooten dienaar van God Jean
Maria Mastaï Ferretti. gericht, heeft talrijke
onthullingen gebracht, vooral in het diocees
Imola, waarover Pius IX van 17 December
1832 het bewind voerde en vanwaar bij
in Mei 1838 op den zetel van Spolete werd
geplaatst. Gregorius XVI had hem de
nuntiatuur te Parijs willen toevertrouwen,
maar, op zijn verzoek, werd hij hiervan
vrijgesteld, evenals van de nuntiatuur te
Napels, waar hjj in 1839 tot nuntius benoemd
was. Zoowei particulieren als openbare in
stellingen hebben brieven en documenten
van zeer veel gewicht ter onderzoek gegeven.
FRANKRIJK.
Kerkdief stallen. Herhaaldeljjk wor
den er in den laatsten tijd in Frankrijk
kerkdiefstallen gepleegd, we bedoelen
hier de nachtelijke diefstallen, dooi middel
van braak of insluiting, die terecht de
algemeene verontwaardiging van de Katho
lieken opwekken.
Weer een tweetal nieuwe diefstallen
mo- ten nu worden gemeld een te St Viance,
waar een reliquieënkastje van gedreven
koper uit de 12e eeuw overdekt met edel-
steenen en een waarde vertegenwoordigend
van 300 000 francs werd gestolen en een
te Coursan, waar de dieven door den klok-
ketoren in de kerk drongen en verschei
dene prachtige kerksieraden buit maakten.
Ongetwijfeld mogen deze treurige feiten
aangehaald worden als bewjjzen van den
rampzaligen toestand, waarin zich de Kerk
van Frankrijk, ook op materieel gebied,
nog bevindt.
Want die diefstallen zijn nergens anders
aan te wijten dan aan de feitelijke onzeker
heid, die er op verschillende plaatsen
heerscht, omtrent de onderhouds-en bewa-
kings-verplichting van de kerkgebouwen.
Verschillende gemeenten beweren, dat die
verplichting niet op hen rust, of ze doen
tenminste alsof die verplichting niet op hen
rust En de pastoor kan die taak niet
overnemen, al was 't alleen maar omdat ze
zijn financiëele draagkracht verre te boven
gaat Zoo blijft dan het heiligdom des
Heeren en de kunstschatten daar geborgen,
dikwijls geheel onbewaaktstaan, tot gemak
kelijke prooi van de vele boosdoeners....
Omtrent de wonderbare hagelbui die over
Rem i real out was lusgebroken en waarbij
hagelsteenen gezien waren die de beeltenis
van Maria met het Kindje Jezus vertoonden,
zegt de „Semaine Raligieuse" van het bisdom
Frejus, dat een kerkelijk onderzoek heeft
uitgemaakt en vastgesteld dat de getuigen
in deze zaak nog bedrogen waren en hun
waarheidsliefde boven alle verdenking staat.
Over de verdere feiten doet de kerkelijke
overheid vooralsnog geen uitspraak.
Met bijtenden spot vertelt de „Gaulois"
een anecdote.
Na den vreeselijken dag de vorige week
te Vigneux beleefd, kwam Clemenceau
president van den ministerraad, Brian d
tegen.
„Kijk, zijt ge nog niet in hechtenis ge
nomen?
Verbazing van den minister van Justi
tie, opperste handhaver van gezag, orile
en rust.
„Ja, natuurlijk, in hechtenis 'genomen,
ol zijt gij het niet die hebt gezegd: „Ga
ten strijde met lansen, sabels, pistolen,
geweren: ik gal u niet weerhouden, ik
zal het mij een plicht rekenen, wanneer
dat uur slaat, in uwe rijen plaats te ne
men" En zoo ging, altijd volgens den
„Gaulois", Clemenceau voort, zijn col
lega te herinneren aan hetgeen deze voor
weinige jaren sprak en schreef.
1MITM 11LAN I>
Zeppelin. Zeppelin is al aan zjjn oude
luchtschip (model 3; bezig. Zijn plan is,
om het, door het invoegen van een nieuw
stuk, te verlengen en zooveel mogelijk aan
het model van 1908 gelijk te maken. De
aluminiumfabriek, die hem tot nu toe be
diend heeft, meldt, dat zij het metalen
geraamte voor een geheel nieuwen luchtbol
in veertien dagen tijds kan leveren.
Krupp v. Bohlen u Halbach (de man, die
met Krupp's erfdochter getrouwd is) heeft
ook 100,000 mk. voor Zeppelin gegeven,
de koning van Wurtemberg 20.000 mk.,
een dame in een hotel to Baden-Baden
50 000 mk. Bij de Kölnische Ztg. is ruim
60,000, bij de Hannoversche Courier 30.000
mk. ingekomeu. Om meer orde" en regel in
de wijze van inzamelingen te brengen, zal
er een Duitsch rij kscomité voor het bouwen
van een nieuw luchtschip voor Zeppelin,
onder bescherming van den Keizer en den
koning van Wurtemberg, opgericht worden.
De kroonprins van Duitschland heeft het
beschermheerschap aanvaard.
De goud-vloed naar Friedrichshafen stroo-
mende voor het fonds tot 't bouwen van
eene nieuwe .Zeppelin" houdt onafgebroken
aan. 't Is zóó een springtjj van-goud, door
den nationalen geestdrift opgezweept, dat
Zeppelin binnenkort wel in staat moet
wezen om een heel eskader van luchtschepen
te bouwen. i
AMERIKA.
De boschbrand in Britse h-C o-
I u ui !i i a. Men vreest te Fernie voor het
uitbrdkön van besmettelijke ziekten door
de omstaudighèdén vviiaróndor de daklo.oze
slachtoffers van den boschbrand in de vallei
der Eik-rivier moeten verblijven.
Tweeduizend vrouwen en kinderen zijn
daar opeengehoopt, zonder voldoende levens-
middeienr Twee gevallen van pokken zijn
voorgekomèh. Door dé hitte wordt de toe
stand nog ernstiger.
Achttien lijkan zijn nog onder de pcin-
hoopen te voorschijn gehaald.
De stadMichell, die eerst aan den brand
ontkomen was, staat nu In vlammen, daar
de wind den brand heeft aangewakkerd.
De vrouwen en kinderen zijn naar de steden
in den omtrek gezonden om veilig te zjjn.
Alle mijnen in Crow's Nest zijn gesloten
en de mannen zijn allen aan het werk, om
te trachten het vuur. te keeren. De middelen
die men daartoe aanwendt, zjjn,hetopwerpen
van wallen uit vochtige aarde, het uitroeien
van allen plantengroei en voortdurende
besproeiing van huizen en straten met water,
waaraan gelukkig geen gebrek is.
Een directeur van de Crow's Nest Coal
Company, die te Toranto verbljjf hoult,
gaf te kennen, dat hjj 't meeste vreesde
voor de stad Coal Creek. Daar wonen on
geveer 1500 menschen, waaronder vele
vrouwen en kinderen. Volgens de berichten,
is het vuur op drie mijlen afstauds van
Coal Creek en grijpt steeds verder om zich
heen in de richting van Coal Creek, en
snijdt zoodoeude de vlucht der inwoners
naar het Westen af, wat de eenige weg is
dien zij kunnen inslaan, behalve twee door
Indianen aangelegde paden. Een van deze
bekend als de Flathead trail, loopt Daar de
Mc Evoy Creek-rivier, terwijl het andere
naar Michel Creek leidt, in het district,
dat in brand staat. Beide palen over de
bergen zijn voor vrouwen en kinderen
onbegaanbaar
Het laatste bericht betreffende de ramp
is vervat in een telegram door de Canadian
Bank Commerce ontvangen, luidende als
volgt
„Het vuur heeft te Fernie 3*2 gebouwen
laten staanCoal Creek is geheel en Michel
en Hosmer gedeeltelijk verwoest.
Twee-en-zestig menschen zijn omgekomen,
vooral in de omstreken der steden, waar
alles verwoest werd.
De schade wordt geschat op 5.000 000
dollars en 7000 menschen zjjn zonder dak.
Staatscommissie Middenstand.
Naar het „Hbld." verneemt, zullen de
heeren J. S. Meeuwsen en dr. J. Nouwens,
in opdracht van de Staatscommissie voor den
middenstand, tegen het eind van September
a.s. in Oostenrjjk een studiereis ondernemen
in zake het Ctöperatiewezen, en wel voor
namelijk over de volgende vormen inkoop-,
verkoop-, productie- en credietcoöperatie.
De bedoeling moet zijn om bet inter
nationaal congres voor den middenstand,
georganiseerd door het „Internationaal
Instituut tot Studie van Middenstands
vraagstukken", hetwelk van 37 October
e.b. te Weenen wordt gehouden, te be
zoeken en daarna het verdere onderzoek in
Oostenrjjk voort te zetten.
Op dit internationaal congres zullen ver
schillende landen officieel vertegenwoordigd
worden, ook de Nederlandsche regeering zal
zich daar doen vertegenwoordigen door de
heeren mr. P. J. M. Aalberse, te Leiden,
J. S. Meuwsen en R. P. J Tutein Nolthe
nius, beiden te Amsterdam.
Het programma van dit congres bevat
de volgende vraagpunten le. De vakop
leiding van den landbouwenden en indu-
strieelen middenstand en het ter hunner
beschikking stellen van werktuigen, welke
hun concurrentie-vermogen kunnen ver
meerderen. (Een tentoonstelling van nieu
were werktuigen wordt aan het congres
verbonden). 2e. De organisatie en de werk
zaamheid van coöperatieven aankoop.- en
verkoop-vereenigingen, voornamelijk met
het oog op leverantiën aan het leger. 3e.
De organisatie van het landbouw-, indu
strieel- en handelscrodiet. 4e. De bescher
ming der regionale huisindustrieën. 5e. Het
woningvraagstuk van den middenstand. 6e.
De rijksverzekering tegen de gevolgen van
invaliditeit en ouderdom van alle burgers.
7e. Het vraagstuk der bouw ambachten.
Tegen bedrog in den boterhandel.
De „St.-Ct." no. 185 bevat de wet „Stbl."
227tot aanvulling en wijziging van de
wet van 9 Juli 1900 („Stbl 112), houdende
bepalingen tot voorkoming van bedrog in
den boterhandel.
In deze wet wordt o m het volgende
voorgeschrevon
„Het is verboden boter te leveren, in
een winkel of op eenige andere voor het
publiek toegankelijke verkoopplaats voor
handen te hebben, uit te stallen in het
openbaar rond te brengen, rond te venten,
te vervoeren, in of uit te voeren, of ten
vervoer of uitvoer in opslag te hebben,
welke een vetgehalte bezit beneden een
bjj algemeenen maatregel van bestuur
vast te stellen en in de ..Nederlandsche
Staatscourant" bekend te maken grens.
Het is verboden margarine te Ie.eren,
in een winkel of op eenige andere voor het
publiek toegankelijke verkoopplaats voor
handen te hebben, uit te stallen in het
openbaar, rond te brengen, rond te venten,
te vervoeren, in of uit te voeren of ten
vervoer of uitvoer in opslag te hebber,
welke bij onderzoek op het verzaiigings-
cjjfer der vluchtige vetzuren in 5 gram
van het uitgesmolten en gefiltreerde vet
een ReichertWollnygetal aanwijst hooger
dan 10.
Het 5de lid van art. 7 der Boteiwet
wordt gelezen als volgt: „De in dit
artikel bedoelde bewaar bereid- of ver
koopplaatsen moeten toegankelijk zijn,
zonder dat eene woning behoeft te worden
binnengetreden. In bijzondere gevallen
kan door den Minister ontheffing van dit
vo-.rschrift worden verleend
Voorafgaande aan laatstbedoeld lid wor
den vier nieuwe leden tusschengevoegd,
luidende
„Die -nspecteurs adjunct-inspecteurs
en visiteurs hebben de bevoegdheid om,
daartoe gemachtigd door of in opdracht
van Onzen voornoemden minister, bereid-
plaatsen voor margarine en andere vetten
en de bij de betrokken bereiders in ge
bruik zijnde bewaarplaatsen en ruimte
binnen te treden.
Genoemde ambtenaren, alsook de ove
rige ambtenaren, bedoeld in artikel 6
hebben de bevoegdheid om ten allen tjjde
bereid plaatsen voor boter en de bij de
betrokken bereiiers in gebruik zijnde
bewaarplaatsen en ruimten binnen te
tt eden.
Deze bevoegdheid geldt ook ten aanzien
der winkels of dergelijke verkooplokalen,
alsmede ten aanzien der-bewaarplaatsen
en andere ruimten, in gebruik bij boter-
bereiders, winkeliers en handelaren, waar
boter, margarine of andere vetten voor
handen zijn.
De bevoegdheid, omschreven in detwee
vorige leden, geldt, ten aanzien der be-
reidplaatsen voor boter, mede, na deswege
door den Minister gedane opdracht of
verstrekte machtiging, voor de in artikel
10 bedoelde scheikundigen.
Het bovenbepaalde met opzicht tot
be eid-, bewaar- en verkoopplaatsen voor
boter, margar.ne en andere vetten geldt
ook voor die plaatspn, welke vermoed wor
den tot een dier doeleinden te strekken"
De Rijkszuivelvisiteurs, bedoeld in het
le en 2e lid van artikel 6, zijn bevoegd
monsters te nemen van boter, margarine
of andere vetten
a. welke in het openbaar zijn uitge
stald
b. welke worden geleverd, rondge
bracht, rondgevent, vervoerd, in- of uit
gevoerd of ten vervoer of uitvoer in opslag
liggen.
Bedoelde ambtenaren hebben mede de
bevoegdheid monsters te nemen van voor
zegde stoffen, aafiwezig in de gebouwen
of op de plaatsenwaar zij krachtens deze
wet toegang hebben.
Bij algemeenen maatregel van bestuur
worden voorschriften gegeven ten aanzien
van:
a. den invoer van boter en margarine
h. de voorwaarden, waaraan die in te
voeren boter en margarine zullen heb
ben te voldoen
c. de wijze, waarop met die boter en
margarine, voldeden zij niet aan de ge
stelde voorwaarden, zal worden gehan
deld."
De wet treedt in werking op een nader
door de Koningin te bepalen tjjdstip.
Goes. Het meisje, dat het horloge van
den jeugdigen II. vond en het aan, zeke
ren v. d. W.., die zeide het verloren te
hebben, afgaf, is gebleken te zijn Cornelia
Sinke.
De commissaris van politie zond een
telegram aan den burgemeester van Co-
lijnsplaat, hetwelk ten gevolge-had dat het
horloge met ketting op M. v. d. W. werd
bevonden en in beslag genomen, en Za,-
terdag in bezit, van den commissaris van
politie gesteld werd.
Zaterdagmolrgen 8 uur brachten drie
mannen een koe van Kole van Kloet,inge
naar den trein. Op eenmaal begon het.
dier zich te verzetten en werd ton laatste
zoo wild, dat 't zich van zijn geleiders
los brak, op den loop ging en van de
steilte ai de leiding in liep. Toen 'ter
weer uit. gekomen was en men 'twilde
grijpen, sprong 'ter weer in en geraakte
met zijn kop tusschen de palen. De heer
Massee kwam spoedig met zijn geweer,
waarop K. het dier doodschoot, dat met
paarden en wagen uil. de leiding werd
getrokken.
De bekende J. J. P. Liplijn, die in
1907 te Brussel diefstal van geld had ge
pleegd hij zijn schipper en dezer dagen
hier werd aangebracht, stond heden voor
den instructie-rechter te Middelburg te
recht voor deze zaak en werd, zooal.s wij
vernemen, voorloopig opgeborgen.
Een biutaal stukje haalde dat jong-
mensch in onze gemeente eerst nog uit.
Hij leende n.l. van S. op den Molendijk
gisteravond tegen 7 uur „een oogenbiik"
een fiets, doch was om 10 uur nog niet
daarmee terug. Vandaar benauwdheid en
zich vervoegen bij de politie. De commissa
ris zond heden morgen terstond den agent
van politie Moens naar Middelburg. Deze
trof den verdachte in de wachtkamer der
Rijksveldwacht in 't gerechtsgebouw aan
met de fiets. Zooals te begrijpen valt ward
hem thans deze fiets afgenomen, teneinde
verduistering te voorkomen. Hij had de
fiets bereids ten verkoop aangeboden. In
't logement waar hij vernacht had, had hij
nog in der haast een horloge ingepalmd,
dat hij echter nog in tijds aan den loge
menthouder teruggaf.
De politie heeft tegenwoordig in op
dracht de namen der jeugdige meisjes die
's avonds zich in de plantsoenen al
hier met jongens bevinden op te- schrijven
en de ouders daarmee in bennis te stel
len; zooals heden morgen reeds met enkele
meisjes heeft plaats gehad.
