No. 55
Zaterdag 9 Mei 1908.
Vierde Jaargang.
BUITENLAND.
UIT ZEELAND
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Uit den Goeschen Raad.
BINNENLAND
Abonnementsprijs p. 3 'maanden voor Goes f 0/75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant0.05
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
*jt* Onware voorstelling.
De „Nieuwe Delftschie Cou
rant" (R. K.) schrijft, dat er bij het kies-
rechtvraagstuk twee richtingen te onder
scheiden vallen, n.l.de ik-mokralisehe
en wat men zou kunnen noemen de con
servatieve.
Dat is zeer juist.
Maar met eenige verbazing lezen svis
veirder iets, dat geheel onjuist is.
Onze confrater schrijft n.l.
„Mr. A. in het K. S. W. (voluit zal
men wel kunnen lezen: Mr. Aalbersa
in het Katholiek Sociaal Weekblad) kiest
partij tem gunste der democratisch ge-
zinden en kapittelt de Roo-msche bla
den, di© hij en zijne volgelingen met
hem als „conservatief" betitelen. Mr.
A. loopt du.s ook de .zaak vooruit en
oefent een» min of moer ongeoorloofde
pressie uit op de R. K. kiezers, die nog
onverschillig of wankelmoedig staan
tusschen beide richtingen".
Waar deze bewering direkt volgt pp
©en paar andere in zake kiesrecht,
kan, zij niet anders dan de meaning ves
tigen, dat mr. A. in het K. S. W. partij
kiest ten gunste van algemeen stemrecht.
Dit nu is absoluut onwgar.
Mr. A. heeft zich, naar sommiger mea
ning, dezer dagen weer „demokratisch"
getoond, omdat hij in het K. S. W. een
artikeltje schreef waarin men kon lezen,
hoe b.v. staatsexploitatie van
spoorwegen niet moet bestreden
worden.
W© wisten niet, dat dit was een „on
geoorloofde pressie" op de kiezers.
De „Nieuwe Delftsche" zal haar
insinuatie wel willen herroepen.
Een veel talrijker publiek, dan gewoon'
is naar de wijze woorden onzer Vroede
Vaderen te komen luisteren vulde gister
avond ons keurig Raadzaaltje, waar voor
(het teerst van uit hun lijst de oude
Goesche schutters van Schilder Eversdijk
met onzen achtbaren gemeenteraad kennis
maakten.
Door deal burgemeester werden ze ge
ïntroduceerd en het leek ons, dat de wel
gedane gestalten verbazend in hun schik
waren, toen ze hoorden, dat de gemaeiitt
raad zoo blij was hen hier, in nun oude
vaderstad, te hebben hangen. Ze voel
den zich dam ook blijkbaar, thuis.
Tot, punt li der agenda liep alles vlot
van stapel. De heer Kakebceke wilde
een wijziging in de bouwverordening, zóó
dat de noodige afmetingen in de kamers
der arbeiderswoningen kleiner zouden
worden bepaald. Hij vond het onnoodig,
dat oudere menschen ot een weeuwtj-
twee „groot® kamers" rijk was. Uit so
ciaal oogpunt leek ons deze wiensch min
der gerechtvaardigd. De heer Dekker
vond, dat hetgeen de heer Kakebeek©
wild© t-a ver ging en stelde mildere afmi1
tingen voor, waarop het amendement-
Kakebeeke, gewijzigd in dezen zin, aan-i
genomen werd met 6 tegen 5 stemmen.
Runt 11, verzoekschriften van de on
derwijzers Blackstone en Goedbloed, om
behoud ©ener vroeger genoten gratificatie,
bracht nogal wat tongen in beweging. Die
van -don heer Ho-llmann kwam het
eerst los. Zooals reeds bij |een vroeger©
gelegenheid door hem was opgemerkt,
wees hij op het onbillijke, dat een onder
wijzer met vete dienstjaren -minder ver
dient dan ©en collega met minder dienst
jaren en hij betreurde het, dat iemands
safaris afhangt van het aantal kinderen,
dat hij onderwijst. Hij wenschte dan ook
de gratificatie van f 100 voor beide on
derwijzers weer toe te staan. Bet zou,
miet geschieden: een kleine meerderheid
van den Raad dacht er anders over en,
had niet „de goedertierenheid" het
woord is van den heer Fransen v. d.
Pu t te om de gratificatie weer te ver-
leenen. Maar was deze dan vroeger uit
goedertierenheid, of wel uit biHijk hei d
verleend Men zal toch geen aalmoes heb
ben willen geven. Miet 6 tegen 5 stem
men ging de gratificatie en de „goeder
tierenheid" naar den kelder.
Nu kwam de „clou", het neusje van
do zalmde twee adressen in zake de
Meisjesschool, houdende het ©en®, getee-
keoiid door 111 belastingbetalers, verzoek
om opheffing dier inrichting van
onderwijs, en het andere, ge teekend door
4G, verzoek tot. behoud.
Hoe de beslissing vallen zou was voor
uit wel bekend, vooral na, de roe-rentte
eenstemmigheid, welke te dezer zake be
stond bij het college, bestaande uit 2 VY.
en den B. Dit college van B. en W. advi
seerde de adressen voor kennisgeving aan,
te nemen, de school te behouden, omdat
ja-, omdat ze deze in 't belang dey
gemeente achten. Basta I Nu weten de h>
lastingbetaters het 't Is maar wat men
onder het gemeentebelang verstaat. Dan
dure school met een betrekkelijk gering
laantal leerlingen, welks onderwijs zich
hoofdzakelijk leent voor 'de dochters dei'
meergegoeden, en waarvan dan ook
zooals uit d© lijst der leerlingen blijkt
bijna uitsluitend de dochters der meerge
goeden profiteered
Door de voorstanders dezer school en
met name door den 'heer Fransen v.
d. Putte werd het pleidooi niet hoog
gevoerd. Deze heer zocht kracht in
het steken van den loftrompet over
het uitnemend onderwijs daar gegeven.
Maar dat lag buiten elk ernstig debat;
over het goede onderwijs was de ;©en-
stemmigheid volko-men.
De heer De Witt Hamer was zake
lijk, waar hij betoogde, dat. een gemeente
niet is een particuliere huishouding, ,©n
dat een gemeente zich om geldelijke rede
nen niet mag laten terughouden het an
derwijs te geven, dat noodig is.
Volkomen waar; maar dan dient eersit
aangetoond, dat het onderwijs der Meis
jesschool hier broodnoodig is. F.r lag dan
ook waarheid in ©en vergelijking van dan.
heer Dekker, die voor een gemeente,,
in zake onderwijs-, het „brood" noodzake
lijk noemde, maar terecht er bijvoegde,
dat „de warme eadetjes" konden worden;
gemist.
Maar zelfs toegegeven, dat dit soort
onderwijs voor Goes brood is, dan nog
hield de redeneering van wethouder H a-
mer geen steek, omdat de tegenstanders
der Meisjesschool in haar tegenwoordige!)!
vorm, dit brood aan de gemeente niet
willen onttrekken, maai- goedkoopsr brood
willen voorzetten door een uitbreiding
van school A.
De Meisjesschool, 'tis het heilige huisje
van den Raad. Wee, die |er naar durft
wijzen. Zoo gaf -in zijn vuur de heer
Franssen v. d. Putte als goedkoop©
aardigheid ten beste, dat hij het feit, dat
op het rekest-tègen zooveel meer hand,-
teekeningen voorkwamen dan op het
r-ekest-vöor toeschreef aanden, meer
deren ijver- van den bode I Intusschen staat
vast, dat de bode der tegenstanders niet
„ijverig" genoeg was, want hij had veel
meer handteebeningen kunnen krijgen.
Een vreemd voorstel deed de beer v o n
Schmidt auf Alten stad t. Deze
vond de kosten nu te hoog. Die moesten
minder worden. En daarom gaf hij het
lumineuze idee aan de hand, omde
school te veranderen in een-e voor j o n-
gens en meisjes.
En niemand der vroede vaderen, (diiq
opstond om dezen anderen Columbus ge
luk te wenschen met zijn prachtvondst!;
Foei, hoe ondankbaar. De heer Dekker
durfde nog zeggen, datzoo'n school
nog veel meer geld zou kosten dan nu
de Meisjesschool zonder jongens
Na zooveel ondankbaars retireerde (de
heer v. Schmidt, vond mogelijk nu
niet moer te duur, wat hij eerst wel te
duur achtte, althans hij zou maar stem
men voor het behoud der Meisjesschool.
De wethouder Hamer bracht er onzen
lijd van ontwikkeling nog aan te pas.
'tls „gewoon allerdwaast" betoogde hij,
-dat nu men van alle kanten om meer
ontwikkeling roept, men voor de .meisjes,
hier -do pas wil afsnijden.
Da's nu eens een argument Maar »r
was geen sprake van de meisj©3 den wieg
tot ontwikkeling af te snijden. Ret ging
hier om verlegging van het terrein, waar
op de meisjes die ontwikkeling zouden,
genieten. En hierdoor meenden de tegen
standers en we scharen ons aan hunne
zijde zou d© gemeente, indien de zaak
oordeelkundig werd aangepakt, finantiiepl
gebaat zijn.
Het heilig huisje moest behouden blij
ven; het bleef behouden: roet 8 tegen
3 stemmen werd het voorstel van B. en
W. om behoud, aangenomen. Tegen stem
den de hoeren Dekker, Dommer i?m
V an de Yen.
terder werd zonder eenige stemming
©sloten tot bet aangaan ©ener geldlei>
mng van eventjes f 6000 voor de gasfa
briek.
Bij de rondvraag bracht de heer D e k-
ker de slechte bestrating van den 'Oost
singel ter sprake. Da;t is hierom teen senigs-
zins „teer" punt, omdat er nog zooveel
straten ©n singels zijn, waar de bestrating
slecht is. Waarlijk, 'tmoet hier ©en goed
land voor de schoenmakers zijn.
We voelen da,n ook wel wat voor het
geen de hiaer H o 11 m a n n in overweging
gaf: om ©ers-t te beginnen met verbetering
der bestrating i n de stad.
Argus.
FRANKRIJK
Het kan nog eenige dagen duren eer al
de cijfers van de verkiezingen voor de ruim
zesen-dertigduizend gemeenteraden zijn
verwerktmaar dat neemt niet weg, dat
men over den uitslag nu toch zijn oordeel
gereed heeft, op grond van de bekende
uitkomsten. De hoofdindruk is dan, dat er
geen veranderingen van beteekenis in den
politieken toestand van bet land zijn gekomen
door deze stem bus. De hei stem m i ngen k u n n en
nog wel aan den uitslag van het geheel een
beslister aanzien geven, maar verrassingen
zullen deze vermoedelijk evenmin brengen
Glome nceau aan 't stemmen.
Ook de eerste, minister van Frankrijk heeft
Zondag gestemd. En alles ging voor dep,
heer Clemeinceau in dezelfde orde als voor
ieder ander.
De heer Clemenoeau reikte zijn stembil
jet over aan den voorzitter van het bu
reau. Een der stemopnemers la.s< den
naam: „Clemenoeau, Georges". Een ander
antwoordde„Rue Franklin", en de pre
sident liet het stembiljet in de vaas (in
Frankrijk gebruikt men; bij de verkiezingen
poëtische vazen in plaats van onze pro
zaïsche bussen) glijden en sprak de tradi
tioneel© formule uit: „Burger Clcm-enceau
heeft gestemd".
Op hetzelfde oogenblik knipte eten apd-era
stemo-pne-mer met zorg: bet driehoekje va:n
de oproepingskaart, maar plotseling werd)
zijn gezicht zeer ongerust:
Mijnheer de voorzitter van den mb
nisterraad, waagde hij1 te vragen, is n niet
ouder dan 40 jaar?
Wat 'n onbescheidenheid.
Clemenceau bekeek nog 'ns zijn kaart:
Drommels, riep hij,die is goed
Dat is de kaart van mijn zoon. Ik heb voor
mijn zoon gestemd.
Wat moest men doen het! stemJ
biljet vernietigen? Onmogelijk. Men moest
er in berusten
ITALIË.
Te Rome heeft de socialistische Kamer
van Arbeid een fraaieu streek uitgehaald.
Voor enkele maanden werd daar te lande
een nieuwe Zondagswet ingevoerd en tot nog
toe vrijwel onderhouden Zelfs de barbiers
winkels sloten 's Zondags tegen 't middaguur.
Dat mocht echter niet. De Kamer van
Arbeid decreteerde, dat des Zondags tot
6 uur in den avond moet worden gewerkt
en daarentegen 's Maandags gesloten worden
Nu heeft ieder gemeentebestuur het recht,
om den wekelyksehen verplichten rustdag
voor sommige bedrijven nader te bepalen
Zoo ook voor de barbiers en kappers. Bur
gemee8ter Nathan, die natuurlijk veel
minder voor den Zondag dan voor den
Sabbath voelt, toonde zich alweer laf genoeg
om toe te geven, zoodat de beslissing der
Kamer van Arbeid thans bindende kracht
gekregen heeft.
De overtalrijke barbiers te Rome zijn dus
verplicht, op Zondag te werken en uit de
kerk te blijven. Maar ze kunnen nog Maandag
houden, bij de gratie der socialistische
raddraaiers. Wie twijfelt er nog aan, dat
het socialisme niet tegen d n godsdienst is
OOSTFXRIJIA
Weienen is in feest bij gelegenheid van
het 60-jarig regeeringsjubileuni van den
geliefden Keizer Frans. De Duitscbe kei
zerlijke familie en de Duitscbe Bondvon
sten, benevens tal van hoogwaardigheids
bekleed-ers toeven te Weénen, waar het
nu telegrammen van gelukwiensch regent.
RUSLAND
Jn hel beiricht uit Woronesj, waarin de
aanslag op den gouverneur gemeld werd,
werd gezegd dat de gouverneur ongedeerd
bleef. Uit nadere berichten blijkt, dat dit
onjuist is. De gouverneur werd door een
bonisplinter gewond aan het linkerbeen
en in bet gelaat. Zijn gemalin werd ge
wand aan de beenen. Deze wonden zijn
echter niet gevaarlijk. De persoon, die de
bom wierp, een onbekende vrouw, is
eveneens gewond. Ook werden verschei
dene voorbijgangers, waaronder vier jonge
meisjes, gewond.
Een telegram nit Tomsk maakt melding
van een poging tot ontsnapping van een
aantal gevangenen uit de gevangenis te
Alexandrofsk. Zij overrompelden hun be
wakers, -doodden drie en wondden; vijf.
Van de gevangenen werden drie gewond
en vier gedood. Dertien slaagden er in te
ontsnappen, maar drie hunner werden
weder gevat. Tot laatstgenoemden be
hoorde o.a. de moordenaar van graaf
Alexis lg'natiëf, die indertijd be Twer werd
doodgeschoten tijdens de zitting van het
provinciale zemstwo, waarvan hij lid was.
ENGELAND,
In Engeland is een strijd in den Scheeps
bouw uitgebroken.
Eenigen tijd geleden kondigden de pa-
trooDS van de werven aan de Clyde een
afslag van loon aan, wegens den slechten
staat van het bedrijfen de werklieden
legden er zich bij neer. In het Noord-Oosten
van Engeland berustten de werklieden
grootendeels in een dergelijke aankondiging,
behalve te Newcastle-on-Tyne, waar een
paar vakbonden van scheepstimmerlui en
eenige andere zich verzetten. De patroons
wilden het weekloon met 18 stuiver ver
minderen, de werklieden vonden 12 stuiver
voldoende. Over die 6 stuiver kon men het
niet eens worden. Een scheidsgerecht wei
gerden de patroons en de betrokken werk
lieden staakten.
Om die staking te breken hebben de
verbonden patrooDS van de Clyde, Barrow-
in-Burness, Birkenhead, Hull, Sunderland,
Leith, Aberdeen en Dundee ontslagen, of
uitgesloten, naar men 't nu noemt, alle
werklieden aan hun werven, die het hoat vaD
de schepen bewerken. Dat zijn er ongeveer
7000, bjj wie men de 5000 stakers te
Newcastle moet voegen 12,000 werklieden
dus. Maar door de staking zijn er al een
groot aantal andere werklieden zonder werk
en dat zal aan de werven, waar werklieden
uitgesloten zijn, ook zoo worden. Doordat
men met het houtwerk niet opschiet, moet
ook ander werk stil liggen. Binnenkort,
schat men, zullen er zoo een 50,000 arbeiders
leeg loopen.
Z. K. H. zal na algeheele'n afloop van
de oefeningsreis in de Noorsche watercnj
van bet pantseïschip' Van H-eemskerek, op
de thuisreis van dat oorlogsvaartuig aan
boord daarvan naar Nederland terug-
keeren.
De Nederlandsche Landbouwvereeniging.
In de toespraak, waarmede Prins Hen
drik gisteren te Utrecht de commissie tot
voorbereiding eener nieuwe Nederland
sche landbouwvereeniging heeft geïnstal
leerd, wordt voorop gtezet dat de geheel
Nedeiriand omvattende vereeniging geen
afbreuk doet aan het nu neieds bestaand©
vereenigingsleven en daarmede niet in
concurrentie treedt.
De Vereeniging zal dus allereerst aan
sturen op samenwerking met de bestaande
vereen i gingen.
In den aanvang althans zal zij al hare
krachten samentrekken op het gebied van
tentoonstellingswezen.
Bij de uitvoering van bare plannen zal
zij in nauw overleg moeten, treden met
bestaande Maatschappijen, Bonden] en Cor
poration en zich van die zijde den meest
krachtigen steun verzekeren.
N o. 2.
Bij Kon. Besluit is pensioen verleend,
aan mi". E. E. van Raalte, oud-minister
van justitie, ten bedrag» van f 3925
's jaars.
Tweede Kamer,
In de gister gehouden zitting werd de
behandeling der visscherijwet voortgezet.
Door aanneming, met 38 tegen 28 stem
men, van een amendement van den heer
Schaper werd bepaald dat men voor het
hengelen met niet meer dan een heing-el
geen hengel-akte behoeft.
Aldus gewijzigd werd art. 15 goedgef
'keurd.
Op voorstel van den heer Duymaer van
Twist werd, met 52 tegen 16 stemmen, be
paald dat onder hengel niet wordt ver
staan de loophengel en de peur.
Daarna kwam in behandeling een arti
kel, bepalende, dat het verboden is in een
anders vischwater te visschen, tenzij men
voorzien is van een schriftelijk© vergun
ning van den rechthebbende en dat men
mag hengelen in hij algemeenen bestuurs
maatregel aan te wijzen rijkswateren.
De heel' Schaper stelde een amendement
voor, beoogende heng-elvrijdom in alle
rijkswateren.
De heter Reijne diende een amendement
in om als regel bengelen in openbare wa
teren vrij te laten, maar daarnaast, als
uitzondering, sluiting van openbare watef
ren mogelijk te laten.
De heer Van der Zwaag lichtte een
amendement toe om, hengelen to© te laten,
tenzij zulks uitdrukkelijk door den recht
hebbende verboden is.
De Minister bestreed, in aansluiting aan
den heer Tydeman, alle amendementen
behalve dat van den beer Reijne, dat hij
overnam, zoodat art. 17 daarop bepaalde
dat hengelen in openbare wateren geoor
loofd is voor zoover die wateren niet bij
algemeenen bestuursmaatregel zijn uitge
zonderd.
De Prins naar h-et Noorden*
Omtrent, de reis die Z. K. H. de Prins
voornemens is naar Noorwegen met een
bezoek aan de Noordkaap te maken, ver
neemt men, dat Z. K. H. in gezelschap
van den groothertog van Oldenburg en
familie, dien tocht tegen 15 Juni a. s. zal
aanvaarden.
GOES. Vereeniging „Handels-
bel an gen".
Woensdagavond j.l. hield bovengenoem
de Vereeniging eene algemeene vergade
ring in Café Boudelin'g.
Aan den heer P. 0. de Gelleke werd op
zijn verzoek eervol ontslag verleend ais
boekhouder der Vereeniging. Dankbaar
werd erkend wat de beer de Geilek© in
deze functie voor de Vereeniging is gei-
weest en op ho.e serieus®; wijze hij de
aangelegenheden van het onderling infor
matiewezen heeft behandeld. Het speet de
vergadering dan ook, dat zijne drukke
werkzaamheden den heer de Geilek®
noopten de functie van boekhouder neer
te leggen.
Op voorstel van het bestuur werd als
boekhouder benoemd de heer J. M. Ver
burg, Magdalenastraat, alhier.
Tot penningmeester van de Spaarkas
wetd thans gekozen de heer A. F. R. van
Opdorp, zoiodat hot bestuur thans bestaat
uit de heerenJ. Donner, voorz., A. C.
Boluijt, seer., A. F. R. v. Opdorp, penn.,
A. Neter en' S. v. d. Peijl, commissarissen.
Toegelaten werden 10 nieuwe leden, n.l.
Mej. C. M. C. Glefum en de heeren M.
Greep, D-. Jacobs, C. v. d. Repte, J: F.
v. d. Reit, K. F. Sandijck, L. Snoep, J.
A. A. K. Spruit, C. van Strien en L. R.
de Witte.
Naar aanleiding eener mededeeling van
een der leden betreffende de- schending
van het geheim eener informatie, wijst üe
voorzitter de aanwezige leden ernstig op
bunine verplichtingen te dien opzichte. Be
sloten wordt op iedere informatie den
leden aan die geheimhouding te herinne
ren. Ook tegen het misbruik maken van
het nemen eener informatie, met de bte-
doeling iemand in opspraak te brengen
bij de leden, zullen door het bestuur
maatregelen genomen worden.
Bij de rondvraag interpelteert ©en der
leden het. bestuur over de gevoerde corres
pondentie in de „G oesche Couran t",
in welke correspondentie de Redactie van
genoemd blad den secretaris der Vereeni
ging heeft beschuldigd va.n het schrijven
van onjuistheden, te veel om; te weer
leggen. Meerdere leden verlangen, waar
het hier de eer der Vereeniging geldt,
omtrent deze kwestie nadere inlichtingen.
In de hierop gevolgde bespreking trad
de unfaire houding der „Goesche Co u-
r a n t" duidelijk aan het licht en we'rcï
deze unaniem gelaakt. Voorzitter en
leden spraken met 'nadruk uit, dat do
secretaris bet volkomen vertrouwen der
vergadering geniet en werd met 'algemeen©
stemmen besloten de „Goesche Cou
rant" uit te sluiten van verdere be
richten de Vereeniging betreffende en van
dit besluit in het verslag aan d-e overige
hier verschijnende bladen melding te
maken.
Aldus meldt ons de 2© Secretaris van
„Handelsbelangen".
(Dit is het „staartje", wat we voor
spelden. R e d.)
