De Boescbe Oorlog. Vierde Jaargang. FEUILLETON, No. 50. Dinsdag 28 April 1908. ER WIJS. htzaken. ^berichten. ngen, Aanbestedingen bih Ia DOR P. Woensdag werd II Bestuur van den Oost- aanbesteed hel verbouw.'" In van waterkoerond© Wiet- |ven werd door die heetw Ttiok-n voor f'274'2, A. Foudraine te (locs vooi Keulemans te Middelbiu'S, de Wilde Az. te Kalte»' 590. A. Wisko.rkc te Ell«- r f3150, A. Ka.rel.se f2790. Het werk is toégi>- i minsten inschrijver. KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. Mini eiken MAANDAG-. WOENSDAG- en VNIMHD. R. K. Vereeniging tot bescherming van meisjes. Bescherming gevraagd. BÜSTEHLAMD. T |toï i. b. d. van H. M. dc Prov. Stalen van Lim- Jlir. A. 11. .1. H. Michielg |l der Eerste Kamer der Nuth. kip '20 Mei te Rome zijn lalig verk I a ri n g b ij w oné 11 llagdalena Sophia Baral, ligregatie van de Eenv, Hart. De audiëntie bij hebben tusschen 20 en Cl." bericht, dal de llgr B. Dankelma», lij. ongesteldheid, die hem, hoog©» leeftijd, nood' li den. p.V c t e-e x a me n s L. 0. mannelijke candidate en .1. J. Roosendaal, K. Jinderhoiidl, A. van Ai'i]. late, allen te Middelburg, 1 lillewoutsdijk en K [rk. lieer .1. F. Sinke alhier is Aug. a.s. benoemd tol Ide Bijzondere School Ie ie Middelburg heeft leroordeeld wegens i i g h e i d J. O., 26 jaar, H 40 jaar, varensgezel, leuzen, resp tot 1 maand Ingepisstrafj J M. C 24 B8 jaar, beiden varensgezel Ier tot 14 dagen gevange- I M., 15 jaar, landbouwers- lerke tot 6 maanden tncht- |T, 24 jaar bootwerker en kr, varensgezel, beiden te hs te Middelburg in hech- IC weken gevangenisstraf, lan bet voorarrestA. d. _ar beider te 's Heer Arends- |and en J. v. E29 jaar, idelburg tot 3 maanden L. S„ 17 jaar en L d. Bhers te Vlissingen, de Ie subs. 1 week tuchtschool, pete subs. 10 dagen liecli- |ing: W. D., 19 jaar, bt te Axel tot 1 maand Idelburg, 23 April. Ikt van heden bestond de lofdzakelijk uit tarwe en ■Overige artikelen komen Tarwe en paardeboonen Iwitteboonen 50 cent lager. Iiren als volgt: oouen lezen lonen. - O.— - 0.- - 9.75 - 10.75 ver en er' af per 50 kilo. b(j staat is de prijs per H L. t U.58 per ]/2 kilo. per 100 stuks. 'LISSINGEN, 24 April. Blo f 0,62"' a f 0,60. If3 20 per 100 stuks. Hef bestuur der walw- n cal. Oud-kemiüonshofsIc'le mhesteed bet uitvoeren van «verbetering aan de watci- ien polder. De laagste die van J. Baplist b°c r t, voor I'19.7(10. D® 'ar f 26.087.43. srden Ie \V o 1 p h a a r I ■rborg bij P. Kastanje, te" nol. Pilaar, publiek woonhuis, schuur er. - sdijk, aan don Molendijk, aan dhr. W. Haart»® sdijk, voor 1630; 2o. eW erf, aldaar, aan de ''ol A. 97 c.A., aan dhr. voor f605; 3o. een woo»' aldaar, groot I A. 27 torburg, aldaar, voor t »o». Aankomende de Diacol llprv. Gemeente te NIH ZEEUHSCHE COURWT Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes £0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers k contant- 0.05 Bureau: LANGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel m«er 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant. Reclameberichten 2a Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Sinds de eerste dagen van het Christen dom hebben op het gebied der liefdadig heid de vrouwen groote daden verricht, hebben zij door alle eeuwen heen met de mannen gewedijverd, ja niet zelden, deze overtroflen. Herinneren wij ons als voorbeelden slechts de heldinnen van Christelijke naastenliefde, voortgekomen uit de pareu zen der koningen: een heilige keizerin Helena en keizerin Pulcheria, de koningin nen Mathilde, gemalin van Hendrik den Vogelaar, Margaretha van Schotland, Eli sabeth van Portugal, de H. Elisabeth, landgravin, van Thuringen, de heilige her togin lied wig en zoovele anderen. Het levendig geloof der waarheid werkte in haar, werkt nog in alle goede Christe nen dit wonder uit, dat zij in den lij denden mensch een lidmaat erkennen van Christus, een ziel in hem zien, vrijgekocht door het Bloed van hun Zaligmaker, en zoo hem in hunne liefde omvatten. Dat geloof is de levende wortel, waar uit telkens weer nieuwe bloesems ont spruiten, die zich ontwikkelen tot de heer lijkste vruchten. Een dier vruchten is de vereeniging, welker naam boven dit artikel staat. Wat zij beoogt? In de lente van 1899 werd in Londen een congres gehouden onder den naam van „Vigilance Association", later door dergelijke congressen gevolgd in Frank fort, Brussel, Pangs. Daar werd medege deeld, hoe in onzen tijd nog een for- meele verkoop beslaat van meisjes, erger dan de slavenhandel. Daar werd uitgeroepen, dat het volk zich moest vareenigien tot een heiligen fcrjjg, om langs alle bereikbare wegen dezen ellendigen handel te keeren, een handel, die door een» welgeorgauiseerdq vereeniging van gewetenlooze mensch en over geheel de. wereld gedreven wordt. In Zwitserland zijn plaatsen hekend, waaruit in een jaar 30Ü meisjes worden „verkocht" voor 1000 francs per „stuk". Uit Europa worden zij „uitgevoerd" naai' Zuid-Amerika, aangeworven onder voorspiegeling van glansrijke aanbiedin gen- Maar ook tusschen de Staten van Europa onderling bestaat die handel, en men is tot de ervaring gekomen, dat hij tusschen Nederland en Duitschland en België schrikbarend en geniepig voort woekert. 2. Tot goed begrip van 'tgeen volgen gaat, schijnt een beknopt overzicht van den toe stand der Katholieken in stad en land niet ondienstig. Na 1578 was op zware straffen en boe ten bij strenge plakkaten van 't Zeeuw se he provinciaal Bestuur aan de Katho lieken verboden godsdienstige bijeenkom sten te houden en de Priesters te lo gee - ren, maar in 1615 werd toch reeds een lijst opgemaakt van 16 der voornaamste ingezetenen, die eik op hun beurt den Priester een week zouden herbergen, en in 1623 werd heer Joannes Grif fi ll u s, die reeds enkele jaren de geestelijke belangen der Katholieken zoo goed moge lijk behartigd had, door de Kerkelijke Over heid als Pastoor van Goes benoemd. In 1634 kocht Pastoor een huis, dat hij'met zijn zuster Sara Griffinus betrok en dat later (1660) aan de parochie is vereerd en toen tot kerk is ingericht Reeds 10 jaren vroeger was het huis er naast aangekocht bij den tlood van den eigenaar Cornells ,\V iliemseEversd-fk. Aan dezen aan- De bisschop van Luijk wees eenige jaren geleden in een herderlijken brief zijne ondeti'hoorigen op liet groote gevaar, dat meisjes bedreigt, die over de grenzen een dienst gaan zoeken of aanvaarden. Een sprekend feit is, dat in een jaar alleen in het ziekenhuis te Leiden meer dan 35 katholieke jonge vrouwen werden opgenomen, die grootendeels van buiten de stad afkomstig waren. Hier heeft dus de Christelijke naasten liefde een schoon© taak te vervullen, en wij moeten het tot onze vreugde erken nen zij heeft die taak met ijver aan vaard. Het „Internationale Katholieke verbond van werken tot bescherming van meisjes", heeft reeds in 22 landen burgerrecht ver kregen en telt meer dan 6000 leden. Deze vereeniging beschermt do afzonder lijk wonende meisjes door het stichten van huizen; zij houdt een wijdvertakten dienst in) stand, vooral aan de stations der groote steden, om daar reizenden te helpen en haar te houden uit verkeerde handen. Ge vallenen beurt zij op en ondersteunt haar op het verder levenspad. In 1905 werden alleen in Frankrijk 11.919 meisjes opgenomen. Het stationswerk heeft in verschillende! landen meer dan 25000 reizenden verder geholpen. Voor zulk een werk van liefdadigheid kon het spreekt van zelf Nederland niet onverschillig blijven. Aan meerdere! groote stations kan men bij aankomst van de groote sneltreinen de dames steeds aanwezig zien, leden van bovenvermelde; vereeniging, met haar geel-witten band om den arm, wachtende of ook iemand soms haar raad zou vragen of haar hulp, met arendsoog 'spiedend of zij ook een argeloos slachtoffer kan ontdekken, dat opi het punt staat te vallen in de handen van den demon van den wellust. Mogen ruimer middelen weidra het laat ste beletsel wegnemen om aan elk groot station zulke heldinnen te geven. Velschillende aideehngen bestaan reeds van deze vereeniglngen in Nederland. Onze Zeeuwsche eilanden zijn bij de Rotleadamsche afdeeling ingedeeld. Het Bestuur dier afdeeling zetelt te Rotter dam, maar is op verschillende plaatsen vertegenwoordigd door haar „Correspon denten". De afdeeling bezit een „Tehuis voor meisjes" aan de Oppert no. 66 te Rotterdam, In één jaar had de Vereeniging daar 48 iogées. Doch men begrijpt, dat aan dit groote zienlijke» Goesenaar, zoon van Burge meester Willem Dignusse Eversdjjk en niet onverdienstelijk historieschilder, hadden de Roomschen zeer' veel te danken. Hij liet in 1635 twee bovenkamers van zijn huis op eigen kosten tot „kerk of vergaederplaets" inrichten Tegen het dak, boven het altaar, werden planken aangebracht, die hemelsblauw ge schilderd wérden met vergulde sterren. Voor de ramen, natuurlijk blinden, opdat het licht niet zou giezien worden bij nacht van de straatzijde en om het geluid te dempen, in een der ramen pen kijkuit, om te kunnen nagaan, of er „verraet of stoornis" te duchten viel, als er onder den dienst gebeld werd. Ook was gezorgd voor twee opgangen naar de bovenkamers. Zoo kerkten de Katholieken weer op een vaste plaats en had Pastoor weel een eigen woning. Alleen ouden van dagen herinnerden zich nog de storingen bij het opdragen der IL Mis in particuliere hui zen, b.v. 1619: Kerstnacht, boete f400; 1620ten huize van Van G o, i s t ij n, heer van Reynauwe, boiete f300; 1621op St. Andreas, ten huize van Pieter Cornelisse Blaubeen, boet» f300; 1623: ten huize van Denys van Daelen, f 100. Zij ook wisten nog te ver-tellen, dat de Roomschen in dan beginne langs den achterkant het huis van werk groot© onkosten verbonden zijn, - maar iiet te kennen is voldounde om het te eeren en te beminnen, voldoende ook om het den steun der geloofsgienooten te verzekeren. Wie vooi' dit mooie doel een offertje zou willjen afzonderen, vindt hier de adressen der correspondenten op de Zeeuwsche eilanden Goes: Mevr. M. v. d. Ven-v. Kalmthout. Middelburg: Mevr. Mes-Hauberich. Vlissingen: Mevr. van Nieuwkuijk- Gazelle. Hansweert: Mejuffr. van Acker. K w a d e n d a m m eMejuffr. Butein. J. v. W. Heemskerk o\ Kuyper? Onder dit opschrift verschenen in „de Nederlander", het orgaan van den Goeschen afgevaardigde, een tweetal artikelen, waarin wordt betoogd, dat in dien bij de verkiezingen in 1909 de Recht- sche partijen de meerderheid mochten be halen, het huidige ministerie moet aan blijven, en niet vervangen .worden door een ander Rechtsch ministerie onder het Premierschap van d r. Kuyper. Deze twee artikelen van „de Neder lander" hebben hoofdzakelijk haar oor sprong te danken aan het feit, dat „de Standaard", het orgaan van dl'. Kuy per, bet tegenwoordig Rechtsche Kabinet- Heemskerk betiteld heeft als „abnor maal". Bij 't Christelijk-Historische en ook bij 't Katholieke hoofdorgaan is, naar aanlei ding dezer qualificatie het vermoeden ge rezen, dat in zekere kringen als „nor- m aal" zou worden aangezien, dat een) overwinning der Rechterzijde in 1909 tot onvermijdelijk gevolg hebben moest: dl'. Kuyper minister-premier. Daartegen verzetten zich en „T ij d" en „N e deri an der". Het is te bejammeren, dat dit element voor tweedracht op 't tapijt is gebracht. De strijd in 1909 zal toch al zwaar ge noeg zijn zonder dit gescliilpunl. Van een krekel. „Met de vervelend© eentonigheid van den krekel, die maar één liedje kent" aldus het soc.-dem. orgaan voor Zee land „gaat de „N i e n w e Zeeuw- s c h e" voort de onvereenigbaarheid van sociaal-demokratie en godsdienst aan te preken". Zeker: dat heeft zoo zijn reden. Mogelijk heeft het soc.-dem. blaadje wel eens gehoord van Fontaine's fabel la Cigale et la F our mi (de krekel «n de mier). Fontaine's krekel nu was 'ndomme krekel, en Fontaine's mier was jiiv-t onverstandig. Helaas, de tijden van dezen fabeldichter zijn voorbij De mieren zijn nog altijd zeer werk zaam, maar de krekels hebben zich Eversdijk moesten binnensluipen tegen het; heimelijk rondgezegde tijdstip van den aanvang der godsdienstoefening; van uit de Wijngaard - en de St. Adriaan- s tra at, waar veel geloofsgenooten woon den, klom men met ladders over den muur en bereikte men door den tuin het. huis. De Provinciale Staten wilden gaarne wat door de vingers gezien hebben en schreven herhaaldelijk aan de autoriteiten van stad en dorp, om gematigd te werk te gaan. Van de Hemen van Ter Goes, dp stedelijke regeering, zei men, dat ze zoo zacht waren als appelmoes, maar de bal juw Mich iel van Baarland, zag scherp toe, en het was geen overdreven voorzichtigheid, dat een man achter de voordeur door een luikje had na te gaan, wie zich aanmeldden, om binnengelaten, te worden. Hij genoot hiervoor 12 gulden 'sjaars. Weer een stapje verder was het geheim contract met 'sHeeren dienaars gesloten, waarschijnlijk zullen de Bur gemeesters er wel van geweten hebben, om tegen 12 ducatons steeds te waar schuwen, als er eenige storing op til was, opdat intijds maatregelen konden geno men. Sinds 1744 moesten die dienaars eiken Zondag op straat voor de deur staan, als de kerk uitging, en zoo genoten de Katholieke» zelfs officieele bescherming. haar les ten nutte gemaakt en doen nu meer dan „dansen en zingen". 't Is zelfs al zoo ver gekomen, dat men aan het nijvere diertje een Hollandsch werkwoord heeft ontleend: „mieren" wat bebeiekent: tobben, wurmen, enz. De sociaal-demokra'.en nu „mieren" voortdurend om Godsdienst met sociaai- demokratie veraenigbaar te doen schijnen. Zo hameren aldoor op ditzelfde aam beeld. En, ofschoon ze o. a. door ide uitspraken en uiteenzettingen hunner meest geleerde voormannen, weten dat het anders is, althans behoorden zulks te weten, „mie ren" zij maar- voort, en brutaal als de beul, gelieven de roode heeren maar steeds aan te houden het ©entonigei liedje: dat Godsdienst en Socialisme best kunnen samengaan. Geen wonder dan ook, dat er eens een andere krekel in hun tuintje komt, die het waagt geregeld mee te neuriën op eigen deun, en al dat „gemier" aan de kaak stelt. Trouwens, het regent bij de socialisten krekels in eigen kamp, die Godsdienst o n vereenigbaar verklaren met Socia lisme. Zoo b.v. nu weer-dhr. F. v. d. Goes in „het Volk" van Vrijdagavond. Van hetgeen deze sociaal-democraat die als het kopstuk der orthodox- socialistische richting in Nederland mag gelden, over het verband tusschen Gods dienst en Socialisme schrijft, vertellen we in een volgend nummer. (Ingezonden). Do straatjongen moge een onmisbaar meubel van een stad zijn, het is zeker, dat reeds menigeen tot zijn schade onder vonden heeft, hoe hij den spot drijft met de meest primitieve bepalingen van (del grondwet der betamelijkheid. Hij doet precies, wat «en luim of gril hem ingeeft. Een leegstaand gebouw is voor hem een vijandelijk fort, dat moet gebombardeerd worden met alles wat hard is. De oude St. Magdalenakerk in Goes, ook wel Groote Kerk genaamd, wordt, naar men zegt, gerestaureerd. Reeds lang te voren hoeft de straat jongen dat zien aankomen, en in de mee- ning, dat restauratie niet kan plaats heb ben zonder afbraak, is hij begonnen met die snoeperige kleine ruitjes stuk te smijten, alsof hij op daggeld daarvoor ge huurd was. Men kan ze soms met heele troepen, daarmede bezig zien, en zelfs op Zondag- werken" ze daarmede voort. Ofschoon, do drie openstaande zijden van die kerk allo de voor ieder waarneembare bewij zen vertoonen voor deze beschuldiging, is die zijde welk© staat tegenover de land bouwschool de meest sprekende. In den laatsten tijd echter is er bij deze baldadigheid, welke misschien met eenige goede woorden op de lagere scho len het best kon bestreden worden, nog Maar voorloopig was het nog zoo- ver niet. De Hoeren van het stadhuis vernamen in 1696, dat het benedenhuis tot kerk was ingericht en zij haastten zich teen onderzoek in te stellen. Wegens deze on gehoorzaamheid aan 's lands plakkaten en deze ongehoorde stoutigheid werd de gods dienst verboden en moest voor de kerk een;'muur opgetrokken worden, in 1701 nog verhoogd. De voornaamste „papisten" kregen mede een extract van deze beslis sing „tot naerrigtinge". Groote burgertwisten waren er te Goes geweest, waarover we hier niet nader kunnen uitweiden, en Burgemeester Adolf Westerwijk had de stad moe ten verlaten in eeuwigdurende balling schap. Toen echter in 1702 stadhouder Willem III, die, zooals we weten, tevens koning was onze overzeese he naburen, een ontijdigen dood stierf in Engeland door ©en jachtongeluk, kon Westerwijk weer naar de stad terugk©aren en werd hij in de regeering hersteld tot groote vreugd© der burgerij. Geholpen door lw©e „getrou we burgers" en drie of vier „klopjes", maakte Pastoor een handig gebruik van de groote beweging ouder de Gcesenaars en do feestelijke stemming op Donderdag, A rijdag en Zaterdag, om den muur af te breken en de steeman netjes in dein hof op te stapelen, terwijl kalk en puin iets bijgekomen, dat ook de belendiandies perceieien als een voortdurend gevaar bedreigt. Uit Emgeldnd is tot ons gekomen, sinds eenige jaren, een spel, dat, wij geloovien het gaarne, bijdragen kan tot de ontwik keling van spierkracht, mits het met mate beoefend wordt. Wij bedoelen het voet balspel. Ieder die dat spel bent, zal toegeven, dat daarvoor vrije ruimte noodig is. Maar, zooals het altijd gaat, de straat jongen aapt dat spel na en beoefent het dan overal, en als hij dan geen daarvoor geschikte bal heeft, dan is hij met alles, ja zelfs met een steen tevreden. Zoodat het niet te verwonderen is, dat iemand die hem zoo bezig ziet, op zelf behoud bedacht, ©en straatje omloopt, al thans eerbiedig den kring vermijdt, di© door die voortgeschopte projectielen be schreven wordt. Maar met dat al is de. straat weder onveilig gemaakt. Een geliefkoosd plekje voor dat zoo genaamde voetbalspel is in den laatsten. tijd het vroegere kerkhof Jiij de oude kerk. Behalve dat voorbijgangers daar nu ge vaar lop-pen om hun weg te moeten ver volgen met een 'blauw oog, zijn daar in de laatste 14 dagen niet minder dan 3 ruiten stuk geworpen in de (Omliggende huizen. Beschadiging van den eigendom van anderen door voortdurende roekeloosheid en ruwe onvoorzichtigheid, behoort zeker tot die-zaken, welke tegen te gaan taak is der overheid. De belasting in Gores behoeft nog niet verhoogd te worden met den risico van het wonen aan straten en.pleinen, die straffeloos door de jeugd mogen gebruikt worden voor hun dolste „vermaken". Wat elders gebeurde, kan een vinger* wijzing zijn voor hier: I ii 1. Geen voetbal op straat. De burgemeester der gemeente Kampen is er toe overgegaan het voetbalspel op straat in de geheel© kom te verbieden. Het was te voorzien, dat het daartoe zou komen, want meer en meer werd bet gooien met ballen en andere projectielen! een last voor het publiek. UllimULAAD. De Paus en het Centrum. De „Germania" schrijft, uit de beste bron te kunnen mededeelen, dat de Paus zich bij gelegenheid wederom zeer vriendelijk en welwillend over het Centrum heeft uit gelaten. De H. Vader ziet in het Centrum nog steeds de verdedigers der katholieke belangen in de Duitsche wetgevende ver gaderingen. Zijne opvatting betreffend© het Cenlrunf en zijne goedkeuring van doel en streven dezer partij is hetzelfde gebleven. AZIË. China en Japan blijven nog steeds ge vaarlijk doen. De nieuw© onderkoning in Mandsjoerij© heeft aan de regeering te Pleking ieen me morie gericht, waarin hij klaagt dat 'de 's nachts in manden naar de wallen ge dragen werd. De voornaamste burgers namen plaats in het kerkje op „Spaensch lere" stoelen, aan, weerszijden langs de muren geplaatst, waarvoor zij jaarlijks een pond en een schelling contribueerden. In September 1722 werd door minder voorname paro chianen een verzoekschrift opgesteld, om „sittingen van hout" te mogen hebben, met deuren en sloten afgeschut, van welke sloten, ijder, die contribueert, een sleutel hebben zou. Zij beloven te zullen bijdragen „tot welstand der kerke" en zij zullen tevens „de schaiele" „aangrijpen", d' een of d' ander, niemand uitgezonderd, zoo dikwijls de armvaders ziek, uif- landig of om andere redenen absent zijn. Het duurde evenwel tot het voorjaar van 1725, eer men aan het werk kon gaan. Toen kwamen de drie burgemeesters. Chris toffel Ann a er t, Marinus Driewegen en Mattheus Adri- aanse Eversdijk inspectie nemen en stonden goedgunstig toe de „bogten" te maken: twee nevens den ingang en de overig© in het middengedeelte tot aan de communiebank, samen 38 plaatsen. In de kosten 14 pond en 8 schell. droeg ieder, die hier een plaats vond, 2 gul den bij. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1908 | | pagina 1