le Putter, iders-kaart sche Courant. Bouwmaterialen. IHAN DE ROOS, No. 72 Zaterdag 20 Juni 1908. Vierde Jaargang. UIT ZEELAND Tegelfabriek Ppapieren en Randen, ren, Borstelwerk enz. ÜR, Tnrfkade, Goes. rdbraband. te WAALWIJK. enlo en omstreken KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. BUITENLAND ill met dubbel 1 Optima Duu^-öfc^ 'anaf f75. groote voorraad van alle 1LEN in prijzen v"an f35 lend [e zeeuwsche di EN VLISSINGEN. ■raad. Ruime keuze, leden alle concurrentie, izen op aanvrage franco. Ute adres voor iijn- en Belgische Steen, een, Hardsteen, ANNEN en VORSTEN reide sorteering n en muurteyeli ogen en wandbekleeding. Iin op aanvrage franco. |en Zuid-Beveland en Bergen op Zoom - Goedkoope uitgave, keurig uitgevoerd, gedrukt geheel rood linnen omslag, verkrijgbaar a 25 Cents, Cents, in den boekhandel never 'lETERMAN, GOES. it de beoordeelingen der pers: taart is geteekend door een den provincialen waterstaat deskundige dus, en munt [ijkheid Goesche Courant. 'jaart munt uit door fraaiheid van bewerking Zeeuw zeer duidelijk beeld van aard van het plaveisel, met afstanden, wegwijzers, bui- andere dingen, die voor een {belang zijn. Middelburgsche Courant. kaart is uitnemend uitgevoerd foor velen een welkome reis- Zeeuwsche Courant. 3e wielrijders zal dit duidelijk bikome gids zijn. Wieuwe Zeeuwsche Courant. van Verzekering op 't leven. opgericht 8 Haart 1843. trd bij Koninklijk Besluit Juli 1895, No. 41. bt schappelijk kapitaal f300.000. Vpril 1904: f 1.374.679.62s. buten gevraagd. [EN, zoowel droge als natte. |ERF in bussen en ook eigen- RVEN naar verlangen. VER- vel goedkoopeïe als duurdere ïs van af 10 cent per ons. fZEN. le kwaliteit KUNST- 10 cent. goedkoope Verfbereidin- ^erf is duurzaam. Vlasm. Middelburg. uwe AftTBrientiën in de CÜGELEN, Kwadendamme. fier „Fongers" Rijwielen. Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.76, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers ;i contant- 0.05 Versckijfll eiken MAAHDAG- JKIilU- m IlUOUiTMB. BureauLAHGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Zl|, die zich met 1 Juli a.s. op ons blad abonneeren, ontvangen hel tot aan dien datum GRATIS. Over het algemeen genomen mag men wel zeggen, dat de arbeidsduur te lang is; dat er te lang gewerkt wordt. De arbeidsduur heeft van zelf invloed op den arbeid. En zoo hebben proeven in verschillende fabrieken genomen, uitgemaakt, dat een, kortere arbeidsduur geen vermindering in de productie behoeft te brengen, noch de hoedanigheid van het voortgebrachte ver minderen moet. Met dr. Ch. Raaymakers, S. J. geloo- ven wij, dat in den regel de arbeidsduur niet langer moet zijn dan 10 uur per dag, en nog eerder 9 uur daji 10 uur. In den regel: want er zijn bedrijven, waarin de arbeid makkelijk uit te oefe nen, weinig vermoeiend is, en waarbij dus de duur van het werk gerust langer dan 10 uur kan gesteld worden. Daartegenover staan andere bedrijven,, in welke, om de moeizaamheid van den. arbeid, het gevaar dat zij, bij langen ar beid, opleveren voor de gezondheid, een arbeidstijd van 8 uur te lang zou zijn. Denk b.v. maar aan den arbeid in lood- witfabrieken en in de mijnen. Een eenvormige regeling van den arbeidsduur zou voor meerdere bedrijven den ondergang brengen. Daarom kunnen wij ofschoon wij in het algemeen vóór een tienurigen werkdag zijn niet meegaan met den eisch der Socialisten: den wettel ijken tien urendag. Wel zal de wet ook op dit stuk kunnen ingrijpen, waar de arbeidsduur een alge meen belang raakt, b.v. bij nachtarbeid, arbeidsduur van vrouwen en kinderen, maar de wet mag i. geen algemeen gel denden arbeidsduur proclameeren. Naar de christelijke beginselen van rechtvaardigheid en naastenliefde zal de duur van den arbeid door patroon èn, arbeider onderling moeten worden be paald. En opdat zooals heiaas nog al te dikwijls gebeurt voorkomen worde, dat de patroon willekeurig den arbeids duur vaststelt en te lang iaat arbei den, hebben de arbeiders het middel der vakvereeniging. Naar aanleiding van de anti-godsdienstig gekleurde artikelen van F. r. d. Goes in „het Volk", stelde de soc.-dem. dominé Bakker dezen de vraag, of „godsdien stige'^!) parlijgenoolen hun denkbeelden niet mogen voorstaan in het blad, da t toch ook hun blad is („het Volk"). Ziethier wat v. d. Goes antwoordt: „Vriend Bakker meen niet dat ooit een socialislisch hoofdorgaan principieel in welken godsdienstigen geest ook zou kunnen worden geschreven. Het zou dan ophouden den geest van de groote meer derheid der ontwikkelde arbeiders uit te drukken, geen instemming meer vin den bij de lezers uit de klasse die toch (steeds, nietwaar, de kracht zal blijven uitmaken van de moderne sociaal-demo- kratie. Voor een socialistische sekte, ook voor theologen van roeping en be roep, is een godsdienstig-socialistisch opgaan een aangewezen voertuig der ge meenschappelijke gedachte. Wat het partij-orgaan betreft: niet voor niets beeft ons F art ij be stuur voor eenigen tijd ver klaard, dat het „Kommunis- tisch Manifest" tevens pro gram en uiting een er gods- dienstlooze filosofie de grondwet blijft ook van de 'S. D. A. P." Als zoovele andere is deze uiting weer merkwaardig voor de kennis der verhou- ding lusschen Godsdienst en Socialisme Weer bijzonder vragen we de aandacht voor de laatste, door ons gespatieerde regelen. Ziethier waarom. Van socialistische zijde wordt toegege ven, tot het wijsgeerig socialisme is gods dienstvijandig. Maar, zegt men, degenen, die tot onze partij toetreden, hebben dat wijsgeerig Socialisme luiet te aanvaarden; ze kunnen volstaan met het economisch socialistische stelsel. Dit nu is door ons steeds ontkend. We hebben immer beweerd, dat het. economi sche stelsel niet van het filosofische is los te rukken; dat het economisch socia lisme een kind is van het wijsgeerig systeem. Daar komt ons nu v. d. Goes zelf bij vallen. Hij zegten het is zoodat het Partij bestuur heeft verklaard, dat. het „K o m- munistisch Manifest" de GROND WET blijft ook van de S. D. A. P. En hij voegt er bij, dat dit Kommunis- tisch Manifest tevens program en uiting is eener go d s di en s t lo o z e filo sofie. Zoo is aldus, naar de bekentenis van dit soc.-dem. kopstuk, de grondwet der S. D>. A. P. tevens program en uiting eener godsdienstlooze filosofie. En als het nu waar is wat wel nie mand zal durven ontkennen dat men tot geen. enkele partij, dus ook niet tot de S. Di. A. P., kan toetreden zonder hare grondwet, te onderschrijven, dan moet het toch voor ieder als een paal boven water staan, dat degene, die toetreedt tot de S. D. A. P.; die aizoo het Kommunis- tisch Manifest als grondwet aanneemt dat zoo iemand mede zijn signatuur zet onder „de uiting eener godsdienstlooze filosofie". Hieruit blijkt weer zonneklaar, dat men onmogelijk socialist zijn kan zonder mede het godsdienstlooze, wijsgeerig soc. dem. stelsel (het historisch materialisme) te accepteeren. Wie anders schrijft dwaalt of misleidt het volk. IHAMt ICI.I K. De diamant-fabrikant. Lemoine is gevlucht en de veelbesproken briefomslag, waarin zich het papier bevond, waarop volgens het voorgeven van den verdwenen diamantfabrikant de onfeil bare methode was neergeschreven voor bet maken van groote brokken diamant, blijkt niets te bevatten dan een waardeloos recept Le Poitevin, de rechter van instructie, die ten overstaan van den door Lemoine zoo deerlijk gefopten Wernhcr den brief opende, verklaarde later aan de dagblad mannen, dat het recept niets beters was dan een kollossale voor-den-gek-houderij. Wernher bewaarde zijn zelfbeheersching. Het was voor hem, als belanghebbende bij de exploitatie van diamantmijnen in Zuid- Afrika, dan ook van grooter voordeel, door Lemoine te zijn gefopt, dan te hebben moeten ervaren, dat Lemoine inderdaad groote diamanten kon maken De juiste tekst van het befaamde dncument is niet bekend. Maar in een der buitenlandsche bladen wordt het recept vrij nauwkeuri" meegedeeld. Een dergenen, die aanwezig waren geweest bij de opening, had den inhoud van het document, zoials hij zich dien herinnerde, oververteld. Het recept komt hierop neer: 1. Men neemt een oven. 2. Men neemt een suikerkool 3 Men brengt de suikerkool in een kroes. 4. Men brengt den kroes in den oven en stookt tot een hitte van 1700 a 1800 graden Celsius om de kristallisatie teweeg te brengen 5 Men oefent een drukking uit op het deksel van den kroes, zoodra de hooge tem peratuur is bereikt. 6 De diamanten zijn dan klaar (er staat niet: „gaar'); men hoeft ze slechts uit den kroes te nemen. En dat is nu het heele geheim. De aan wezige deskundigen, o w. prof. Bordas, hadden de grootste pret, toen het „geheim" onthuld werd. Bordas, die met zijn hooggeleerde collega's een rapport zal moeten uitbrengen over bet recept, verklaarde dat hij er zich met den Franscbeu slag zal afmaken Bracht hij werkelijk een doorwrocht verslag uit, dan zou hij zich tegenover zijn vrienden be lachelijk maken. Lemoine heeft de driestheid ten top ge dreven door zelf van zijn verdwijning kennis te geven aan den rechter van in structie. Hij schreef aan Le Poitevin, dat 8e door hem te maken diamanten niet vóór den gestelden termijn had kunnen inleveren, wijl zijn tegenstanders en zijn huisjuffrouw het hem door hun machinaties hadden onmogelijk gemaakt rustig te werken. Maar hij zou zijn proeven voort zetten en daarna voor den rechter verschij nen oui zijn lasteraars t.e beschamen. Maar vooreerst is Lemoine zoek, en ook zijn te Argenteuil woonachtige zuster is vertrokken zonder adres achter te laten. De bedragen waarvoor Lemoine den al te goedgeloovigen Wernher heeft opge'icht zijn reusachtig. ITALIË. Tijdens Barziali en Sanlini iu de Ka mer met elkaar spraken, ontstond er leven, op de perstribune. Santini schold daarop de journalisten uit voor „lafaards". Toen het leven aanhield werden de tribunes ontruimd en de bijeenkomst geschorst. Daar Santini, nadat de bijeenkomst her vat was, het door hem gebezigde woord „lafaards" niet introk, verlieten de jour nalisten opnieuw de tribune en besloten getuigen te zenden. Santini deelde mede, dat hij zich er bij neerlegde, tot de orde te zijn geroepen en bood zijn verontschuldigingen er óver aan dat hij onwillekeurig zijn gedachten niet meester was gebleven. De voorzitter zeide den maatregel tegen de pers te betreuren, maar het kou niet worden toegestaan, dat men zich in de beraadslaging mengde. De voorzitter wilde den journalisten toestaan weer binnen te komen, maar als zij dit niet wilden doen, dan raakt dit noch de Kamer, noch den voorzitter. Door het lot daartoe aangewezen, heeft de journalist Zambelli zijn getuigen aan Santini gestuurd, die zijn antwoord uit stelde. De journalisten hebben besloten, dat de bladen geen Kamerverslagen zullen openbaar maken, alvorens de hangende kwestie is opgelost. I'OUIKJAt In de laatste dagen heeft de politie vele vreemdelingen, die te Lissabon waren aangekomen, in hechtenis genomen. De regeering is, naar het schijnt, door ide Eransche en de Spaanscbe politie gewaar schuwd, dat er te Lissabon een vergade ring van anarchisten zou gehouden wor den. Men bewaart het. diepste stilzwijgen over de arrestatie, maar het is uitgelokt, dat zich onder de in hechtenis genomeneit verscheidene Spanjaarden en vooral Ita lianen bevinden, die van Barcelona en andere Spaansche sleden naar' Portugal waren gekomen, in verband met de wet op hel terrorisme. Lissabon zou door de anarchisten zijn uitgekozen als zetel tot het voorbereiden van aanslagen tegen al le staatshoofden, behalve den Koning van Engeland, .als zijnde dit het eenige land waar het anarchisme niet onderdrukt wordt OMSTKAKIJK-HO.YGAKIJK. Moord op een priester. Een der afschuwelijkste moorden, waaraan een oud en eerbiedwaardig priester ten offer ge vallen is, werd Zondag U. bij klaarlichten, dag te Wippach gepleegd. Op dien dag kwam gedurende de Hoogmis een jonge man in de kerk en woonde de H. Mis tot het einde toe bij. De onbekende won dan inlichtingen in omtrent de ligging der pastorie en vroeg of hij daar mei den deken Mathias Erjaver zou kunnen spreken. De menschen, die hij aansprak, en bij wie zijne informaties naar de levenswijze en gewoonten van den deken geene verdenking wekten, gaven hem de gevraagde inlichtingen. De jonge man begaf zich dan naar de pastorie, waar hij den deken in zijn stu deervertrek alleen aantrof. Toen hij voor den priester stond, haalde hij plotseling een grooten steen te voorschijn en sloeg, daarmede den priester op het voorhoofd. ■De grijsaard zonk aanstonds ineen, waarna hem de moordenaar nog verscheidene ma len op het hoofd sloeg tot het arme slacht offer zich niet meer bewoog. Hierop stak de beestachtige misdadiger met een schaar in den hals van zijn slachtoffer, zoodat de vermoorde geheel met bloed overdekt gevtonden werd. De moordenaar had zijn slachtoffer met zulk eene woede mishan deld, dat qp het lijk niet minder dan vijftig wonden gevonden werden. Toen de moord door de huishoudster van den overledene ontdekt werd, was de moordenaar reeds gevlucht. Een bloed spoor duidde aan, welken weg hij genomen had. Aanstonds werd de vervolging begon nen, maai" de voorsprong van den moor denaar was te groot en men slaagde er niet in, hem in hechtenis te nemen. De bevolking van het plaatsje is zeer ontroerd over dezen schandelijken moord op den algemeen beminden priester. Deken Erjaver was in het jaar 1836 geboren. De motieven tot deze gruwelijke daad lig gen nog in het duister. KUMLAYD. M o o r d p a r t ij te Jekaterino- slaw. Een verbijsterend bericht wordt aangaande de gevangenis in Jekaterino- slaw meegedeeld. Ter dood veroordeelde politieke gevangenen en eenigen die een doodvonnis wachtende waren wilden met de een of andere ontploffing,sslof- een fares in den gevangenismuur maken en ont vluchten. De ontploffing gelukte tijdens het wandeluur, doch de wacht, ijlings toe geschoten, begon hen te beschieten. Drie gevangenen in het bezit van revolvers, maakten daarvan tegen de wacht gebruik toen zij over den gevangenismum' poogden te ontkomen. De overige achttien zoch ten een goed heenkomen in de gevange niskeuken en werden op' 2 na, die achter de kachel gekropen waren, nedergelegd. De geheele inhoud van cel 12, die niets met de zaak te maken had, werd even eens om zeep gebracht- Daarna bescho ten de bewakers de gevangenen, die in preventieve hechtenis zaten. Zij vuurden a bout portant door de tralies naar bin nen. in het geheel zijn 40 gevangenen gedood en 55 gewond. In de Doema is hierover door de arbei dersgroepen en eenige Kadetten geïnter pelleerd. Volgens interpellanten heeft Sto- lipin nog hangende het onderzoek, een telegram van adhaesie aan het gevange- nisbestuur gezonden. Sjtsjeglowitow, mi nister van Justitie, zal nog te beantwoor den hebben, welke maatregelen hij tegen de schuldigen, denkt te treffen. GOES. De aanleg van een interlocale telefoongeleiding van Ovezande naar Elle- woutsidijk en, van rechtstreeksche aan sluitingen te Ellewoutsdijk en het onder houd der bestaande lijn GoesEllewouts dijk is opgedragen aan den heer J. Üe Jonge Wz., alhier. No. 141 der „SLaatseourant" bevat de statuten der Veilingsvereeniging „Zuid- Bevelaad", alhier. Voor de betrekking van directeur der Naamlooze Vennootschap Landbouw- maatschap De Bathpolders hebben zich 159 sollicitanten aangemeld. Bij het bestuur van „Handelsbelan gen" te Goes is het volgende schrijven ingekomen Goes, 16 Juni 1908. Aan het Bestuur der Vereeniging „Handelsbelangen" alhier. In verhand met het besluit der vergade ring van 15 dezer waarbij werd gehand haafd het besluit, genomen in de vergade ring vaar 6 Mei j.l. tot het niet zenden van berichten, de vereeniging betreffende, aan de „Goesche Courant", neem ik bij deizen mijn ontslag als lid van uw bestuur, mitsgaders als voorzitter der vereeniging. Hoogachtend, F. Q. C. DEN HOLLANDER. MIDDELBURG. Met ingang van 25 Juni is door den Burgemeester benoemd tot adjunct-inspecteur van politie de heer J. J. A. Boekholts, thans volontair bij )de politie te Hoofn. Het getal vreemdelingen, dat gis ter onze gemeente bezocht, was bijzon der groot, zeker een gevolg er van dat hot een katholieke heiligendag is en ook in verhand met de paardenmarkt. Vooral uit Zuid-Beveland hadden ve len een uitstapje naar Walcheren gemaakt, zoo velen, dat gister ochtend de trein uit die richting niet alle passagiers in jde personenwagens hergen kon en velen zich met een plaatsje in een veewagen moes ten tevreden stellen. Belgen, Franschen en Engelschen, die in den regel een Donderdag voor een be zoek aan Middelburg uitkiezen, zagen wij niet veel; wel veel pleizierreizigers uit de andere deelen van Zeeland. (M. C.). Door Ged. Staten van Zeeland zijn bij den Provincialen stoombootdienst op de Wester-Schelde benoemd tot machinist C. J. Huijssoon, tot dekknechts P. de Vis ser, E. Mast, J. P. Gijsel, D. P. van de Woestijne en Ch. van Poelje, tot stoker L. Bimmel, en is eervol ontslag verleend aan den kolenwerker Joost Bostelaar met. toekenning van pensioen. De zomervergadering der P'rov. Sta ten van Zeeland wondt geopend op Dins dag 7 Juli, des avonds half acht. VLISSINGEN. „Hel Volk" meldt, dat de heer A. P. Leeuwenburg, propagandist der S. D. A. P., binnenkort onze provin cie gaat verlaten, daar hij als propagan dist in Twente is benoemd. Een opvolger voor den heer Leeuwen burg moet nog benoemd worden. De kracht, welke van dhr. L. uitging als propagandist kunnen we moei lijk beoordeelen. Wel kunnen we zeggen, dat hij, als verantwoordelijk redacteur van het soc.-dem. blaadje voor Zeeland zijn beste krachten heeft ingespannen, al konden zijn artikelen wat diepte betreft 1 met die van S a n n e s niet op één lijn worden gesteld. Om zijn wijze van polemiseeren, die ten laatste de gewone regelen der jour nalistiek te buiten ging, konden wij op hetgeen hij meende tégen ons te kunnen inbrengen, niet meer ingaan. Maar bij 't scheiden van de markt zou den we dhr. Leeuwenburg nog wel wil len verzoeken een zakelijke repliek te leveren op hetgeen we op dezelfde pagina van dit blad, onder motto „Bekentenis" schreven. De Kamer van Koophandel besloot Woensdagavond niet te ondersteunen, een verzoek van de Kamer van Koophan del te Bergen op Zoom om mede te wer ken aan de uitbreiding van den Zondags dienst op telegraafkantoren in gemeenten boven de 5000 zielen. De Kamer te Vlis- singen was namelijk van oordeel dat men niet mag medewerken om de Zondagsrust te belemmeren, doch dat integendeel de Zondagsrust dient bevorderd te worden. Een 'rumoerige vergade ring. In het Concertgebouw alhier werd Donderdagavond een zeer druk bezochte vergadering gehouden, uitgeschreven door de afdeeling van den Alg. Ned. Metaalbe- werkersbond, waarin de heeren Leeuwen burg en Dekkers aanspoorden tot aanslui ting bij den neutralen vakbond. Aan het debat werd o, a. .deelgenomen door twee vrije-sociah'stetn én kreeg de vergadering bij de beantwoording van deze debaters, door interrupties, zóo'n rumoe rig verloop, dat de politie verplicht was de vergadering te ontruimen. Z1ERIKZEE, Aan het Hannoniegezel- scjhap „Kunst en Eer" is door mr. J. C. van der Lek de Clercq de som van f '2500. vrij van successierechten, vermaakt. Benoemd voor twee jaar tot rechter commissaris, belast met de instructie in strafzaken iu het arrondissement Z i e r i k- z e e, mr. W. Ridder van Rappard, rechter bij de Zierikzeesche rechtbank. 'sHEERENHOEK. in de'gemeenteraads vergadering, gehouden dén 17 Juni, waren 6 leden tegenwoordig, afwezig P. van St.ee met kennisgeving. De notulen der vorige vergadering werden gelezen en zon der verandering goedgekeurd. Onder de ingekomen stukken waren aanwezig, de rekening der Gezondheidscommissie, waar van de bijdrage voor 's Heerenhoék be droeg f58.145. Alsmede een verzoek van eenige kasteleins, om bij gelegenheid dei- kermis eene subsidie uit de gemeentekas te mogen ontvangen, om met hunne bij dragen eenige volksspelen te kunnen uit oefenen; de raad besloot eene subsidie te geven van f 2D, onder toezicht van een raadslid als commissaris, waarvoor werd benoemd de heer J. B. G. Werri. In de vacature in de C. t. w. v. Sch., ont staan door het vertrek van den heer A. Roelofs, werd voorzien door het benoe men van den heer L. C. Adriaansen, hoofd der R. K. Par. Jongensschool. In de reke ning van het Algemeen Armbestuur over hel jaar 1907 waren de ontvangsten f770.33, terwijl de uitgaven bedroegen f 721.525, zoodat er een goed slot is van f 48.805. Welke rekening door den raad werd goedgekeurd. De begrooting derzelve voor 1909 werd opgemaakt in ontvangst en uitgaaf op f 698.80" met een subsidie uit de gemeentekas van f 650. Bij gedegenheid der kermis zullen op Zaterdag den 27 Juni eenige volksspelen gegeven worden, welke met muziek zullen worden opgeluisterd. Daarna in alle her bergen mu,ziek voor den dans.

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1908 | | pagina 1