olissen,
ruikt steeds onze
agazijn JE ZWALUW",
IVI E
01
M. D. de Putter,
Handel in Bouwmaterialen.
Zaterdag 28 Maart 1908.
Vierde Jaargang.
rima Koffie
ederchocolade
er goede Thee
Stijfsel (grof)
Krenten
Rozijnen
zijnen (met pitten)
pruimen
Blanke Schijfjes Appelen
>tukjes Appelen
Nootmuskaat
Hifantsajet,
A. L. v. LOON,
-Magazijn
MIDDELBURG.
f ze in
IER-AMEUBLEMENTEN.
Iatrassen.
Cement - Tegelfabrie*
|ter neuzen en
vlissing®^
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Bü i nnrnmer Belioort een Bijvoegsel.
TICHELMAN.
Het Socialisme en de Boeren.
UIT ZEELAND.
36, 40 en 45 cl. per pond,
van af 10 cf. per ons,
van af 13 ct. per ons,
9 cf. per pond,
14 cf. per pond,
20 en 28 cf. per pond,
i, 20 en 25 ct. per pond,
10, 14 en 16 ct. per pond,
30 ct. per pond,
7, 20 en 25 cf. per pond,
10,15, 20 en 25 ct. per ons.
Aanbevelend,
Middelburg,
tegenover de Nieuwsfraaf.
Kt, doch zijn veel voordee-
te kousen wil hebben, laat die breien
|de
pvan iedere knot voor-
is van nevenstaand
eponeerd handelsmerk.
Ikrijgbaar bij
gierstraat, HANSWEERD.
llTRAGES, LANCASTER
IvLOER- en GANG-MATTEN.
IZEILEN LOOPERS.
EERSTE ZEEUWSCHE
Groote voorraad. Ruime keuze-
Prijzen beneden alle concurrentie.
Albums en prijzen op aanvrage franco.
Beste adres voor
Waal-, IJsel-, Rijn- en Belgische SW*
Drijfsteen, Hardsteen,
Alle soorten PANNEN en VORSTEL
Uitgebreide sorteering
Porselein en Muurtegei»
voor boogvullingen en wandbökte®
Prijscouranten op aanvrage franc».
(1
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f0.7ö, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers ii contant-0.05
Adv eïtentiëy. van 1—5; regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Voor de verkiezing van een
Gemeenteraadslid te V LIS SI IJ-
GE N, die Dinsdag a.s. gehouden
wordt bevelen wij ten zeerste
aan den heer
liet is voor de Socialisten ©en heksen
toer om bij de landbouwers «en wit
voetje t© krijgen.
Toch moet bet vanzelf den Socialisten
alles waard zijn ©en zoo belangrijk 'deel
van ons volk als het landbouwende voor
zich te winnen.
Dat gaat intusschen zoo niet: oen,
twee, drie.
Al moet de landbouwer-eigenaar vaak
zelf hard ploeteren om er te komen, hij
is te veel gehecht aan zijn grond, aan
eigen grondbezit, dan dat de socialis
tische gemeienschaps-theo-rieën voor hem
bekoring hebben.
En den boeren arbeider, die weet, dal
hij onder socialistisch regime altijd ar
beider zal blijven; die weet, dat hij,
hoeveel moeite en inspanning hij ook
aanwende, nooit of nimmer eigenaar
van hel kleinste stukje land worden kan,
den boerenarbeider lacht' hun systeem
ook niet toe.
Wanneer de soc.-dem. plattelands-propa
gandisten eerlijk waren en tot de boeren
zonden zeggen: Vrienden, gij moet uw
boerderij, uw stuk grond aan de gemeen
schap afstaan, en dan zullen wij u, na
dat ge dit gedaan liebt tot allen mógelij
ken voorspoed brengen door u te ma
ken: gemeenschapsarbeider en
vruchtgebruiker, voor zoover uw
behoeften reiken, dan zou hun succes
beneden nul blijven.
De Socialisten kunnen dan ook bij de
landbouwers bezwaarlijk o-pen kaart
spelen.
Want het staat onomstoote.lijk vast, dat
de vernietiging van den Boe
renstand ,o. a. een onmisbare
voorwaarde is voor het Socia
lisme.
Zou dus ooit het Socialisme werkelijk
heid worden, dan is de klasse der boeren
ten dood© gedoemd.
Het Socialisme kan o n m o g e 1 ij k de
boeren hoogerop voeren, noch den boe
renstand omhoog heffen.
Dit is zóó waar, dat op den soc.-dem.
partijdag te Breslau in 1895, het tot
een heftigon woordenstrijd kwam over het
zoogenaamde Agra.risch-program (das een
program, het landbouwvraagstuk betref
fend).
Met groote meerderheid werd ten slotte
dat soc.-dem. agrarisch program ver
worp e n.
En waarom toch wel?
De toelichting erop zegt hetomdat dit
program Voor de boeren verheffing
van hun stand, en dus de verster
king van den privaateigendom
in uitzicht stelt (Cfr. Calhrein, pag. 328
e. v.)
De sociaal-deinokratie alzoo wil niet
de „verheffing van den boerenstand".
Onthoude men deze waarheid.
Van „verheffing van stand" gesproken
w© mogen dit hier, al gaat het buiten
den landbouwersstand om, wel inlas-
schen het ligt nu juist niet in het
systeem der sociaal-demokratie om in goe
den zin mede te werken tót de opheffing
der onderste volksklassen in haar ge
heel.
Het groote soc. kopstuk Be bel oor
deelde het dan ook, van soc.-dem. stand
punt, ©e.n goede taktiek; „de wonden
van het maatsch appel ij k li
chaam open te houden".
De volgelingen van den üuitschen par
tijleider Bebel, hebben zijn advies dan'
ook zoo goed gevolgd, dat Dr. Bacliem
(Kath.) in den Rijksdag den sociaal-
rtemokraten terecht verwijten kon„Wij
(dat is o. a. het Kath. Centrum) hebben
in de- laatste tien jaren veel tot stand ge
bracht in het. belang van de Duitsche ar
beiders, voet voor voet, maar steeds
met tegenwerking der s oei aal-
de mok ratisch© fractie"...
Die soc.-dem. fractie beeft dan ook, zoo-
als bekend, gestemd .li'gen bijna alle
social© weiten.
„Als alle partijen zoo gehan
deld hadden als de sociaal-
de mok rati sche partij", sprak dr.
Bachem, „dan hadden wij thans
nóch zieken- o f o n g c v a 11 e n v r-
zekering, nóch o u d e r d o m s- of
invaliditeitsverzekering, nóch
dio beperkingen van ar bei ds-
d u u r, nóch die b e schermende
maatregelen in hét belang van
het huisgezin, welke ons wets
ontwerp tot beschermi ng der
arbeiders ree d s lie©f l tot s tand
gebracht, of waarvoor liet don
weg gebaand heeft".
Alzoo vair opheffing, van verbetering
geen sprake.
Door verbeteringen zou de o n têiy r e-
do ii he id worden weggenomen, en dan
zonden de soc.-demokra.ten dien lak, waar
op zij zitten, zelf afhakken.
Wanneer de Socialisten dan ook geroe
pen zijn hun agrarisch program te ont
vouwen, bevinden ze zich in een vrij' las
tig parket
Want hun stelsel moet ook den klein
sten landbouwer onteigenen.
En nu is het vermakelijk te zien, van
welke acrobatische kronkelingen de bee-
ren der uiterste Linkerzijde zich bedien,311.
omhun .stelsel zelf te verloochenen!
door het voor te stellen, alsof hun systeem
de kleine boeren niet bedreigt.
Dit amusante schouwspel bood dezer
dagen nog de Belgisch© Kamer.
Het. groote kunststuk, daar vertoond,
bestond hierin, dat de socialisten 't wil
den doen voorkomen alsof zij hel gemunt
hebben uitsluitend tegen 'de groot1 boe
ren, niet tegen de kleine.
Maar men vroeg hun natuurlijk, of de
laat sten dan aan de „vergemeenschappe-
lijking" zouden ontsnappen.
En,nu moest men wel antwoorden van
neen; maar om uit de klem te geraken,
voegde men er hij, dat socialisatie vooral
voor de kleinere boeren van belang is.
Wij willen verklaarde de soc.-dem.
Meysmans tien boer eigenaar maken
van een gemeenschappelijk domein.
Dat wil in een minder socioligische taal,
welke de hoer beter zal begrijpen, een
voudig zeggen, dat de Socialisten hem
eigenaar wilton maken van een goed,
waarover hij niet de meester is, en
waarmee hij niet zal kunnen handelen,
naar believen.
Hij zal zóó weinig de baas zijn, over
het goed, waarvan hij dan „eigenaar" is,
dat zijn werk zal worden georganiseerd,
geregeld en hem opgedragen door een;
naamloozen meester, die van uit de. verte
orders uitdeelt.
b.n men zal „eigenaar" zijn in die mate,
dat de boer, die het hem door alle mo
gelijke soorten van vreemde gemeente
lijke, departementale functionarissen, com
missarissen, ,enz. opgedragen werk zou
vcrwaarioozeu; die de bebouwing van hel:
land zou veronachtzamen, zonk u n n en
w o r d en „o n te igen d"
Dal beweert, niemand anders dan de
heer .1 a u r s, tie Frapsche soc.-tlem.
partijleider.
Onteigend, n.l. van iets, waarvan hij
geen eigenaar is, dus onteigend van ©en
zeker soort vruchtgebruik.
Wij betwijfelen, of tie boeren er smaak
iti kunnen vinden op deze manier
„eigenaar" te worden of to blijven.
Want ten slotte zou het hier op neer
komen, (lat alle hoeren zouden worden
vruchtgebruikers en nog in on
zekere conditie van het weinige,
dat de gemeenschap goedvindt
h tt n t e lee 11 e n.
De ruil zou inderdaad niet in het voor
tleef dor landbouwers zijn
Reactie.
„De Graafschapper" doelt eon
frappant staaltje mede. hoe er zelfs reactie
(het ieelijke woord voor achteruitgang)
heerst:,ht in kringen, die volstrekt niet
„reactionair" 1 weten wilton, n.l. bij die
vrijzinnigen en dan nog wal hij een „ver
licht" deel van de toch al verlichte vrij
zinnigen: in den onderwijzersstand.
In de Zulphenscho afdeeling van
V 0 1 k s 0 n d e r w ij s is namelijk over de
ïede gehandeld, die Dr. Bos indertijd voor
deze Vetreeniging gehouden heeft. Het ver
slag van die Volksóntlenv ijsvergade ring in
do .„Zutph. Cr I." gaf onder meer hef
volgende te lezen:
„Bij de behandeling der vraagpunten
van het hoofdbestuur, naar aanleiding van
de bekende 'rede van Dr. D. Bos, over de
richting van hel streven van V o 1 k s o n-
derwijs in de toekomst, verklaarde de
vergadering zich, met op 1 na algemeen©
stemmen, tegen', el.ke subsidie, aan de
bijzondere school, en dus voor terugkeer
naar den toestand van vóór 1889".
Dat één© lid wilde alleen terug naar
don toestand vóór de novelle Kuyper,
Hier is dus geen sprake van voortiil-
g a n g maar van terug gang.
Men wil, zegt de „G r a a f s c h a p p e r"
Men wil terug tol vóór 1889.
Terug naar den lijd, toen de vrije, Chris
telijke School nog geen roode cent subsi
die uil. de Staatskas ontving.
Terug naar den tijd, toen de vrijheid
der consciëntie in zake 'het lager onder
wijs nog stelselmatig werd onderdrukt.
Terug naar den tijd toen men van
rechtsgelijkheid in zake dé School nog niet
wilde weten.
Terug naar den lijd van d© meest on
edele concurrentie tusschen hel: openbaar
ten het bijzonder onderwijs.
Terug naar tien lijd, toen tie Schoolstrijd
van geheel ons politiek teven de inzet was.
En dil wil men niet in een achtor-af-
hoek van ons land, maar in liet. zeer „voor
uitstrevende" Zutphen, waar men vrij
zinnig is in het kwadraat.
Met op één na algemeen© stemmen, weril
do wen-ell tot opheffing van elke subsidie
aan do bijzondere school te kennen ge
geven
Het Christelijk onderwijs blijkt velen vrij
zinnigen nog steeds t© zijn ©en doorn in
't oog.
..D» macht om hol. uil te rooien bobben
zij nu eenmaal niet.
Anders
GOES. Tol onderbrandmeester aan spuit
t (vacature J. P. Boshof f Jr.) is benoemd
de heer Jacob Visser Az.
Een f ri sch bad. Toen gisteren
middag mej. V. op den 's Gravenpolder-
schen straatweg aan 't. fietsen was, sloeg
plotseling haar fiets om en rolde zij kopje
onder in een diepe moddersloot. Door
spoedige hulp van een paar voorbijgan
gers werd zij weldra uit haar benarde
positie verlost.
Hedenmorgen vond de stadswerker
de D. een zwaan, behooremto aan do ge
meente, dood aan den kant dor Weslvesl
(bij hot Dammetje) liggen.
Of hiel' kwaadwilligheid in het spel is,
valt niet met zekerheid te> zeggen.
MIDDELBURG. De gemeenteraad heeft
111 haar jongst© zitting goedgekeurd om
uit het Bomme-van den Broekefonds
f55000 Ie teenen tegen 4 pet. aan het be
stuur der ambachtschool, en n iet zoo-
als we gister abusievelijk molden f 45000.
Verder zijn va,n dé -reclames inzake den
hoofdelijken omslag ingewilligd geheel of
ten deele die van J. H. W. Akkermans, J.
M. Bles, P. Vadér Hz., H. A. de Munck
en li. do Rijke.
Afgewezen zijn de verzoeken van .1. van
Gelder, W. Smits, G. H. v. d. Veen, A.
W. Jansen, G. Al. de Haas, J. J. Bosdijk,
Th. C. A. Stam, H. II. F. Fasten'au, A. M.
J. van Dieren donck, L. P. van Dierendonck,
N. C. Doncan, J. H, Förtuyn—-Kruijff, J.
Boasson, D. B. Ie Kolsté en J. iet* Horst.
- De nieuwe Ambachtschool.
Dil. gebouw, dal ten H vorm bobben zal,
wordt 54 M. lang, 32 M. diep en 14 M.
hoog en zal uil drie verdiepingen beslaan.
De school zal worden gesticht op het ter
rein op het Molenwater tusschen den
Nieuwen weg en het z.g.n. laantje. De
voorgevel komt aan de zijde der muziek
tent en de -achtergevel aan den kant van
den Zuidsingel. Beneden komen do werk
lokalen voor de ambachtschool, bestaande
uit twee smederijen met waschlokaten, een
machine-lokaal, drie zalen voor de timmer
lieden, directiekamer, bergplaats voor go-
maakt werk, leeraarskamer en woning
voor den concierge. De hoogte dér werk
lokalen zal zijn 4.50 M. De eerste étage
zal bevatten een schilderlokaal mot spoel
en lakkamet-; in verhand met het nieuw
toe te voegen vakhuisschilder-en. Verder
zal men daar vindenvier theorielokalen,
waaronder een voor materialen kennis en
een voor natuur- en werktuigkunde. Ver
tier twee vakteekenzalen voor timmerlte-
den en een voor smeden, bonevens een
zaal voor hand- en ©en voor Tijnleekenetn.
De hoogte dier vertrekken is 4.75 M. Op
de tweede verdieping worden ingericht drie
theorie-lokalen, eon zaal voor vaktcekenen
ten behoeve va,n dc schilders, een dito
voor de meubelmakers, een zaal voor
hand- en een voor lijnleekenen. Daar vindt
men ook een bergruimte.
Bovendien blijft daar nog gelegenheid
voor uitbreiding met twee groote lokalen.
De hoogte van de kamers is, evenals op
de ©etste verdieping, 4.75 M. De lokalen
op de tweede verdieping zijn geheel en al
Ion dienste van dc burgeravondschool. Die
op do eerste zijn voor gemeenschappelijk
gebruik.
De gevel wordt, zeer eenvoudig; alle luxe
is vermeden en alleen het noodige wordt
toegepast.
Gistermorgen deden de keurmeesters
van vee en vieèsc.h met de politie een
inval bij den slager A. Frederiks in de
Breestraat alhier, op hot vermoeden dat
daar voor de gezondheid schadelijk vteesch
aanwezig was. Dat. vermoeden bleek juist,
want er werd een afgehakt schaap gevon
den, waarvan het vteesch in een zeer
ondeugdelijken toestand verkeerde. Jfot
dier, waarvan het afkomstig wasl,-. was
zijn natuurlijken dood gestorven en frau
duleus ingevoerd, vermoedelijk uit Seroos-
kerke. Het vloescli is in beslag genomen
en ouder toezicht der politic vernietigd.
Bij den zelfden slager werd nog in be
slag genomen een geslacht© géit, die even
eens frauduleus was ingevoerd, doch
waarvan hot vteesch bruikbaar was.
(M. C.).
GISSINGEN. De heer W. Klomp, amb
tenaar van den burgerlijken stand alhier,
hoopt den 1 April den dag te herdenken,
waarop hij vóór 25 jaren in gemeente
dienst trad.
De machinist W. Wiegel is te Helle-
voetsluis geslaagd voor den rang van
hoofdmachinist bij de marine.
Do nieuw gebouwde II. Kath. meisjes
school op de Groote Markt'zal Dinsdag a. s.
plechtig worden ingewijd.
Het Duitsche. rijksposistoomschip
„Horzog" hoeft ©en Belgische vischsloep
uit de Panne in den grond gevaren, ten
gevolge van mist. Do bemanning werd
gered.
ZIER1KZEE. Onze burgemeester, do.
hoor Ch. W. Vermeijs, is benoemd lot Di
recteur der op to richten N. V. „de Natio
nale Industrie" te vestigen Ie 's O ra ven-
hage.
's GRAVENPOLDER. Woensdagavond
hield dr. Hoorweg van Heinkenszand al
hier eene lezing over bel doel en de wer
king van hot Groene Kruis, daartoe uit-
genoodigd door het voorloopig bestuur
eener alhier opgerichte aftWling. Onder
het nfet-talrijk opgekomen publiek waren
©enige dames tegenwoordig.
Dhr. Hoorweg werd door dhr. Risseeuw
mot ©enige toepasselijke woorden ingeleid.
Op zeer duidelijke ©n bevattelijk© wijze gaf
toen spreker eene uiteenzetting wat eigen
lijk. hel Groene Kruis was en waartoe dit
diende en wees op het nut daarvan. Van
de oprichting in 1902 af ging hij de zaak
ua, waaruit bleek, dat. het ledental ver
bazend was uitgebreid. Einde 1907 be
droeg dit over geheel Nederland ruim
90000. Met eene aansporing om toch vooral
lid der afdeeling te worden, besloot hij
zijne rede, die zeer aandachtig gevolgd
was. Van de gelegenheid om nog vragen
te stellen werd geen gebruik gemaakt. Niet
minder dan 40 1 raden daarna als lid tos.
Over 14 dagen zal «ene vergadering belegd
worden tot vaststelling van het regle
ment en cte benoeming van een definitief
bestuur.
BAARLAND. Ter vervanging van wij
len dhr. P. Heul® is lot tijdelijk water -
boujwkundig ambtenaar van het water
schap „Baarland" aangesteld dhr. A.
Moerdijk alhier.
NIEUWDORP. Benoemd tot kantenier
aan den provincialen weg te Wolphaarts-
dijk li. de Leeuw, thans gameente-kanto-
nier alhier.
HANSWEERT. De hoer Haack, commies-
verificateur van 's rijksbelastingen, invoer
rechten en accijns, .wordt met ingang van
1 Mei overgeplaatst naar de standplaats
Vlissingen.
KRABBENDIJKE. Donderdag kwam in
een der lokalen van de openb. school het
bestuur der werkliedenvereeniging „On
derling Belang" met enkele genoodigdem;
samen ter bespreking van de oprichting
©ener bewaarschool. Van de 26 perso
nen, die tegenwoordig hadden moeten
zijn, waren 13 zonder kennisgeving afwe
zig. Bij de stemming of dc bewaarschool
■oen christelijke zou zijn of niet staakten
do stemmen, wijl één er geheel tegen)
was. Er word nu besloten voorloopig
niet voort te gaan, terwijl het Bestuur der
werkliedenvereniging nog ©sns oen meer
of minder breed© vergadering zal uitschrij
ven. Ook tte vaccin© kwam nog even tér
sprake en hier was de vergadering een
stemmig tegen dwangbepalingen.
'sHEERENHOEK. In de gemeenteraads
vergadering, gehouden den 26 Maart j.l.,
waren hij het openen 6 letton tegenwoor
dig het zevende (Wexrio) kwam ©enigen:
tijd latei-. De notulen werden gelezen en
goedgekeurd, terwijl de ingekomen stuk
ken, waaronder het ontslag tegen 1 April
e.k., ingediend door den beer A. Roelofs,
als lid van de Commissie tot wering van
Schoolverzuim, na lezing voor kennisge
ving werden aangenomen.
Door den Voorzitter werd het berede
neerd verslag der gemeente,, alsmede het
verslag der Commissie tot wering van'
Schoolverzuim don leden voorgelezen, dal.
mede voor kennisgeving werd aange
nomen.
De vergadering ging over in besloten
zitting, waarin het kohier van den Hoof
delijken Omslag werd' opgemaakt, welke
later in openbare vergadering werd vast
gesteld op f 2522.9'i;' met ©en factor van
f 1.72.
OOSTBURG. Va,n Rechtsche zijde wordt
er hier zeèr ernstig aan gedacht, candi-
daat te stellen mr. P. Dieteman, te Mid
delburg, 'anti-rev,, oud-lid van Pro
vinciale en Gedeputeerde Staten van Zee
land. Mr. Dieteman ward in het district
Middelburg bij de periodieke verkiezingen
in 1907 niet herkozen. (Tel.).
De gevluchte marechaussee Van d.
B., die Ie St. Laureijns (België) zijn paard
verkocht, had zich daarna naar Antwerpen
begeven met het doel naar Nöord-Amerika
Iq vertrekken. Op ©en of-ander wijze moet
hij te Antwerpen zijn geld zijn kwijt ge
raakt; in ieder geval beeft hij zich te
Roosendaal vrijwillig aangemeld en is hjj
naar Oostburg overgebracht.
Thans vertoeft hij nog in de marechaus
seekazerne alhier in afwachting van het
geen omtrent I1e.n1 zal beschikt, worden.
Door den kapitein Thomson is het
paard voor Rijksrekening teruggekocht
I11 de week van 18 tot en met 24 Maart
1908 zijn in Zeeland voorgekomen 1
