No. 91
Dinsdag 4 Augustus 1908.
Vierde Jaargang.
Verschijnt nlhtn NUIOM-, IKISIM- en VflUOAGAVOHD.
FEUILLETON
tENGD NIEUWS.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Slechte Pausen
De Zwarte Opaal.
Mr. D. ENGELBERTS.
UIT DE PERS-
|rsing. Te Ginneken woomt d0
tin een zeeofficier, wier man zich
[bevindt. Eergisteren vervoegden
Iharen huize drie als heer gekleedo
len, waarvan één opgaf te zijn p!lr
Idetective. De dan* werd gesom-
lene som gelds te geven, daar do
I?) anders ©enige dingen omtrent
iwezigen echtgenoot zonden ope„.
liken, 't Toeval wil, dat een der
ran de aldus bedreigde dame is
l'nsioneenle commissaris van pö'
Zaandam, de heer Doorman. Tot
L'endde de weerlooze vrouw zich
Ide heer D. zich onmiddellijk met
|chaussée in verbinding stelde, wat
olg had, dat het nobele drietal
arrest eer d juist toen zij zich gerood
t Breda per trein te verlaten. Eén
drie is gistermorgen in vrijheid
F de beide anderen blijven in arrest
Ir t u i t s p a 11 i n g e n. De Londen-
Irresponderit van liet „Handelsblad"
Ift als volgt het slot van het hoold-
der groote internationale Olym-
Ispelen te Londen, den z g. Mara-
istrijd, d i. de hardlooperij overdo
er
larathon winner is binnengekoinea
Irena het is de Italiaan P Derando,
poe komt hij aan. De man is dood'
kt telkens weer in elkaarstaat
vergt bet laatste van zijn krach-
tackelt, valtstaat weer op. Spant
het uiterste in als het lawaai der
bewjjst dat de tweede in de arena
pmen. De man sukkelt voort, be
llet eerst den eindpaal, zakt dan in
er cn wordt op een ambulance uit-
flauw gevallen weg gedragen. Recht
ande heeft de Koningin met blijk-
Beelneming het schouwspel aange
zet diep droevig schouwspel. Nooit
de sport zóó zien vernederen als
ken dag AL dat sport is, dan zie
pderdmoal liever dat Nederland op
pbied hier geeii enkelen lauwerkrans
en er nooit meer eene behalen zal,
kt men zoo iets in ons land ooit zou
|n. Maar de menigte juicht en juicht,
de tweede man is aangekomen, de
kaan J. J. Hayes, die ook ineen zakt
agen wordt. Dan volgt als
Ide u an uit Zuid-Afrika, Hefferon, die
jie leiding had en derde is. De vlag.
an Italië en dfaronder die van Afri-
|aaien reeds van den winningsmast
volgende reDners binnenkomen at-
Ider het gejuich der menigte. Dege-
pie na de drie winners kwamen na-
veel boter conditie dan met deze
feval was geweest. Wat mij betreft
den afloop er van nooit meer op
portfeest, want dat kan geen
Pport zijn."
doet der sport geen erger afbreuk,
ook in de publieke waardeering, dan
kulke uitspattingen.
28 jarige, zeer slecht bekeud staan-
Irel te Brussel, had twee jaar geleden
■derlijke wonirfg te Schaarbeek ver-
I maar hij keerde dikwijls terug naar
I om er twist te zoeken met ziju va-
[Zoudag was dat nogmaals het geval,
fwijl de vader den rug gekeerd Iwd,
de ontaarde zoon een lang keuken
len stak het hem tweemaal in den
1 De ongelukkige stortte neer in een
jplas. De dader nam de vlucht, maar
's avonds aangehouden,
toestand van het slachtoffer is lio-
lu den heer Marius Peyrusse uit Mar-
l reiziger voor het handelshuis van H.
liman te Pari].--, is ia een hotel te Ge-
ontvreemd ecu verzameling brillanteu,
en. smaragden en saffieren tot een
ke van 58Ü.0C0 fr Genoemd handels-
llooft een belooning uit van 25,000 lr.
lengene, die het ontvreemde aan hem
erughezorgen, of een evenredig bedrag
leer een gedeelte van het ontstolene
It teragbezorgd.
In ontvreemding wjr len verdacht drie
Inen lo. 6'n zekere Pold, vermoede-
Sfranschmau, leeftjjd even 50 jaar, ge-
p groot, innemende glimlach en 2o. een
bon, oud ongeveer 25 jaar, het uitzicht
lende van een koffiehuisbediende, kleine
letige gestalte met een antipathiek voor-
pn 3o. een persoon van ongeveer 50
van gedistingeerd uiterlijk, lang en
fer
erzocht wordt opsporing en bij ontdek-
Jmmiddelijk bericht aan het departement
justitie, alwaar een omschrijving berust
ent het gehalte der ontvreemde edel-
>enten.
■t „Hhld. van Ant.w." verneemt nit
I: In een schoenwinkel op de vee-
et is een schrikkelijk drama voorge-
■n zoon van den eigenaar, M. van
jaar, heeft zich in een aanval van
eloosheid op afschuwelijke wijze vei
lt.
aar boven, in zijn kamer gegaan zlJn"
heeft hij met een schoenmakersme-
zijner ooren afgesneden, toen
een oog uit. te steken, en einde i.l
den neus en de tong afgesneden-
aarop heeft hij zichzelven sneden
en toegebracht op de armen en ov
*1 het lichaam.
oen men hem vond, was hij m]
d gebloed. Men vreest hem niet 1
ven te zullen behouden. Hij wordt u
gasthuis verpleegd.
Abonnementsprijs p. 3 'maanden voor Goes f 0.-75, daarbuiten f0.95
Afzonderlijke nummers a contant-0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
hnlf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
BureauLANGE VORST5TRAAT, GOES.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Dat er enkele pausen geweest zijn,
die de plaats van den H. Petrus op minder
eervolle wijze bekleedden, bewijst hoege
naamd niets tegen pausdom, kérk en gods
dienst.
Onze tegenstanders spreken wel met
bijzondere voorliefde van de „zonden der
pausen" en werpen ons voor de voeten, dat
wij toch nog aan de onfeilbaarheid des
pausen gelooven, maar zij vergeten, dat
de onfeilbaarheid des pausen niets met bet
privaat leven van den Paus te maken heeft,'
schrijft de „N. Venl. Crt
Als wij aan de onfeilbaarheid van den
Paus gelooven, dan bedoelen wij daarmede,
dat de Paus onfeilbaar is, wanneer hij
krachtens zijn ambt als opperste herder
optreedt, wanneer hij, zooals b i bij het
dogma der Onbevlekte Ontvangenis op
plechtige wijze aan geheel de wereld ver
kondigt, dat de H. Maagd onbevlekt was,
maar daarmede gelooven wij volstrekt niet,
dat de Paus in zijn particulier leven on
feilbaar, m. a. w. vrij van alle zonden en
gebreken is.
Het privaat leven heeft met't ambt niets
te maken, hoezeer het overigens natnurlijkj
te wenschen is, dat al wie een hoog ambt
bekleedt, ook een voorbeeldig leven leidt
De omstandigheid, dat er enkele „slechte
pausen" geweest zijn, bewijst ook niets
tegen de katholieke kerk.
Neems eens aan, dat wij tot de socialisten
zeiden „Uwe leer is valsch, omdat er onder
de socialisten leiders gevonden worden, die
er met de vereenigingskas van door gaan"j
zouden dan die socialisten niet terecht zeggen,
dat zulks toch niets tegen het socialisme
bewgst. Welnu zoo gaat het ook met de
fouten van enkele pausen. Deze fouten
kunnen toch evenmin tegen de katholieke
kerk worden uitgespeeld, als defputfen vah
enkele socialisten tegenover -t.-, gekeele
socialisme. i -
Evenmin bewjjst de omstandigheid, dat
er slechte pausen geweest zjjn, iets tegen
het pausdom zelf.
Op zeer overtuigende wijze wordt-dit
in een vlugschrift, Schlechte Papstej
verschenen bij de Apologetische Volksbiblio
theek te M -Gladbach, aangetoond.
Terecht zegt daarin de schrijver, Dr.
M(effert), dat het toch de grootste onzin
der wereld zou zijn als men de paar zonden,
die op den pauselijken troon bedreven zijn,
als maatstaf nam, om daarmede het geheele
pausdom af te meten.
Even onzinnig als het ware, te zeggen,
dat alle twaalf apostelen niet deugdeD,
omdat zij niet allen even groot waren als
een Petrus en Pauluseven onzinnig is
het te zeggen, dat het pausdom niet
deugt, omdat er onder de 260 pausen enkele
minder goede pausen waren. Waar is de
stand, waar de inrichting, die in al hare
gelederen volmaakt is
Immers, iedere stand heeft in zich on
waardige elementen. Wil men het pausdom
bestrijden, omdat er eenige onwaardige
pausen geweest zijn, dan ook weg met het
keizer- en vorstendom, dan ook weg met
den adel, met den officiersstand, den be*
ambtenstand, dan in éen woord, weg met
eiken stand, want zij allen hebben onwaardige
(Slot.)
Ik stak hem in den zak, met het plan
hem aan den vorst terug te geven en
zou dat zonder twijfel hebben gedaan, in
dien ik hem aanstonds gevonden had;
maar het ongeluk wilde, dat hij een zijner
ministers had ontmoet en met hem een
paviljoen van het park was binnen gegaan,
om eene zaak van dringend gewicht te he
spreken, zoodat ik wachten moest.
En terwijl ik dat deed rees de verleiding
bij mij op. Ik kon niet nalaten te be
denken, dat het in mijn macht lag den
kostbaren steen te behouden, zonder dat
ik eenig gevaar liep ooit te worden ver
dacht. Het zou zeer zeker moeielijk val
len hem te verkoopenmaar ik had. meer
dan eens gehoord, dat er tal van schat
rijke verzamelaars van juweelen in Europa
en Amerika zijn, die bereid zijn een reus
achtige som voor een zeldzaam exem
plaar te geven, zonder voel vragen naar
de herkomst te stellen. Met tal van val-
sche redeneeringen legde ik mijn geweten;
elementen in hun midden gehad.
De omstandigheid, dat er slechte pausen
geweest zijn, bewijst eer iets vóór dan iets
tegen de katholieke kerk.
Maar, hoe is dat mogelijk, zult gij vragen
Heel eenvoudig.
Allen, die niet ophouden over de slechte
pausen te spreken, moesten zich eens de
vraag stellen
Hoe1 is het mogelijk, dat eene gemeen
schap, eene kerk, die toch door zulke
„sléchte pausen" geleid werd, niet ten
gronde is gegaan?
Als de slechtheid van de leiders der
kérk toch zoo groot is, als de tegenstan
ders dat voorstellen, dan moest die kerk,
menschelijkerwijze gesproken, toch lang
vernietigd zijn.
Waar is de macht in de wereld, die
meer vernederingen, meer twist en twee
dracht, ook onder eigen geloofsgenooten,
heeft te doorstaan gehad, dan de katho
lieke kerk? aa
Toch is zij gebleven!
En gebleven niettegenstaande er zelfs
slechte pausen aan haar hoofd gestaan
hebben 1
Wanneer de kerk een werk van men-
schenhanden geweest ware, zou ze toch
zeker ten onder zjjn gegaan.
Menig vorstenhuis is gevallen, omdat
zijne leden een slecht leven leidden.
Maar de kerk is gebleven, niettegen
staande slechte elementen in haar eigen
gelederen getracht hebben, haar tot wan
kelen te brengen.
Hoe menig godsdiensthater heeft met
't oog op deze toestanden in de katholieke
kerk haar toegewenscht, dat de stormen
ten slQtte schip en schipper zonden ver
brijzelen. Hoe menigmaal en in hoevele
j tonen is het niet gezegd en herhaald
.het einde der kerk is nabij Maar te
vergeefs. Op het toppunt harer vernede
ring bleek haar kracht het grootst. In
de duistere nachten waarin zij geraakte,
schitterde zjj op eens weder in al de
schoonheid, in al de volheid van haren
glans. Ja, de Heer, die eens op 'tmeer
van Genesareth wind en storm gebood,
heeft ook het scheepje Zijner kerk door
al deze stormen heengebracht, en zal gelijk
Hij eens gezegd heeft met Zgne kerk blij
ven tot aan 't einde der tijden.
De herstemming te Zierilczee
Indien hij d© laatstleden verkiezing vooil
den gemeenteraad alle, maar ook alle kie
zers van Christeljjken huize ter stembus
waren opgegaan, dan had het o.i. geen
twijfel geleden, of de Rechtscbe candidaat
mr. D. Engelberts ware direkt ge
kozen geworden.
•De gronden na, te gaan en op te som
men, waarom meerdere kiezers zijn thuis
gebleven, zou onvruchtbaar napleiten zijn.
Constateeren we slechts, dat er vele
Rechtsche kiezers zijn geweest, die door
plichtverzuim er aan schuldig staan, dat
bij eerste stemming de Rechtsche candP
daat niet is gekozen.
Vanzelf! is het nu de eerste plicht
dezer thuisblijvers bij de herstemming, die
reeds morgen (Dinsdag) plaats heeft, op
te ko men.
Op te komen: om voor hun beginsel te
het stilzwijgen op cn loen ik ten slotte
bij den Maharajah werd toegelaten, zeide
ik niets van mijn vondst en ik legde zelfs
den grootsten ijver aan den dag hij het
zoeken, toen de steen eindelijk vermist
werd.
Ik verborg mijn opaal door hem onder
in mijn sigarenkoker te verbergen, na hem
eerst in gelatine te hebben gewikkeld, om
te voorkomen dat hij beschadigd werd,
en na eenige maanden gewacht te hebben,
opdat er geen verband tusschen het ver
lies en mijn vertrek kon worden gezocht,
vroeg ik om gezondheidsredenen mijn ont
slag en keerde terug naar 'Engeland.
Bij mijn aankomst in dit land ontmoette
ik een zekeren De Sonza, dien ik vroeger
had gekend als den zaakwaarnemer van
den Mararajah in Engeland, gn meende
niet andere of hij bekleedde nog altijd
dien post. Hij noodigde mij uit zijne ka
mers te deelen en ik ging bij hem lo-
geeren. Eenige weken later zeide hij mij
enkele wissels van-den minister van fi
nanciën van den vorst te hebben ontvan
gen en vroeg mij of ik die bij toeval voor
■den minister had ingevuld, aangezien het
schrift op die wissels zoozeer op het mijne
Ik antwoordde nooit iets anders voor
getuigen
Op te komienom de schreeuwende ton
rechtvaardigheid te doen ophouden, dat
in den Raad der Zierikzeesche Edojjacht-
baren de mannen van Rechts, naar even
redigheid, volstrekt niet vertegen
woordigd zijn.
Op te komen zelfs tegen het Zierikzee
sche dwang-l'jberalisme, dat zich niet ont
ziet middelen te gebruiken, als opzegging
van klandisie e. d. om den liberaal ge
kozen te krijgen.
De strijd zal zwaar zijn.
Want de meeste, zoo niet alle stemmen,
uitgebracht op den uitgevallen liberaal,
zullen wel overgaan op den nu ©enigen
liberalen candidaat.
Laat men dit bedenken.
En zorge men door de hoogste krachts
inspanning, d. w. z. door zelf goed te stem
men; maar vooral door nog zooveel mo
gelijk elkeen in zijn omgeving aan te
sporen, te bewerken, dat lauwen, onver
schilligen, enz. hun stem nu Dinsdag uit
brengen op
De priester en de sociale beweging
Julius verhaalt in de „Echo de Paris"
een feit, dat de moeite van oververtellen
waard is en dat te Tréport is voorgevallen.
Twee honderd werklieden uit de dokken
hadden het werk gestaakt, omdat zij zich,
zooals ze zeiden, te beklagen hadden over
een opzichter.
De zaken gebeuren, zooals gewoonlijk in
dergelijke gevallen: organisatie van een
8takerscomité, komst van sprekers. De
internationale en de Carmagnole werden
gezoDgen. Het conflikt nam hoe langer hoe
grooter afmetingen aan. De grief van den
opzichter schoof op den achtergrond voor
andere motieven omtrent salaris, nacht- en
Zondagsarbeid. De direktie doet voorstellen,
het stakingscomité wijst ze af De toestand
verergert.
Plotseling verschijnt te midden eener
bjjeenkomst van stakers de pastoor van
Tréport in de zaal, die gevuld is met
arbeiders Men kent hem, men weet dat
hij de grieven heeft bestudeerd en dat hij
enkele rechtvaardig vÏDdt; men heeft hem
in de arbeidswijkeu gezien, waar hij steun
verleende aan de gezinnen die door de
staking getroffen werden. Bij zjjn binnen
treden wordt hij geapplaudisseerd. Hij
spreekt, men hoort hem aan. Hij maant aan
tot kalmte; hij preekt den vredehij biedt
aan om naar Parijs te gaan met twee
afgevaardigden om te trachten een accoord
te treffen met den direkteur der maatschappij.
Weer applaus. De heele zaal betuigt in
stemming met zijn voorstel.
Het stakingscomité is woedend, steekt
de hoofden saam en verklaart de hulp van
den pastoor niet te believen. Te laat! Hij
is al vertrokken. Drie dagen later keert
hij terug, doet mededeeling van de ver-
hoogingder loonen en overloonen voor nacht-
en Zondagsarbeid en nog meer andere
concessies Het comité tracht de stakers
over te halen om niet naar hem te luisteren.
Maar 'tis verloren moeite. Na eenige aar
zeling zien de stakers hun waar belang in.
De staking is geëindigd.
Ziedaar het zeer leerzame feit. Chr. A.
den Maharajah te hebben geschreven dan
wat tot mijn eigen departement behoorde.
Hij toonde mij de wissels en ik moest er
kennen, dat ieder ander dan ik dat schrift
voor het mijne aan moest zien.
Hij zeide mij, dat de minister hem, om
bijzondere redenen, verzocht had de wis
sels niet te innen bij een der Oostersche
bankiershuizen en vroeg mij of ik het geld
niet bij een gewonen bankier kon ppnemen.
Hijzelf moest, beweerde hij, naar Frankrijk
gaan voor zaken van den vorst en had
daartoe geen tijd. Zonder argwaan stemde
ik daarin toe.
Hij voorzag mij van de noodige volmach
ten, en daarmee gewapend had ik geen
moeite de zaak tot het gewenschte einde
te brengen. De som, die ik ontving, stelde
ik De Sonza onmiddellijk na mijne thuis
komst ter hand.
Bij mijn proces zwoer de man, dat hij
nooit van de wissels had vernomen en
dat zijne handteekening nagemaakt was.
Hij ontkende tevens met mij over het
schiift op deze of andere wissels te heb
ben gesproken. Ook de schrift-experts be
weerden dat ik den wissel had ingevuld.
Ik werd dus veroordeeld, pfschoon vol
komen onschuldig aan de zaak.
Toen ik in hechtenis werd genomen,
Uit den socialistischen hoek.
Er is een nieuwe socialistische Partij
gesticht.
Verschillende bladen schrijven over deze
nieuwe, met een eigen program opgetre
den socialistische partij, die den naam
van Socialistenbond heeft aangenomen.
De Limb. Koerier vraagt, waartoe
eigenlijk dient de nieuwie socialistische ver-
eeniging, waarmede de heeren Van der
Zwaag en Havers tegenover de „S. D.
A. P." willen doen herleven den ouden
Socialistenbond, die door het groeien van
de thans op haar beurt aftakelende „S.
D. A. P." aan de tering stierf.
Heel veel verschilt het beginselprogram
van den nieuwen hond niet van dat der
„S. D. A. P.", behalve dan op dit punt: de
Socialistenbond belooft ronduit „het be
strijden van kerkelijke en andere dogma's",
terwijl de „S. D. A. P.", gelijk hekend,
voorgeeft, dat ze niet tegen Kerk of Gods
dienst gekant is.
Maar dit is louter een verschil in for
muleering.
En hoewel 'tin den Socialistenbond te
prijzen valt, dat hij eerlijker zijne anti
kerkelijke bedoelingen erkent dan de „S.
D. Aj P.", blijft het blad zich afvragen:
Maar waartoe dient die scheiding dan
toch eigenlijk, al's in het wezen der zaak
heider streven toch op 't zelfde neer
komt?
In de beginselen zien we geen ver
schil.
Moet het verschil zich uitsluitend
openbaren in de tactiek?
Dat wil dan zeggen: in een andere
keuze .van personen voor de leiding?
Zoo iets als de scheuring in het Heils
leger tusschen generaal Booth en Bal-
lington Booth?.
Of als de vervreemding tusschen voet
bal en rugby-voetbal
De L i m b. K o e r i e r blijft bij zijn voor
nemen om het program van den Van der
Zwaag-Havers-Bond maar te laten rusten,
tot het nieuwe zaakje wat meer aandacht
verdient.
Het Dagbl. van Noordbrab. gaat
dieper op de zaak in.
Van hét begin af heeft Het Volk ge
zegd, dat de nieuwe partij niets te bs-
teekenen zou hebben. Wat zou Havers
en wat zou van der Zwaag? Op de ge
wone manfer werd het doopceel dezer
twee heeren gelicht, en H et V o 1 k meende,
hiermee voorloopig genoeg te hebben ge
daan. Nu is het program der nieuwe partij
(Socialistenbond) verschenen. Het voor
naamste gedeelte eruit is dit
„De Bond neemt eenerzijds stelling te
gen .de leer van het staats-socialisme,
alsof de ombouw der kapitalistische
maatschappij in een socialistische mo
gelijk zou zijn door de verovering der
politieke macht".
Anderzijds keert de Bond zich tegien
het anarchisme.
H e t V o 1 k kan nu zeggen wat het wil,
maar de stichting dezer nieuwe partij is
wel een belangrijk feit. Van te voren kan
moeilijk worden voorspeld, dat de nieuwq
bevond de opaal zich nog altijd in mijn
sigarenkoker. Ik vertoefde op, dat oogen-
blik te Brighton en de detective die mij
arresteerde, was daartoe uit Londen overi
gekomen. Hij was èen zeer beleefd jong-
niensch en waarschijnlijk ziende, dat ik
niet de gewone type van een misdadiger
was, stelde hij mij zelf voor of ik niet mijn
ontbijt wilde gébruiken alvorens hem te
vergezellen. Hij deelde dat maal met mij en
zeide mij aan tafel, dat al mijn geld mij
ontnomen zou worden, zoodra wij te Lon
den aankwamen en dat ik het niet weer
zou zien in geval jk veroordeeld werd. Hij
gaf'mij duidelijk te verstaan, dat ik geen
beteiVgebruik van dat geld kon maken dan
door een gedeelte daarvan in zijn zak
te doen verdwijnen. Tegien bankpapier had'
hij bezwaren; maar hij nam met genoegen;
de drie goudstukken en ©enig zilvergeld
aan, die ik bij mij droeg. Na het maal
vroeg ik hem om vergunning naar de toi
letkamer te gaan, en ofschoon hij mij tot
,aan de deur daarvan vergezelde, bleef hij
daarbuiten staan, zoodat ik de gelegen
heid had den opaal door te slikken, wat
nooit gelukt zou zijn zonder de gelatine
daar omheen. De steen was zoo groot, dat
het toch reeds moeite genoeg kostte hem
door te krijgen. Welnu, die opalen-tor zit
Bond aanhangers zal vinden, maar er isl
heel duidelijk in de partij HavérsVani
der Zwaag te zien een poging om leen
middenpartij te stichten, gelijk in vete
andere landen bestaat.; een partij dus,
die in de politiek een nuttig spelletje ziet,
maar die de socialistische omvorming dei-
maatschappij niet verwacht van de verove
ring der wetgevende macht.. Waar vandaan
deze omvorming dan wel komen moet?
vraagt het D. v. N. B., en het antwoordt:
Dat zegt de nieuwe partij ook niet.
En daaraan herkent ge den taktikus.
Hij wil de socialistische maatschappij
niet stichten door de wetgevende macht.
Want als hij morgen baas zou worden
in het Parlement, dan zou hij evenmin
als welke socialist ook, weten, hoe hij
een socialistische maatschappij in el
kaar zou timmeren.
Troelstra heeft aan het internationaal
Congres te Stuttgart gevraagd om een
commissie, die de bestekken zou ont
werpen, maar de internationalen heb
ben hem met een kluitje in het riet
gestuurd.
Er is alle kans, dat de menschen op!
den duur zullen merken, dat de poli
tieke S. D. A. P. zelf niet weet, wat ze
wil.
De Amsterdamsche afdeeling der S.
D. A. P. liet zich in dezen zin ook uit:
„niet zooveel aan politiek doen".
De S. B. tracht nu allen, die beginnen
in te zien, dat per S. D. A. P. geen' toe
komststaat te bereiken is, te vangen.
Hoe de S. B. dien toekomststaat, dan
veroveren wil
Dat zegt hij niet.
Maar dat zal juist het geheim van
zijn kracht zijn.
De toekomststaat is een vaag ding,
waar je naar gapen kunt zonder precies
te weten, hoe 'ter uit ziet; de weg
erheen moet nog vager wezen.
Dat pakt de onnadenkende massa.
En daarom heeft de S. B. kans op
vele leden del" S. D. A. P.
De T ij d kan zich mot deze beschou
wingen geheel vereenigen en vestigt dan
de aandacht op1 nog een paar ondcrdeelen
van het program. Onder de middelen, om
tot het hoofddoel (onteigening van den
bodem en van alle verdere productie
middelen) le komen, wordt, opgenoemd
2o. Het bestrijden van kerkelijke en
andere dogma's, vooral waar deze die
nen om de proletariërs en andere mis-
dtelden der maatschappij te doen be
rusten in bun lot en te doen afzien
van krachtige pogingen, om zich betere
levensvoorwaarden en hun toekomende
rechten te veroveren.
„Het bestrijden van kerkelijke en andere
dogma's, vooral waar deze dienen,
enz."... dit is ten minste duidelijk en
openhartig gesproken, zegt de Tijd. Wie
tot den nieuwen Socialistenbond toetreedt,
kan zich niet verschuilen achter het voor
wendsel, dat hij het lidmaatschap aan
vaardt van een neutrale veneeniging, die
godsdienst beschouwt als „privaatzaak".
Openlijk wordt hier erkend, dat bestrijding
van godsdienstige leerstukken als een dei-
eerste strijdmiddelen wordt beschouwd en
derhalve tot het wezen der partij behoort.
nog altijd in mijn maag. Het is mij als
verkreeg zij teven van hiet oogenblik af,
waarop ik haar inslikte. Zij heeft echter
aldoor en onafgebroken aan mijn binnen
ste voorfgeknaagdwant ik ben sinds dien
dag nooit een uur vrij geweest van pijn.
Zoodra ik dood ben, wensch ik dat je
mijne geschiedenis aan den directeur zult
vertellen, opdat men mijn lijk kan openen
en zoeken naar de tor. Men zal haar vin
den en wanneer zij aan den rechtmatigeri
eigenaar is weergegeven, zal je een mooie
belooning ontvangen, die je moet weer
houden in de toekomst kwaad te doen".
De stem van den gevangene was tot een
gefluister geworden en toen hij zijn ver
haal ten einde had gebracht, was hij zoo
uitgeput, 'dat hij onmogelijk veel had kun
nen zeggen.
„Beloof je het?' Vroeg hij op zwakken
toon, toen ik hem een poosje later ver
wittigde, dat ik spoedig door een anderen
gevangene aan zijne legerstede zou wor
den afgelost.
„Ja, ik beloof het", gaf ik ten antwoord,
„maar zou het niet beter zijn het nu
reeds aan den dokter te zeggen. Misschien
kan hij iets doen om dien opaal te ver
wijderen en je weier gezond te maken".
„Neen, neen, dat wil ik niet! De Maha-
