Eikenbiels I Do Goesche Oorlog. 1 ij d e r s. „Zuid-Beveland". pek en Reuzel. Utrecht. ]>To.F 49. Zaterdag 25 April 1908 Vierde Jaargang. a Verfkwast" e Verfkwast" e Verfkwast" KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. Milt eiken MI1RIMG-. WHISOU- en MUM). Bij i miner toehoort een BpepeL „Dominica in albis". FEUILLETON VOORKOMEN IS BETER DAN OENEZEN. s partgliggende op de itpost 42, Voorstad d d i n g voor helpen voor 't hevig Jvdbeid, het piepen der verslg men der longen, krevelingen in de keel. andere middelen niet idan in vertrouwen PVA.1I AKK.V, •jSelzaete, oud-leerling [luizen van Gent. et het Eere-diploma op oonstelling van Luik fluimen gemakkelijk ledig verminderen. Ze genezen alzoe de ont- Q gei de Apotheker! ed one nog een doosje tegen hevigen hoest) hebben zeer veel goed jijne zuster, die al van londerhevig was aan een en al bij twee dokters bn dat al jzon ier te hel en haar ons doosje ge- nog hadden en een bonden hebt en nu hoest maar wij willen niet lis bljjven en moeder jailing. Wg zouden dus zgn, ze zoo spoedig ebben. terzelfder tgd den prys lbers (0.62Vs). ledankende, aanvaard in 3a groeten van ÊM1LE VERMEULEN. I Oïh' de doea. voor Holland Firma Co. te Middelburg; oes bij Gebr. Mulder; bg J. DE ROOS te lij LUITWIELER en Ite Ovezand bij RAES; j DE GOFFAU; te POTTER; te Krab- DE COCK. keiyksche dienst. Mterdam-Gouda-Amsterdam lilt tutaehinliggendi plutsin. rtrek van ROES igmlddag 12 uur. van AMSTERDAM igmorgen 5 uur. van ROTTERDAM lagavond 8 uur. Ite Amsterdam by W. DE VERSCHURE, Kloveniers- itterdam bg d« Directie J. en jUIJT, te Dordrecht bg S. u. en te Goes bij den Ageat ILD. f 0.62, bg 10 Kilo k f 0.60, filo k f 0 57 per Kilo, f 0.72, bg 10 Kilo k f 0.70, Kilo f 67 per Kilo. 5UZEL -WO dn veer k f 6 25 per bus, bij llo. rembours. 1 - Tel. Inlere. 209- toegestaan. t. ilve bussen k 30 cent. Irma C. A SCHULT <fc Co., Nieuwendgk. Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten £0.95 Afzonderlijke nummers a contant- 0.05 BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant. Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bg abonnement speciale prijs. Na de plechtige wijding van het water voor den doopvont op Paasch-Zaterdag, werd in vroeger jaren den Catechumenen het H. Doopsel toegediend. Catechumenen waren zij, die zich voor bereidden om door het H. Doopsel te wor den opgenomen in de Katholieke Kerk, waren dus volwassenen. Had gen geen reden-en om te twijfelen aan hunne op rechtheid, stond hun Christelijk leven bij allien boven verdenking, dan werden zij in het begin van de vasten afgezonderd, om op Paasch-Zaterdag gedoopt te wor den. Bij dat ontvangen van het H. Doopsel droegen zij dan witte kleederen (vestes albas). Deze witte kleederen moesten hen niet alleen herinneren aan de onschuld, welke zij door het Sacrament des Doop sels verkregen, maar ook aan den plicht om die reinheid des Doopsels ongeschon den to bewaren in het volgend teven. Daarop doelt de ook nu nog gebruikelijke, ceremonie, waarbij de priester over tien doopeling een wit kleed uitspreidt an dan zegt: „ontvang het witte kleed, en draag „het onbevlekt tot voor den rechterstoel, „van onzen Heer Jezus Christus, opdat „gij het eenwig leven rnoogt verwerven". De zeven dagen, die nu o-p het ontvan gen van het H. Doopsel volgden, waren voor de nieuw-gedoopton dagen van gees telijke oefeningen. Zij konden zich des te beter geheel hieraan geven, omdat in oude tijden slafelijke arbeid gedurende die dagen verboden was. In geheel die week moesten zij witte kleed-eren dragen, waar door zij, en die hen zagen met hen zouden herinnerd worden aan de ge naden van het Doopsel en aan hunne toen afgelegde beloften. Dagelijks verschenen zij zoo met bran dende kaarsen in. hunne handen in de vergaderingen der geloovigc-n, ontvingen dan het H. Sacrament des Altaar-s en luisterden naar de vermaningen, die men hen voor het volgend loven gaf. De achtste dag na deze plechtigheden was dan ©en Zondag. Met dien dag werd volgens getuige nis van den H. Augustinus de Paaschtijd gesloten: dan wisselden de nieuw gedoopten weder hunne klcede- iren, nochtans zoo zegt hij dat wel de witte kleur met de kleed-eren werd afgelegd, maar toch de onschuld bleef in het hart. Aan dit afleggen van de witte kleede ren heeft de Zondag na Paschen zijn naam, te danken van Dominica in albis Zondag in witte kloederen nu af te leggen. Deze Zondag, wordt ook genoemdquasi inodo, en dan zijn dit de 2 eerste woor den van den Introïtus der H. Mis op dezen dag. Die woorden slaan ook nog op de nieuw gedoopten, die bij de H. Geheimen tegen woordig waren en beteeken/en met wat er op volgt.als pasgeboren kinderen weest begeerig naar de geestelijke, onvervalscht» melk. Daardoor werden zij herinnerd aan i. Vreemde of zelden voorkomende gebeur tenissen en voor de menigte onverklaar bare natuurverschijnselen hebben steeds bange verwachtingen gewekt van aan staande rampen. Verscheen er een staart ster aan den hemel, men dacht aanstonds aan oorlog, hongersnood, besmettelijke ziekte, waardoor do menschheid ging ge teisterd worden. Zoo was er ten jar© 1734 groot© onrust in den lande, in Friesland zoowel als in Zeeland, overal, zelfs in het buitenland Er was sprake van een vieeselijk bloedbad dat ging aangericht worden, van een ge welddadige omkeering van het Staatsbe stuur. De Roomschen zouden de Gerefor meerde kerken weer innemen en het stad huis overweldigen, de regeeringspersonenj verjagen en zelf weer de zetels bezetten. Een terugkeer derhalve tot den toestand van vóór de Reformatie, niets minder! Het was voor den vreedzamen burger een den vromen kinderzin, welken zij zich moesten eigen maken, overeenkomstig het woord van Christus„als gij u niet be- keeirt en wordt als kinderen, zult gij het hemelrijk niet binnengaan". Men verhaalt nog, dat men o-p dien dag aan de nieuw-gedoopten uit een kelk melk met honig vermengd te drinken gaf, om hen te herinneren aan „het land der belofte, dat van melk en honig over vloeit", d. i. het htómeisch vaderland, dat God hen' schenken zal na een deugdzaam leven hier op aarde. Daarover zijn we het allen eens. Voor komen moet worden, dat onze kinderen, liet ouderlijk huis verlatende, terecht komen bij mensehen, die zich niets aan hen laten gelegen liggen, ja, erger nog, misschien wel hu,n val op 'toog hebben. Jaar op jaar trekken honderden meisjes uit dorp of gehucht naar de stad om e>r te gaan. dienen, of een® betrekking te zoeken. De hooger loonen, de meerdere; afwisseling en de vermaken van het stads leven lokken hen aan. - Of ze er ^ich gelukkiger zuljlen gevoelen? We willen niet zwartgallig oordeeten. Er is in de stad voor menig meisje veel te leeïen, dat haar in het volgend leven te pas kan komen. Maar ook, helaas, veel nooit meed te herstellen kwaad. Hoevefen denken roet wroeging terug aan de dagen harer onschuld, toen ze nog niets wisten van al de verleidingen van het groote stadsleven Van het. hoogste belang is daarom voor alle ouders, die dien schoonen naam ver dienen, de vraag of zij hun kind met ver trouwen kunnen laten gaan naar het ge zin, waar het eene plaats kan vinden. Onbegrijpelijk is de zorgeloosheid van Vele ouders, die hunne kinderen maar op goed geluk naar een groote stad stu ren, bijna zonder geld, met alleen bet adres van een of andere besteedster of verren bloedverwant in den zak. 'tls ean wonder dat alles dikwijls nog goed terecht komt en niet veel meer meisjes veronge lukken. Er zijn ook andere ouders wian bet zedelijk welzijn hunner kinderen zeer zeker ter harte gaat, maar die den weg niet w-eten' hoe de gewenschte inlichtingen te bekomen. Tijd, gelegenheid en reiskos ten ontbreken de moeder, om zich per soonlijk te gaan vergewissen of haar kind wel in een goede omgeving komt Welnu, hierin is thans voorzien. Ge dreven door de gemeenschappelijke over tuiging dat het hier een algemeen en ernstig volksbelang geldt, hebben verschil lende protestante, katholieke en ander© vereenigingen de handen ineen geslagen. Zij vormden samen een Comité, het Na tionale Comité tot bestrijding van den handel in vrouwen, en richtten, twee jaar geleden op: het Nationaal Infor matiebureau tot bescherming van vrouwen en meisjes, thans Ingezonden door het „Nationaal Co mité tot bestrgding van den handel in vrouwen". verschrikkelijk vooruitzicht, dat moet get- zegd worden. Maar waarin vonden die ijselijk© geruch ten van moord en brand m doodslag nu wed hun oorsprong? Van het jaar hadden we, zooals iedereen weet, „een late Pa schen" (19 April), maar in 1734 viel deze feestdag op 25 April, zoo laat mogelijk. Dat gebeurt zelden, zees- zeiden. Het Pinksterfeest zou dus eerst gevierd wor den op 13 Juni, en H. Sacramentsdag en St. Jan (24 Juni) zouden samenvallen. Hierin zat het hem eigenlijk, twee feest dagen tegelijkertijd, niemand der levenden had dat nog beleefd, hoe oud van dagen dan ook, en wanneer zou het nogmaals gebeuren Wagenaav zegt in zijn Vaderlandsche1 Historie, dat het „de bijgeloovigsten onder de Roomschgezinden" waren, die aan een herstel van het Katholieke Nederland op St. Jan geloofden. Het is inderdaad zeer wel mogelijk, dat eenvoudige Katholieken' bij het! naderen van deze zoo zeldzame ge- f®®'® een onbestemde hoop gekoesterd »n, dat het voor hen weer vrijheid, blijheid zou zijn. Schoon zij de oudste poortersbrieven konden, toonen, van ouder tot ouder op onzen vaderlandschen bodem gewoond hadden, konden zij niet dan ter gevestigd Weteringplantsoen 22 te Amsterdam. Ieder noteere dit adres. Dit bureau, dat door de Regeering ge steund wordt, verstrekt kosteloos in lichtingen betreffende de betrouwbaarheid van betrekkingen aan vrouwen of meisjes in binnen- of buitenland aangeboden. En wilt ge w-eten, waar uw dochter vei lig logeeren kan, waar zij hare vrije avon den zonder gevaar kan doorbrengen onder geloofsgenooten, of wat v-eïder van belang is te weten op het gebied van voorko ming, of ook van bestrijding of redding van gevaren, die het zedelijk teven be dreigen, het. genoemde bureau geeft u gaarne alle voorlichting. Onthoud dus dit adres: Nationaal Informatiebureau, Weteringplantsoen 22 te Am sterdam. En laat niemand nu meer zijn dochter op goed geluk naar de stad laten gaan, waar de weg om vertrouwbare inlichtin gen te bekomen thans zoo gemakkelijk is gemaakt. Met enkele voorbeelden zij het ons nog vergund u aan te toonen hoe noodig een arbeid als deze is. Een meisje nit ©en provinciestadje zou onlangs te Amsterdam in betrekking gaan. Zij informeerde bij de politie, die zich tot ons richtte. Het bleek dat ze in handen zou zijn gevallen van een paar zeer ge vaarlijke personen. Een ander meisje zou zonder onze tus- schenkomsl bij een gewezen bordeelhoud ster te Haarlem, een© z-eer slechte vrouw, zijn aangeland. Een derde was in onderhandeling met eene familie te Amsterdam die zeer on gunstig bekend staat. De man is houder van verschillende verdachte huizen. Tijdig konden wij haar waarschuwen. Een onderzoek voor eene dienstbod© bracht aan 'tiicht, dat zij zich verhuurd zou hebben in een gezin, waar vader en zoon beiden een groot gevaar voor iedere jonge vrouw opleveren. fn een hotel had oen der gasten een kamermeisje gebuurd. Den volgenden dag reeds zou ze naar 't buitenland vertrek ken. Onze tusschenkomst werd ingeroe pen we informeerden langs tetegrafischen weg en; kond-en nog juist bijtijds waar schuwen tegen het gevaar, waaraan zij zich zou hebben blootgesteld. Ook in andere opzichten gaven wij voorlichting. Een meisje zag zich gedwon gen onze hulp in te roepen om haar te beschermen tegen haar eigen vader, die haar den slechten weg op wilde drijven. Wij brachten baar in veilige haven en namen maatregelen dat deze ontaard© dronkaard niet langer misbruik kon ma ken van zijn vaderlijk gezag. Men vroeg ons van uit het buitenland inlichting betreffende een jonge vrouw, die van de familie geregeld onderstand ontving. Wij bevonden dat zij in eetn be ruchte buurt een openbaar onzedelgk leven leidde. En zoo zonden we nog lang kunne»; voortgaan. Ten slotte nog eene opmerking. sluiks en met groote moeite hun gods dienstplichten vervullen. Zij wisten zeer goed, dat hun voorvaderen die prachtig-ei kerkgebouwen opgericht hadden, welke nu wel ontdaan waren van alle versierselen, en daar nu stonden met naakte, gekalkte muren, kaal en koud, maar zelfs in dien verweesden toestand de bewondering op wek ejn van alle kenners. Bot was hun Vol strekt niet onbekend, hoe de wees- en gasthuizen oorspronkelijk Katholieke in stellingen, en hoe de vele kloosters óf verwoest, óf aan hun bestemming geheel onttrokken waren. En er is niets vreemds in, dat deze landzaten, die niet meetelden, die uitgeslo,ten waren van alle posten en bedieningen, ook de geringste, die gere geerd werden, en de hunnen van de re gee - ringsbanken nauwkeurig zagen uitgeslo ten, die maar al te dikwijls bemoeilijkt werden door al te ijverige overheidsperso nen, als zij bij nacht en ontgd© neerkniel den in een boerenschuur of op een arme lijke bovenkamer tier bijwoning van de H. Mis, die hun Priesters zagen rondzwerven, als werkman en arbeider vermomd enj maar al te vaak beboet en verjaagd, ter wijl zij hun medeburgers ter kerke zagen gaan bij lichten dage en zoo dikwijls zij verkozen, terwijl zij de Predikanten ge- Dc „Nederlandsche Vrouwenbond ter verhooging van het zedelijk bewustzijn", de „Vereeniging ter behartiging van de belangen der jonge meisjes" de „Roomsch- Katholieke vereeniging tot bescherming van meisjes" zijn sinds jaren in denzelf den geest werkzaam. Het komt niet bij ons op, iemand er van terug te houden raad te vragen bij eene van de genoemde vereenigingen. Te zamen met nog tal van andere organisaties zijn ze in ons bestuur vertegenwoordigd. Ons doel was, door één algemeen, nationaal adres een schakel te vormen tusschen ouders en meisjes die voorlich ting begeerten ©enerzijds, en anderzijds tusschen de vereenigingen en correspon denten die zich bereid verklaarden hen, door onderzoek en voorlichting te dienen. Voorts om eene instelling in 'tleven te Poepen, waar alle belangrijke inlichtingen van over 't geheele land kunnen worden, b ijeengebrach tgecen traiiseerd Het Comité verheugt zich hierbij te mo gen rekenen op d-e moresle en financies!® medewerking der Regeering. Een tegenspraak. In een artikel van „d e T ij d", dat ge richt is tegen het algemeen kies recht, leest men o-, m. bet volgende „Wil -de beslissing van de belangrijk ste, de meest ingrijpende en moeilijkst© quaesties niet in handen gelegd worde») van onbevoegden; wil die oplossing de kenmerken dragen van ernstig beraad en, de,gelijken ernst; willen wij ons staat kundig leven niet laten bebeerscben door een onoordeelkundigen, blinden volkswaan; wil de invloed van de ver antwoordelijke, tot oordeel en beslis sing geroepen en bekwame mannen niet to,t een minimum gereduceerd worden dan dient met alle kracht gereageerd tegen bet drijven van sommigen, die o-p volksvergadering, door moties en wen- schen en adviezen van onbevoegden, de richting van ons staatkundig leven, met nam© in bet electorale vraagstuk, willen aangewezen zien". Na den leden onzer Katholieke kiesver- eenigingen dit compliment gebracht te heb ben, krijgen zij nog het volgende te Jiooren „Er is nauwelijks ,een combinatie zoo zonderling, of ge vindt ze in de beant woording der bekende 15 vragen terug. Do één© oordeelt met even groote stel ligheid voor een goed en gezond staats leven nuttig, ja, als noodzakelijk, wat een tweede zonder aarzeling en met na druk schadelijk, ja, verderfelijk zegt te achten. Eenerzijds praat de een den an der dikwijls gedachteloos na; anderzijds is in de meest gewichtige en elementaire punten de schakeering van de meenings- verschillen eindeloos. Niettemin wordt in verreweg de meeste gevallen zonder bedenking ge voteerd en geadviseerd en geformuleerd men kan toch he.t antwoord niet schul dig blijven en zichzelf een brevet van onvermogen uitreiken! Een en ander wijst erop, dat men maar in het honderd weg proclameert esn decreteert; er zit leiding noch sy- eerd zagen en goed bezoldigd en heer- schend zelfs over do burgerlijke overheid, verwonderlijk is het geenszins, dat de Katholieken zullen gedroomd hebben van een herstel van den Roomschen godsdienst op onzen vaderlandschetn bodem. Vaag en onbestemd waren die verwachtingen en men dacht allicht reeds aan de vervulling er van nu die twee feestdagen samen vielen. Natuurlijk is daar druk over gesproken in de huisgezinnen, en, hoewel de Room schen gewoon walten veel voor de on-room- schen geheim te houden, niet omdat het het daglicht niet verdragen kon, maar om dat men anders las dg gevallen werd in het vervullen zijner plichten, moest zoo iets toch ook de andersgezinde medeburgers ter oore komen. En nu dachten de minder- onlwikkelden en ook wel lieden, die heel wat hooger stonden! al dadelijk aa.n godsdienst- of burgeroorlog met al den aankleve van dien, want, opgevoed in de grootste vooroordeolen en onder wezen in een soort van eigengemaakte! geschiedenis, die zelfs thans nog voor een goed deel wordt voortverteld, meenden! zij van de Roomschen letterlijk alles te kunnen verwachten. Dit kan geen ver wondering baren, als men leest, h«e dezer steern in deze wijze van kiesrecht-rege ling. De oppervlakkigheid ligt er dik op". Naar het oordeel van „de Tijd" zijn dan feitelijk de Kath. Kiesverenigingen onbevoegd een oordeel uit te spreken in zake de kiesrechtregeling. Het Katholieke volk moet zich, volgens „de Tijd" maar niet met het kiesrecht- vraagstuk inlaten; de hoeren, de knappe bollen zullen da,t wel bedisselen. „De Tijd" spreekt zich echter in het zelfde artikel tegen. Want aan het slot schrijft het blad, 'dat het „no.g genoeg vertrouwen in den ge zonden, kaïmen, verstandigen zin van het Katholieke volk heeft, om te ver wachten, dat het zich tegen algemeen kiesrecht zal uitspreken". Dus Wanneer he.t Kath. volk zich uitspreekt naar den wenscli van „de Tijd", dan is het verstandig, enz., dan is het dus tot oordeelen wél bevoegd. Dat. is een leelijke tegenspraak. Overigens zijn wij van meening, dat de methode om het Kath. volk in het hoekje te zetten „uit den tijd" is, en dat artikelen als dit van den „Tijd" do tegenoverge stelde uitwerking hebben van betgeen (er mede wordt bedoeld. A/leen taktiek. De lezer weet, dat bet socialistische kop stuk Van der Goes op het jongste so cialisten-congres beeft gezegd, dat Marxis me en Godsdienst o n vereeni gb aar zijn. Dat hebben de voormannen der sociaal democratie overigens bijna allen uitge sproken. Maar om zieltjes te winnen, of te wel „taktisch" te zijn, moet de goegemeente! worden voorgehouden, en liefst door af vallige priesters, dat ook de geloovigen, opperbest zich bij de roode garde kunnen aansluiten. Zoo heeft de soc.-dem. Van Kol - volgens het verslag in „Het Volk" op het Congres gezegd: „Zoolang wij er niet in slagen de godsdienstige mannen in onze rijen te brengen, zullen wij nimmer het kapita lisme overwinnen". De „godsdienstige mannen" alzoo beeft de sociaal-demokratie noodig voor haar zaak. En daaro m laat zij het doel de mid delen heiligen door te verkondigen, dat, godsdienst en socialisme wél vereenigbaar zijn. Deze taktiek is behalve oneerlijk, al te doorzichtig. Onzen dank en ons zwijgen. We zijn het sociaal-democratisch or gaantje voor Zeeland nog een kleine be tuiging van dankbaarheid schuldig. Voor een geruststelling n.l., die het ons gegeven heeft 'tWas al zoo geruimen tijd geledeni toch, dat we de eer genoten met die fijn© pen, den socialisten eigen, door het blaadje „bestreden" te worden, dat we haast gin gen twijfelen, of we nog wel in de rechte dagen dus niet in verkiezingstijd een liberaal Tweede Kamerlid, Van Fo- reest, in een openbare redevoering te Alk maar verklaarde: „Het is spr. be kend, dat' van uit Rome glroote kapitalen beschikbaar zijn gesteld, om het vrije Nederland hoe langer hoe meer in een Katholieken Staat te veranderen". Een zegen voor het vrije Nederland, dat de vrijheidminnend© liberalen, die intusschen de Katholieken liefst naar Siberië verban nen zagen, zoo (rouw de wacht houden en zioo goed ingelicht zijn Hebben we dus getracht te verklaren, hoe de gedachte aan een omkeering kan zijn ontstaan en hoe vervolgens het vree-, selijk bloedbad, de bewaarplaatsen van kruit en wapens, de strikken, gereed ge houden, om de overheidspersonen te wor gen, in de verbeelding der ontsteld© me nigte zijn opgekomen, wij zullen ons nu verder bepalen tot het verhalen van de gebeurtenissen op 2 u i d - B e v e 1 a n d, waar het meer dan elders spookte in de Juni-dagen van 1734. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1908 | | pagina 1