an Middelburg,
tsche Courant.
7¥i¥nenland.
uit zeeland.
Zaterdag 27 Juni 1908.
Vierde Jaargang.
>E BUCK,
a winkels, waar
nde artikelen
|stald en voor
stations-boeken-
sken alleen die
e zeker geen
rt.
Advertentiën
omstreken
jen en Rnndvee,
Ji)ER,Goes
slechts
liddelburg.
ROKKEN.
ch geld
coop van Effecten.
ien borgtocht.
ade.
m. HENDRIKSE.
Verfkwast"
rerfkwast"
Verfkwast"
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Bij i Mir Moon 66Q Bpepl.
Uit de Tweede Kamer.
geneesheer,
een Dinsdag van
te GOES bij
hoek Wijngaardstraat,
>or
u de
^aanbieding voor
rers en Veehouders.
voor
|gesteld dosr
P L A A
hearts te Meliskerke.
Chans tijdelijk aangeboden
I p. p., na ontvangst van
LE COINTRE,
te Goes.
ste soort
tJN en JENEVER.
psprijs per kwartaal
>s 75 cent
sn
95
BEEKMAN.
in het hotel de Kinderen
|e bussen 30 cent.
endijk; te Middelburg
1ftte Goes bij J. A
Abonnementsprijs p. 3 taaandeA voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 contant-0.05
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Ct. 'p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Maandag en Dinsdag is er in de Tweede
Kamer een wetsontwerpje behandeld, dat
meer in 't bij/.onder de provincie Zee
land betrof, en waarover dus de Zeeuw-
sche afgevaardigden het woord hebben
gevoerd.
Het betrof het toekennen van een ren
teloos voorschot van Rijkswege voor den
spoorweg van Hontenisse naar het
Belgische S e 1 z a e t e.
Deze ljjn zal een lengte hebben van
ruim 30 K.M., waarvan meer dan 5/e op
Nederlandsch gebied ligt. Voor dit over-
groot gedeelte van de lijn hebben de
provincie Zeeland en de direct belangheb
benden gemeenten, polders of derden
een bijdrage, groot '/s der aanlegkos-
ten !;h f 230.000. toegezegd. Een zelfde
som wenschte men door het rijk te zien
voorgeschoten, terwijl dan het comité van
aanleg zorg zal dragende overige gelden
bij elkaar te brengen. Van een en ander
verwacht men een verlevendiging van
het verkeer en vermeerderde welvaart in
Oostelijk Zeeuwsch Vlaanderen.
Maar er is een „maar". Het aandeelen
kapitaal der nieuw op te richten maat
schappij zal voornamelijk in Belgische handen
zijn en wat nog bedenkelijker lijkt
het eindpunt der ontworpen lijn zal het
Belgische plaatsje S e 1 z a e t e zijn.
De Nederlandsche gemeente Sas van
Gent daarentegen, ofschoon uit industrieel
en handelsoogpunt een concurrente van
Selzaete, zal, gelijk de tegenwoordige plan
nen luiden, voorshands niet in spoorweg
verbinding met de ontworpen iijn en de
door die lijn doorsneden streek staan. Er
bestond nu in de oogen van den heer
Patijn gevaar en de heeren Hennequin
en Van Karnebeek steunden hem dat de
betrokken Nederlandsche streek steeds
meer onthollandscht word en dat ons
eigen Sas van Gent ten bate van het
uitheemsche Selzaete wordt verwaarloosd.
Het zouden dus niet alleen Nederland
sche, het zouden goeddeels Belgische be
langen zijn, welker behartiging door de
rijksbijdrage werd mogelijk gemaakt
Volgens de Linksche afgevaardigden
mocht dus, kortom het Belgische Selzaete
niet in bescherming genomen worden ten
schade van het Nederlandsche Sas van Gent.
Eu men wilde de uitspraak van een g e-
1 ij k t jj d i g e n aanleg van een lijn naar
Sas van Gent, in plaats van het vage voor
uitzicht, dat die lijn er wel eens komen
zou.
De minister van Waterstaat,
mr. Bevers en de afgevaardigde
F r u ij t i e r kwamen tegen deze ziens
wijze op.
De minister van Waterstaat
antwoordde, dat naar zijn oordeel niet hg
(Minister! doch de heer Patjjn een sterk
protectionistisch standpunt innam. De
Minister ontkende echter, dat bij dit
wetsontwerp een bevoordeeling der buiten-
landsche industrie plaats heeft. Maar
bovendien vond hjj bij zijn optreden dit
wetsontwerp gereed, ontworpen door een
ambtsvoorganger, die politiek gesproken
den heer Patijn nader stond dan hij.
De heer Patijn had ideëele en materieele
bezwaren. Het ideëele bezwaar was dit
dat Zeeuwsch-Vlaanderen thans geheel in
België ter markt zou gaan. Mrar moeten
wij dan onze grensplaatsen isoieeren met
dat doel? Waarom had de heer Patijn
dan geen bezwaar tegen bet ljjntje naar
Bocholt? wierp de minister tegen.
De heer PatijB denkt alleen aan Sas van
Gent. Hjj ziet alleen de belangen van
Sas van Gent tegenover die van Selzaete,
Maar het geldt hier de belangen van een
gansche streek. En Sas van Gent kan
evengoed door een zglijn geholpen worden
als door een hoofdlijn. Het is trouwens
de vraag, of de Prov. Staten van Zeeland
ook subsidie zouden willen geven voor een
verbinding Hontenisse—Sas van Gent.
De Regeering wil ook een aansluiting
met Sas van Gent, doch juist de aan
neming van dit wetsontwerp zal de tot
standhouding daarvan beter verzekeren en
den bloei der streek bevorderen. Vandaar
de desbetreffende clausule in de subsidie
overeenkomst, waaraan de Regeering zich
streng zal houden. De aanleg der zijlijn
en de geschiktmaking der bruggen voor
het tramverkeer zal gelijktijdig geschieden,
zoodat geen vrees voor vertraging behoeft
te bestaan. De Regeering zal de kosten
van de versterking der brug over het
Gentsche kanaal geheel of gedeeltelijk
voor rekening van het Rijk nemen.
De heer P r u jj t i e r betoogde dat,
worden ai eenige Belgische belangen gediend,
de belangen van Sas van Gent niet worden
benadeeld. Niet dat spr iets heeft tegen
een lijn naar Sas, maar voor de coöperatieve
suikerfabriek aldaar is ze niet noodig,
Immers de aandeelhouders, die van de
fabriek betrekken, wonen niet in de streek,
waardoor de lijn zal loopen.
De beer Frujjtier is tegen uitstel
waartoe de heer Patjjn een motie had
ingediend omdat daar gewoonlijk afstel
van komt.
Spr. zou het betreuren dat men aan een
streek, die zoozeer van verkeersmiddelen is
ontbloot, thans weer het subsidie onthield.
De zijlijn naar Sas van Gent zou worden
voltooid twee jaar nadat de bruggen van
Sas van Gent voor het stoomtramverkeer
geschikt zouden zijn gemaakt. In 1898 heeft
de regeering beloofd dat dit laatste zou
geschieden. Het geschiedde echter niet.
Later verhoogden Gedeputeerde Staten het
subsidie van f 175.000 tot f 230.000, zonder
dat men eenige eischen omtrent Sas van
Gent stelde. Men heeft hier niet te maken
met Selzaetede lijn waarvoor het subsidie
wordt gevraagd, ligt op Nederlandsch
grondgebied. Dat de lijn te Selzaete met
het Belgische spoorwegnet verbonden wordt
heeft zij gemeen met bijna alle andere ver
keerswegen in West Vlaanderen. Ook de
tram Hulst Walsoorden is in handen van
een Belgische maatschappjj met Belgisch
geld. De industrieel te Selzaete, waarvan
de heer Patjjn sprak, is evenzeer geïnteres
seerd in groote industrieele ondernemingen
in ons land. Uitstel ontraadt spr. ten sterkste.
De heer P a t ij n meende zijn motie om
uitstel te moeten intrekken, waarna deze
door den algevaardigde Treub werd
overgenomen. Ze werd verworpen met 51
tegen 23 stemmen.
De heer L e 1 y had een ander amendement
ingediend.
Zjjn amendement strekte om te bepalen,
dat de gelijktjjdige aanleg en exploi
tatie van de zjjljjn naar Sas, ten genoege van
den minister moet worden verzekerd.
Hierop stelde de heer de Geer een sub
amendement voor, om inplaats van g e-
1 ij k t ij d i g te lezen t jj d i g, waarbij de
heer Frujjtier zich aansloot.
Aldus gewijzigd werd het amendement-
Lely met 41 tegen 33 stemmen goedge
keurd.
Zoodat nu aan de ljjn Hontenisse - Sel-
saete de subsidie is verleend en de tij
dige aanleg van een zjjljjn naar Sas van
Gent ten genoege van den minister ver
zekerd is.
De vraag is nu maar wat men onder
„tjjdige" aanleg verstaat.
Indien in werkelijkheid nu het belang
der streek door dezen aflloop van zaken be
vorderd is, dan kan de Rechterzijde wel
gerust zijn over het verwjjt dat zij bjj deze
stemming is afgeweken van haar stand
punt bescherming der nationale nijverheid.
Burgemeester Passtoors.
De heer W. C. J. Passtoors, voorzitter
van den Ned. R.-K. Volksbond en lid der
Tweede Kamer, is benoemd tot burge
meester van Ginneken.
Mr. LoefflidvandenRaadvan
State.
Nu luitenant-generaal Bergansius uit
den Raad van State is getreden, wordt
als zeer ernstig voor de opengevallen
plaats in dit college genoemd mr. J. A.
Loeff, oud-minister van justitie, lid van
de Tweede Kamer en voorzitter van de
Katholieke Kamerclub.
Van Vorst in 'tZuiden. Zondag
namiddag, tegen den aanvang der oefe
ningen in de R. K. kerk, arriveerde te
Heer, vlak bij Maastricht, de heer Van
Vorst, propagandist der S. D. A. P. voor
het Zuiden. Hij was vergezeld van talrijke
volgelingen uit Maastricht; Van Vorst had
een lokaal weten te krijgen, niettegen
staande dienzelfden dag een reeds gehuurd
lokaal was afgezegd. Het. halve dorp was
te hoop geloopen en had zich geposteerd
voor het gebouw, waar Van Vorst, nadat
de gordijnen van het lokaal waren afge
laten, begon te spreken over maatschappe
lijke toestanden enz. De dorpsschutterij
was in „volle wapenrusting" onder de wa
penen gekomen, en had zich voor het lo
kaal geposteerd. De tamboer roffelde aan
houdend op zijn trom, terwijl het volk
schreeuwde en joelde, en de jeugd op
deksels, emmers en, keukengerei den ex-
pater Coelestinus een serenade bracht.
Na afloop der vergadering waartegen
de zeereerw. lieer pastoor met kracht van
den kansel had geprotesteerd bracht
eene opgewonden menigte, benevens de
musiceerende jeugd, den oud-Capucijner,
tot aan de grens van de gemeente. Zoo
werd van Vorst te Heer ontvangen,
MIDDELBURG. Het jaarverslag over
1907 is verschenen van de vereeniging
„Zeeland", gevestigd te Middelburg, welke
vereeniging ten doel heeft duurzame ver
zorging en opvoeding in of buiten gestich
ten van minderjarigen, waarover haar de
voogdij is opgedragen, of met welker ver
pleging zij door de regeering mocht wor
den belast en tevens tijdelijke verzorging
van minderjarigen die door een der voog
dijraden haar ter verzorging mochten wor
den toevertrouwd.
Blijkens de statuten zal de vereeniging
bij voorkeur de haar toevertrouwde min
derjarigen hij particulieren in de provin
cie Zeeland uitbesteden, indien daartoe
geschikte personen kunnen gevonden
worden.
Over de gezinsverpleging zegt het be
stuur in het jaarverslag o. a.Niet het
geringste voordeel der gezinsverpleging
ziet het bestuur ook hierin dat den min
derjarige een werkelijk tehuis wordt gege
ven, dat banden van genegenheid worden
geknoopt, die hem ook voor zijn verder
leven tot steun en tot toevlucht kunnen!
strekken, dat hem in den waren zin des
woords een vader en een moeder worde
gegeven, iets wat een gestichtskind ook
bij de aan de hoogste eischen voldoende
verpleging niet kan worden geschonken.
En hierom betreurt het bestuur het
des te meer dat de vereeniging zich de
handen gebonden ziet door haar bekrom
pen geldmiddelen en daardoor nog slechts
op zeer bescheiden schaal kan werkzaam
zijn, waar zij bij ruimer financiën nog zoo
veel meer in de gelegenheid zou zijn voog
dijen te aanvaarden en gezinsverpleging
toe te passen.
Uit de rekening over 1906—1907 blijkt
dat de ontvangsten hebben bedragen
f9618.9972, de uitgaven f8777.05, zoodat
het beschikbaar saldo op 31 December
f841.9472 bedroeg.
Onder de leden vinden wij uit Goes
de heer Jos. Witkam, mevr. E. Witkam-
Marteijn, J. Fransen van de Putte, Joh.
Klaar, j. M. Pilaar, J. .1. Ochtman, mej.
E. C. P. Massee, W. Kakebeeke, mr. C.
de Witt Hamer en J. G. P. Timans te
',s H eer en h oek.
Het 52e jaarverslag van de Vereeni
ging tot het bezoeken der Armen alhier
vangt aan met een woord van dank voor
de ruime financieele ondersteuning, die
van verschillende zijden mochten toe
vloeien. Het gevolg van een en ander was
dat de rekening kon worden gesloten met
een goed slot van f 1180.35.
Nieuw ingeschreven werden in het at-
geloopen jaar 24 gezinnen of alleen loo-
pende personen; het getal aanvragers be
droeg 106, dat der aanvragen 679. Aan
bijdragen voor verpleging, tijdelijke hulp
bij bevalling, ziekte of ongeval, teil be
hoeve van 76 huisgezinnen of personen
werd uitgegeven f 4638.35.
De in het vorig verslag genoemde cen
tralisatie van, armenzorg is thans in zoo
verre tot stand gekomen, dat er een
nieuwe kamer van navraag is opgericht,
bij wie omtrent alle personen informaties
kunnen worden ingewonnen.
's HEERENHOEK. Op verzoek is eervol
ontslag verleend als onbezoldigd rijks
veldwachter aan de heeren Corns. Grim
en, Jan Grim, beiden alhier.
Wat in vele jaren achteruit niet ge
beurd is, geschiedt nu deze kermis. Er
staat n.1. een groote Panorama met Ned.
Opticum, welke waarschijnlijk wel veel
bekijks zal hebbennaar het zich laat aan
zien zal het eeti drukke kennis worden;
verschillende volksspelen zullen worden
uitgevoerd en des Zaterdags en Maandags
groote wedstrijden met den Handboog naar
den vogel.
HANSWEERT. Op de werf „Zeeland"
alhier had de werkman G. M. het ongeluk
tegen een kant van een ijzeren plaat to
vallen, waardoor een zijner bcenen ern
stig gekwetst werd.
Door den spoedig ontboden geneesheer
van Kruiningen werd de man verbonden,
waarna hij naar zijne woning te Hans-
weert werd overgebracht.
's GRAVENPOLDER. In de Donderdag
gehouden raadsvergadering waren 4 le
den tegenwoordig. Medegedeeld werden
eenige ingekomen stukken. De geloofs
brieven van bet benoemde lid dhr. Nijsse
werden door de heeren Kosten en Hu-
bregtse onderzocht en in orde bevonden,
zoodat tot toelating is besloten. Goedge
keurd werd een af- en overschrijving op
de begrooting dienst 1907, tot een bedrag
van f 15.20.
SCHORE. In de Donderdagavond onder
voorzitterschap van dhr. burgemeester ge
houden gemeenteraadsvergadering was af
wezig dhr. Glerum. Van de ingekomen
stukken worden le van de gezondheids
commissie bericht dat het aandeel in de
kosten voor de gemeente Schore bedragen,
f 44,672e van Ged. Staten dat de subsi
die voor de gemeente bedraagt f 1440,60
(uitkeering per persoon); en 3e goedkeu
ring dat de heer secretaris tijdelijk vjervan-
gen wordt door den gemeente-ontvanger
voor kennisgeving aangenomen. Bij het 4e
punt, een verzoek van het onderwijzers
personeel om voortaan hun salaris per
maand te mogen ontvangen en in dien
geest 4e verordening te wijzigen, stellen
B. en W. voor aan te houden tot een vol
gende vergadering na terug ontvangst der
verordening van Ged. Staten.
De heer Verhaagen zegt geen verorde
ning meer te behandelen voor deze bij
de leden van den raad heeft gecirculeerd.
De voorzitter zegt dat B. en W. 'tniet
noodig achten om die verordening geheel
voor te lezen aangezien het meeste er van
ook in de oude verordening voorkomt,
maar dat er niets op tegen is om de ver
ordening te laten circuleeren.
Het verzoek wordt aangehouden tot een
volgende vergadering.
Daarna een kleine wijziging in het ko
hier H. O. van 1908 om de 25ste klasse
te brengen van f98.38 op f98,88 volgens
bestaand tarief.
Thans komt aan de orde wijziging ver
ordening heffing schoolgeld.
De heer Verhaagen en In 't Anker mer
ken op dat deze niet op het convocatie
biljet staat.
De voorzitter zegt da,t dit gevolg is van.
een verzuim bij het overschrijven. Daar
de wijzigingen niet van ingrijpenden aard
zijn, stelt spr. voor om die verordening
toch te behandelen.
Alzoo werd besloten.
Drie kleine wijzigingen werden aange
bracht en door de raad goedgekeurd.
B. en W. stellen Voor om twee posten
hoofdei, omslag oninbaar te verklaren;
doch op voorstel van dhr. Verhaagen be
sluit de Raad hierop niet in te gaan; B.
en W; zullen den gemeente-ontvanger op
dragen tot in hoogste instantie te trachten
de inning dier posten te bewerkstellingen.
Bij de rondvraag zegt de heer Verhaagen
dat de aanleg der goot en rioleering niet
is geschied overeenkomstig het destijds ge
maakte plan en ook de gebruikte klinkers
van geen goede qualiteit zijn; immers vol
gens de gemaakte begrooting en besteding,
hadden gebruikt moeten worden eenigszins
getrokken waalkliukers terwijl thans ge
bruikt zijn miskleurige klinkers die daar
spoedig tot pulver gereden zullen zijn.
Tevens deelt spr. B. en W. mede dat de
laag grint van plm. 50 a 60 centimeter
over een groot deel van den zijkant langs
den weg thans gedekt is met een laag
leemerige klei, wat een ware modderpoel
zal worden bij nat weder.
De voorzitter zegt juist van dhr. W.
Sterk zijn rapport ontvangen te hebben
en in de volgende vergadering nadere bij
zonderheden hierover zullen medegedeeld
worden; doch de klei zal de voorzitter
door den wegwerker er af te laten nemen
en verder nog wat grint laten aanbren
gen en oveistrooien.
Dhr. Verhaagen zegt dat zulk had voor
komen kunnen worden indien beter toe
zicht was gehouden dan waren ook de
slechte klinkers niet gebruikt geworden,
hu is het weggewoipen geld. Ook gaf spr.
den voorz. in overweging om er rekening
mede te houden dat niet de eene timmer
man al het werk van de gemeente krijgt
en de andere niets. Het ware beter geweest
dat alle drie de timmerlieden in de ge-
gelegenheid waren geweest om naar dat
werk in te schrijven, dan, zooals thans,
slechts één.
De voorzitter zegt, dat men niet alle
werkjes kan aanbesteden en door B. en
W. het werk zooveel mogelijk verdeeld
wordt.
Dhr. Verhaagen ontkent dit laatste; den
een f 200 a f 300 te laten verdienen en
den ander niets acht spr. onbillijk en op
de juiste verdeeling hoopt spr. bij de be
grooting terug to komen.
De voorzitter herinnert er nog aan dat
de uitvoerder van de rioleering verleden
jaar niets heeft gehad en derhalve nu eerst
aan de beurt was.
Niets meer aan de orde zijnde wordt de
vergadering gesloten.
RILLAND. Bij den, landbouwer M. W.
in Maire sloeg een der paarden inet hevigq
kracht een der pooten in een zeis, die in
het gras verborgen was. Zooveel doenlijk
werd dadelijk de hevig bloedende poot,
teneinde het bloed te stelpen, verbonden,
waarna direct veeartsenijkundige hulp in
geroepen werd.
V an een paartje te Neuzen, waartus-
schen het, naar 't schijnt, in de laatste
dagen niet steeds rozengeur en maneschijn
was, sprong Dinsdagavond het meisje plot
seling in de Westelijke buitenhaven, nabij
de Westsluis. De heer A. D. sprong haar
na en hield de levensmoede boven water
tot anderen met een roeibootje kwamen
en hem en haar opnamen. Druipend van
het water ging het meisje, vergezeld van
haar vrijer, die haar om haar daad nu
juist niet met liefelijke woorden aan den
wal ontving, naar huis.
Het vorige jaar heeft zich eene commis
sie gevormd, welke pogingen in het werk
zou stellen voor het verkrijgen van een
vasten verbindingsweg tusschen Z u i d-
Be vel and en Noord-Brabant.
Deze commissie is in haar pogen niet
kunnen slagen, zoodat voorloopig ide spoor
weg de eenige verbinding over land zal
blijven, wat zeker een ongewenschte toe
stand is. De commissie zal van verdere
pogingen afzien.
Kindermoord. Te Watervliet,
op de Zeeuwse h-B e 1 g i s c h e grens
heeft de 25-jarige M., haar kindje gedood
en bij een broeder van haar te Waterland-
Oudeman het lijkje in een oven, die niet
meer gebruikt werd, verborgen. Door de
politie werd het daar in beslag genomen;
2jij légde een volledige bekentenis af.
Rooftocht. In den nacht, van Zon
dag op Maandag zijn 10 vermomde per
sonen gedrongen in de woning van de
landbouwers de gebroeders De Bock op
„De Ruyter" onder de gemeente Meer
bek e, éven over de Zeeuwsche
grens. Een der landbouwers hoorde des
