No. 88
Dinsdag 28 Juli 1908.
Vierde Jaargang.
BUITENLAND
3iNN£NL AND
UIT ZEELAND.-
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Uit den Goeschen Raad.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant- 0.05
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
It a 1 f drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Advertentiën van 1—5 regels £0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Coza-Zicendel,
Gedurende eenigen tijd, toen we nog niet
zeker wisten wat Coza-poeder was, en ver
der gedurende den tijd, dat! we contractueel
verbonden waren hebben we in dit blad
een advertentie opgenomen, waarin het
Coza-poeder werd aanbevolen als onfeil
baar middel tegen dronkenschap.
Sinds hebben dr. Ausems te Utrecht
e. a. het Coza-poeder scheikundig ontleed,
en de conclusie is, dat het poeder wel
is voor de gezondheid onschadelijk, maar
voor de portemonnaie zeer nadeelig, als-
absoluut niet helpend tegen dronken
schap.
Het is boerenbedrog.
Maar er is over de handelingen der
('oza-poeder-maatschappij den laatsten tijd
nog meer aan het licht gekomen.
'De bekende drankbestrijder pater 11de-
fonsus heeft de heeren leelijk bij den neus
gehad.
De Coza-poeder-maatschappij dan had
een heele lijst laten drukken met dank
betuigingen van personen, die door Coza
genezen zouden zijn. Daar waren 28 Hol
landers onder.
Tot deze nu heeft Pater lid. zich gericht
met het verzoek: „Zoudt U zoo vriende
lijk willen wezen mij met een enkel woord
uwe ondervinding van de werking van het
Coza-poeder mee te doelen? Ik wil het ook
aanwenden ter genezing van een ongeluk-
kigen drankzuchtige, maar had gaarne vol
doende zekerheid ,dat het geen kwakzal
verij is".
Nu kwam de aap uit de mouw. Wat
kreeg hij terug?
Drie briefkaarten lieten niets meer van
zich hooren of zien. Zes kwamen terug als
„onbestelbaar". De menschen waren blijk
baar door het Coza zoo goed genezen, dat
ze nergens meer te vinden waren.
Negentien antwoorden kwamen terug en
wat voor antwoorden? „Koop toch geen
Coza-poeder, want 'tis niets waard"
schreef de een. ,,'t Helpt geen; zier", schreef
de ander, ,,'t Is groote bedriegerij". „Ik heb
nooit een dankbetuiging naar die lui toe
gestuurdze bedriegen de heele wereld".
„Ik begrijp niet, hoe die lui mijn naam
durven opnemen" enz. enz.
Dat waren de antwoorden van die men
schen, die zoo goed door Coza-poeder ge
holpen waren.
Dok tot deze bedriegers-middelen leenen
zich de Coza-mannen.
Men zij dus gewaarschuwd.
Onnoodig nog te zeggen, dat, wij in 't ver
volg voor de opname vanl dit soort adver
tenties. passen.
Het eerste punt dat in behandeling;
kwam was een adres der vereeniging
„Handelsbelangen" alhier, houdende ver
zoek, dat de gemeentegasfabriek aan par
ticulieren geen gasornamenten enz. meer
leveren zou. Ons lijkt dit verzoek zeer
billijk. Dat de gemeente-gasfabriek de tot
haar bedrijf behoorende onafscheidelijke
zaken als cokes verkoopt, spreekt van
zelf; maar voor een gemeente-exploitatie
lijkt ons het uitoefenon van een soort
winkelnering overbodig al is deze nog
zoo klein.
De Baad besloot, dat de kleine winkel
nering der Gasfabriek zal worden voort
gezet.
Nadat aan den heer Goedbloed een gra
tificatie verleend was, heeft de heer Black
stone geoordeeld, dat gelijke monniken
gelijke kappen ook hem een toelage
toekwam en heeft zich daarom per adres
tot den gemeenteraad gewend? Neen; B.
en W. stellen zelf voor hem die te ver-
leenen, evenals den heer Goedbloed.
Nu deze heer en terecht de grati
ficatie gekregen heeft, kwam ze van zelf
ook den heer BI. toe. Alleen verwonderen
we er ons over, dat, waar B. en W. eerst
die toelage hebben bestreden, ze nu zelf
met het voorstel tot gratificatie kwamen.
Maar beiden kregen zeen dat is 't voor
naamste.
Dan was er bij den Raad ingekomen
een verzoek van een technisch bureau,
om voorioopige concessie voor één jaar
tot het doen van opnemingen in verband
met de oprichting eener electrische cen
trale en het aanleggen van geleidingen!
met een tramweg.
B. en W. waren benauwd voor de gas
fabriek en hadden daarom voorgesteld
uitsluitend de concessie te verlee.
nen voor het doen van opnemingen voor
den aanleg van een electrischen
tram, maar niet voor licht en drijf-
kracht.
Zoo dit laatste werd verleend, zou de
gasfabriek, die nog een schuldenlast heeft
va,n een tonne gouds, nog meer in de
verdrukking komen, verklaarde wethou
der v. d. B o u t, en de gemeente zou er
mee zitten.
De heeren I) e k k e r en D o n n e r na
men het op voor de concessie ook vosr
licht en drijfkracht, als zijnde in het be
lang der gemeente.
Zelfs met onze Argus-oogen is het
moeielijk hier precies te zien, wat nu
wel het gemeentebelang zou meebrengen,
Maar op gevaar af voor ouderwetsch, of
niet met onzen tijd meegaand verklaard
te worden, wijzen we eenerzijds op het
niet gering te achten gevaar, dat de schul
denlast der gasfabriek en alzoo der ge
meente aanmerkelijk zou kunnen worden
verzwaard, en anderzijds op het uiterst
gering aantal bedrijven hier, dat elec
trische drijfkracht zou kunnen gebruiken,
laat staan wenschen.
En dan moet men de vraag nog niet
„uitpoetsen", of het wel gewenscht is,
dat do gemeente eventueel het electri-
citeitbedrijf voor licht en drijfkracht aan
particulieren zou in handen geven. Dp
de a.s. Sociale Week te Rotterdam zou
men wel eens kunnen hooren, dat het ge
wenscht is, dat de gemeente dusdanig
bedrijf zelf in handen houdt
Kortom, wij hadden liever gezien, dat
het voorstel van B. en W. was aangeno
men, en niet dat van dhr. Dekker. Diens
voorstel om het doen van opnemingen
ook toe te staan voor het leveren van
licht en drijfkracht werd ten slotte met
6 tegen 4 stemmen aangenomen.
Dat wil evenwel nog lang niet zeggen,
dat ons „het licht onzer dagen", zooals
dhr. Dekker het noemde, zal bestralen
't lijkt ons voor Goes trouwens overbodig.
Nog een note gaie.
In een te wijzigen verordening werd
van onze dienaren van Hermandad ge
sproken als: agenten in dienst der ge
meente.
Duidelijkheidshalve wenschte dhr. Pi
laar te lezen agenten dezer ge
meente.
Niet noodig zei dhr. Hamer, 'tis het
zelfde, en we zeggen het mét den wet
houder.
Dhr. Pilaar vond het niet 'tzelfde.
Dan maar stemmen
Voorstel-P i 1 a a r aangenomen met al-
gemeene stemmen, zoodat nu een agent
van politie der gemeente is geworden
agent van politie dezer gemeente.
Onze gelukwenschen aan de agenten.
ARGUS.
FRANKRIJK.
De „Geseculariseerde" Relkjieusen.
Na de ontbinding der religieuse congre
gaties door de Fransche Regeering hebben
duizenden dier religieusen hun ordekleed
afgelegd en zijn als eenvoudige Fran
sche staatsburgers voortgegaan met hel
.groote werk van christelijk onderwijs en
opvoeding. Onnoodig te zeggen, dat voor-
deze edele zielen, wier geluk bestond in
het Jeven in religieuse gemeenschap, die
verandering hard is en dat zij in hun
nieuwe levenswijze, eenzaam, los van el
kander staande, den zoeten vrede van
klooster en gesticht slechts noode missen
De Paus heeft nu aan mgr. de Bonfils
bisschop van Mans, een schrijven gericht
waarin Z. H. o. m. zegt
„Wij smeeken den Heer aan al die dier
bare zonen en dochteren de belooning te
geven, die weggelegd is voor hen, die de
zielen in het geloof onderwijzen te
schittteren in den Hemel, in de einde
looze eeuwigheid en alsl bizonder bewijs
van Onze dankbaarheid en welwillendheid
schenken Wij hun van ganse her harte den
Apostolischen zegen".
Deze hartelijke woorden van Pius X
zullen aan de in vervolging en eenzaam
heid levende en werkende religieuzen ze
ker een zoete voldoening schenken.
Jaurès, de Fransche socialistenleider
heeft zich geblameerd.
In zake Marokko.
Daar gaat het tusschen den wettigen
Sultan Abdel-Azis en zijn concurrent Mou-
'ajFrankrijk heeft tot nu toe steeds
Abdel-Azis geholpen. En Jaurès heeft niet
opgehouden daartegen te bulderen, omdat,
naar hij zeide, Frankrijk zich onzijdig
moest houden en buiten de binnenlandsche
twisten had te blijven.
Maar nu vertelt Jourdan, de Fransch-
man, 'die met het gezantschap van Mou-
laï Hafid op reis is, dat het gezantschap
een brief heeft ontvangen van Jaurès
waarin deze Moulaï Hafid aanraadt een
nieuw gezantschap naar Parijs te zenden.
Hij, Jaurès, zal dan helpen.
Jaurès is niet te Parijs op dit oogen-
blik.
Hij neemt zijn vacanlie, zoo goed als
iedere kapitalist.
„Het Volk" is gewoon des zomers 'n
dikbuikige kapitalist-op-vacan(ic uit te tee
kenen en daarnaast een ploeterenden pro
letariër te zetten.
Laat het Jaurès, de man heeft ook
heelwat korpulentie, nu e<ens voor het
kapitalisten-type nemen.
TFRKIJF.
Macedonië in oproer.
Tot de merkwaardigste tijdingen die in
den laatsten tijd uit Konstantinopel kwa
men behoort het tslegram van 24 dezer:
er heerscht allerwege orde".
Telegrammen melden, dat Oeskjoeb, Mo-
nastir, Saloniki en alle groote steden in de
handen der leiders van de jong-Turksche
beweging zijn en dat zij Osman Pasja, die,
door Niazi bey te MonasÜr werd opgelicht,
als gijzelaar houden.
Monastic was Vrijdagavond omringd
door muitende troepen en alle oogenblik-
ken verwachtte men de tijding dat het in
handen der opstandelingen was gevallen.
Twee nieuwe bataljons weigerden op te
rukken Jegen de oproerige troepen; een
ander bataljon liep tot hen over.
Ochrida, is thans een bolwerk van den
-opstand. De jong-Turken maaklen er zich
meester van 200 geweren en 95 kisten
patronen; 10 officieren en 300 soldaten
stonden op.
Gelijksoortige opstanden hebben plaats
te Alussona, Lerfidjeh, Kolzana en Kailar,
allen in 't zuiden van het vilayet Monastic.
Thans breidt de oproerige beweging' zich
uit met zulke snelheid dat, het uur van par-
lementeeren met de opstandelingen voor
bij is.
De Turksche Grondwet.
De Sultan heeft toegegeven en zijn volk
een Grondwet toegezegd.
Dépêches van den nieuwen Grootvizier
brachten het nieuws naar de provincies
over, waar het met ondubbelzinnige ver
schijnselen van vreugde werd begroet. Te
Saloniki werden van de oorlogsschepen
in de haven en van het fort Tophane
vreugdeschoten afgevuurd.
Dit laatste geeft te denken en ontneemt
aan „het roemvolle werk" van den Pa-
disjah (zooals de toezegging der Grond
wet en de bijeenroeping van een Huis
van Afgevaardigden in een ambtelijke me-
dedeeling werd genoemd) veel van haren
luister.
Men kan hieruit besluiten 'hoe weinig
Abdoel Hamid te verwachten had van een
onderdrukking der Ottomaansche bewe
ging, zoo hij deze met eigen irocpeu hall
willen bestrijden.
De Papendrechtsche geschiedenis.
De door het Kamerlid Hugeuholtz den
Minister van Justitie in dezen gedane vragen
zijn door den heer Nelissen uitvoerig beant
woord.
Nu de zaak echter door de Justitie wordt
onderzocht, hebben die antwoorden veel
van hunne waarde veiloren.
Er bljikt uit dat de Minister aan de
meeste beweringen van mishandelingen,
waaronder er zijn van 4 jaar hèr, geen
geloof hecht, maar dat hij niettemin de
politie te Papendrecht met nadruk heeft
doen waarschuwen tegen een ongegrond,
gewelddadig optreden harerzijds In twee
zaken vond hij nochthans aanleiding een
rechterlijke uitspraak uit te lokken. Want
mocht juist worden bevonden hetgeen door
klagers werd beweerd, dan mochten de
veldwachters, hoe verdienstelijk wellicht hun
overig optreden ter betere bevestiging der
openbare orde te Papendrecht ook moge
geweest zijn, niet ontkomen aan de straf
voor hun buiten noodzaak zich vergrijpen
aan gearresteerden. En zijn de betrokken
veldwachters aan het ten laste gelegde
onschuldig, dan brengt ook hun belang
mede, dat zij door eene rechterlijke beslis
sing in hun goeden naam worden hersteld.
Gemeenteraad van Goes
Vrijdagavond vergaderde de gemeente
raad onder voorzitterschap van den burge
meester. Afwezig met kennisgeving de
heeren Fransen v. d. Putte, Hollmann en
Kakebeeke.
In behandeling komt een adres van
Handelsbelangen, waarin verzocht wordt
dat de gasfabriek niet langer kronen en
andere verlichtingsartikelen zal leveren
B. en W stellen voor, overeenkomstig het
advies der gascommissie, het adres voor
kennisgeving aan te nemeD.
Na eenige bespreking, waaruit blijkt dat
de verkoop een zeer geringe is, terwijl geen
plan bestaat daaraan uitbreiding te geven
wordt alzoo besloten.
Daarna komt in behandeling het voorstel
van B. en W., om aan de heeren Goedbloed
en Blackstone eene gratificatie van f 100
te geven.
De heer Dekker vraagt of B. en W.
eenstemmig zijn in hun advies omtrent de
gratificatie aan Blackstone, en hoe zij tot
deze meening, tegengesteld aan die inzake
Goedbloed, gekomen zijn.
De heer De Witt Hamer ant
woordt bevestigend op de eers'e vraag en
wat de tweede aanbelangt, de Raad heeft
't vorig jaar voor beide heeren een grati
ficatie genoteerddoor de verhoogde
Rijkssubsidie in verband met verbeterd
salaris achtten B. en W. die gratificatie
niet meer noodig de Raad besliste echter
anders tegenover den heer Goedbloed, en
nu zou 't onbillijk zijn tegenover Blackstone
om hem te onthouden wat Goedbloed was
toegestaan B. en W zijn niet omgeslagen,
maar meenen op een besluit van den Raad
te moeten voortvaren
De heer Dekker vraagt of de caotie-
v. n voor beide onderwijzers precies gelijk
zijn.
De heer Hamer zegt dat Blackstone
meer dienstjaren heeftde leeftijd kan
ongeveer gelijk zijn.
De heer Dekker constateert dat B en
W. nog van meening zijn dat 't raadsbe
sluit inzake Goedbloed gevallen verkeerd
was, en verstaat niet dat nu dit verkeerde
besluit wordt doorgevoerd.
De heer De Witt Hamer zegt dat
B en W. meenden de billijkheid te be
trachten door op 't door hen afgekeurde
besluit voort te gaan.
De heer Dekker vindt dit plus royaliste
que le roi. Spr. begrijpt B. en W niet.
Als Blackstone een adres hal ingediend,
waie 'tiets anders, maar voor hun advies
bestond heelemaal geen aanleiding. Spr.
keuit 'taf dat B. en W. nu zeggen of
schoon wij 't besluit verkeerd vinden gaan
wij toch op die lijn door.
De heer Hamer refereert zich a&n de
mtd deeliugen van den voorzitter Black
stone heelt zich persoonlijk ter zake tot
B en W gewend, en B. en W. hebben
gezegl; een adres is niet noodig Na
't voorgevallene zullen wij zóó uw zaak
wel beplfiten.
De heer Pilaar voelt veel voor 't v or-
stel van B. en W. Als 't voorstel in zake
Blackstone op zichzelf stond, zou spr. er
tegen zijn.
Nu de Raad zich heeft uitgesproken
in zake Goedbloed, acht Spr. in dit bijna
gelijksoortige geval plichtmatig om Black
stone ook te helpen B en W. zijn dus
in deze zaak wel te pardonneeren.
De heer Don n er vraagt splitsing van
't voorsteleerst uitspraak in zake de
regeling Goedbloed in verband met 't advies
van Ged. Staten en dan 't voorstel in zake
Blackstone.
Alzoo geschiedt. Het eerste gedeelte
van 't voorstel wordt aangenomen zonder
hoofdelijken stemminghet tweede met
8 tegen 2 stemmen (Donner en Dekker).
Inzake de concessie aanvraag van G.
Barger Co voorioopige concessie tot
't doen van opmetingen voor een electri
sche centrale en Tramaanleg stellen B. en
W. voor alleen voor een jaar concessie
te verleenen inzake tramaanleg, niet in
zake licht en drijfkracht.
De heer Dekker komt hier tegen op
Waarom niet de volle concessie. Spr. be
grijpt dat bij B en W. de vrees voor
benadeeling der gasfabriek voorzit, maar
moet daarom Goes 't licht van den dag
onthouden worden Konden wij gelegen
heid voor electrische drijfkracht hier krijgon
Goes zou er ongetwijfeld op vooruitgaan.
Gas en electriciteit lijken concurrenten.
Maar 't gevaar voor concurrentie is niet
zoo groot. Er zijn plaatsen waar naast de
gasfabriek van wege de gemeente ook een
inrichting voor licht en electrische drijf
kracht wordt gevonden. Maar al ware dat
zoo niet, dan nog is Spr. van meening dat
wij deze gelegenheid niet mogen verloren
laten gaan. Electrisch licht is duurder
maar tal van personen, die nu gas hebben,
zullen dan tot electrisch gebruik overgaan,
en gebruikers van petroleum het minder
dure gas nemen.
De heer v. d. Bout zegt dat de ver
tegenwoordiger van 't Technisch Bureau
er volstrekt geen bezwaar in zag dat Goes
met 't oog op de gasfabriek geen electrisch
licht wenscht, dewijl Goes slechts een deel
uitmaakt van het net dat de firma wil
bestrijken. Spr. wil bovendien de gelegen
heid openlaten dat de gemeente zelf naast
de gasfabriek electrisch licht produceert.
Wij moeten de concessie zoo verleenen dat
wij later nog wel wat kunnen toegeven,
maar terugtrekken nooit.
De heer Donner bepleit algeheele
concessie, dewijl het slechts opnemingen
betreftde gemeente behoudt zich immers
't recht van nadere beschikkingen voor.
De heer Hamer zou het onbillijk vin
den als toestemming tot opnemen gegeven
was, dat later de gemeente zich terugtrok.
Dat zou zijn de firma onnoodig op kosten
jagen Spr. zou het overigens toejuichen
als er 'n electrische centrale kwam, want
het gas is zoo best niet.
De heer Dekker vindt in de minder
goede qualiteit van 't gas, waarop de heer
Hamer wees, aanleiding om nogmaals op
volleiige concessie aan te dringen. Spr.
denkt aan drukkerijen die allicht tot
gebruik van electriciteit zouden overgaan,
waar zij nu zich met petroleum behelpen.
Dat de gemeente zelfeen electrische inrich
ting zou exploiteeren, daar is Spr. sterk
tegen Vroeger heeft spr. gewaarschuwd
tegen de onnoodig groote uitbreiding der
gasfabriek. Spr. heeft toen voor de gelde
lijke en andere gevolgen gewaarschuwd.
Nu staan wij voor 't feit. Maar nu mogen
wij niet, omdat wij met de gasfabriek zitten
deze gelegenheid laten loopen. Wij moeten
hooger staan. Wij mogen den vooruitgang
niet stuiten.
De heer v d. Bout waarschuwt dat
wij den schuldenlast der gasfabriek niet
mogen leggen op de gemeente.
De heer Dekker stelt voor om de
concessie alzoo te lezen dat hij ook ver
leend wordt tot 't doen van opnemingen
in zake licht en drijfkracht, doch dat de
Raad zich te dier zake de eindbeschikking
voorbehoudt.
De heer v. d. Bout houdt zich aan
't oorspronkelijk concept. Met wijzigingen
zou de Raad zich allicht verplichten tot
iets wat juist 't concept van B. en W.
wenscht te vermijden.
De heer De Witt Hamer stelt voor
in afwijking van het voorstel van B. en W.
de concessie ook voor licht en drijfkracht
toe te staan, welk voorstel hierop wordt
aangenomen :-aet 6 tegen 4 stemmen v. d.
Bout, Temperman, v. d. Leeuw en Pilaar.)
Goedgekeurd worden de wijziging in
de instructie van den gemeente-ontvanger,
en die van den gemeente geneesheer.
De voordrachten ter benoeming van 2
leden van t college van zetter worden
opgemaakt Van elk der dubbeltallen
M. D. Dekker (aftr.) en J. W. v. d. Weert
D. D.'kker en S. de KoningB. M. den
Boer (aftr.) en L de BesteJ. F. v. d.
Leeuw en A. Dekker Jz., komen de eerst»
genoemden op de voordracht.
De gemeenterekening 1907 wordt vervol
gens goedgekeurd in ontvang f 127397,30"
in uitgaaf f 125042,39 Goed slot f 2354,82".
Na een afschrijving en een paar vast
stellingen wordt de vergadering gesloten.
GOES. Zaterdag vergaderden alhier
eenige leden der Nederl. Botanische Ver
eeniging, teneinde de volgende dagen ex
cursies te ondernemen in het eiland Zuid-
Bevel a lid. Ofschoon deze streken door
den oprichter der vereeniging, Dr. II. B.
van den Bosch in zijn tijd zeer uitvoerig
onderzocht waren, is het voor het tegen
woordig floristieele onderzoek van het
grootsle belang deze voor de vereeniging
historische plaatsen nogmaals geo-bota-
nisch in kaart te brengen.
Wetenschappelijke mededeelingen wer
den gedaan door de Heeren Dr. L. Pos-
Ihumus, W. Wi. Schipper en D. Lako.