Juni 1908,
110,125 en 140 ct.
icidelburg.
bank.
Ériïïg
Zeeland.
G
le Paasch-
19 uur tot
•ESEN.
No. 48
Donderdag 23 April 1908.
Vierde Jaargang*
G A 2 IN
it C 32, GOES.
f 5.50.
rktuigenenz.
issingen-
idhuissfraaf63
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Vetsckqnt eiken MUHMS-, WOENSDAG- id MM.
U»T DE PERS
BINNENLAND.
7, No. 31),
1908 te GOES
ARKT.
56 loten f 50.—
p. DE GELLEKE,
s i e,
SCfï, Voorzitter.
(IS, Secretaris.
)OM, Penningmeester.
ll'llli 1( IIOO|M'll 3(1, 10,
It. en lioogcr.
(icht dagen
verd.
es in verschillende
;rootten.
kheel geplaatst).
In op eerste Hypotheek
Jariëele controle 4>/:; pCt.
CBRIEVEN uit, tegen
pCt.
Ie 'x er* N e e h
\i 1 s t.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 10.95
Afzonderlijke nummers l contant- 0.05
BureauLANGE VOR5TSTRAAT, GOES.
Advertentidn van 15 regels f0.50; iedere regel ineer 10 Ct.
Eenzelide ad waden tie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
ReclameberichUn 25 Gt. p. r. Bij abonnement specials prijs.
De Katholieke Kerk is zieltogend!
Dat is het groote, opzienbarende nieuws
van den, dag in Flankrijk.
Zij, die het verzekeren en het luide ver
kondigen, zijn geen gewone spannen.
In de eerste plaats is het de vrome mi
nister Briand, die op plechtstatigen toon
verzekertVotre gIise tombe en
lam beaux! Uwe Kerk valt in puin, tot
tompen.
De oud-minister Combes, die zijne op
leiding aan eone katholieke inrichting ont-
ving en in een priester-seminarie vol
tooide, bazuint rond: La mort guette
•lecatholicisme! De dood loert op het
katholicisme i
De denkende lezer dezer beweringen of
profeteeringen vraagt zich afIndien do
Kerk in puin valt, of tot lompen is af ge)
sleten, waarom dan zoo veel beweging
gemaakt om ze vender af te breken of om
do lompen nog aan kleiner flarden of
rafels te tornen. Als ze toch zieltogend
is, waarom, laten dan die mannen, die zoo
zeker van hun zaak zijn, zie dan niet
kalmpjes afsterven; waarom nog zooveel
beweging gemaakt, om den val van het
puin te verhaasten.
Al het geschrijf, getier en. lawaai der
katholiekenhaters, is het meest sprekende)
bewijs, dat zij allesbehalve overtuigd zijn
van hetgeen zij zoo boud beweren en
zoo vurig verlangen.
Ruim een kwart eeuw geledon baarde
in België veel opspraak de minister van
Humbeek, die openlijk verkondigde:
L'Kglise catholique n'est qu'un
cadavre, on n'a qu'a le pousser
dans la fossel De katholieke Kerk is
slechts een dood lichaam, dat wacht tot
dat men het in den kuil stopt! Waarop
zijn medestander Van der Kindere jui
chend riepMorte la. bete, mort 1 e
vcnin! Een doode hopd bijt niet!
Zouden al die renegaten nooit gehoord
hebben van de belofte aan de Kerk ge
geven: De poorten der hel zullen ze met
overweldigen, of hechten zij daaraan geen
geloof
Laten ze dan een blik weipon in de
geschiedenis. Daar- zullen zij op honder
den bladzijden liezen, .dat de Kerk gedu
rende de twintig eeuwen van haar bestaan
steeds is vervolgd geworden en dat zij
zich desondanks altoos heeft uitgebreid.
Daar zullen zij bij niet-katholieke geschied
kundigen vinden, dat allen, die even als
zij, de Kerk meenden te vernietigen, bit
ter zjjn teleiurgestetd geworden, en dat
jteeds voor zestien eeuwen een (gachtig
Romeinsch keizer, n.l. Diocletianus, een
medalje liet slaan, waarop te lezen stond,
hetgeen de renegaat Combes nu verkon
digt: De Kerk is zieltogend of dood.
Ook zullen zij daar vinden, dat de
groote filozolen der achttiende eeuw,
al heel edelmoedig meenden te zijn dooi
de Kerk een voortbestaan van hoogstens
twintig jaar te gunnen. (N. V. C.)
Burgemeestersbenoemingen.
Onder' het kabinet-Kuyper heeft de li
berale heer van Rij gedurig lijsten gepu
bliceemd van benoemingen die z. i. niet
nccoord waren,.
Sinds 1905 hield deze rekenaar hier
made op.
Doch let nu eens op Schouwen met
Duivoland en Flakkee.
De „Br uinisser C r t." wjjst er op
dat de liberalen, nu er weer een Biechtseh
ministerie optrad, den eisch stellen dat
in een Gemeente, die politiek overwegend
liberaal is, n;u ook een liberaal burgen
meester moet komen.
Goed, zegt de redactie, daarmee gaan,
we accoord, mits ge denzeifden regel dan,
ook toepast, zoo de gemeente antirevolu
tionair is.
De practijk leert echter dat zij die theo
rie alleen huldigen wanneer de meerder
heid der bevolking op hun hand is, en
dat zij in het omgekeerde geval ook den
regel omkeeren.
Het volgende zal 't bewijzen. Tot maat
staf der politieke richting diende de uitslag,
der verkiezing voor de Tweede Kamer
te Zierikzee. Waar de parljjen in
sterkte ongeveer tegen elkaar opwegen,
noemden we de bevolking gemengd. Zie
rikzee en Dreischor zijn vacant en blijven
er dus buiten.
lo. Bruinisse en Oosterland, gemengde)
bevolking, vrijzinnige burgemeesters.
2o. Duivendijke, Nieuwerkerk, Sommels-
Idijk, Middelharnis, Oude Tonge, Nieuwe
Tonjfe, Hertingan, Dirksland, MelisSant,
OudoTp, Ooltgensplaat, Den Bommel, allen
antirevolutionair, maar.vrijzinnige bur
gemeesters.
3o. Kerkwerve, Stad aan 't Haringvliet
en Stellendam, antirevolutionair, antirevo
lutionaire burgejmeesters.
4o, .Goedereede, vrijzinnig, een, antirevo-
lutionaire burgemeester.
5o. Brouwershaven, Burgh, Eikerzee,
Ellemeet, Haamstede, Noordgouwe, Noord-
welle, Ouwerkerk, Renesse, Serooske-rke
en' Zonnemaire, vrijzinnige bevolking, vrij
zinnige burgemeesters.
Uit dit staatje blijkt dat van de 30 dor
pen in het district Zierikzee 12 in meer
derheid vrijzinnig zijn, 15 beslist, anti-rev.
of chr.-hist. en 3 zoo wat half om half.
Naar don regel dien de vrijzinnigen nu
voor Zierikzee wilfcn volgen, zouden Pi-
dus minstens 15 anti-rev. of chr.-hist. bur
gemeesters tnoeton zijn, en ter zijn er
slechts 4.
En toen dr. Kuyper aan de regeering
kwam, waren op het anti-revalutionaire
Flakkee idle burgemeesters vrijzinnig. Die
ei' nu zijn (2) werden onder het ministerie-
Kuyper benoemd. Onder het vorige vrijz.
■imnisterie werden op de anli-revolujio-
nairo dorpen Ooltgensplaat, Den Bommel
en! Oudorp (en Dirksland) weer vrijzinnige
burgemeesters benoemd.
„D e S t a n d a a r d" teekent hierbij aan
„Zoo is het.
Nooit! denkt een liberaal Kabinet, er aan
om, in een liberale gemeente een anti-revo
lutionair te benoemen. Maar is dei ges-
meento anti-revolutionair, dan moet bjjna
altoos een liberaal op het burgemeesters-
kussen.
Twaalf vrijzinnige dorpen, 15 anti-rev.,
3 gemengd, en toch is de feitelijke) uit
komst dat. er thans op deze eilanden, Zie
rikzee (en Dreischor) er buiten gelaten,
26 liberale burgemeesters zetelen, 1 chr.-
jhist. en 3 anti-rev., terwijl niet een van
deze laatste (vier) door een liberaal mi
nister is voorgedragen.
En; dan zijn er nog mannen van Rechts,
die lachen, als onzerzijds op aoo groven
misstand gewezen woirdt!"
Het lid der Tweede Kamer, nu-. Treub,
ook te Goes niet geheel een onbekende,
heeft dezer dagen een politieke rede g»
houden te Middelburg.
Hij roerde daarin ook aan: de verwer
ping der Oorlogsbegrooting en zoide
Hoe is het nu te verklaren, dat by deze
oorlogsbegrooting de stemmen ran de vrij
zinnig-democraten en de chiisteljjk-bistO'
ribchen uit elkaar vielen? Ëjj de vrijzinnig-
democraten stond de zaak precies als bij de
tractie Lobman, n.l. dat wij niet tegen de
begrootisg mofen stemmen om redenen
daarbuiten. Als protest tegen de verwerping
van bet amendement inzake de vestings-
quaestie heeft ook Bpreker tegen de begroe
ting gestemd. Maar de vrijzinnig-democraten
ken geen verwijt treffen, dat zij toen verdeeld
waren, daar steeds deze partij t>Ü betdeten-
Bievraagstuk volkomen eenstemmig nas.
Tegen deze voorstelling hebben w» een
andere tegenover te stelten en wei een
van gezaghebbende zijde, n.l. een verkla
ring van het hoofdorgaan der vrijzinnig-
democraten, tot wie de heer Treub behoort,
van „Land fln Volk".
Na, de verwerping der oorlogsbegrooting
schreef dit blad onmiddelijk over de hou
ding zijner partijgenooiten in de Tweede
Kamer:
Bi) de vrijzinuig-deniocialeu scheen eeu op
een zoo gewicitig oogenblik even opmerke
lijke als betreurenswaai dige verdeeldheid te
bestaan. Wij tasten echter wet niet heel ver
mis, als wij de onderste ling uitspreken. d.t
hier slechts was een uiterlijke bchijn die het
wozen der zaa* niet dekt. Wjj houden ons
overtuigd, dat als er van recuts geen poli
tieke sluipmoord was beraamd, de vrijzinnig-
democraten als één man op overeenkomstige
giondt-n als de heer Thomson tegen de
begrooting zouden hebben ge
stemd.
Dio „politieke sluipmoord" van rechts
kunnen wc voor kennisgeving aannemen
we weten dat daarvan geen sprake was,
getuige bv. de stem van den heer de Sa-
vornin Lobman.
Maar overigens is de verklaring van
,,L. en V." al zeer ondubbelzinnig? ere
inf strijd met die van den heer Treub.
Bidden In de kazerne.
Het Vaderland is niet to spreken,
over wat wij schreven ten opzichte van
het bidden in de Kazerne. Bidden behoort
immers in de binnenkamer te geschieden,,
in de afzondering; en wie in de Kazerne
aan tafel bidt, wel, hij mag eens wat ge
plaagd worden, men zal er den man toch
niet schuin om aanzien. 'tBlad is alleen
maar bevreesd voor huichelaars:
Maar wee den ontdekten huichelaar-.
Het hoeft geen verwondering te wek
ken als die door de kameraden op een
goeden dag eens wordt afgeborsteld.
We zijn er van overtuigd, dat als de
overheid zich met het bidden in de ka
zerne mocht gaan inlaten, en er een
soort van dienstorder voor ging maken,
We weer een heel eind het doel voor
bij zullen schieten. Oogcndienerij en
pharizeeïsme, zoo nadrukkelijk door
den stichter van 't. Christendom af
gekeurd, zulten er door worden be
vorderd, totdat ten slotte de maat vol
is, en het laatste overblijfsel .van wa
ren godsdienstzin is verstikt.
Ongetwijfeld zouden, als van hooger-
hand dwangmaatregelen of ware 't maar
„pressie" in dit opzicht aan de com-
mandoerende officieren mocht worden
opgelegd, veler dezer autoriteiten ge
wetensbezwaren er tegen hebben.
De intieme gemeenschap van den
mensch met het Opperwezen achten zij
te vallen volkomen buiten de compe
tentie van een kazernereglememt. In
dienst is de verleiding om te huichelen
en tot oogendienst, nu jal overvloedig
voorhanden en hoeft waarlijk niet, nog
te worden uitgebreid.
De Maasbode vindt dit stukje een
omvervalscht staal van echt ouderwet-
sche liberale lectuur
Het echte, onvervalschte liberalisme
ligt duimen dik op dit stukje. Van den
eenen kant. degenen, die ook anders
dan „binnenskamers" God willen zien
gediend, den stempel van pharizeeïsme.
opgedrukt, liefst met een beroep op den
Bijbel, en anderzijds schermen met dei
„gewetensbezwaren" van de leger-auto-
riteiten.
Het oude: spelletje, om te verbloemen,
dat men tol eiken prijs den godsdienst,
buiten, het openbaar leven wil gesloten
zien.
Al geldt het hier slechts eien poging,
om ten minste de overtuiging der ge-
loovigen te eerbiedigen, zonder «enigen
dwang voor anderen.
Wij zullen er niet meer van zeggen,
maar signaleeren het geval alleen als
een nieuw en leerzaam staaltje van de
van ouds bekende, hoog-geroemde ver
draagzaamheid der liberalen.
Ja, 't is echt,, omvervalscht vrijzinnig.
Al wat met. Godsdienst in verband staat,
naar de binnenkamer; uit het openbare
leven moet het weg.
Gelukkig, da,t onder hen die belijden, de
drang als met den dag sterker wordt om
juist in het openbare leven te getuigen,
voor de eeuwige beginselen van het
Woord Gods, (eekent de „S tan d." hierbij
OOST-INDIK
Bij de. Regeering zijn de volgende tele
grammen ontvangen
Het Ralische landschap Kloenkoeng is
in verzet. De troepen ondervonden aller-
wege tegenstand.
De Poerie te Gilgil is genomen.
De vijand had honderd dooden.
Luitenant N. R. Haremaker is gesneu
veld; zes militairen beneden den officiers
rang, drie koelies en drie. nonrombattare-
ten, werden gewond.
Versterkingen zijn naar Kloenkoeng ge
zonden.
Daags na de inneming der Poerie is
gevochten, waarbij een Europoesche. fu
selier o-mkwam en vier anderen levensge
vaarlijk werden gewond.
In verband met de belaKlinginvoerinig
op Sumatra's westkust is daar verzet ont
staan.
Troepen zijn gezonden naar Pajerkom-
boeh.
In Bangkinang weigerden de hoofden
medewerking.
In de afdwaling Padang bestaat verzet
tegen do slachtbelasting. Een laras, hoofd,
werd vermoord.
Te Fort van dor Capellen zijn de mare
chaussees aangevallen door de opgeroepen
panghoeloes (priesters) met honderden ge
wapende aanhangers. Deze bekwamen 18
•dooden en 50 gewonden. De panghoeloes,
werden gearresteerd. Europeesche en In-
landsche militairen beneden den officiers-
Tang werden gewond.
FKANliltlJK.
Een teekenend geval wordt uit Parijs
gemeld.
Daar zit gevangen wegens bedrog, ban
kier R oc he. t te. Maar hij zit al heel raar
gevangen.
Den gehieelen dag brengt hij buiten do
gevangenis door, hij werkt, ontvangt be
zoeken, doet allerlei zaken af, maar keert
's avonds naar het huis van bewaring te
rug. Hij wordt voortdurend vergezeld door
twee ambtenaren in politiek, maar de ver
houding tot deze hoeren is van zoo vriend-
schappelijken aard, dat zij geregeld gis
gasten van Rochette aan dieaa copiense
maaltijden deelnemen en daarbij het genot
van een goede flesch Bordeaux blijkbaar
niet versmaden.
Deze mektedeeling klinkt, zeer zonderling
en men, zou geneigd zijn aan de waarheid
ervan te twijfelen, wanneer het niet vasL-
stond, dat twee berichtgevers Rochettq
gedurende twee dagen lang voortdurend
zijn gevolgd en al zijn doen en laten zijn
nagegaan.
En waarom dit alles?
Omdatziet u, een paar Kamerle
den ziet n, het beter vinden, dat de
heer Rochette,... fuu ja> meer eten
dan praten zal.
Zóó gaat het in het land, waar de- grond
slagen van het recht zijn verrot.
In Frankrijk hebben op den eersten en
tweeden Zondag van Mei in de 63222
gemeenten verkiezingen plaats voor den
gemeenteraad. Er moeten 428.768 led.ai
gekozen worden.
Het zal weer tegen de katholieken gaan.
„En bloc." slelt alles zich jvéer daar
tegenover.
Een staking onder de tuiniersknechts in
het departement der Seine, leidt tot onge
regeldheden. Zij hebben in kweekerijen
en bloementuinen verwoestingen aange
richt. Zij trokken ook los op wagens met
tuinbouwvoortbrengseten, die voor de Pa-
rjjsche markt bestemd waren. Deze wagens
krijgen nu voorloopig een geleide van
veldwachters mee.
CHINA.
Zooals wij reeds gemeld hebben, zijn bij
keizerijjk besluit de, Katholieke missiona
rissen ontheven van hunne functies als
Chineesche prefecten en onderkoningen.
Nader blijkt, dat uit dezen maatregel niet
mag worden afgeleid, dat de verhouding
lusschen de. Chineesche regeering en .de
Katholieke missiën minder vriendschappe
lijk geworden is. Integendeel, de ont
heffing dezer function, die zware lasten
en verplichtingen met zich medebrengen,
is dooal de betrokkenen zelf verzocht.
Het decreet spoort dan ook de vice-
koningen, mandarijnen en ambtenaren
aan, de missionarissen steeds met den
grootst mogelijken eerbied te bejegenen.
ItlSl.A.VI»
Russische og tvl uch tings-me-
t hod en. Dezer dagen hebben elf poli
tieke gevangenen, in de gevangenis te
Penza twee cipiers met dolken overhoop
gestoken en een derden ernstig gewond.
Zij ontsnapten; vervolgens door een ope
ning, in het plafond van hun cel gemaakt.
Op het dak aangeland, wierpen zij een
bom op de binnenplaats der gevangenis
en lieten zich daarna langs de muren naar
beneden glijden, met behulp van koorden,
en boddelakens gedraaid.
Een hunner werd getroffen, door een
geweerschot, gelost door een der schild
wachten. De andere wierpen een tweede
hom, en tiachtten toen (e ontsRapfteri ou
der beschuit ting van de .verwekte rook,
konden n.ct beletten, dal politie en
schildwachten hen al spoedig o<p de hielen
zalen. Zeven der vluchtelingen werden,
door geweerschoten gedood, terwijl drie
er in slaagden te ontkomen,
VIA KOK KO
In Marokko is het tusschcn de (roepen
van generaal d'Amade en de oproeriga
bergstammen tot een scherp gevecht ge
komen. Een „harka" of vijandige, inboor
lingenmacht makte Donderdag bij Tamlelt
slaags met een compagnie Spahi's, die do
voorhoede vormde van du Fransche ko-
lonne Pielron, hij welk gevecht de Fran
sche strijdmacht. 28 dooden kreeg, onder
welke één officier, benevens «sa honderd
tal gewonden, onder welke 10 officieren.
Doch de „harka" had wel 125 dooden, zegt
vertroostend het Fransche telegram uit
Colom Bechar, en liet tal van gewonden,
krijgsgevangenen en snelvwurkanonnen
achter.
I'EHZIË.
In Petrziü woelt en gist en. kookt en
schuimt 'tnog.
Men seint uit Teheran aan de „Times"
Een delegatie van 6 parlementsleden is
met den; Schach over den toestand komen
spreken.
Deze heeft toegestaan, dat de aange
klaagde ambtenaren voor den krijgsraad
worden gebracht, duizenden betoogers
hadden geen vrede met die oplossing.
De. handel slaat stil.
De toestand in het district Oermia is
onrustwekkend. Meed dan 20 moorden zijn
in de laatste dagen gepleegd. Er werden
4 dorpen aangevallen en 8 personen ge
dood en 11 gewond. Vee werd meegevoerd.
De gouverneur heeft om troepen geseind
en ontslag gevraagd.
Het feest der Eerste H. Cummunie.
Mevr. S. v. B. schrijft in „de V' o o r
hoe.de":
„Het Hoogfeest van Paschen is daar,
en brengt ons weer nabij de dagen der
eerste H. Communie onzer kinderen.
Voor kinderen en ouders is .dit een ge
lukkige dag. Maar wanneer men er goed
over nadenkt, wordt door zeer velen dier
kinderen het verhevene van het feest wel
wat overschaduwd door den ivereldscheh,
zin, die er hoe langer hoe meter aan ver
bonden wordt, U zult begrjjpcn, dat dit
vooral doelt op de geschenken, welke niet
alleen door familieleden, maar zelfs door
vrienden en kennissen, worclcn aangebo
den. In vroeger jaren bestond zulk een
aandenken nit een mooi plaatje, kerk
boekje of andere eenvoudige zaken, waar
mede de kinderen al zeer gelukkig waren.
Nu zijn het groole schilderijen, boeken in
prachtband, ja zelfs gouden en zilveren;
"horloges, ringen, kettingen, enz. enz. Zijn
de kinderen er nu gelukkiger door ge
worden? 0, neen, verre van dien want
wanneer minder begunstigden van zulke
geschenken hooien, verwekt dit nog eer
der jaloerschheid.
01 de ouders tevredene!' zijn dan eertijds
nu hun kamer of salon als het. ware in
een tentoonstelling is veranderd, slaat nog
te bezien. Den volgenden dag, zitten de
moeders van groote gezinnen wel eens
in verlegenheid, waar al die geschenken
moeten geborgen worden. En waren ze nu
van alle zorgen af neen nu begint,
opnieuw een zorg om de aannemelingen,
die in de volgende weken dat geluk hopen
deelachtig te1 worden, evenredige geschen
ken te geven of die soms te overtreffen;
terwijl bij velen dikwerf de geldelijke
macht daartoe ontbreekt. Hoe velen kla
gen, dat het vervelend is om te moeten
gaan feliciteeiren omdat zij niet met ledige
handen duiven verschijnen, want de oogen
der kinderen' vestigen zich op alle binnen
komenden om te zien wat deze of gene
weer meebrengt, om hunne schatten te ver
rijken. Ouders en vooral moeders, die bij
ondervinding kunt spreken, zegt eens of
het overdreven is? Ik vraag u in gemoede
waar moet het einde zijn? Zou hot, niet
een,s tijd. worden aan die overmatige zucht
om cadeaux te ontvangen e" te geven,
paal en perk te stellen? Men keore toch
terug lot wat eenvoudiger leefwijze. Zou
men er dit jaar al niet mee kunnen be
ginnen? Wanneer zich in elke plaats
eenigti vrienden of kennissen wilden ver
eenigen om wat eenvoudiger te beschen
ken, zou, hel misschien van lieverlede ver
anderen.
Wat is het bovendien een. treurig ver
schijnsel, dat op den dag der H. Communie
alles meewerkt om de kinderen van hot
godsdienstige af te leiden; ze hebben het
te, druk met hun eigen opschik en hebben
geen ooge'n genoog om elkander te be
wonderen, zoodoende letten ze op alles,
behalve op de gewichtigheid van den dag.
Mochten toch do ouders, vooral de moe
ders, niet medewerken om hunne kinderen
uit te dossen. In enkele plaatsen streeft,
de Geestelijkheid er al naar, ojn gelijk
vormigheid in de kleeding tei verkrijgen,
i In gtrpote steden zal dit zoo gemakkelijk
