es
N D,E ROOS,
it gedaan
0RA1VE,
JKEUREN.
>ER, Goes
Zaterdag 16 Mei 1908.
Vierde Jaargang.
GOES,
h geld
BUITENLAND
BINNENLAND
)ude Haven.
Turfkade, Goes.
No. 58
soorten. „Alfa
eegbruggen.
elen.
op van Effecten.
HENDRIKSE.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Mijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- nn VRIJDAGAVOND.
UIT DE PER&-
er flac. 30 cent.
ic. 30 cent.
lasm., Middelburg.
I in Schouwen en
rpand van Effecten
ijke voorwaardtn.
>aar bij 3
i winkels, waar
ide artikelen
tald en voor-
tations-boeken-1
ken alleen die
zeker geen
meer gevraagd.
;oowel droge als natte,
in bussen en ook eigen-
naar verlangen. VER-
edkoopere als duurdere
af 10 cent per ons.
Ie kwaliteit KUNST-
I cent.
oedkoope Verfbereidin-
duurzaam.
m. Middelburg.
7.56
8.29
9.14
9.28
9-55
10.8
10.28
10.36
t9.51
D
8.4S
10.01
10.61: 11.03|idU?
hebben de
minste slijtage
dus vereischen
de minste
reparatie
kosten.
n borgtocht,
e.
in het hotel de Kinderen
+10.14
D
Hamburg, Z. Duitsch
Nederland via Roosendaal--
van 11.20 voor meer aaD
10.38
2.6
10.23
1.29
11.40
3.05
12.38
3.38
12.54
3.54
1.10
4.08
6.17
6.03
7.16
7.17
8.01
8.16
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant-0.05
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Schandelijk.
Hoe zoogenaamde vrijdenkers staan
tegenover de „gewetensvrijheid", wanneer
bet geloovigen betreft, kan ons leeren een,
schandelijk feit, dat te Soignies is voor
gevallen.
Te Mons stierf een dame, die geloovig
was en godvruchtig. Zij stierf, voorzien!
van de genademiddelen der H. Kerk en
drukte haar wil uit om kerkelijk begra
ven te worden.
Het. zou niet geschiedenin handen van
„anti-clericalen" zonder schaamte zou
'haar lijk worden, gebruikt voor een ma
nifestatie en een anti-clericale propa
ganda
Ziethier wat gebeurde.
De dame had een broeder, die raads
heer was te Soigaies. De man was socia
list
Hij liet het lijk zijner zuster overbren
gen van Mons naar Soignies, om aan zijn
vrienden en de heele bevolking der plaats
hot voorbeeld te geven van „burgerlijke"
deugdenHet lijk zijner zuster zou
slechts „burgerlijk" worden begraven.
En niet zonder reclame werd deze bur
gerlijke begrafenis voorbereiddoor de
gemeentelijke overheid kregende
schoolkinderen vrij op den dag der ter
aardebestelling.
En in de klas werd hun op 'thart ge
drukt vooral deze begrafenis te gaan
zien
Het kan niet anders, of deze feiten moe-
teil 'bij elk eerlijk mensch afkeuring vinden.
De kerkelijke begrafenis ontho-uden aan
iemand, die deze verlangt, is een eerste
gruwel.
En zich bedienen van een tijk om pro
paganda te maken voor goddelooze ideeën
is een andere schandelijkheid.
Het land, waar zulke enormiteiten kun
nen plaats vinden, is wel gelukkig te
prijzen 1
Politiék Quietisme.
De Residentiebode komt er te
gen Op, dat men het kiesrecht-rapport een
„fiasco" heeft, genoemd en daarbij voegde,
dat de behandeling van de kiesrecht-
quaestie, in de kiesvereenigingen moeilijk
iets anders kan geven, dan „niets
of tweedracht".
Wij begrijpen en deeleu het verzet van
de Residentiebode.
Echter moet men de hierbedoelde dis-
qualificatie niet te hoog aanslaan.
Zij kwam toch slechts in één enkel blad
voor, vond weinig echo in onze pers en
nog minder in het land.
Wij mogen de declineerende uitingen
dan ook wel beschouwen, als een na
galm van de negatieve uitspraken, waarin,
men in vroegere jaren „sterk" was.
Er kon bijna niets worden gedaan of
men verklaarde er zich tegen.
Grondwetsherziening, samenwerking met
anti-revolutionnairen, kiesrecht-regeling,
afschaffing der plaatsvervanging, sociale
wetgeving, invoering van leerplicht, overal
was men tegen.
Zelfs de verruiming der denkbeelden
op het punt van ziekenverpleging onder
vond tegenstand.
Enorm waren altijd de „bezwaren" en
de „gevaren".
In het negatieve en het onver
anderde scheen 's lands heil besloten
te liggen. En boven bestrijding der moei
lijkheden, welke uit den aard der zaak
alle quaestie met zich brengt, genoot blijk
baar een politiek quietisme de voorkeur.
Het „glans -tijdperk van dat systeem
is echter voorbij. Men begrijpt nu, dat het
beter is te trachten de moeilijkheden te
overwinnen, dan ze angstvallig uit den,
weg te gaan, waarmede slechts roestende
rust verkregen wordt
Met eenige „dikke" woorden maakt
men zich van de zaken niet af. (Centr.)
FRANKRIJK
Aanslag op een priester. De
schandelijke misdaad, die in het. dorpje
Marcillé-Robert groote ontroering gewekt
heeft, hebben we reeds kort kunnen mei
den. We lezen nu nog: Abbé Couanon,
kapelaan dezer parochie, is het slachtoffer
geworden van een misdadigen aanslag.
Toen hij, te vier uur in den namiddag
de kerk verliet, naderde hem een man
die laaghartig tot twee malen toe zijn mes
in den rug dos priesters slak, zeggende
„Dat is iets voor uw preek van heden
morgen".
Abbé Couanon zonk aanstonds ineen en
de talrijke getuigen van dezen lagen aan
slag snelden toe, om hem te helpen.
De long van den ongelukkige was ge
raakt en men vreest voor eene inwendige
kwetsuur.
Abbé Couanon, 28 jaar oud en zeer ge
liefd in zijne parochie, was niet zeer ge
zond en men is zeer bevreesd voor de
gevolgen van den aanslag.
Volgens latere berichten hopen de ge-
neesheeren den jeugdigen priester te red
den. De eerste woorden van den martelaar
waren eene bede tot vergeving van zijn
moordenaar. De rechterlijke macht heeft
een onderzoek ingesteld.
De dader, de touwslager Piau, is een
berucht vrijdenker. Hij bekent met voor
bedachten rade te hebben gehandeld. De
verontwaardiging in de streek is groot,
daar Piau, toen hij zonder werk was, door
den pastoor der parochie werd onder
steund.
Wonderbare genezingen te
I, o u r d e s. Mgr. Doais heeft plechtig ver
klaard, dat de genezing van Aurélie Hup-
relle, welke 21 Ang. 1895 te Lourdes
plaats had, „het karakter heeft, van een
waar en zeker mirakel". De „miraculée"
was in de hoogste mate (an degré le plus
avancé) aangetast door longtering; zij ge
nas oogenblikkelijk bij de indompeling in
de piscine en kreeg terstond haar longen
terugTerecht wordt erop gewezen,
dat een zóó ver gevorderde organi
sche kwaal niet op natuurlijke wijze, in
één oogenblik, kan genezen, en dati de
daaruit voortkomende wonden evenmin
onmiddellijk kunnen genezen.
Een paar weken geleden hebben de kar
dinalen Andries en Lu<;ou eveneens twee
mirakuleuze genezingen geconstateerd.
Fransche verkiezingsmanie
ren. Een verkiezingsagent zit bij den
burgemeester van het dorp. Ge moet mij
nu eens precies vertellen, hoe 't hier staat,
zegt hij. Niet te best, antwoordt <le bur
gemeester. De katholieken werken hier
hard en de partijen wegen er ongeveer
tegen elkander op. En dan is er een ze
kere Achille Picaud.
Wacht even, dien naam ken ik. Picaud,
Picaud. heeft, hij niet een zoon, die
luitenant is?
„Juist".
De agent telefoneert dadelijk naar het
Departement van Oorlog; des avonds heeft
hij bericht, dat luitenant Picaud, zoon
van een welgestelden boer in 't dorp, waar
het bovengenoemde gesprek werd gevoerd,
in Madagaskar een ziekte heeft opgeloo-
pen, dat hij bloed opgeeft en in een gar
nizoen van Zuid-Frankrijk genezing zoekt
De verkiezingsagent weet nu genoeg en
gaat naar den huize Picaud.
„Goeie morgen".
„U wenscht?"
„Mag ik gaan zitten? Wat ik wensch?
U een 'dienst bewijzen".
111
„Hoe maakt 'tuw zoon?"
„Kent ge hem?"
„Of ik. Geef hij nog bloed op?"
„Niet meer in den laatsten tijd. In
Nizza gaat 'them goed. Hij sterkt aan".
„Hij moest in Nizza blijven".
„Parbleu, dat heeft hij wel verdiend
aan zijn vaderland".
„Tja, maarmen wil hem naar een
garnizoen in 't Noorden zenden". Het ge
zicht van den boer betrok. Net kwam de
vrouw binnen.
„Men wil hem naar 't Noorden zen
den", herhaalt de man.
Hem dooden roept angstig de
vrouw.
„Neen, maar Nizza zit zoo vol".
„Hoe weet gij dat?"
„Door den prefekt, die een mijner beste
vrienden is. Ik heb iu willen waarschu
wen. 'Als men gewaarschuwd is, neemt
men zijn maatregelen. Uw zoon zal dat
klimaat, in het Noorden niet kunnen ver
dragen. En dan die stakingen daar.
„Maar is er dan geen middel?"
Het oog van den agent schittert vrien
delijk: „O ja, een middel is er wel. Zorg,
dat ge goed vriend wordt met den pre
fekt
Dfi boer: „Ik begrijp u niet".
„Maar tis toch heel eenvoudig. Als
de prefekt u voorspreekt, dan is alles
gered. En a.s. Zondag kunt ge zijn vriend
worden door zijn candidaten te helpen".
„Een bende vrijmetselaars".
„Goed, maai- wat wilt ge Den dood of
het leven van uwen zoon Help den pre
fekt en hij zal u helpen".
De man kijkt de vrouw aan; hij beeft,
zij ziet angstig-vragend naar hem op.
Plots schrijdt de boer naar voren„Zijt
ge enkel gekomen om ons dit te zeggen?"
Een hoofdknik.
„Dan gaOf ik
ITALIË.
's Pausen broeder te Rome. Van
de, bij gelegenheid van de wedrennen te
Rome, door de directie der Italiaansche
Staatsspoorwegen toegekende reductie van
75 percent heeft ook de broeder des Pau
sen, Angelo Sarin, gebruik gemaakt, om
weer] eens voor 'n koopje van zijne woon
plaats in de buurt van Mantua de Eeuwige
Stad te bezoeken. Weliswaar heeft hij als
broeder van het regeerende opperhoofd
der H. Kerk het recht, om op de Itali
aansche spoorwegen gratis eerste klasse
vervoerd te worden. Maar de Paus wil
deze gunst voor zijne familie niet; zijn
broeder moet als ieder ander betalen, en
zoo reisde dus Angelo Sarto op z'n ge
mak! derde klasse van Mantua naar Rome,
en moest voor zijn retourbiljet ongeveer
28 lire betalen.
ENGELAND.
Vermindering van het geboor
te c ij f e r. Ook in Engeland schijnen ze
kere helsche practijken steeds grooter vor
deringen! te maken en steeds meer aanhan
gers te vinden. Volgens- de officieele sta
tistiek voor het jaar 1907, bedroeg het
aantal geboorten in dit jaar 917.636. Dit
cijfer is het laagste, dat ooit de statistiek
in Engeland heeft aangewezen. Het aan
tal geboorten is gemiddeld met 21 op de
duizend verminderd.
DtlITSlIILAND.
De Paus en de Duitsche Bis
schoppen.
Er zijn nu elf Duitsche Bisschoppen,
die den titel hebben van assistent bij den
Pauselijken troon. Vier hunner hebben
dezen titel in den loop van dit jaar ont
vangen. De „Köln. Volksz.", die dit mee
deelt, besluit hieruit, dat de Paus zeer
ingenomen is met het Duitsche Episco
paat en dit. heeft willen beloonen voor.
den kloeken strijd tegen het. modernisme.
TURKIJE.
Italië heeft kwestie met Turkije. Eerst
ging het om het verkrijgen van terreinen
in Tripoli voor Italianen, waartegen ile
Turksche regeering zicli verzette, tot Italië
eenige oorlogsschepen gereed maakte.
Toen was het uit- Maar ,nu worden in
Tripoli de noodige terreinen geweigerd
voor de Romeinsche Bank, waarvoor
alles reeds klaar- was. Italië protesteert.
Dat zal natuurlijk weer niet helpen. Dan
weer oorlogsschepen en als die onderweg
zijn, draait de Turk bij. Dat is tenminste
het gewone gangetje.
Maar bovendien is de Turksche pers
gaan opzweepen tot een boycot der Ita
liaansche koopwaren. Dat is bij een ru
zietje tusschen verschillende landen tegen
woordig een gewild wapen.
We hoorden reeds van een boycot van
Amerikaansche goederen in China, van
Japansche goederen in China, van Duit
sche goederen in Polen en nu weer van
Italiaansche goederen in het Turksche ge
bied. Dat dit een machtig wapen is, nu
de internationale politiek zoozeer door
den handel wordt beïnvloed en beheerscht,
is begrijpelijk.
RIJNLAND.
Bij een gevangenisoproer te Jekateri-
noslaf werden Dinsdag 29 personen ge
dood en 28 gewond, van wie elf ernstig.
De poging tot ontsnapping mislukte.
Beter slaagde denzelfden dag die van,
de gevangenen te Simferopol. Zij maakten
zich meester van de wapens en kwetsten
den directeur der gevangenis. Daarna
doodden zij den onderdirecteur, den ge
neesheer en twee bewakers. Men weet 'niet
hoeveel er ontsnapt zijn.
Wij wezen er reeds op, hoe groot het
zedenbederf onder de Russische politie
is, thans is daarvan weder een sterk staal
tje aan het licht gekomen. Te Kief is n.l.
Aslanof, de directeur van de geheime po
litie, in hechtenis genomen onder verden
king een valschen eed te hebben afge
legd ten einde een dief vrij te krijgen. Bij
een .huiszoeking echter in zijn woning kwa
men nog erger dingen aan het 'licht. Er
werd daar n.l. een briefwisseling gevon
den met alle dieven en boosdoeners ,te
Kief, nit welke bleek, dat de politie aldaar
met. de dieven onder één hoedje schuilde,
zich liet omkoopen door de boosdoeners
en een geregelde belasting van hen hief,
maar er dan ook voor zorgde, dat de
boeven hun bedrijf ongestoord konden uit
oefenen.
BELGIË
In het Congo-debat in de Belgische Kar
mer heeft de socialist Vandervelde over
de missionarissen verklaard:
„Als ik mannen zie, die, zonder geest
van gewin, ziekte en dood gaan wagen
met het eenige doel beschaving te bren
gen, dan neem ik daarvoor mijn hoed af".
Voor deze verklaring is hij door het
orgaan van den bond der Belgische Vrij
denkers tot de orde geroepen. Kan het
ook anders daar toch 'onder de Br. wel
geoorloofd is „vrij" te denken maar niet
vrij te spreken.
CHINA-JAPAN.
Het Verre Oosten blijft onze aandacht!
vragen. Sedert lang broeit daar iets, dat
met zorg vervult. Vooral de verhouding
tusschen China en Japan is bedenkelijk.
Over die verhouding schrijft een corres
pondent van het „Hbld. v. Antw."
„Dat de toestand in China veel te wen-
schen overlaat, valt niet te ontkennen.
Door het geheele rijk vinden dagelijks on
lusten en oproeren plaats. De regeering te
Peking, om aan den wensch van de be
volking te voldoen, doet allerlei v,alsche
zetten op het politieke schaakbord, en on
willekeurig lokt China een anderen oor
log uit. De geschiedenis van de „Tatsu
Maru" ligt nog versch in het geheugen
en de boycot door de Chineesche kooplie
den begonnen tegen alles wat Japanschj
is, zal een oorlog onvermijdelijk maken.
De Chineezen verwachten, in een conflict
met Japan, den steun van Amerika en
Rusland te bekomen, en de reis van de
Amerikaansche vloot heeft hen in dit idee
versterkt. Dat ook de verhouding tus
schen Tokio en Peking te wenschen over
laat, valt evenmin te ontkennen. De strijd
om Mandschoerije is pas eerst begonnen
en zal wel weer het tooneel worden van
een tweeden oorlog. China, hoopt door
tusschenkomst van Amerika de verloren
provincie terug te krijgen, en berichten
toonen duidelijk aan, dat tusschen Japan,
en Rusland eene verstandhouding is ge
troffen, volgens dewelke Rusland het noor
delijk deel der provincie zal kunnen ex-
ploiteeren en Japan het. zuidelijk deel. De
handel lijdt natuurlijk vreeselijk door zulk
een onzekeren toestand, en het ds heel
moeilijk te zeggen of eene groote omwen
teling in 't Chineesche rijk niet de voor-
looper zal zijn van een oorlog tusschen Ja
pan en Amerika. In Peking zelve wordt
iederen dag een coup d'état verwacht,
daar de stad vol is met revolutionairen,
die slechts een gunstig oogenblik af
wachten, om den Keizer af te zetten. Da
gelijks vinden groote branden plaats en
de rijke kooplieden verlaten reeds Peking
om zichzelve en. hunne families in veilig
heid te brengen. Daarbij komt nog dat
sir Robert Hart de teugels van het bewind
heeft moeten 'neerleggen en de ijzeren,
hand, die China reeds menigmaal voor
verdeeling en omwenteling heeft beschut,
is overgegaan aan een man die lang zoo
sterk van karakter niet is, en tevens niet
zoo goed op de hoogte van de Chineesche
toestanden als zijn voorganger. En ten
slotte de boycot tegen alles wat Japansch
is, zooals vroeger reeds vermeld, de
koortsachtige haast, waarmede Amerika
zijn vloot tracht te versterken, de woor
den van President Roosevelt, dat van ar
bitrage geen sprake kan zijn, enz., enz.,
en wanneer men alles eens opsommen wil,
dan is het te verwachten, dat binnen een
tweetal jaren een andere oorlog voor de
deur staat".
Financien van de K. S. A.
Wij lezen in de „Mededeelingen"
„De Raad de.r Gemeente Eindhoven
heeft in zijn openbare zitting van den 2en
Mei besloten, tot wederopzeggens toe aanj
het Centraal Bureau van de K. S. A. te
Leiden een jaarlijksche subsidie toe te
kennen, groot f20.
Hulde aan den Gemeenteraad van Eind
hoven, die de eerste in ons land is, die
ons Centraal Bureau door een jaarlijksche
subsidie steunt".
De „Mededeelingen" wijzen er op, dat
het Bureau voor Sociale Adviezen te Am
sterdam van verschillende Gemeenten
subsidie ontvangt.
Aanmerkelijk zijn m de laatste veertien
dagen de gewone giften gestegen.
Ongeveer de helft.
Niet zonder ontsteltenis zal, dunkt ons,
in christelijke kringen het bericht gele
zen worden, dat van de in Maart te M i d-
d el burg opgekomen lichting ongeveer
de helft der manschappen de vraag, wie er
was voor het bidden voor liet eten, toe
stemmend heeft beantwoord.
Maad ongeveer de helft.
Moet hieruit worden besloten, dat de
meerderheid der manschappen uit gezin
nen komt, waar men het vrome gebruik
van voor en na de maaltijden te bidden,
niet meer in eere houdt?
Of moet, daar (lit toch wat kras lijkt
worden aangenomen, dat een grooter of
kleiner aantal miliciens uit menschelijk
opzicht, uit vrees voor spot, zich aan het
aebed onttrekt en zich schaart aan| de
zijde dergenen, die er geen behoefte aan
gevoelen, God als den schenker aller
gaven te erkennen?
Hoe het zij, het verschijnsel zelf is diep
treurig en wijst in ieder geval op een
moreele inzinking, voor wier besmetting,
men de overigen hebbe te vrijwaren door
de R. K. Militairenvereenigingen en de
christelijke Militaire Tehuizen krachtig te
steunen. (Huisgezin.)
Een horloge, dat „achter" loept.
Hoe bot en dilettanterig men er ook
in onze dagen nog maar op los schrijft
over Roomsche zaken in liberale bladen,
kan o. a. blijken uit de volgende zin
netjes, welke de Haagsche redacteur-
correspondent van het Handelsblad
goed vond neer te schrijven:
Het horloge van de Kerk loopt ge
woonlijk een eeuw of wat achter bij dat
van Wetenschap. En dat zal het wel
blijven doen zoolang de Kerk zich niet
wil beperken tot dat gebied, waarop
wij niet kunnen weten, en waar het
„Gelooft alleenlijk" het evangelie blijft.
Wij weten niet precies hoe ver het
horloge van dezen schrijver fichterloopt,
waar hij over de verhouding van Kerk
en wetenschap mee wil praten. Maar de
omstandigheid, dat hij zich voor zijn. stel-
ling beroept op het gebeurde met Galileï,
wettigt de meening, dat het erg ver „ach
ter" is, misschien wel heelemaal stilstaat.
Zulke booze oppervlakkigheid moest het
Handelsblad toch niet toelaten in
zijn kolommen.
Socialisten over Socialisten.
In „De Tribune" van Zaterdag j.l.
schrijft. Van Ravensteijn een artikel om
te betoogen, dat hij volstrekt ongevoelig
is voor alles, wat op het Paasch-congres
ten nadeele van de „Marxisten" gezegd
weid en hij vervolgt dan:
„Wij zijn er des te ongevoeliger voor,
naarmate wij meer beseffen, zooals op
het Congres te Arnhem weer in bizon
der sterke mate het geval was, dat de
groote massa der Nederlandsche soci
aal-democraten, niet 't minst van dege
nen, die leidende posities innemen, nog
ongeveer alles, ten minste het essen-
tieele, van de internationale sociaal
democratische theorie heeft te leeren"... I
De gemeenteraad van Rotterdam heeft
27 Dec. 1907 in beginsel uitgesproken, dat
gehuwde onderwijzeressen niet. in de
school behooren.
De meerderheid der raadsleden, is le
beraal.
Dezer dagen heeft diezelfde gemeente
raad aan. drie onderwijzeressen wegens
door haar aangegaan huwelijk ongevraagd
eervol ontslag verleend.
Dit besluit juichen wij toe.
Een gehuwde vrouw behoort, niet m
de school, maar in haar huishouding
te zijn, zich geheel te wijden aan haar man
en gezin.
De benoemde minister van Koloniën,
de heer Idenburg, is Donderdag van zijn
buitenlandsohe reis, die hij na zijn af-